Van wiskunde naar theologie en
nu docent in lievelingsvakken
„Geen zaak voor studeerkamer alleen,
maar voor het volle leven"
JCEELPIJN
Engelse thee nu in vele
Nederlandse gezinnen
Zvitsalettei
Toch is het zo
2
DINSDAG 7 OCTOBER 1952
In gesprek met jubilerende prol. Berkouwer
(Advertenlie
(Van onze Kerknieuws redacteur)
•VONDAG PREEKTE professor dr G. C. Berkouwer tweemaal in Oude-
home (Fr.), omdat het vijf en twintig jaar geleden was dat hij daar,
in zijn eerste gemeente, als predikant werd bevestigd. Thans is hij Am
sterdammer en hij voelt zich in de hoofdstad thuis. Hij is er geboren en
bijna veertien jaren is hij dominee geweest van een der randkerken van
Groot-Amsterdam, n.l. van Watergraafsmeer. Dat hij nu de Vrije Univer
siteit in deze stad als hoogleraar mag dienen, acht hij een bijzonder voor
recht.
merkte prof.
het volgei
Aanvankelijk heeft deze dogmaticus
van internationale vermaardheid niet de
bedoeling gehad om theologie te gaan
studeren. Hij heeft een andere richting
uit gewild, n.l. die der wiskunde. De
jonge Berkouwer heeft echter reeds
vroeg belangstelling getoond voor theo
logische en andere vraagstukken van z\jn
dagen. In zijn studententijd was er veel
stimulerende literatuur die hem met de
nieuwe theologie in aanraking bracht, als
Troeltsch. Barth, Roessingh, Althaus e.a
Toen hij welbewust een keuze had ge
daan, heeft hij een vaste koers gevaren
naar zijn levensdoel, wat zijn levensroe
ping is geworden: de studie der theologie.
En nu na dertig jaren hoogleraar in de
dogmatiek aan de Calvinistische univer
siteit van Nederland. „Dat ik juist hoog
leraar ben geworden in de vakken die
rnjj „lagen", vind ik fijn", vertelde prof.
Berkouwer ons. „Ik acht het een bij
zondere leiding en zegen, dat ik de vak
ken dogmatiek, dogmageschiedenis en
symboliek mag doceren. Trouwens de ge
hele professorale arbeid trekt mij in hoge
mate".
De hoogleraar is van oordeel, dat
de theologie zich niet afspeelt op de
studeerkamer. „Zij heeft invloed op
het gehele leven en die invloed open
baart zich over de gehele linie". Het
mooie van de studie der theologie ligt
voor prof. Berkouwer ook daarin dat
men helemaal opnieuw bezig is met
het verstaan van de Bijbel zonder in
biblicisme te vervallen. De ontwikke
ling is volgens hem practisch voor
niemand meer bij te houden. „Er ver
schijnen enorm veel publicaties, ook
van R.K. zijde, zodat het bijna niet
meer te verwerken is.
Gesprek met Rome
Naar aanleiding van deze opmerking
kwam Rome ter sprake. Deze hoogleraar,
die ook in R.K. kring grote bekendheid
geniet en daar als één der meest gezag
hebbende representanten van het Calvi
nisme wordt beschouwd, noemde dit ge
sprek zeer interessant. Een van de moei
lijkheden daarbij is echter, dat men zich
van R.K. zijde gedeeltelijk distancieert
van de polemiek van de 16e eeuw, aldus
prof. Berkouwer. Zijn conclusie luidde,
dat de kwestie van natuur en genade
nog steeds een beslissende rol speelt, zo
dat de historische Reformatie ten volle
actueel blijft. „Wij zien ook daar meer
belangstelling voor de Bijbel. In de hou
ding van Rome tegenover de nieuwere
theologie wordt wel duidelijk, dat de ver
binding dogma-wijsbegeerte door ver
schillende theologen wat meer wordt ge
relativeerd". Prof Berkouwer, die o.a.
het bekende boekwerk „Conflict met
Rome" heeft gepubliceerd, is van mening
dat het gesprek met Rome toch moet
worden voortgezet, ook om caricaturen
te vermijden.
Niet pessimistisch
wy hebben prof. Berkouwer dé vraag
voorgelegd, hoe hij dacht over de klach
ten van achteruitgang van het gerefor
meerde leven, die zo nu en dan worden
geuit. Uit zijn entwoord werd ons duide
lijk, dat hij aan deze klachten niet zo
erg veel waarde hecht. De hoogleraar is
niet zo pessimistisch, al wilde hij daar
mede zeker niet zeggen, dat alles er nu
even goed voor staat.
Prof. Berkouwer, die het gereformeer
de leven vanwege zijn arbeid als predi
kant en zijn voortdurend contact met de
„kleine luyden" van nabij kent en mee
maakt, zeide, dat veelal een invloed van
de tegenwoordige deprimerende littera
tuur. een kenmerk van de tijdgeest, valt
waar te nemen. „De invloed van de litte
ratuur is groter dan vroeger, omdat zij
dieper wortel schiet en deze invloed be
dreigt ons allen. In mijn jonge jaren
praatte ook de jongere generatie over
de beweging der Tachtigers, over Kloos,
Lodewijk van Deyssel, e.a. De jeugd van
nu komt met het deprimerende existen
tialisme in aanraking.
