Onze medeplichtigheid aan de
moord op Ambon staat vast
NIEUWE LETDSCHE COPHANT
s
VRUDAG 23 MEI 1952
„Waf goed en lecht is"
Ambonnezen menen nog steeds, dat
een eed een eed is
Van het gebrek aan moed, beleid en trouw bij de Nederlandse regering en
het Nederlandse volk zijn de Ambonnezen het slachtoffer geworden. Zo
lang de smaad van het aan Ambon aangedane onrecht op het Nederlandse
volk rust, zolang heeft de stichting Door de Eeuwen Trouw bestaansrecht,
aldus zei prof. mr J. Prins, voorzitter van de Leidse afdeling der stichting,
in zijn openingswoord op de Woensdagavond in de foyer gehouden pfopa-
gandavergadering.
Als sprekers traden op de heren Joh.
van Hulzen en mr P. Stoffels. Een
Ambonnees muziekensemble uit Woer
den verleende zijn medewerking. De heer
Van Hulzen, die sprak over het onder
werp: Ambon een teken, begon met
het trekken van een historische parallel
Toen in 1899 het conflict tussen Engeland
en de twee Boerenrepublieken zich ver
scherpte. stuurde Nederland op verzoek
van Tsaar Nicolaas II uitnodigingen rond
voor de grote wereld-vredesconferentie
in Den Haas
Omdat Nederland vreesde, Engeland
te mishagen, werden de Zuidafrikaanse
republieken niet uitgenodigd. Daar geen
enkele mogendheid protesteerde, kreeg
Engeland in feite onbeperkte volmacht
om in Zuid-Afrika op te treden. Het
zenden van de Gelderland, om Paul
Kruger te halen, was maar een heel
schrale dienst aan een stamverwant volk.
hét historisch pendant: Ambon.
De Ambonn-ese delegatie kreeg geen uit
nodiging, de ronde-tafel-conferer.tie bij
te wonen. De Nederlandse regering
vreesde de Republik Indonesia te mis
hagen. In feite kreeg de R.I. hiermee de
volmacht, *mbr>n de nek om te draaien
u i't dr uk k e 1 ij k e rege rin gsv erkla ringen
en het Uniestatuut dienden slechts ter
camouflage. Hier zit méér achter dan
alleen een verzuim of een beleidsfout
Nederlandse zijde. We hebben niet
Jóófd, da* alleen gerechtigheid een volk
kan verhogen. Nederland heeft gezegd,
dat het de aanval op Ambon betreurde,
er helaas niets aan doen kon,
omdat het hier een „binnenlandse aan
gelegenheid" in de Republik Indonesia
De aanval was echter wel degelijk c
nie-aangelegcnhcid, zo zei de heer V
ulzen met nadruk, omdat hij onder
ree vlaggen werd uitgevoerd: die var
Nederland cn die van de R.I. De nauti
sche leiding was Nederlands; Nederlands
n ook de wapens. Onze aci
medeplichtigheid aan dc moord op
Ambon staat vast. Een behandeling
de Ambonnese kwestie in de Veilig
heidsraad heeft o.a. Nederland s
komen.
Ds Toornvliet blijft in
Leiden
Naar wU vernemen, heeft ds G. Toorn
vliet, studentenpredikant by de Geref.
Kerk alhier, voor het beroep van de Ge
ref. Kerk te Rjjnsburg, dat ter bezetting
van de derde predikantsplaats werd uit
gebracht, bedankt.
Soberheid in Leidse
kleuterscholen
Jaarvergadering Chr. Fröbel
onderwijs
In de kleuterschool aan de Herensin
gel werd Woensdagavond de jaarverga
dering gehouden van de vereniging Chr.
Fröbelscholen.
Na de verslagen van de school Prin
ses Beatrix die aan de Herenstraat en
de school Clara Dozy aan de Oude Rijn
te hebben gelezen. deelde de heer J.
Wessel in zijn eigen verslag over 1951
mee, dat de scholen steeds geheel bezet
waren. Er moesten zelfs wachtlijsten
worden gehouden. De omstandigheden,
waaronder werd gewerkt, waren niet al
tijd gemakkelijk. De financiële zorg is
een grote last. Maar de noodzakelijke
soberheid heeft geen invloed op de kwa
liteit van het werk van het personeel.
Weer heeft men geprobeerd het ge
meentebestuur te overtuigen van de on
houdbare financiële toestand. Het be
gint
dering zal komen.
Ook uit de cijfers van de waarnemend
penningmeester, de heer Roorda, bleek,
dat de situatie van de vereniging precair
is. Al zouden er dit jaar nog financiëlè
voorzieningen wordert getroffen, dan
zou men nog niet uit de zorgen zijn.
Voor het nazien van de boeken werden
gekozen de heren Van Weeren en Stolp.
In de vacature van de heer Wessel werd
tot bestuurslid gekozen de heer J. Wes
sel HG.zn.
op te lijken, tjat i
Familieberichten uit
andere bladen
ONDERTROUWD- J Berger en G SI
daal; Dr
i A S M Hoblijn, Te-
heran-Ti
BEVALLEN: Mevr. v d Brandeler-van Pal-
landt. d. Rozendaal: mevr Deenik-Bax. d.
