Katwijkse kapiteins zeilden ter
koopvaardij
Indrukwekkend betoog van prof.
Brugmans voor jeugdcongres
Dictator op een
vulkaan
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
4
MAANDAG 4 AUGUSTUS 1952
OUD-KATWIJK HERLEEFT
Avonturen van leden van
het geslacht Schaap
Er was nog een derde telg uit het geslacht van de oude Amerik Schaap,
die de visserij vaarwel gezegd had en zijn geluk bij de koopvaardij was
gaan beproeven. Dat was de broer van Cornelis en Maarte: Ary. Met dat
al heeft hij evenwel slechts een bescheiden plaats ingenomen. De eerste
maal treffen wij hem als kapitein aan in het jaar 1809, wanneer hij te
zamen met Schulte, Plug en Van Beelen de zojuist ingestelde Engelse
blokkade heeft weten te doorbreken, en op 29 Mei in Londen ligt, in de
hoop een lading zout te kunnen bemachtigen! Vermoedelijk was Ary toen
nog bomschipper. Maar in 1813 vinden wij hem voor het eerst vermeld in
de Rotterdamse assurantielijsten, als kapitein van de 110 ton metende kof
„Koophandel", waarvan Van Hoboken in 1811 voor de helft reder was.
Ary vaart er de volgende jaren voornamelijk mee op Bordeaux en Lissabon.
Helemaal ongevaarlijk waren dergelijke Noordwesten, die vergezegld ging van
reizen niet, ook al had een gemengd Hol- zware stukken ijs, waardoor voor 90.000
lands-Engels eskader de Algerijnse zee- francs glasschade werd aangericht in de
gevoelig klop gegeven; dat blijkt stad!
Het was dus bU zijn eigen vader,
dat Ary de eerste opleiding tot het
varen kreeg. Dat had zijn schaduw
zijden, maar ook zijn lichtzijden, zo
als blijkt uit het uitstapje, dat h\j in
1828 mag meemaken in de vorm van
de beklimming van de Tafelberg!
Hieruit blijkt tegelijk, hoe Ary erva
ring opdeed op het traject naar de
Oost, aan boord van de brik „Willem".
In 1830 had Ary het naar het oordeel
van zijn vader ver genoeg gebracht, om
in de equipage van zijns vaders schip,
de brik „Willem", de plaats in te nemen
van tweede stuurman. Blijkbaar vond de
duidelijk, wanneer Ary met zijn „Koop
handel", in gezelschap van zijn broer
Maarte op de kof „Jonge Maria", geladen
met suiker, galnoten, wol en fruit, op
19 September 1816 de haven van Lissabon
achter zich gelaten heeft.
Twee dagen later liggen de beide kust
vaarders drie mijl uit het land ter hoogte
van Kaap „Roks Ent" K. Roca?)
zien des namiddags twee vaartuigen
het Westen komen, een brik en een k
vet. die naderbijkomende rode vlaggen
voeren, waaruit Ary en zijn broer de con
clusie trekken, dat 't wel eens Marokka
nen konden zijn. Dus wenden de beide
Hollandse koopvaarders over
kust, om daar onder te lopen, en zetten
zoveel mogelijk zeil bij.
Het korvet loopt op Ary aan. die het
meest westelijk ligt, terwijl de brik op
Maarte's schip aankoerst Een Daar scho
ten zetten aan de eis tot bijdraaien kracht
bij. nadat de brik te loevert van dt
„Jonge Maria" gekomen is, en in gebro
ken Engels beduidt de kaper, dat ze eer
boot moeten uitzetten en aan boord var
de brik moeten komen. En als Ary er
Maarte geen Turkse passen kunnen tonen
worden ze met hun bemanning zonder
vorm van proces in het tussendek ge
bracht, terwijl een prijsbemanning van
Marokkanen aan boord van de beide Hol
landse koffen gebracht wordt.
De behandeling was niet slecht, en
Maarte schrijft zelfs: „Wij kreegen in
stilten ook wel eens de Rumfles van de
kaptein. Hij was een liefhebber hoewel
tegen de Mahomedaanse wet, daarom ge-
schide het in stilten".
Na vijf dagen kwamen de gevange
nen te Salee, en weer drie dagen
later te Larache. Nadat de zeerovers
de schepen van Ary en Maarte ge
plunderd hadden, werden de Hollan
ders naar een gevangenis gebracht,
waar zij nog een Deense kapitein met
negen man aantroffen. En het was
van hier uit, dat de gebroeders
Schaap er in slaagden, door bemidde
ling van een Jood, die de Engelse taal
machtig was. brieven te verzenden
de Nederlandse consul te Tanger.
Maar reeds in die dagen treffen wij
op Van Hoboken's fregat „Menado"
een zoon van Amerik, weer een Ary
Schaap, als kapitein aan, die wij van
1852 tot 1864 signaleren aan boord
van de bark „Bezoeki". Het is dan
ook niet te veel gezegd, wanneer wij
het Katwijkse geslacht Schaap één
van de steunpilaren noemen, waarop
Anthony van Hoboken zijn rederij
heeft kunnen grondvesten en groot'
maken.
