w
FASTO w,2o°
Zullen de Geref. Kerken overgaan tot
invoering van vrouwenkiesrecht?
Geen bezwaren, maar wel aandrang tot
uitstel van directe invoering
de
Duizenden militairen zwaaien
op 12 October af
fyiD$FH
Zijn jongenskleren een wanhoop?
P OPENT Do°" «*1!?
Toch is het zo!
i
VRIJDAG 12 SEPTEMBER 1952
Generale Synode van Rotterdam
(Van onze Kerknleuws-redacteur)
TTET EERSTE van de meest belangrijke agenda-punten van de Rotter-
1A damse Synode is gisteravond in bespreking gekomen. Het is dat van
'het „vrouwenkiesrecht", over welke zaak de door de Synode van Den Haag
(1949) benoemde deputaten een rapport van dertig bladzijden ter tafel
hebben neergelegd. De commissie (VII), die dit rapport heeft behandeld,
heeft een voorstel ingediend, dat de Synode uitspreke dat „er geen genoeg
zame gronden bestaan om het recht van medewerking aan de verkiezing
van ambtsdragers aan de vrouwelijke leden in de gemeente te onthouden''.
De commissie heeft echter tevens voorgesteld de invoering aan de vrijheid
der kerken over te laten.
In de bespreking van deze gewich
tige materie, waarvoor in de kerken vrij
sterke belangstelling bestaat, is nage
noeg geen verzet gerezen tegen dit voor
stel als zodanig. Tot nu foe heeft slechts
één Synode lid zich tegen verklaard. Wel
is er van verschillende zijden bezwaar
gemaakt tegen directe invoering van het
vrouwenkiesrecht. Dit is in enkele voor
stellen vanuit de Synode nader geac
centueerd. Hierin wordt gevraagd, deze
materie opnieuw in de kerken ie doen
bespreken om dan de volgende Synode
in 1955 een definitieve beslissing te doen
nemen. Het voorstel van de commissie
is, naar aanleiding van de gemaakte op
merkingen, uitvoerig verdedigd door
prof. dr D. N auto, als rapporteur van
de commissie, en prof. dr Herman
Ridderbos, namens betrokken depu
taten.
De commissie heeft verscheidene mis
siven van kerkeraden en Part Synoden
onder de loupe genomen. De P.S. van
Noord-Holland heeft voorgesteld, de ker
ken de vrijheid van invoering te laten.
De P.S. van Drente daarentegen heeft
geaarzeld een uitspraak in deze prin
cipiële kwestie te doen en heeft zich uit
gesproken voor uitstel. Verscheidene ker
keraden hebben de Synode er van in
kennis gesteld niet overtuigd te zijn van
de argumentatie van het rapport van
deputaten en hebben verzocht de con
clusie van het deputaten-rapport (onge
veer in dezelfde geest als het commissie
voorstel) niet te aanvaarden.
Noch vóór noch tegen
In haar rapport heeft de commissie
uitgesproken, dat over deze kwestie
rechtstreekse uitlatingen in de Bijbel
te enenmale ontbreken en dat uit de
H. Schrift noch vóór noch tegen het
toekennen van het actieve kiesrecht
aan de vrouw afdoende uitspraken
zijn aan tc voeren. De commissie
heeft ontkend, dat deputaten zich
zouden hebben laten leiden door ver
anderde feitelijke omstandigheden
t.o.v. de positie der vrouw.
Waar het voor deputaten op aan komt,
aldus de commissie, is dat volgens hen
„de Schrift zelf er in voorgaat om de
gewoonte en het oordeel van de tijd
mede in aanmerking te nemen by een
zinvolle toepassing van hetgeen God van
den beginne aangaande het onderscheid
tussen man en vrouw bepaald heeft."
Tevens heeft de commissie scherp af
gewezen de gedachte, geuit door een der
kerkeraden, als zou het betoog van
deputaten zijn te kenschetsen als een
toegeven aan de neiging om de aposto
lische geboden voor verouderd en „zeit-
bedingt" te houden en op grond daarvan
zelfs te spreken van een aanranding van
het gezag der Schriften.
Tegenover de bewering van de classis
Ommen, dat de tijd niet rijp zou zijn tot
invoering van het vrouwenkiesrecht, heeft
de commissie betoogd, dat vrees altijd
een slechte leidsvrouw is gebleken.