A dam; mevr. Fars-Isay. d, Tel Avlv; mevr
van Dorp-Nooteboom, z, Rijk-Haarlemmer
meer; mevr. v Hateren-v d Veen, d, Heem
stede: mevr, Cats-Duijzend. z. Givatayim
(Israel); mevr. de Wit-Streutgers. d. Dinx-
perlo; mevr Schlichte BcrgeiVKeg. d. Cardon
OVERLEDEN: F C A E van Dissel. m,'#ï
j. Bussum; A Scholten. m. 82 j Enschede:
R W Lieve, m, 66 j. Haarlem: P Geerkens
van den Toorn. v. Zeist; G Iordens, m. 61 j.
Arnhem: mr F. Hcnt. m, A'dam; jkvr. L E H
Holmberg de Bccklelt. douarière S Baron
Eén van de belangrijkste oogmerken
van de stichting is om op belijden van
schuld in deze zaak aan te dringen. Een
teken van inkeer in deze kwestie is
sinds kort aanwezig, namelijk in het feit,
dat de Eerste Kamer de torpedering van
het Unie-hoofdstuk in de grondwet niet
geduld heeft. De handhaving van dit
hoofdstuk is van belang, omdat het een
constitutionele basis aan onze strijd voor
het recht geeft.
Ambon leeft en strijdt voort in het
hart van Ceram, omdat het niet kan ge
loven, dat Nederland het blijvend in
steek laat. De Ambonnezen menen m
altijd, dat een man een man is. een ei
een eed en een vlag geen vod textiel.
Ons verval is van morele aard. Laten
we eenmaal recht doen ten opzichte
Ambon, moge de natie zich eenmaal
moreel bezinnen en het juk der laffe
dienstbaarheid afschudden.
Tot slot sprak de heer Van Hulzen nog
enkele woorden tot de in de zaal
wezige Ambonnezen.
Hierna vertelde mr P. Stoffels, bekend
uit -het copra-procès te Hollandia, iets
van de recente gebeurtenissen in dt
republiek der Zuid-Molukken. Het copra-
proces was daarom van belang, omdat
het hof te Hollandia de souvereine rech
ten van de R.M.S. erkende. Aan Ambon
is door de Republik Indonesia, door de
Nederlandse regering en op internatio
naal niveau onrecht aangedaan. Er zijn
mogelijkheden tot succes in de strijd voor
Ambon Of het komt, is niet te zeggen.
Men moet letten op wat goed en recht
is. Het recht is aan de zijde der Ambon
nezen. mensen, waaraan we grote ver
plichtingen hebben, zo eindigde mi
Stoffels.
Electronenmicroscoop
Toepassingen in de bloemen
en plantenwereld
Ook door prof. Van Slogteren te Lisse
Het laboratorium voor bloembollenteelt te Lisse, dat onder leiding van
prof. dr E. van Slogteren een vooraanstaande plaats op het gebied van het
onderzoek van plantenziekten inneemt; is. één der instituten, die zich bij
hun werk van het nieuwe middel der eiectronen-microscopie bedienen.
Met behulp van de Philips 100 kilovolt electronenmicroscoop werden er
reeds tal van objecten bestudeerd, onder meer het aardappel-X-virus. het
anjelierenmozaïek-virus, het tabaksnecrose-virus en het tabaksmozaïek-
virus.
Sinds kort weet men nu ook, dat de
zg. „gebroken" tulpen r— de tulpen met
de prachtig gevlamde, gestreepte of ge
vlekte bloembladen in feite geen af
zonderlijke soorten zijn, maar zieke tul
pen; de vlekken of vlammen op de bloem
bladen zijn daar de kentekenen van. De
ziekte, die deze gebroken tulpen intus-
;n niet veel kwaad schijnt "te doen,
ordt veroorzaakt door -
'n virus is, evenals een bacterie, in
staat zich te vermenigvuldigen en ook
in een virus op andere planten worden
•ergebracht. Eén van de kenmerken,
e 't virus van de bacterie onderscheidt,
dat het virus veel kleiner is. zo klein
zelfs, dat het ondör de sterkst vergro
tende optische microscoop niet kan wor
den waargenomen. Een van de kleinste
viren, het mond- en klauwzeervirus, be
staat uit deeltjes, dié ongeveer een mil-
lioenste deel vari een centimeter groot
Vanaf de ontdekking in 1892 heeft men
bijna vijftig jaar lang het onderzoek van
i en het bestrijden van de ziekten
die zij veroorzaken, moeten verrichten,
zonder ooit een virus aanschouwd te heb
ben. Niettemin heeft men in die tijd een
aanzienlijke hoeveelheid kennis over de
plantenviren verzameld, hoe moeilijk dit
erk ook was en hoe zeer het al die ja-
;n in een waas van geheimzinnigheid en
duisterheid was gehultj.
In 1939 werden echter voor het eerst
irusdeeltjes voor het oog zichtbaar ge
maakt; dit geschiedde door Tqiddel van de
electronenmicroscoop. Deze is namelijk
aat afzonderlijke deeltjes te onder
scheiden. welke globaal honderdmaal zo
klein zijn als die, welke onder de beste
optische microscoop gezien kunnen wor
den. De electronenmicroscoop heeft sinds
dien een groot aantal bijzonderheden be
treffende vele soorten van viren aan het
licht, gebracht.
