Dr Van Itterzon vreest herhaling van
de kwestie-Hardegarijp
Besturen, onderwijzers, ouders moeten
dubbel waakzaam zijn
Hogere huur bepleit in kring
van Chr. vakbeweging
Demonstratie van trouw
aan Tilanus
Tèm
2
DONDERDAG 17 APRIL 1952
Rede voor de Schoolraad
(Van een onzer verslaggevers
fNNDER DE BESTUURSORGANISATIE van 1816 heeft, voor zover wij
weten, de Algemene Synode der Ned. Herv. Kerk zich nimmer over
de wenselijkheid van het stichten van Christelijke scholen uitgelaten. In
de jongste oorlog heeft deze Synode, omdat zij de zaak van het Chr.
onderwijs, desnoods ook ten koste van het hoogste wat een mens op
aarde bezit, wilde blijven dienen, de kerkeraden en zo de gemeenten
per kanselboodschap opgewekt voor het Chr. onderwijs, ook van de kan
sels, te bidden. Doch nu de Alg. Synode is vervangen door een Generale
Synode, die heus synode wil zijn, heeft deze presbyteriaal-synodale
Gen. Synode, die nog geen jaar in functie is. het advies om in een Friese
gemeente niet mede te werken aan de oprichting van een Chr. Nationale
school gesanctionneerd." Deze woorden sprak de voorzitter van de
Schoolraad voor de Scholen met de Bijbel, dr G. P. van Itterzon, Ned.
Hervormd predikant in Den Haag, gisteren in zijn openingsrede op de
algemene vergadering van deze raad te Utrecht.
In elk geval staan de zaken dus nu zo.
aldus dr Van Itterzon t wiens rede wij
gisteren reeds in een deel van onze
edities in het kort publiceerden): komt
vroeg of laat (wij hebben geduld) in
Hardegarijp een Chr. Nat. school, dan
zal deze in de geschiedenis vermeld wor
den als de eerste Chr. school in Neder
land. welke tot stand kwam onder tegen
werking van de nog geen jaar oude Gen.
Synode der Ned. Herv. Kerk. Het zal de
eerste Chr. school zijn, ten aanzien waar
van ten aanhoren van overheid en volk,
het advies werd gegeven, dat zij er niet.
behoorde te ko-
Chr.
meen te van
Jezus Christus
niet behoorden
mede te werken
Het
Hervor
mingsdag, kort
na de oorlog,
zo ging dr Van
Itterzon verder,
dat, met diepe
symboUek, de .ui
Bijbel op de oude reglementenbunael
werd gelegd. Het was op een schone dag
in Mei, enkele jaren later, dat met ophef
aan het Nederlandse volk werd verkon
digd, dat de kerkelijke boeien waren ge
slaakt en gekomen was een nieuwe lente
en een nieuw geluid. Een schone, nieuwe
tijd brak aan; de Ned. Herv. Kerk zou
het spoedig kunnen bemerken.
Herhaling
En ziet, in plaats van dat men,
zoals wij hadden gehoopt en met onze
brochure: Synode - spreek, tussen de
regels door hadden laten bemerken,
nu het advies-Hardegarijp sportief-
terugnam en herriep, publiceerde
men, tot veler ontsteltenis, de vrij
moedige conclusie: geen christelijk-
nationale school in Hardegarijp! Ja
zelfs blijkt het mogelijk, dat wij in
de naaste toekomst, keer op keer,
herhalingen hiervan krijgen, want
blijkens de eerste conclusie heeft de
Gen. Synode de Raad voor de Zaken
van Kerk en School nog opgedragen
met zijn arbeid voort te gaan
door hem gevolgde en door de Kerk
orde gewezen richting.
Het is hier niet de plaats om te bestrij
den, dat de Kerkorde ook maar ergens
zou aanwijzen, dat de kerk met haar
apostolische roeping en taak moet advi
seren tégen de oprichting van christelijk-
nationale scholen. Stel u voor, aldus spr.,
dat dit eens werkelijk in de Kerkorde
stond. In de Kerkorde van een kerk,
die de bestrijding van de ontkerstening
als een zeer urgent punt op haar pro
gramma heeft staan, en die alle pogingen
moet aanwenden om het Evangelie te
verbreiden, waar dit ook maar kan.
Maar als de Synode de raad opdraagt
met zijn arbeid voort te gaan in de door
hem gevolgde richting, houd ik mijn hart
vast. Dan wordt het Hardegarijp keer op
keer. Dan komt het advies: Geen chris-
telijk-nationale school, keer op keer. Dan
komt er van een zegenen met beide han
den niets terecht, want dan drukt de
moederkerk nu eens hier en dan daar
het christelijk-nationale onderwijs dood.
En dat uit bewogenheid met de schare.