Wij weten echter bij voorbeeld uit
de lijsten van bijdragen aan de cholera-
slachtoffers van 1849 hoe ook andere
Katwijkse namen gesierd werden door
de toevoeging „kapitein (ter koop
vaardij)". Daar lezen we de namen van
kapt. Jan Kuyt, Aldert van der Cent, L-
van der Plas en P van Duyver.boden,
welke beide laatsten, evenals Buysert
van der Plas, voor Boissevain (Amster
dam) voeren, alsmede van de kapiteins
Krijn Haasnoot, Aildert Pronk die op
West-Indië voer J. en K. Hoek. K.
Zwaanenburg, J. Parlevllet en J. van
Duin.
Wy vonden de namen van Kees
Ouwehand vader van de winkelier
C. Ouwehand van Dirk, van Pieter,
van Simon en Willem Ouwehand, allen
koopvaardijkapitein, precies als hun
vader Dirk Ouwehand. Wij vonden een
koopvaardijkapitein Jan Hendrik Taat
Wz, die als kapitein van het ss. „W A.
Scholten" in de nacht van 19 op 20 No
vember 1887 na een aanvaring met een
Engels schip in het Kanaal vermist
werd, en een stuurman Reyn Taat Wz,
Het fregat „Rhoon en Pendrecht", gevoerd door kapitein Amerik
Schaap Azn, gedurende de jaren 18331839.
Foto Mar. Mus. Pr. Hendrik, Rotterdam
oude heer Van Hoboken het daarna wel die op 27-jarige leeftijd met det sehoe-
gewenst, dat Ary ook eens onder anderenerschip „Rigina" na het vertrek van
leiding dan die van zijn vader ging varen, Havannah op 26 September 1852 even-
rr, want in 1831 schreef vader Maarte: „door j eens vermist werd lees: naar de kel-
iHaar 1 anger verkizen van de patroon zou mijn zoon der gegaan.
Drie weken later kwam er plotselingIAri niet met mijn mee, maar Z.ED. wil-i Deze namen laten ons zien, onomwon-
bevel. dat de drie kapiteins met hun be-'den hem op een van zijn scheepen plaas,iden, hoe de hele vorige eeuiw door Kal- Sommering-pas in Oostenrijk werd ge-
manning over land naar Tanger moesten j waar ik mijn toestemming toe gaf." wijkers het bevel gevoerd hebben opiku-aaiot tussen twee Oostenrijkse vracht-
worden gebracht door een escorte vanj Dat betekende in dit geval, dat Ary Nederlandse zeilschepen. En ook: hoe j wagens. De gewonden zy-n de heer
Veel Nederlanders nodig
voor H.V.fl.
Volgend jaar eerste campagne
in Ethiopië
De Handelsvereniging „Amsterdam"
heeft in 1951 de activa in Indonesië ge
herwaardeerd. waarna de waarde van
he; bedrijf in Indonesië ƒ93,4 miliioen
bedraagt, het saldo vermogensopstelling
in Indonesië 82,6 min. Dit laat een ver
schil van 10,8 min. af te boeken op de
bijzondere reserve, waarvan dan ƒ24,5
min resteert, uit de winst te verhogen tot
ƒ27,6 min. De winst Indonesië bedraagt
ƒ6,2 min, het saldo van de verlies- en
winstrekening 9,2 min, na afschrijving
en reservering is de netto winst 3,7
(3,7) mlin. Voorgesteld wordt 6 (6) pet
dividend. De directie acht de veiligheid
in Indonesië belangrijk verbeterd en
heeft vertrouwen in de Indonesische re
gering. Vele Indonesiërs zijn werkzaam
in s affuncties, doch uitzending van Ne
derlanders blijft voorlopig nog op ruime
schaal noodzakelijk. De productie op
Java was 66.235 50.189) ton suiker, ten
gevolge van diefstal, brand en arbeids-
moeilijkiheden beneden de geraamde
76.000 tapioca 3552 953) ton, vezel 126
(47) ton, rubber 156.757 (57.526) kg. De
taxatie van tapioca was 13.760 ton De
oogst van Sumatra was 10.742 (5690) ton
vezel, 20.578 (22.111) ton palmolie, 6413
(6243) ton palmkern, 6,6 (3,6) min kg
thee, en 2,9 (3,4) min kg rubber. Aan
d-eviezeneertificaten, uitvoerrechten en
belastingen heeft de H.V.A.. rp 97.7 min
betaald. Binnenkort zal de Nederlandse
industrie de eerste afleveringen doen
voor de fabriek in Ethiopië De eerste
resultaten zijn bevredigend. Men hoopt,
dat de fabriek einde 1953 gereed zal zijn
voor de eerste campagne.
