Nieuwe gymnastieklokalen voor school
en verenigingen in gebruik genomen
Honger naar sportruimte kon ter
nauwernood worden gestild
NIEUWE LEIDSCHE COUHANT
3
WOENSDAG 3 SEPTEMBER I9SJ
Demonstraties zetten de opening luister bij
Gisteren zijn dan de twee nieuwe gymnastieklokalen, de practische stenen
bouwsels, tot de bouw waarvan na veel heen en weer gepraat door rijk
en gemeente werd besloten, officieel geopend. In de eerste plaats ten
behoeve van de scholen, die de laatste tijd in de buurt van de Kanaalweg
zijn verrezen. En in de tweede plaats ten voordele van het Leidse sport
leven, dat sinds lang naar behoorlijke ruimte zat te snakken.
ven en de gebruikers moeten verplicht
worden tot zorgzaamheid.
Ook hier sprak de architect van de
gymnastieklokalen, de heer Landman,
een woord van dank tot al zijn mede
werkers Waarna de voorzitter van he
Kon. Ned. gymnastiekverbond, de heei
A. van Wieringen. nog wees op de toe
standen op gymnastiekgebied in den
lande: zij tarten soms alle beschrijvingen.
Een reden temeer voor Leiden om met
deze twee nieuwe, ultra-moderne lokali
teiten gelukkig te zijn, „Moge het Leidse
voorbeeld alom navolging vinden", was
de wens van de heer Van Wieringen.
Het laatste woord had de oudste gym-
nastiekonderwijzer van Leiden, de heer
A. Metz, die nog jong van hart bleek te
zijn en met genoegen vertelde, hoe hij bij
de geboorte van de betreffende plannen
inwezig was geweest.
Het tweede deel van de avond was ge
wijd aan demonstraties aan de rekken
rije oefeningen. De verenigingen,
deze demonstraties meewerkten.
Nieuw Brunhilde. Concordia,
L.TC. en Excelsior.
Intussen had in de 's middags reeds
geopende zaal een demonstratieavond
plaats voor de ouders van de aangren
zende scholen.
Han Zirkzee verzorgde de muziek bij
de rhythmische gymnastiek.
Het eerste gymnastiekgebouw, hel
frisse lokaal tussen de twee Finse scho
len. gelegen tegenover de Van de Sande
Bakhuyzenlaan" werd gistermiddag ge
opend door de Leidse wethouder van
onderwijs, de heer J. C. van Schaik. Om
half drie was daartoe een aantal geno
digden bijeen, dat werd welkom gehe
ten door de gemeentelijke ambtenaar
voor de lichamelijke opvoeding, de heer
J. C. F. Coers. De heer Coers wees er
in dit welkomstwoord al meteen op, hoe
groot de moeilijkheden waren geweest,
die aan deze bouw waren voorafgegaan.
Maar door samenwerking was men toch
lot dit mooie resultaat gekomen.
Wethouder Van Schaik toonde zich
verheugd over de lichtheid, de luchtig
heid en de zonnigheid van het lokaal
en hij wees erop, dat de prettige indruk
die het geheel maakt, niet het gevolg
>s van een luxe bouwwijze maar van een
oordeelkundig toepassen van materialen.
Spr. bracht daarvoor in het bijzonder de
architect, de heer D. L. Landman
firma Panagro, die samen de bouw heb
ben verzorgd, lof.
Ook de wethouder memoreerde de
moeilijkheden, die met deze bouw wai
gepaard gegaan. Het waren niet alleen
de moeilijkheden bij het ministerie, die
overwonnen moesten worden, maar ook
de prijsstijging van de bouwmaterialen.
Daardoor Immers was men wat huiverig
de plannen aan de gemeenteraad voot
te leggen. Uiteindelijk echter was ieder
een overtuigd van de noodzaak van deze
lokaliteiten, ook in een tijd van be
trekkelijke armoede als de onze. Bezui
nigingen worden altijd het eerste toe
gepast op culturele objecten, zo zei de
wethouder, maar in dit geval heeft Lei
den daarop een gelukkige uitzondering
Vervolgens werd nog het woord ge
voerd door architect Landman, die dank
bracht aan al zijn medewerkers, door
de heer W M. Korpershoek, voorzitter
van de vereniging van leerkrachten voor
lichamelijke opvoeding in Nederland, en
door de heer Coers, die erop wees, hoe
alles in volstrekt vriendschappelijke sa
menwerking was tot stand gekomen.
