PAUL CLAUDEL,
meeslepende poëtische taal
Veel etappes op de weg naar
de vreugde
Lustrumconcert van het mannenkoor der
lichtfabrieken
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
5
WOWJSDAG 2 APRIL I95Ï
Letterkunde in Frankrijk
Van een buitengewone verscheidenheid is het omvangrijke oeuvre van de
Franse schrijver Paul Claudel. Vele dichtbundels zijn van zijn hand ver
schenen, talloze philosophische en letterkundige essays, kunstcritieken,
reisimpressies, Bijbel-exegeses, en tenslotte het werk, dat het meest bij het
grote publiek bekend is geworden: zijn toneelstukken. Geboren en getogen
op het platteland is Claudel altijd een stoere, naar lichaam en geest oerge
zonde buitenman gebleven, wiens werk, hoezeer ook op het bovennatuur
lijke gericht, onverbrekelijk met de aarde verbonden is. Ligt in een zin
netje 'als: „J'entends les choses exister avec moi" (uit: 1'Annonce faite
Marie) niet zijn gehele liefde voor de natuur opgesloten
In Connaissance de l'Est vinden wij
beschrijvingen van landschappen, vol
keren. zeden en kunst in het Verre Oos
ten: twee toneelstukken, spelen zich ir
China af, een ander ontrolt zich tegen
een Amerikaans decor en wij herin-
ren ons dat Claudel een groot deel van
zijn leven als consul of ambassadeur in
het buitenland doorgebracht heeft: in
Japan, China, de Verenigde Staten, en
in een aantal steden van Midden-Europa.
Katholicisme
De voornaamste gebeurtenis echter
die in Claudel's leven plaatsgevonden
heeft, is die van zijn overgang naar het
Katholicisme. Claudel is een man die
God gevonden heeft, en die jaren lang
voor dit nieuwe bezit heeft moeten strij
den. Onder de invloed van zijn leer
meesters (o.a. Renan), had hij het geloof
verloren en was ten prooi aan een inner
lijke misère, een zelfvernietiging bijna,
waarvan hij zich zeer bewust was.
Het is in Ï886, op Kerstmis, gedurende
een mis in de Notre-Dame, dat het „won
der" zich aan hem voltrekt. „In één en
kel ogenblik", schrijft hij, „werd mijn
hart getroffen en geloofde ik". Hij zal
dan nog niet dadelijk die „missionnaris
en apostel" zijn waarvan later een zij
ner vrienden, Jacques Rivière spreekt.
In zijn eerste toneelstuk „Tête d'Or"
klinkt de echo door van de bittere strijd
welke hij vier jaren gevoerd heeft tegen
diezelfde God die hem zo aantrok.
Ook het tweede stuk, La Ville, is nog
van duisternis vervuld, maar men vindt
er reéds één lichtende figuur: Coeuvre,
de dichter, die het opbouwende werk
van de liefde stelt tegenover anarchisme
en materialisme, tegenover het louter
door het intellect voortgebrachte pro
duct en ook tegenover de obsessie van
de dood.
Ten slotte betekent La Jeune Fille
Violaine (waarvan het thema later in
1'Annonce faite k Marie overgenomen is),
Claudel's volkomen capitulatie: van af
dit ogenblik is het geloof onwrikbaar in
zijn ziel geplant, en al zijn volgende wer
ken getuigen ervan. De keizer van China
(Le Repos du septième Jour) daalt, even
als Christus, in de hel af om ook dat
deel van het menselijk lot te kennen, tot
heil van zijn volk. In l'Otage treedt voor
het eerst de vergelijking op tussen het
menselijk lijden en dat van Christus, en
werkt Claudel steeds verder de idee van
de offervaardigheid uit L'Annonce faite
k Marie kan men beschouwen als een
soort paraphrase van Maria's Onbe
vlekte Ontvangenis.
Offervaardigheid
In Le Soulier de Satin, leert Claudel ens
dat afzien van aards geluk terwille van
goddelijk geluk geen smartelijk offer be
tekent, maar integendeel een vreugde en
vertroosting brengende daad is. Steeds
meer is deze gedachte Claudel's werk
gaan beheersen, de gedachte van de oor
sprong en het doel van de liefde. Hij
toont aan hoe deze beperkt kan blijven
tot het zuiver menselijke, maar ook ein
deloos verwijd, hoe zij slechts door leed
gevoed kan worden en door strijd in
stand gehouden, hoe zij gekweld wordt
door de zucht naar het absolute en soms
totaal onmogelijk gemaakt door ons ver
langen te beantwoorden aan hogere
eisen, een heilige opdracht te volbrengen.
Is izijn bede niet geweest: „Fai-tes que
je sois comme un semeur de solitude, et
que celuiquitend ma parole, rentre chez
lui inquiet et lourd".
