(92)
Prof. Dr J. F. van Bemmelen
nog steeds actief bezig
Bio-genealogisch terrein heeft zijn
bijzondere interesse
Leidse Paasveetentoonstelling
komt op het televisiescherm
Goed jaar voor opleidingsschool
Hoogl. Kerkgracht
Van schema voor scholenbouw
kan worden afgeweken
Alfred van Sprang vertelde uit het leven
van een oorlogscorrespondent
Voor hem bestaan schier geen grenzen
oubfc-tMr
lattrtelt
Eind-tentoonstelling avondtekenschool
van de R. K. volksbond
Bij Stafleu verschijnt lijvig werk
over pharmacotherapie
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
3
DONDERDAG 27 MAART 1952
Zeventig jaar geleden gepromoveerd
ontbijt daarna en ga dan hier zitten
ken". En als de bezoeker dan zonder
al te veel verwachting vraagt, waaruit
dit werk bestaat, hoort hij tot zijn grote
verwondering, dat deze grijze hoogleraar
nog geregeld publiceert
In de eerste plaats komen er ii
Proceedings van de Koninklijke Akade-
mie van Wetenschappen, waarvan h
1915 lid werd. op geregelde tijden
tenschappelyke artikelen van zijn hand
TTIJ IS 92 JAAR, professor Johan Frans van Bemmelen. Maar als de
bezoeker, zich erg jong voelend, hem de hand drukt, merkt hij
onmiddellijk, dat hier een nog zeer vitale man voor hem staat. „U moet
nogal hard en duidelijk met me praten", zegt hij verontschuldigend, „want
mijn gehoor is niet al te best meer". Maar dit verzoek is grotendeels
overbodig, want er valt de bezoeker niet veel te vragen. Wanneer de
hoogbejaarde professor op zijn praatstoel zit, korpt er een stroom van on
gedachte wetenswaardigheden los. En dat is ook geen wonder. Het leven
van professor Van Bemmelen is rijk geweest. „Ik heb een machtig mooi
leven gehad", zegt hij zelf. „Ik ben docent geweest in acht plaatsen, aan
elf inrichtingen en in acht vakken." Bovendien heeft hij veel van de
wereld buiten de landsgrenzen gezien. Zondag a.s. is het 70 jaar geleden,
dat hij promoveerde tot doctor in de wis- en natuurkunde. En naar aan
leiding van dit hoogstmerkwaardige feit wil hij graag de bezoeker ont
vangen voor een stukje in de krant.
„Ik werd de 26ste December 1859 in
Groningen geboren", zo begint professor
Van Bemmelen zijn levensgeschiedenis,
die hij bovendien, ten gerieve van de
krantenman, keurig netjes op een blaad
je heeft neergeschreven. „Mijn vader
was daar directeur van de R.HB.S. Ik
w-as nog maar acht jaar, toen ik al met
het aanleggen van een insectenverzame
ling begon. En m'n hele verdere leven
heb ik veel liefhebberij voor de ento
mologie behouden. Toen ik tien jaar
was, vertrokken we naar Arnhem, waar
mijn vader eveneens directeur van een
H.B.S. werd. Ik werd daar enkele jaren
leerling en kreeg privaatlessen in Latijn
en Griëks.
In '74 werd vader benoemd tot hoog
leraar in de anorganische scheikunde te
Leiden, zodat we toen naar de Sleutel
stad verhuisden. Drie jaar later liet ik
me inschrijlven aan de universiteit als
student in de zoölogie, waar ik de col
leges van prof. Hoffmann en de Hu-
brecht volgde. In 1882, op de 30ste Maart,
promoveerde ik en een paar weken later
vertrok ik naar Jena, waar ik het
zomersemester van prof. Hertwig volgde.
In September datzelfde jaar werd ik
assistent op het dierkundig laboratorium
te Utrecht en kreeg ik eenzelfde functie
aan het zoölogisch laboratorium der
universiteit aldaar.
Het eerste halfjaar van 1884 deed ik
onderzoekingen aan 'het Zoölogisch Sta
tion te Napels, aangaande de ontwikke
ling van haaien en roggen en het daar
opvolgende jaar was ik in Heidelberg,
voor onderzoek naar de ontwikkeling
-der hagedissen.
In 1885 werd ik privaat docent in
Utrecht, waarna ik twee jaar later leraar
in de plastisdhe anatomie aan de rijks-
mormaaTschool voor tekenonderwijs te
Amsterdam werd.