Westlandsche Stoomtram
wegmij
De Westlandsche Stoomtramwegmij
heeft in 1951 f246.148 (f432.427) winst
geboekt en declareert 6 (6) pot dividend,
terwijl f 185.406 aan de algemene reserve
wordt toegevoegd. De ontvangsten stegen
met f105.667 tot f2.3 miliioen. de kosten
met 1316.256 tot f2.1 miliioen. Het per
sonenvervoer steeg van 5 tot 5.2 miliioen.
het aantal autobuskilometers van 3 tot
3.2 min. De bezettingsgraad daalde van
53 tot 51 pet. Het goederenvervoer steeg
van 218.690 tot 235.146 ton, het binnen
komend vervoer van 124.210 tot 144.001
ton, het uitgaande vervoer van 39.585 tot
4'136 ton. De in overleg met de spoor
wegen genomen maatregelen om tot ver
meerdering van vervoer van tuinbouw
producten te komen, hebben dus weinig
effect gehad. De spoorwegen gaan echter
voort met de versnelling van het wagen-
ladingvervoer in het internationale ver
keer, en men hoopt, dat het vervoer van
tuinbouwproducten binnenkort weer be
vredigend zal zijn. Het aantal goederen-
trein-km steeg van 151.000 tot 178.000. Er
werden 7984 (8135) beladen wagens aan
de N.S. overgegeven, en 14.002 (13.864)
afgenomen. Een begin is gemaakt met de
verlegging van de baan tussen Monster
en 's-Gravenzand'e. De goede plichtsbe
trachting van het personeel wordt met
erkentelijkheid vermeld. Het nam to
207 tot 208 man.
Klem tussen twee vrachtwagens
Vier Ned. toeristen in
Oostenrijk gewond
Nieuwsflitsen uit de omstreken
Vier Nederlandse toeristen wertien
Vrijdag ernstig gewond, toen hun auto
de diemarcatriecon-trólepost op de
boord kwam van het fregat „Antho-
kreegen wij ider een paart met een drij-l ny" onder kapt. Bruijn. En dientenge-
ver om er op te rijden en ons plunjes mee volge liep ook Ary in 1833 in de val, die
te drage. De weg was niet makkelijkde Engelsen dat voorjaar bij wijze
weegens veelen bergen en dalen en ri- j repressaillemaatregel voor Hollandse
viren waar wij over moesten. Maar een'schepen hadden opgesteld te Portsmouth,
schoon land met bossen, schoon vlaktenen werd daar tezamen met zoveel andere
die zeer vrugtbaar waren, met graan;bemanningen en schepen vastgehouden
van alle soorten, tabak, veel vrugtboomen. tot het embargo werd opgeheven,
van alle soorten appelesinos. grootnaut' In Januari 1834 werd Ary weer
granaat-)appelen en smakelijken ma-j geplaatst, ditmaal naar het fregat „Rhoon
loenen dat op de reys met broot ons on-ien Pendrecht", waar zijn neef Amerik de
derhout meest was. Des nags hadden ons scepter zwaaide. En ten slotte behoeft
verblijf op het oopen velt. Er wier dan jhet^ weinig^ verbeeldingskracht
1 groot vuer gemaakt voor het wilt dat j ~A
te stellen, met hoeveel vreugde
n alle soorten veel in de bossen was!j vader Maarte bij aankomst te Jamestown
voornamelijk wilde zwijnen waarvan hetj'St. Helena) op 27 October 1838
vlees smakelijk is. Met den vierden dag logementhouder Solomon de tijding
kwaamen wij te Tanger.'
Hoewel hen hier weer een gevange
nis wacht, wordt hun verblijf aan
zienlijk dragelijker, doordat de Hol
landse consul door zijn kok maal
tijden uit eigen keuken aan de Hoi-
dat zijn zoon Ary als kapitein op
|de brik „Willem" was geplaatst! Op 17
April van het volgend jaar was vader
i Schaap er persoonlijk getuige van, hoe
jde „Willem" met zijn zoon op de kam-
panje voor de stad aan de Maas kwam!
IHoe weinig hebben zij beiden bij het af
tandse gevangenen laat zenden! Het j scheid twaalf dagen later vermoed, dat
duurt dan nog tot 16 December, aleer
zU moeten verschijnen voor de keizer
lijke gouverneur, in gezelschap van
alle aanwezige buitenlandse consuls,
en worden vrijgesproken met schip
Na drie dagen bij de consul gelogeer
te hebben om een beetje op verhaal te
komen, vertrekken Ary en zijn broer
tezamen met de Moorse kaperkapitein
een tolk te paard van Tanger naar
rache, een rit van 24 uur. Ofschoon z
onvolledig gehoor gegeven wordt aan
verzoek, het gestolen kajuitsgoed terug
te brengen, berusten de Hollanders hier
maar in, temeer omdat de lading nog
volledig intact is gebleven, En zo gebeurt
het, dat na drie-en-een-halve maand
gedwongen verblijf in het zeerovers
nest Ary met zijn „Koophandel" van
uit Salee, en Maarte met zijn „Jonge
Maria" vanuit Larache in de eerste dagen
van 1817 weer het ruime sop kunnen
kiezen en koers kunnen zetten naar het
vaderland!
Ten slotte zien we Ary in 1820 met zijn
„Koophandel" naar de Oostzee zeilen, om
uit Sint Petersburg een lading hennip-
olie, koper, ravenduck en zeildoek te
halen. Maar op deze reis verspeelt hij
zijn schip: de storm van 8 September
1820 jaagt hem op het Terschellinger
strand; de lading kan geborgen worden,
maar het schip is verloren. Dit is het
roemloze einde van de zeemansloopbaan
van Ary Schaap Amz.