Barlh's invloed
„Ziet u verschil tussen de invloed van
Karl Barth zo'n 25 jaar geleden en in
deze tijd?" De tijd van de critiekloze ver
ering is bij velen voorbij, zo begon prof.
Berkouwer zijn antwoord op deze vraag.
..Wij horen nu ook bij aanhangers van
Barth wel critische geluiden". Deze zijn
naar de mening van deze dogmaticus be
gonnen te klinken vooral t.a.v. het stand
punt van Barth inzake de kinderdoop.
Zoals bekend is, heeft prof. Berkouwer
in 1947 een boek gepubliceerd, getiteld:
,.Karl Barth en de kinderdoop" naast
zijn reeds in 1936 verschenen boek over
Karl Barth).
Maar onder de leidinggevende perso
nen in de'Ned. Herv. Kerk is de invloed
van Barth nog steeds duidelijk merk
baar, aldus prof. Berkouwer. Volgens
hem gaat de discussie over Barth in het
buitenland dieper dan hier, waarbij hij
o.a. wees op het boek van de volgeling
van Barth. Heinrlch Vogel. ,.Gott in
Christo", waarin deze schrijver toch de
Zwitserse dogmaticus ook weerspreekt.
Wat betreft de verschijning van de „Dog-
matik" van Barth
Berkouwer op. dat m<
deel over de Verzoening een nieuw be
slissend moment aanbreekt.
Geen heilige huisjes
Een gelukkig verschijnsel achtte de
hoogleraar het. dat de critiek der gere
formeerden in de verantwoorde theolo
gische discussie omtrent Barth meer en
meer serieus genomen wordt. „Vroeger
dacht men veelal, dat wanneer de gere
formeerden meespraken, zij heilige huis
jes verdedigden". Prof. Berkouwer voeg
de hieraan nog toe, dat met betrekking
tot de vraag van de humaniteit ook de
invloed van Barth in de huidige „school
strijd" een rol speelt.
Een ander actueel onderwerp, dat wij
in het gesprek aanroerden, was dat in
zake de gereformeerde gezindte". Hier
bij kwam als vanzelfsprekend de verhou
ding van de Geref. Kerken tot de Chr.
Geref. Kerken en de Vrijgemaakte Geref.
Kerken in het geding. Volgens prof.
Berkouwer schrijft de Zwolse Chr. Ge
ref. predikant ds J. H. Velema, in zijn
bekende brochure aan de Geref. Kerken
dingen toe, die deze kerken nooit hebben
aanvaard en die de hoogleraar persoon
lijk ook nooit zou aanvaarden
Veitrouwensczisis
..Ik heb de indruk, dat er in eigen ker
ken een geweldige crisis in het vertrou
wen is geweest, ook in de verhouding
tot de vrijgemaakten. Het wordt mij
steeds meer duidelijk, dat wanneer deze
crisis er is, men elkaar niet meer in de
rechte verhouding ziet en men ook de
juiste proporties van de zaken uit het
oog verliest".
deze naar zijn mening nog de juiste weg
zoeken. Betreffende de orthodoxe kerken
in de V.S. merkte hij nog op, dat voori
deze aan de ene kant het gevaar van het
fundamentalisme aanwezig moet worden
geacht en door deze kerken, bijv. de Chr- j
Ref. Church, steeds duidelijker wordt ge
zien. en anderzijds het liberalisme toe
neemt, terwijl het Rooms-Katholocisme
enorm aan invloed wint in Amerika. I
Publicaties
Tenslotte spraken wij nog even met de
jubilerende hoogleraar over zijn publica
ties. Er verschenen nu zes delen van zijn
„Dogmatische Studiën" en aan het zeven
de wordt gewerkt. Hoeveel het er op den
duur zullen worden, kon. prof. Berkou
wer nog niet precies zeggen. Hier geldt
ten volle het „Deo Volente". Zijn ideaal
is voor de studenten nog een boekwerk
over de hoofdlijnen van de dogmatische
geschiedenis te schrijven. Wanneer men
daarbij bedenkt, dat van de hand van
deze hoogleraar wekelijks publicaties
verschijnen in dag- en weekbladen, in
tijdschriften en periodieken, om van zijn
talrijke boeken niet te spreken, dan be
grijpt men. dat prof. Berkouwer. onder
wiens leiding ook vele dissertaties tot
stand komen, eigenlijk tijd tekort komt.
Maar een werkdag voor prof. Berkou
wer i6 er dan ook één van vele uren....
Van het erf van School en Kerk
Beioepihgsweik
(Advertentie)
vandaag., morgen verkouden! Be-
scherm Uw keel tegen infectie met
de beproefde geneeskracht van
VICKS bonIons
Bekende bisschop ter
dood veroordeeld
Was o.m. in Nederland en België
werkzaam
Een rechtbank te Sofia heeft een bis
schop en drie priesters ter dood veroor
deeld. Zü zyn beschuldigd van pogingen
om een ondergronds verzetsleger te or
ganiseren dat zou kunnen worden ge
bruikt by „gewapende interventie van
buitenlandse legers".