Een apostolische Christus-belijdende
volkskerk, en daarom.... gemeenteleden
in Hardegarijp en volgende plaatsen, gij
behoort aan de actie voor het stichten
van een bijzondere school niet mede te
Niet gehooid
De voorzitter van de Schoolraad her
innerde er aan, dat, hoewel hij zich als
appellant tot de Herv. Synode heeft ge
wend, hij over deze aangelegenheid geen
ogenblik is gehoord, noch door het mo-
deramen der Synode, noch door een
commissie ad hoe, noch door de meer
dere kerkvergadering zelf. Wel maakte
men, aldus dr Van Itterzon. met gretig
heid gebruik van een aantal sprekers
van de Herv. Raad voor Kerk en School,
alsmede van een publicatie van de Ver
voor Chr. Volksonderwijs van Maart 1952,
maar verder kwam men niet.
Want wel gaf het Persbureau der Ned.
Herv. Kerk door, dat de Herv. Raad ver
klaarde, dat een kerk, die haar roeping
verstaat, de manipulaties welkè in Har
degarijp geschiedden, of zouden geschie
den om tot stichting van een Chr. Nat.
school te komen, niet kon goedkeuren,
maar van enig contact met organisaties,
die tot zulke manipulaties „zich had
laten lenen", kwam het niet.
In de eeuw van het kerkeiyk „ge
sprek", werd geen gesprek gevoerd. Hel
was eenvoudiger andersdenkenden
verhoord te veroordelen en dan
woord als „manipulaties" af te drukken,
dat nog wel geen insinuatie inhoudt,
maar toch stevig op weg is dit te worden.
Wat betreft de bedoelde Synodever-
i gaderingen merkte dr Van Itterzon op,
dat wel de redevoeringen en opmerkin
gen door de leden van de Raad voor
I Kerk en School in de Synode gesproken,
in de pers zijn gepubliceerd, doch niet
wat de leden der Synode hebben gespro
ken. Spr. achtte het wel wat veel van
het geduld gevergd, dat men eerst over
ongeveer een jaar. na de verschijning
van de Handelingen der Synode, zal mo
gen weten wat de leden der Synode zelf
over deze materie hebben gezegd.
En wanneer dan na de publicatie van
de officiële communiqués Synodeleden
vrijwel onmiddellijk in de pen klimmen
gerezen misverstanden weg te nemen
ophelderingen te geven, kan men ons
niet kwalijk nemen, dat wy het gevoel
hebben, zelfs na de Synodeverklaringen,
nog te varen als schepen in de mist.
Sprekende over de conclusies inzake
Hardegarijp zeide dr Van Itterzon, dat
het niet helder is, wat bedoeld wordt
met de uitspraak, dat de Synode voor
behoud maakt t.a.v. de argumentatie
door de kerkeraad te Hardegarijp gege
ven en dat de Synode de ernstige mis
verstanden, daaruit voortgevloeid, be
treurt. De Raad voor Kerk en School is
in alle delen verantwoordelijk voor de
verklaring van de vrijzinnige kerkeraad
van Hardegarijp. doch uit een publicatie
van het Synodelid, ds G. Kaagstra. blijkt,
dat de Synode niet staat achter de ver
klaring van deze kerkeraad.
Het boetekleed
Wat zou het verstandig zijn ge
weest, als dit nu eens open en eerlijk
van synodeweg was gepubliceerd,
want het boetekleed ontsiert ook de
Raad voor Kerk en School niet, maar
in een officieel communiqué wordt
toch maar gezegd, dat velen zich la
ten meeslepen „in een rel, die buiten
de kerk wordt verwekt". Waarom
heeft de Synode dit alles in de derde
conclusie niet ruiterlijk gezegd? zo
vroeg dr Van Itterzon zich af. Nu
staat er niets van een herroeping in,
alleen iets over het voorbehoud met
betrekking tot de argumentatie van
de kerkeraad van Hardegarijp. Wat
neemt men nu terug en wat niet?
Dankbaar zijn wij, aldus spr., dat de
Synode in haar verklaring ook duidelijke
taal heeft gesproken, o.a. dat uitgaande
van de belofte van de God des Verbonds
de kerk verplicht is naar de kerstening
de school voor de jeugd van ons
Molk te vragen. Maar met dit alles is nog
niet ontdekt, welke volzinnen uit de
Hardegarijpse bekendmaken door Synode
en Raad van een voorbehoud zijn voor
zien. Wij blijven hier dus in de mist.
tenzij van synodewege nog een verdui
delijking worde aangebracht. Het is toch
niet te veel gevergd, dat een Raad, die
iets herroept, ook zegt, w&t hij herroept?
Als het waar is, wat ds Kaagstra heeft
geschreven, dat de Hardegarijpse verkla
ring ook door de Raad is herroepen, wa-
wij klaar geweest en dan zou de rust
in de kringen van kerk en school spoe
dig zijn weergekeerd. De situatie is ech
ter helaas volkomen anders, zo ver
klaarde de voorzitter van de Schoolraad,
want er moge een voorbehoud zijn ge
maakt ta.v. de argumentatie, daarmede
dan ook alles gezegd.
