Spannende debatten en hartstochtelijke
pleidooien in het Zweedse Lund
Zweeds Koningspaar was aanwezig bij
plechtige dienst in kathedraal
TRUMPY
Toch is het zo
2
DONDERDAG 28 AUGUSTUS 1952
Geen ontmoediging meer
(Speciale berichtgeving1
DE WERELDCONFERENTIE voor Geloof en Kerkorde in Lund
beleefde Vrijdag jl. een beslissende dag. De typekamer werkte op
de hoogste toeren. Het ene voorontwerp na het andere werd in de sectie
vergaderingen binnengebracht om daar de voorlopige vorm te ontvan
gen, waarin het aan de plenaire zitting kon worden voorgelegd. Toen
om klokke zeven het diner begon, dat stadsbestuur en kerkbestuur van
Lund aan de gedelegeerden aanboden, was de eerste aanloop geëindigd.
Er heerste een vrolijke stemming en wie zijn oor te luisteren legde, merkte
wel dat de ontmoediging der eerste dagen verdwenen was en plaats j zitter deze "be'wogen%itt!n'g
had gemaakt voor het gevoel dat men elkaar beter had leren verstaan
en dat er een rapport geboren stond te worden, hetwelk niet alleen van
diepgaande verschillen, maar ook van fundamentele eenheid zou kun
nen getuigen.
En welk gevolg moet dat wel hebben
voor de verhouding tot de wereld?"
Dr Davidson (Hoogkerkelijk Hervormd,
Schotland) deed een fel beroep op de
Anglicanen om een offer te brengen en
in deze dingen zichzelf te verloochenen.
Princ. Amstutz (Amerik. methodist),
een zendeling uit Malakka. vertelde van
zijn ervaringen sinds de oorlog en vroeg:
„Moet er eerst weer een oorlog komen
om tafelgemeenschap mogelijk te ma-
En D- T. Niles (Methodist, Ceylon),
herinnerend aan de zendingsconferentie
van 1910, vroeg of nu, 42 jaar later, de
minderheid eindelijk eens aan de meer
derheid zou toestaan om openlijk voor
haar overtuiging uit te komen,
al ver
sloot.
De Hervormden hadden 's middags nog
een uur vergadering- Vele sprekers ver
telden wat ze van de conferentie vonden.
De afgevaardigde van Zuid-Korea dank
te voor de vele hulp, daar ontvangen.
Van de één millioen christenen in Korea
is driekwart hervormd. Zij hebben in de
oorlog 300 predikanten en vele honder
den kerken verlorenMaar er gaat
een grote werfkracht van deze kerk uit
en niet minder dan twee- driehonderd
studenten bereiden zich op het predik
ambt voor. De afgevaardigde van de
Hervormde Kerk in Griekenland (20.000
leden), vertelde van de zeer snelle groei
van zijn kerk. waardoor zij vanwege de
machtige Grieks-Orthodoxe Kerk en van
wege de staat veel tegenwerking onder
vindt, wat echter haar groei eer bevor
dert dan belemmert.
De organisatie
Zaterdagmorgen werd ln de voltallige
zitting het eerste rapport behandeld:
over de toekomstige organisatie van de
Faith and Order, die nu immers een
onderdeel van de Wereldraad van Ker
ken is geworden. Sommige oude voor
trekkers konden dat nog niet geheel zet
ten. Onder leiding van prof. Berkelbach
van der Sprenkel was een wijs compro
mis tot stand gekomen. F. en O. houdt
een eigen taak, maar ondergeschikt aan
het geheel van de Wereldraad. Deze zal
in 1954 deze figuur definitief moeten
goedkeuren. Toen er over onderdelen nog
hpel wat gepraat werd. vroeg een van de
weinige niet-theologen om daar nu
niet meer tijd aan te besteden, omdat er
toch al krap tijd was voor theologische
discussies. Algemene bijval.
Zondagmorgen waren er verschillende
godsdienstoefeningen. In de vrije kerken
(die in Zweden een bloeiend bestaan lei
den) gingen ook Amerikaanse en Engelse
leden der conferentie voor. 's Middags
waren de leden met hun dames uitgeno
digd door Mevrouw en Bisschop NygTen
als gasten in het ruime, statige bisschops
huis te Lund.
Verder was er in de schouwburg te
Malmö een grote jeugdsamenkomst, zo
als indertijd in Amsterdam in de Apollo-
hal werd gehouden. Velen die geen plaats
meer konden vinden, moesten
Johanneskerk, waar hetzelfde program
ma een half uur later werd afgewerkt-
Velen luisterden toe ov heg plein a
schouwburg, waar luidsprekers
gehangen.