Voor een wetenschappelijke zending
werd ik in 1890 naar Nederlands-ïndië
(gestuurd, om een onderzoek naar de ont
wikkeling van de zeeschildpadden
6tellen. M'n ervaringen aldaar zuid
kust van Java heb ik in 1891 beschre
ven in de Gids.
Dwars door Sumatra
In 1891 nam ik deel aan de expeditie-
IJzerman van Padang naar Siak, door
het toenmaals onafhankelijk en onbe
kend middengebied van Sumatra. Ik
schreef hierover een boek, getiteld:
„Dwars door Sumatra". Hierna werd ik
leraar in de natuurlijke historie aan de
H3.S. te Meester Cornelis. Ik werd toen
tegelijk aangesteld als bibliothecaris van
de Nederlandse Natuurkundige Vereni
ging in N-O.I. In 1893 maakte ik in op
dracht van de K.P.M. een reis door Java
en de Molukken, tot het schrijven
een Gids voor N.O.I. Een jaar later
keerde ik naar Holland terug, wegens
benoeming als leraar in de natuurlijke
historie aan het gymnasium te Den Haag
Voor ik in 1906 naar Delft ging, ben ik
in Den Haag nog leraar aan een HBS.
geweest, idem in Delft en gaf ik les aan
de Rijkstuinbouwwinterschool te Naald
wijk.
In 1906 werd ik benoemd tot buiten
gewoon hoogleraar in de palaeontologie
en historische geologie aan de Techni
sche Hogeschool, en het daaropvolgende
jaar ging ik naar Groningen, waar ik
gewoon hoogleraar in de zoölogie werd.
Dat jaar er voor, in Augustus, was er
juist een enorme brand in de academie
geweest, waardoor het gehele dierkun
dige museum en laboratorium verwoest
waren. Welnu, in 1930 werd ik emeritus".
Emeritaat
En dan denkt de bezoeker dat hij het
gehad heeft. Maar als professor Van
Bemmelen een slok van zijn thee ge
nomen heeft, gaat hij verder:
„Uiteraard kon ik, al was ik dan 70,
niet zo maar gaan niets doen. In 1931
reisde ik naar Amerika en hield ik voor
drachten op het Lowell Institute te
Boston. Toen ik weer terug was we
woonden toen in Den Haag heb ik
daar het Bio-genealogisch Instituut op
gericht. In '45 moest ik uit Den Haag
weg, omdat mijn huis vernield was en
lk bovendien zwaar ziek lag. Ik kwam
bewusteloos in Leiden aan, waar we
onze intrek namen bij m'n zoon en waar
Ik nog steeds ben. M'n vrouw overleed
na enkele maanden. In 1947 heb ik af
stand gedaan van de inventaris en het
archief van mijn instituut en vermaakt
aan het nieuiw opgerichte Centraal Bu
reau voor Documentatie en Genealogie,
waarvan jhr mr dr E. A. van Beresteyn
direceur is".
Hoe thans?
De bezoeker wil nu ook wel eens we
ten hoe de 92-jajrige thans leeft.
.Och", lacht professor Van Bemmelen.
„wat zal ik u zeggen? Ik sta om een uur
of negen op 's zomers om acht uur
PROF. DR J. F. VAN BEMMELEN
(naar een schilderij)
voor. „Nog niet zo lang geleden", ver
telt professor Van Bemmelen, .schreef
ik nogal revolutionnaire ideeën neer over
de vergelijking slang-hagedis". En dan:
de „Herinneringen van een oud-student-
Leidenaar" in het Leids Universiteits
blad zijin ook van mij.
Verder 9Chrijf ik over algemene 1
derwerpen, in verband met de z.g. stam
geschiedenis der gewervelde dieren. En
dan houd ik mij bezig met het familie
onderzoek op bio-genealogisch gebied.
Dus, ik vraag me niet alleen af wie
voorouders waren, maar ook h o
waren. M.a.w. welke eigenschappen ze
aan hun nageslacht hebben meegegeven.
Zo heb ik ontdekt bijvoorbeeld, dat de
Van Bemmelens mijn tak tenminste
een docenten-aanleg hebben. Om maar
dichtbij te blijven: mijn vader was hoog
leraar, ik zelf was het en m'n zoon bij
ik i
s het
Teivens hebben we aanleg
schilderkunst Daar hangt een olieverf
van een zekere Humbert de Superville,
een voorvader van me, uit het midden
van de 18de eeuw. Een zelfportret. Ik
zelf teken ook behoorlijk en mijn
de hoogleraar, is een heel verdienstelijk
schilder".