Uitstel gevraagd
Dr Stam (Goes), die het debat open
de, wees er op, dat z.i. de positieve
Schriftplaatsen in het commissie-rapport
niet sterk voorhanden zijn. Wanneer het
een eis in de N. Testamentische gemeente
was geweest, zouden dan Christus Zelf
en de apostelen niet meer duidelijke uit
spraken hieromtrent hebben laten horen?
aldus spreker.
Evenals de voorgaande spreker
heeft ds Scheele (Assen) aange
drongen op grote voorzichtigheid bij
de invoering,aangezien hij moeiluk-
heden vreest. Is deze zaak nu wel zo
urgent? Ds Scheele heeft, evenals dr
Stam, een voorstel ingediend om de
invoering uit te stellen en deze mate- I
rie, re'sp. de te nemen beslissing voor
te leggen aan de in 1953 te houden
Geref. Oecumenische Synode (Edin
burgh).
Ds Van Herksen (Ermelo) is in
gegaan op de exegese van diverse in het
rapport genoemde Schriftplaatsen en
heeft eveneens de vrees geuit, dat er
moeilijkheden zullen ontstaan en weer
standen zullen rijzen. Hij heeft voorts
nog opgemerkt, het een vreemde toestand
te achten, wanneer de ene gemeente wel
en de andere niet tot invoering zou
overgaan.
Prof. Nico Ridderbos (Amster
dam) heeft in het bijzonder exegetische
bezwaren ingebracht tegen de onder
scheiden teksten, welke in het rap
port worden aangehaald. Hij heeft een
nieuwe formulering van de overwegingen
tot het te nemen besluit aan de Synode
voorgelegd. De commissie heeft zich
hierop bereid verklaard, de overwegingen
nader te bezien.
De hoogleraar heeft verder opgemerkt,
dat het volkomen gerechtvaardigd is
t.a.v. dit punt tot een andere conclusie
dan Voetius te komen. De inrichting
de kerk als de Geref. Kerken nu,
men in de tijd van de apostelen niet. Er
waren ook geen Synoden, aldus professor
Nauta. maar het gereformeerde standpunt
is altijd geweest, dat men niet precies
moet nadoen, doch dat men dient vast
te houden aan de getrokken lijnen
beginselen.
Spr. zou niet van stemplicht willen
spreken, omdat deze in het politieke vlak
ligt. Hij ontkende niet, dat er zich wel
eens wrijvingen zullen voordoen,
neer de ene gemeente het vrouwenkies
recht wel zou invoeren en een andere,
genabuurde gemeente dit niet zou doen,
doch hij zag hierin geen reden tot uitstel.
Broederlijkestrijd
Prof. Herman Ridderbos (Kam
pen) heeft de opmerkingen van
broer bestreden. Hij had het liever te
doen met zijn Nieuwtestamentische tek
sten dan met diens Oudtestamentische De
gebruikte teksten wenste hij niet te laten
vervallen. Hij vroeg zich af, of het bijbels
is, dat de vrouw in de gemeente
andere positie inneemt dan zij in andere
verhoudingen mag innemen. Het stem
men van de vrouw betekende volgens
hem nog geen regeermacht.
In de tweede ronde hebben
scheidene sprekers hun bezwaren
tegen directe invoering gehandhaafd.
Oud. Ottevanger heeft zich tegen het
vrouwenkiesrecht uitgesproken en ds
Tien (Bentheim) heeft opgemerkt,
dat de kerken z.i. er nog niet rijp
voor zijn. Deze zaak moet als een
rijpe vrucht in de schoot der kerken
vallen en dat is zij nu nog niet, zo
zeide spr.
Ouderl. Van Driel en ds Kuiper (Sas-
senheim) hebben zich tegen uitstel ver
klaard. Dit zou nieuwe onrust verwekken.
De verdere bespreking is hierna tot
volgende week uitgesteld.
Geen commissie voor de
kerkbouw in grote stad
De Synode heeft gistermiddag nog
een tamelijk uitvoerige discussie gevoerd
over het probleem van kerkbouw in de
grote steden. De P.S. van Zuld-Holland-
Noord heeft nl. aan haar voorgesteld,
deze materie ln breder verband dan al
leen van grote stadskerken of classes te
Een voorstel van ds Zwaan, sterk
dersteund door dr Hoek, om een c
missie te benoemen, die op de volgende
synode hieromtrent zou rapporteren, Is
met 2226 stemmen verworpen. De Sy
node heeft het stuk naar de P.S. terug
gezonden en daarbjj in overweging ge
geven dat de kerken die met deze n
Hjkheden zitten, met elkaar in vertiin-
dlng treden.
