Tito op zijn Triëst-
paardje
Verloren dagen
AKKERTJES
Nieuwe brug bij Oosterbeek na
twaalf jaar voltooid
,Men durft in Nederland niet
te schrijven wat men wil"
Geheim rapport van Amerikaans
admiraal over Europa
Overgang naar het
R.-Katholicisme
MAANDAG 12 MEI 1952
(Advertentie)
HOOFDPIJN?
Mijnhardt'i Hoofdpijppoeden. Doos 47 cent
fiAL TITO van Joegoslavië in de toe
komst zijn totalitaire stelsel meer
„democratiseren" of blijft het bij camou
flage? Dit is een vraag, die van het
grootste belang is voor de verhouding
tussen de Westelijke Geallieerden en
Joegoslavië. Het regiem van Tito is com
munistisch, in die zin, dat z\jn ideologie,
evenals de Stalinistische, de, door 'net
Westen verworven cultuur en geestelijke
goederen aantast. Maar Tito's commu
nistische leer heeft zich afgesplitst van
de Sow jet-Russische, omdat Tito de
staatsalmacht van Stalin niet wenst te
erkennen en het z.g. „Tito-isme" der
halve een nationaal-communistisch ka
rakter draagt, In de internationale poli
tieke kwesties stonden de Russen aan
vankelijk achter de Joegoslavische eisen,
maar het Tito-isme deed de vriendschap
van het Kremlin aanmerkelijk bekoelen.
De distanciering. die in de politiek van
Tito tegenover Stalin tot uiting kwam,
was voor Amerika en de andere Weste
lijke Geallieerden het sein, de banden
met Joegoslavië nauwer aan te halen.
Echter dient men te begrijpen, dat de
halfslachtigheid van het Tito-isme een
politiek van „noch vlees noch vis." Tito
toch altijd tot een betrekkelijk dubieuss
partner maakt.
Tito betekent voor het Westen, noch
politiek-economisch, noch psychologisch
de waarde van een De Gasperi, Italië is
geheel bij de Pact-strategie ingescha
keld en het heeft, in ruil daarvoor, tal
van concessies geoogst. Engeland en
Amerika dienen der
halve in de eerste
plaats Italië niet
voor het hoofd le
stoten, maar moeten
te zelfder tijd Joego-
Expogé herdacht op 10 Mei
de gevallenen
Op de erebegraafplaats in Overveen
is Zaterdag de jaarlijkse 10 Mei-herden
king varv de Vereniging van Ex-poldtieke
Gevangenen uit de Bezettingstijd gehou
den. Namens de Koningin en de Prins
werd' een krans gelegd door de adjudant
de Koningin, ritmeester W. F. R.
Bissohoff van Heemskerk. Ook werdi
krans gelegd1 door de Bund der Ver-
folgtnn dies Naziregiems uit Dusseldorf.
Tijdens de reünie, die op de herden
king volgde, werd aan de heer K. R van
Staal uit Heemstede, secretaris van de
Expogé, het Belgische verzetserkente-
lijfcheidskruis uitgereikt.
De motorenfabriek Samofa te Har
derwijk zal binnenkort de lOOOs.e motor
afleveren.
*1 Verklaarde
uitzicht
slavië zoet houden. Deze politiek komt
tot uiting in de voorlopige beslissing over
Triest, waarvan wij Zaterdag melding
hebben gemaakt. Wat nu met dat ste
kelige Triëst het geval? Bij het Itali
aanse vredesverdrag werd o.a. bepaald,
dat de toekomstige status van Triëst die
zou zijn van een vrijstaat. Triëst werd
echter geen vrijstaat en de animo voor
het gouverneurschap was niet bijster
groot. De bezetting door Amerikanen,
Britten en Joegoslaven duurder derhalve
voort.
De situatie was aldus, dat de Joego
slaven het merendeel der Zuidelijke zone
bezet hielden, de z.g. zone B. Maar het
Noordelijke gedeelte, waarin zich de staa
Triëst zelf bevindt, bleef onder bezetting
van Britten en Amerikanen, de z.g.
zone A. Het is over deze zone, dus zone
A, dat Amerika, Engeland en Italië te
Londen een accoord hebben bereikt,
waarbij aan Italië een aandeel gegeven
wordt in het bestuur van Triëst. Vroe
gere regelingen zijn altijd gestuit op de
tegenstand van Rusland en Joegoslavië..
Maar als Joegoslavië zone B van Triësr
practlsch geannexeerd heeft, waarom
maakt Tito dan zo'n bombarie over de
rechtmatige aanspraken der Italianen op
zone A. De meerderheid irv zone A heeft
zich drie jaar geleden vóór Italië uitge
sproken.
In de procedure over Triëst tussen De
Gasperi en Tito, staat de Italiaan sterk,
omdat de Westelijken de teruggave van
Triëst aan Italië hadden beloofd. Welke
redenen er toe hebben geleid, dat Tito
niet werd uitgenodigd om bij de bespre
kingen te Londen over een wijziging van
het bestuur in zone A tegenwoordig te
zijn, blijft voorshands in het duiste:.