Het woord was daarna aan de demon
stranten. Eerst een aantal kleuters, die
o.I.v. de heer W. P. Leenen, leraar gym
nastiek aan het gymnasium en aan de
openbare school Lorentzkade hun eerste
(huppelende) stappen op het pad van
de sport zetten. En na de pauze aan me
juffrouw A. C. M. Ort. lerares gymnas
tiek aan het gymnasium en aan de
kweekschool voor Fröbelonderwijzeres
sen met haar kwekelingen, die een eer
ste les in rhythmische gymnastiek ont
vingen.
Een klas jongens (zesde leerjaar lagere
school) o.I.v. de heer Leenen sloot de
-ij- De genodigden zagen alles met groot
genoegen, hetgeen telkens duidelijk
bleek uit het spontane applaus.
Builen schoolverband
Bij de opening van het tweede gym
nastieklokaal. dat aan de Van Vollenho-
venkade, was meer gedacht aan de licha
melijke opvoeding van de jeugd buiten
schoolverband. De plechtigheid was in
de avonduren gesteld, opdat de diverse
verenigingen, die van deze lok-aliteit
zouden profiteren, aan demonstraties
zouden kunnen meewerken.
De heer Coers verwelkomde ook hier
de vele genodigden, onder wie de wet
houder van onderwijs. Daarbij sprak hij
namens het gemeentebestuur de
ning uit de nieuwe gymnastieklokalen
met zorg te gebruiken. „Ze zijn niet j kunde "inLeiden. In
Agenda voor Leiden
Woensdag
Hoogl. kerk, half 8: Avondstilte.
Levendaal 1. half 8-half 9: zitting prü-
Donderdag
Leidse Hout. half 7: ontmoeting Leidse
athletiekploegHeme Hill Harriers
(Londen).
Vrydag
Kleine Burcht, 8 uur: receptie Groen-
oord. 15-jarig bestaan.
Het Centrum. Hoogl. Kerkgracht 44,
7.45 uur: christen-vrouwenbond. N. M.
Laarman uit Den Haag, secretaris
de bond tegen het vloeken.
Schouwburg. 8 uur: Hoofdstadope
rette. G'schichten aus dem Wienerwald.
Vlies. 8 uur: diploma-uitreiking
jonggezel-zetters en -drukkers.
Tentoonstellingen
Volkenkunde, 10—5 uur Vertrouwd
bezit van vreemde herkomst (tot 1 Oc
tober).
Lakenhal, 10—5 uur: tentoonstelling
drie schilderijen prijsvraag trouwzaal.
Nachtdienst apotheken
Apotheek Herdlngh en Blanken, Ho-
gewoerd 171, tel. 20502, en apotheek
Reyst, Steenstraat 35, tel. 20136
Avifauna gaat sluiten
Naar wij vernemen heeft de directie
van het vogelpark Avifauna besloten om
de tuin op 1 October voor het winter
seizoen te sluiten. Ook de uitbreidings
werkzaamheden worden dan stopgezet.
tegenstelling tot de vorige jaren, toen
deze tijd werd benut voor nieuwe uit
breidingen en verbeteringen. Een en an
der heeft tot gevolg, dat het gehele per-
.eel, op enkele uitzonderingen na, ont-
g is aangezegd. Men zal zich beperken
tot het allernoodzakelijkste onderhoud
parken en vogelverblijven ei
verzorging» van de dieren.
Toen het nieuwe gymnastieklokaal tussen de scholen aan de Franchi-
montlaan en de Lorentzkade door wethouder Van Schaik officieel ge
opend was, nam de jeugd het o.I.v. de heer Leenen dankbaar in gebruik.
Op de foto zien we kleuters aarzelend de eerste klim in de
wandrekken ondernemen.
Foto N. v. d. Horst
Leidenaar zou voor ƒ85 van z'n asthma
worden genezen
Friese wonderdokter voor de kantonrechter
Familieberichten uit
andere bladen
Verloofd: H W Smit en mr J Thielen.
gepens. Ind hoofdambtenaar, A'dam; E J
Maas, man pres-dir. Landrè's GUnderm.
A'dam- Drs' L Korthals, man. 57 jr, oud-c
Fin N.O.INaarden; M E Olver. vr„ 66
Nijmegen: W J v d Breggcn-Warnmg. i
83 jr. A'dam: A Roekx, man. 6 maand'
Een persoon uit Francker was door de
Leidse kantonrechter opgeroepen wegens
1 het onbevoegd uitoefenen van de genees-
kunde in Leiden. In een in Leiden ver-
„maér" van de gemeente, maar van ,.u". schijnend blad (geen dagblad) had hy
zo zei de heer Coers tot de adspirant- een advertentie laten plaatsen, waarin
gebruikers. jhü voorgaf asthma, bronchitis, rheuma-
De opening werd verricht door dr J-jtiek en huidziekte te kunnen genezen.