De veroordeelde bisschop, mgr Bossll-
kov, is als priester in België en Neder
land werkzaam geweest. De R.K. pers
buiten Bulgarye noemt het vonnis tegen
hem en de priesters de „schandelijke cli
max van een nieuwe golf van vervolgin
gen onder het Bulgaarse, rode regime.'
Het proces heeft in R.K. kringen diepe en
algemene verontwaardiging gewekt.
Volgens Westelyke diplomaten in' We
nen schijnt het proces met de bis
schop hebben nog 26 priesters terecht
gestaan een dubbel doel te hebben
gehad, nl het opruimen van de overblijf-
selen van de R.K. kerk in Bulgarye en ir
de tweede plaats het uitoefenen van druk
op de Westelyke, diplomatieke missies,
welke zich nog te Sofia bevinden.
Hoofdstad doorbreekt opnieuw de wallen
Koningin door een lerende poort
naar tuinstad van Amsterdam
In tien jaar tijds zullen 35.000 woningen
verrijzen rondom de Sloterplas
TG1 EN UUR LANG heeft de tuinstad Slotermeer, gelegen aan de Weste-
lijke boorden van Amsterdam, kunnen bogen op het bezit van de
grootste deur ter wereld. Niet langer dan een uur, want toen schoof Hare
Majesteit de Koningin dit pronkstuk, vervaardigd van het zuiverste Neder
landse materiaal de lichamen van 120 jongens en meisjes met een
lichte handbeweging en een glimlach ter zijde. De massieve toegangspoort
week voor de „In Naam van Oranje" op haar uitgeoefende lichte druk en
om precies tien over half vier vanmiddag lag de tuinstad Slotermeer open
voor iedere vredelievende bezoeker.
Drie hoornsignalen waren het sein I zij de tuinstad en betrad de Burgemees-
voor Hare Majesteit en haar gevolg hun ter De Vlugtstraat Op de brug bij de
weg naar de brug, te vervolgen, waar de ringspoorbaan onthulde zij de gedenk-
Koningin een plaquette onthulde. plaat en gebruikte daarna de thee bü de
De levende deur werd reeds om half i familie Reusch aan de Walraven van
drie in haar hengsels geplaatst: op datHalfweg. Om half vijf vertrok Hare Ma-
tüdstip stelden de honderd twintig jon- 1 jesteit weer per auto naar paleis Soest-
gens en meisjes zich op om de toegangs-1 dijk.
poort te vormen, die zich slechts zou la-
Duitse oorlogsmisdadigers
Klachten over behande
ling zijn onjuist
ten openen door „In Naam van Oranje",
gespeeld door de politiekapel, terwijl een
telg van dit geslacht hoogst persoonlijk
voor de poort stond.
Om drie uur precies arriveerde de Ko
ningin met haar gevolg aan de poorten
van tuinstad Slotermeer. De wethouder
de Publieke Werken, mr J- J.
Het standpunt van prof. Berkouwer is, der Velde, hield een rede.
it men elkaar alleen in ware gemeen-1 Amsterdam heeft in de geschiedenis
schap kan hervinden. Toenadering acht reeds verscheidene malen zijn wallen
hij zeker niet uitgesloten, al blijft het doorbroken, het laatst nu honderd jaar
prof. Berkomver een raadsel, dat
liet meer met de vrijgemaakten zou
kunnen spreken. „Psychologisch kan ik
het wel verklaren", zo merkte hij op.
„Maar juist wanneer alles in bespreking
komt. moet er een weg zijn om een
lichtpunt voor toenadering te
geleden, aldus de wethouder. Vandaag
vergroot de hoofdstad opnieuw haar
woongebied. Er zullen in Slotermeer
10.000 woningen worden gebouwd. Hier
van zijn 7000 woningen reeds of bijna
in uitvoering. Slotermeer is een van de
tuinsteden, die rondom de Sloter-
worden er allerlei kwalificaties gebruikt, plas zullen verrijzen. In totaal zullen
ïr op wijzen, dat men elkaar mis- deze 35.000 woningen bevatten. Het ge-
kent", aldus de hoogleraar. i hele project zal in tien jaar gereed zijn.
In verband met de toenadering tussen I Nadat de Koningin met minister Witte
de kerken uit verscheidene delen van en andeire autoriteiten de in een tent ge-
de wereld sprak prof. Berkouwer over exposeerde kaarten, tekeningen, maquet-
de Geref. Oecumenische Synode al moet tes en luchtfoto's had bezichtigd, opende
Advertentie)
yjjZcTïw
rubber laarzen
gymschoenen
pantoffels
Er blijft niets over yan de verwijten,
die in de Duitse pers voornamelijk op
instigatie van de Sozialistische Partei
Deutsctoland over de behandeling
verzorging van Duitse oorlogsmisdadigers
worden gemaakt. De Duitsers spreken
niet van oorlogsmisdadigers, maar
„krijgsgevangenen". Daar rekenen zij
bijvoorbeeld Lages en Kotalla onder! De
oorlogsmisdadigers zün ondergebracht in
de open gevangenis Norgerhaven (een
de vroegere rijkswerkinrichtingen te
Veenhuizen). Zij hebben zonder uitzon
dering verklaard, dat het eten overvloe-
;n goed is en dat de inrichting feite
lijk helemaal geen gevangenis is. Van de
regering te Bonn krijgen zij een extra
zakgeld van f 8.per maand. Zij sturen
echter geen „goede" berichten
Bonn, omdat zij dan bang zijn, dat de
Duitse regering zich niet meer met hen'
:al bemoeien. Officiële Duit-ae, instanties
erkennen de goede behandeling en het
wekt verbazing, dat er nooit een officiële
Duitse tegenspraak komt van onjuiste
berichten in de Duitse pers.
