Bijbelse boodschap voor het
sociale leven
2
MAANDAG 27 OCTOBER 1952
Christelijk-sociale conferentie (1)
Chr. dienst aan de naaste niet los te maken
van dienst van God
T\E BIJBELSE BOODSCHAP ten aanzien van de sociale vragen is ge-
aJ grond in het onlosmakelijke verband tussen de eerste en de tweede
tafel der wet, dat is tussen de ware dienst van God door het geloof in Jezus
Christus en de Christelijke dienst aan de naaste. In deze erkenning ligt
voor de Christelijk-sociale beweging, zowel wat haar ideëel karakter als
wat de wijze van haar optreden en organisatie betreft, een richtsnoer van
fundamentele betekenis. Dit zegt prof. dr H. N. Ridderbos in zijn studie
over „De betekenis van de bijbelse boodschap voor het sociale leven", die
hij voor de Christelijk-sociale conferentie heeft geschreven.
De Bijbel beziet de sociale werkelijk- gemeenschap onder de opperhoogheid
heid bovenal onder het gezichtspunt
de schepping der wereld door God
van het doel dat hij zich daarmee heeft
gesteld.
Hierin ligt enerzijds het beginsel
de eigenheid en vrijheid van de i
als beelddrager Gods en van de verschil
lende levensverbanden als door God
hun aard geschapen. Anderzijds gaat
hierop terug het beginsel van de dienst
en de gemeenschap, waartoe de mens
zijn naaste als ook Je verschillende
levensverbanden in hun veelvormigheid,
zowel onderling als in het bijzonder, ook
in hun verhouding tot God geroepen zijn.
De Bijbelse boodschap ten aanzien van
het sociale leven wijst als het wezen van
het sociale bederf de zondige eigenrich
ting aan, waarin de mens zijn eigenheid
en vrijheid buiten de dienst van God en
van de naaste tracht aan te wenden.
Daardoor wordt niet alleen de samen
leving ontwricht, maar worden ook de
gaven en ordeningen, die God tot heil
der mensen gegeven heeft, in dienst
deze afval gesteld en treden zij op als
demonieën, die zich in de plaats van God
stellen en het menselijk leven knechten.
In de Bijbel wordt vooral het eigenmach
tig gebruik van het bezit en van de
macht (speciaal die van de staat) onder
dit gezichtspunt der zonde
sociale bederf gesteld.
Enige verlossing
De Bijbelse boodschap ten aanzien van
het sociale leven verkondigt aLs de anige
verlossing van het menselijk gemeen
schapsleven: Jezus Christus in zijn zelf
overgave. Deze verlossing draagt «er
principieel en eschatologisch (op de
wederkomst van Christus betrekking
hebbend) karakter, maar gaat als zodanig
ook als een bederfwerende en vernieu
wende kracht in het sociale leven in.
Principieel betekent zij daarom het her
stel zowel van de eigenheid en de vrij
heid als ook van de gemeenschap en de
dienst in het sociale leven.
Vrijheid
De Bijbel staat derhalve enerzijds
principieel tegenover alle nivellerende
massaliserende tendenzen, die mens
Wereldnieuws
in slagzinnen
DOOR DE mfjnwerkersstaking in Japan,
die weer is uitgebreid, wordt dagelijks
een verlies geleden van meer dan
110.000 ton steenkool.
DE AMERIKAANSE luchtmacht heeft
bekend gemaakt, dat een bezuinigings
commissie voor de aanleg van Ameri
kaanse luchtbases in de gehele wereld
is ingesteld.
VOLGENS berichten uit Joegoslavische
bron hebben gisteren Bulgaarse mili
tairen het vuur geopend op een Joego-
slavisch garnizoen, 17 km ten Noord-
Oosten van Dimitrowgrad.
HET HOOGSTE militaire tribunaal in
Italië heeft de levenslange gevangenis
straf voor de voormalige S.S.-kolonel
Herbert Kappler, wegens massaslach
ting van 335 Italiaanse burgers, beves
tigd.
DE ZUID-KOREAANSE president heeft
Won Yoeng Soek, onderminister van
Landbouw, ontslagen. Deze zou be
trokken zijn bij een sluikhandel
affaire van één millioen dollar.
HET CONGRES van de Amerikaanse
bond van reisbureaux heeft een reso
lutie aangenomen, waarin wordt aan
gedrongen op wettelijke maatregelen
ter vermindering van de administra
tieve rompslomp voor het vreemdelin
genverkeer in Amerika.
BLIJKENS EEN rapport van de voorzit
ter van het Amerikaanse Joodse Co
mité zijn sinds het einde van de twee
de wereldoorlog reeds meer dan
300.000 Joden uit de communistische
landen gevlucht.