Miedema, chef van de afdeling lichame
lijke oefening en sport van het ministe
rie van O., K. en W. De heer Miedema
wees op de zeldzaamheid van de bouw
van gymnastieklokalen na wereldoorlog
nummer twee. Desondanks kreeg Leiden
er twee, een reden lot verheugenis. Al
moet worden toegegeven, dat het geen
overbodige luxe is, zulk een gymnastiek
lokaal, maar in ons wisselvallig klimaat
een noodzakelijk element in de samenle
ving, zowel ten behoeve van de school
gaande als van de schoolvrije jeugd die
immers grotelijks behoefte heeft aan
sport ter bevordering van de lichame
lijke en geestelijke gezondheid. Hier
wordt de jeugd opgevoed tot actieve
sportbeoefenaars en geen passieve sport-
maniakken.
De lokalen moeten dan ook alléén voor
sportbeoefening worden gebruikt, zo zei
de heer Miedema- Een lage huur is nood
zakelijk, het onderhoud van de gebou
wen móet hygiënisch verantwoord blij-
Melkhandel van Hooi
donk in het goud
Al een paar dagen heerst in de melk
inrichting Van Hooidonk op de hoek
van de Magdalena Moonstraat een fees
telijke stemming. Men herdenkt er dezer
dagen namelijk, dat de heer J. van
Hooidonk er vijftig jaar geleden een
melkhandeltje aan de Herenstraat be
gon. In de afgelopen jaren is de zaak
krachtig uitgegroeid tot een nu bloeiend
bedrijf, waaraan ook een kruideniers
afdeling is verbonden. Zowel bij clientele
als personeel bestaat voor het bedrijf 'n
grote goodwill. De cliëntele liet het blij
ken door grote belangstelling te tonen
voor de receptie, die gistermiddag werd
gehouden. Het huis was versierd met
talrijke bloemstukken. Eén klant bood
gelukwensen aan met de bijvoeging
„Zonder sanering".
Het personeel heeft in niet mindere
mate hart voor de zaak, want het ju
bileum zou waarschijnlijk in alle stilte
zijn gevierd, ware het niet, dat het per
soneel dit in de uitgebreide klantenkring
oekend maakte.
De beide heren Van Hooidonk, senior
en junior, namen vele gelukwensen in
ontvangst, waaronder die van vertegen
woordigers van de afdeling Leiden van
de Chr. middenstandsvereniging, van de
afdeling van de Chr. vereniging van
melkverkopers en van de melkhande-
larenvereniging Eensgezindheid zij ons
Doel. Verder van talrijke zakenrelaties.
Eergisteravond bracht de Chr. mu
ziekvereniging Concordia een serenade,
die in de buurt van het door het Der-
soneel versierde huis een menigte men
sen op de been bracht
Men moest maar beroep en leeftijd op
geven en postzegels insluiten.
De man ontving zowaar een reactie
van een aan asthma lijdende Leidenaar.
De Leidenaar wachtte lang en op een
goede of kwade dag stond de „dokter"
uit Franeker toch plotseling voor hem.
Hij vertelde, dat hij genezing kon bren
gen door middel van een kruidenkuur
van zes maanden. De kosten bedroegen
85. Ook de dochter, die last van ec:
had, zou hij kunnen genezen. Dit kostte
20.
Het O.M. was slecht te spreken over
het optreden van deze wonderdokter. Al
tweemaal was hij door de kantonrechter
te Leeuwarden veroordeeld en eenmaal
door de kantonrechter van Amsterdam.
Verd. ging er toch gewoon mee door. Het
O.M. eiste voor het eerste feit het
plaatsen van de advertentie ƒ30 boete
of tien dagen hechtenis: voor het tweede
onbevoegd uitoefenen van de genees
kunde een maand praeventieve hech-
Verd. vroeg clementie en beloofde het
_liet meer te zullen doen Na zyn ontslag
uit de gevangenis zou hij voor zijn mid
denstandsdiploma gaan werken, om
inkel te beginnen. De kantonrechter
veroordeelde de man voor het eerste tot
ƒ30 boete of tién dagen en voor het
tweede tot twee maanden hechtenis voor
waardelijk met een proeftijd van twéé
Twee zilveren jubilarissen
De heer M. H. Smittenaar, procuratie
houder. heeft herdacht, dat hij 25 jaar
geleden bij Kats vuurwerkfabriek in
dienst trad. De jubilaris werd toege
sproken door de heer A. J. Kat. directeur,
en de heer P. G. Schmidt namens het
personeel.
Een kwart eeuw geleden trad de heer
Th. Faes als leerling-kok bij de socië
teit Minirva in dienst. Op verzoek van
ae jubilaris werd het jubileum in in
tieme kring gevierd, Toch werd de heer
Faes van verschillende kanten hartelijk
gelukgewenst met deze dag.