In Le Soulier de Satin, dat als een
enigszins lawaaierige finale Claudel's to
neelwerk afsluit, wordt de offervaardig
heid ten top gevoerd: bewust doen hier
de hoofdpersonen van elkander afstand
dan tot God te kunnen komen, zij spreken
elkaar op min of meer symbolische wijze
door een heg gescheiden, zij zullen pas
in het hiernamaals verenigd worden. Het
geluk op aarde zou voor hen'een gevan
genis geweest zijn, en liefde in boven
aardse zin is immers een bevrijding?
Wonderlijk aangrijpend is in dit stuk de
jubeltoon die boven alle tragiek uitklinkt,
o'e vreugde die geboren wordt uit het
leed en het overwint.
Zonde en leed
Parallel met le Soulier de Sa t in loop:
Partage de Midi, dat een twintigtal ja
ren eerder geschreven werd. Maar waar
het eerstgenoemde stuk in een boven
natuurlijk licht baadt, bevinden de
hoofdpersonen van Partage de Midi zich
midden in de brand van het aardse le
ven, hun tragedie heeft niets psymbo-
lisch. Het is die van een ongelukkig hu
welijk waarin de vrouw, Ysér door haar
liefde voor een andere man zó overwel
digd wordt dat zij haar echtgenoot en
kinderen in de steek laat om haar ge
liefde te volgen. Ook nu echter wordt zij
niet gelukkig, zij en Mesa gaan ook weer
uit elkaar. Tegen het eind van het stuk
blijkt al dit leed noodzakelijk te zijn ge
weest opdat Me'sa zou leren zijn eigen
ik af te leggen en weer tot God ;e komen
(dit bezingt hij in zijn „Hooglied" dat
een van de hoogtepunten van Claudel's
toneelwerk vormt). Hierin ligt nu het
essentiële verschil tussen le Soulier de
Satin en Partage de Midi, dat de liefde
van Mesa en Yse in de bevrediging haar
dood hebft gevonden, terwijl die van de
andere twee hoofdfiguren, ;o het einde
toe opengebleven, zich heeft weten te
bewaren en tenslotte boven zichzelve
uit is gestegen.
Twee werelden
Partage de Midi heeft de schelding ge
vormd tussen de twee werelden van
Claudel: de wereld waarin geen God
aanwezig is, of waarin Hij slechts Zijn
schaduw werpt, en die waarin men het
ganse heelal gedompeld ziet ir een god
delijk licht. L'Annonce faite Marie is
wel het sprekendste voorbeeld vooi
tweede aspect van Claudel's toneel
werk, omdat de schrijver hier op geniale
wijze er in slaagt zeer reële figuren in
het leven te roepen in een zeer reële
omgeving, en toch de indruk te wekken
dat dit „Mysteriespel" zloh afspeelt er
gens tussen hemel en aarde.
Violaine, een door God geroepene,
doet afstand van haar verloofde terwille
van haar zuster Mara. Uit barmhartig
heid kust zij een melaatse metselaar die
haar liefheeft, en neemt daarmee zijn
ziekte van hem af, opdat hij zijn werk
zal kunnen volbrengen: het bouwen van
de Kathedaral te Reims. Violaine trekt
zich terug in de eenzaamheid van de
bergen, waar or zekere dag Mara haar
komt opzoeken, '-.xj draagt haai dode
kindje op' de armen, en hoopt dat Vio
laine het weer *ot leven zal kunnen
brengen. Het is Kerstnacht en terwijl zij
de mis voorleest aan de bllndgeworden
Violaine, heeft het wonder plaats dat ons
in de zuiverste vorm de vruchtbaarheid
der Goddelijke liefde toont: Violaine
mag, in navolgi. van Maria, het leven
schenken aan een kind.
Niet iedereen zal zonder voorbehoud
deze bovenmenselijke levensopvattingen
die Claudel ons voorhoudt, kunnen aan-
vaarden. Maar het is juist de overrom
pelende wijze waarop Claudel zijn le-
zrs in zijn macht weet te krijgen door
de felheid van zijn overtuiging, door zijn
meeslepende poëtische taal. Zodanig dat
ons het onwaarschijnlijlte in zijn theo
rieën, die hem tot zo'n groot schrijver
maken, niet meer fcpvalt. Zijn woorden
brengen kracht waar verdriet is, blijd
schap in een leeg bestaan, vrede in een
wereld van oorlog.
Zonde, leed, liefde, afstand en dood,,
evenveel etappes op de weg die leidt
naar de vreugde en geplaatst in het
ken des Kruises. Zegt Jeanne d'Arc
Jeanne au Bücher) het niet: „Het is de
vreugde die de sterkste is"? Maar luis
tert ook naar haar laatste woorden op de
brandstapel: „Het is God, die de sterkste
is" (il y a Dieu qui est le plus fort).
Elisabeth Lugt.
Noodkreet uit Tanger
Ned. radio-amateurs
hielpen ziek jongetje
TpUROPESE radio-zendamateurs, o.a.
uit Zwolle, Utrecht en Arnhem,
hebben er voor gezorgd dat een zwaar
ziek jongetje van 6 jaar in Tanger
waarschijnlijk het leven kan worden
gered.