Maar nu een accoord „een voorlopige
regeling", althans, zonder Tito getroffen
is, heeft deze meer recht, de fiolen van
zijn toorn over deze gang van zaken uit
te storten.
Wij schreven reeds, dat Amerika en
Engeland steeds zoveel mogelijk verme
den hebben, de zaak op haren en snaren
te zetten. Men speculeerde op de good
will tussen Italië en Joegoslavië om door
onderlinge onderhandelingen tot een ver
gelijk te komen. Na de eerste wereld
oorlog kwamen er tal van opgelegde, ra
tionele accoorden over de status van ver
schillende gebieden tot stand welke thans
al lang weer door de nationale hartstoch
ten zijn weggespoeld. Vandaar, dat wy
van oordeel zijn, dat Triëst een twis.-
appel tussen ItaÜë en Joegoslavië zal
blijven, als de twee, direct betrokken
partijen het niet eens worden. Volgens de
tekst betreffende de jongste Amerikaans-
Brits-Italiaanse overeenkomst inzake
zone A van Triëst, komen binnenlands
bestuur, financiën en economie geheel
onder Italiaanse leiding, al behoudt ge
neraal Sir John Winterton het opper
gezag.
De vriendelijke woorden van een
woordvoerder, behorende tot het Ame
rikaanse min. van Buit. Zaken, als wordt
door het getroffen accoord de wettelijke
status van zone A niet veranderd, zijn
slechts een doekje voor het bloeden. De
Amerik. ambassadeur te Belgrado zegt,
pour ainsi dire: Heer Tito, wij stellen
Joegoslavië niet voor een voldongen feit,
maar wij geven'slechts de richtlijnen aan,
die op een voldongen feit kunnen uit
lopen. Prefereert u een andere oplossing,
gaat dan toch praten met vriend De
Gasperi." Inderdaad hebben Italië en
Joegoslavië over het probleem Triëst bij
vorige gelegenheden vele woorden gewis
seld. maar er is niets in orde gekomen.
De Joegoslavische ambassadeur in Lon
den heeft gewezen op het feit, dat de
stad Triëst bewoond wordt door mensen
van Italiaanse oorsprong, maar dat de
buitenwijken en voorsteden een Joego
slavische meerderheid hebben. Hier lig
gen dus vele voetangels en klemmen.
Een verscherping der tegenstellingen
inzake Triëst, kan Rusland verleiden tot
nieuwe intriges en de bekoelde vriend
schap voor Tito weer wat opwarmen.
,.De publicist durft in Nederland niet
eer te schrijven wat hij wenst", ver
klaarde het Tweede -Kamerlid prof. mr
P. S. Gerbrandy Zaterdag in Utrecht. En
de heer Ch. I. M. Weiter, eveneens lid van
de Tweede Kamer, zei op dezelfde verga
dering van de stichting Rijksbehoud, dat
in Nederland niet meer durft te kan
keren. „Iedereen is bang voor ambtena-
i, door wie men later gegrepen
kunnen worden."
Advertentie
DE MODERNE VROUW VREEST ZE NET
want zij verdrijft de periodieke
pijnen en dat lusteloze gevoel met
„AKKERTJES". Zij leeft alsof er geen
kalender bestaat en doet haar werk
vol levenslust, óók in dagen die zij
vroeger als „verloren" beschouwde.
Weer een groot werk verricht
Boog van 131 meter (IV2 millioen kg zwaar)
werd op de pijlers gerold
DE SPOORBRUG bij Oosterbeek in de lijn Arnherb-Nijmegen is hersteld.
Gistermiddag om kwart over vier hing de 131 meter lange boogbrug
boven de pijlers en om zes uur precies werd de brug neergelaten, terwijl
de omringende boten hun sirenes lieten horen. De Hollandse driekleur
ging in top. 's Avonds werd het spoor gelegd, het electrische net verbonden',
de beveiliging gereedgemaakt. Zes locomotieven verrichtten de proefbe-
lasting. De brug is gereed en voor het eerst sinds twaalf jaar kan weer op
dubbel spoor gereden worden.
Op 10 Mei 1940 werd de Zuidelijke- ri-
vierbrug opgeblazen en op 17 Septem
ber 1944 vernielden de Duitsers alle brug
gen met uitzondering van de uiterwaarde-
brug bij Nijmegen. Bij het herstel maakte
o.a. gebruik van hulpmaterialen van
het Engelse leger en van de „Water-
loobruggen", die uit Londen afkomstig
In de nacht van Zaterdag op Zondag is
nen al om één uur onmiddellijk na de
laatste trein met de werkzaamheden be
gonnen. De grote boogbrug werd bijna
acht meter verrold op ijzeren banen. Dat
gebeurde iij dwarsrichting. De drie over
de rivier liggende bruggen, die door de
boogbrug werden vervangen, waren tevo-
door twee enorme drijvende bokken
de pijlers afgenomen en op schuiten
gelegd. Dit karwei was een van de zwaar
ste die de Ned. Spoorwegen na de oorlog
ter herstel van het spoorwegnet hebben
uitgevoerd. Het werd gedaan door 140
Prot. Gerbrandy meent
En ook het Kamerlid Weiter oordeelt, dat
velen bang zijn geworden
de grote overspanning van 131 meter (27
meter hoog, 1.540.000 kg zwaar) en een
brug van'56 meter. De nieuwe brug be
staat daardoor uit zes gelijke uiterwaard-
bruggen, elk van 56 meter, en de boog
brug over de rivier.