Leidsche Spaarbank
in Augustus
In Augustus werd er bij de Leidsche
Spaarbank ingelegd ƒ791.874,40 en terug
betaald ƒ520.184,05. Het aantel nieuwe
boekjes bedroeg 254 en het aantal afbe
taalde boekjes 168. Op 4662 rekeningen
van deelnemers aan de afhaaldienst werd
ƒ65.112,25 bijgeschreven. Er werden
busjes ter lediging aangeboden met
gezamenlijke inhoud van 6588,25. Het
bij de jeugdspaardienst gespaarde bedrag
v.as ƒ41.60. Het tegoed der 30.954 inleg
gers bedroeg aan het einde der maand
16.825.856,51.
Zomerconcert op het
Hyacintenplein
Morgenavond. 8 uur, zal het muzie'
gezelschap Nieuw-Leven het laatste
zomerconcert van dit jaar geven,
op het Hyacintcnplein.
Burgerlijke stand van Leiden
GEBOREN: Maria J., dr v. J. Montagne
en J. Overdijk; Geertruida A. H. M.. dr v.
A. M. Döfferhoff en W. F. van der Hulst;
Eigje J.. dr v. W. de Jong en A. B. Trap
man; Petrus G., zn v. J. D. Rodenburg er
E. van der Geer; Adrianus P. P., zn v
L. R. van Vliet en A. M. van der Geest:
Anna M., dr v. P. H. van Steijn en C. C.
in Dam.
OVERLEDEN: Th. J. Bader. z. 19 jr;
W. Th. van Westing, wed. v. Epskamp
76 jr; C. Hogenes, z. 24 jr; B. van Kleef,
i. 80 jr.
GEHUWD: S. Smit en P. J. Sanders.
Haagse politierechter
Werknemers bestalen patroon
Een 22-jarige voeger uit Leiden had 18
tegels gestolen bij de Ned. Basalt Mij
Leiderdorp waar hij werkte. Voor de
Haagse Politierechter verklaarde hij dat
zijn eigenlijke vak instrumentmaker
dat hij daarin geen werk kon v
den. Op die duizenden tegels zullen
die paar wel niet missen, had hij gedacht.
„Veriknoei je Wen nu niet", waarschuw
de de politierechter. Hoewel de officier
Justitie aanvankelijk een vrij hoge
straf had willen eisen beperkte "hij zich
thans tot ƒ20 boete of 10 dagen, omdat
hij het nog een kéer met verd. wilde
proberen. Conform de eis werd verd.
veroordeeld.
Een 35-jarige timmerman uit Leiden en
in 28-jarige collega hadden bij dezelfde
firma hout gestolen. De tweede was reeds
vaker met de justitie in aanraking ge
weest. Conform de eis werden beide ver
dachten veroordèeld tot elk ƒ40 boete of
20 dagen.
Eigen werkster en kennissen bestolen
Een merkwaardig geval van diefstal
behandelde de Haagse Politierechter. Te
recht stond een 24-j. Chinese mevrouw.
Zij had ten nadele van haar eigen werk
vrouw en van kennissen verscheidene
bankbiljetten gestolen.. De rechter be
greep het niet best. Hij memoreerde dat
vrouw is met vijfjarige H.B.S.-
opleiding en echtgenote van een medisch
student. De verd. vertelde over de moei
lijke financiële omstandigheden, tenge
volge van oorlog en onprettige familie
verhoudingen. De rechter had hier vol
komen begrip voor, maar had graag een
verklaring gehad hoe verd. tot haar
daden was gekomen. Zij moest hier het
antwoord op schuldig blijven en merkte
alleen op dat zij onder behandeling van
een psychiater was geweest. Gezien de
omstandigheden requireerde de officier
Justitie 50 boete of 30 dagen en
twee maanden voorwaardelijke gevange
nisstraf.
Ook de verdediger mr Strikker noemde
>t een enigszins onbegrijpelijk geval.
Hij had het idee dat zijn cliënte. di«
voortdurend in geldnood verkeerde en
haar man hiermee niet lastig wilde val
len, weinig op straat kwam en zodoende
alleen in haar huis in de verleiding
kwam. Hij bepleitte een voorw. straf en
eventueel een lage boete. Het werd ƒ30
of 20 dagen en twee maanden voorwaar
delijk met onder-toezichtstelling van hei
Ned. genootschap voor reclassering.
De elf nieuwe ministers, die nog
niet in het vorige kabinet zitting
hadden, zijn gisteren in Soestdijk
door de Koningin beëdigd en
poseerden daarna op de trappen
van het palets.