Behalve voor het onderzoek van viren
Ouden van dagen gaan uit
De Leidse ouden van dagen, die op 10
17 Juni een autotocht hopen te maken,
kunnen zich morgenmiddag van 2 tot 4
in het gebouw van de G.G. en G D
de Mare opgeven. Alleen personen
i zeventig jaar en ouder komen in
merking voor deelneming. Automo
bilisten kunnen zich opgeven bij mevrouw
Ages—de Goede, Van den Brandelerkade
2, tel 21933, of bij mevrouw Zitman—
Christiaanse, Utrechtse Jaagpad 36a, tel
Bescherming bevolking
A-kring Leiden
Hoewel dit tot nu toe niet stpeds naar
buiten gebleken is, vindt de opbouw van
de organisatie bescherming bevolking in
de A-kring Leiden (omvattende de ge
meenten Leiden en Oegstgeest) gestadig
voortgang.
Zo zal op 27 Mei a s. een aanvang ge
maakt worden met de opleiding yan de
instructeurs-brandweer door de reeds
;r aan dc stafschool voor de bescher
ming bevolking te Barneveld opgeleide
hoofdinstructeur.
Volgens de terzake bestaande plannen
zullen 'deze instructeurs hun kennis aan
de t z t. voor de organisatie te werven
vrijwilligers verder uitdragen.
PUZZLE-
PROMINENTEN
1. Z. Laukens, Donklaan 33. Voor
schoten; 2. A. Boter, Nieuwe Rijn 29a,
Leiden; 3. Fred. Cr. Wille Wzn, Jaag
pad 245, Hazerswoude-Rijndijk.
is de electronenmicroscoop ook zeer
bruikbaar voor het herkennen en identi
ficeren van bacteriën. Als, het eenmaal
gelukt is. de bacterie tussen het gewir
war van de talrijke, altijd aanwezige, on
schuldige bacteriën in het gezichtsyeld
van de microscoop te krijgen, kan men
haar gemakkelijk aantonen en bestu
deren. Men spaart dan heel veel tijd
uit, die anders nodig is voor het afzon
deren en kweken, van de gewenste bac
teriën.
Meisje (7 jaar) uit Leiden
stepte naar Alphen
De 7-jarige Arorueike Pret. wonende
a®n he Waard kerkplein te Leiden, was
met enke'.e vniendiinnetjes aam he'j step
pen. tot die haam im de steek lieten. An
neke stepte moedig verder en kwam
tenslot e - teroeh: bij de - Gauwsluisser.
brug he Alphen aam den Rijn.-waar zij
aam de weg teru.g begon te denken. Het
•huilen stond haan- nader diam het lachen
en dit imok de aamdiaohO van enkele
voorbijgamgeirs. Vriendelijke hulp bracht
haai- op het politiebureau. Het kind was
ook te Leiden al vermist en de vader
was aam het zoeken in cbe richtinig
Voorschoten Toen de vader later
vernam, dac zijn dochtertje in Alphen
bij dc politie was. stapte hij weer op de
fle's om haar af te halen.
Eerste prijs voor Musica
He; dubbel gemengd kwartet Musica
behaalde op het Nationaal zangconcours.
dat de Wassenaar werd gehouden, in de
dorde afdeling een eerste prijs met 351
Bloembollencontingent voor
Engeland 2,4 millioen
Na vele weker, van gissingen rond het
bloembo 1'ler.conln-gerutcat naar Enge
land mag worden uitgevoerd, schijnt
thans de beslissing te zijn gevallen.
Naar we van welingelichte zijde ver
nemen, zal dit jaar voor 2,4 millioen
pond sterling onder f o b.-condittie) naar
Engeland mogen worden uitgevoerd. Dit
kom/t neer op ruim 59 pc* van het bedrag
van verleden Jaar.
Burgerlijke stand van Leiden
Geboren: Jacoba, dr v J B Viele en E
C M Alofs; Leendert J. zn v L Kroone en
J Treur; Johanna W, dr v D. Teske en H
A Sinteur; Hendrik, zn v H Janse en T
Miedema; Johnny, zn v S van der Kaay
en A van Heusden; Annie. drvJH Noo-
men en J C Huisman; Josine, dr v P La-
man en A E F Ernst; Hendrik, zn v H
Kelder en N J Wouters; Willem P, zn v
J Frank en G B P Cramer; Saskia. dr v
G Bron on G F Boers; Daniël, zn v H A
de Koning en G J Brokx; Johannes, zn v
M de Vreugd en M Slingerland: Petro-
nella M C, dr v C Dekker en C A Von
deling; Hermanus. zn v P L den Boer en
E Parmentier; Elisabeth W, dr v W M
Verhoef en W M Hienkens.
Overleden: P A Brussen. z. 8 m.
Ondertrouwd: Th van der Voort en A
M Bakker; A van Es en A de Geus; B P
Hageman en S Oele; A Hollebeek en G
Breedveld; W van der Mark cn E Bent
veld; A H W van der Vooren en E M Th
van Kesteren; E H Hermans en J Kooien;
T T Tan cn S J Schoots:
Gehuwd: M Rozier en H Nieuwenburg;
C Otto en G M van der Willigen; J M
Neervoort en M H B Schermer Voest; A
G den Brok en M van den Berg; N van
der Linden en N Veerman: J Prevo en A
G Vollenga; J B Mader en M van der
Linden: J Roosendaal en R. Schellevis:
W F van Leeuwen en M Truyers: H van
Maanen en C Simons; J W Louwe en T
Bosse.