Gedurende een aantal Zondagen werd
telkens een tijdelijke brug weggerold en
een nieuwe er voor in de plaats gebracht.
Opnieuw is thans een groot werk in Ne
derland voltooi'd.
Kerk en School
Beroepin gs werk
Ned. Herv. Kerk
Beroepen: te Benschop J. R.
Cuperus te Doornspijk; te Amersfoort J.
de Lange te Nunspeet.
Aangenomen: naar Nieuw-Vennep-
Abbenes (toez.) J. A. van Boven te Den
Hoorn (Texel).
Geref. Kerken
Tweetal: te Oudekerk aan den Rijn
H. K. Poelman te Andel en A. Wiersinga
te Sohagen.
Beroepen: te Klaaswaal J. Schel
haas, wonende te Uitihuizermeeden.
Aangenomen: naar Abcoude cand.
P. Popma, te Amsterdam, die bedankte
Engwierum, Leens, Suawoude,
Twijzel en IJlst; naar Makassar (voor de
arbeid op Nieuw-Guinea, met standplaats
Hollandia) J. Drost te Ede.
Beroepbaar: de classis Groningen
der Geref. Kerken heeft praep. geëxami
neerd en beroepbaar verklaard J. v. d.
Zanden te Groningen, cand. aan de V.U.
Hij zal gaarne de kerken dienen. Adres:
H. W. Mesdagplein 19, Groningen.
Geref. Kerken ,Art. 31 K.O.)
Bedankt: voor Zaandam D. van
Houdt te Uithuizermeeden.
Chr. Geref. Kerken
Aangenomen: naar Enschede (vac.-
Limburg vierde ieest
„dat het klapte"
Honderdduizenden zagen de
optocht in Geleen
Toen Zaterdagmorgen de- „nacht
schicht" bovenkwam was hiermee voor
het weekeinde het laatste werk in de
Staatsmijnen verricht. Van dat ogenblik
af, terwijl overal donderbussen knalden,
was het vrijaf voor ieder van de ruim
40.000 werknemers van het Staatsmyn-
bedrijf. Een feest werd het, zoals ze in
Limburg zeggen, „dat het klapte".
Een van de grootste, zo niet d e groot
ste trekpleister tvas een geweldige op
tocht in Geleen, die honderdduizenden
kijkers met hebben getrokken. Deze op
tocht zeldzaam kleurig schouwspel
beeldde het onderwerp „Limburgko-
lenland" uit van het ontstaan van dt
kolen tot en met het allerriieuwste pro
duct: de akulon (nylon) weefsels. Er
waren 3Vz duizend medewerkers v
nodig en de stoet was drie km lang.
Tienduizenden woonden 's middags het
vliegfeest in Beek mee. onder wie ook
minister Wemmers. Uit Tiger Moth;
werden ter inleiding van de demonstra
ties aan parachutes bevestigde letters
uitgeworpen, die samen het woord
Staatsmijnen vormden. Tien leden van de
Eerste Ned. Parachutisten Club spron
gen %ii een KLM-Dakota.
Vanmorgen gingen de eerste duizenden
mijnwerkers weer naar beneden, nog
duizelig van het feest, dat Limburg recht
geeft op de titel „vrolijkste provincie van
Nederland."
Prof. Gerbrandy zei dat het economisch
dirigisme Nederland tracht in zijn greep
te krijgen. Alleen de minister van Finan-
heeft iets te zeggen, oordeelde de
oud-premier, en de tijd is voorbij dat
iemand naar goeddunken over zijn geld
kon beschikken. „De overwinnaars uit de
oorlog zijn bezig de beginselen van de
overwonnenen over te nemen. In Indone-
s een zuivere rassenhaat tot stand
gebracht. Wij hebben gevochten tegen
een duivels beginsel, maar wij leven nu
onder een macht de u kan maken cn
breken", riep prof. Gerbrandy uit. „Onze
eigen grondwet, in wezen een belofte,
van 1945 tot 1948 geschonden als 'n vodje
papier. Hoe kan men van de staatslieden
die dit deden, afkomen? Mijn persoonlijk
oordeel is dat een nationaal kabinet, met
een echt nationale politiek, uitgesloten
Nadat prof. dr F. C. Gerretsen had ge-,
sproken .over de buitenlandse politiek,
noemde de heer Weiter het parlement
thans machteloos. Dat 't probleem Nieuw-
Guinea in de ijskast gaat, is het gevolg
van onze impotentie. Spr. noemde het iets
verschrikkelijks, want het blijkt nu
dat onze parlementaire democratie niet
meer werkt. Spr. wenste een nieuwe tijd.