Op de voorste rij v.ln.r. de excel
lenties Suurhoff (P-v.d.A.), Sociale
Zaken; mr Donker (P.v.d.A),
Justitie; Van de Kieft (P.v.d.A.),
Financiën; mr Cats (K.V.P.), On
derwijs, Kunsten en Wetenschap
pen; mr Beyen (partijloos), Bui
tenlandse Zaken; mr Luns K.V.P-
minister zonder portefeuille op
Buitenlandse Zaken.
Op de tweede rij de ministers De
Bruyn (K.V.P.Publiekrechtelijke
Bedrijfsorganisatie; prof. dr Zijl
stra (A.R.), Economische Zaken;
prof. dr Kernkamp (CH..), Unie
zaken en Overzeese Rijksdelen;
mr Algera (A.R.), Verkeer en Wa
terstaat; ir Witte (K.V.P.), Weder
opbouw en Volkshuisvesting.
Brand aan Borneostraat
Gistermiddag om kwart voor 5 brak
brand uit in een perceel aan de Borneo
straat, bewoond door de familie De W.
Een kleine jongen had bij een kleren
kast met lucifers gespeeld. De vrouw
des huizes riep de buren te hulp, die
bet vuur door middel van emmers v
wisten te blussen. Er ging nogal
kleding verloren.
Zo word je een goed
communist
Gisteren is in Oost-Duitsland de
school weer begonnen. Op alle scho
len moesten de kinderen luisteren
naar een radiorede van Frau Else
Zaisser, de minister voor opvoeding,
die hen vertelde hoe zij model com
munisten kunnen worden.
Hier is het recept:
1. De schoolgebouwen beschermen
tegen „vijandelijke samenzwerin
gen".
2. Nauw contact onderhouden met de
volkspolitiè
J. Handhaving wan krachtige disci
pline om het spijbelen tegen te
gaan.
i. Vrijwillig te helpen bij de weder
opbouw.
5. Op de collectieve boerderijen te
helpen óm de oogst binnen te halen,
6. Oud metaal inzamelen.
7. Minder sterke leerlingen by hun
werk helpen.
8. De neiging om Westerse gangster
literatuur te leren bestrijden.
Indien de kinderen dan nog tijd
over hebben, verwacht Frau Zaisser
van hen, dat zij „de grote dichters"
zullen lezen, om te lert%i hoe het
socialisme verdedigd moet worden.
Weer die gasslang
Drie huizen afgebrand
in Oudkarspel
Drie gezinnen van in totaal twaalf per-
onen zijn gistermorgen dakloos geworden
door een brand, die drie boerenwoon-
huizen aan de Dorpsstraat te Oudkarspel
N.-H.) in de as heeft gelegd. De huizen
varen slechts laag verzekerd.
Eén van de bewoonsters had gistermor
gen omstreeks zes uur het gas aange
stoken voor de was. Vermoedelijk is de
gasslang losgesprongen en hééft de hou
ten betimmering van de keuken vlam
gevat.
Amafeur-
totogxalie
Hersenschudding
Om kwart over 10 gistermorgen viel
de 24-jarige wielrijdster A. G. V. uit de
Kruisstraat op de Morssingel van haar
fiets. Ze liep een hersenschudding op en
werd naar het grote ziekenhuis gebracht.
Hagenaar lichtte Leide
naar s op
De politie heeft aangehouden de 25-j.
Hagenaar J. J. V. die in Leiden ver
scheidene personen heeft opgelicht Hij
zei hun, dokter Venema uit Delfzijl te
rijn. Over de aard van de oplichting
wenste de politie zich niet uit te laten.
De luchtmacht-altaire
Gearresteerde overste
weer op vrije voeten
Luit.-kol. B„ die vorig jaar in verband
et de onregelmatigheden bij de lucht-
machtaanschaffingsdienst werd gearres
teerd, is inmiddels weer op vrye voeten
gesteld. Het gaat bij deze onregelmatig
heden om vermoedelijk 100.000. De zaak
zal nog dit jaar door de krijgsraad te
velde West behandeld worden.
Wegens de malversaties bij de afdeling
inkoopdiversen op het directoraat mate
rieel van de landmacht, die los staan van
de knoeierijen bij de luchtmacht, bevin
den zich kapitein E. en sergeant-majoor
V. in arrest.
De verduistering van ryksgrondstoffen
door een fabrikant in Budel (N.-Br.) be.
treft een bedrag van ongeveer 5500.
Oud-Testamentische Kanoniek
van prof. dr G. C. Aalders
Een standaardwerk van enorme betekenis
UEN zeer belangrijk boekwerk is op
onze tafel gelegd. Een standaard
tafel gelegd. Een standaard
werk van de hand van prof. dr G. Ch.
Aalders. Geheten Oud-Testamentische
Kanoniek. Van de pers van de N.V. Kok
te Kampen.