Agenda voor Leiden
Vrijdag
Rehoboth, 8 uur: C. H. jongerengroep,
D. van der Kwaak over „Wil de C.H.U.
het succes van de partij?"
Oude Vest 13, 8 uur: Christen-'
boekbespreking domina M. H. van Ever-
dingen, „Terug in de wereld na 28 jaar"
Alphen aan den Rijn: Hollandia-
roeiwedstrijden.
Zaterdag
Stadhuis. 3 uur: excursie K. en
Boerhaavezaal, 3 uur: opening
jaarstentoonstelling L.K.C.
Einde Zwarte Pad iMaresingel).
ingebruikneming volkstuincomplex Het
Noorden.
Rapenburg 50, 8.15 uur: voordracht
avond Jan Grefe.
Schouwburg, 8 uur: Tot Ieders Genoe
gen speelt „Bank no. 8".
Foyer, 3 uur: Dr Montessori-herdenking
Leidse Hout, half 3: voetbaltournooi ge
meentebedrijven.
Alphen aan den Rijn: Hollandi
roeiwedstrijden.
Tentoonstellingen
Lakenhal, 104 uur: werken van Flo-
ris Verster (t.m. 2 Juni).
Universiteitsbibliotheek, half 10half
6: teksten en andere uitgaven Association
Dion Budé (t.m. 31 Mei).
Prytaneum: werken van de Haa;
groep ..Verve" (t.m. 2 Juni).
Nachtdienst apotheken
Apotheek Boekwijt. Breestraat 74. tel.
20552. en de Haven-Apotheek, Haven ir
tel. 20085.
Studenten voeren Zwitsers
stuk op
Het Leidsch Studenten Toneel en d
toneelvereniging van vrouwelijke studen
ten te Leiden geven op 29 en 31 Mei
Stadsschouwburg een opvoering va
stuk „Nu zingen zij weer" van de Zwit
serse auteur Max Frisch. De schrij
noemde zijn werk zelf "èen requiem en
kan worden opgevat als een antwoord op
de afgelopen oorlog. De behandelde pro
blemen zijn die van ellee willekeurige
oorlog.
Afdeling Leiden N.J.K.
In een Woensdagmiddag gehouden
gadering van de afdeling Leiden van
Ned. journalistenkring is in de vacature
van de heer B. W. Menkhorst tot
zitter van de afdeling Leiden gekozen de
heer J Brouwer.
Bijbelonderricht Leidse
.openbare scholen
In de laatstgehouden vergadering va
de Centrale Ker.keraatf der Leidse Her
vormde Gemeente heeft ds J.
Wiel a les secretaris verslag ui "gebracht
van de arbeid der commis
Bij'belondenricht op de openbare scholen
(die vroegere commissie godsdienst
onderwijs) Door vier vaste krachten
tien „losse" werd- in 1951 niet minder
dan 77 uur per week les op de lagere
en middelbare scholen gegeven Een
kleine 2000 kinderen worden hiermee
bereikt. Dit is dus wel zeer belangrijk
Kerkewerk. De penningmeester, de heer
D. -M. an Nes, gaf rekenschap van de
eland der financiën.
Er werd ook gesproken ov
erwuele opvolger van wijlen de heer
Joh,-de Gr-oot. De-oonwvissie-
jeugdwenk heef: aan verschillende in
stanties het voorstel gedaan, om als op
volger een jeugdfleider te benoemen, die
de uren van die heer De Groot zal
nemen en zijn overige tijd aa-
jeugdwerk zal besteden: kaïderti-aiining
en coördinatie. De Centrale Kerkeraad
hechtte hieraan in principe zijn goed
keuring.
Commissie voor jeugdwerk
Leidse Herv. Gemeente
In de vacature M. I. de Jonge heeft
de Centrale Kerkeraad der Leidse Her-
■ormde Gemeente tot lid
nisrie voor het jeugdwerk benoemd de
heer J P. Zwanenburg; tor adviserend
Lid C. K. ouderling P. P. de Koning.
Postharmonie boekte enige
successen
De Leidse Postharmonie nam griener
deel aan een internationaal muziekcon
cours te Amsterdam. In de afdeling uit-
mmmtendiheiid behaalde de harmonie de
tweede prijs met het hoogste aantal pun
ten: een eerste prijs werd niet toegekend
in deze afdeling. De eerrie prijs behaalde
hev gehele corps in de nra<rs-wedrtrijd
De drumband onder leiding van de heer
K de Jeu ging strijken in de eerste af
deling met de eerste prijs.
Zaalberg huldigde vier
jubilarissen
Bij de N.V. Kon. Ned. fabriek van
wollen dekens v/h J. C. Zaalberg en Zn
werden vanmorgen vier j*ubilari?sen ge
huldigd. Het w-aren de horen Jac. Boom,
Kanaatetmaat 65, dlie 45 jaar in dienst
was en nu in de dekenweverij
-ruwerij werkt: N. den Os, Magdalena
Moonstraat 56. die ook zijn 45-jarig ju
bileum viert en in dte afdeling spinnerij
werkt ale schrobbelaar en molenboen
der, P v. d. Reyden, Medusastraac 3a,
thans dekenwever en uwer. die 50 jaar
in dienst was en tenslotte C. Blansjaa
uit de Weverstraat, dlie 25 jaar lang zijn
1-raohten aan he; bedirUf gaf en thans
voorman op de spinnerij is.