Op het bureau zie ik een boekje
gen, dat zoals ik vluchtig zie, handelt
over de kwartierstaten der Van Bem
melens. Geschreven door mijn gastheer.
Als de 'bezoeker naar de huidige
levenswijze van zijn gastheer vraagt
verneemt hij, dat hij elke dag nog min
stens een uur wandelt. Nee, niet meei
alleen. „Ik kan nu merken, dat ik een
dagje ouder word", zegt professor Van
Bemimelen ondeugend. „Tot voor kort
liep ik heen en weer natr Warmond. Nu
doe ik dat niet meer. Maar het eten
smaakt me best. En m'n apératiefje
eens. Roken heb ik nooit gedaan.
Waarmee ik, gezien m'n leeftijd, maar
e bewijzen wil, dat tabak heus niet
gezond en alcohol heus niet zo scha
delijk is".
Rij boeken
In de kamer staat een grote, ouder
wetse kast- De professor dribbelt er naar
:n ik moet mee. Als de deuren open
gaan, zie ik allereerst een rij boeken:
„Over den bouiw der schelpen van
Brachiopoden, en Chitonen", de disser
tatie, die 'hij in 1882 schreef.
„Anatomie und Histologie der Brachio
poden" (1883).
„Zur Anatomie der Chitonen" (1884).
„Die Halsgegend der Reptiliën" (1888).
„Erfelijkheid van verworven eigen
schappen" (1890).
„Schadelbau der Monotremen" (1901).
„Dwars door Sumatra" (1895).
„Schadelbau von Dermochelys Coria-
cea" (1897).
„Unterschied Hasen- und Kaninchen-
sdhadel" (1908).
zie voorts, keurig gebundeld, de
talrijke verhandelingen over familie
onderzoek en erfelijkheidsleer en een
artikelen over de ontwikkeling der
kleuren en aderen op de vleugels der
vlinders.
Maar de oude professor heeft reeds
;n la opengetrokken en vraagt de aan
dacht van de bezoeker voor een kaart
met allerjei foto's. Een fotografische tak
(Advertentie)
U weet wie Rembrandt was.
weel U ook wal REMBRANDT is?
Primeur voor de Sleutelstad
Aantal inschrijvingen overtreft de verwachting
Vorig jaar werd op initiatief van het bestuur van de Vebo voor het eerst een
Paasveetentoonstelling in Leiden georganiseerd. Het werd een succes, zowel
kwalitatief als kwantitatief. Tevens was het de bedoeling van de tentoonstelling,
dat op die dag voor het aangevoerde vee afzetgebied zou worden gevonden. Ook
hierover heeft men geen klagen gehad. Men begrijpt, dat dit alles de aanleiding
was om ook dit jaar met een Paasveetentoonstelling uit te komen. Zy wordt ge
houden op Vrydag 4 April.
Het bestuur van de Vebo deelde ons
ee, dat de voortekenen van de tentoon
stelling niet ongunstig zijn. Het aantal
inschrijvingen overtreft op dit 'ogenblik
al dat van vorig jaar. Men is min of
meer bevreesd geweest voor concurrentie
de zijde van Amsterdam, waa
ook weer een tentoonstelling wordt ge
houden. Maar deze vrees is door de grote
belangstelling voor Leiden weggenomen.
De Paasveetentoonstelling in Utrecht
gaat niet door wegens gebrek aan be
langstelling.
Men heeft zich, wat de komende ten
toonstelling aangaat, beperkt tot het
slachtvee, dit met het oog op de najaars
expositie, die uitgebreider is. Aangevoerd
worden vette koeien, vette varkens en
vette kalveren. Het aantal vette koeien
wordt geschat op 130. De verwachting is,
dat in totaal een kleine tweehonderd die
ren zullen worden aangevoerd. De --
zending schapen is helaas miniem. Nu al
gaf men ons de verzekering, dat de ten
toonstelling ook kwalitatief op hoog peil
zal staan.