Leden van jeugdverenigingen droegen
de vlaggen van 32 landen binnen. De
Zweedse aartsbisschop en voorzitter der
conferentie Brilioth sprak een openings
woord. Alexander Schmemann sprak als
vertegenwoordiger der Oosters-Ortho-
doxe jeugd, en verder voerden het woord
ds Josiah Hove uit Zuid-Rhodesia, de
Indiase predikant Chandran, de Ameri
kaanse Lutheraan dr C- E. Lund-Qulst.
De gedelegeerden konden dit laatste niet
meer horen, daar ze naar Lund terug
moesten voor de kerkdienst die
begon.
Plechtige stoet
In een lange stoet, twee aan twee, ir
hun kleurige gewaden, schreden de ge
delegeerden van de universiteit naar dt
kathedraal, tussen dichte rijen toeschou
wers door. Om zeven uur arriveerden
koning Gustaaf Adolf en zijn gemalin,
beiden, zeer eenvoudig gekleed. Toen be
gon deze interkerkelijke dienst met
indrukwekkende cantate, gemaakt door
de organist van de kathedraal.
De Oldenburgse bisschop Stahlin leid
de schuldbelijdenis en lofprijzing, de En
gelse methodist Newton Flew leidde dt
voorbeden, de Oosterse bisschop Athe-
nagoras van Thyatira gaf de zegen,
aartsbisschop Brilioth hield de preek in
het Engels, over Efeze 21229. Om tien
voor halfnegen was de dienst in de
roile kerk ten einde, en weer schreden
de gedelegeerden in de vallende scheme
ring tussen r\jen van mensen door Twin
tig leidende figuren werden na afloop
aan het koningspaar voorgesteld.
De Maandag was een zeer drukke dag:
vijf concept-rapporten moesten besproken
worden. Eén dag leek rijkelijk kort. De
drie eerste rapporten over de Kerk,
moesten 's morgens in eerste lezing geheel
behandeld worden- Het kón: blijkbaar
was de hoofdslag in de secties reeds ge
slagen.
Florovsky, de belangrijkste theoloog
der Oosterse kerk, voelde zich met het
resultaat verlegen, omdat z.i. onze 20ste
eeuw oecumenische taal bij lange na nlel
de helderheid en diepte bereikt van dt
taal der oude kerkvaders waarin zijr
kerk denkt- Verscheidene sprekers wil
den het nauwe verband tussen Christus
en de Kerk opnemen in een wijder trini-
tarisch verband. Enkelen wezen op de
theologische betekenis van het lijden der
Kerk. Een congregationalist poneerde dat
zijn kerk ook een bepaalde vorm van
apostolische successie beleed. En de Ang
licaan Canon Ramsay oogstte veel bijval,
toen hij zei dat de gedrukte voorberei
dende rapporten toch maar heel wat be
langrijker waren dat wat nu als resultaat
der secties naar voren kwam. Men raat
nu trachten, de drie rapporten
Kerk tot één om tê werken.
's Middags kwamen vertegenwoordigers
van kerken uit dertien Europese landen
samen op initiatief van de Nederlandse
Oecumenische Raad. om zich te beraden
op de eerste stappen tot nadere kerke
lijke samenwerking. Hét principe werd
toégejuieht, voor een organisatie voelde
rr.jn weinig, voor een conferentie veel.
Bewogen zitting
De plenaire zitting van de namiddag
had een veel levendiger karakter dan die
van de ochtend- Over het concept-rap
port „Vormen van Eredienst", voerden
17 sprekers het woord. Duidelijk voelde
steeds de poging om de accenten in
het rapport öf meer naar de „catholieke"
of meer naar de reformatorische kant te
laten vallen.
Maar de spanning bereikte haar
hoogtepunt bij de bespreking van het
vijfde en laatste rapport over „In
tercommunie". Een nuchter rapport,
dat echter een voorzichtige, maar
besliste stap vooruit trachtte te doen
en tere snaren raakte. Enige Lu
therse en Anglicaanse sprekers na
men een zeer afwijzend standpunt
in. Daar tegen kwam van verschil
lende kanten een hartstochtelijk pro
test, dat door de meerderheid met
bijna even hartstochtelijk applaus
werd begroet.
Dr Johnson (Amerik. neger, metho
dist): „Christus weert ons niet, maar met
ize opvattingen over het Avondmaal
eren wij elkaar!"
Ds Audeh (Hervormd, Libanon): „Welk
recht heb ik om bij de Avondmaalsgang
andere eisen te stellen dan Christus deed?
Maasdam begroet door
New Yorkse brandweer
Nieuw schip gedroeg zich op
eerste reis prachtig
In de kledij van de legendarische Ne
derlandse figuur Father Knickerbocker
heeft de secretaris van het New Yorkse
bureau voor publieke werken, James
J. O.'Brien, gisteren de Maasdam
welkomd, toen het nieuwe schip va
Holland-Amerikalijn op zijn eerte reis de
haven van New York binnenliep.