De jubilarissen werden door de dïu
tie toegesproken en ontvingen een cn
ioppe Pnet inhoud. De voorziitter van
fabriekscommissde wenste hen ook geluk
en overhandigde stoffelijke blijken
waardering, De dia mes viel een bloemen
hulde den deel.
Geslaagd voor apothekers
assistent
Woensdag slaagden voor het examen
apothekersassistent de dames M. E. J.
Bots en J. C. Vreeburg, beiden leerling
van mej. J. Schuurmans Stekhoven, apo
theker alhier.
Z'n Jeven
gewaagd
Vervanging van 118 loggers
door 72 moderne
Financiering door een Visserijbank?
Coöperatie en vorming van pools
(Vervolg van pagina 1) om het visserij-onderzoek in een gebouw
Vloot en aanvoer
De vloot bestond in 1951 uit: 39 grote
trawlers. 20 stoom- en 188 motorloggers
en uit 445 trawlloggers, kotters enz. In de
oorlog gingen 86 loggers en 35 trawlers
verloren, benevens een aantal kotters. De
stoomlo'ggers werden tijdens de eeuv
sellng gebouwd, dc meeste motorloggers
tijdens de eerste wereldoorlog. Deze
gers zijn soms meermalen verbouwd. Na
1945 zijn ongeveer "0 loggers verlengd
van een groter motorvermogen voorzl
Sinds dat jaar werden 90 nieuwe kotters
in dienst gesteld.
De aanvoer van zoute haring gaf geen
aanleiding tot opmerkingen. Het n:
van vóór de oorlog was spoedig bereikt.
Na de oorlog voerden trawlers aan
lijk meer verse haring aan dan daarvoor.
De haringtrawlvisserij brengt veel gun
stiger bedrijfsresultaten op dan de vis
serij op de verse vis. Ook de makreel-
aanvoer behoefde enige opmerking. Na
1947 wordt er naar verhouding tot de
rondvis meer platvis aangevoerd, een ge
volg van technische wijzigingen (kust-
stoomtrawlers). Deze schepen bleken
echter met rendabel en ze werden i
1949 en 1950 uit de vaart genomen en g«
sloopt of opgelegd. De aanvoer van d
schippers-eigenaren. die na 1945 aanzier
lijk groter werd, vervangt de aanvoe
van de kuststoomtrawlers.
Trawlloggers en kleine schepen voere
na 1945 belangrijk meer aan dan voc
1940. terwijl de aanvoer van verse zeev:
door de stoom- en motortrawlers achtei
uit ging.
Vlootvernieuwing
In tien jaar dient de vloot te worden
vernieuwd. Een aantal onrendabele sche
pen rpoet worden gesloopt; nieuwe sche
pen gebouwd en de aanvoercapaciteit var
de logger-, trawl- en kottervloot moet ir
overeenstemming zijn met de vraag naai
haring en vis. alsmede naar vismeel.
De te bouwen schepen moeten: zo veel
mogelijk het gehele jaar in bedrijf zijn;
rendabel varen; goede accomodatie heb
ben. G e b o
ete
1. dertig motorkotters met een motor
vermogen tot 200 pk voor de Noordzee-
Zeven vaartuigen voor de trawlvis-
serij met motorvermogen van 200450
pk (ingevolge de wet materiële oor
logsschade) voor iets verder verwij
derde visgronden op de Noordzee;
3. Twee-en-zeventig motorloggers met
ten vermogen van 200 pk of meer.
•oor de haringvangst en gedurende de
e aanvoercapaciteit van de loggervloot
■t beperkt blijven tot ongeveer
millioen kantjes per jaar. De bouw
grotere loggers moet leiden tot een daling
tn het aantal loggers.
In 1951 waren 208 loggers in bedrijf.
Voor de sloop komen vermoedelijk
aanmerking: 64 loggers met een lengte
30 m en minder, alsmede 54 loggers
70 tot en met 180 pk motor, in totaal
118 schepen met een inhoud van 14.524
BRT. Deze 118 oude loggers kunnen
den vervangen door 72 moderne. Hiervan
kunnen er vermoedelijk 26 worden ge
bouwd (zonder inlevering van tonnage
krachtens-de-wet-mater-iëla oorlogsschade
Niet onwaarschijnlijk is echter, dat ge
dupeerden geen loggers, doch kotters
zullen bouwen cn er enkele ontheffing
de bestedingsplicht zullen vragen.
Derhalve zal rekening worden gehouden
met de bouw van 13 niëUWë loggers. In
totaal zullen dus 7213 59
loggers kunnen worden gebouwd
sanering.
4. Dertien trawlers met motor van 600
900 pk Vervangen moeten worden
trawlers. Er zijn 15'rendabele trawlers
in gebruik.
5. Drie trawlers met motor van 1000 pk
of meer voor de verre visserij.
Motoren verdienen de voorkeur boven
stoommachines. De commissie wijst uit
drukkelijk op de voordelen van serie-
bouw. De kosten van de nieuwbouw wor
den geraamd op 43,2 millioen.
commissie is van mening, dat het
zowel in het belang van het visserijbedrijf
n bet algemeen belang "jyÈÊÊtm
moderne Ned. vissersvloot tot stand komt
beveelt overheidshulp aan. Dit zal
hoofdzaak moeten zijn een ten dele r<
teloos crediet, waartjy rente en aflossing
afhankelijk worden gesteld van d
drijfsuitkomsten.