Het is de vraag of het verstandig is
in vacantietijd de aandacht van onze
mensen voor een dergelijk studiewerk
te vragen. Wiens hoofd staat er nu naar
om zo een boek te gaan kopen en te be
studeren? Wie denkt er over om nu hy
zijn vacantlegelden hard nodig heeft,
liefst een bedrag van 18.50 terzijde te
leggen om het werk van prof. Aalders
zich aan te schaffen? We wagen het er
op toch uw aandacht voor deze studie te
vragen in de stille hoop dat ge dit na
jaar u deze aankondiging herinnert en
eens informeert bij uw boekhandelaar
naar dit boek; koop het dan en ga aan
de studie.
Het boek is als boekwerk reeds een
lust voor het oog. Het is een
tekstregister mist men zeer. Een zaak-
en persoonsregister niet minder. De litte
ratuuropgaven zijn schitterend, welke we
aan het einde van de hoofdstukken aan
treffen. Maar het was toch erg gemak
kelijk geweest, wanneer we in een per
soonsregister dadelijk konden naslaan
waar in het boek bepaalde schrijvers
worden aangehaald en besproken.
Wat we voorts betreuren is het feit,
dat we de beroemde hypothese van Well-
hausen niet in korte trekken zien be
sproken. Het behoeft toch geen verwon
dering te wekken, wanneer niet alleen
de gewone lezers, maar ook predikanten
de werken van Wellhausen zelf niet ken
nen. Temeer had het dan aanbeveling
verdiend, indien een korte samenvatting
van de ideeën van W. was gegeven. Wat
dat betreft, is het boekje van prof. Vrie
zen zo aardig, waar hij op blz, 93 en 94
in een kort betoog de opvatting van W.
ons voorlegt. Het kan aan ons liggen,
HMHHIHHHHHHmaar wy hebben iets dergelijks
uitgave, gelijk we niet anders van Kok werk van prof. Aalders gemist. Nu moet
mochten verwachten. Het boek past een mens zoeken naar de kern van de
prachtig in de commentaarreeks op hetkwestie en naarstig «peuren waar nu toch
Oude Testament, welke bezig is te ver-de kern van de hele pentateuchcritiek
schijnen. Het vormt een fraai geheel j gelegen is. Wij menen gelezen te heb-
naast Leviticus van de hand van prof. ben op blz. 77. waar prof. Aalders schrijft:
Gispen en naast Prediker van de hand ,.In de identificering van Deuteronomium
van prof. Aalders. Deze Kanoniek is wal met het onder Josia gevonden wetboek
niet opgenomen in de reeks, maar de uit- ligt eigenlijk de spil waarom de gehele
gave harmonieert met de reeks, het is Pentateuch-critiek draait". Maar dan
van hetzelfde formaat, de band Is gelijk.hadden wij toch wel graag de gehele ge-
Indertijd werd de Hermeneutiek op het I schledenisopvatting van W. besproken
N.T. en de Canoniek van prof. Grosheide
uitgegeven in hetzelfde formaat en let
tertype als de commentaren in de Bot-
terburgerserie. Alzo doet Kok nu ook.
Wanneer we het boek nu ter hand
nemen en openen, dan vervult ons be
wondering en ontzag voor het gepres
teerde werk. Dergelijke werken te schry-
en is geen kleinigheid, wat zit daar een
'erk achter, wat een studie. Dit is een
resultaat van jarenlange nauwgezette
studie. Wanneer we bedenken dat prof.
Aalders de zeventig gepasseerd is en aan
zijir collegewerk een einde gekomen is,
dan mogen we dit werk van zijn hand
wel waarderen als de kroon op zijn werk.
^n we mogen dus niet achterblijven met
en hartelijke gelukwens aan de schrijver.
Nu is het een moeilijke opgaaf om dit
rerk onder uw aandacht te brengen.
Tot beoordelen zijn alleen zij toch be
voegd, wier levenswerk het is deze stof
te doceren aan onze hogescholen. Niet
ieder, slechts weinigen zijn bevoegd tot
oordeel. Wat w{j dus slechts kunnen
eerlegd gezien. We willen graag e
kennen, dat de geschiedenis en stand van
het vraagstuk door ons met belangstel
ling is gelezen. Maar wie nu in kort
bestek wil weten waar het bij W. om
gaat, moet zich toch heel wat moeite
getroosten om dat aan de weet te komen.