Een arts in Tanger (N. Afr.) had
vóór Maandagavond het nog zeer
schaarse, nieuwe geneesmiddel „dipio-
mecine" nodig vo.or het jongetje, dat
met hersenvliesontsteking in het zie
kenhuis lag. De dokter meende dat
het g"--- "-"el alleen verkrijgbaar
was in de Amerikaanse zone van
Duitsland, Hij wendde zich tot een
ra 'io-zendamateur in Tanger om op
de snelste wijze contact te krijgen.
Radio-amateurs uit Utrecht, Zwolle
en Arnhem vingen Zaterdagavond dit
bericht direct op of hoorden er van
via collega's en mede dank zij hun
activiteit was het verzoek van de
Tangerse dokte1- spoedig over geheel
Europa verspreid. In Hamburg, Ko
penhagen en Baze' bleek het genees
middel voorradi" te zijn. Het „diplo-
mecine" werd van deze plaatsen uit
per vliegtuig meegegeven en vanmor
gen werd in Zwoiv uit Tanger het
bericht opgevangen, dat er al twee
pakjes gearriveerd waren. Juist op
tijd, naar-de arts kon melden: het
jongetje maakt het naar omstandig-
1 heden goed.
Zwijgplicht opgelegd
aan ambtenaren
Tegen „routine en handig
heid van journalisten"
In een circulaire, die op last van minis
ter-president dr Drees is uitgegeven, is
aar.ambtenaren de plicht opgelegd alle
inlichtingen te onthouden aan vertegen
woordigers van de pers,
In de circulaire wordt gezegd: Het
hoofd van de centrale personeelsafdeling
maakt de ambtenaren attent op een rond
schrijven van de minister-president aan
de leden van de ministerraad, luidende
als volgt: „Naar mijn mening wordt te
gemakkelijk door verschillende hoog-
gepaatste ambtenaren tegen de pers
gesproken, wanneer deze contact
zoekt met bedoelde ambtenaren. Zonder
twijfel is kwade trouw van de zijde
ambtenaren een hoge uitzondering e
goede trouw regel. Het effect echter
maakt heiaas weinig verschil uit. Ik ge-
loof daarom, dat het nuttig zou zijn, in-
dien uwerzijds van die ambtenaren,
welke onder u werken en dié door hun
positie van zaken op de hoogte zijn, wa
voor bij de pers belangstelling bestaat, o_.
verlangd wordt, dat zij geen inlichtingen j bied
welke vorm dan ook aan de pers v~
Goedkope woningbouw
Coöperatieve flat in
Amersfoort
Amersfoort zal straks een royaal pavil
joensflat rijker zijn met- woongelegenheid
voor 120 perEonen. Het complex, dat aan
de Dr Abr. Kuyperlaan zal verrijzen, zal
bestaan uit zes, onderling verbonden,
paviljoens. Ook zal het worden voorzien
van een rusthuisaccommodatie. Het zal
de naam krijgen van De Terp. Coöpera
tieve bouw en gemeenschappelijke voor
zieningen houden de kosten zo laag moge
lijk.
De woningen worden van moderne ge
makken voorzien. Zo komt er een lift bij
de hoofdingang. De woon- en slaapka
mers komen alle op het Zuiden. De
warme maaltijden worden gereed ge
maakt in een centrale keuken en opge
diend op de kamers. Buitendien is er eer
recreatiezaal, waar men eveneens de
maaltijd kan 'gebruiken. Teneinde eer
rustige bewoning te verzekeren is de flat
alleen bestemd voor volwassen gezinnen
en alleenstaande personen. Voor alleen
staanden zijn enige zit-slaapkamers ge
projecteerd.
De kosten van een complete woning
voor echtparen zijn f 18.000 a f 19.000. Na
verlening van de rijkspremie blijft een
som van -f 15.600 over. Een bijzondere
financiële regeling maakt het mogelijk,
dat men slechts over f 5.400 contant geJd
behoeft te beschikken om aan de coöpe
ratie deel te kunnen nemen. Het reste
rende bedrag kan worden afgelost irt be-
cragen van omstreeks f 44 per maand,
Voor de alleenwonenden bedragen de kos
ten voor een woning ongeveer f 10.000,
terwijl zij slechts f 3000 direct behoeven
te betalen. Bij deze bedragen komen nog
v/el de kosten voor de centrale voorzie
ningen en het onderhoud.
Wanneer op de woonruimten is ingete
kend, kan met de bouw worden be
gonnen.
Opdracht vrij zeker
Ned. hulp voor groot
werk in Syrië
Plan voor ontginning van
gebied van 60.000 ha
De kans is groot dat de Syrische rege
ring aan de Nedeco (Ned. Adviesbureau
ingenieurswerken in het Buiten
land) in Den Haag opdracht zal geven
voorlopig plan op te stellen voor de
ontginning van de Gab-vallei. een ge-
.000 ha, dus 12.000 ha groter
in welke vorm dan ook aan de pers ver-1 dan de N..Oostpolder. De voorlopige uit-
strekken, dan nadat door uzeil. of door
he,t geven
voorlichting
ambtenaar, hierom wordt ge
vraagd.. Slechts op die wijze kan voor
komen worden, dat de routine en handig
heid van een aantal journalisten het win
ner^ van een voorschrift tot geheimhou-j
ding, welke de regering tijdelijk of blij
vend aangaande bepaalde zaken noodza-'
kelijk aclit".