ZOWEL IN NOORWEGEN als in De
nemarken organiseren zich opposan
ten uit de socialistische partijen af
zonderlijk. Het zijn de „Bevanisten"
in de Scandinavische landen, die be
zwaar hebben tegen de Atlantische
Verdrags-Organisatie.
IN DAMASCUS zijn negen Syriërs ter
dood veroordeeld wegens samenwer
king met Israël. Vijf kregen levens
lange dwangarbeid, elf werden veroor
deeld tot gevangenisstraffen van 5 tot
20 jaar.
DE NENNI-SOCIALISTEN zullen vol
gend jaar bij de verkiezingen in Italië
met eigen lijsten uitkomen, dus niet
meer met de communisten gezamen
lijk, al blijft er een nauwe samenwer
king.
GENERAAL NAGUIB, de Egyptische
premier, heeft koning Idris el Sennoesl
van Libye uitgenodigd, een officieel
bezoek aan Egypte te brengen.
DE BEIERSE politie heeft dr Heinrich
Allmeroth, de directeur van de Oost-
Berlijnse staatsopera en drie hoog
leraren uit de Sowjetzone gearreS'
teerd, wegens het bijwonen van eer
verboden (communistische) bijeen-
Advertentie)
Rheumatische pijnen slopen
Uw gestel en Uw lichaam.
Bestrijd ze met Kruschen en begin
zo een nieuw leven - lit en vief
vrii van nijn.
Zoals Kruschen duizenden verlichting
bracht reeds na betrekkelijk kort ge
bruik. zo kan zich ook bij U die wel
dadige bloedzuiverende werking vol
trekken. Met Kruschen - regelmatig
gebruikt geen onzuiver bloed meer
En daarmee is dan de oorzaak wegge
nomen van die kwellende rheumatiek.
Koop vandaag Kruschen bü Uw apothe
ker of Drogist en begin morgenochtend
die heilzame kuur.
creatuurlijke gegevendheid
brengen, van welke aard deze ook moge
zijn. Daaruit vloeit voort, dat de Christe
lijk-sociale gedachte de vrijheid var
geestelijke en maatschappelijke levens
ontplooiing, speciaal ook van het zwakke
en misdeelde, heeft voor te staan. Tevens,
dat zij niet in de opheffing van iedere
maatschappelijke ongelijkheid, noch
de bevoogding van de natuurlijke, cultu
rele, maatschappelijke, nationale levens
verbanden, doch veel meer in de zinvolle
en zelfstandige ontplooiing daarvan het
herstel der samenleving heeft te zoeken.
De Bijbel predikt anderzijds de verlos
sing in Christus als de vernieuwde moge
lijkheid en roeping tot sociale gemeen
schap en dienstbetoon. Deze bestaan niet
Het sociale leven in
bijbels licht
In de komende dagen zal men in ons
blad regelmatig iets kunnen lezen
over de uiterst belangrijke onderwer
pen van de Christelijk-sociale confe
rentie, die van 4 tot 7 November in
Utrecht wordt gehouden.
Prof. dr H. N. Ridderbos, hoog
leraar aan de Theologische Hoge
school der Geref. Kerken in Kampen,
schreef voor sectie I van het congres
een studie over „De betekenis van de
bijbelse boodschap voor het sociale
leven". In bijgaand artikel vindt men
hiervan een samenvatting.
alleen in het beoefenen van Christelijke
barmhartigheid en in de verschoning van
de maatschappelijk zwakken en armen,
iraar niet minder in zulk een richting
van het sociale leven, waarin de aan
wending van de maatschappelijke vrij
heid en eigenheid ten koste van de ge
meenschap, wordt tegengestaan en wi
in de gaven en instellingen, die God
behoeve van het menselijk leven heeft
gegeven, hun sociale functie en beslem
ming niet verliezen, Daarom zal de
Christelijk-sociale gedachte zich hebben
te verzetten zowel tegen iedere opvat
ting van de sociale kwestie die tot eer
verscherping van de maatschappelijke
tegenstellingen leidt, als ook tegen mono
polisering en samentrekking van ecor
mische macht en sociale zeggenschap
de handen van enkelen. Daartegenover
zal zij als Christelijk beginsel de onder
linge maatschappelijke verantwoordelijk
heid hebben te stellen.
