Nederl. archaeologen kwamen Zaterdag
te Leiden bijeen
Het verband tussen tempel en theater
Federalisatie heft nationale
zelfstandigheid niet op
Rijnsburg weet wat hulpvaardigheid is
Qrafdelver doelens vond op begraafplaats
versteende tropische zee
De zee-egels en het scheppingsverhaal
NIEUWE LEIDSCHE COUHANT
3
MAANDAG 7 JANUABI 1S52
Belangrijk onderling contact
Nederlandse archaelogen kwamen Zaterdag te Leiden bijeen om met elkaar
te luisteren naar oude en nieuwe dingen, die in verschillende lezingen aan
de orde werden gesteld. De agenda van deze vergadering van de Vereniging
van Nederlandse Archaeologen bevatte tevens een bezoek aan het gerestau
reerde Museum van Oudheden. Eén van de belangrijkste onderdelen van
een samenkomst als deze is echter wel het onderling contact, waartoe dan
ook ruimschoots gelegenheid bestond en waarbij diverse zaken door de
dames en heren konden worden besproken.
De eerste lezing die op het programma
stond, was gewijd aan de beroemde
Griekse schilder Polygnotos en de sporen
van zijn invloed, zoals wij die in Attische
vazen uit die tijd (vijfde eeuw vóór
Christus) kunnen terugvinden. Zoals be
kend is, is van de authentieke werken
van deze kunstenaar niets meer over.
Mevr. dr L. Bijvanck-Quarles van
Ufford, de ter zake zeer. kundige inleid-
ster van het onderwerp, wist uit de
archaïserende stromingen, die de ont
wikkelingslijn van deze kunst (via
Polygnotos en Mykou) doorkruisten, be
langrijke conclusies te trekken, zowel
met betrekking tot de historie als vooral
met het oog op de intensiteit van
Polygnotos' invloed.
Zij behandelde daartoe aan de hand
van lichtbeelden de zeer vaak uitgebeelde
amazonenstrijd en de Kentaurenstrijd,
waarbij zij een reeks vazen zeer nauw
keurig wist te dateren.
Hierna werd onder leiding van dr W. C.
Braat een rondgang door het museum
van oudheden gemaakt.
Professor Reuvens
betrokken werd, was al spoedig te klein.
Toch heeft men er tot 1920 gezeten, toen
men de beschikking kreeg over het ge
bouw aan het Rapenburg, dat tot die tijd
museum van natuurlijke historie was ge-
In 1945 is een begin gemaakt met de
restauratie van het gebouw, waarvan men
de resultaten al in verschillende af
delingen kan bewonderen.
Tempel en theater
Het was bij een bezoek, dat prof. dr G.
van Hoorn, oud-hoogleraar te Utrecht en
Groningen, na de oorlog aan Zwitserland
bracht, dat hij toevallig hoorde van
opgraving in Augst, een plaatsje
Oosten van Bazel. Daar had men
tempel en een theater opgegraven, die
zo'n nauwe samenhang met elkaar
hadden (ze lagen onder meer in één as),
dat prof. Van Hoorn een nader onder
zoek ging instellen naar het verband
tussen tempel en theater. Dat er verband
bestond, is bekend, maar door de resul
taten van verschillende opgravingen met
elkaar te combineren, kwam spreker tot
de conclusie, dat er een veel naut
verband bestaat dan men vermoedde.
Verschillende lantaarnplaatjes werden
vertoond, waaruit bleek, dat een theater
dikwijls niet gebouwd werd om een voor
stelling te geven, maar als plaats van een
godsdienstige handeling. De onderlinge
bouw is soms zó, dat de godheid kan
„zien", wat er zich in het theater af
speelt.
Het is volgens prof. Van Hoorn niet
onmogelijk, dat men ook "in Eist (Betuwe),
waar men onder de kerk een van vóór
Christus daterende tempel ontdekt heeft,
ook nog de resten van een theater vinden
Dr Bruins Slot sprak voor de A.R. Kamerkieskring
In anti-revolutionnaire kring leeft nog wel eens de overtuiging, dat men
het federalisme niet mag voorstaan, omdat handhaving van de nationale
zelfstandigheid een tegenstelling zou vormen met federalisatie en omdat
gezagsoverdracht zonde zou zijn tegenover God. Nu is federatie een struc-
's Middags gaf dr H. Brunsting een
overzicht van de geschiedenis van het
museum, dat in 1858 werd opgericht met
mfnis^rkFafclranpr^fessor Reuvena? de 'UUr' die fundamenteel breekt met alle centralisme. De A.R.-partij heeft
eerste directeur, was tevens de eerste altijd gestreden voor decentralisatie. Tegenover Koning Willem I, die van
hoogleraar, die de achaeologische leer-Nederland en België een centralistische eenheidsstaat heeft gemaakt, be-
wel een en Tnder Verzameld,8 dammen j ?leitte Groen van Prinsterer al een staatsvorm, die rustte op federale of
onder meer kon bekijken in de Oranjerie anti-revolutionnaire beginselen.