Jongere generatie
Hadden de vaders hun eerste stappen
op de scheepsladder nog gezet aan boord
van de vissersbommen, die van het Kat
wijkse strand af zee kozen, voor hun zoon
was het begin van deze weg naar het ge
zagvoerderschap van 'n koopvaardijschip
al heel anders. Heel duidelijk komt dit
naar voren als wij het leven van Maarte's
zoon Ary in ogenschouw nemen.
Toen Ary 12 jaar was, nam zijn vader
hem voor de eerste maal
en wel aan boord van de galjoot „Jonge
Hendrika" voor een reis naar Marseille
Bij het inzeilen van de haven van Mar
seille op 28 September 1822 maakte de
nieuwbakken zeeman een gedenkwaar
dige sensatie mee. In de
dit het laatste afscheid
Op 22 Mei 1839 zeilde Ary Mz.
Schaap namelijk van Hellevoetsluis
in zee ais kapitein van de bark „Ja
cobus", met aan boord enige militai
ren met officieren, bestemd naar
de kust van Guinee, die van Sint
George d'Elmina negers zouden halen
—lees: ronselen om deze te trans
porteren naar Java, waar zy als mili
tairen het Nederlandse gouverne
ment zouden dienen De officieren
kweten zich behoorlijk van hun taak,
want begin Augustus kon de „Jaco
bus", verrijkt met 60 negers, de Goud
kust achter zich laten.
Enkele dagen daarna werd de 28-jarige
kapitein aangetast door galkoorts, ten
gevolge waarvan hij twaalf dagen later,
niet ver van St. Helena, overleed, en zijn
lichaam aan de schoot der golven werd
toevertrouwd. De „Jacobus" werd op 15
October d.a.v. door de thuisvarende kapi
tein Smit van „De Wijnhandel" gepraaid
Straat Soenda, die de onheilstijding
e naar huis nam, en weinige dagen
later bracht de eerste stuurman, die het
bevel had overgenomen, de bark ter rede
van Batavia.
Rhoon en Pendrecht
In tegenstelling tot zijn vader had de
jonge Amerik Arysz. Schaap een zeer
langdurige loopbaan bij de koopvaardij.
Bekend is, dat hij reeds in 1819 kapitein
was op de brik „Dijkzicht" ook al in
dienst van Van Hoboken dus! dat hy
als kapitein van het fregat ..Rotterdam's
Welvaren" op 16 October 1826 een saluut
liet afgeven bij de stapelloop van de brik
„Willem" te Rotterdam, en na de
„Anthony" en de „Batavia" gevoerd te
hebben het bevel kreeg over de „Rhoon
en Pendrecht". onmiddellyk nadat deze
van stapel gelopen was.
Het was met dit ruim 800 ton metend
fregat, dat Amerik in 1837 een uiterst
snelle reis naar de Oost maakte, door in
slechts 79 dagen het hele traject Rotter
damAnjer af te leggen. Het was ook
met ditzelfde fregat, dat hy voorjaar 1838
een tweehonderd man troepen onder
generaal Verveer moest overbrengen naar
d'Elmina. om een opstand der inheemse
bevolking te dempen Het laatste schip.
Katwijkse koopvaardijkapiteins uit dejmevr w. Hei uit Haarlem en het echt-
zeiltijd met hun leven de tol betaald paar A. Hoogesteyn uit Amsterdam. Zy
hebben van hun zwerversbestaan. werden in Mürzusohla'g (Britse zone) ln
W. A. Poort'bet ziekenhuis opgenomen.
EUROPA MORGEN"
Waarschynlyk heeft de rede van prof.
Brugmans ook bevruchtend gewerkt op
de fantasie van het congres, want
avonds lag de helft der deelnemers op
de grote bovenhall van het kasteel platen
te beschilderen voor de uitbeelding van
verschillende historische fasen en per
soonlijkheden. die in het „levend ganzen
bord" zouden optreden Tot laat in de
nacht werden Lodewijk XIV. Columbus,
Leonardo da Vinci, Elisabeth I van En
geland en vele anderen tot nieuw leven
gewekt en by elkaar gezet in afwachting
in het Europaspel.
De meisjes in Oostenrijkse, Zwitserse
Deense klederdracht, die voor de Pau-
luskerk stonden, maakten de bewoners
Oegstgeest duidelyk dat er Zondag
morgen Iets bijzonders aan de hand was.
Inderdaad was er een Oecumenische
dienst, waarin congresdeelnemers uit vier
landen medewerkten aan de liturgie,
i een perspectief gevende prediking
ds P. Kloek over de roeping van de
Christenen in de huidige verwarring van
de Europese volkeren, sprak een Engelse
van de ervaringen en bedoelingen
dit Congres. Een koor van het congres
leidde de gemeentezang.
„Europa morgen" was het riskante thema voor het congres. Prof. Dr H.
Brugmans, rector van het Europa College in Brugge, heeft in een meester
lijke rede de grote lijnen getoond van de nieuwe ontwikkelingen in Europa.
Hij riep de deelnemers op tot het besef van de ingrijpende revolutie, die
zich door de gebeurtenissen van onze tijd heen openbaart. Zowel de crisis
van de techniek als van de nationale staten zijn de tekenen van een nieuwe
tijd. Juist de Christenen hebben in dagen van omwenteling een onontkoom
bare opdracht deze tekenen te onderscheiden en te helpen de nieuwe ont
wikkelingen te leiden.