Terwijl het versierde schip langzaam
naar zijn ligplaats stoomde, lieten de
andere schepen in de haven hun sirenes
loeien en 6poot een boot van de brand
weer met al haar stralen de lucht in.
De Maasdam beantwoordde de begroe
ting met drie stoten van de stoomfluit.
Kapitein B. van Gaart vertelde, dat de
gemiddelde snelheid van het 15.000 ton
metende schip 17*4 knoop heeft bedra
gen. Het schip gedroeg zich prachtig. De
Maasdam was op 11 Augustus uit Rotter
dam vertrokken en heeft ook Montreal
aangedaan.
Tot RIDDER IN DE ORDE VAN
ORANJE-NASSAU is benoemd C. Ver-
schoon referendaris bij het prov. elec-
triciiteitbedrijf te Bloemendaal.
t Advertentie)
VAA*'
wint altijd
Wij zijn allen broeders"
Tachtigduizend Duitsers op de
Kirchentag der Protestanten
Maai van de 20.000 Oostduitseis die wilden
komenmochten ei maai 40 gaan
IN TEGENWOORDIGHEID van bondspresident prof. Th. Heuss is in
Stuttgart de jaarlijkse Evangelische Kirchentag van de Protestantse
Kerken in Duitsland geopend. Tachtig duizend personen, onder wie afge- i
vaardigden uit verschillende landen, wonen deze massa-bijeenkomst bij.
Van de 20.000 Oostduitsers die naar Stuttgart zouden komen, hebben er
slechts 40 van hun regering toestemming gekregen om naar West-Duits-
land te reizen.Bisschop Haug van Württemberg zeide in zijn welkomst
woord dat Gods Woord alle grenzen overschrijdt, ook zonder interzonale
passen. Het volk kan een massa worden en de staat een soort gevangenis,
doch de Kerk zegt: „Wij zijn allen broeders".
Staatssecretaris Van Rhijn:
„Positie van kerken niet
aangetast"
Door verplichte aansluiting bij
bedrijfsvereniging
Staatssecretaris Van Rhijn vindt het
niet in strijd met de eigen positie v:
de kerken, dat de kerkgenootschappi
verplicht worden zich aan te sluiten bij
een bedrijfsvereniging ter uitvoering van
de werkloosheidswet.
Wanneer kosters, organisten en werk
vrouwen op grond van een arbeidsover
eenkomst voor een kerk werkzaam zijn,
wordt die kerk als werkgever beschou-
Daarom betalen de verschillende kerken
da-n ook premies overeenkomstig de onge
vallenwet en andere sociale wetten. Over
het algemeen heeft men hiertegen
bezwaren geopperd. Ook tegen het ont
werp van de werkloosheidswet zijn
de zijde der kerken geen bezwaren ge
uit. Wanneer men thans bedenkingen
maakt tegen de verplichte eansh
bij de bedrijfsvereniging op het gebied
van gezondheid, geestelijke en maat
schappelijke belangen, dan kunnen die
alsnog aan de staatssecretaris worden
voorgelegd, zo heeft mr dr Van Rhijn op
vragen van het Tweede Kamerlid Stapel
kamp (A.R.) geantwoord.
Van Wallensee tot Urnersee
^WITSBRLAND is het nieuwe of gewijzigde wet- des zomers laten weiden, In snel tempo rijden we
land der bergpassen, ten. liggen verstrooid op de hel- bergafwaarts naar Balmalp,
Reeds in oude tijden legde Wel een typisch staaltje lingen. Urigen, Unterschachen over
men wegen aan om het ver- der Zwitserse democratiel Maar nog hoger gaat het. de Schachenbach naar Alt-
keer tussen de door de Merkwaardig in Glarus is We naderen de Klus, de dorf.
bergen gescheiden gebieden ook, dat de stadskerk zowel rotsenketel met de vele wa- We komen nu in het ge-
mogelijk te maken. voor de RK. als voor de tervallen aan de voet van bied van Wilhelm Teil.
Die oude bergpassen wor- protestantse eredienst wordt de Claridenstock, wiens Ja, daar staat op het plein
den gemoderniseerd. Men gebruikt. gletscherkraag schittert in de grote figuur van Teil met
is steeds bezig de wegen te Van Glarus gaat het via de zonneschijn. En niet lang het tengere knaapje aan zijn
verbreden, teneinde het mo- Schwanden naar Linthal. daarna staan we op het zijde. Vertrouwend kijkt de
derne verkeer met de grote Als men het plaatsje Lin- hoogste gedeelte der pas: jongen op naar z'n vader.
«--• die het eenmaal tegen de ge
hate Oostenrijkse landvoogd
Gessier zal opnemen.