n en ander blijkt uit een rapport,
dat de heren Alfred Moser en J. H.
Scheps hebben opgesteld en aangeboden
het bestuur van de P.v.dlA., de beide
socialistische Kamerfracties en de com-
e-buitenland van de P.v.d.A.
Naar V.N.-vergadering
Prof. V. d. Molen vertrok
met Nieuw Amsterdam
(Van een onzer verslaggevers)
Mevrouw prof. dr G. H. J. van dei
Molen is gistermiddag met de .Nieuw-
Amsterdam" van Rotterdam naar New
York vertrokken, waar zy de zevende
algemene vergadering van de Verenigde
Naties zal bijwonen
„Ik ben toegevoegd als deskundige
aan de Nederlandse delegatie", verte"
mevrouw Van de Molen ons.
„Ik zal zitting nemen in de derde
zesde commissie van de Assemblée, die
resp. juridische en sociale vraagstukken
zal behandelen. De laatste maal dat ik
een zitting van de Ver. Naties bijwoon
de, was zes jaar geleden.
In de juridische commissie komen al
lerlei problemen in behandeling zoals
van het kindernoodfonds, de rechten vin
de mens en de rechtstoestand
vrouw, waaraan nogal het een en ander
te verbeteren valt. Veel landen bezitten
geen stemrecht voor de vrouw. Gelijk
loon voor geiyke arbeid is even
agendapunt".
Mevrouw Van der Molen, die hoog
leraar is aan de Vrye Universiteit, hoopt
vóór Kerstmis in Nederland terug te zü
teneinde haar colleges te hervatten.
Paters bouwden zelf hun
klooster in Doetinchem
De Paters Benedictijnen hebben in De
Slangenburg te Doetinchem zelf
klooster gebouwd, dat Zondag a.i
worden ingewyd. De paters kochten in
1947 het 64 ha grote landgoed ei
hun intrek in het kasteel. Met de bouw
een boerderij, die in de levensbe
hoeften van de kloosterlingen moet voor-
zien. is men begonnen. Idingei
Ned. Herv. Kerk
it: voor de benoeming tot
hulppredikster in Den Haag mej. J. ten
Ham, voorheen hulppred. te Groningen.
Geref. Kerken
Aangenomen: naar Middelstum
(vac.-J. Brouwer) J. C. Derksen te 's-
Graveland, die bedankt voor Nunspeet.
Chr. Geref. Kerken
Tweetal: te Ouderkerk a. d. Amstel
A. C. Noort te Nieuwe Pekela en P. Op
den Velde te Murmerwoude.
Baptisten Gemeenten
Aangenomen: naar Groningen G.
Brongers te Den Haag-Oost.
Ds S. Kooistra overleden
In de leeftyd van 68 jaar Is In Noord-
bergum onverwachts overleden ds
Koolstra sinds 1949 emeritus predikant
van de Ned. Hervormde geme.ei
bijzonder hulpprediker aldaar. Hij werd
in 1909 in Stavoren predikant en diende
daarna de gemeenten van Birdaard,
Steenwijk, Welsrijp, 's-Grave
(19211936) en Noordbergum.
De begrafenis zal morgen in Noord
bergum plaats hebben.
Ir Kist hoogleraar te Delft
Tot gewoon hoogleraar in de toege
paste mechanica is aan de T.H. te Delft
benoemd ir H. J. Kist, thans lector. Met
ingang van 1 October is
den benoemd tot wetenschappelijk amb
tenaar 1ste klasse bij de psychiatrie
neurologie aan de rijksuniversiteit te
Groningen dr P. C. Kuiper.
PROMOTIES.
UTRECHT. 6 Oct. Tot doctor in de wU-
en natuurkunde ^gepromoveerd Fr. J. K.
schrift: Stofwisseling tljdei_
de spinnende lariks bladwesp.
Op het proefschrift: Fluctua
len bij bolometers is geprom
winterrust
hUnse-
AMSTERDAM, (Gem. Unlver.), 6 Oct. Ge-
geneeskunde: mej E J M
mej. C G M Nagel. F Schol.
Dijk, P Vree'k.
mej.'J L Bolderht„,
L Knook, mej. E A Munnike, P N
y ov-ijj, - N Bet, mej
J F A Felix.
Munniki
Leygraa
-zenhuls, R Tielens,
A TJon-Sion-Kie, k G Schoep. C B Goarta.