Rechtsorde
Hoewel de Bijbelse boodschap ten aan
zien van het sociale leven de wortel van
alle waarachtige vernieuwing en herstel
Christus en in het geloof in zijn vol
brachte werk leert zien, zal ook de
rechtsorde voor het staatkundige en
sociale leven in haar publiek en dwin
gend karakter zich mede door de inhoud
de Christelijk-sociale gedachte
moeten laten bepalen. Dit betekent, dat
de overheid de plicht heeft, zonder zelf
haar dienende betekenis tekort te
doen, op haar wijze zowel de vrijheid en
particulariteit in de aan haar gezag
onderworpen samenleving te bescher-
i, als ook daarop in te grijpen waar
deze zich aan de dienst en opbouw van
verantwoordelijke maatschappij zou
den onttrekken.
Prof. Schneider in Indonesië
Prof. dr M. Schn«
Indonesië te d
faculteit van d
Gadjah Mada-
daeen geleden
i drie jaar in
rechtskundige
„Benen naar maat en
op bestelling"
Commissie geïnstalleerd voor
transplantatiedienst
Eens in de veertien dagen wordt in
Amsterdam een nuchter kalf geslacht
in aanwezigheid van een chirurg en
operatiezuster. Het dier wordt door
slager op volkomen steriele wijze
leed. Dit is nodig, omdat de beenderen
bestemd zijn om te worden overgeplant
naar menselijke lichaamsdelen.
Tot dusverre werd voor de beentrans
plantatie veelal een stuk bot uit het
scheenbeen van de patiënt zelf genomen.
Er waren dus dan twee operaties nodig.
Door kalfsbeen te gebruiken, kan men
nu volstaan met één operatie. De kalfs-
beenderen worden in Amsterdam in
diepvrieskast bewaard en zo nodig kan
iedere arts die hulp van deze beenbank
inroepen. Men levert „benen op maat
gezaagd op bestelling".
De gebroeders Judet uit Parijs passen
al enige jaren met succes beentrans
plantatie toe en vijf jaar geleden begon
dr W. C. Meiss uit Den Haag met zijn
werk in deze richting, maar de been-
bank is in deze vorm enig in de wereld.
Zij wordt beheerd door de Centrale Been-
transplantatiedienst van het Rode Kruis.
Zaterdag Installeerde de voorzitter van
het Rode Kruis, ir F. C. C. Baron van
Tuyll van Serooskerken van Zuylen, de
centrale commissie van deze dienst.
Voorzitter is gen.-maj. dr J. Th. Wilkens.
Nederlands eerste vliegster
in nood
De Koninklijke Ned. Vereniging voor
luchtvaart doet in haar officieel orgaan
„Avia-Vliegwereld". een oproep tot het
verlenen van geldelijke of materiële hulp
ten behoeve van Nederlands eerste vlieg-
mevrouw Beatrice de Rijk. Deze
vliegster. die op 6 October 1951 is gehul
digd, omdat het toen veertig jaar was ge
leden, dat zij haar vliegbrevet kreeg,
lijdt bittere armoede, aldus het orgaan.
Bijdragen kunnen worden gestort voor
fonds, dat de K.N V.VL. wil vormen
voor mevrouw de Rijk aanschaffingen
doen (giro 179618, ten name van
K.N.V.V.L., Den Haag, met vermelding
„Hulp Beatrix de Rijk").
Het Amsterdamse gemeenteraadslid
W. H. STEELINK (C.H.), een bekende
figuur in middenstandskringen, is van
nacht op 64-J. leeftijd overleden. I
B
Donderdag viel in de Italiaanse stad Napels zo veel regen, dat het ge
hele verkeer werd ontwricht en er in de straten een ware ravage ont
stond. Op deze foto ziet men, hoe de Napolitanen met kleine paard-
en-wagens de straten weer vrij maken van stenen en andere rommel.
Een enorm karwei
Zó wordt de werkloosheid bestreden
Door subsidie winterschilderwerk
een stuk goedkoper
Dergelijke maatregelen ook voor andere takken
van het bouwbedrijf
De verlening van 20 pet. Rijkssubsidie
op bepaalde schilderwerken, welke maat
regel door de regering gedurende het
winterseizoen 1951/52 werd getroffen, is
geweest, dat de regering
thans wederom besloten heeft tot derge
lijke maatregelen over te gaan.
Voor binnen- en buitenschilderwerk,
de kosten tenminste resp. f250
f 600 bedragen, zullen dus ook deze
winter weer gereduceerde prijzen gelden.
De aanvragen voor subsidie moeten over
de schrlderspatroons lopen, die op hun
beurt de formulieren doorgeven aan de
„Mebesal" (meer en beter
schilderwerk in aller belang), voor het
uitbrengen van advies aan de Dienst Uit
voering Werken (D.U.W.).