Als zy geen oplossingen geven, zullen
anderen op hun wyze oplossingen geven.
Spreker waarschuwde voor „heilstaat"
gedachten. Uitdrukkelijk signaleerde hy
het gevaar van Europese staatscentrali-
sering en bepleitte sterk de federalisti
sche gedachte van zoveel mogelyk auto
nome onder-gemeenschappen. Juist de
scheve ontwikkeling, als gevolg van een
zijdige emancipatie, die de huidige desin
tegratie veroorzaakt heeft, roept om
medewerking van Christenen, die de wyze
integratie in de grote achtergrond
de Christelijke openbaring kennen.
Zyn woorden vielen, blykens de inten
sieve besprekingen in de discussiegroe
pen, als zaad in een vruchtbare bodem.
Ook Engelsen, Zweden en Zwitsers,
die zich anders ten aanzien van deze
vragen meer afzydig toonden, hadden
voor zyn betoog oor; ook toen 's middags
prof. Brugmans inging op de concrete
vragen waarvoor de Europa oplossingen
van Bolsjewisme, Rooms-Katholicisme,
neutralisme en de U.S.A. ons uitdagend
stellen.
Met een donderend applaus toonden de
deelnemers hun dankbaarheid.
Europaspel
's Middags vond op het sportveld
Kasteel „Oud-Poelgeest" het Europaspel
plaats. Voor het grote aantal belangstel
lenden, verklaarde mr A. W. Kist eerst
de bedoeling van het spel.
Het op het veld uitgezette ganzenbord
bedoelde een overzicht te geven van d<
geschiedenis. Elk van de 42 vakken beeld
de een bepaalde periode of persoon uit
die iets betekend heeft voor Europa.
Hoe de deelnemers zich in het spel had
den ingeleefd bleek uit de vaak treffende
uitbeeldingen en uit hun eenvoudig ge
tuigenis vooraf wat hetgeen zy uitbeel
den voor de ontwikkeling van Europa.
5 Personen uit het publiek namen ver
volgens rond een tafel plaats en wierpen
de stenen, terwyl vijf andere toeschou
wers in de vakken van het spel hur
wandeling begonnen.
Vermakelijk aan de ene kant, doch als
symbool toch treffend was het als b.v
iemand op het vak van de tweede wereld
oorlog kwam, d?t de in het ganzenbord
gebruikelijke „dood" voorstelde en hele
maal opnieuw moest beginnen.
Nadat twee mensen het Nieuwe Europa,
na veel vallen en opstaan waren binnen
gegaan, en de overigen in de gevangenis
van het totalitarisme en de put van Ab
solute macht waren blyven steken, maak
ten de deelnemers een vrolijke rondedans
door het „nieuwe Europa" waaraan spoe
dig bijna alle toeschouwers deelnamen.
's Avonds luisterde men ademloos naar
de heer W Berkhemer, die op aangrypen-
de wijze de geschiedenis van Saul en
David vertolkte.
Weer aanslag op
Nederlanden
De heer P. V. M. Lasance van de sisal-
onderneming „Kota Blatar" van de
Borsumy is Woensdagavond te Djember
in zijn woning overvallen. Hem werden
wonden aan hoofd en rug toegebracht Hy
is naar het ziekenhuis te Soerabaja ver
voerd Zyn toestand is redelyk De on-
v«.rschrikkeUjke onweersbui uit het waarop wy Amerik tegenkomen, is het deelnemer om de gemeente te vertellen oekende dader is gevlucht.
VOORHOUT
Wit-Gele Kruis heeft eigen huis
De bekende vroegere dokterswoning
aan de Jacoba van Beierenweg, drie in
eigendom is overgegaan aan de afdeling
van het Wit-Gele Kruis, werd Zaterdag
middag officieel geopend, nadat een gron
dige verbouwing had plaats gevonden.
Pastoor Bresser wydde het gebouw in.
Burgemeester De Graaff, voorzitter van
het Wit-Gele Kruis, ging de gesohiedenis
van de plaatselijke afdeling na. Hy
bracht dank aan allen, die medewerking
verleenden om het Wit-Gele Kruis een
eigen doelmatig gebouw te geven. Aan
wezig waren o.a. d heer Jansen, verte
genwoordiger van de Zuid-Hollandse
Bond, wethouder Deutekom, de heer
Germing, secretaris van het Groene
Kruis te Sassenheim, de beide plaatse-
lyke dokters en afgevaardigden van an
dere R.K. organisaties.
Burgeriyke stand
GEBOREN: Robertas, z. v. W. C. Vlas
veld en N. A. ten Bosch; Petrus L, C. M.,
z. v. A. L. v. d. Poel en G. J. S. Weyers;
Johannes A. M.. z. v. P. C. v. d. Berg en
Th. Heemskerk.
ONDERTROUWD: P. Lama-n, 24 j. te
Leiden en M. Spieren-burg, 2-% j.
GEHUWD: P. N. v. d. Kooij, 25 j. Oegst
geest en F. H. C. Homan, 24 j.