Waakzaamheid
Hoe het ook zij. de Synode heeft de
argumenten van de Raad staande de ver
gadering door andere vervangen. Voorts
heeft zij op deze nieuwe onderbouw het
zelfde oude gebouw opgetrokken en hel
advies, dat de Raad voor Kerk en School
aan de vrijzinnige kerkeraad heeft ge
geven, goedgekeurd. De ontwikkeling van
de kwestie Hardegarijp is dermate onbe
vredigend, aldus dr Van Itterzon, dat de
Schoolraad, plus de besturen, onderwij
zers en ouders de waakzaamheid mogen
verdubbelen.
Een conferentie van Herv. kerkleden
over Hardegarijp achtte spr. thans nog
praematuur. En zo vroeg hij, hoe zou
een conferentie het bindende synodale
advies nog kunnen veranderen?
Dr Van Itterzon noemde de algemene
verklaring van de Synode over „kerk
school" aanmerkelijk beter dan de ci
clusiés inzake Hardegarijp, uit welke
algemene uitspraak spr. verschillende
„verblijdende momenten" citeerde. Deze
verklaring heeft echter ook enkele pas
sages, die min of meer bedenkelijk zijn.
Wat betekent het toch, als de Synode
zegt, dat de Ned. Herv. Kerk in het hui
dige tijdsgewricht niet in het algemeen
een voor allen geldende keuze kan en
mag doen tussen het bestaande openbare
en het Chr. onderwijs? (zoals deze in het
blad De Gereformeerde Kerk heeft ge
schreven), dat zolang de staat volhardt
in zijn schuldige neutraliteit, het niet
anders gaat dan via de school met de
Bijbel om onze kinderen een Christelijke
opvoeding te verzekeren. En dus niet
noodgedwongen, niet met reserve of
tegenzin, maar met dankbaarheid, zegt
prof. Van Niftrik, zullen goed confes
sionele belijders gebruik maken van dc
Chr. school. Als prof. Van Niftrik zulke
dingen gaat schrijven, aldus dr Van Itter
zon. dan krijg ik visioenen en zie ik bin
nen korte tijd deze hoogleraar er weer
op uit trekken om overal het goed recht
van het Christelijk onderwijs op de scho
len met de Bijbel te bepleiten.
Dr Van Itterzon besloot zijn, herhaal
delijk door applaus onderbroken rede,
met de wens uit te spreken, dat de Herv.
Synode op uiterst korte termijn positie
ver klanken zou laten horen dan zij tot
voor kort wist te spreken, en dat wan
neer dit niet mogelijk zou blijken, de
Gen. Synode der Ned. Herv. Kerk het
initiatief zou nemen om het schoolvraag-
stuk met synoden van andere kerken te
bespreken. (Daverend applaus).
Bij de herverkiezing van dr Var,
Itterzon tot voorzitter heeft prof. dr K.
Dijk, als tweede voorzitter, hem in har
telijke woorden dank gebracht voor de
wijze, waarop hij vooral in de laatste
maanden was opgetreden als kampioen
voor het Chr. onderwijs. Spr. zag in deze
herverkiezing een bewijs van grote dank
baarheid en groot vertrouwen voor de
arbeid van de voorzitter.
In de middagvergadering sprak de
heer L. van der Zweep, inspecteur van
het L.O. te Amsterdam, over „De interne
bouw van de Chr. school naar eigén be*
(Advertentie)
GELINO DRY
Vier sterke argumenten
Bouw van arbeiderswoningen door bonden, als
particulieren nalatig blijven?
(Van een onzer verslaggevers)
VOOR EEN HUURVERHOGING zijn vier krachtige argumenten aan te
voeren: aan de eigenaren van de woningen moet een redelijke winst
worden gewaarborgd, de mogelijkheid moet worden geschapen het onder
houd van de huizen te hervatten, er moet een nationaal bouwfonds worden
gevormd en de werkloosheid onder de bouwvakarbeiders moet worden be
streden. Dit zei de voorzitter van de Ned. Chr. Bouwarbeidersbond, de heer
J. van Eij bergen, gisteren in Utrecht op een studieconferentie van het Chr.
Nat. Vakverbond.
huizen wenste de heer I moeten gelden bij de huurverhoging v
huur die de woning- Jn'
Voór de nieu
Van Eij-bergen
bouw lonend- maakt. In het algemeen zal
dit voor nieuwe arbeiderswoningen 100
meer zijn dan in 1939. De huur van
oude huizen moet worden opgetrokken
tot 50 pet boven het peil van 1940. Dit
en consumptiebeperking van ZVz pet
betekenen en overwogen zal moeten wor
den of deze door een looncompensatie
moet worden opgevangen. (Zoals men
weet. heeft de ambtelijke lonen- en prij-
zencommissie voorgesteld de huur
huizen die vóór December 1940 gebouwd
zijn te verhogen tot ongeveer 45 pet bo
ven het oude peil. De commissie ir~
oordeel dat de stijging zal moeten
den opgevangen, maar in welke vor
dient te gebeuren, is nog nigt besproken
Red.).