Het aantal werkloze schilders bedroeg
i het begin van het vorige seizoen 8800
Na de invoering van de subsidieregeling
werd dit aantal met 3000 gedrukt De sub
sidie-uitgave ad 1.2 millioen gulden kwam
precies overeen met het bedrag, dat
anders aan deze 3000 schilders had moe
ten worden uitbetaald in de vorm van
werklozen-uitkering. Bovendien kon zo
belangrijke bijdrage geleverd wor-
voor de conservering van de wo-
hoor 10 Des 10.30 i.
FAILLISSEMENTEN.
r Rob. v. Oppen. Heerier
ningvoorraad. Men ontving 5000 aanvra
gen voor schilderwerk, ter waarde van
6 millioen gulden. Ongeveer.60 pet. van
deze opdrachten zouden zonder subsidie
verlening waarschijnlijk niet zijn uitge-
Het voornemen bestaat dergelijke maat
regelen ook tot andere takken van het
bouwbedrijf uit te breiden. Dit zal even
wel eerst mogelijk zijn wanneer ook voor
deze bedrijven de PBO's in werking zijn
getreden.
Subsidiëring ongehuwde-
moederzorg
Ter voldoening aan het subsidiever
zoek van de Chr. Verenigingen Zeden-
opbouw te Den Haag en Rotterdam om
subsidie voor haar arbeid, hebben Gedep.
Staten van Zuid Holland besloten een
vaste regeling te treffen voor de subsi
diëring van dergelijke organisaties.
Aan rechtspersoonlijkheid bezittende
j. stellingen, aangesloten bij de Neder
landse Federatie van Instellingen voor
de ongehuwde Moeder en haar Kind,
worden bijdragen vastgesteld voor de
verzorgingstehuizen van f 30 voor iedere
ongehuwde moeder, die gedurende ten
minste 180 dagen vóór haar bevalling
haar hoofdverblijf in Zuid Holland had
en met haar kind tenminste 90 dagen,
volgende op de bevalling, in het tehuis
neeft doorgebracht. Voorts wordt voor
gesteld een bedrag van f 0.16 per kind
per verpleegdag in het tehuis toe te
kennen.
N.V. GLIMFABRIEK - OVERSCHII
„Zuiderkruis" morgen
naar Zuid-Afrika
De gezant en minister Suurhoff
zullen aanwezig zijn
Minister Suurhoff, de bewindsman van
Sociale Zaken en Volksgezondheid, zal
morgen in Amsterdam aanwezig zijn bij
het vertrek van het emigrantenschip
Zuiderkruis naar Zuid-Afrika.
Ook de Zuidafrikaanse ambassadeur, de
heer Hoogenhout, en zijn echtgenote zul
len van hun belangstelling blijk geven.
Met de Zuiderkruis vertrekken 270 ge
zinseenheden. In totaal zijn dit 742 perso
nen Onder hen bevinden zich 183 ge
schoolde arbeiders, 221 vrouwen en
kinderen. Van een aantal gezinnen
toeft de vader reeds in Zuid-Afrika.
Van het erf van School en Kerk
Ned. Herv. Mannen op Beroepingswetk
bondsdag bijeen
Bezwaren tegen de oecu
menische beweging
De Bond van Ned. Herv. Mannenver-
enigingen op Gcref. grondslag heeft Za
terdag zijn jaarlijkse bondsdag te Utrecht
gehouden. Het was een vergadering van
instructieve betekenis. Enige stevige,
goed gedocumenteerde referaten hebben
de plaatselijke verenigingen stof geschon
ken voor het winterwerk. Vragen om
trent het Apostolaat, de positie van d
vrouw, de Christologie en het houdei
ener verantwoorde principiële koers,
zijn door bekwame sprekers
zijden belicht.
De voorzitter, ds A. Vroeglndewey uit
Veenendaal, wekte de talrijke
gen op om te blijven varen op het kom
pas van Gods Woord e„ van de belijdenis
der vaderen. Wij moeten niet door aller
lei bewegingen en stromingen uit de
koers raken. Spr. had hierbij het oog op
de oecumenische beweging, die z.l. schone
bedoelingen heeft, doch niet een geeste
lijke eenheid beoogt, die overeenst»
met Schrift en belijdenis. Ten aanz
van de liturgische beweging moeten
aldus spr., vasthouden aan het gepredik
te Woord. De preekstoel behoort het
middelpunt van de eredienst te zijn, niet
de Avondmaalstafel.
Dr J. R. Wolfensberger, praeses va
de Generale Synode, sprak de vergad:
ring toe en merkte op dat de Synode
beeld verwacht van mannen-
wenverenigingen, die in de gemeente
het geestelijk leven kunnen bevorderen.
Namens de overige Herv.-Geref. bonden
sprak ds A. Meyers uit Utrecht i
naam van vier andere kerkelijke
nenbonden voerde ds IJ. v. d. Zee uit
Nieuw-Vennep het woord.