Van Altdorf rijden we
naar Fluelen aan het schone
Vierwoudstedenmeer. Er is
overeenkomst tussen Wal
lensee en Vierwoudsteden
meer. Maar het laatste is
veel grotet en meer op de
toerist berekend.
autobussen op te kunnen thai in 't oog krijgt i6 het 1952
nemen. En de nieuwe alpen-
passen We denken bijv.
aan de Sustenpas zijn
„haarspeldbochten-boule
vards" te noemen.
De Klausenstrasse is aan
't eind der vorige eeuw ge
bouwd.
Ze loopt eigenlijk van
Linthal tot Altdorf, maar
vormt de verbinding tussen Linthél afgesloten. Wat een Inposant is het panorama
de Züriehsee en het Vier- overweldigend gezicht, die aan alle zijden.
woudstedenmeer. afsluiting van het dal! Het De Claridenstock, de Tö- de prachtige "berewêg lan"»6
Het is een stukje wondere schijnt, dat hier het berg- di, de Griesstock we zien het meer van Fluelen naar
natuurschoonheid, welke de land aah zijn einde is. deze drieduizenders hun Brunnen?
comfortabele autocars ons Machtig verheffen zich de fiere toppen in Het verblin-
Met de N.C.R(eis).V. naar
Glarnerland
(Van onze speciale correspondent)
niet van de Axenstrasse,
Van Weesep uit wordt ge- ridenhütte bergbeklimmers en daarboveh drijven witte
start- uitnodigt de mars naar bo- wolkenvelden, terwijl de
Langs de Linth, die in de ven te maken. merzon alles zet in
Wallensee haar wateren Maar by Linlhal be. feest van licht!
stort, gaat het eers naar d Klausenpasstrasse!
Glarus, de hoofdpla*4* "an 6
Verrassende uitzichten
iedt de weg.
Maar eerst even bü Tells-
kapelle de voet/weg naar be-
n neden lopen, om de „ka
pelle" te bewonderen, die
taferelen uit het leven van
Teil heeft vastgelegd.
Dan komt Brunnen in t
zicht. Hoog verheffen zich
de beide Mythen. Aan de
'n Aardig stadje
5000 inwoners, leven
industrie en toerisme. Het draaiend rijdt de autocar half uur. De klare,"reine overkant ligt het liefelijke
ligt omgeven door een krans door dichte bossen'; nu en lucht zuivert de longen en Seelieberg en zien we een
van hoge bergen, waarbij dan openen deze zich: een vraagt nieuwe brandstof, glnwp van de Rütli-weide.
de Vorderglarnisch (2900 m) verrassend vergezicht is de Welnu het mooi gelegen De autocar verlaat nu het
dadelijk opvalt. Wist u bijv. beloning. Daar storten de hotel neemt gaarne de toe- Vierwoudstedenmeer en zet
dat Glarus na een nachte- watervallen van de FStoch- risten op en in keurig Hol- k°ers naar het Zürichmeer
Hjke brand in 1861 geheel bach naar beneden! lands wordt ge verwelkomd om vervolgens weer de Wal-
nieuw werd opgebouwd? Langzaam stijgt de weg. door de eigenaresse, die ge- lensee te bereiken.
VANZELFSPREKEND Bij de Urner Grenzstein ruime tijd in Holland ver- Een wonderschone dag
stoppen we even op de grenssteen tussen dé kan- toefde om de edele zang- ligt achter ons.
bekende Landesgemeinde- tons Uri en Glarus begint kunst van nu wijlen me- Drie meren zagen we; de
platz. waarop in Mei de de z.g. Urner Boden, een vrouw Noordewier te le- gletscherwereld opende haar
stemgerechtigde burgers van anderhalf uur lang „weide- renpoorten en we genoten van
dit kanton samenkomen om dal", waarin de Fëtoch-bach de techniek, die het moge-
de afgevaardigden voor de stroomt. De eenzame alpen- lijk maakt op één dag
regering te kiezen en hun hutten der herders, die het We
oordeel uit te spreken over vee uit het Schachental hier tocht
i na de lunch de veel indrukken te
Mr P. Borst hoogleraar
privaatrecht aan V.U.
Mr P. Borst te Amsterdam is benoemd
tot buitengewoon hoogleraar in het
privaatrecht aan de economische facul
teit van de V.U. Prof. mr N. Okma heeft
nl. om gezondheidsredenen ontslag ge
vraagd als zodanig, om zich geheel t(
kunnen wijden aan de juridische facul
teit. Mr Borst zal voorts een deel 1
nemen van de taak van prof. mr W. F.
de Gaay Fortman.
Mr Borst werd in 1900 te Hoofddorp
geboren. Aanvankelijk was hij onder
wijzer in Sliedreoht. In 1922 begon hij
zijn juridische studie aan de V.U. Hij
werd advocaat in de hoofdstad. Sinds
1928 is hij juridisch en economisch advi
seur en secretaris van de Federatie der
Werkgeversorganisaties ln het Boekdruk-
MR P. BORST.
kersbedrijf. Als zodanig was hij Si
tens van verschillende commissies
le en economische bedrijfsrecht-
spraak en juridisch adviseur der «leden.