Meer arbeiderswoningen
Arbeiderswoningen worden volgens de
heer Van Eijbergen naar verhouding min
der gebouwd dan huizen voor welgestel-
den. Blijft het particulier initiatief hierbij
in gebreke, dan moet de vakbeweging
overgaan tot het stichten van woning
bouwverenigingen om deze taak op zich
te nemen.
Aan het onderhoudswerk van de hulzen
wordt veel en veel te weinig gedaan.
Frankrijk is in dit opzicht een afschrik
wekkend voorbeeld. De huur bedraagt
daar slechts 3 óf 4 pet van het loon (vroe
ger 14 15 pet), maar jaarlijks moeten
bij een stijgende woningnood nog dui
zenden huizen onbewoonbaar worden
verklaard.
By de discussie bléek verschil van
mening te bestaan over de richtlijnen die
(Advertentie)
VELPON
"-ïujL
oude huizen en over het deel dat in'
nationaal bouwfonds moet worden ge
stort. De voorzitter, de heer M. Ruppert,
opperde het denkbeeld om een soort ver
eveningsfonds te vormen. Een deel van
de meeropbrengst der oude woningen zal
dan gebruikt kunnen worden
huurprijs van de nieuwe huizen te druk-
Leraren handelsonderwijs
bijeen in Den Haag
Gisteren is in het Parkhotel in De
Haag de algemene vergadering gehou
den van de Bond van directeuren en
leraren bij het handelsavondonderwijs,
die op 1 Jan. 1952 44 afdelingen met 621
leden en 70 algemene leden telde. De
voorzitter, de heer J. Robijn uit Rotter
dam. sprak o.a. over de wenselijkheid
algemene regeling voor ziekte
verlof met behoud van salaris, die vol
gens spr. gelijk moet zijn aan de regeling
het dagonderwijs. Ook meende hij,
dat zij die in particuliere dienst of in het
vrije beroep werkzaam zijn, voor hun
functie bij het handelsavondonderwijs in
aanmerking dienen te komen voor de 5
procent salarisverhoging van Maart 1951',
De vergadering ging accoord met het be
stuursvoorstel om de wenselijkheid onder
ogen te zien van aansluiting bij de Raad
Leraren bij het M. O., om daardoor
meer invloed te krijgen op de salaris-
regelipg. In het hoofdbestuur volgt de
heer H. J. van Wielink te Zaandam de
heer H. S. v. d. Waals uit Rotterdam op.
De algemene vergadering der C.H.U.
Tegen uitbreiding Kamers en verlaging van
leeftijdsgrens voor Tweede Kamer
(Van een onzer verslaggevers)
De algemene vergadering van de Christelijk-Historische Unie, een mengsel
van toogdag en werkvergadering, is gisteren geëindigd in een ontroerende
aanhankelijkheidsbetuiging aan de voorzitter, de heer H. W. Tilanus. Spon
taan werd hem toegezongen „dat 's Heren zegen op u daal", nadat prof.
Van Niftrik namens de aanwezigen uiting had gegeven aan de verbonden
heid aan de unie-voorzitter. Hij zag de unie als een groot gezin met een
pa. Die pa was de heer Tilanus, die met kinderlijke liefde bejegend wordt.
De heer Tilanus erkende, dat hij niet ongevoelig was voor deze hulde, doch
wees er op, dat het niet gaat om de macht van de partij doch om het ge
hele volk te doordringen van de hoge beginselen. Hij deed een ernstig be
roep op alle aanwezigen, die begfnselen overal uit te dragen.
In de middagvergadering zijn een acht
tien voorstellen van individuele kiesver
enigingen behandeld. Met overgrote
meerderheid stelde de vergadering zich
achter het standpunt van de Unieraad,
dat niet meegewerkt moet worden aan
de uitbreiding van beide Kamers der
Staten-Generaal, daarmee een tegenover
gesteld voorstel van Breda verwerpend.
Een handleiding voor beginselstudie,
speciaal voor de jongeren, zal dit najaar
verschijnen.
Vrij langdurig werd gediscussieerd
>n voorstel van „Oud-Mathenesse" te
Rotterdam-West, om te bevorderen, dat
de beide weekbladen van de Unie ineen
smelten. Dit is een telkenjare weerkeren
de wens, waaraan vaak gekoppeld wordt
de vraag naar een eigen dagblad. De
Unie heeft over de weekbladen echter
niets te zeggen, omdat deze uitgaan var
organisaties, die eigen rechtspersoonlijk
heid bezitten. Ede stelde voor, pei
abonné per week een kwartje opzij te
leggen, om zodoende een financiële basis
te leggen voor een eigen dagblad. De
heer Tilanus zag hier echter weinig mo
gelijkheden. Wil men een eigen dagblad,
dan zal er minstens 1 millioen op tafel
moeten komen, met de kans, dat de geld
gevers er voorlopig niets van terugzien.
Toch zegde hij toe, het besprokene in de
Unieraad nog eens nader onder de loupe
emen. Veel kans op succes
echter niet.