Internationale conferentie
bij P.T.T.
De dii-ecteur-generaal d§r _F_.T.T„ - de
heer Lr Neher, heeft gistermorgen in
het hoofdbestuur de bijeenkomsten der
internationale studiecommissies I en III
het C.C.I.R. (Comité Consult,-itif In
ternationale des Radiocommunications)
geopend. Déze bijeenkomsten zullen tot
met 10 April'duren.
De commissies, waartoe ongeveer veer
tig personen uit verschillende landen be
horen, zullen zich bezig houden met de
bestudering van en met het maken
rapporten over de bandbreedte, de fre-
Het
Naar aanleiding van het eerste lustrum gaf het mannenkoor van de licht
fabrieken gisteren een zeer geslaagde uitvoering in de foyer van de stads
gehoorzaal. Voor dit concert bestond een verheugend grote belangstelling:
de foyer was geheel bezet. Er mag nog wel eens op worden gewezen, van-
welk uitnemend cultureel belang het is, dat personen uit een bedrijf de JSXSSuffnïefrichuSfte^
lust en de toewijding hebben om wekelijks onder goede leiding de zang- antennes op zeer grote afstanden
kunst te beoefenen. Het is een bron
begrip
van verantwoorde vrije-tijdsbesteding.
De resultaten mochten gezien worden.
In het algemeen werd reeds een klank
schoonheid en homogene samenzang be
reikt, waarvoor men de grootste waar
dering kan hebben. Natuurlijk is het
ideaal nog niét bereikt. De eerste tenoren
klinken soirfs nog wat schel en benepen.
De bassen daarentegen zijn uitstekend
bezet, zoals wel bleek uit de aria uit
„Die Zauberflöte". waarin een der bas
sen als solist fungeerde en ondanks een
alleszins verklaarbare nervositeit toch
een opvallende prestatie leverde. Ook de
zuiverheid en de voordracht vielen to
voering zal waarschijnlijk worden op
gedragen aan de Ned. Heidemaatschappij
en het Ingenieursbureau Dwars. Heederik
i Verhey in Amersfoort.
De Gab-vallei, waarin de plaatsen
Homs en Hama liggen, bevindt zich bij
de kust van de Middellandse Zee, onge-
halverwege Aleppo en Damascus.
Het gebied bestaat ten dele uit moeras
grond en droog onvruchtbaar land. Mid
den door het moeras stroomt de rivier
de Orontes, die door stuwen, bevloeiings-
afwateringswerken moet worden be
dwongen en productief gemaakt. De de
finitieve uitvoering van het plan zal een
kwestie van tientallen millioenen zijn.
Binnenkort vertrekken landmeters van
de Ned. Heidemaatschappij naar Syrië
het gebied af te bakenen. Daarna zal
de K.L.M. de streek in kaart brengen.
Voor het opstellen van een rapport door
Nederlandse deskundigen, die de moge
lijkheden voor de teelt van katoen en
andere gewassen in de vallei moeten on
derzoeken, heeft de Syrische regering
""".000 uitgetrokken.
commissie van vijf personen, on-
vie de heer Clason, directeur van de
Nedeco, zal morgen uit Syrië terugkeren
VOORSCHOTEN
Sociale werksters.
Het is bekend, dat onlangs besloten
is tol instelling' van de functie van,
sociale werkster. Deze maatregel werd
genomen, aldus een schrijven van B. en
W., omdat de overtuiging bestaat, dat
de verbetering van de maatschappelijke
welstand van alle Ingezetenen, maar in
het bijeonder van die der minder draag-
krachtigen, daarmee in hoge mate wordt
gediend. In deze voor onzie gemeente
nieuwe functie zijn twee sociale werk
sters werkzaam, van wie de ene werd
aangesteld door het R.K. parochiaal
armbestuur, terwijl de andere van ge
meentewege haar aanstelling kreeg. Om
met de sociale werksters in contact te
kunnen komen, zullen dezen ten ge
meentehuize op een aparte kamer zitting
houden en wel: mej. E. Jansen, die door
'het R.K. armbestuur is aangesteld, elke
Maandag en Donderdag van 2 tot 3 uur;
mevrouw M. Groot—^Kingmas die van
gemeentewege is aangesteld, elke Dins
dag en Donderdag van 2 tot 3 uur.
Burgerlijke stand
GEBOREN: Carel, z v C Souwer en N
Nagtegaal, Leidseweg 379; Cornelis N J,
z v J C J M van den Assem en M H van
der Valk, Haagweg 4; Jqhan F, z v J
Singeling en S C Tiemeyer, Leidsew 20.
GEHUWD: C Klein, Leidseweg 499 en
M Huijser, Papelaan 156c, adres na hu
welijk: Papelaan 156c; J J Balfoort, Pa
pelaan 186 en H J van der Veld, Van
Kempenstraat 16, adres na huwelijk:
Van Kempenstraat 16.