Sedert Januari 1948 is hij docent aan de
kaderschool van het C.N.V. Als deputaat
voor de Bijbelverspreiding voor
Geref. Kerken is hij hoofdbestuurslid
van het Ned. Bijbelgenootschap,
schillende publicaties verschenen
zijn hand.
Aangezien mr Borst niet ln de et
mische faculteit is gepromoveerd, moet
zijn benoeming nog bekrachtigd worden
door de Kroon.
van de Kirchentag, dr
Rheinhold von Thadden-Trieglaff,
klaarde, dat de bijeenkomst er een
Oost- en West-Duitse Protestanten
zijn. Volgens hem zouden alle kwesties
in de diverse vergaderingen worden be
handeld alsof de Oostduitse geloofsge
noten wel aanwezig zijn.
Op Zondag, wanneer in het stadion te
Stuttgart een enorme massa-meeting
wordt gehouden, zullen de Protestanten
in Oost-Duitsland in afzonderlijke ver
gaderingen bijeenkomen, teneinup daar
mede hun geestelijke gemeenschap met
de Kirchentaggangers uit te drukken,
Dezer dagen worden 150.000 bezoekers in
Stuttgart verwacht. Behalve de vergade
ringen staan Culturele manifestaties, zoals
orgelconcerten en uitvoeringen van
hedendaagse kerkmuziek op het pro
gramma.
Bij de openingsplechtigheid waren o.a
aanwezig de Westduitse minister var
Binnenlandse Zaken, dr Lehr, bisschop
dr Hans Lilje, voorzitter van de Lutherse
Wereldfederatie en tal vaa buitenlan
ders. Tot de Nederlanders op de Kirchen
tag behoren ds F. H. Landsman, tweede
Metaalverwerkende industrie:
Prijzen ijzer en draad
kunnen dalen
Uit kringen van de metaalverwerkende
industrie vestigt men er onze aandacht
cp dat de mededeling van de directie der
Hoogovens IJmuiden in zake het prijs
niveau van walserijproducten (zie ons
blad van Dinsdag) aanvulling behoeft.
De directie van Hoogovens meende
ciat de prijzen onder invloed van het
pjan-Schuman zouden kunnen oplopen
omdat de walserijproducten in ons land
goedkoper zijn dan in de omring
landen. Volgens de metaal verwekende
industrie echter ligt voor een aantal
soorten walserijproducten de binnen
landse prijs in Nederland belangrijk ho
ger dan in het buitenland, te weten vooi
stafijzer en draad. Voor deze artikelen
is een prijsdaling te verwachten
Mond- en klauwzeer
nu nagenoeg bedwongen
Het mond- én klauwzeer is in ons land
nagenoeg bedwongen. Toch worden af
toe nog nieuwe gevallen geconsta
teerd. Om ons land geheel vrij te ma-
en vrij te houden van deze ziekte,
moet sinds half Juli de veestapel op be
smette bedrijven worden afgemaakt,
•voor uiteraard een vergoeding word
gegeven.
Tot nu toe is op 26 bedrijven het
fgemaakt. nl. vier in de week van 13—
20 Juli en in de daarop volgende weken
resp. 5, 4, 9 en 4. Deze maatregel wordt
voorlopig gehandhaafd.
(Advertentie)
00 Zf *ZJiZ3ZJLlgJLig|Via00
Een maaltijd voor slechts 50 ets
Mekka - 'f bekende Van Dungen's nootvrucliten tablet
Het lied der aethergolven
VRIJDAG 29 AUGUSTUS 1952
rersum I. 402 m. VARA: 7.00 Nieuw:
m. 8.50 V<
PRO
Radiofeullleton 11.20 Gram,
AVRO: 12 00 Dansmuziek 12,33 Sport er
prognose 12.48 Gram. 1.00 Nieuws 1.15 Gram
1 23 Dameskoor en orgel 2 00 Voor de vrouw
2.20 Gram. (3.00 Boekbespreking) VARA
4.00 Orgel 4.30 Voor de jeugd 5 00 Kamer
koor 5.20 Gram. 6.00 Nieuws 6 15 Felicitaties
6.45 Denk om de bocht 7,00 Gram. 7.15 Prii-
7.30 „Vroomheid, di»
7.45 „De Nederlands
als ik doe, maar nu ik eenmaal bezig ben, valt
het me niet moeilijk meer. Wij, die elkaar vol
komen begrijpen, moeten niet bang zijn, alle ge
dachten aan elkaar te openbaren. Natuurlijk hoop
ik, dat de oorlog uitblijft, ik heb het leven lief,
maar als het anders zou zijn en als ik zou
vallen, moet je toch heel zeker weten, dat je
me niet voor eeuwig kwijt bent, moet je
hoeft niemand haar te zeggen, dat
heeft het diertje purol op het ietwat gewonde kwartier later...
rugje gestreken. Hij heeft het in een kersenmand
je gezet, het water gegeven en geweekt brood.