Geen jongere Kamerleden
Een wel zeer grote meerderheid
klaarde zich accoord met een door de
Unieraad ondersteund voorstel van Kort-
gene om de leeftijdsverlaging
Tweede-Kamerleden van 30 op 23 jaar af
te wijzen, waaruit bleek, dat de verga
dering het eens was met de houding, door
de C.H. Tweede Kamer-fractie aangeno-
bij de stemming over de desbetref
fende grondwetsherzieningsvoorstellen.
Uitvoerig is ook gedebatteerd over eer
voorstel van Arnhem, aan de algemene
vergadering veel meer een werkverga
deringskarakter te geven, omdat de be
handeling van de voorstellen op eer
iag niet tot haar recht zou komen.
Kampioenen voor deze gedacht.
met name jhr De Savornin Lohman uit
Arnhem en ds Goverts uit Katwijk. De
heer Tilanus wees er op, dat juist
voorbereiding van de behandeling der
voorstellen de Unieraad is ingesteld. Alle
voorstellen worden trouwens tevoren in
de kiesverenigingen besproken. De Unie
raad is toch wel te zien als een doorsnee
van de Unie zelf: iedere Kamerkring
heeft er drie vertegenwoordigers in. Wel
zal nog eens bekeken worden, of weei
teruggekeerd kan worden tot de voor
oorlogse gewoonte van studie-vergade
ringen in „het trefpunt" of in Lunteren.
Indische Nederlanders
's-Gravenhage II had een resolutie
voorgesteld, waarin aangedrongen werd
op handhaving van de Nederlands-Indo
nesische Unie en op speciale hulp
dische Nederlanders, die hier moeilijk
kunnen assimileren. Deze resolutie werd
stilzwijgend voorbijgegaan, nadat de heer
Van de Wetering er op had gewézen, dat
van C.H.-zyde steeds in de bres gespron
gen wordt voor de Indische Nederlanders.
Hij achtte het fout, wanneer onder deze
mensen actie gevoerd zou worden
stemmen te winnen met gebruikmaking
van het doen van allerlei beloften: zij
zullen eventueel C.H. moeten stemmen,
omdat zij zich accoord kunnen verklaren
met de beginselen van de C.H. Unie.
Een poging van 's-Hertogenbosch orr
het geven van volmachten voor de alge
mene vergadering te beperken, werd met
grote meerderheid verworpen. Een gehar
nast strijder hiertegen was ds Wiebosch
uit Biervliet, die tegelijk van de gelegen
heid gebruik maakte, het hoofdbestuur te
verzoeken aan minister Staf te vragen,
ook in het leger de Zondagsrust te hand
haven.
De heer Tilanus antwoordde hier
op, dat zowel de minister als gene
raal Hasselman van deze noodzaak
overtuigd zijn, maar dat bij oefenin
gen in internationaal verband niet
steeds Nederland zijn zin kan krijgen,
hoewel er steeds op gehamerd wordt.
Afschaffing van de classificatie der ge
meenten wilde de kiesvereniging te
Wijckel. De heer Beernink kon aan dé
hand van.de handelingen van de Tweede
Kamer aantonen, dat de C.H.-fractie c
steeds heeft gepleit. Hij hoopte, dat
estadige drup de steen zal uithollen.
De heer Tilanus wees er op, dat deze
reeds is geformuleerd in het door
de agrarische commissie voor de Unie
uitgebrachte landbouwrapport.
Resolutie van jongeren
Nadat de heer Rademaker, voor
zitter van de Jongeren-organisatie,
in een kort woord had aangespoord
tot daden en geestdrift, werd met
algemene stemmen een door die jon
geren-organisatie voorgestelde reso
lutie aangenomen, waarin de Unie
uitsprak, dat de jeugd door het re
geringsbeleid versterkt dient te wor
den in het vertrouwen in Nederlands
bestaansmogelijkheid en daarmee in
het vertrouwen in haar eigen toe
komst.
Overeenkomstig de aanbeveling van de
Unieraad werden de volgende nieuwe
leden van het hoofdbestuur benoemd: ds
J. W. Beerekamp te Groningen (in de
vacature-prof. dr Th. L. Haitjema), J.
Kroles te Ermelo (vacature-drs D. Schou
ten) en mevr. dr P. M. Frankenvan
Driel te Bilthoven (vacature-mevr. Jac.
SchokkingSchokking). De laatste be
noeming was oen succes voor mevr. Bal
jet uit Utrecht, die de candidatuur-n
Franken vurig verdedigde, tegen eer
dere candidate, mej. mr E. A. Haars uit
Breukelen, die zich terugtrok ten be
hoeve van zr F. de Jong uit Rotterdam.
acclamatie besloot de vergadering
prof. Haitjema te benoemen tot advise
rend lid van het hoofdbestuur.
De financiële controle over het jaar
1952 zal gehouden worden door. dè kies
verenigingen van Utrecht, Maarssen
Zeist.