D Graafstal, mej. L E ten Borck. J W Breu
kelaar. S W ten Horst. O Lieffijn. L J
Rita Vuyk
ird ln de
psychodiagnostiek bij ki:
les heeft mevro
J het lectoraat a
ikkellngspsychologle
sterdamse Gem. Universiteit.
ACADEMISCHE EXAMENS.
M Breuklnk. 0\
een. Ph Luteijn. D«
FA Kortman. Leldsen-
Rijn. Katwijk aan Zee, J R Kap-
Oort. D<
A J G
C F Sehluter, Voort
(Advertentie)
Royale alschenk is opvallend
In talloze gezinnen van Nederland
wordt op het ogenblik een Engelse
thee geschonken. Men weet. dat de
Nederlandse huisvrouw op het ge
bied van thee haar eigen wensen
heeft en in de regel weinig op een
„buitenlandse", een andere thee-
'smaak is gesteld. Met de Engelse
thee is dat anders.
Engeland is van oudsher het land
van thee-proevers. En nu Douwe
Egberts Pickwick Thee. Engelse
melange, in Nederland heeft ge
bracht (tegen de prijs van 76 cent
per pakje!), is het opvallend hoe
sterk het aantrekkelijke groene
pakje in de winkels wordt ge
vraagd.
Men kan deze overgang naar
Pickwick Thee toeschrijven aan
2 redenen. In die eerste plaats is
Pickwick Thee opvallend krachtig
en geurig. En buitendien heeft deze
Engelse melange een buitengewoon
rijke afschenk iets. dat in
onzè dagen weer behooriyk mee-
Het lied der aethergolven
Hllveri
GewUdemHHBHHHBHHI
- *0 Nieuws. 8.15 Gram. 9.00 Voor de
9.30 Voor de huisvrouw. 9.40 Gram.
10 30 Morgendienst. 11.00 „Lcvensbalans",
*-rpél. 12.05 Alt en plano. 12.33 Gram. 1.00
,vs 1.15 „Met PIT op pad". 1.20 Mando
line-orkest. 1.50 Gram 2.00 Kamerorkest en
olisten. 2.45 Voor de meisjes. 3.00 Jeugdcon-
:ert. 3.40 Harpensemble. 4.00 Voor de jeugd.
5.20 Orgel 5.50 Militaire causerie. 6 00 Surl-
amse volksmuziek. 6.15 Geestelijke liede-
II. 6.30 RVU.: Prof. Dr. G. L Smit Si-
ïga: „De geologische Middeleeuwen". 7 00
euws. 7 10 Boekbespreking. 7.25 Gram 7 30
iltenlands overzicht 7.50 Gram. 8.00 R;
diokrant. 8.20 Intei
euwe Wereldzee". 9.50 Amusemei
.20 Gram. 10.30 Intern. Evangelise)
entaar. 10.40 Gram. 10.45 Avondoi
king. 11.00 Nieuws. II 15—12.00 Gram
9.30 „D(
O ja, natuurlijk geloof je er
in onbestemd geloven. In de opstanding zal al- kom leek haar erger dan de afwijzing van voor- zeven-en-twintig jaardeel eden "dat ze^ Dick
anders zijn. Je zult van geen familieban- heen en ze stelde haar bezoek uit. toen ze kort Lien ter wereld brSht Bijna een half jaar
1°?. u®" daa.ro.P hoorde- dat. de heer Harders weer even hij dan in zijn graf, zonder dat ze er kwam, m
Op i
der eerste Novemberdagen echter wil
den
zich gehoopt had- Zulk een wel- mevrouw Harders beslist er heen. Het is dan
rger dan de afwijzing van voor- zeven-en-twintig jaar geleden,
ze stelde haar bezoek uit. toen ze kort Lien ter wereld bracht. Bijna
J~ J-* J- 1 r Harders weer even hij dan in zijn g
zijn vrouw herstelde, nu zal ze gaan.
,Doe het op een andere dag", wordt haar door
Dat móét wel, want hoe zou het anders actjef was als 'voorheen
te dragen zijn als je zelf zalig werd, maar dege- Vond ze het niet erg van dit iütstel afstel te ma
nen, die je hef waren geweest, veroordeeld zag ken. Zo heel bijzonder schenen die mensen er niet Qré
WOai 6t'- t~\- i onder te lijden. Overigens had dit ouderpaar
Als Lien Dicks graf bezoekt kan ze alleen te- het aan zichzelf te wijten, dat Dick zijn hart ge-
dienaangaande geen be-
rugzien, maar nooit vooruit. Vaak gaat ze er sloten hield en heeft
(Advertentie)
'i Begon
met een schent of steek
Er zyn talloze gevallen ook onder Uw
bekenden waar de wereldberoemde
Kruschenkuur op korte termijn verlos
sing bracht van c'ie slopende rheuma-
tische pijnen. De aansporende werking
van Kruschen op de bloedzuiverende
organen kan ook bij U dat wonder te
weeg brengen. Begin daarom vandaag
nog de heilzame Kruschenkuur. Dan
smoort ge Uw rheumatiek in de kiem,
in plaats van te komen van kwaad tot
niet heen, alleen nu en dan, om moeder genoe
gen te doen. Moeder wil er zelf zo graag naar
toe. maar mist de moed. Ook wanneer haar krach
ten toenemen en ze het leven weer meeleeft durft
ze een tocht naar de dodenakker niet aan. Mis
schien maar goed. De keren, dat Lien er kwam,
vond ze er bloemen en ze begrijpt wel van wie
die waren. Zij heeft ze verwijderd, maar er thuis
niets van gezegd. Bloemen op een graf zijn va
der en moeder een gruwel en vader zou in staat
zijn, er dat meisje een verwijt van te gaan ma
ken. Neen, dat gunt Lien haar niet. Dat kind
OEN DE
VESTING VIEL
D. MF.NKENS-v. d. Spiegel
Carla geraden.