OVERLEDEN: H de Boer, 89 jr, we
duwe van P A Potjewijd, Leidseweg II;
E Stikkelorum, 31 jr, echtgenote van H
Neuteboom, Bijdorpstraat 69.
Jaarbeurs Brussel: van 2G April
tot 11 Mei
Van 26 April tot 11 Mei zal te Brussel
de 26ste internationale jaarbeurs worden
gehouden.
naast liederen, die uitstekend slaagden,
waren er andere, die minder bevredig
den, zoals Het Lied van de Arbeid van
Jac. Bonset. Andere liederen denken we
ons lichter en luchtiger van opvatting.
Maar het koor is onder leiding van Louis
van Wijngaarden op de goede weg en
zal ongetwijfeld nog meer kunnen be-
Over de samenstelling van het pro
gramma zou ook nog wel iets te zeggen
zijn. Naast Voortreffelijke composities
van Lotti, Josquin des Prés, Orlandus
Lasso, Mozart en Brahms bevatte het'ook
nog enkele nummers in de oudenvetse
Liedertafel-stijl. Ik weet, dat zulke lie
deren graag worden gezongen en bij het
publiek meestal een groot succes oog
sten. Maar ik geloof toch. dat men bij
voortgezette studie verstandig zou doen
door ze te vervangen door werken van
meer kunstzinnig gehalte.
Het mannenkoor had zich de mede
werking verzekerd van de sopraan Nelly
Smit en de pianist Wim Schmidt. Beiden
zorgden voor de gewenste afwisseling,
de zangeres door een zestal zeer mooie
liederen te zingen, de pianist door de
voordracht van een drietal piano-solo's.
Hun zeer verdienstelijke prestaties von
den warme waardering.
Het mannehkoor kan terugzien op een
zeer geslaagd concert. Het publiek heeft
op ondubbelzinnige wijze blijk gegeven
P B.
i zijn ingenomenheid.
Hoog Militair Gerechtshoi
Desnoods verlaagd in rang,
maar niet uit de marine
(Van een onzer verslaggevers)
Meegesleept door een superieur wa;
de korporaal-hofmeester F. C. S. uit Den
Haag. na een smetteloze staat van dienst
sinds 1946, aan boord van de Karei Door
man uit het lood geslagen. Er werd ge
knoeid met boter, vet en alcohol. Ten
slotte kwam de 23-jarige S. voor de Zee
krijgsraad wegens heling van 80 en
duistering van 90 flessen jenever,
werd veroordeeld tot 9 maanden om
waardelijk en ontslag uit de dienst,
der ontzetting.
Voor het Hoog Militair Gerechtshof
vroeg hedenmorgen de advocaat-fiscaal,
mr J. Zaayer, bevestiging van dit vonr
Bij de verdediging bleek echter, dat
niet zozeer tegen de gevangenisstraf, wel
ke inmiddels bijna was uitgezeten, als
wel tegen het ontslag bij de marine, in'
appèl was .gekome.n
De president scheen hier iets vo
voelen, doch maakte S. duidelijk, dat
mocht zijn ontslag vervallen, hij i
laagste rang weer bij de marine zou
ten beginnen. S. hield vol liever dit ot
te ondergaan, dan uit de marine verban-
te t
Uitspraak 8 April.
Oude vazen in Leids museum
In het museum van oudheden hield dr J. H. C. Kern gisteravond een lezing
over enige Attische en Etruscische vazendie zich in het museum zelf be
vinden. Bij wijze van inleiding schetste spreker, hoe de buitenlandse vak
litteratuur, bij het uitgeven van studies over bij elkaar behorende groepen
van vazen, maar al te vaak het Leidse bezit terzijde laat. Vandaar dat een
bredere bekendmaking van stukken en series uit het Leidse vazenmateriaal
een eerste vereiste is.
Aan de hand van lichtbeelden besprak
dr Kern een reeks gevarieerde Attische
i van de zesde tot vierde eeuw voor
Jlus: een schaaltje met deksel, een
parfumflesje, drie wijnsappen, een wijn
kelk, een ondiep wijnkarafje en drie
flesjes met netwerkversiering. Na dit
Attische gedeelte volgden nog drie
Etruscische, d.w.z. in Etrurië/Italië ge
maakte vazen uit de zesde tot derde
voor Christus: een fraaie wijnkan,
klein bekkannetje en een offer-
schaaltje. Alle behandelde vazen wer
den, voozover doenlijk, binnen een kader
van nevenstukken en vonds'.aanwijzin-
gen van elders gedetermineerd.
Het een en ander gold als voorberei
ding van een mogelijke publicatie van
series en groepen van vazen uit het
museumbezit. Bij het doorgaan van deze 1 leden
plannen kan de internationale vakwereld i Schilthuis
nog tal van verrassende aanvullingen
van de gezamenlijke materiaalschat uit
de hoek van he; Leidse museum tegemoet
Begrafenis mr F. A. Nelemans
Op Crooswijk te Rotterdam werd gis
termiddag het stoffelijk overschot te
aarde besteld van mr F. A. Nelemam
kantonrechter te Rotterdam en lid va:
de Gemeenteraad en de Prov. Staten.