1 ook mogelijkheden tot uitbraak
x de Hortus. Veel heeft het museum ge- Aldus dr J. A. H. J. S. Bruins Slot, toen
kregen uit de collectie van ^Papenbroek, hij Zaterdagmiddag in de Turk sprak op
de vergadering van de A.R. Kamerkies
kring Leiden, die onder leiding stond van
welke verzameling
oranjerie in de Hortus was overgebracht.
Door Reuvens werden ook veel Griekse
sculptures aangekocht uit de collectie
Rottiers de avontuurlijke militair, die
zelf in Griekenland ging graven.
Het Leids museum heeft zijn bekend
heid gekregen door zijn verzameling en
door de wijze van publiceren. De op
volgers van Reuvens hebben geweldig
hard gewerkt om het verzamelde zo goed
mogelijk neer te zetten en te beschrijven.
Het 'huis aan de Breestraat, dat in 1838
Verkiezingen Chr.
Geref. Kerk
In de gisteravond gehouden vergade
ring van manslidmaten van de Chr.
Geref. Kerk werden als ouderling her
kozen de heren L. Noort en D. J. Ravens-
bergen; op Zondag 20 Januari zal een
herstemming plaats hebben tussen de
heren H. Buurman en J. M. van Weel-
den. Als diaken werden herkozen de
heren A. Faas ne A. van de Velden,
terwijl in de vacature van de heer L.
Noórdudn Jr. eveneens een herstemming
moet worden gehouden tussen de heren
C. Kwaadgras en J. W. Leurdijk.
Mr De Koning geïnstalleerd
Vanmorgen werd, vóór de zitting van
het kantongerecht mr W. de Koning ge
ïnstalleerd als griffier. Mr J. H. Valent-
goed las het koninklijk besluit voor,
waarbij mr De Koning was benoemd.
Daarna heette de ambtenaar bij het O.M.,
mr H. van 't Veer, de griffier van harte
welkom. Vervolgens installeerde de
kantonrechter-plaatsvervanger, mr H. R.
Goudsmit, mr De Koning als griffier. Hij
wees op de grote belangstelling voor
deze korte plechtigheid en hoopte, dat de
nieuwe griffier vele jaren in deze functie
werkzaam zal zijn.
Mr De Koning dankte beide sprekers
voor hun hartelijke woorden.
de heer Chr. van den Heuvel.
We staan thans voor het feit, zo zeide
dr Bruins Slot, dat verschillende proble
men op economisch en militair gebied niet
meer op te lossen zijn op nationale basis.
Daarom zullen we ze op internationale,
federatieve basis tot een oplossing moe
ten brengen. De ervaring heeft voldoende
geleerd, dat overeenkomsten der ver
schillende zelfstandige staten, dat onder
linge afspraken niet voldoen, omdat men
het eigen belang het gemeenschappelijk
belang laat overstemmen.
De nationale zelfstandigheid wordt niet
opgeheven. Alles wat nationaal gedaan
kan worden, moet nationaal worden ge
daan. De nationale zelfstandigheid is
onderworpen aan de wet der historie, is
in voortdurende ontwikkeling. Daarvan
hebben we voorbeelden te over in onze
Vaderlandse geschiedenis. In federatief
verband zullen we van Europa meer kun
nen maken dan het nu is.