Verder heeft de Synode besloten niet
in te gaan op het verzoek om Zondag
28 Sept. te maken tot „gevangenis-Zon
dag", doch wel heeft zij met meerder
heid van stemmen een voorstel van ds
Van Andel aanvaard om de kerken te
verzoeken het werk onder de gevange
nen op bedoelde Zondag in het bijzonder
in het gebed te gedenken.
(Advertentie)
Verdediging
Prof. Nauta heeft in zijn verdediging
van het voorstel betoogd, geen gronden
te zien voor uitstel van de beslissing.
Het zal wel meevallen en trouwens de
zaak wordt niet aan de kerken opge
legd, aldus spr. De kwestie kan rustig
op gemeentevergaderingen en b.v. ook in
de prediking worden besproken.
Advertentie)
(Advertentie)
100.000 X W 12001
DE
rïïr\
WARM en HEET
-vc
R S
op ELKE woning
STOKVIS ZONEN N.v
HEDEN KWAM DE
100.000 «te FASTO W 1200
BIJ DE A.S.W. FABRIEKEN KLAAR.
DUS THANS VERLICHT DE
W 1 200 DE TAAK VAN DE
HUISVROUW IN
100.000 WONINGEN!
Synode begeert herstel
van de eenheid
Geen toegeeflijkheid bij de
Zondag-viering
Naar aanleiding van de talrijke inge
komen missiven, waarin wordt aange
drongen op voortzetting van de pogin
gen -ot hereniging met de Vrijgertvaak e
Gere Kerken, heeft die Synode der
Geref, Eerkén uitgesproken, da-t zij ern
stig begeert hei herstel der verbroken
eenh»id in de Sohrif -uurlijk weg, on
der de zegen des Heren, te bevorderen.
Met betrekking tot enkele ingekomen
Dr K. H. E. Gravemeyer
met emeritaat
Het breed moderamen van de Provin
ciale Kerkvergadering van Zuid-Holland
heeft met ingang van 1 October a.s. eer
vol emeritaat verleend aan dr K. H. E.
Gravemeyer te 's-Gravenhage. predikant
in algemene dienst, die volgende maand
naar Zuid-Afrika vertrekt.
Toga van wijlen prof. Schilder
voor zijn opvolger
Mevr .de Wed. prof. dr K. Schilder te
Kampen heeft de toga van haar over
leden echtgenoot aan het curatorium der
Theologische Hogeschool van de Geref.
kerken onderh. ail. 31 K.O. te Kampen
aangeboden, om die te bestemmen voor
de man, die prof. Schilder als dogma
ticus zal opvolgen. Voorts bood zij de
hogeschool enig. door haar echtgenoot
gebruikt, meubilair ten geschenke aan.
Curatoren hebben deze geschenken in
grote dankbaarheid aanvaard. De Theol.
I-logeschool ontving voorts een legaat
groot f 500.