I)e financieringsregcling dient te
den gelegd in handen van een
schappij tot financiering van de visserij
(Visserijbank). waarbij mogelijk ook het
ministerie van Marine betrokkei
orden, omdat de Kon. Marine belang zal
stellen in goede vissersschepen.
Prijsvorming
Met betrekking tot de prijsvorming
commissie van oordeel, dat in het al
gemeen de reder en de zelfstandige v
deze prijsvorming zodanig dienen
kunnen beïnvloeden, dat de rentabiliteit
het visserijbedrijf daardoor wordt
verzekerd. Ook verschillende schakels
het distributie-apparaat dienen hier
bij betrokken te zijn. In eerste instantie
nt de commissie, dat de bedryfsge
n in de vissery zelf het prijspeil moe-
bepalen. Vaststelling van de prijzen
door de overheid dient te geschieden, in
dien de onderling vrijwillige prijsregeling
niet effectief kan worden.
Voor houdbare vis en haring acht de
immissie - Tinbergen opvangregclingen
gewenst; voor niet-houdbare vis stop-
pryzen.
De commissie is verder van oordeel, dat
cn ruimere toepassing van de coopera-
leve gedachte de toekomstige economi
sche positie van de visserU ten goede kan
komen cn dus ernstige overwegingen ver
dient. Men beveelt ook het vormen var
„pools" aan. die len doel hebben te ko-
tot vermindering van d-e fluctuaties
in de aanvoer en prijzen ~n de renlabili-
ran het bedrijf bevorderen. Publiek
rechtelijke regeling is gewenst.
Onderwijs
Elticiency
Er kan een grotere
worden bereikt dan
aantal handelingen is nodig
de 1
efficiëncy
eer groot
ir het 1 os-
verzending gereed maken
(losgoten en sorteertafels).
het electrisch verlichten van
tijdens het lossen
kade. Visruimen kunnen beter worden
gebruikt, door behalve consumptievis ook
industrievis aan te voeren. Koppen op de
viskisten moeten worden afgeschaft, op
dat de kisten kunnen worden opgestapeld.
Normalisering van alle viskisten is ge
wenst, evenals eenmalige verpakking.
Omdat IJmuiden een typisch groothan
delskarakter heeft, is het gewenst, dat
daar uitsluitend groothandelaren komen;
op de andere visafslagen voor de locale
voorziening kunnen dan ook de klein
handelaren kopen. Het verdient aanbe
veling de reders, vissers en handelaren
nauwer bij de visafslagen te betrekken
(visafslagen worden in hoofdzaak door
het rijk. tuinbouwveilingen door coöpera
ties geëxploiteerd).
Gewenst is dat het uiterste wordt ge
daan om de kwaliteit van de vis zo goed
mogelijk te houden. De aanvoer moet
regelmatig mogelijk zijn. Vis van de vei
visserij moet onmiddellijk na de aanvt
worden gefileerd en verpakt, diepgevro-
of als grondstof voor de fish-and-
chipswinkels worden verkocht.
Tijdens de haringtrawlperiode moe
lanvoer van verse zeevis ook goed
orgd blijven. Er is voldoende koel
rriesruimte voor vis. mits de bedrjjfs-
genoten collectief cn tijdig voor
langere periode de benodigde ruimte
Zeer i
Verre visserij
i aandacht besteedt de i
t zij r
gelijkheid: de verre visserij. Zij merkt
op, dat de ervaring op de verre visgron
den niet in enkele jaren is te verkrijgen,
maar jarenlange training eist De verre
visserij zal men moeten zien als een ad
ditionele aanvoer van volksvis: verse en
gebakken visfilets. Ontplooiing is slechts
mogelijk, indien ook de vismeelindustrie
e basis wordt gesteld. On
geveer 60 tot 70 procent van de vis moet
ismeel worden bestemd. Nederland
moet nog steeds aanzienlijke hoeveelhe
den vismeel invoeren.
Het is van algemeen Ned. visserybe-
lang. dat actief aan de verre visserij
ordt deelgenomen. Overheidssteun voor
e overgangsjaren, waarin ervaring moet
orden opgedaan, is gewenst. In afwach-
ng van de bouw van drie verrevissery-
trawlers moet reeds terstond met ten
minste drie van de thans aanwezige
begin worden gemaakt met
de uitoefening van de verre visserij.
Binnenlandse alzet
Samenstelling der
commissie-Tinbergen
De Commissie Sanering Zeevisserij,
by beschikking van 21 September 1950
ngesteld door de minister van Land
bouw. Visserij en Voedselvoorziening,
met de taak advies uit te brengen aan
gaande de vraag, welke maatregelen kun
nen worden getroffen om te geraken tot
gezondmaking van het zeevisserijbedrijf,
is als volgt samengesteld:
Voorzitter: prof. dr J Tinbergen, direc
teur van het Centraal Planbureau.
Leden: R. Brands, vice-voorzitter van
de Stichting van de Ned. visserij, voor
zitter van de Ned. vissersbond.
J. Brautigam, oud-lid van de Tweed*
Kamer.
Drs D. J. van Dijk. directeur en voor
zitter van het Bedrijfschap voor visserij
producten.
Drs A. G. U. Hildebrandt (samenstel
ler), hoofd van de afdeling visserij van
het Landboinv-Economisch Instituut.
Mr J. H. Kiewiet de Jonge, voorzitter
van de Stichting van de Ned. visserij.