Dr H. Bout uit Utrecht sprak o^
het Apostolaat, waarmee aldus spr.
bedoeld wordt dat de boodschap van
apostelen moet doorklinken van geslacht
tot geslacht en dan niet alleen naar bui
ten, maar ook naar binnen. De kerk li
afgezonderd voor de dienst des Heren,
maar zij mag dit voorrecht niet
zichzelf in stille genieting houden. Dat
is een sectarisch Individualisme dat
benauwende geestelijke hoogmoed
raadt en zonder bewogenheid is me
wereld zonder God. 's Middags stelde ds
H. Goedhart uit Middelharnis
referaat over de positie van d
in de kerk de vraag of de vi
ambt mag bekleden in de kerk. Spr. be
antwoordde die vraag ontkennend,
dat het ambt de superioriteit meebrengt
van degene, die dit bekleedt tegenover
hen, die geen ambt dragen. Die superiori
teit van de vrouw is in strijd met de
scheppingsinstelling. Daarbij
spr. nog op dat de taak vau de gehuwde
vrouw in het gezin ligt, waar zij
leidende figuur is bij de opvoeding
vorming van de kinderen. Ten slotte
sprak ds J. v. Sliedrecht uit Ede
„Wet van Evangelie in verban^ met de
Christologie".
"ÏTT; u Niemi^is3—Wijpk^ma]
Groningen, K Veldman. Zuidhorn; bevorderd
ld, rechtsgeleerdheid: F Eis-
g5brecht, ï>elft.(Gr^sch€ikunde: G J
Van „luchtjes" gesproken... laat
de lucht van koken, bakken
en 'braden niet in uw woning
rondhangen. Alle keukengeuren
worden door Air.Wick even
prompt weggenomèn als de
rooklucht uit uw woonkamer.
mens*-** EEN F,j*£ NEUS>
Het lied der aethergolven
Gram. 7.45 Morgengebed 8 00 Nieuws 8.15
- >iLlcht_
10.15 Sympho-
9.00 Voor de hulsvroi
tropole-orkest
Schoolradio 12.
iuzlek "2 00
00 Nieuws
Gev. programma 2.50 Gram. 3
Europa" 3 30 „Ben je zestig?"
zieken 4 30 ZIekenlof 5.00 Voor
Felicitaties voor de jeugd 5.45
zending:
J van Vucht Tyssei
brlek" 7 00 Nieuws 7.10 Z K.H Pi
hard ln Midden- en Zuld-AmerlkE
het Boek der Boeken" 7 30 Gram 8.20 Thuis
front-Tombola 8.30 Radio Philh. orl
.Huwelijk ln opspraak" 10.00 Piai
plano 10 45 Avondgeb
Dan voelt Joop, hoe er een terrein is. waarop als in een ander land. Als hij de zijnen toch
4 U1i'allemaal terug mag zien.
XXIV
Ja, het is een ander land, daar waar de vijand
„Vanzelf niet. Tegen zó'n baan zou ik nooit hij altijd een vreemde zal blijven,
iets gehad hebben en ik begin liever vandaag Riet praat verder over vader, wiens maag-
dan morgenkwaal steeds erger is geworden Telkens was
„Ja, er is geen gevaar meer, dat je by een het een poosje goed gegaan, als er een nieuwe
overval je ogen dicht hoeft te doen ant- geneeswijze werd toegepast, maar 't zou toch nog heerst De vrees voor wat komen kan, groeit.
j. usi oio hotaiifir. Rn in het Hardersgezm is er bovendien de angst
woordt hij en Joop weet niet, of dit als hatelijk- wej een operatie worden. „Als het er al maar
heid is bedoeld of als scherts Maar het laat niet te laat voor is", gaat ze voort. De dokters
i de zieke, die i
bijna aldoor te bed ligt De
hem koud, gelukkig als hij is, nu als een gewoon VOnden het verleden jaar al nodig, maar toen PÜn®n ztin bijna niet te verduren en het weinige
te kunnen werken, na volbrachte arbeid kwam vader in aanraking met
kruiden- voedsel, dat hy verdragen kan, is onvoldoende c
voelen
Thuis' Groenkerk! Het is nog bezet De moge
lijkheid bestaat, dat het oorlogsgebied zal wor
den Riei spreekt er nu vrijuit over Zo hport
Joop het voor hem heel grote nieuws, dat Bram
niet eens lang gevangen heeft gezeten.
„Bram was een van de groten bij het verzet
Ze hebben hem losgekocht."
„Losgekocht?" Met ogen, wijd van verwondering
kijkt Joop haai aan
„Ei was zoiets van een ton voor nodig."