C. M. Tankink overleden
In de leeftijd van 64 Jaar ls overleden de
heer C. M. Tankink. sinds 15 Maart 1919
hoofd der Meester Gangelschool, verbonden
aan de stichting Hoenderloo. een bekende
figuur in de kringen van het Chr Buiten
gewoon Onderwijs. Van zijn hand versche
nen verschillende brochures en artikelen
over de status der inrichtingsscholen Ook
was hij redacteur van de bibliotheek voor
Bijbelse opvoedkunde Hij was ridder ln de
orde van Oranje-Nassau De begrafenis is op
15 September te Hoenderloo.
(Advertentie)
Bevrijdt U
van rheumatiek, spit, ischias, hoofd- en
zenuwpijnen. Neemt daarvoor regelmatig
Togal, het middel bij uitnemendheid, dat
baat waar andere falen. Togal zuivert
nieren en is onschadelijk, voor hart
maag. Bij apoth. en drog. f 0.95, f 2.40, f 8
Groothandelsprijzen
daalden
Veel levensmiddelen goedkoper
Volgens het Centraal Bureau voor de
Statistiek is het algemene indexcijfer van
de groothandelsprijzen in Juli j.l. met
drie punten gedaald, dat van voedings
middelen met 5; de hoofdgroepen grond-
hulpstoffen en afgewerkte producten
daalden met 1 punt. Consumptie-aardap
pelen, gerst, groene erwten, rogge, kip-
en varkens gingen 54 punten omlaag
tot 100, industriemelk, consumptiemelk,
kaas en eieren stegen in prijs. Triplex en
meubelplaat verfgrondstoffen. essences
en reukstoffen, meststoffen, ingevoerde
ruwe wol. tricotage bovengoederen, kou
sen. sokken, ingevoerde autobuitenban
den. ruw ijzer, ingevoerd staf-, L en T-
en I en U-ijzer, ingevoerd bandijzer en
staal, rijwielonderdelen, ingevoerde t>ui-
fietcellulose en houtslijp, papierwaren «n
cartonnage-, uitgezonderd schrijfpapier
en stroocarton. margarine, veevoeder, in
gevoerde veekoeken daalden vrij belang
rijk: emballage, katoenen- en wollen
rens, onderkleding, wollen dekens, sajet
breigaren, zoolleder. rundbox, huiden,
ingevoerde huiden, staalplaat dikker dan
3 mm, rood koper, lood in blokken
Zuidafrik, kerk tegen de
evolutieleer
De Zuidafrikaanse „Nederlands Her
vormde of Gereformeerde Kerk" heeft
verklaard tegen een paleontologische
tenitoona'eliling te Pretoria te zijn „daar
deze tenrtoonstel'Minig het publiek zou
kunnen beïnvloeden ten gunste van de
evolutieleer van Darwin"
„Het Woord Gods", aldus de kerk,
„dient de voorrang boven alile weten
schappelijke theorieën te hebben Het is
thans niet de tijd, om het pseudo-weten-
schappelijke dogma van de evolutie te
verkondigen, dat immers de Goddelijke
sohepping van de mens ontkent".
Eerste oefening achter de rug
Restant van lichting 1951-1 zal in April
van het komende jaar volgen
Duizenden militairen, die hun eerste i afzwaaien, bestaat uit de militairen, be
oefening achter de rug hebben, zullen met stemd voor of ingedeeld bij de D-bat-
ïngang van 12 October a.s. afzwaaien. Ditlterij van de 35e afdeling lichte lucht-
gróot verlof betreft de mannen van de doelartillerie mobiel van het regiment
Betuwe, die vóór 1 Augustus 1951 in
dienst zijn gekomen.
Het groot verlof wordt niet verleend
in dienstplichtigen, die tot de lucht
macht behoren, buiten Europa dienen of
uitstel hebben gekregen.
lichtingen 1950-11 en 1951-1, die reeds
vóór 1 Maart 1951 onder de wapenen zijn
gekomen, en nog enige andere groepen.
Alle dienstplichtigen, aie in October niet
afzwaaien en reeds vóór 1 Juni vorig
jaar zijn opgekomen, worden uiterlijk op
1 April a.s. naar huis gestuurd, zo blijkt
uit een thans verschenen legerorder
Het groot verlof geldt ten eerste voor
alle dienstplichtige vaandrigs, kornetten,
sergeanten, wacntmeesters, korporaals,
soldaten der le klasse en soldaten
de lichtingen 1950-11 en 1951-1 voor zo
zij eerder dan 1 Maart vorig jaar
dienst kwamen.
De tweede groep van afzwaaienden zijn
alle mannen van 1951-1 die in het tijdvak
van 1 Maart 1951 'tot 1 Juni 1951 hun
eerste oefening begonnen. Van deze groep
zijn echter uitgezonderd reserve-officie
ren en dienstplichtig kader, militairen
die door omstandigheden, afhankelijk
Etukken inzake de Zondsssarbeid heettiiun wy, hiervoor niet rijn opgeleid,
de Synode uitgeep-oken da naar haar mliitairen van het regiment technische
oordeel, op grond van de eis van het lroepen en het regiment aan- en afvoer-
gebod Goas en gezien de groe belangen, tr0epen en telecommunicatiemonteurs
die hiermee voor heel onze samenleving van verbindingsdienst. Deze monteurs
gemoeid zijn, al het mogelijke behoort zullen eChter reeds op 15 November of
te worden gedaan om de viering van z0 mogeiyk zeifs nog eerder groot verlof
de dag des Heren tot haar recht te- doen
komen, en dat ook de els der Industriali
satie in geen geval een reden mag zijn
om in deze voor enige toegeeflijkheid te
pleiten, of met het gebod Gods de hand
lichten.
Beroepingsweik
Ned. Hcrv. Kerk
Beroepen te Poortvliet J T. Door
nenbal te Oene; te Hagestein J. W
Linden te Kamerik; te Overlangbroek
(bijstand pastoraat, toez., G Grootjans,
a.s. em. pred te Watergraafsmeer.
Aangenomen: naar Markelo cand.
J Adolfsen te Eibergen
nkt: voor Ermelo (3e pred.pl.)
W L. Tukker te Delft; voor Rijssen G.
Dieren te Ede.