Het moest alles in stilte gebeuren, want vader
ook zou zeÊSen« dat het tijdverknoeien was, moeder schieten
zeggen, dat zo'n diertje toch doodging en dat der! Oorlog!"
„Jongen, je slaapwandelt", roept Carla.
Oorlog! Bou, kom d'r uit."
,Hè?'
„Vliegmachines, bommenwerpers, aanstonds
ons dood. Hoor maar. Vader! Moe
weten, dat jouw geloof het mijne heeft versterkt.
Jouw vertrouwen zal nooit ondergaan, heb je
gezegd, jij weet dat je nooit alleen zult staan.
Weet je, wat ik wou? Dat Lien dit ook zeggen
kon. Lien is toch au fond zo'n beste meid, en,
als ze me kwijt was, zou ze wanhopig zijn. Va
der zou lijden onder zijn verlies, maar hij zou
het overgeven, hij zou moeder weten te troos
ten en die twee zouden verder leven bij de ge
dachte: „ik zal mijn mond niet opendoen, want
Gij hebt het gedaan", maar Lien zou in opstand Mopsy het voor haar kleintjes gevangen had.
komen. Ik heb vroeger veel met haar besproken Jawel! Mopsy is niet ^wijzei\ dat spreekt^ maar
maar ik zou toch i
OEN DE
VESTING VIEL
door D. MENKENS-v. d. Spiegel
„Gauw in je bed", klinkt een commando uit
de ouderlijke slaapkamer.
„Nee, nee, kom nou, we moeten vluchten. Ze
schieten! Hoor maar! En ik zag vuurstralen."
Groeiend geronk. Afweergeschut in de verte.
Oorlog!
Half gekleed zitten vader, moeder en vijf kin
deren even later in de woonkamer.
„Here, bewaar ons", huilt moeder.
„Dick, onze Dick", schreeuwt Lien.
„Mag de radio aan, vader?" vraagt Gré.
,Midden in de nacht zeker", smaalt Carla,
er de stem van de omroeper, die
haar niet zó kunnen"schrij- dit vogeltje zal leven. Voor Mops en haar kroost
als ik het jou doe. Wij waren thuis gewend, heeft hy stiekem een deel van zijn vlees achter- maar reeds J PHJ JU H uullutira
ons hart dienaangaande gesloten te houden. Mocht gehouden. De poesenfamilie is er niet aan te kort onwezenlijk bedaard vertelt van bommenwerpers,
jij Lien ooit spreken, vertel haar dan, wat ik gekomen. u.
w -ii ii. - Toen ieder naar bed was, is hij aan zijn huis
werk begonnen. Dat doet hij wel vaker, als hij
de avond aan andere dingen heeft besteed. Zo
aan jou heb geschreven. Maar néé zeg, ik verg
te veel van je. Ik zit nu te pennen of het al
uitgemaakte zaak is, dat ik sneuvelen zal en
hebben nog niet eens oorlog. Je zult wel
jagers, parachutisten.
„Zet af", gebiedt vader.
„Maar..."
,Zet af. Althans een ogenblik. Dan, terwijl
mooie indruk van je landsverdediger krijgen. Als n0oit wakker wordt. Nadat hij zijn werk af had,
ik tijd had, verscheurde ik het hele epistel en heeft hij in bed het eerste morgenschemeren af
schreef een ander, maar de plichten roepen, dus gewacht, is uit het
geklommen
het schuurtje gegaan. Stil zat het vogeltje ineen- langs hen glijden, het is een smeken van de klei-
s tot de grote God. Het is bidden v
moet je het er
Dan gaat het schrijven over in scherts, als gedoken. Was het dood? Nee, het sliep. Direct
wil hij een kleurig gordijn schuiven voor de begon het te piepen en te fladderen. Nou, nou, benauwde zielen, al spreekt slechts één mond.
iar. Kon het vliegen? Jawel! Zelfs zo, dat Na het amen wordt ieder naar zijn kamer ge-
_.j in de schuur even de vrijheid te hebben stuurd, om zich te kleden. Daarna mag de radio
ze dat gedeelte over. En als ze de volgende gekregen, bijna niet terug te vangen was. Hij is weer aan en zullen ze hier bij elkaar wachten op
morgen ontwaakt door het ronken der vliegtuigen, vervolgens op het warandadak geklommen en wat komen gaat.