Dank zij het initiatief van de heer
Weima, directeur van de markt- en
havendienst, zal de tentoonstelling op
een stamboom, zou men kunnen
zegigen. En dan volgt er een heel
haal over zijn grootvader en betover
grootvader. „Wist u", vraagt hij dan
plotseling, „dat mijn overgrootvader
schrik gestorven is bij de ontploffing
n het kruitschip?"
.Gunst, wat grappig", ligt dan de be
zoeker op de lippen, maar nog bijtijds
weet hij dit in te slikken. ..En wist
gaat de onvermoeide gastheer verder,
„dat alle gelaatsgelijkenis berust op
bloedverwantschap? Twee dubbelgangers
hebben ergens in hun voorgeslacht ge
meenschappelijke ouders- Ik heb dit
enige malen bewezen".
En dan moet de bezoeker nodig weg.
Want bijna anderhalf uiur is hij op visite
geweest.
Opgewekt en fris neemt de 92-jarige
hoogleraar afscheid.
En zijn gast, die niet half zo oud is.
voelt een 'begin van, moeheid, van al
het gehoorde.
Volgende maand 35 jaar
het televisiescherm van de N.C.R-V.
worden geprojecteerd, terwijl deze
omroepvereniging ook een radio-uit
zending er over zal verzorgen (radio-
krant voor Nederland). Met deze tele
visie-uitzending heeft Leiden de pri
meur van ons land.
Wethouder Van der Kwaak hoopt de
tentoonstelling te openen. De opening
vindt plaats om 10 uur 's morgens in het
Schuttershof. De heer Van der Stoel,
die ons deze gegevens verstrekte, prees
nog de medewerking van het gemeente
bestuur van Leiden, dat het belang van
de Vebo en haar acties volledig inziet.
Men heeft ook een extra prijs beschik
baar gesteld voor de inzending, die de
hoogste bekroning van de tentoonstelling
in de wacht sleept. Trouwens: er zijn
tal van mooie prijzen beschikbaar gesteld,
door bedrijven, organisaties, instellingen
en particulieren.
„Filiaal" moest worden betrokken
n gestadige vooruitgang wat het leer
lingenaantal aangaat. Bedroeg het gemid
delde leerlingenaantal in 1950 324. vorig
jaar was dit gestegen tot 347. terwijl
thans 359 leerlingen staan ingeschreven.
Er moet zelfs een „filiaal" betrokken
worden om de leerlingen onderdak te
kunnen brengen. Het is dan ook te hopen,
dat alle ouders hun kinderen t.z.t. naar
het nieuwe schoolgebouw in de Profes-
sorenwyk zullen sturen. Aldus vermeldde
het jaarverslag van het hoofd der school,
de heer A. Lamain, tijdens i de gister-
rond gehouden jaarvergadering.
De voorzitter van deze bijeenkomst,
dokter J. de Bruyne, zei o.m., dat het
tegenwoordige onderwijs veel van het
kind vraagt, maar de manier waarop het
onderwijs gegeven wordt, verschilt toch
wel heel erg, en dat in gunstige zin, met
vroeger.
De ouders konden gisteravond kennis
maken met twee nieuwigheden op onder
wijsgebied. Mej. I. Klokman gaf demon
straties met het zgn. Flanelbord. De naam
zegt het al: een bord van flanel, waarop
het materiaal, waarmee lees-, teken-, ver-
keers- en welk onderwijs ook gegeven
wordt, zonder verdere bevestiging blijft
plakken.
De heer H. A. van Ingen Schenau ver
telde van de „project-methode", waarmee
hij reeds enige tijd bezig is. Deze me
thode gebruikt een centraal punt. waar
omheen allerlei lessen in verschillende
vakken gegeven worden. Het middelpunt
van deze maand was de Jan van Rie-
beeck-herdenking. De jongens kregen
aardrijkskundeles over Zuid-Afrika; het
rekenen handelde o.a. over de afstand
AmsterdamKaapstad en de kosten
zo'n reis: er werden Zuidafrikaanse
liedjes geleerd, kortom, alle vakken
draaiden om dit gedeelte van Afrika.
In de klas was o.a. een kafferdorp te
op dit gebeuren slaat, bijeenge-
Verder waren er nog een leuke gym-
nastiekdemonstratie en een alleraardigste
Gelderse klompendans onder leiding van
de gymnastiekonderwijzer, de heer v. d.
Wildt.
uitstekende avond.