Geref. Kerken
u te Stad aan 't Haring
vliet cand. L. Loosman t
Urk.
Geref. Gemeenten
roepen; te Dordrecht W. C.
Lamain te Grand Rapids.
Vrüe Evang. Gemeenten
rqepen: te Oude Bildtzijl W. de
Goede te Wemeldinge.
Prof. dr lr C. B. Blezeno te
anr Amerika vertrokken Gedur
Taanden zal hij optreden als
•raar aan het Massachusetts Inst
Technology te Cambridge.
Voor het nieuwe cursusjaar a
H. is benoemd tot secretaris van
prof. Ir J. W. Bonebakker. D« rectc
prof. dr O. Bottema, heeft, z
voor vijf jaren zitting
Delft, ls
VLEKKEN KUNNEN UIT
HET GOED VLIEGEN 1
Hildebrand schreef een
i geleden al, dat een
gezonde Hollandse jongen
zijn kleren moet vuil ma-
en anders is het geen
echte jongen. Maar Hil-
c'ebrand was geen huis
vrouw. die met wasdag
in wanhoop de vlekken
beziet waarmee de broe
ken en de blouses van
haar jongens weer op
nieuw zijn versierd.
Thans 1846 scholen bij de
Schoolraad
Blijkens het jaarverslag van di
Schoolraad voor de scholen met den
Bijbel waren er op 1 Juli jl. 1846 scholen
bij de raad aangesloten, tegen 1810 een
jaar geleden. Daarbij zijn 17 kweekscho
len en 44 kleuterscholen.
Geslaagddoet, natuurkundi
AMSTERDAM (Gem. Univ
Bevorderd tot doctor ln de
kunde op proefschrift: Cosmdsch«
B. Jongejan,
11 Sept.
Equator (Kenya 238Ó
AKTE M.O. PAEDAGOGIEK.
ENSCHEDE, 11 Sept. De Twentse Acac
'oor Paedagoglek heeft thans haar
•plelding, die onder leiding stond van
dr C A Mennicke. beëindigd
ikte M O paedagogiek A t
dr L
Evenals vorig Jaa
logeschool te Delft
morden gegeven ten t
e studenten. Dit Jat
Heus - U weet
niet wat U
mist
Probeer toch
deze Super
Virginia...
fymighlQt Virginia
Klacht op congres te Amsterdam
Ned. reclame in het buitenland
„wanhopig slecht"
Prins BernhardGeen goede indruk als we
de kansen niet grijpen
NA DE OPENINGSREDE van Prins Bernhard sprak gisteren op het vijf
tiende congres van het Genootschap voor Reclame te Amsterdam,
mr W. H. Fockema Andreae. Hij wees er op, dat men in het buitenland van
de Nederlander een grote deskundigheid verwacht. In deze verwachting
mag de buitenlander, terwille van onze export, niet teleurgesteld worden.
Nauw verbonden met onze goodwill in het buitenland is het nakomen door
de overheid van de verplichtingen. Het bedrijfsleven ondervond steeds
weer aanzienlijke terugslag, wanneer in Amerika enige malen gepubliceerd
was, dat Nederland bij de uitvoering van zijn militaire verplichtingen was
ten achter gebleven.
Mei j.l. ls opgemerkt, dat wij er in dit
verband wanhopig slecht op voor-
Prins Bernhard, die daarna nog het
woord vroeg, onderstreepte de woorden
van de heer Fockema Andreae en legde
nadruk op het belang van de ,Jollow-up"
van de gelegde contacten, iets dat totnog
toe in niet voldoende mate geschiedde.
„Het maakt in het buitenland zeker
geen goede indruk, wanneer we niet on
middellijk op geboden kansen springen.
Niemand mag het zo druk hebben, dat hij
vergeet, zijn land op deze wijze té dienen''
aldus de Prins.
Mr B. J. Geveke betoogde, dat het vrij
wel onmogelijk is, Nederlandse reclame-
methoden zo maar in het buitenland toe
te passen. Men zal zich juist moeten
formeren met de in elk land bestaande
reclamegewoonten.
Daarna stelde mr Geveke de vraag, of
Nederland voldoende uitgerust is om
reclametaak te vervullen. Op de laatst
gehouden vergadering van de Export Ad
vertising Association te New York
(Advertentie)
probleem van iedere was
dag. En zonder de gering
ste moeite kunnen alle
vlekken uit het wasgoed
vliegen.... want Castella
(het blauwe pak voor de
gezinswas) is daar speciaal
voor gemaakt. Typerend is
het enthousiasme, waar
mee de huisvrouwen ver-
Hekken vluchten voor
lastella! Trouwens: het
et te, dikke, rijke
O p spreekt voor zichzelf.