OVERLEDEN: J. Lemmers, e. v. C.
d. Berg, 46 j.; A. L. G. N. Hendriksen,
wed., 81 j.
VOORSCHOTEN
Vrydag raadsvergadering
De gemeenteraad komt Vrijdag om half
toekomende bedragen hebben geconsta
teerd, t.w. 3125 op te nemen per 15 Mei,
11.150 (19 Juni), 4500 (30 Juni),
44.125 (4 Juli 1952), samen 62.900
Totaal, met in-begrip van het reeds eerder
ontvangen bedrag ad 90.700. een
drag van 153.600.
WASSENAAR
Geref. Bond
Voor de Geref. Bond hoopt Woensdag
avond om 8 uuir in ExceHisdor te spreken
ds W. J. Rootselaar, Harv. predikant
Wyk -bij Heusden.
Visserijgolfjes
acht bijeen. De belangrijkste pun-ten
de agtnda zyn: subsidie over 1948 er
1949 aan R.K. gezinszorg en -hulp te Lei
den; bijdrage in het bekroni rugstfonds
Flora 1953; subsidie aan Ned. vereni
ging tot nheumatiekbestrijding; mede
werking voor aanschaffing van boeken
ten behoeve van de R.K. jongensschool;
onderhoud beplantingen rond kleuter
scholen; herziening uitbreidingsplan om
geving Hofweg en terrein omgeving Pa
pelaan; beschikbaarstelling van crediet
500 voor restauratie van de koe-
/an huize Bydorp; instellen
oor maatschappelijk hulpbetoon; be-
schikibaarste-l'len van crediet - an 30 200
or het bouwrijp ma-ken van gronden
het complex Klein-Langenhorst; idem
crediet van 4750 voor vernieuwing
de paardenibus.
Bezwaren werden ontzenuwd
De heer J. L. Peper, bouwkundige
Voorburg, heeft tot de Voorschotel
raad een adres gericht, houdende v
zoek, een ernstig onderzoek te willen in
stellen naar het z.i. onjuiste beleid
het ooilege van B. en W. ten aanzien
de woning-bouw. zulks met betrekking
en beweerde niet-na-leving
met hem getroffen overeenkomst betref
fende het verlenen van optie op enige
percelen bouwgrond aan de Prinses
Irenelaan. Naar aanleiding van dit adres
hebben B. en W. de raad een uitvoerig
sohryven doen toekomen, waarin de be
en van de heer Peper worden ont
zenuwd. Eerï en ander samen-vattende
B. en W. van mening dat de door
de heer Peper naar voren gebrachte be
en h.i. geen aanleiding kunnen ge-
tot toekenning van enige schade
vergoeding in weLke vorm ook. B.
W. stellen voor, -het verzoekschrift i
kennisgeving aan te nemen.
„Recht door Recht" vierde feest
e buurtvereniging ..Recht door
Recht" van de Donklaan en omgeving
hield Zaterdag haar jaarlijkse feest. Eerst
werd een optocht gehouden met versier
de fietsen, steppen en wagens, waaraa-n
Laurentius-harmonie medewerking
verleende. In de Donklaan opende de
voorzititer van de vereniging, de heer H.
S'eehouwer, de feestelijkheden Spr. was
dankbaar voor de medewerking van de
burgemeester en van de Kon. WiLhelmina-
vereniging. Hy wees er op. dat zij, die
beweren dat het tijdens het buurtfeest
van de Donklaan aMyd regent, ongelyk
hebben gekregen Daarna werd een mu
zikale hulde gebracht aan he: echtpaar
A. Teunissen-Van Doorne, dat zijn gou
den huwelijksfeest vierde De kinder
spelen. -.'aaraan met groot enthousiasme
werd deelgenomen, vulden de middag.
Rykelyk werden de kinderen getracteerd.
's Avonds zetten de oudere bewoners van
de buurt de bloemetjes buiten. Er werd
kuipje gestoken, ring gereden en veel
pret gemaakt.
De nationale leningen
en W hebben aan de gemeenteraad
kennis gegeven, dat zij ter uitvoering van
he; bepaalde in het raadsbesluit van 25
A-pril 1952. betreffende de aanvaarding
de nationa-le leningen voor de wo
ningbouw 1952, de volgende, blykens
mededeling van de N.V. Bank voor Ned.
Gemeenten aan de gemeente Voorschoten
Zuidharing werd puf
De -veQ-e -kusbvilss-ers, die Zaterdag aan
.e afeilaig kwamen:, brachten ruime aan
roer van sdhcl en wyting. De rea-ctde op
de prijs was duidelijk merkbaar; ze döad-
aanzienlijik. zodat de kleinste schol
zich -ma-ar jurist vrij -kon houden van de
o.pvan-gprijs en bleef staan op f9 per
50 kig. Hetzelfde gioJd voor de wij-ting,
j die f 13 noteerde voor de mooiste soor-
l-ten, maar ails gemiddelde prijs slechts
f 10 kon blijtven iba-ndh-aiven. De tong, die
schaars werd aangevoerd, bleef duur.
Exporteurs kochten bijna de gehele aan
voer en betaalden f3,30 per k-iüo voor
de lappen, f2 voor grote en klein mid
del tong en f 1,60 voor de grove slips.