Onder de aanwezigen bevonden zich
o.a. de Commissaris van de Koningin
de provincie Zuid-Holland, mr L.
Kesper, mr P. J. Oud, burgemeester
Rotterdam, de Tweede Kamerleden H. VV,
Tilartus en mr dr J, J. R, Sebmal en de
Gedeputeerde Staten G. J. C.
en ir C. H. Wittenberg.
De laatste gang van de
omgekomen K.L.M.-ers
Nog enkele droevige
plechtigheden
„Ik weet uit ervaring hoe groot het
het leed van een vliegersvrouw kan zijn",
Zc: dr A. Plesman bewogen, toen hij en
vele ^ndere K.L.M.-ers gisteren in Krom
menie geschaard stonden rond de groeve
van gezagvoerder L. E. J. Poutsma, di
bij de ramp met de Koningin Juliana b
Frankfort om het leven kwam.
„De dood is onvermijdelijk", zei c
Plesman. „en beperkt zich niet tot oud
en jong. Laten wij doen als Poutsma, die
op God vertrouwde en begreep dat Zijn
wil geschiedde. Dat hij ruste in vrede"
De president-directeur van de K.L.M.
was de enige die bij deze begrafenis he'c
woord voerde. Met hem was ook aan
wezig de directeur-generaal van de
Rijksluchtvaartdienst, de heer J. W.
F. Backer.
In Werkendam werd het stoffelijk
overschot van de derde bestuurder, A.
M. van der Stelt, ter aarde besteld, in
Amsterdam dat van de eerste telegrafist
C. Hoefnagel en de tweede boordwerk
tuigkundige Harry v. d. Lee en in Dor
drecht de tweede steward J. Blaauw. In
Den Haag vonden gisteren de begrafenis
sen plaats zoals in een deel onzei
edities gemeld werd van de radio
telegrafist Simon de Waard, de tweede
bestuurder J. J. Gart en de eerste boord
werktuigkundige C. van Etten. Overal
waren erebemanningen op de begraaf
plaats aanwezig.
Amsterdams Beursoverzicht
Amsterdam, 1 April
Amsterdam, 1 April. De handel ter
beurze blijft miniem en de omzetten
schommelen dagelijks rond de 1.1 mill:
gulden nominaal voor aandelen. Vandaag
viel de Scheepvaartafdeling op met
vrij vaste stemming, waarbij winsten
maximaal twee punten geen zeld
zaamheid waren. In navolging van
Wallstreet waren enkele Amerikaanse
oliewaarden wederom gevraagd er
koers verbeteringen van New York
den hier grif overgenomen, waarbij Con
tinental Oil en Canadian Pacific weder
om in open hoeken verhandeld werden.
Voor het overige was de stemming
ter beurze uiterst stil en merendeels
prijshoudend. Olies kwamen een fractie
hoger op 294, waarbij men dacht aan
omruilingen tegen afgifte van Unilevers,
die bijna twee punten lager kwamen.
De textielwaren blijven zich aarzelend
ontwikkelen. Gebrs. Van Wijk werden
vandaag op 80 wederom twee punten
lager getaxeerd. Voor het eerst werden
claims De Wit's textiel verhandeld. De
theoretische waarde hiervan bedroeg
f 172. Na vee] passen en meten werd
na half drie een prijs van tegen de f 130
geadviseerd.
Aandelen van Nelle die onlangs geïn
troduceerd zijn tegen 110, (de inschrij
vingen werden ten volle toegewezen, zo
nen aannam dat de emissie niet ge
heel geslaagd is) behaalden een eerste
notering van 107.
De Indonesische sector bleef onbein-
vloed door het nieuwe Indonesische ka
binet De voornaamste soorten waren
Al 83.000 t.b.c.-dieren
voor de slacht
Ruim 5000 stallen buiten Friesland
nu onbesmet
Met het oog op de plannen om de
rundveestapel in ons hele land vrij van
t/b-c. te maken, evenals nu reeds in
Friesland het geval is, zijn van 20 Mei
1951 tot 23 Februari j.l. in ons land bijna
83.000 reactiedieren aangeboden voor
een slachtipremie. Hiervan kwamen de
meeste (ongeveer 24-000) uit Noord-
Brabant en daarna (ruim 13 000) uit
Zuid-Holland.
Op 23 Februari waren buiten de pro
vincie Friesland reeds 5044 stallen
rundvee vrij van t.b.c. gemaakt. Daar
toe behoorden er 3059 die op 1 Mei a.s-
vrij van. t.b.c, moeten zijn en 1985 die
pas na deze datum behoefden te zijn
vrijgemaakt.