Het parlement moet bestaan uit moedige,
onafhankelijke mannen en vrouwen, die
durven zeggen waar het op staat.
De commissië-Horring van de Stich
ting voor dé Landbouw zal binnen enkele
dagen een rapport omtrent het loonbeleid
voor 1952/53 bekend maken.
De Ned. Reisvereniging houdt Zater
dag in Utreoht haar jaarvergadering.
Het 3-jarig zoontje van het echtpaar
T. uit Rijen (N.-Br.) is Zaterdagmiddag
door een goederentrein overreden e
slag gedood. Het kinl was onder de af
rastering van de spoorbaan doorge
kropen.
Dr M. C. H. S. Menko, vroeger in
A'dam een zeer bekend arts, is op 86-j,
leeftijd in Sassenheim overleden.
Notariaat
Benoemd tot notaris te Oss, cand.
A. J. M. Esser, cand. te Breda, in de plaats
van E. B. H. M. Hoctin Boes (overleden).
Zaterdag werden de gevallenen uit de Mei-dagen van 1940 herdacht. De afd.
Den Haag van de Bond van Ned. Militaire Oorlogsslachtoffers hield een
plechtigheid op de algemene begraafplaats, waar een krans werd neergelegd
bij het monument, dat herinnert aan de strijd in die angstwekkende Meidagen.
Onthulling van Frans dagblad
Ondanks tegenspraak van Fechteler en Eisen
hower handhaalt „Le Monde" verklaringen
HET BEKENDE FRANSE DAGBLAD „LE MONDE" heeft de belang-
stelling der wereld op zich gevestigd door de publicatie van een z.g.
„uiterst geheim rapport". Dit rapport zou afkomstig zijn van Amerikaanse
admiraals, waarbij ook speciaal de naam van de Amerik. admiraal Fech
teler wordt genoemd. Zoals men weet, voert Fechteler het commando over
de verenigde vloten in' Europa. In dit rapport is sprake van het vestigen
van bases rondom de Middellandse Zee. De conclusie luidt, dat Europa
niet tegen een aanval van de Sowjet-Unie te verdedigen zou zijn. Derhalve
zou de N.A.T.O.-inspanning in Europa weinig effect sorteren.
nen, dat hier een fatale vergissing ii
spel moest zijn. gezien de in het verslag
gebruikte taal. Toen een reporter zei „Dat
iedereen het bericht tegensprak", ant
woordde Eisenhower lachend: „Nu dan
spreek ik het ook maar tegen."
Onmiddellijk werd de waarachtigheid
van. dit opzienbarende rapport in twijfel
getrokken en men meende, dat het Fran
se blad Le Monde het slachtoffer zou
zijn geworden van een Russische intrige.
De zaak is echter ernstig genoeg voor
een serieus onderzoek, waarmede men
te Parijs, Londen en Washington onmid
dellijk aanving. Men kan zo'n bericht
wel tegenspreken, maar daarmede is de
aan Amerika toegebrachte schade niet
ongedaan gemaakt.
Het merkwaardige feit doet zich voor,
dat Le Monde zijn beweringen volhoudt,
ondanks de tegenspraak van admiraal
Fechteler. Het mooiste is, dat Fechteler
beweert, dat zijn speciale visie op de
defensie lijnrecht in tegenspraak is met
hetgeen de publicatie in Le Monde hem
in de politieke schoenen schuift.
Inmiddels heeft Remy Roure, de
hoofdartikelenschrijver van Le Monde,
ontslag genomen als medewerkers van
dit blad. Hij neemt het standpunt lrv, dat
de publicatie van het rapport onverstan
dig was en de meningsverschillen tussen
de Westelijke Geallieerden slechts kan
vergroten.
Toen Eisenhower uit Oslo te Parijs te- 9-.30 Grfl"„ 9-45 De radiodokter 9.55 Cello
rugkeerde, gaf hij als zijn oordeel te ken-1 Nfeuws ll^S—[2 00 Gramoto^nmuziek 11-00
J. Tamminga) A. Hilbers te Oud-Beij er-
land (tweede beroep).
Geref. Gemeenten
Drietal: te Vlaardingen H. Ligten-
berg te Rotterdam-West, F. Mallan te
Bruinisse en dr C. Steenblok te Gouda.
Ds Tukker: Meer vertellen
Op de Zondagsschool
wordt te veel gepreekt"
(Van een onzer verslaggevers).
Het kind dient van stonde aan te wor-
en onderwezen in de Schriftuurlijke
hoofdlijnen van de Bijbel, zei ds W. L.
Tukker uit Delft Zaterdag in een refe-
op de jaarvergadering van de Bond
Hervormde Zondagsscholen op Geref.
grondslag gehouden in Utrecht. Ook de
ernst der zonde zal het kind met grote
voorzichtigheid en in kuise woorden
onder het oog moeten worden gebracht,
anders mist het onderwijs der verlossing
elke reële basis.