„Een ton?"
thuis te komen en zijn plaats te vinden in de specialist, die nogal wat genezingen op zijn ^eI]? z^n ^rachten te doen behouden,
gezellige woonkamer Het werk is eenvoudig en naam heeft staan Ik noem dat kwakzalverij, H.°e het nu toch 20 er8 worden kon Met die
al gauw is hij er volkomen mee vertrouwd. maar het moet gezegd worden, dat vader eerst to"106" ging het zo prachtig. Toen kon hij weer
Heerlijk is nu het leven en als er niet de zorgen fünk opknapte onder die behandeling. Hij had behoorlijk eten en deed hij zijn werk met lust. Op
om thuis, zou hij zich volkomen gelukkig st?bool waren geen resultaten te bereiken, zoals hy
die gewend was, maar hy deed. wat hij kon en in
het andere werk vond hy compensatie voor wat
er aan zijn onderwijs noodgedwongen ontbrak
Met meer toewijding hielp hij bij het illegale
werk, wist Joden te verbergen en onderduikers
weg te helpen, waagde soms zelfs naar Carla's
zin te veel En toch begreep deze dochter haar
vader het beste Hoewel ze samen nooit meer over
Joop praatten, wist Carla, hoe hij met het offer
geen pijn meer, zag er beter uit, wero dikkei van zijn krachten en veiligheid boette voor zyn te
het schijnt alles tijdelijk geweest te zijn." gr0ot vertrouwen Ze wist ook, dat de last, die
OEN DE
VESTING VIEL
door D. MEN HENS-V. d. Spiegel
„Zag er beter uit." Zij heeft hem dus gezien hij op zich had genomen, te zwaar voor hem was.
„Ja En geen ton zuurkool, hoorl Even een en zelfs daar niets van gezegd Och, maar^ hij dat hij zich zowel lichamelijk als geestelijk over
had immers wel kunnen begrijpen, waar
was, die dagen, dat ze al vroeg vertrok
zijn lunch boven bracht. Met het verlate etens
uur was ze dan weer terug
'k Ben er niet
honderdduizendje
„Maar hoe kon dat?"
„O dat gebeurde wel vaker. Die bewaken
waren wel om te kopen, lieten hem ontsnappen
En 't geld was er een paar uur nadat ze van
de mogelijkheid wisten Ja. er zijn prachtige -elzen zo moeilijk en gevaarlijk werd' voegt ze
dingen gebeurd Er waren altyd wel mensen er aan toe, wel begrijpend zijn denken „Ze wil
die grote offers ovei hadden vooi de goede den het thuis zelf niet meer en Fred was er ook
zaak Al heel gauw na zijn bevrijding was hij legen Maar de laatste brieven waren nogal
weer aan 't werk Een andere naam, een andei
jjersoonsbewijs, een andere kleur van haar,
uilenbril. een paar gouden tanden. En hij i>
nooit wéér gesnapt, heeft geweldige dingen ge
daan, ze luidden feitelijk een koopje aan nen.
met bun lom
mtrustend en nu hebben we
geen bericht gehad
Vader! Hij zon weJ dood kunnen zij' zonde:
lat ze er hier iets van hadden gehom be
ïauwt Joop Trouwens wat weten 1
anderen? Ze wonen hiei in dn u
heen spande Daarom geloofde ze niet aan de ernst van
hem zyn kwaal De kruidkundige, waarmee zy haar va
der in kennis had gebracht, zei immers ook, da'
de zenuwen hem sloopten en hy pas volkomen ge
geweest, toen hei nezen kon, als de oorlog voorbij was en er dan
,,u -» QOk meuwe. betere kruiden te Krijgen zouden zyn
„U komt niet m het ziekenhuis", trachtte ze
hem op te beuren „Als eerst de bevrijding er
maai is Dan verdwijnen die pijnen, dan kunt u
hele tijd alles krygen wat u nodig nebt en dan zult u eens
en hoe gauw u weer net ventje is"
Harders wil dit graag geloven Zelfs in Groen
i-rk if n>'i i iiijk geworden aan bepaald voe
ngsr 'oif.,, ip komen Hy zou beschuit of wit
i nebben en dat is mei le Krygen
HUvmmn U !9S AVBO: 7.00 Nieuw.
74° °r«m 7.15 Gymnastiek 7.30 Gram
VPRO: 7.50 Dagopening AVRO: 8.00 Nieur'
2 Dram. 9.00 Morgenwijding 915 Grai
groenteman 9 30 Gram. 10.20 Orkest
oO Voor de kleuters 11.00 Voor de zieken
'""O Orgei jer» accordeon 12.33
Nieuw.