Aan heffingen van 25 pet per 100 kg
melk hebben de boeren van 20 Mei 1951
tet het eind vqn dat jaar ruim f 7,9
millioen betaald. Uit de Marshall-hulp
ontving het nationale fonds in die pe
riode f 8,5 millioen. De uitgaven be
droegen tot 26 Januari j.l. rond f 1,4
millioen. De extra-heffingen van 55 ct
per 100 kg melk 'brachten tot deze laat
ste datum ruion f 175 000 op.
Vervoer Holl. Stoomboot
steeg 30 procent
Bruto winst acht en veertig procent
De Hollandsche Stoombootmij boekte
een exploitatiewinst van f 1,5 millioen ot
48 pet. meer dan vorig jaar en 72 pet.
van het kapitaal Na diverse voorzienin
gen, zoals f 1,2 millioeh afschrijvingen,
f 1,3 millioen reservering voor aanbouw
f400.000 voor diverse belangen, res
teert f732.980 (v, j. 548.568) netto winst.
Zoals bekend is 9 (7) pet. dividend voor
gesteld. Voor belastingen is f523.000 uit
getrokken. Het vervoer steeg met 30 pel.,
doch de directie vreest, dat het vervoer
?n naar Duitsland en Oostenrijk over
Amsterdam zal achteruit lopen door de
beschermende tarieven der Duitse spoor-
•egen ten gunste van Hanrourg en
Bremen. De directie vertrouwt de finan-
'ng van de reeds bestelde schepen en
kantoorbouw ad f 3 millioen in twee
jaren uit eigen middelen te kunnen be
talen. In October j.l. is weder een nieuw
schip in bestelling gegeven, dat einde
1952 moet worden opgeleverd. De f 1.3
voor aanbouw vertegenwoordigt hel
bedrag, dat de vennootschap meer aan
belasting zou hebben moeten betalen, In
dien geen gebruik ware gemaakt van de
faciliteiten der wet-belastingherzfismng
1950. De nog niet uitgelote reslantbewij-
zen worden afgelost.
Nieuw kabinet in
Indonesië
President Soekarno heeft Dinsdag
avond de samenstelling van een nienwe
regering aangekondigd, waarvan forma
teur mr Wilopo van de P.N.ï. (nationale
partij) premier is en Prawoto van de
Masjumi (Islamietische partij) vice-pre-
is. Het ministerie van Buitenlandse
Zaken zal ad interim door de premier
beheerd worden.
De volledige lijst van ministers luidt
als volgt: mr Wilopo (PNI). voormalige
minister van economische zaken; vlce-
premier: Prawoto Mangkusasmito
(Masjumi): voor mr Wilopo was hij
tezamen met de voorzitter van de PNI,
Sidik Djojosukarto. aangewezen als kabi
netsformateur: Buitenlands^ Zaken- mr
Wilopo ad interim (de eerder voor deze
portefeuille genoemde naam van
Mukarto is dus vervallen).
Binnenlandse Zaken: Mohammed Roem
(Masjumi).
Economische Zaken: mr Sumanang
(PNI), voormalig directeur- van het dag
blad Nasional."
Defensie: Sultan Hamengku Buwono
(Partijloos).
Financiën: dr Sumitro Djojohadiku-
sumo (Partai Socialist).
Justitie: mr Lukman Wiriajadinata
(Partai Socialist',.
Landbouw:- Sardjan (Masjumi).
Gezondheid: dr Leimena -Partai Chris
ten); Personeelszaken: Pandji Suroso
(Partai Indonesia Rakjat): Openbare
Werken: ir Suvrarto (Partai Katholik);
Verbindingen: ir Djuanda (Partijloos);
Onderwijs: dr Bahder Djohan (Partij
loos); Voorlichting: Mononutu (PNI);
Godsdienst: Faih lisman (Masjumi); Ar
beid: Tedjasukmana (Partai Buruh-Ar-
beid); Sociae Zaken: Anwar Tjokroa-
mlnoto (P.S.I.-Verenigde Islamietische
Partij).
Ook Friesland krijgt nu
aardgas
Nog dit jaar uit de bronnen
van Wanneperveen
Nog voor Kerstmis van dit jaar zullen
Haskerland en andere Friese gemeen
ten aardgas kunnen betrekken van de
bronnen van Wanneperveen, bij Giet
hoorn in de kop van Overijssel. Dit is
bekend gemaakt op een bijeenkomst van
burgemeesters van alle Friese gemeenten
waar zich een gasfabriek bevindt.
De productie van de bronnen bij Wan
neperveen werd aanvankelijk geschat op
100.000 kubieke meter per etmaal, doch
blijkt 170.000 m3 te bedragen. Het is de
derde vindplaats waarvan de bestemming
van het gas nu bekend is. Tubbergen zal
gas aan Enschede, Hengelo, Oldenzaal en
Almelo leveren en de bronnen bij Coe-
vorden leveren reeds aan Coevorden
•sinds 4 September 1951) en het Schoo-
nebeker olieveld.
vrywel in een doen met gisteren. Gul-
densbeleggingen wederom vast. waarbij
de conversielening zich tot 88V> verhief.