C. Koster, voorzitter van de vakgroep
Groothandel in vis.
Dr H. A. H. Kranenburg, secretaris van
de Stichting van de Ned. visserij
R. Laan Sr, voorzitter van Unie Ver-
Ir G. J. Lienesch, directeur der Vis
serijen, ministerie van Landbouw, Vis
serij en Voedselvoorziening.
E. J. Muller, voorzitter van het depar
tement Den Haag van de Ned. maatschap
pij voor handel en nijverheid.
J. C. Pronk, voorzitter van de Vereni
ging van reders van vissersvaartuigen te
IJmuiden.
J. van der Toorn Azn, vice-voorzitter
van de Redersvereniging voor de Ned.
haringvisserij.
C. van der Wal. hoofdbestuurslid van
de Chr. bond van fabrieks- en transport
arbeiders.
Ir W. Polderman, bestuurslid van da
Vereniging van reders van vissersvaar
tuigen te IJmuiden.
Th. J. E. van Ellinkhuizen, voorzitter
van de vakgroep Detailhandel in vis.
A. van Nierop. bestuurslid van de on
dervakgroep Visconservenindustrie.
Mr J. A. Berger, voorzitter van het
College van rijksbemiddelaars.
Ir A. J. Bogaardt, ambtenaar van het
ministerie, afd. Visserijen.
Secretaris: A. Thurmer, ryks-vissery-
consulent.
ringen vatbaar (inrichtingsverordening is
gewenst).
Grote betekenis moet worden gehecht
m het diepvriezen van vis.
De Ned. productie van vismeel bedraagt
12.000 ton. Er moet voor millioenen gul
dens worden geïmporteerd. De industrie
daarom verder ontwikkeld worden.
Financiering sanering
ir de sanering en verbetering van
de vloot Is nodig 43,2 millioen, waarvan
ƒ18.5 millioen overheidscrediei; voor het
afzetapparaat 19 millioen, waarvan 15,2
millioen crediet van de overheid.
missie belicht in haar rapport
ook enkele fiscale aspecten, o.a. belasting-
zeren van bij sloop of verkoop
vrijkomende middelen; van kracht blij-
vervroegd afschrijven op nieuwe
investeringen enz.
Voor credieten op lange termijn niet
alleen voor de sanering, maar ook voor
later zou een Visserijbank moeten wor
den ingesteld. De commissie veronder-
Stelt, dat scheepshypotheekbanken en an
dere financiële instellingen hieraan zul
len willen deelnemen en bepleit een ga
rantiefonds uit de tegenwaarderekening
an het E.H.P.
Verder beveelt zy aan, dat onder auspi-
ën van de sociaal-economische raad een
vaste commissie voor de visserij wordt
ingesteld. Ten slotte geeft het rapport
overzicht van de maatregelen, die
enkele landen nemen, om de eigen vis
serij te beschermen.
Minderheidsnota's
In de voeding der Ned. bevolking
de voorziening met dierlijk eiwit en mt
kalk een zwak punt. Hier ligt een bt
langrijke taak voor de visserij. Gebleken
it een vismaaltijd kostbaar is en
veel gezinnen luxe gelegenheids-
voedsel. Dë commissie acht een verdere
—de vishandel gewenst,
opdat aan de consument de beste kwali-
tegen zo laag mogelijke pryS t
groot mogelijke service kan wo.
den geleverd. Van belang zal zijn het
verkopen van verse, bevroren en gebak
ken filets der verafgelegen visgronden.
Het aantal groothandelaren is voldoen-
Aanschaffing van fileermachines, i
dien mogelijk kippering- en cleanplate-
1 machines is gewenst, evenals moderne al
of niet gekoelde vrachtauto's
transport.
De outillage van de kleinhandel kan
Dg verder worden verbeterd. Van mo- T T r i.
dern ingerichte winkels, standplaatsen Lienesc'1 en A. Thurmer, resp.
- een sunsl.ge invloed uit. Er«W1 J
fish- and chipswinkels
komen.
Het organiseren van huis-aan-huisbe-
zorging door de venters met speciale be
zorg wagentjes verdient aanbeveling. Door
rijdende viswinkels, die op vaste tijden
kleine plaatsen bezoeken, kan het platte
land van vis worden voorzien. Er dient
organisatie tc komen, die verkoop
van bgvroren visfilets, reclame
lichting ter hand neemt.
Buitenlandse aizet
Bij handelsbesprekingen met verschil
lende landen is het noodzakelijk, dat
grotere aandacht wordt besteed aan
export van visserijproducten. Aan han
delsdelegaties kan een deskundige op het
gebied van de export van visserijproduc-
worden toegevoegd. Wenselijk
thans gevolgde exportpolitiek te conti
nueren. De exporteur zal zijn aandacht
steeds op een goede kwaliteit moeten
richten.
Ten
de
het
handelsverdragen bij
n de contingenten
clausule op te nt
waaruit blijkt, dat de invoer kan
den opgeschort tot momenten, waarop de
nadelige gevolgen voor de Ned.
markt met zich mee zou orengen. Dit ter
beoordeling van de overheid.