6 35 Orgel 6.50 Paris vous
orkest 7.20 Mezzo-sopn
parle 6 56 Fanfare-
iek 10.30 Buitenlands overzicht .UTO
- 00 Nieuws 11.15 New York calling
11.20—12.
Engeland. BBC. 330
2.00 Nlt
1.00 Orgel 1.25 Voor
i 2.10 Discussie 2.55
4.00 Vespers
ist 6,00 Voo
7.15 Sport 7.2.
howtime 8 00 Hoorspel 8.30 Alt en piano
00 Klankbeeld 10 00 Nieuws 10.15 Causerie
Gev. programma 11.00 Causerie 1120
1.48 Parlementsoverzlcht 12.00—
Strijktrio
12.03 Nieuws.
Engeland. BBC. 1500 en 247 m. 1,00 Parle
mentsoverzlcht 1.15 Vragenbeantwoordlng
1.45 Concert 2.45 Voor de kinderen 3 00 Voor
de vrouw 4.00 Gev. muziek 4.45 Llohte
dagboek 5.30 Gev.
-.. jolisten 7 00 Da
Jeugd
Chevalier" 1
listen 11.00
Voordracht 1
—1.00 Nieuw
Frankrijk
uitzending 8 00 Kamermuziek 9 45
>el 10.15 Hoorspel 10 45 Gram. 10 50
t bij Franse poëzie 11 45—12,00 Nieuws
een haard-kachel van c
!l. 324 m. 12 00 Licht orkest
Volkscc
Koersen 100 Nlei
rt 2 00 Schoolradio 3 40 Gram 5 00
Nieuws 5.10 Koorzang 5.J5 Voor de kleuters
5.30 Gram 5 50 Boekbespreking 6 00 Voor de
jeugd 6 30 Voor de soldaten 7.00 Nieuws 7 40
n. 7.50 Syndlkale kroniek 8,00 Hoorspel
Gram 10.00 Nieuws 10.15 Lichte muziek
Gram. 10 55—11.00 Nieuws
ussel. 484 tó. 12 06 Gram 1 00 Nieuws 1.10
4 00 Lichte muziek 4,25 Gram 4.35
uziek 5 00 Nieuws 5.15 Gram 5 30
piano 5.50 Gram 7.45 Nieuws 8 00
f* Omroeporkest en
Ned. Herv. Kerk
Aangenomen naar Paramaribo
(voor buitengewone werkzaamheden)
H. P. Schouten, candidaat te Wassenaar.
Geref. Kerken
Bedankt voor Ermelo (vac. E. van
Halsema) D Zwart te Halfweg.
Chr. Geref. Kerken
Beroepen te Oosterbeek. D. Dries-
sen te Vlaardinigen.
Geref. Gemeente
B dan V
Advertentie
"Rook -AmrikaaH^Ü/rcok
OPBRENGSTEN 74e UNIE-COLLECTE.
De vierde Hjst van opbrengsten van de
larcollecte voor de Scholen met dc Bijbel
ermeldt: Transport lijst 3 f 26.589,86. Ap-
ingedam f581,85; KommerzUl f630,75; Sid-
eburen f 1.257.75; Winsum (Gr.) f540,60:
kkrum f517,35; Bergum f406,71; Britaum
f313,75; Ooster-Nljkerk
f 364,20;
De Krir
f 33831; Vreeland 1211.90; Zei:
's-Gravendeel f 774,55; Maasslu^
Monster f827,37; Overschie (dorp) 1
Tkum f701.55; Sc)
Ypelo f 194,—; Oosterbeek
f 1251,—:
f584.87;
ACADEMISCHE EXAMENS.
LEIDEN, Geslaagd cand. ex. geneeskunde
-e heer H Ch Jasperse. Leiden; doet. ex
Ned. recht de heren J H v d Hoop, Ooster-
Tek, J G Muntinga. Wassenaar. Idem de
lmes M Th Gunneweg. Voorburg. F A Wes-
a van Holthe. Zuid-Laren; doet. ex. God-
ileerdheid J. Goudoever, Oegstgeest' doet
AMSTERDAM. (Gem. Univ.), 25 Oct Ge
daagd: doet. ex. economie K A Verhéy en
Uem Tiang Soen, A'dam; cand. ex economie
A Hoogwout, J Soutendljk. A'dam, K G
Oey, Naarden en H v d Wees. Driehuls-
doet. Frans mej. H Bordewijk, Hilversum en
cand rechten mej. J de Bruijn en de heren
C H Verstegen en E J Goudsmit. A'dam.
AMSTERDAM. (V.U.), 24 Octob<
slaagd: - -..
logie F. Burger.'steUei
AMSTERDAM, (Gem. Univ.). 24 October.