Juist op de Zondagsschool, die bijv. in
de grote steden door vele buitenker
kelijke kinderen wordt bezocht, moet
men volgens ds Tukker leven uit de
tenschap der verkiezing Gods. Ook is
groot belang de lijn des Verbond, in het
bijzonder voor de kinderen uit kerke
lijke kring. Wij zupllen moeten vasthou-
aan de continuïteit van het Ver
bond in de geslachten en juist zo de eis
tot bekering laten klinken.
Het kind, zo vervolgde ds Tukker, zal
in de Bijbelse toon met de Blijde Bood
schap moeten worden benaderd, want de
Bijbel is kinderlijk genoeg in zijn bood
schap. Wij moeten het de kinderen
onszelf niet te moeilijk maken. De v
tellers preken te veel, terwijl juist de
Bijbel een vertelboek is. Het kind
Bijbel voelde graag de armen van Jezus
zijn schouders en zag graag in Zijn
vrolijke ogen. Iets van diezelfde ontfer
ming en vrolijkheid zullen wij in on;
Zondagsschoolonderwijs moeten wee-
spiegelen. Wanneer het kind diezelfde
ontferming in ons vindt, benadert gij
het kind, besloot ds Tukker.
De voorzitter, de heer M. Noteboom uit
Hilversum, herdacht de overleden
taris van de bond, de heer Schouten.
Het ledental is vooruitgegaan tot biji
170 Zondagsschoolen met meer dan 1550
personeelsleden. Over de financiën
men optimistisch.
Een predikant gaat over
naar de R.K. kerk
Van de kansels in de Ned. Herv. kerken
te Hilversum is gisteren medegedeeld,
dat ds J. Loos, Ned. Herv. predikant
a-ldaar, zijn ambt heeft neergelegd
overgegaan naar de R.K. Kerk. Ds Loos
juist vandaag zes jaar aan de Halver
se gemeente verbonden zijn geweest
Ds Loos. die in 1908 is geboren, is van
Sept. 1931Jan. 1933 hulpprediker te
Enschede geweest, waarna hij op 22 Jan.
1933 het ambt te Oudega (W.) heeft aan
vaard. In 1937 heeft hij het beroep naar
Arnhem aangenomen, welke gemeente hij
slechts twee jaar heeft gediend. Van
1939—Mei 1946 heeft ds Loos te Workum
gearbeid, waarna hij on 12 Mei van laatst
genoemd jaar zijn intrede te Hilversum
heeft gedaan.
Wij vernemen over deze zaak nader,
dat Donderdag op de vergadering
wykkerkeraad de controverse tussen ds j
Loos en deze raad, welke al jaren be
stond, ter sprake is gekomen. Toen bleek
dat de kerkeraad unaniem tegenover ds
Loos stond, heeft deze meegedeeld, dat
hij geestelijk niet in staat was de Zondag
daarop voor te gaan. De praeses, ds W.
Willemse, heeft vervolgens aangeboden
beurt van ds Loos in de kapel over
xe nemen. Zaterdag is de zaak opnieuw
besproken, en wel op een vergadering
van de centrale kerkeraad. Ds Willemse
heeft daarna een verklaring opgesteld,
waaruit blijkt, dat ds Loos zich ddstan-
cieert van de Ned. Herv. Kerk en het
voornemen te kennen heeft gegeven over
te zullen gaan naar de R.K. Kerk. Ds
Willemse legde in zijn predikatie de
nadruk op de betekenis van het Pro
testantisme, maar is verder niet op de
kwestie om ds Loos ingegaan.
Dr K. H. E. Gravemeijer
keert deze week terug
Dr K. H. E. Gravemeijer, die sedert
Augustus 1951 in opdracht van de Gen.
Synode der Ned. Herv. Kerk in Zuid-
Afi-ika vertoeft, hoopt op Zaterdag 17 Mei
per vliegtuig in ons land terug te keren.
Zoals bekend heeft dr Gravemeijer o.a. de
Van Riebeeckfeesten bijgewoond en heeft
hij van de Universiteit te Pretoria het
eredoctoraat in ontvangst mogen nemen.
(Advert
Het lied der aethergolven
DINSDAG 13 MEI 1952
HILVERSUM I. 402 m.