Zulk sop moet wel wonde-
verrichten! Het is even
werkzaam als veilig. Het
t buitendien rjog Ac
tief Wit. de opzienbarende
vinding, die de was zo
•xtra-helder en zacht
maakt. En dat alles
slechts 47 cent per pak! (of
90 cent per dubbel pak)
Castella heeft de Neder
landse huisvrouw ook aan
zich verplicht, door een
speciaal middel te maken
voor de fijne was: alkali-
vrije Castella Wolwas, in
"t rose pak. Vier van de
vijf Nederlandse huisvrou
wen gebruiken alkalivrye
Castella Wolwas (41 cent
?er pak) voor 't veilig
wassen van haar nylons en
lingerie, haar jumpertjes,
.tc., die op deze manier
viermaal langer meegaan!
Zo is wasdag dan ook
voor millioenen vrouwen
in alle opzichten: Castella-
dag!
Het lied der aethergolven
ZATERDAG 13
1952.
.00 Nieuws
8.18 Or-
9.00 GVm.
genwijfling
aroeiaers ln d
..jvecimbelreclta:
made-Orkest. 12.30 Land. en tuinbol
3 Hawailan-muzlek. 1
14.00 Orkestconcert 1
Kinderkoor. 14.45 Program tor gelegen!
Internationale Coöperatiedag. 15 05
15.15 Amateuruitzending. 15.45 Dans
muziek. 16.15 „Van de wieg tot het graf'
1.30 Gram. 17.15 Sportprnatje 17.30 Cabare
1.00 Nieuwe 18 15 VARA-Varla. 18.20 Rot
ceens orkest 18.40 Regerlngaultzendlng 19.C
rtlstleke Staalkaart. VPRO: 19.30 Causer»
(Advertentie)
„Meneer Harders!"
„Juffrouw JongeneeL De kinderen ter ruste ge
legd?"
„Ja, meneer! Blieft meneer een kop thee?"
„Als u ze klaar heeft..."
„Nee, meneer, mijn vrouw heeft ze niet klaar
maar ze kan ze zetten, als we uitgepraat zijn
Blijft u dan gerust nog een uurtje. Dat is ge-
is het haar plicht, u te waarschuwen. U beklaagt voortzetten in het licht van Gods genade. En
er zich over, dat het thuis niet zo gezellig is, daar komt u zo geheel veranderd thuis, u wilt
als u dat wensen zou. Met evenveel recht kan niet meer naar de kerk, wilt zelfs geen Bijbel
uw vrouw hetzelfde zeggen, nee met méér recht lezen. De kinderen is de oudste niet een jaar
U die, naar het schijnt heel vreemde opvattin 0f zes? heeft ze voor vader leren bidden voor
gen er op na houdt, kon verwachten, dat het vaders behoud leren danken en nu moeten ze
en dagelijks beter gaan begrijpen dat vader
haar. Met u kan ze beter praten dan heeft
zellig
met mij, waar meid?"
Juffrouw Jongeneel zucht en brengt een zak
doek te voorschijn.
„Bewaar die tranen ook voor straks. Ik heb er
al meer gezien dan me lief is. Ik heb haar ge
vraagd, of ze die opgespaard had voor mijn be
grafenis en of ze nu grote opruiming houdt."
„Jan toch!"
„Jongeneel!"
„Ja, meneer, het is ongevoelig, om zo te spre
ken, maar mij is de gal overgelopen en nou
trek ik me nergens meer wat van aan. Ik ben die ons zeer lief
in 't heetst van het gevecht geweest,
misschien één kans op de vijftig, dat ik het haal- de verhoring, voor
de, die kans kreeg ik en had bovendien het voor- Nu was
plaats. Al die maanden is ze alleen geweest. Ze
en ui haar met God heeft afgedaan."
u verlangd, ze heeft voor u gebe
den. In de oorlogsdagen heefi ze de vreselijkste vrouw niet meevalt, maar ze zal moeten leren
angsten uitgestaan. Ik weet, wat het is, iemand, mijn overtuiging te eerbiedigen, zoals ik het de
hare doe. Wat de kinderen betreft, ja. de oud
ste wordt dezer dagen zes jaar en ik heb aan
geboden, een kinderbijbel te kopen. Daar wil ik
desnoods eens per dag wel uit voorlezen en zij
kan er uit vertellen, zoveel ze wil. Hij mag voor
mij ook gerust met September naar de Christe
lijke school. Hij is nu nog te klein, om mijn
overtuiging te kunnen begrijpen en ik zal hem
daar pas van spreken, als hij oud genoeg is,
zelf te kunnen oordelen Werkelijk, ik zal
OEN DE
VESTING VIEL
D. MENKENS-v. d. Spiegel
aan het front te hebben
Men is in een voortdurend smeken. Dan komt mijn vrouw en kinderen op het gebied
voor uw vrouw kwam deze althans godsdienst niets in de weg leggen, maar ik wil
de grote dankbaarheid. Als uit de ook niet, dat ze het mij doen."