- Geslaagd: doet. rechten mej.. E. S. Kalker
L° KoopmanJ(iVdam)V dam>: Cand' theoIo2le
GRONINGEN. 25 Ocl
le ged.: -
>p proefschrift:
polyarthritis rheun
S. Kaflluddi, geb. t
zijn geslaagd: F A G Barbé, Philippine
B M A Batenburg. Z-1-' -
dam: C J Goedhals.
Grobben, Winterswijk, RJL H,
ven, J J van Heyst. Roermond, R O de
ng, Haren (Gr.), M J A van Kerkhoff, N1J-
igen, J C Klaassen. Warnsveid (Gld.), J J
S Klerken, Nunhem bij Roermond, B A
Malsch, Amsterdam. P Mertens, Boxtel, A P
Th Mostermans. Amsterdam, H Nljenhuls.
Amsterdam, mr 3 C F Pons, Zandvoort. J
Pothoven. Amersfoort. M J Schljns, Meche-
len-Wlttem (L.). mr Th Stubbé, Zeist. W H
ermans, Valkenburg-Houthem. R J H v
'isga. Sneek. A H F Vei'
berg, Rott
er. Westerbroek. J C N Zeelen-
Llchte i
solisten 10 50 Nlei
Televisie Loplk (A.V.R.o.)
Dinsdag 20 15—21.46: Televizier; I
Jongeren Forum; Fllmreportage
Z.K H Prins Bernhard naar Mexico
Toch is het zo
T) OSSEN hebben vaak een onweer-
staan bare en geheimzinnige be
koring, die zich niet laat analyseren.
Trekt ons de sprookjesachtige sfeer,
waarin het bos sedert onze kinder
jaren werd betrokken, is het de over
weldigende pracht aan kleurschake
ringen en de majestueuze kracht van
het opgaande hout, dat ons overwel
digt en klein maakt? Of is het de
stilte, die ons tot inkeer brengt en ons
doet beseffen te staan op oude grond,
die tientallen van eeuwen ongerept
bleef
We weten het niet, maar dit laatste
is in ieder geval ijdele hoop, want
geen stukje bos in Nederland heeft
de eeuwen overleefd. De bosvernie-
ling in ons land begon reeds in het
Steentijdperk. En in de Bronstijd
moesten grote stukken bos plaats ma
ken voor heidevelden. Naarmate in die
dagen de bevolking toenam, werden
op de betere gronden vele bossen om
gezet in bouw- en grasland, waardoor
reeds in de middeleeuwen een toe
stand ontstond, die door de planten-
socioloog als cultuursteppe wordt aan
geduid. Wilde Nederland niet totaal
boomloos worden, dan diende reeds
in die tyd in ijltempo tot aanplanting
van bossen te worden overgegaan.
Zo dateert het Haagse Bos van 1493,
de Haarlemmerhout van 1585 De bos
sen rondom Breda Mastbos bij Gin-
neken, Liesbos bij Princenhage
werden omstreeks 1505 aangelegd door
Graaf Hendrik III van Nassau, die het
zaad daarvoor uit Duitsland en Scan
dinavië liet komen. Ook Willem van
Oranje heeft vee] voor de uitbreiding
dezer bossen gedaan, doch tijdens de
tachtigjarige oorlog werden zij voor
oorlogsdoeleinden ontzettend geplun
derd.
Merkwaardig is het, dat men in de
17de, I8de en de eerste helft van de
19de eeuw minder aan de bossen gele
gen liet liggen dan enige eeuwen te
voren. In 1833 kon hier te lande nog
slechts 169 000 ha bos worden geteld,
terwijl de oppervlakte aan woeste
grond niet minder dan 900 000 ha be
sloeg. Zelfs in de tegenwoordige tijd,
nu vrijwel iedere vierkante meter
wordt bebouwd, is het bosoppervlak
aanzienlijk groter dan een eeuw gele
den, t.w. ongeveer 250 000 ha. Deson
danks blijft Nederland een der bos-
armste landen ter wereld. Geen land
van uitgestrekte wouden en hoogvlie
gende arenden, maar een plekje grond
met eenden, kanalen en wijzelf met
ons 10 millioenen. Voltaire vatte dit
alles samen in de vilaine uitspraak
„canards, canaux. canailles", hetgeen
niet plezierig klonk
Maar weet u ook, dat diezelfde Vol
taire. die zich zo minachtend over ons
land en volk uitliet, bij voorkeur de
Nederlandse wetenschap raadpleegde,
wanneer dat ln zyn kraam te pas
Kwam
Daarover morgen.
(Nadruk verboden)