KRO: 7.00 Nieuws 7,15 Gram 7.45 Morgen
gebed 8.00 Nieuws 8 15 Gram 9.00 Voor de
huisvrouw 9.35 Gram 9.40 Lichtbaken 10.00
Voor de kleuters 10.15 Gram 10.40 School
radio 11.00 Voor de vrouw 11.30 Schoolradio
12.00 Angelus 12.03 Gram 12.33 Planoduo 12 55
Zonnewijzer 1.00 Nieuws 1.20 Actualiteiten
1.25 Amusementsorkest 2.00 Gev programma
2.55 Gram 3.00 Schoolradio 330 „Ben je zes
tig?" 4.00 Voor de zieken 4 30 Ziekenlof 5.00
Voor de jeugd 5.15 Felicitaties voor de Jeugd
5.45 Regeringsuitzending: prof. dr J. J. Han-
rath: „Een ontwikkelingstrek van het ver
keerswezen in Indonesië" 6.00 Nieuws 6 20
Sport 6.30 Metropole-orkest 7.00 Gram 7 40
7.50 Lichte muziek 8,00 Nieuws
Tenvijl hij in haar de bereidheid tot toegeven
deed groeien zat Adriaan in de kajuit van de
Adwi te peinzen op zijn staat van christen en van
mens. Als christen was hij tekort geschoten in
zijn plichten; want de profeten van oud-Israël
ferbrijzelden in hun heilige ijver de beelden waar
aan een afdwalend volk goddelijke eer bewees. E11
wat deed hij? Het antwoord dat hij zichzelf moest
geven deed pijn; als een lafaard was hij weg
gevlucht uit het huis waarin hij tot getuigen ge
roepen was. Hoe benijdde hij de martelaren, die
zingend en God lovende brandstapels beklommen
en daardoor tot een getuigenis werden van de
kracht Gods, die de vreze des doods van hen
had weggenomen. Hoe armzalig klein was hij toep
hij uit vrees voor de mensen verraad pleegde
aan de zaak van God en aan de opvoeding van
zijn vader. En ook als mens was hij onder de
maat gebleven. Geluisterd had hij naar de pas
toor, die onder een gedaante van Godzaligheid
voort bleef gaan de beelden eer te bewijzen.
Waarom had hij zijn broer niet gesteld onder de
macht van het gezag, dat hem van rechtswege
in de familie toekwam om de jongen veilig te stel
len voor de verleidingen van een valse godsdienst?
Berouwvol erkende hij zijn falen, maar met be
rouw te tonen was hij niet klaar, er moest iets
gfebeuren.
Zijn flinkheid keerde weer en grimmig beet hij
zich vast aan de plichten die hij een ogenblik van
menselijke zwakte verloochend had. Willem moest
uit deze omgeving weg, dat was zeker. Doch hoe
moest dit bereikt worden? Hier was behoorlijk
werk, dat wel geen overvlieger was maar toch
een behoorlijk rendement van de boot verzeker
de, wat in de vrije sleepvaart twijfelachtig zou
worden. Maar bij de uitoefening van dure plich
ten mocht niet gerekend worden, de bereidheid
tot offeren bepaalde de waarde van het offer.
Dan was er nog het meisje dat als een hecht
pleister Willem zou blijven aankleven. Met dat
meisje wist hij geen weg, hij begreep niet hoe
sommige, neen veel mannen, die toch niet zon
der verstand en doorzicht waren, zich zo aan een
vrouwspersoon konden binden dat zij banden van
het bloed bij zulk een vreemd wezen ten achter
stelden. Hij begreep het niet, maar hij was be
reid met dit feit rekening te houden. En daarom,
wat moest hy met het meisje?
Lang dacht hij na en vele mogelijkheden over
woog hij, en voor het eerst in zijn leven besef
te hij dat een vrouw meer was dan een wezen,
dat zich geduldig schikte in de positie welke haar
^eventig maal
zevenmaal
C. BAARDMAN
werd aangewezen. Hij kwam er niet, het probleem
was hem te zwaar, er waren te veel onbeken
de factoren waarmee hij rekening diende te hou
den. Wat een zorgen kon zulk een onnozel pak
rokken toch in een mannenleven brengen en nu
stond hij er nog maar naast.
Hoe beklaagde hij Willem, die hierin weer het
slachtoffer was van eigen ondoordacht en licht
zinnig toegeven aan de opwelling van een ogen
blik. Na lange overwegingen brak een brede glim
lach zijn sopiber gezicht open. Hij wist een op
lossing die elke partijen bevredigen zou en die
zelfs nog vruchten kon opbrengen voor de toe
komst.
Ernstige bezwaren kon hij tegen het meisje aan
voeren, maar deze wilde hij niet laten wegen,
er was toch wel veel goeds vap haar te zeggen
ook. Hij zou haar overplanten uit slechte grond
naar de aarde waarin zij wortel kon schieten om
uit te bloeien in nieuw leven. Hij zou haar een
plaats geven in het huis der Mondijns, een plaats
als jongedocWr in het huis waarin zij later als
vrouw van Willem toch zou komen te wonen.
Drieërlei voordeel zag hij in deze oplossing.
Zijn moeder zou haar orde en regelmaat kunnen
bijbrengen en haar zo voorbereiden voor haar hu
welijk met Willem, hijzelf zou elke Zondag thuis
zijn om haar te onderwijzen in het geloof der va
deren en in de derde plaats zou zij de trekpleis
ter worden die Willem t.erug zou brengen naar
de plaats van rechte sloten en rechtlijnige waar
heid. Ja, zo zou hij doen en uit bet kwade zou
het goede voortkomen, want zijn ervaringen hier
waren kwade dingen, maar hieraan wilde hij nu
niet langer denken; een weldoener voelde hij zich
en het was aangenaam als een mens dat zonder
hovaardigheid in zichzelf mocht ervaren.
Hij stak een nieuwe sigaar op en hij ervoer dat
zelfs dit ontelbare malen beleefde genot hem tot
een feest geworden was.
En toen stond daar opeens de vader van het
meisje in de kajuit. Zijn vilten pantoffels hadden
het geluid van zijn voetstappen gedempt. Hij stond
daar en Adriaan schrok van zijn plotselinge ver
schijning.