markt" 8.00 Nieuw» 8.05 Beric
s cn plano 8.30 „Europa één" 8
ridc bodem" VARA: 9.00 „Lar
'alen9 25 Amuaementsmuzl
ands overzicht 10,10 Gram. VPR
laag" 10.45 Avondwijding VAR
vs 11.1812.00 Gramofoonmuzli
i II. 298 m. KRO: 7.00 Nieuws 7
7.30 Gram. 7.45 Morgengebed
i 8.15 Gram. 9.00 Verzoekprogram-
hulsvrouw 9 35 Kamerorkest 10.11
Voor de zieken 11.40 Gram. 12.01
iollst 12.55 Zon
newijzer 1.00 Nieuws 1.20
Metrpole-orkest en solist 6.00 Nieuws 615
id0?'6 ™uz'e,k, 6.33 Gram. 6.40 „De uitkijk
post 650 Lichte muziek 7.05 Actualiteiten
i.lo Regenngsultzending: Verklaring en
lichting 735 Gram 7.52 „De zelfbes
ming 8.00 Nieuws 8.03 De gewone mar
Kamerorkest en solist 9 20 Gram 9 40 Franse
~"z'ek "IS Gram. 10 45 ..Het Christelijk
osten" urm ni.„^ 'U5_i2.00 Gram
Oosten" 11
Engeland. BBC. 330
""25 Gev. programma 1.00 Niei
Concert 'm v
ng 4 30 G<
2-00 Concert 3.00 Hoorspel 3.30 Koor-
programma 5.00 Voor de kin-
15 Sport 6.20 Marsen er.
Symphonle-
walsen 7.00 Gev. prograi
orkest en soliste 9.00 Nleu\._
kaanse nieuwsbrief 9.30 Gev. profil
Nieuw"aUSerIe 10 20 CeU° Cn piano U OÓ—ÏÏ.Ó3
Engeland. BBC 1500 en 247 m. 12 00 Lich
te muziek 12.45 Concert 1.45 Voor dé kinde
ren 2 00 Voor de vrouw 3.00 Lichte muziek
-Uo Amusementsmuziek 4.15 Mrs Dale's dag
boek 4 30 Orgel 5.00 Lichte muziek 5.45 Ko-
"•""kest 6 15 Gram. 6.45 Hoorspel 7.00
A'S 7.25 Sport 730 Twintig vragen 8.0C
1. 8.15 Causerie 8 45 Gev. programma
-»ev. muziek 10.00 Nieuws 10.15 Actual!-
11.15
1.00 1
«Ijk.
■"«r.
11,56—12.00 NIeu«
347 m. 12 30 Gra
6.30 Amerikaat
^^^^■Hi.50 Nlcu\._
uitzending 7.10 Recital 758
Taust". opera (2e deel) 9.20 ..Faust".' opéra
ervolg) 10 00 Gram 11.45—12.00 Nieuws.
Brussel. 324 m. 1145 Gram. 12 34 Gram.
12.50 Koersen 1255 Gram. 1.00 Nieuws 1.15
ondorgel 2.00 Zang en piano 3.00 Gram
5.00 Nieuws 5.10 Gram, 6.10 Voordracht 6 20
Voor de soldaten 7.00 Nieuws
7.40 Zang 8.00 Gram. 8.10 ..Die Zauberflöte"
□era (tot 12.00).
Brussel. 484 m. 12.05 Gram. 1.00 Nieuws
10 Gram, 2.00 Operettemuziek 3.00 Gram.
00 Nieuws 5.15 Dansmuziek 6.30 Gram 7.45
ieuws 8 00 Gram 10 00 Nieuws 10.10 Kamer-
ïuzlèk 10.45 Gram. 1050 Nieuws.
Televisie Loplk
Vrijdag 29 Aug., AVRO 19.00-20.30 Pro-
gramma over Rotterdam.
scriba voor de gen. synode der Ned. 1
Herv. Kerk, ds R. Bakker, Geref. predi-; g
kant voor de Jodenzending, en ds H. C.
Touw, studentenpredikant te Utreoht. 1
Gelijk met de Kirchentag is te Stutt- 1
gart een jeugdconferentie begonnen,!
•waar bijna zesduizend jongeren tegen- I
woordig waren.
Beroapingsweik 1
Ned. Herv. Kerk
Aangenomen: naar Schraard h
(toez.) N. Berg&tra, voorheen predikant t,
bij de Prot. Kerk in Indonesië, wonende j
te Leeuwarden. z
Benoemd: tot hulpprediker te 15
Rottendam L. C. Spijkerboer te Souburg;!z,
tot hulpipred. te Heiilo H. Bos aldaar; tot: z
vicaris te Wientogermcer cand. L. C.L
Bal jé te Leiden.
Geref. Kerken (Art. 31 K.O.) J
Beroepen-: te New Westminster11
(Canada) W. W. J. van Oene te Schie-;d
dam. k
d
Buitenlanders spraken
Geref. synode toe
Om enkele buitenlandse gasten in de t
gelegenheid te 6tellen haar toe te
spreken, is de generale synoda der
Geref. Kerken te Rotterdam hoewel
besloten was eerst op 9 September weer
bijeen te komentoch gisteren en van
morgen even in openbare zitting bijeen
geweest.