„Laat ik alleen gaan," zegt Lien.
„Nee, ik ga mee."
Het is een wondermooie dag. Het zou Septem-
dat ze ber kunnen zijn. De lucht is onbewolkt, de zon
geeft een warmte, die aan November vreemd is.
Zwaar drukt moeder op Liens arm. Als ze ein
delijk zijn, waar ze wezen moeten lijkt ze een
heel oude vrouw.
„Mijn jongen, klaagt ze, mijn lieve jongen!"
Als nü Helga Leeuwendaal er óók was.
Helga komt enige uren later. Ze heeft begre
pen, vandaag niet de enige bezoekster te zijn en
heeft gewacht, tot ze aannemen kon, de laatste
te zijn. Groenkerks begraafplaats kent geen slui
tingsuur, was gisteravond toegankelijk, toen ze
heeft ook haar kruis te dragen en het is ten slot- een dergelijke gelegenheid hoeft te zoeken en
te Dicks meisje geweest. sinds ze ontdekte, dat Lien haar bloemen ver- ...ot Jvv<w
Helga is er achter gekomen, dat haar bloemenwijderde, wil ze er voor zorgen, zo'n ontmoeting de "verwelkte Woemen "wegnam" van 'het graf, is
door Dicks zuster werden weggenomen en de te vermijden. Dat, wat Dick haar toevertrouwde het ook heden, nu ze er een palmtak brengt.'
zachtere gevoelens, die ze bezig was voor Dicks in zijn laatste brief, is feitelijk ook te mooi, om Ze denkt aan zijn vorige verjaardag. Ze schreef
familie te kweken, zijn er door verstikt. Toen ze het aan anderen prijs te geven, aan zulke ande- hem toen: "t volgepd jaar vieren we hem samen,
zelf de slag in zoverre tc boven begon te ko- ren. Het is als een zoet geheim, dat haar aan hoor! Dan zal de oorlog wel voorbij zijn en zal
men dat ze weer belang stelde in de dingen om hem binden blijft, dat sterker is dan de schei- njets of niemand er me van weerhouden, je in
haar heen, heeft ze gehoord, hoe Dicks moeder ding, die de dood teweegbracht. Als Dick alles eigen persoon te feliciteren Nu zijn ze 'samen,
om hem leed. Van dat ogenblik af heeft ze ge- wist, zou hij haar gelijk geven. Hij zou nooit iets Hiér!
weten, wat haar plicht was. is ze ook van plan van haar eisen, wat haar krachtqn te boven ging. Door de stilte van de late middag scheurt het
geweest, die te volbrengen. Eenmaal is ze op weg En wekelijks brengt ze haar bloemen, dahlia's, aanzwellend zoemen van een motor Hoog in het
haar scherp opnam, als verwachtte hij van haar
De familie Harders houdt in 't algemeen preek.
„Jezus is komende. Geen profeten hoeven ons
groet. Mogelijk zou ze, als zijn oud-leerlinge, niet van kerkhofbezoek. Men krijgt er zijn gelief-
werkelijk de eerste zijn geweest in het groeten, den immers niet mee terug? Men kan beter zijn Zijn tweede Komsttê melden,* "geen Johannes "de
wanneer deze oud-onderwijzer niet Dicks vader gedachten bepalen bij de plaats, waar de geza- Doper is nodig om de grote dag aan te kondigen,
was geweest de man, die haar niet als Dicks ligde ziel zich bevindt, dan bij het stukje aarde, Het Hij komt klinkt in de donder der ka-
meisje in zijn huis wou 2ien. Nu zóu ze welkom waarin het lichaam ligt te vergaan. nonnen, in het ronken der vliegtuigen"
Hilversum II, 298 m. VARA: 7.00 Nieuws,
7.10 Gram. 7.15 Gymnastiek. 7.30 Gram. 8.00
Nieuws. 8.13 Gram. 8.50 Voor de huisvrouw.
9 00 Gram. VPRO: 10.00 Schoolradio. VARA:
10.20 Voor de vrouw- 11.00 Gram. 12.00 Ha-
waiianmuziek. 12.33 Voor het platteland.
12.38 Lichte muziek. 1.00 Nieuws. 1.15 Com
mentaar. 1.20 Metropole-orkest. 1.50 Gram.