Financiering aizet
;wenst. dat de groothandel
credieten verkrijgt ter modernisering van
de outillage (fileermachines, gekoelde
auto's enz.). Ook de kleinhandel moet
dit doel credieten hébben. De klein
handelaar zou ten minste 20 procent var
de noodzakelijke investering voor zyr
rekening moeten nemen.
commissie denkt aan de inrichting
1000 winkels, 2500 voertuigen en IOC
fish- and chipswinkels in 10 jaar. Ver
bouwing cn inrichting van een winkel
zullen 15.000 kosten; een voertuig met
mechanische voortbeweging voor visven-
rat op ƒ1000 begroot. Investering
F. en C.-winkel kost ƒ15 000.
Voor <ie kleinhandel zou in totaal 15,2
millioen nodig zijn.
Voor de visconservenfabrieken, roke
rijen en inleggerijen is verdere mechani
satie nodig.
Be- en verwerking
De vraag van de visconservenindustrie
levert een belangrijke bydrage om de
topaanvoeren van de verse haring op te
angen; hiervan gaat een prijsstabilise-
rynde invloed uit.
land zijn ongeveer 250 visroke-
rijen, die per jaar 10.000 ton pekel- en
steurharing verwerken tot 7500 ton ge
rookte haring; 3500 ton verse haring tot
2500 ton gestoomde haring. Mechanisa
tie, meestal nog niet ingevoerd, is ge
wenst. Een verordening, gericht op de
H 1 an de rokerijen, evenzeer.
worden naar een aantrek-
goedkope ver-
De bestaande scholing acht de commis-
e onvoldoende. Zij meent, dat de op
leiding zodanig dient te worjden gewijzigd,
dat het visserij-onderwijs ook gericht zal
onderwijs in viskunde. behande-
de vis en materialen. Een betere
opleiding van de vissers zal gunstiger
perspectieven scheppen voor dat deel
dat ln de koopvaardij
toekomst vindt (ongeveer 30 procent der
vissersbevolking). De vissersbevolking
kan nog steeds een reservoir blijven voor
de aanvulling van de bemanning der s
koopvaardijvloot en van de Kon. Marine, i
Aandacht wordt ook gevraagd voor de
vakopleiding der handelaren.
Na het visserij-onderwijs moer"biologi
sche, economische en technologische voor
lichting worden gegeven. Verder moet de .Gezocht i
consument worden voorgelicht en rnoëllkelyke, hygiënische
de propaganda voor vis worden uitge- pakking.
J L Er zijn 250 inleggeryen. die per jaar Hot Finse hockey-elftal heeft mot
Meer aandacht moet worden besteed 5000 ton pekel- en steurharing en mos- 3—1 van West-Duitslaod verloren
toegepast wetenschappelijk visserij- selen omzetten. Ook hier zijn inrichting Te Anagadin is de bekende Frtnsa
hygiënische toestanden voor verbet*-rallyerijder Marcel Lesurque overleden
verbetering
onderzoek. Reeds bestaat
i Landbouw
rij ks visserij consu-
derheidsnota opgesteld. Hierin merken
zij o.a. op, dat motoren lang niet altijd
de voorkeur verdienen bij schepen voor
de verre visserij. Verder maakt de nota
melding van enkele opmerkingen betref
fende de geschatte aanvoer en de finan-
Van het verldhgen van de commissie,
om drie trawlers voor de verre visserij
te bestemmen, zegt de minderheidsnota
o.a., dat hiervoor onvoldoende argumen
ten bestaan om de investering uit ge
meenschapsgelden te billijken. Verder
zou de Umuider trawlvloot reeds nu een
heden tellen, waarvan de grootste cn
snelste geschikt zyn voor enige reizen
naar de verst afgelegen gebieden, dus
zeker na de sanering.
In de minderheidsnota is de heer R.
Brands van mening, dat een maaswydt*
van 7 cm moet worden ingevoerd, die
geleidelijk zou kunnen worden vervan
gen door 8 cm.
Ten slotte geeft het rapport-Tinbergen
een groot aantal cijfers en overzichten
betreffende de schepen (motorvermogen,
ouderdom), visserijmaterialen en hypo
theken.
Haagse economische
politierechter
Buiten de veilingen om gekocht
Een groothandel in groenten te Rijns
burg was gedagvaard vopr de Haagse
economische politierechter, omdat men te
Pijnacker buiten de veilingen om kisten
sla had gekocht. Een schikking van 100
was door de firma niet betaald.
Eén der firmanten beweerde, dat de
tuinder vergeten had. de koop op te ge
ven en hy meende niet strafbaar te zyn.
De officier eiste 100 -boete en conform
de eis werd de firma veroordeeld. De
tuinder had eenzelfde boete gekregen, zo
deelde de politierechter mede.
Bloemkweker beboet.
Bij verstek werd een bloemkvyeker uit
Alkemade veroordeeld tot 100 boete of
25 dagen hechtenis, omdat hij meer cycla
men had geteeld dan waarvoor hy ver
gunning had.
BelgiëFrankrijk 12
Frankrijk heeft de landenvoetbalwed-
s'.rijd tegen België met 21 gewonnen.
Deze stand was reed* met rust verkre-
De voetbalwedstrijd Ned. Limburg-
Belgisch Limburg is gisteren in een 3—3
gelijkspel geëindigd.
BW heeft het voetbaltournooi om
de Zilveren Sluis, dat te Tiel werd ge
houden i.v.m. de opening van het Am
sterdamRijnkanaal, gewonnen.
Leicester heeft gisteren het Utrecht»
elftal met 31 verslagen.
De Spaanse voetbalclub Tarragona
heeft met 61 van het Groningse Be
Quick gewo