1 „En als de kinderen dan eens vragen, waar
om vader nooit naar de kerk gaat?"
„Dan zal vader ze zeggen, dat ze daar niets
mee te maken hebben. Ik houd niet van die nieu-
btj loop Daar hadden we het net over Greet, en zijn haar angsten dubbel erg geweest. Niet al- werwetse fratsen, om kinderen alles aan de
daarom riep ik je. Ik zei tegen meneer, dat ik leen uw lichaam liep gevaar, maar ook uw ziel. neus te hangen. Er is een hele boel, wat ze nog
naar De Zwaan ging, omdat Jij me het leven Er was de mogelijkheid, dat u zou sterven in niet weten mogen. Daar kan vaders kerkverzuim
verzuurde. Ik zat liever bij jou dan daar, maar uw zonden. God zij .dank dat dit met gebeurd wel bij."
ik bedank er voor de hele avond dat geteem aan is. Het heden der genade werd voor u nog niet
te horen."
„Uw vrouw meent het goed met u, broeder
„Maar waarom bent u eigenlijk zo veranderd?
afgesloten Vanzelfsprekend heeft ze toen ook bij U gaf daarstraks te verstaan, dat u God ge-
dankbaarheid verwacht Samen met
nkt had op uw manier
Jongeneel! U bent op de verkeerde weg en dan de Here danken, samen met u de levensweg loofde verklaar u eens nader.'
21.05 Socialistisch cor
muziek 21 50 Hoorsoi
22 40 Gram 23.00 Nie
Hilversum II. 298
12.55 Zonnewijzer
Causerie VARA: 20.0
tualiteiten. 20.15 ,.Z
amusementsprogrammi
ïmentaar 21.20 Weens
1. 22.10 Metropole Orh
uws. 23.15—24 00 Qrarr
n. KRO: 7.00 Nleuwi
ek 730 Gewijde mu:
iededelingen
13 20 Amus
14.10 Gram.
jeugd. 18.00 Gram
erzicht 18.25 Gev
ipondentles
listlek weekov
5 Buitenlands)
19 10 Gram 20.25 D.
50 Gram. 21.00 Ge-
H 22 00
20 30 Cau<
(ram 2150
lek 22.30 ..Wij luiden de Zondag
ws 2115 Hoe
3 00—23 03 Ni«
id, BBC 1500 er
11 55 Gev program
00 Nieuws. 13 10 Gev
rsorkest 14 30 Amus
.ight Orchestra
X) Voor de kln-
18 00 Nieuws
smuzlek 1915
00 Gev propr
2245 Avond-
bereid zijn.
Is het Nederlandse bedrijfsleven wel
voldoende bereid de betekenis van de
reclame voor de exportvergroting te
onderkennen en de financiële consequen
ties daarvan de aanvaarden?, vroeg spr.
Beschikt het bedrijfsleven over specia
listen, die van advies kunnen dienen?
Mr Geveke stelde Amerika als voorbeeld.
Vele Nederlandse bedrijven hebben reeds
met succes het Amerikaanse voorbeeld
gevolgd. In sterkere mate zal dit evenwel
het geval moeten zijn, wil Nederland in
derdaad de positie veroveren, die het
toekomt.
(Advertentie)
Een kop Herbesan-thee reinigt
Uw lichaam en houdt U fit.
Verkrijgbaar bij Uw apoth. of drogist.
2 15 D:
13 15 Militair orVest 13 45 Vo<
BBC West of England
12 55 Soortparade
t Orchestra
filmfestival
17.10 Sport
14 45 Pianospel 15
15 45 Soort 16 45 Lichte muzl
17 30 Idem 18 00 Amus muzte
00 Nieuws 19 25 Snort 19.30"Sympho-
est 22 00 Nieuws 22 15 Lichte muziek
22 45 Dansmuziek 23 20 Idem 23 56—24 00
347
12.10 Or.
«iconcert 13 00 Nieuws. 13.20 Gram.