Dat vrijwillige gezagsoverdracht zonde
tegenover God zou zijn, daarvan lezen
we niets in de Bijbel. Romeinen 13 zegt,
dat alle gezag van boven is en dat we
daaraan onderworpen zijn. Over de ma
nier, waarop het gezag tot stand komt.
zegt dit hoofdstuk niets. De souvereini-
teit zou nooit een ontwikkeling mogen
doormaken, als vrijwillige gezagsafstand
in strijd is met de Bijbel. We hebben
echter de Christenplicht om die maat
regelen te nemen, die in onze macht lig
gen. teneinde dreigende aggressie te
Advertentie
Assoc. in kl. clubs door specialisten
Kon. Erk. PITMANSCHOOL
PLANTSOEN 65 TEL. 26558
Goudhaartje en de Troubadour"
Met „Staalwijk en Omgeving'
in Sprookjesland
Wie
hen, die Zaterdagavond de
schouwburg bijna geheel vulden,
afloop der opvoering van Geertruida van
Vladderackens kinderoperette „Goud
haartje en de Troubadour" nog met grote
onvervulde verlangens of wensen naar
huis zijn gegaan? Het zou wel een heel
grote nurks moeten zijn, want wat de
Chr. Kinderzangspelclub „Staalwijk en
omgeving", onder leiding van de heer
J. M. H. Ottenhof heeft laten zien en ho
ren, was niet zo maar een beetje bevredi-
gend, maar het voldeed aan alle redelijke
eisen, die men aan zo'n uitvoering stellen
mag.
Om alles zo vlot te laten verlopen, om
te zorgen dat het geen rommeltje wordt
met ongeveer zeventig kinderen op het
toneel, moet er heel wat gerepeteerd zijn.
En niet alleen dat, maar dan moet ook de
leiding goed zijn en de kinderen van
groot tot klein vol van goede wil. Welnu
wat dit alles betreft, was het dik in orde.
Was het allemaal prima? Nee, geluk
kig niet! Dan was het niet leuk meer ge
weest. Er werd wel eens onzuiver gezon
gen door de solisten en de kleintjes ver
gisten zich wel eens. Wat geeft zoiets in
het toverland, waar Goudhaartje temid
den van dwaallichtjes en elfjes en alle
andere bewoners van zo'n wonderwereld
woont en goed doet en haar beloning
daarvoor ontvangt, door met de trouba
dour mee de wereld in te mogen trek-
Aan de opvoering was veel zorg be
steed. De pakjes van de firma Bakker en
het kapwerk van de firma V. d. Pijl
droegen er veel toe bij, het geheel een
kleur- en fantasierijke aanblik te geven.
Onder leiding van mevrouw Wieriks
was een dans in oude stijl ingestudeerd.
Deze werd goed gedanst, in aanmerking
genomen het kleine stukje toneel, dat
men ter beschikking had.
De begeleiding berustte bij mevrouw S.
M. BreukerLaterveer in goede en
vermoeibare handen.
Op verdienstelijke wijze zorgde het
Leids kamerorkest onder leiding van de
heer J. Trouwee voor muziek tijdens de
décorwisselingen.
De voorzitter, de heer C. J. van
Zeeuw, hield een dankbaar gestemde ope
ningsrede, waarin hij de burgemeester, ds
en mevr. Kloek, mevr. Overduin en kin
deren van Voorgeest, die een speciale uit
nodiging gekregen hadden, welkom
heette.
Het gaat de jonge vereniging goed
8 Mei wordt een contactavond gehou
den, waaraan wordt medegewerkt door
„Jong en Jolig".
De ere-voorzitter, ds Kloek, sprak
kort woord van dank.
der A.R. beginselen in West-Europa, waar
het idee, om Christelijke politiek te voe-
leeft. Uit de Bijbel weten we, dat
de verschrikkelijke tijd van de anti
christ nadert. Van het federalisme komt
uiteindelijk dan ook niets terecht. Daar
door mogen we ons echter niet laten lei
den. Tot de laatste dag hebben we als
Christenen te vechten tegen het rijk van
de antichrist.
Een levendig debat volgde.
Agenda voor Leiden
Maandag
Stadsgehoorzaal, half 8: finales tafel
tennis en volleybal Leidse schooljeugd.
Dinsdag
Casino, 9.15 uur: Le diable au corps
voor de filmstudiekring van K. en C
Luxor, 8 uur: A.B.C.-cabaret.
Prediker, 8 uur: Geref. Zendingsbond.
Woensdag.
Luxor, 8 uur: A.B.C.-cabaret.
Burcht, 9.4512.30 uur: Vereniging voor
bedrijfsvoorlichting „Rijnstreek-West".
Chr. Sociale Belangen. 8 uur: Praat
avond (M. Ruppert) Chr. Besturenbond.
Donderdag.
Luxor, 8 uur: A.B.C.-cabaret.
Tentoonstellingen
Prentenkabinet, werkdagen 1 uur tot
half 5: houtsneden van A. Dürer (t.e.m.