"yj^ANNEER prof. Aalders de argumen-
,bronnensplitsing"
toetst, dan hebben we bewondering en
waardering voor de wijze waarop hy
dat doet. Maar we willen de vraag
stellen: komt nu wel de eigenlijke kern
van de critiek duideiyk ons voor ogen
te liggen? Want op blz. 92 vv komt ter
sprake de kwestie van het heiligdom,
en dan volgt een bespreking van de ver
houding van Ex. 20 en Deut. 12. Ligt
hier niet de oplossing van het gehele
probleem, geUjk prof. Holwerda zyn stu
denten geleerd heeft? Wanneer we goed
gelezen hebben stemt prof. Aalders in
met de exegese van prof. Ridderbos.
Het komt ons voor dat de exegese
s gerezen zyn na lezing van dit boek,
ant een dergeiyk werk is enige weken
i verschyning nog niet volledig bestu-
ierd.
T^ER we dan enige vragen stéllen, be-
■Lj ginnen we met onze teleurstelling
uit te spreken, dat registers in
standaardwerk als dit ontbreken.
VISSERIJGOLFJES
Opvangprijzen voor
haring
Het bedryfschap voor vissery producten
heeft aan belanghebbenden medegedeeld,
dat ingevolge de opvangregeling haring
visserijproducten 1952 met ingang van
Maandag 1 September de volgende mi
nimumprijzen voor verse en zoute haring
worden vastgesteld: verse haring: 22 cent
per kilo: gezouten haring: vólle haring
't Zand ƒ31 per kantje; steurharing 't
Zand 26 per kantje; yié haring 't Zand
ƒ23 per kantje; volle haring Engelse wal
ƒ33 per kantje; steurharing Engelse wal
ƒ29 per kantje; yle steur Engelse wal
23 per kantje; yle haring Engelse wal
ƒ26 per kantje. (Wanneer de haring de
minima niet bereikt, mag hy niet voor
menseiyke consumptie worden gebruikt).
De kantjes worden berekend op 94
kilo; als de inhoOd daarvan afwijkt wordt
de opvangprijs naar rato gewyzigd. Als
zich afwUkingcn in de kwaliteit voor
dóen, mag er nooit een hogere aftrek
plaats hebben dan 3 per kantje.
De Dinsdagmarkt
De prijzen van Dinsdag kwamen vrij
wel overeen met die van Maandag. Alle
noteringen bleven prijshoudend en voor
al de verse vis ging vlot van de hand.
De tong kreeg l 3.803.85 per kilo en
middel soorten konden weer gemak
kelijk f 1.65 halen. De kleine scholletjes
;n iets hoger in prijs. Schol I steeg
tot f 18 en f 20 en de schol III bereikte
f 13—f 15 per 50 kilo. Dc verse haring.
•van ongeveer 4500 kisten werden
aangevoerd, vond vlot kopers, vooral
het de grote en levende kwaliteiten
betrof. Deze vis werd dan ook betaald
f 14f 12; de kleinere soorten
brachten f 11 op. Daar waar de kwali
teiten te wensen overlieten, moesten de
vismeelfabrieken weer redding brengen,
die overigens ook Dinsdag weer grage
afnemers bleken te zijn.
De stand
Met uitzondering van de schepen, die
reeds binnenkwamen voor de Woensdag-
markt, staan de volgende schepen nog op
de'agcnda voor het verdere van de week:
de Schoorl (26-8). dc Norma Maria (26-8).
de Viklngbank, Petten en Shamrock
(27-8), de Bergen, Herman en Chénévlère
(28-8), de Limburgia en de Postboy
(29-8). Als oudste vertrekker van de
loggervloot stond tot Dinsdagavond nog
geboekt de KW 162 (26-8).
Naar Vlaardlngen
De Tzonne gaf de voorkeur aan Vlaar
dlngen en liet Dinsdagmiddag IJmuiden
links liggen om Woensdag zijn 1800 kisten
Zuidelijker te gaan lossen.
Weer van de party
Na de korte 5-daagse
de
vorige week. toen de Thorina kans zag
1500 kisten te vangen, kwam vandaag
al weer bericht van binnenkomst van
dit schip. De Thorina, die j.l. Maandag
naar zee vertrok, zal Woensdagmiddag
al weer aan de kant liggen om Donder
dag zyn 150Ó kisten aan
brengen.
Vandaag
Vandaag zullen de Gelrig met 1500 kis
ten haring en 50 kisten diversen, de
Sumatra met 1400 kisten haring
Maria van Hattum met 1200 kisten haring
aan de markt zUn.
Donderdag
Als tweede gegadigde voor de Don-
derdagmarkt meldde zich Dinsdagmid
dag de Norma Maria met 900 kisten r
kreel, 100 kisten haring. 200 schelvis
piepers. 50 kabeljauw en gullen en
diversen. Ook de Vikingbank met 1
kisten haring aan boord, zal Donderdag
markten.