„Wat moet jij... hier", stamelde hij.
„Ik mot mijn dochter... waar zit de slet... het
is een schandaal om bij twee kerels aan boord
te gaan", raasde de Jong terwijl hij naar de
deur van de slaaphut ging alsof hij daarachter
een onderzoek wilde instellen. De belediging wel
ke in zijn woorden besloten lag drong niet tot
Adriaan door, zij raakte hem niet, zijn kuis
heid was onaantastbaar, maar de brutale stap
van de Jong naar de deur van de slaaphut was
een aanranding van het eigendom van Willem en
de rechten van een Mondijn mochten niet ge
schonden worden.
Rechtop met het hoofd hoog geheven, trad
hij de Jong in de weg en fier zei hij: „Ga terug
naar het dek en vraag beleefd of je binnen mag
komen, daarna ben ik bereid, je te woord te
staan."
(Wordt vervolgd)
VPRO:
iws 8.15
9.25 Voor
het platteland 12.40 Zang en
Nieuws 1.20 Promenade-orkest 2.Ö0 Voor 'de
vrouw 2.30 Gram 2.40 Schoolradio 3 00 Gram
3.30 Onze Amerikaanse buren 4.00 „Dit is
mijn lievelingsmelodie", enquête 4.30 Voor
de jeugd 4 50 Kinderkoor 5-15 Sopraan en
piano 5.45 Gram 6 00 Nieuws 6.15 Lichte
muziek 6.55 Voor de kinderen 7 00 Pianospel
7.15 „Paris vous parle" 7.20 Koorconcert 7.50
Harmonie-orkest 8.00 Nieuws 8.05 Gev pro
gramma 9 10 Mededelingen 9 20 „Ik weet ik
weet wat u niet weet" 9.35 Dansmuziek 10.05
..Discogram" 10.45 Buitenlands overzicht 11 00
Nieuws 11.15 „New York Calling" 1.1.20 Jazz
muziek 11.46—12.00 Gramofoonmuziek.
ENGELAND. BBC Home Service. 330 m.
koor 5.00 Voor d<
Sport 6.20 Gram 7.00 Gev programma 7 30
Klankbeeld 9.00 Nieuws 9.15 Wereldbeschou
wing 9.30 Gev programma«10 00 Causerie 10.20
Strijkkwartet 10 45 Parlementsoverzicht 11.00
fitsoverzicht 12.15 Gev r
:est 1.45 Voor de kleute
3.00 Muzikale causerl
.15 Mrs 1
15 Vnrié'
6.15 Gram 6.46 Hoors
7.30 Verzoekprc
dagboek 4.30 Gev muziek
st en solist 6.00 Orgelspel
il 7.00 Nieuws 7.25
j verzoekprogramma 8.15 Neger
anthologie 9.00 Gev programma 9 30 .Jungle
10.15 Actualiteiten
Voordracht 11.15
Lichte muziek 11.56 Nieuws.
FRANKRIJK. Nationaal Programma
347 en 249 m.
.00 Gram 12.30 Orkestconcert 1 00 Nieuws
Zang en luit 2.00 Nieuws 2.05 Piano
tal 6.30 Amerikaanse uitzending 7.01 Or-
aziek 10.45 Piano-
1 10.50 Nieu\
BRUSSEL. 324 ïn.
11.45 Gram 12.34 Gram 1.00 Niet
5.40 Gram 5.50 Boekbespreking 6.01
en muziek 6.30 Voor de soldaten 7.00 Niei
7.30 Gram 7 50 Causerie 8.00 Hoorspel
TELEVISIE LOPIK
Men schrijft ons van Hervormde zijde:
VANDAAG, 12 Mei 1952, is het precies
twee jaar geleden dat in deze ru
briek onder het opschrift „Zwenking naar
het Katholicisme" het geruchtmakende
boekje Hervorming en Catholiciteit (eens
als een theologische zevenklapper aange
duid) besproken werd. Een dertigtal per
sonen (o.w. 10 predikanten) gaven hierin
immers een wel heel merkwaardige „vre-
klaring gericht tot allen die de Kerk van
Jezus Christus liefhebben".
Negen hunner plus een hoogleraar
(welke laatste evenwel de „verklaring
niet mede ondertekend had) hebben
voorts dit stuk van commentaar voor
zien. Het R.K. dagblad De Tijd sprak
terecht van een „zwenking naar het Ka
tholicisme" en volkomen begrijpelijk is
dat de ingenomenheid met dit geschrift
in R.K. kringen even groot was als de
verontrusting in de Herv. Kerk. Zulk
een zwenking naar Rome toch was tot
nu toe onbekend en de schrijver in ons
blad eindigde twee jaar geleden zyn
beschouwing met de opmerking dat Her
vorming en Catholiciteit een uitnodiging
betekent aan de Hervormde Kerk om
orde op haar zaken te stellen. Nu de
Kerkorde alweer een jaar functionneert,
klemt dit nog temeer. Een geschrift als
dit immers tast de fundamenten der Kerk
aan. „Wij wachten met spanning hoe de
Kerk, waarin wij met grote liefde ar
beiden, zal reageren op de hierboven ge
signaleerde zwenking naar Rome."