2.00 Gesproken portret. 2.15 Jeugdconcert.
3.00 Voor de Jeugd. 4.05 Pianovoordracht
4.15 Voor de jeugd. 4 45 Voor de zieker.,
5.30 Orgel en zang. 5.50 Regeringsuitzending:
Sam Pasariboe: „Oude en niéuwe klanken
uit Indonesië". 6 00 Nieuws. 6.20 Militaire
causerie 6.35 Dansmuziek. 7.00 „Het Wel
vaartsplan van het NW". 7.15 Gram. VPRO:
7.30 Voor de jeugd. VARA: 8.00 Ni«
8.05 Politiek
iriété.
8.15 Beelden uit
..Hoe mHHHB
11 15—12.00 Gramofooi
Engeland, BBC 330
Gev. programma. 12.55 Weerber. l.ÖÓ Nws,
1.10 Reportage. 1.30 Dansmuziek. 2.00 Schoot-
•adio 3.25 Hoorspel. 4.00 Twintig vragen
4.30 Gi
6.00 Nil
6.45 Causerie.
7.45 Causerie. 8.00 Symphonie-orkest
5.00 Voor de kindei
6.20 Lichte mu-
programma.
Engeland, BBC 1500 t
uziek.
2.00 Vooi
irkest. 4.15 ..Mrs. Dale's"Dagboek"**4 30 Con-
:ert 5.30 Lichte muziek. 6 00 Gram. 6.1Ï
ïalletmuziek. 6.45 Hoorspel. 7.00 Nieuws
2o Sport. 7 30 Concert. 8.00 Hoorspel 9.3C
Klankbeeld. 10.00 Nieuws. 10 15 Actuele caus
—gÉ*Voordracht. 11.30 Mando-
BeslrQ,1 UW PIJNEN met:
Frankrijk, f.
I.00 Nieuws.
Amerikaanse
Gram. 8.02 V
II.01 Pianore
tal. 11.25 Gram'. 11.45—12.00
schoolradio. 3 30 Grar
.00 Nleu'
Brussel 484 m. 12.05 Lichte muziek 100
Nieuws. 1.10. 3.00 en 3.15 Gram. 4.00 Amüs.
orkest 4.25 Gram. 4.35 Amus.orkest. 5 00 Nws
5.15 Gram. 6.30 Orgelconcert. 7.40 Gram. 7.45
Nieuws. 8 00 Gram. 8.15 Groot symphonle-
i solist. 9.30 Gram. 10.00 Nieuws. 10.10
-0.15 Jazzmuziek. 10.45 Gram. 10.50
In Korea 255 predikanten
gedood of weggevoerd
Sedert het begin van de Koreaanse oor
log zijn 255 predikanten van de Presbyte
riaanse kerk van Korea gedood of weg
gevoerd. Van deze laatsten moet worden
aangenomen dat zy voor het merendeel
niet meer in leven zyn. Van de 2250
Presbyteriaanse kerken in Korea zyn er
152 verwoest en 468 beschadigd.
(Advertentie)
HUIDKLACHTEN 1
zoals puistjes, vetwormpjes en mee»
eters die Uw huid ontsieren verdwij
nen snel door plaatselijk
betten (deppen) met Ln
DEBRALINE
ACADEMISCHE EXAMENS.
AMSTERDAM (V.U.). 3 Oct. Geslaagd:
doet. theologie A C Barnard geduld uitbrei
ding, Springs (Z.-Afr.). J A Heyns. Potcheï-
J M Bosboom.
M C J v Waasbergen. Nw Lek
Larsen, Utrecht, R G Zwart, 1
ex. geneeskunde: P J F Athmer. Utrecht. L
Buysert, Woerden. J Th M Dewez, Benne-
kom. C O F van Eseh, Vught, mej W M v d
Ham, Oostendorp bij Elburg, F v Faasyzc.
lagharen, J H M Ons
3ilthoven. H C
Westerveld. Woudenberg. J A J
Poppel. Valkenswaard. J Riemer. Arnhem.
W v Weerden, Bilthoven, H v d Woude. Zul-
phen; doet. veeartsenijkunde: G Bljlenga,
Leeuwarden. O L Beiboer. Kollum, P Wens-
voort. Heelsum. W J v d Weg. Doornspijk.
J Bouw. Wagenlngen, J Dersjant (cum lau-
de). Den Haag. M A Snoeck. Utrecht, Z Hooy-
berg, Buurt Venhuyzen (NH). F H J Jaarts-
veld. Groenlo (Gld H Jonker. Epe. C Koe
slag. Hardenberg. W J Kraan. Rotterdam, P
Lammens. Dordrecht. H B Lammens. Dord
recht H B Lammerts. Zcijen; G H A Over-
goor. Dinxperlo.
WAGENINGEN. 3 Oct. Geslaagd: cand.
Ned. landbouw: H Bouwmeester, Voorst, A
W N J Crljns. Voerendaal. P J v d Eynde.
Alkmaar. A G Galema. Burgwerd. M J van
Goor. Stompetoren. N A de Joncheere. Wa
genlngen. P Koolj, Sneek. A W Lutjons. Den
Andel, W Nieuwboer, Bunschoten, H v d
Ploeg, Tibma o/a Ee. W Westhoff. Utrecht,
Th Zwart. Leeuwarden: lngenieurs-ex Ned.
landbouw: A Bentum. Mldlaren. J Cnossen.