Besommingen
De Mary, die Dinsdag aan de afslag
was. besomde voor een 8-daagse reis
f 18.000 en de Vios. die een dag korter
uit was. noteerde f 18.050. De Flamingo,
wiens viskwaliteit door het lange binnen
liggen achteruit was gegaan, noteerde
f 11.100 voor een 10-daagse reis.
In e
i uit
Dinsdag kwam de KW 147 binnen. Naar
zee vertrokken de KW 64. KW 30. KW
176 en KW 19.
Pech gehad
De KW 147, Wilhelmina II, die Maan
dag naar de visserij was vertrokken, lag
Dinsdagmorgen al weer aan de Zuidzijde
m een mankement aan één der pompen
e laten herstellen.
Zestig nieuwe leden voor
luchtmacht-krijgsraden
Vrijdag omstreeks 12 uur zal luitenant-
generaal I- A. Aler, chef van de lucht
machtstaf, op de vliegbasis Soesterberg
ongeveer 60 nieuwbenoemde raden van
de krijgsraden te velde voor de lucht
macht beëdigen.
Daarbij zullen o.a. aanwezig zyn de
staatssecretaris van Oorlog mr F. J. Kra
nenburg en de president van het hoog
militair gerechtshof, mr J. W. U. Doorn
bos.
Na afloop van de plechtigheid wordt
een parade gehouden, waaraan vliegtui
gen deelnemen.
voor de hele hypothese van Wellhausen
Wanneer we het goed begrepen hebben,
dan staat en valt de hele Pentateuch
critiek met de juiste uitleg van Deut. 12.
We geloven dan ook in tegenstelling
met prof. Aalders en met prof. Ridderbos
dat zowel in Ex. 20 als in Deut. 12
12 de Here aan Israël vergund heeft
op meer dan één plaats Hem te dienen.
Er is inderdaad geen tegenspraak tussen
Ex. 20 en Deut. 12, maar dan anders
dan prof. Aalders ons uitlegt. Aan Mozes
is het boek Deut. toe te schaven. Het
is niet waar, wat toch de opvatting van
Wellhausen was, dat de plaatsing van de
cultuswetten aan het einde van de ont
wikkeling van Israëls godsdienst is te
plaatsen in plaats van aan het begin.
Mozes staat aan het begin en niet aan
het einde. Maar dat wordt toch mede
beslist door de juiste exegese van Deut.
12. Israël heeft nooit een wet gekend
waarby slechts één plaats voor de ere
dienst was uitgekozen. Het mocht op
meer plaatsen offeren, welke zii inder
daad nigt zelf mochten kiezen, doch die
de Here aanwees.
De exegese moet beslissen over alle
canonische vragen, en moet ook door
breken het evolutionistisch geschiedenis
begrip van de school Wellhausen. die
naar Vriezen opmerkte, terug te voeren
Is op de hegeliaanse geschledphilosophie.
W/"IJ hebben dit ene punt naar voren
willen halen, omdat het onder ons
wel een der belangrykste mag worden
geacht en omdat we weten dat prof.
Aalders jaren van zyn leven gewyd
heeft aan het onderzoek en de besteding
van de ideeën van Wellhausen. Daarom
temeer betreuren we het dat de hele
kwestie voor ons niet duideiyker uiteen
gezet en bestreden is.
Wanneer we nog een vraag mogen
stellen is het deze; We hadden zo graag
de opvatting van verschillende geleerden
kort uiteengezet en besproken, en weer
legd gezien In kort bestek de gedachten
en theorieën b.v. van Gunkel en Gress-
mann. Of een bestrijding van de grond
gedachten van prof. De Boer, of van proL
Vriezen. Of een korte weergave met cri
tiek van het standpunt van prof. Beek
of prof. Edelkoort. Het kan 4Jn dat het
ons met is opgevallen en het wel in dit
werk .staat. Maar des te meer betreurt
men dan het ontbreken van een register.
Het is nu een zoeken en een tasten en
het Is toch ongetwyfeld de moeite waard
om te weten wat de mening i$ van o a.
allerlei hedendaagse Nederlandse theo
logen.
Het stellen van deze vragen en het
maken van deze opmerkingen mogen
prof Aalders doen weten met hoeveel
Interesse wQ zUn werk ter hand hebben
genomen en hoezeer we het als een
vraagbaak willen bestudeerd zien
\%e hopen dat de lezers van deze aan
kondiging in de komende herfst zich een
en ander herinneren zullen en te ge
legener tyd zich zullen haasten dit boek
te kopen, hetzy om er zichzelf vreugde
mee te bereiden. hetzy predikanten en
theol. studenten te verrassen met een
geschenk. Deze lieden hebben nu een
maal nooit boeken genoeg. En ze moeten
«Lel 7tL.le"n' *s het
ln het belang van de gemeente des Heren.
D. K W.