ïei-muzlek 15.10 Gram 16.50 Solls-
t 17 55 Gram 18.10 Pianorecital
•rlkaanse uitzending 19 02 Gram
20 32 Hoorsoel. 22 15
—24 00 Nieuws
2 00 Salonorkest 12 30
tal 22 52 Gra
1.10 en 14 05 Verz
1.30 Amusements
1.15 Lichte
9 45 Nieuws 20.00 Gram 21 0<
Omroeporkest 22 00 Nieuws
muziek 22.50 Nieuws 23.00 Gr
W7AT is eenvoudiger dan voor de
getallen onder 10 een apart teken
te bedenken en ter verkrijging van de
tien- of honderdtallen daarachter één
of twee nullen te plaatsen? Inderdaad
wanneer een systeem eenmaal In prac^
tis'che en nuttige vorm is gegoten,
kost het doorgaans weinig inspanning
de eenvoud daarvan aan te tonen,
doch vóór deze eenvoud is gevonden
zijn er vaak vele duizenden jaren van
proberen en zoeken verlopen. Het
bewijs hiervan vormen de vele ver
nuftige en ingewikkelde cijfer- en tal
stelsels, die door vroegere culturen
werden ontwikkeld. We zullen daar
niet verder op ingaan, doch vermel
den slechts dat in de oudheid vele
beschavingen niet alleen een eigen
cijferschrift kenden, doch ook
schillende talstelsels, bezaten.
Eerlijk gezegd, toen ik op school
onze eenvoudige cijfers moest leren,
vond ik ze niet eens zo bijster een
voudig. De cijfers 3, 5 en 8 leken me
bijzonder ingewikkeld en het enige
cijfer dat me voldoende eenvoudig
toescheen, was de simpele 1. Zo blij
ken de oude beschavingen er in den
beginne ook over gedacht te hebben.
Aanvankelijk drukten zij de getallen
1. 2 en 3 uit door evenveel streepjes.
Maar by het groter worden der aan
tallen moesten combinaties worden
gemaakt en deze combinaties werden
weer ingewikkelder naarmate ook
het talstelsel gecompliceerder was en
naarmate de wiskundige kennis vor
deringen maakte Vooral over de ont
wikkeling van deze wetenschap in
oude tijden moet men niet te gering
schattend denken!
De oudst bekende cijfers zijn de
Egyptische tekens, maar mogelijk zijn
de Chinese cijfers ouder: zekerheid
bestaat daaromtrent niet, aangezien
de ouderdom van de oud-chinese ge
taltekens niet vaststaat Voor Wester
se begrippen zijn alle cijfers uit de
oudheid te ingewikkeld en te onhan
delbaar Wij erfden het Romeinse cij
ferschrift. dat voor de eenvoudige
getal-aanduidingen in de beginperiode
van onze beschaving wel bruikbaar
was doch dat volkomen onhandelbaar
gebleken zou zijn bij de ontwikkeling
der moderne wetenschappen of by
het gebruik in ons dagelijks leven
Alleen al het eindcijfer van onze
Rijksbegroting zou. in Romeinse cij
fers uitgedrukt. 10 pagina's kranten-
druk beslaan Erg overzichtelijk wordt
dat dus niet!
In de derde of vierde eeuw n Chr.
was echter in Indië, waar de reken
kunde reeds sedert 1000 jaren een
hoge trap van ontwikkeling had be
reikt. een cljferstelsel uitgevonden
dat bijzonder eenvoudig en practisch
zou blijken te zijn. Door de verovering
van die streken door de Arabieren
werd dit cijferschrift door de verove
raars overgenomen, zodat uiteindelijk
ook Europa met deze inmiddels
enigszins gewijzigde cijfers kon
kennismaken. Van uit Spanje, maar
meer nog via Italië, waar reeds Ger-
bert van Aurillac de latere Paus
Silvester II (999—1003) voor In
voering van de Indische cijfers ijverde,"
heeft het stelsel zich over Europa
verbreid Het zou echter nog tot het
midden van de 16de eeuw duren eer
dit cljferstelsel zich door de inmid
dels sterk ontwikkelde boekdrukkunst
in het gewone leven geheel had inge
burgerd En omdat we deze Indische
cijfers van de Arabieren cadeau kre
gen. noemen we ze Arabische cijfers.
Dat moge een dankbare geste schij
nen. maar de benaming blijft onjuist.
Zo is het ook onjuist madame Curie
als ontdekstei van de radio-activiteit
voor te stellen.
Daarover morgen.
(Nadruk verboden)