Rest ons nog te melden, dat voor
aanvang van de vergadering, op straat,
bij de ingang van Krasnapolsky een
brochure werd uitgereikt van de hand
van (de niet-aanwezige) prof. Gerretson,
getiteld „Rekenschap". De uitreiking ge
schiedde door een portier van het dag
blad „De Telegraaf"
(Advertentie
maar hij wilde zijn broer laten delen in die Begreep Willem wel ooit zijn bedoelingen... hij,
Verbaasd zag Willem zijn moeder aan: zulke
gedachten had hij haar nog nooit horen uitspre
ken. Trots was hij op de zwijgzame vrouw, die
rust en deze taak was te zwaar om te dragen. Adriaan Mondijn een huichelaar terwijl zijn wan- nu opeens bewees dat haar ogen scherp waren
verkering krijgt..." zou hij wel del oprecht was onder de mensen.
en haar gedachten rijk van milde wijsheid.
)oit verkering krijgen... en zou hij het willen? Verdrietig over dit niet begrepen worden, „Ik heb een verstandig moedertje,"'zei hij met
Hij hoorde de stem van Toos en hij zag weer vluchtte hij weg naar zijn roef, waar zijn Augus- een liefkozende klank in zijn stem.
Glimlachend hoorde zijn moeder hem aan, zij
wist hij dat ook in hem het verlangen naar een vend
vrouw aanwezig was, al zou hij zich nooit zo
zot aanstellen als Willem deed. Zijn meisje zou
ernstig en degelijk zijn als hij zelf was. Het zou
een vrouw zijn, die van jongs af opgevoed was
bij de vastigheden van de beproefde waarheid.
Ook in deze zaak was Willem scheef gegaan
en al weer moest hierin vergeven worden- Ze
ventig maal zevenmaal... dat wilde zeggen tot
in het oneindige. Kon hij dat... hij was ook maar
een mens en geneigd alle geboden te wederstaan.
Daaf Maasdam geld lenen voor een motor
tjongetjonge nieuwe risico's nemen bij
de oudezo was Willemnooit een door-
ker...,. maar zo
gewordende zeilvaart was kapotmoest
mens kon hebben.
^[eventig maal
zevenmaal
kende haar jongens zo goed in hun deugden
gebreken, en zij wilde de een niet boven de an
dere stellen, maar de charme welke van Wil
lem uitging was haar aangenamer dan de koele
plichtsbetrachting van Adriaan, die geen enke
le spontane gevoelsuiting kon goedkeuren. Met
welgevallen zag zij naar Toos; zij mocht dat
jonge hupse ding wel en met Willem was zij
van mening dat dit goed willende meisje nog
gemakkelijk langs nieuwe wegen te leiden was.
Willem was de levensvervulling ®Rbijen
C. BAARDMAN Adriaan?
Zij zuchtte en zonder te weten wat zij deed
begon zij borden en schalen in een ti zetten;
Keik en School
Het lied dei
aethergolven
VRIJDAG 18 APRIL 1952
HILVERSUM I. 402 m.
NCRV: 7.00 Nieuws 7.18 Gewijde j
7.45 Eer
Gram. 9.00 Voor de zieker
Morgendienst 11.00 Plat
9.35 Grai
uo 11.30 Gram.
12.00 Amusementsmuziek 12.33 Lichte
1259 Klokgelui 1.
.15 Mariniers-
.15 Utrechts Ste-
-abas
„Opgeruimd staat netjes" spotte Willem na bereidwillig droeg Toos het vaatwerk
de Mondijns niet groot het vertrek van zijn broer. keuken.
rt was kapotmoest „Nee, Willem, zo moet je niet over Adriaan „En nu zal ik maar eens naar de Kleiweg
Daaf dan niet beschermd worden tegen zich- spreken," vermaande zijn moeder, „zijn bedoe- gaan" besloot Willem die zich in de weg ge-
zweet kleefden aan de schuit linger zijn goed, maar hij staat, buiten het le- voelde.
ven omdat hij alles door een verkeerde bril ziet. „Ik ga mee" zei Toos beslist.
Zijn plichten zic-t bij te groot en de dingen waar- „Blijf jij nu maar rustig thuis om moeder te
naar het hart van jonge mensen behoort uit te helpen dan ga ik op de fiets" antwoordde Wil-
gaan ziet hij te klein. Zijn liefde voor het le- lem overredend,
ven zal sterven aan zijn tobberijen over zijn „Ik ga mee" hield Toos vol.
plichten." „Ga jij maar mee, ik kan het werk wel aan"
„Hij moest een meisje zoeken," opperde Toos zei goedig vrouw Mondijn.
„De kleine jongen moet onder toezicht blijven,"
spotte Willem.
„Ja, een vrouw zou hem kunnen_leren dat het Toos schrok... zou hij iets vermoeden van haar
te rouw of angst?
hem d* Zijn lachend gezicht stelde haar echter ge-
genade schenkt om zijn plichten te kunnen offe- rust, hij zag haar aan alsof hij het toch wel
kelijk mens leuk vond dat zij mee ging.
(Wordt vervolgd.)