Gesproken werd door ds John
Macdonald van de Vrije Kerk van Schot
land, door R. W. Popma van Soerabaja
namens de Geref. Kerken in Indonesië
en door ds Em. Iéquier uit Brussel, voor
de Belgische Chr. Zendingskerk.
De synode zal slechts in behandeling
nemen stukken die voor Zondag a.s. bij
haar binnenkomen.
Van prof. dr G. M. den HartoBh uit
Kampen is een schrijven binnengekomen E
dat hij op medisch advies deze synode e
niet zal kunnen bijwonen behoudens mis-he
schien enkele zittingen. Prof. dr J. Rid- g,
derbos heeft bericht dat hij wegens zijn1™
emeritering als hoogleraar, meent ge- di
bruik te moeten maken van de daarin pi
z.i. opgesloten vrijstelling van synode- ri
arbeid. Hij zal dus alleen ter synode ver
schijnen wanneer de behandeling van d<
zaken van deputaatschappen waarin hij la
als lid zitting heeft, dit wenselijk mocht tai
maken. éi
Een prealabel vorstel van commissie b<
in zake bespreking van het tuchtrecht rf
meerdere vergaderingen, zal morgenoch- di
tend ln behandeling komen. G
Het Griekse vuur is het vreselijkste
strijdmiddel uit de oudheid. Omstreeks
het jaar 650 moet het uitgevonden zijn
door de Syriër Gallinicos, die het naar
Byzantium (Constantinopel) bracht,
waar het als staatsgeheim werd be
waard. In die dagen wist men met
staatsgeheimen zorgvuldiger om te
springen dan wjj met de atoomrecep
ten van deze tijd, want de samenstel
ling van het Griekse vuur is tot de
huidige dag onbekend. De vervaar
diging daarvan geschiedde in de rijks
arsenalen en werd zo geheim gehou
den dat er niets van uitlekte. De be
richten welke uit die tijd er van ge
wagen, geven niet het minste houvast
en zijn in dezelfde vage termen vervat
als de communiqué's van onze tegen
woordige voorlichtingsdiensten.
In ieder geval staat vast dat het
Griekse vuur bestond uit een mengsel
van stoffen, die ontvlamden als zij met
water in aanraking kwamen en daar
om hoofdzakelijk in de strijd ter zee
werden gebruikt om de vijandelijke
schepen in brand te steken. Als hoofd,
bestanddelen van dit mengsel worden
naphta, zwavel en hars genoemd, doch
ook benzine, ongebluste kalk, salpeter
en dergelijke stoffen. Het mengsel
werd geworpen of gespoten door een
metalen buis. welke gewoonlijk in de
voorsteven van het schip was inge
bouwd en die dus als vlammenwerper
dienst deed. Later gebruikte men hier
voor een perspomp met straalpyp.
Doch hiermede was het inventief
vermogen der Byzantijnen niet uitge
put, want zij vervaardigden ook bom
men en handgranaten, die met Grieks
vuur werden gevuld en vanuit de
mast of door middel van werpmachi-
nes tussen de vijand werden geslin
gerd, waar zij vreselijke verwoestin
gen aanrichtten.
Door deze strijdmiddelen werd de
Arabische vloot verpletterend versla
gen en kon in 772 Byzantium met suc
ces tegen dezelfde vijand worden ver
dedigd. Ook de in Rusland woonach
tige horden, die de stad met hun
kleine schepen herhaaldelijk bedreig
den, waren tegen deze methoden niet
opgewassen.
Het is wat deprimerend, te over
wegen dat de wreedste middelen om
de medemens te verdelgen, aanzien
lijk ouder zijn dan het Rode Kruis, de
sociale wetten, of het Leger des Heils.
Maar daar staat als een zonnige licht
straal tegenover, dat ééns onze Wes
terse cultuur van deze strijdmethoden
niets heeft willen weten. De jonge
Christelijke beschaving heeft nl. tij
dens het Tweede Lateraanse Concilie
in 1139 het gebruik van dergelijk on
menselijk oorlogstuig kortweg verbo
den. En tot de eerste wereldoorlog
heeft men zich daaraan ten naaste bij
gehouden. (Hetgeen niet uitsluit, dat
er in de daaraan voorafgaande jaren
óók wel een en ander is geschied dat
tot overpeinzing stemt!)
Tot overpeinzing stemt tevens de
hierboven genoemde perspomp der
Grieken, welke pomp immers volgens
onze schoolboekjes te danken is aan
de Uitvinding van Jan van der Hey-
den. In werkelijkheid blijkt ook deze
uitvinding weer aanzienlijk ouder te
zijn dan wij aanvankelijk dachten.
Daarover morgen.