Aan ha-ring was geen gebrek. Deze aan
voer was verdeeld in twee soorten: de
grote Noord- en de kleine Ziuridiha-ring.
De Noordharing was de meest gevraagde
soort en kon f 1213 per 50 kg ma-ken.
De Zuridharin-g daarentegen bradht het
niet verder dan f 10 en verscheidene par
tijen moesten aan de vrismeelfabrieken
worden toegewezen. Enige partyen
kreel werden afgenomen voor f 13 er
per -kist
Goede loggerresultaten
Met uitzondering van de opgehouden
partijen haring boekte de Vik-ingbank,
die Zaterdag na een 9-daagse reis
afslag was, f 11.500. De Tzonne braoht
h-et tot f14 000 voor een 10-daagse
De topscores van de loggers waren d«
IJM 129 met f8440 en de KW 76 met
f 8600. Van de kotters was de WR 67 de
hoogste met f2400
Markt van vandaag
Vanmorgen lagen in de vroege beurt:
Medan met 1250 kisten- haring en 25 di
versen, Post Boy met 1100 kasten haring
en 10 diversen, Dirkje met 1025 kasten
makreel, 67 schol, 50 wyting e
versen. Verder: 11 loggers met 140 kis
ten schelvis, 247 schol 75 radïo, 970
kreel, 75 diversen-, 850 wy'ton-g, 135 ka
beljauw en gul, 600 kg tong, 10 kg
bot en 45 st-uiks stijve fcabeljouiweri. Voor
de late Insbe-urt-en waren present acht
loggers met 50 kisten schelvis, 350 wy
ting, 40 'kabeljauw en gull, 150 makreel,
125 schol, 600 kg tonig, 10 diversen. 50
tarbot en 25 stuks stijve kabeljauwen.
Tenslotte waren er 12 kio-tters met 300
kisten wyting, 250 schol, 5500 kg tong
en tarbot en 150 'kristen diversen.
Duikelaars
De KW 125 en KW 17 brachten resp
twee en vier tonynen aan de afslag.
Vorige week betaalde de handel f200
3or een duikelaar.
Wat er kan komen
Vtoor de eerste helft van deze week
'kunnen verder worden verwacht: Her-
Medan (25), De Hoop, Eveline (26),
Bergen, Ca-tha-rrina Duyvns, Vios en Abra
ham (28). Van de Noordflogigers kunnen
Woensdag komen: Wiron IV, LJM 209,
KW 16 en KW 169.
In
i uit
Zaterdag en Zondag kwamen binnen:
KW 35, KW 30, KW 21, KW 12, KW 189.
KW 91. KW 24, KW 108, KW 162, KW 64,
KW 155, KW 26, KW 166, KW 15, KW 84.
KW 31, KW 94. KW 7, KW 17, KW 27.
KW 169. KW 96. KW 34, KW 124, KW 16
1 KW 125.
Naar zee ging de KW 65.
qP HET PERZISCHE toneel is dictator
Mossadeq thans de regisseur en de
Sjah mag nog slechts bescheiden dans
passen maken. Precies zoveel als Mossa
deq gewenst vindt, en ook de maat wordt
door hem bepaald. Naaste familieleden
van de Sjah verlaten het land; de chef
van de generale staf heeft zijn ontslag.
Reeds eerder wezen wij er op, hoe de
gebeurtenissen in Egypte en Perzië
parallel lopen. Het ontwaken in Oosterse
landen gaat gepaard met grote luidruch
tigheid, waarbij monarchen van de troon
vallen. Er behoeft in Perzië niet zo heel
veel meer te gebeuren, of de macht van
de Sjah en de totnutoe, regerende, bezit
tende klasse is tot nul gereduceerd. In de
strijd tussen de Sjah en Mossadeq, heeft
de laatste het pleit gewonnen. Na de
ernstige onlusten, veroorzaakt door het
korte bewind van Achmed Ghavam Soel-
taneh, bleef de Sjah slechts één ding
sm, over, namelijk zich op
T r»rHoarf. g'nad' "I
aart Mossadeq over
uitzicht te geven. De regis-
V seur, met onbeperkte
bevoegdheden, heeft
uiteraard een program, omdat de massa,
doorgaans een kudde, nu eenmaal de
verblinding wil van zo'n program. Het is
een hele mond vol: verbetering van de
financiële, economische, sociale en
hygiënische toestand. Mossadeq zou het
korter kunnen zeggen, bijvoorbeeld: het
Perzische volk wordt gebracht op hoger
Met de uitspraak van het Int. Hof van
Justitie te Den Haag in zyn zak, zal
Mossadeq in de eerste plaats moeten zor
gen, dat er weet van olie-export sprake
is Zonder de inkomsten der olie-exploi
tatie, heeft het fraaie program van dic
tator Mossadeq, die premier is en minis
ter van Oorlog, niet de minste zin. Het
klinkt alle6 heel mooi, verlaging van
uitgaven, verhoging van belastingen, de
rijken moeten meer belasting betalen
dan de armen, maar in de eerste plaats
zullen er toch weer baten moeten zyn
van de olie-exploitatie; Abadan op gang
komen. Alles stroomt, alles vloeit, en dat
zal met de olie ook weer het geval moe
ten zijn.