TVTU willen wij gaarne aannemen dat
sinds 1950 met de scribenten in Her
vorming en Catholiciteit gesproken is
door verschillende instanties (ook al
hebben we daar vrijwel niets van ver
nomen), doch de Romaniserende predi-
kanten zijn intussen ongehinderd dooi-
gegaan met hun ambtelijk werk. Wie
mocht menen, dat alles uiteindelijk nog 1
wel wat zal mevallen, kan uit deze
wensdroom gewekt worden tot de nuch
tere werkelijkheid wanneer hij verneemt
dat ds J. Loos. Herv. predikant te Hil-.
versum, een der samenstellers van ge
noemd geschrift, van wiens hand een
tweetal bijdragen hierin voorkomen
(Vorm en Geest en Het apostolisch ambt)
zijn ambt als Herv. predikant heeft j
gelegd, de gemeenschap met de Ned.
Herv. Kerk heeft .verbroken om wel tot
de R.K. Kerk over te gaan. Zulks is gis-
teren aan de Hilversumde gemeente van
de kansels officieel medegedeeld. In
Januari 1944 kwam ds Loos (die juist
vandaag 6 jaar geleden zich aan de ge- 1
meente van Hilversum verbond) gereed
met het manuscript van een veelszins
voortreffelijke beschrijving van „ue
Theologie van Kohlbrugge".
Toen ddt boek precies 4 jaren later van
de pers kwam, was aan het „Woord
vooraf" laconiek d'ooh veelzeggend toe
gevoegd: „In mijn waardering van
Kohlbrugge's theologie en van de bood
schap der Reformatie heeft zioh intus-
sen een aanzienlijke wijziging voltrok
ken. Een voorrede is niet de plaats om
uitvoerig uiteen te zetten waarin deze
•verandering bestaat".
WIJ WETEN het nu wisten trouwens,
dat het zo gaan moest. Helaas.
Wamt wie openlijk sohrijft, diat een der
wezenskenmerken der kerk is, diait zij
geregeerd wordt door bisschoppen die in
die apostolische successie staan (pag. 26),
„het is ons nd. wiet zozeer om sterk als
om wettig gezag te doen (pag. 80) „daar
om achten wij de breuk die de Refor
mat' op het gebied van het kerkelijk
ambt heeft teweeggebracht zo uitermate
bedenkelijk en betreurenswaardig" (83)
„Calvijns stelsel is typerend voor diers
Franse revolutionnaire geest" (84), is de
grens naar Rome reeds overschreden.
Hij moge het dan „uiterst onaangenaam
werk" achten „om in de kerken d)er
Hervorming deze dingen te zeggen en
aldus van binnen uit haar ambt en KA-k
orde te critiseren" doch „om der wacr-
heid wil" dcet hij dii't. Want „het zijn
of ndet zijn der kerk is hier in het ge
ding" (85).
Zal ook deze gewezen predikant, hoe
wel gehuwd, een pauselijke dispensatie
kunnen verkrijgen en straks de prdes-
terwijring ontvangen? Meer echter dan
het antwoord op deze waag interesseert!
ons .hoe de Ned. Herv. Kerk op dieze
ovengang zal reageren, zal eenvoudig
afgewacht worden wie eventueel eerlijk
heidshalve uit eigen beweging volgt? -|
En zal men de predikant uit wiens bij-
drage in „Hervorming en Catholiciteit"
prof. Kors voor de KRO-microfoon méS
zoveel instemming citeerde, ook laten
doorgaan met preken en catechiseren-,
zodat (als in Hilversum) enkele ouderen
en jongeren die weg naar Rome opgaan?
T~tEZE droeve historie moge de ogen
J-' openen. „De kerk weert wat haar be
lijden weerspreekt" (art. 10 Kerkorde)., j
Hier dreigen acute gevaren. En de Kerlj j
were door een grondige herziening van
de zg. Nieuwe Bundel de romaniserende
tendenzen, opdat geen Anglicaans en R.K.
gedachten en inhouden „erin gezongen"
worden. Met meer spanning nog dan in
1950 wachten wij nu af hoe de Kerk op
deze overgang zal reageren. Loos ging
heen. Jammer dat dit moest, eerlijk dat
hy (eindelyk) hiertoe overgegaan is. i
Doch de Kerk kan niet volstaan met maar
af te wachten, wat anderen doen die niet
van hun dwaling kunnen overtuigd wor
den. Ook al kunnen ontzettingen uit het
ambt eerst in 1961 plaatsvinden, zij kan
niet tolereren dat mensenzielen verkeerd
geleid worden. Het „herderlijk schrij
ven" aangaande het Rooms-Katholicisme
kan niet voldoende geacht worden, gelet
op wat te Hilversum (en elders) ge-
schiedt. Zy zal een klaar en ondubbel
zinnig geluid hebben te geven. Daarom j
geldt ook hier: „Kerk, Synode spreek".