(Advertentie)
Eerste paal aan Damlaan
Tempo van bevolkingstoeneming in
Leiden vertraagd
Aan de nieuwe Damlaan, in dat deel van het Morskwartier, dat over de spoorlijn
ligt, is gistermiddag de eerste paal geslagen voor een stenen openbare lagere school.
In totaal gaan er 68 palen de grond in. De school zal zeven lokalen tellen. Zij is
bestemd voor de leerlingen, die nu de school aan de Paul-Krugerstraat bezoeken.
De meisjes van de u.l.o.-school aan de Breestraat gaan dan naar deze school. Het
gebouw aan de Breestraat zal tot 1957 beschikbaar blijven voor verschillende on
derwijsdoeleinden.
scholenbouw zeer hoge kosten verbonden
zijn.
De plechtigheid werd ook bijgewoond
door de heer P. Tazelaar, inspecteur
voor het lager onderwijs. Hij hoopt bin
nenkort als zodanig afscheid te nemen
wegens het bereiken van de pensioenge
rechtigde leeftijd. Dit was ook de reden,
dat men aan deze eerste paal nogal
A LFRED VAN SPRANG, de oorlogscorrespondent van ons blad, vertelde
gisteravond in de stampvolle foyer over zijn ervaringen in Korea.
Onze lezers maakten van deze gelegenheid gebruik, om de man, die altijd
is te vinden op plaatsen, waar de strijd is ontbrand, of de oorlogsfakkel
reeds smeult, eens in eigen persooïT te zien. Hij vertelde op de manier, zoals
wij hem uit zijn artikelen kennen: rustig, eenvoudig en hier en daar lichte
lijk ironisch. Alfred schilderde zijn publiek geen wilde oorlogstaferelen
voor, maar, zoals de heer F. Diemer, de directeur van ons blad het uit
drukte: de man, voor wie schier geen grenzen bestaan, onthulde iets van
het mooie, maar tevens moeilijke beroep van journalist. En toen hij aan het
eind van zijn genoeglijk verhaal was, moet men wel tot de gedachte zijn
gekomen, dat hét leven zowel van een soldaat als van een oorlogscorres
pondent, slechts mogelijk is, indien hij „organiseert" en.dat het op deze
aarde toch. eigenlijk maar een „rare boel" is.
Van Sprang kwam madat hij zijn
uniform wat had besmeurd, oim geen
groentje te lijken dn Korea op het
hoofdkwartier van de journalisten, waar
o'n 300 van allerlei natonaliteiten
zitten. Daar leerde hij de grondbegin
selen van het leven aan dit front: voor
jezelf zorgen. Wil je een jeep hebben,
moet je er een stelen, of nog be
terlaten stelen. Voor vier flessen
whisky is het „gefikst". Alfred vond
'het evenwel practdsdher om liftend
langs de frontlijn te trekken. Voor de
doorzending van zijn copy zorgde een
Nederlands meisje in Tokio, dat hij ge
durig opbelde. De Amerikanen weten
ook wel, wat service voor de pers be
tekent. De journalisten zijn volkomen
vrij, kunnen dagelijks met Tokio tele
foneren en de urgentielijst voor het ver
per vliegtuig naar Tokio vermeldt:
1. gewonden, 2. vetrplegend personeel,
generaals en admiraals en 4jour
nalisten. Heel veel Nederlandse instan
ties kunnen hiervan iets leren!
Een punt, dat Van Sprang beslist
moest aaproeren, was het luizen-pro
bleem. Zonder dit gedierte telt men in
Korea eigenlijk niet mee. en iedereen
loopt met- een busje DjD.T. op zak. zo
als wy met een pakje sigaretten. Was-
deed hij zich soms in drie weken
Aan het front eet men uiteraard veel
uit blik, vooral het Ned. detachement,
omdat de capaciteiten van de kok niet
zo bijster hoog moesten worden
geslagen. Kwam evenwel het bericht,
dat een naburig onderdeel kip at, dan
toonden alle journalisten ineens grote
belangstelling voor dit onderdeel
Een verbluffend staaltje van de geest
die aan het front heerst, vertelde Van
Sprang over de geestelijke verzor
ging. Toen ds Tiemens was gesneu
veld, bediende de aalmoezenier eerst
een mis en hield daarna een protes
tantse godsdienstoefening. De latere
veldprediker, «ïs Meerburg, moest op
Zondagochtend soms wel dertig
kleine kerkdienstjes houden op voor
posten aan de frontlijn. Vooral de
jongens daar hebben de geestelijke
verzorging hard nodig. Meer naar
achter heerst een onverschilliger
stemming.