I zélvenbloed
J en Daaf was op het water geborenkon een
waterplant aan de wal gedijen
Tot aan het middageten toe zat hij in de zij-
kamer te peinzen en te zoeken naar een oplos
sing in de zaak van Daaf Maasdam. Een resul-
taat wist hij echter niet te bereiken; het sim
pele voorstel van Willem had zijn moeizaam ver-
i .vorven zekerheid stuk geslagen en tot een com- aarzelend.
oromis tussen plicht en begrip voor Daafs toe- „Zoals ik," juichte Willem,
i stand wist hij nog niet te komen.
Tijdens het middagmaal was hij de sombere leven meer is dan een rekensom. Een
j wolk, die elke vrolijkheid overschaduwde. Na een geloof dat hem zelfkennis leert
het eten las hij dc gelijkenis der talenten, !l|telteMHPPtekrii^^P
ook hiermee trof hij geen doel, hij zag aan ***:!-" ren voor het grote geluk van
lems houding dat deze niet begreep dat hij de te zyn!"
kapel 2.00 Tuinbouwpraatji
deli.ik orkest 3.10 Viola d'a;
plano 3.40 Voordracht 4.00 Kamermuziek 4.30
Voordracht 4.50 Gram 5.00 Voor de jeugd 550
Op bezoek bij de Marinierskapel der Konink
lijke Marine 5.40 Gram 5.45 Fries programmf
6.00 Nieuws 6.15 Amusementsmuziek 6.4;
Gram 650 Muzikale causerie 7.15 Regerings
uitzending: Verklaring en toelichting 7 35
Gram 7.40 Radiokrant 8.00 Nieuws 8,10 Vijf
minuten 8.15 Lichte muziek 8.40 „Zakendoen
in de Ver. Staten", causerie 9.00 Radio Phll-
harmonisch orkest en soliste 10.05 Gram 10.15
Vocaal ensemble 10.30 Orgelconcert 1045
Avondoverdenking 11.00 Nieuws 11.15 Ne
derlandse schaakkampioenschappen 1120
Amusementsmuziek 115012.00 Gram.
HILVERSUM I. 298 m.
VARA: 7.00 Nieuws 7.15 Ochtendgymnas
tiek 7.33 Gram 8.00 Nieuws 858 Gram 8.50
Voor de huisvrouw 9.00 Gram VPRO: 10.00
„Kinderen en mensen", causerie 10.05 Mor
genwijding VARA: 10.20 Orgelspel 1050
Gram 11 15 Radiofeullleton 11.35 Hongaars
volksliederen AVRO: 12.00 Lichte muzië
12.33 Sport en prognose 12 48 Gram 1.0
.15 Mededelingen of gram
rkest 2.00 Kookpraatje 25
acte „Aïda". opera VA1
Gram 4 30 Voor de Jeugd 5.00 Pianoduo
Muzikale causerie 6 00 Nieuws 6.13 Feliclta-
6 45 „Denk om de bocht" 7.00 Gram 7.10
it doet uw m*n?". klankbeeld VPRO: 750
huisbezoek", cursus 7.50 Berichten 8.00
iws 8.05 Boekbespreking 8 10 Gram 850
nelux" 8.40 .Xeven op aarde", causerie
IA: 9 00 Cabaret 9.30 „De ducdalf" 9 50
jziek
10.45 Avondwijding VARA: 11 00 Niéuws 11.15
„In huwelijk en gezin", causerie 11.30—12.00
Kamerorkest.
ENGELAND. BBC Home Service. 330 m.
1250 Bariton, viool en plano 1.00 Dansmu
ziek 1.25 Voor de arbeiders 2.00 Nieuws 2.1<
Gram 3.00 Hoorspel 4.00 Critieken 4 45 Or
kestconcert 5 30 Discussie 6.00 Voor de kin
deren 7.00 Nieuws 7.15 Sport 7.20 Opera
muziek 8.00 Revue-orkest en solisten 8.40
Causerie 9,00 Klankbeeld 10.00 Nieuws 10.15
Amerikaanse nieuwsbrief 10.30 Gev program
ma 11.00 Pianorecital 11.45 Voordracht 12.01
Nieuws 12 03 Sport.
ENGELAND. BBC Light Programme
1500 en 247 m.
12,00 Mrs Dale's dagboek 12.15 Lichte mu
ziek 12.43 Voordracht 1.00 Planorecital 1.15
Orgelspel 1.45 Orkestconcert 2 45 Voor de
kinderen 3.00 Voor de vrouw 4.00 Llchti
ziek 4 30 Voor de soldaten 4 45 Lichte muziek
5,15 Mrs Dale's dagboek 5.30 Orgelspel 6.00
Salonorkes*
rogramma 9.45 „These Radio Times" 10.15
ilscussle 11.00 Nieuws 11.15 Actualiteiten
1.20 Dansmuziek 12.00 Voordracht 12.20 Llch-
muziek 12.56 Nieuws.
FRANKRIJK. Nationaal Programmi
die
zenuwen!'
Neem Saoatogen -
het zuivere albumiae*
phosphor preparaat.
Iedere volgende dosis
draagt bij tot verster
king van Uw zenuw
gestel en brengt U
nader toteen blijvende
veerkrachtigegezond-
beid. Sanatogen ver-
lostUvanUwklachten
ca schenkt U nieuwe
energie en levensblij
heid. Begin er nu mee.