Er zijn echter geen tekenen, dat het
met dat „vloeien" van de olie spoedig
een enorme vaart zal lopen. Aanvanke-
lyk was er weer wat optimisme, omdat
verluidde, dat Mossadeq de Britten zou
hebben voorgesteld, na de uitspraak van
het Hof, het oliegeschil aan arbitrage te
onderwerpen. De Perzische premier heeft
dit later ontkend, vermoedelyk omdat
zulks niet strookte met zyn politieke
prestige tegenover de massa, zynde, wat
populair noemt, „de boeren, burgers
buitenlui". Want men ontkomt niet
de indruk, dat Mossadeq behalve een
diplomaat, handig en sluw,
melancholiek op zijn tijd, toch ook een
bekwaam marktschreeuwer is.
De wereld wacht af, waar en by wien
Mossadeq de oplossing der oliekwestie
gaat zoeken. Veel waarde wordt gehecht
het bericht, dat hij van plan zou zyn
met de „United States" op 12 Sep
tember naar Amerika te vertrekken,
daarby vergezeld door een vijftal spe
cialisten. Want ook Mossadeq dient in te
)or de uitvoering van zyn
sublieme program toch een oplossing van
de oliekwestie moet komen. Immers de
afgrond van een staatsbankroet gaapt.
Moest de Sjah, wiens macht thans sterk
beknot is, zich verdedigen tegen Mossa-
het Nationale Front, tegen de
fanatici van het genre Kasjani. tegen de
Toedehbeweging, en nog veel meer,
Mossadeq wordt geconfronteerd met de
verantwoordelykheid voor een beang
stigende realiteit.
Want, de staatskas is leeg en door
woorden wordt die niet gevuld. De re
laties met de „Anglo Iranian" werden
verbroken, de machtige maatschappy, die
over geld, kapitaal en technische midde
len beschikte. Perzië heeft weliswaar de
grondstof, de olie, maar zonder een doel
treffende exploitatie, heeft het aan die
olie niets. Sinds de nationalisatie van de
olie, het verbreken van de overeenkomst
met de „Anglo Iranian" gebeurt er in
Abadan.... niets! De Engelsen en Per
zen. althans belichaamd in de figuur van
Mossadeq, staan als bokken, kemphanen,
tegenover elkaar.
Men moet niet vergeten, dat Engeland
en Amerika ongeveer de gehele tank-
vloot, benodigd voor de olie, in handen
hebben, waardoor eventuele gegadigden
Perzië niet eens bereiken kunnen. Perzië
kan de olie niet raffineren, kan de ruwe
olie niet exporteren, waardoor de olie
baten de schatkist dus niet meer spek
ken. Resumerende, is dus de situatie, dat
„dictator" Mossadeq de volmachten heeft,
die hy eiste, het leger naar zyn hand
gezet wordt, de Sjah nog slechts een
marionet is, en hy bovendien triomfan
telijk kan zwaaien met een papieren
program.
Gaat Mossadeq naar Amerika en krijgt
hij daar de kous op de kop, dan zal hy
tenslotte toch weer met de Britse zaak
gelastigde moeten aanpappen, om aan het
olieconflict een einde te maken. Anders
blyft Mossadeq dictator op een finan-
cieel-economische vulkaan!
Twee boerderijen door broei
en bliksem afgebrand
Een der mooiste boerderyen van Noord-
Holland, de Maria-Hoeve van de heer C.
Laan aan de Nieuwe Schermerweg te
Oudorp, is Zaterdag tengevolge van blik
seminslag tot de grond toe afgebrand.
Voorts is Zaterdag in de buurtschap
us en Dam onder Uitgeest door hooi-
broei de grote boerdery van G. Appel
doorn grotendeels een prooi der vlam-
ïen geworden.
Nederl. stappen in
Djakarta
De Nederlandse Hoge Commissaris in
Indonesië, de heer A. Th. Lamping, heeft
hedenochtend de Indonesische minister
Buitenlandse Zaken, de heer Mu-
karto bezocht. Dit bezoek was bedoeld om
uitvoering te geven aan de opdracht van
de Nederlandse Regering, blijk te geven
de ontsteltenis, waarmede de laatste
ontvoeringen in het Cheribonse de Ne
derlandse Regering vervulde en aan te
dringen op alle nodige maatregelen ter
bevrijding van de ontvoerden.
Advertentie
NIEMAND KAN ONS NADOEN
Fant. Beverteen en Manchester werkbroeken, ook aparte maten, maken v f 3 -
Nachtjaponnen, verplcegstersschorten en slagersschorten maken wy va fl-
Spoedgevallen binnen 2 x 24 uur klaar. Ver beneden alle stadsprbzen
De allerzwaarste kwaliteit Manchester werkbroeken, maten 103 106 109
112, spotprijs t 14.95
MANCHESTER MOUWVESTEN 10% KORTING
Vacantie kinderoveralls f fi aq
Dames Pyama's, beter bestaat niet f795
Nog 98 meter gestreepte Keperflanel, extra breed f 1*29
Ook geven wij deze spotprijzen in termynen, bij vooruitbetaling,"tótdat het
bedrag voldaan is Zonder een cent verhoging.
KAPTEIN
- RIJN SBIJRG