Wat op medisch gebied wordt ge
presteerd, noemde Van Sprang enorm-
De helicoptère bewijst voor het vervoer
van gewonden niet te onderschatten
diensten en redit velen het leven.
Alfred zei vervolgens, dat hij van het
Ned. detachement wel eens minder
prettige dingen heeft geschreven. Hij
beklemtoonde ook nu weer, dat in Ne
derland niet veel aandacht aan deze
mannen wordt besteed. Al zijn het niet
allen idealisten het is van groot be
lang, dat zij naar Korea zijn gegaan.
Van Sprang belichtte niet alleen het
lief en leed van de soldaat in Korea,
maar schonk ook aandacht aan de
ellende van de burgerbevolking van
geteisterde land, die er slechts naar vi
langt in een hutje te wonen en rijst
verbouwen.
De militairen mogen vijf dagen per
jaar met verlof naar Tokio. Een op
Amerikaans georganiseerde instantie
regelt uiteraard op grootscheepse wijze
dit verlof. In Tokio kan men dan enkele
dagen in een roes leven: profiteren
het opgespaarde soldij, souVenirjagen,
enz. om dan (nóg meer vermoeid)
Korea terug te keren. Maar in Tokio
staan ook twee enorme hospitaals, waai
(men even stil wordt, als men de hon
derden gewonden ziet
Men kon ook vragen stellen aan de h
uniform gestoken Alfred van Sprang.
Een van de schriftelijk gestelde vragen
(misschien van een bewonderaarster)
was: Hoe oud bent u? Alfred onthulde
(haar?), dat hij volgende maand 35 jaar
hoopt te worden, niet getrouwd is
geen meisje heeftLater vertelde hij
ons onder vier ogen, dat hij overal te
kort blijft, om verliefd te worden. Op
vraag, betreffende het optreden van
Kon. Marine zei hij, dat de marine 1
iswaar in gevaar verkeert, maar toch
in een groot. De marinemannen hebben
een heerlijk leven vergeleken bij dat
het leger. Hun optreden is evenwel
groot belang.
Nadat een film over de strijd in Korea
was gedraaid, vertelde Van Sprang nog
een en ander over zyn belevenissen op
Formosa, Hongkong (Eng.), en Makao
(Portugees), in welke laatste plaatsen
een levendige handel wordt gedreven
methet communistische China, dat
in Korea wordt bestreden.
Zo deed hij zijn toehoorders ten slotte
In Egypte belanden, waar hij ternau
wernood uit het brandende hotel in
Cairo kon komen, met achterlating van
zijn baigage en de technische spullen
•an de N-C.R.(adio)V.
De man, die op zo'n boeiende wijze
zijn avonturen weet te vertellen en
zo nu en dan hartelijke lachsalvo's
kan opwekken, gaat 15 April weer
naar Noord-Afrika. Want het is lang
niet pluis in Tunis. Marokko en
Egypte. En het zou zijn reputatie te
na komen, als hij daar niet met zijn
neus bovenop zat!
Wethouder Van Schaik maakte de ba
lans op over de laatste dertig maanden.
In die tjjd zyn er in Leiden zes scholen
gebouwd. Voor dit jaar is toestemming
ontvangen voor de bouw van twee scho
len. De wethouder noemde de verwach
ting redelijk, dat in de loop van dit jaar
nog toestemming zal worden gegeven
voor de bouw van een derde school.
tj,. „v dacht heeft besteed. Namens de ouder-
Ie'
Sleutelstad de laatste tijd is afgenomen.
Dat heeft vanzelfsprekend ook gevolgen
voor de scholenbouw, omdat de school
bevolking minder groot zal worden. Voor
deze jaren tot 19571958 werd een sche
ma ontworpen, waarin achttien scholen
zijn opgenomen. Dit aantal zal, afgaande
op de huidige gegevens, niet bereikt be
hoeven te worden, aldus de wethouder.
Dat is niet zo droevig, temeer omdat aan
Leidenaars in commissie
industrialisatiespreiding
Er is door de minister van economi
sche zaken eey commissie ingesteld, die
tot taak heeft de provinciale besturen
van advies te dienen over de landelijke
spreiding der industrialisatie door regio
nale concentratie. Tot lid van deze com
missie zijn ook benoemd de heren H. C.
de Loos, hoofd van het bureau arbeids
marktpolitieke vraagstukken van het'
rijksarbeidsbureau, en dr J. Winsemius,
hoofd van het bureau voor industriële
zaken van het bureau van de rijksdienst
voor het nationale plan, beiden te Leiden.