Beroepingswerk
Ned. Herv. Kerk.
iroepen: te Oldebroek (2e pred.
pi.) P. J. F. Lamens te Elspeet.
-dankt: voor Almelo (toer.) J.
Uitentuis te Huizum (Fr.).
Geref. Kerken.
•roepen: te Engwierum cand. P.
Popma te Amsterdam.
Geref. Kerken (Art. 31 K.O.)
sróepen: te Haulerwijk H. D. van
Herksen te Onnen.
Chr. Geref. Kerken,
ingenomen: naar Steenwijk
cand. G. de Vries te Apeldoorn, die
bedankte voor Bunschoten, Doesburg,
Eemdyk en 's-Gravenzande.
Prof. Grosheide over de
Geref. prediking
Ds P. D. Kuiper voorzitter van
predikantenvereniging
Gisteren en vandaag is in Utrecht de
Vereniging van Predikanten der Geref.
Kerken bijeen geweest, voor het laatst
onder voorzitterschap van prof. dr F. W.
Grosheide. Hij wordt opgevolgd door
ds P. D. Kuiper van Sassenheim, en is
tot erelid benoemd.
In zijn laatste openingswoord sprak
prof. Grosheide opnieuw over de predi
king. Draagt zo vroeg hij de pre
diking in onze kerken wel voldoende hét
karakter van Evangelieverkondiging?
Komen wij zelf als predikanten de kerk
binnen vol blijdschap over de verlossing
die Christus ook voor ons bracht, en
gaan de gemeenteleden in diezelfde
blijdschap naar huis nó onze prediking?
Prof. Grosheide was van oordeel dat in
dit opzicht in de Geref. Kerken nog wel
iets te verbeteren valt.
Gisteren hield prof. Grosheide voorts
m referaat over Theologie en Kunst.
In de gezellige avondbijeenkomst heeft
ds P. J. N. Smal uit Zuid-Afrika, die in
Nederland studeert, een causerie gehou-
over het kerkeiyk leven in zijn land.
„Werther", opera 11.31 Gram 11.45
Nieuws.
BRUSSEL. 484 m.
12.05 Orkestconcert 1.00 Nieuws 1.10 en 2.00
ram 2.30 Orgelconcert 3 00 en 4.00 Gram
Scheiding kerk en staat
in Indonesië
Regering vraagt 4 millioen
voor afwikkeling
De regering heeft de goedkeuring van
de Tweede Kamer gevraagd voor de af
wikkeling van de financiële scheiding
tussen kerk en staat in'' Indonesië. De
bedoeling is dat de Protestantse Kerk
en de R.K. kerk, die tot nu toe nog gel
delijke steun van de overheid ontvingen
geheel zelfstandig zullen worden. Voor
enkele laatste uitkeringen is nog f 4 mil1-
lioen nodig.
Aan de Stichting voor de Protestantse
Kerk in Indonesië wil de regering
f 1 650.000 uitkeren in drie jaarlijkse ter
mijnen. De eerste betaling zal plaat«
hebben in het lopende begrotingsjaar.
Verder is bijna f772.000 nodig voor een
toelage aan de Protestantse Kerk ter
overbrugging van de komende moeilijke
jaren en f878.000 voor de individuela
aanspraken van de predikanten, ter aan
vulling van de uitkeringèn krachtens de
garantlewet burgerlijk overheidspërso-
ceel Indonesië. In totaal bedragen, deze
drie sommen evenveel als de uitkering
van de republiek Indonesië.
Aan de (RK) Stichting Centraal In
disch Missie Bureau wenst de regering
f 678.000 te schenken voor ouderdoms- en
invaliditeitsuitkeringen aan R.K. géeste-"-
lijken die reeds vóór de souvereinitelts- 1
overdracht in Indonesië werkzaam wa- -
ren.
De scheiding tussen kerk en staat ih
Indonesië is officieel een feit sinds 29 -
November 1950, toen het resultaat van
de Nêderlands-Indonesisdhe ministers
conferentie werd vastgesteld in een
briefwisseling. Een administratieve schei
ding bestond reeds sinds 1935.
Advertentie
11.45 Gram 12'.HHP.
Gram 1.00 Nieuws 1.15 Hammond-orgelrecital
2.00, 2.45, 3.00 en 4.00 Gram 5.00 Nieuws 5.J0
Amusementsmuziek 6.00 Gram 6.10 Voor
dracht 6 20 Gram 6,30 Voor de soldaten 7.00
7.30 Actualiteiten 750 Radiofeullleton
O.
Gram 8.15 Symphonie-orkest
(8.55 Kunstoverzieht) 10,00 Nieuws 10 15
Causerieën 10.45 Gram 10.55 Nieuws.
5 15 Gram 6.30 Filmmuziek 7.00 TELEVISIE LOPIK
7.45 Nl_euws_8.00 Orkestconcert VRIJDAG. AVRO: 20.15—21.45: 1 Opening;