Jutrljp. A J v d Have. Ede (met lof). H A
J Heyman. Breda. P Hoogschagen. Juliana-
dorp. W A v Meegen, Amsterdam. J J Mol.
Berkhout. D Mus. Purmerend, B G Oude
Ophuis. Beunlngen. A Oudman. Middelstum.
H W J Ragetli. Wapeningen. GDJ Struiken-
kamp. Ernst. G T Tlessen. 't Zandt. J J v d
Veen, Baflo, W Westra, Bussum, A J de Wildt.
Nieuw Vennep: cand. tropische landbouw: J
C Cavelaars, Zevenbergschenhoek. L Che-
rleux. Naarden. N M T Laudy. Sittard. P M
Schaper. Zwaagdijk. L G Vogels. Voeren
daal; ingenieurs-ex. tropische landbouw: F
F F Bruijn, Breda. C M R Drayer. Klundert.
P I Haartsen, Schoondijke. H V F M van
Hapert. Eindhoven. A A H v d Moer. Am
sterdam. G Velthuizen, Zuldland: ingenieurs-
ex. Ned. bosbouw: L G Kop. Enschede. H de
Vries. Hengelo (O.): cand. tuinbouw: B W
Braams. Vught. PJALdc Lint, Willemstad,
mej. A A Valk, Bussum: ingenieurs-ex. tuin
bouw: L M Bouten. Venlo (met lof). J G C
van Dam Oudewater. T W Lefcring. Sant
poort. mej. H S Swartenberg. Rotterdam.
Sanapirin. de veilige 3
Drie superieure geneesmiddelen in elk
tablet, bovendien door Juiste dosering,
zeer verhoogde geneeskrachtige wer
king. Overtreft alles I Werkt veilig en
snel bij Griep - Koorts - Kou en Pijnen.
Koker 25 tabletten 45 d. - 50 tabletten 80 d.
"DEEDS in 1923 onderzocht Hevesey
de verdeling van lood in planten.
Hij gebruikte daarvoor thorium 13,
een radio-actief zout, dat in zijn loop
door de plantencellen overal te vol
gen was. Tegenwoordig gebruikt men
voor dergelijke aanwijzers isotopen-
Door de atoombom-hysterie der laat
ste tijden zyn wij er aan gewend
geraakt het woord isotoop in verband
te brengen met de kernsplitsing. Dat
is onjuist. Een normale isotoop is
even onschuldig aan de bommen-
productie als u en ik. Slechts enkele
speciale isotopen zijn daarvoor
bruikbaar en alle andere isotopen
kunt u dus vrijmoedig en zonder hui
ver in uw gesprekken betrekken.
Zonder ons nu in ingewikkelde
theorieën omtrent de materie te ver
diepen, kunnen we zeggen, dat isoto
pen vormen van eenzelfde atoom
soort zijn. doch met een verschillend
atoomgewicht. Bij chemische proces
sen kunnen zeer geringe chemische
verschillen tussen de elementen en
hun isotopen worden aangetoond,
vooral by radio-actieve isotopen.
De scheikundige elementen, die bU
de menselijke stofwisseling een rol
spelen kunnen alle in radio-actieve
isotopen worden verkregen. Deze
radio-activiteit der isotopen stelt de
onderzoekers in staat de banen die
de stoffen in de organen of cellen
volgen, nauwkeurig aan te tonen. Zo
heeft men dus „aanwijzers" verkre
gen, die het mogelijk maken de stof
wisseling in het lichaam op de voet
te volgen en die de wetenschap in
staat stellen het gedrag en de rol
van voedings- en geneesmiddelen in
het levende organisme te bestude
ren. Dols heeft proeven gedaan bij
ratten en kuikens met radio-actieve
phosphor het woord isotoop laten
we hier verder weg en vond. dat
een uur na de toediening reeds 12
15 pet in het skelet was aangeland.
Op dezelfde wijze werd aangetoond
dat gezonde tanden zich voortdurend
vernieuwen.
Het rusteloze spel van afbraak en
opbouw, dat kenmerkend is voor het
leven, speelde zich als het ware voor
de ogen van de onderzoekers af Een
geheel nieuw veld van mogelijkheden
kwam door deze werkwijze open te
liggen.
Met deze methode onderzochten
Hevesey en Hofer de verspreiding
van water door het lichaam na het
drinken, waarbij bleek dat de ge
middelde tijd die een glas water in
het lichaam doorbrengt, niet minder
dan 13 dagen is. Uiteraard geldt dit
alleen voor een normale dronk. Grote
hoeveelheden vloeistof verlaten spoe
diger het lichaam, aangezien daarvan
anders last zou worden ondervonden.
Zoals u uit ervaring wellicht zult
weten, ondervindt het lichaam ook
last wanneer u lange tijd achtereen
zonder slaap blijft. Maar is het u ook
bekend, dat de mens in dergelijke
gevallen eigenlijk bezig is zichzelf te
vergiftigen?
Daarover morgen.
(Nadruk verboden)