„Natuurlijk koopt U voor
Uw geld een merk Oude
Jenever van reputatie.
Verlangt dan zeer Oude
Hartevelt, gebotteld in de
fabriek".
Dagcursus aan de Leidse
analystenschool
Al meer dan tien jaar geven de Leidse
laboratoria voor industrie en onderwijs
(Leidse analystenschool) een practicum-
opleiding voor het examen chemisch ana
lyst (e) van de Ned. chemische vereniging.
Enkele jaren geleden werd aan deze op
leiding een volledige mondelinge avond-
ts voor hetzelfde diploma toege
voegd. Inmiddels is de belangstelling
deze avondcursus zo groot gewor
den, dat het schoolbestuur zich genood
zaakt heeft gezien een dagcursus te
openen.
Directeur Van Weerlee is trots op zijn jongens
Een van de meest betrouwbare teke-nische schetsen, vaktekenwerk van schij
nen, dat het voorjaar weer nadert Is de ders, etaleurs, reclametekenaars etc. de
And-tentoonstelling van de leerlingen talenten. Daar wijst hij op een jongen,
van de avondtekenschool van de Ned.. <üe jn reproductietekeningen grote zin
R.K. volksbond afd. Leiden. Gisteravond TOOr kleurCT1 voor licht en schaduw, kort-
De lichten op om %XK>r het schilderachtige toont, hier
de eerste verdieping van het schoolge
bouw Paul Krugerstraat brandden in fo
lio en de deuren en hekken stonden uit
nodigend open, eeb uitnodiging, waarvan
velen gebruik maakten, ouders en ver
wanten, vrienden en kennissen van d«
leerlingen, nieuwsgierig naar het resul
taat van een winter hard werken.
Directeur P. J. J. van Weerlee is trots
op zijn jongens. De belangstellende be
zoeker vindt in hem een enthousiaste
gids langs de tafels met tekeningen. Met
kennis van zaken ontdekt hij tussen tech-
Belangrijke Leidse uitgave
Voor Nederlandse artsen en apothekers
TN SAMENWERKING met prof. dr H. Handovsky te Gent heeft de Leidse
arts dr H. R. M. de Haan een voor Nederland zeer belangrijke uitgave
op stapel gezet, die binnenkort van de pers zal komen en medio 1952 bij
de uitgeverij Stafleu te Leiden zal verschijnen. Het betreft een zeer om
vangrijk boek over Pharmacotherapie, dat in de practische behoefte van d<
Nederlandse artsen en apothekers zal kunnen voorzien. Daarom ziet het ei
naar uit, dat de Sleutelstad met deze uitgave haar faam als uitgeversstad
zal kunnen voortzetten.
Het is zó gesteld, dat de Nederlandse
pharmacopee zowel als de therapie in de
diverse landen onderling afwijkt en soms
sterk afwijkt ook in de nomenclatuur.
In Nederland kennen wij wel enkele
beknopte werken, die dit lijvige boek
werk van circa 700 bladzijden, waarin
bijna 500 formules zijn opgebouwd, enigs
benaderen, doch uiteraard weer
ouder en in elk geval onvollediger zijn
boekwerken, zoals er een in Zwit
serland bestaat en enige in Amerika, kent
hier niet
1 moest men bij gebrek aan een Hol
lands werk zijn toevlucht tot deze buiten
landse uitgaven nemen, met al de incon-
veniëten. die daaraan ten opzichte van de
pharmacotherapie verbonden zijn.
Met dit boekwerk wordt nu voor
het eerst in Nederland in de behoefte
voorzien van een geheel Nederlands
boek, dat een uitgebreide pharma-
cognostische- en therapeutische ken
nis en ervaring, ook op het gebied
van de tropische geneeskunde (De
Haan) conmbineert met een theo
retisch en experimenteel pharmacolo-
gisch inzicht, (Handovsky). Er is naar
gestreefcl om de therapie rationeel
aan de pathologie ïe doen aansluiten.
Uitgebreide literatuurverwijzingen zul-
n in het boek behulpzaam zijn bij de
verdere oriënteringen.