Van de dollarleningen was de 3Co lening
op 94 ruim een half punt lager. Het agio
voor dollarwaarden schatte men onver
anderd 1 5/8. Prolongatie 3 Va pet.
BEURS VAN AMSTERDAM
DINSDAG 1 APRIL
OH. not medegea
S bieden, laten. ged en b., t ged en 1.,
a Effectenhandel
Chrysler
Douglas AircrS",
Gen Electr 60
Gen Motors C 55
Ned 1951 3Va 56 96 Exc
.Nederl 1948 3% 87',. 87(4 Grt
Öeleggingscer 3V. 90A Hee
Nederl 1950 3>/« 87% 87% ^ee
Loan 94 95
*oan 32 3Va 75
i '47 3—3 V, 91 Va 92»
v d Af104',a* 105
if154t 155t
;en168(5 169
155 156
suiker 195* 194
Klinker Isollet283'* 2fis;
Xondor A2tur
98'A Kon. Ned Ed elm
87','2 K. N G1 en Spir 215} 219
h Kelvin.'.™" 2144 21
Can 11'. 114*
Overz Gas Mlj 78 78%
Am Teleph 16!'.; 162'*
Columbia Gas..... 16% 164*
Int. Tel en Tel.— 17,V 17'**
Radio Corp 27%* 27'
l Mlj 1111!) 111',i
K. Ned Grofs
KoudUsU9(<j
Eur Azië H Mlj
Hagemeljer
H Guntzel
104 104
Tela en Co113 no
ir C 7% CP
~r 6% C~
130t
116(5 116(5
4 -1 Spoor '37 3(5 48% 47(1
Lev Br 4% CP 83%
Lyempf128% 127(5
Lt)m Delit CvA ...139% 137/
Meell N8 CvA i93 ,„,3.
CvA
Cher
1 fitting fat
1 136
3 137 134*
4'A1M,V}M N.eci
219% 22U
i Goed. Bk 10g 109
i Onr Z20%* 20%
mplobank 5115} 51%
Nyma
Oranjeboom
Padang Portlcei
PSb 138% 138'.
m wb 57.50* 57.50* 'Hi"'
elw 82(5 82'
85/
Rott Bank151% 1533
Slavenburgs B. A 103',* 103'
rwentsche B C 152'.
(nt Bel Utile190
R Bel Cons C 197
Tel Electron15
N Am-Ned Hbk 79(;
NW Pacific Hbk .142
Ver Tr at! HB 12>
Rott Droogdok 286 208;
Rouppe v d V 82%
Vredesteln rubb 143(5
Ruttens Bier123 121/
De Schelde (NB) .101 98%
Schokbeton99% 9954
Scholtens aardjn 130/ ]25§
Oostzee 230* 229%
3tv MD Wtjkl 138
Stv Mil Zeeland 75/ 74
Moorman en Co 13-. 13*
Wonolangan43'* 43%
Arendsburg68
Soekowono106-
Temoeloes25-
Sedep Cult Ml)671
25': 25%
63/
33
189',5 Sm't en Co
Stok vi
St Spar
176
101
175(5
r Reger
143!
33 32%t
—193» 153!
Alg Norll A278
Allan en Co 93
dam Baiiast102'
Bergh Papier173*
Braat Machine68*
Breda Mach fabr 112
o Co,102/ 101/
2lV,i Ver BUk ™.7".3
Ver Neo Rubb
Ver Pharmac
WUers126 125%
Iwanenb Organ 150%-151
Am Can Cy G A 128
Ad Rilt Ml) Ad
Blaauw Vriessev 73*
Thomsons Haven ill HI
Marshall Fields C 25'
Montg Ward 64(5 64%
Peruv CCypr 9'* 9J*
Sears Roebuck C 547,
Wilson en Co12'v
Woolworth43%
Dell Spoorweg40%
Ned Ind Spoor... II1*-
Atch Topeka C 84'5
n Co 139 139
1 Car Fot
Am Enka37 37%
Amer Radiator.. 17% 17%
Am Smelt C45|-J 45%
Jalvé-Delfl CvA 112
Cent Suiker Mil 164%
Fokker N Vliegt 94 (5
v Gelder Zonen 149%*
Hoogovens134
.ever Br CvA 178%
Ned Ford193
Ned Kabelfabr 185'-.
Philips Gem Bez 147%
Philips Gem B P 128%
Wilton Feyan. .„..150
vt Enlm t wbw
VI. Enlm 4 wbw
(rast Rubber
iandar Rubber 85
leli-Bat Rubber 865
vendeng Lemboe 77!
South Pac 69% 71%
Union Pao121% 12%
.'anada PBciflcC 38%t
jva-CtunaP135%* 135
Con NedStN B 125',; 137%
Con. Paketvaart 116 117%
Con Rott Lloyd 132 132%
Van Ommeren166* .67
-1 Suiker Unie 76'.*
77(5 ver. Vorst Cult17(5* 18/
57(5* Dell-Batavla100
32% Dell-MU Cert71% 71
83% Senembah Mij66% 66%
385 Mflller en Co1S5%* 166*
154% Philips Nwe A142 %f 142*