Een index met ongeveer 5000 trefwoor
den is aan de tekst toegevoegd. Deze in
dex is een belangrijke sleutel op de in
houd van dit omvangrijke boek.
De pharmacoloog prof. dr H. Handov
sky is ex-hoogleraar in de pharmacologic
en toxicologie van de Universiteit te
Göttingen, thans woonachtig te Gent.
Het boek is bedoeld als een dagelijkse
hulp bij de oriëntering en heroriëntering
voor theorie en practijk van de genees
kunde en de pharmapie, alsook voor de
studenten.
Simavicollecte in Leiden
Van 31 Maart tot 5 April zal in Leiden
een collecte worden gehouden voor
Simavi, de organisatie, die zich ten doel
stelt de medische nood van de tropen-
bewoners te lenigen. In ons land zijn
veel artsen, wijkverpleegsters, zieken
huizen, sanatoria, consultatiebureaux en
geneesmiddelen, in de tropen is aan dit
alles een ontstellend gebrek en daardoor
vreselijke medische nood. Is Leiden
bereid het barmhartigheidswerk van
Simavi te steunen, dan heeft het een
daad van grote betekenis gesteld.
Gouden huwelijk
Op 10 April hoopt het echtpaar Reijken
-Zwarts te herdenken, dat het vijftig
jaar geleden in de echt werd verbonden.
Het echtpaar woont aan de Waardgracht
ziet hy in een stilleven het persoonlijk
opgemerkte. Dat moet ontwikkeld wor-
De heer Van Weerlee wijst er de be-
T^ekers vooral op, dat de schijnbaar minst
interessante tekeningen van letters en
lettercombinaties, vaktechnisch het be
langrijkste zyn, want het is nogal lastig
een strakke, krachtige letter te zetten.
Bij de cursisten-edelsmeden, vertegen
woordigd tot en met de derde klas, ls
nog niet veel eigen werk. Het tentoonge
stelde beperkt zich tot het opmeten van
modellen, het tekenen van drijfwerk,
vlakversierinig, monogrammen en het na
tekenen van ontwerpen. Hoewel is dat
niet een eigen ideetje? En is die vlakver-
siering niet zelfstandig ontwikkeld?
Wat wel héél spectaculair is, dat Is de
afdeling boetseerwerk van de leerlingen
van de zilversmeedcursus. Daar zijn wer
kelijk heed aardige werkstukjes by.
En dan zijn daar nog de hyper-techni
sche afdelingen: bouwkunde (twee zalen)
en werktuigbouw (scheeps- en machine-
tekenen etc. etc.).
De pottery is er dit jaar slecht af ge
komen. Wegens gebrek aan belangstelling
kon men geei. cursus geven. Maar met
October zal men zo deelde de heer
Van Weerlee ons mede een nieuwe po
ging wagen.
De tentoonstelling is vanavond nog te
bezichtigen van half 8 tot half 10.
Intern. Friendship League
kreeg college
Voor de International Friendship Lea
gue, afdeling Leiden, hield de heer H.
Th. van der Starre gisteravond in het
Kamerlingh Onnes-laboratorium een le
zing over het belangrijke wetenschappe
lijke werk, dat in dit laboratorium ver
richt wordt.
Vrijwel alles, aldus spr., wordt beïn
vloed door de temperatuur. De moleculen,
waaruit een materie is opgebouwd, be
wegen zich sneller of langzamer, naar
mate de materie verhit of afgekoeld
wordt. Als de moleculen tot stilstand zijn
gekomen, heeft men het absolute nul
punt bereikt. Van dit absolute nulpunt
273. 15 gr. C is men In Leiden nog
taar 0,003 gr. C verwijderd.
Tot die lage temperaturen komt men
met behulp van vloeibare gassen. Deze
gassen worden, na afgekoeld te zijn tot
bepaalde temperatuur, die voor elk
gas verschillend is de zogenaamde
critische temperatuur sterk samenge
perst. Helium, dat een critische tempe
ratuur heeft van 268 gr. C. laat xicQ
het moeilijkst in vloeibare vorm bren
gen. Door middel van verdamping en
demagnetisering komt men tot nog lagere
temperaturen dan 268 gr. C.
Tenslotte toonde de heer Van der Star
re, aan de hand van enkele proeven met
vloeibare lucht, welke invloeden ver
schillende materialen door afkoeling on
dergaan.