11 Februari).
Lakenhal: historische prenten (verza
meling Robert Fruin) tot 1 Februari
„De Speeldoos" speelde
„In het Witte Paard"
Het revue- en cabaretgezelschap „De
Speeldoos" heeft Zaterdag in de grote
zaal van de Burcht een uitvoering ge
geven van het vrolijke spel „In het witte
Paard" naar Osc. Blumenthal en Gustav
Kadelburg. Van deze Tiroolse geschiede
nis valt beslist wat te maken en tot op
zekere hoogte is „De Speeldoos' hierin
ook wel geslaagd. Aan vrolijke momenten
heeft het de aanwezigen niet ontbroken,
niet op de laatste plaats door het spel
van de lampenfabrikant Gieseker. Ook
de zang was aardig, evenals het vrolijke
gejodel van Aafje Boer.
Maar af was dit gedeelte toch niet.
Eerlijk gezegd hebben we beter werk
van dit gezelschap gezien. Het geheel
zweemde helaas iets naar het begrip
„rommelig", waartoe verschillende fac
toren meewerkten. Onder meer mis
schien ook de plaatsing van de stoelen?
We zullen hopen, dat men met dit zwak
bij een volgende uitvoering wat meer
rekening houdt. Het komt de avond zeker
ten goede! Dan nog één opmerking over
de inhoud van het stuk: was het nu per se
nodig, dat men een zich als spiritist voor
doende ober namens de overleden man
van de waardin liet spreken?
In zijn openingswoord kon de voorzit
ter, de heer H. H. Dongelmans, vertegen
woordigers van zusterverenigingen wel
kom heten, terwijl hij tevens enige mede
delingen deed over de te houden tom
bola. Het muzikale gedeelte werd ver
zorgd door „The Skyliners" onder lei
ding van de heer Louw Boellaard.
Hulpvereniging G.Z.8.
Morgenavond om 8 uur houdt de hulp
vereniging Leiden van de Geref. Zen
dingsbond in de Ned. Hervormde Kerk
in gebouw Prediker een zendingssamen
komst. Spreker is ds J. van der Velden
van De Bilt.
Veehouderdie drie koeien verloor, kreeg drie andere
Rijnsburg heeft zich naam verworven
door de bloementeelt. Rijnsburg is hard
op weg, óók een voorbeeld van burger
zin te worden. Werd geruime tijd ge
leden iemand, wiens woonark was gezon
ken, weer in de nieuwe spulletjes gezet,
thans heeft de burgerij de helpende hand
toegestoken aan een kleine veehouder.
Eind vorig jaar werden drie van de
vijf koeien, eigendom van de heer T.
Zandbergen, Brouwerstraat 4, het slacht
offer van de mond- en klauwzeerepide-
mie. Een van de dieren stierf, twee andere
L.O.I. misbruikten naam
van een school
Voor de Haagse arrondissementsrecht
bank diende jeinde December de zaak drs
A. van Vianen, directeur van de „Mid
delbaar chemische school" te Leiden,
tegen de Leidsche onderwijsinstellingen.
De L.O.I. hadden hun analistenoplei
ding, die tot Juli 1950 de naam „Leidse
laboratoria voor onderwijs en industrie"
had gedragen plotseling „Middelbare
chemische school" genoemd. Hierdoor
was verwarring ontstaan en leed drs Van
Vianen schade. Verder is het gehalte van
het door de L.O.I. gegeven onderricht
veel minder goed dan dat van de Middel
baar chemische school.
De president verbood de L.O.I. de naam
„Middelbare chemische school" te voeren
op straffe van een dwangsom van 1000
voor iedere maal, dat in strijd met het
vonnis wordt gehandeld. Voorts werden
de L.O.I. veroordeeld tot betaling van de
kosten van het kort geding.
In het afgelopen jaar
Op Schiphol 21 pet meer
passagiers
Op de intercontinentale lijnen
33 maal meer dan in '37
Via Schiphol zijn in het afgelopen jaar
21 pet meer passagiers vervoerd dan in
het voorafgaande jaar, namelijk 465.000
tegen 383.000 een jaar tevoren.
De omvang van de post nam toe met
12 pt, van de bagage met ruim 23 pet en
van de goederen met 29 pet
Sinds 1938 is het vervoer van passa
giers op de Europese lijnen vier maal zc
groot geworden en op de intercontinen-
tcle lijnen niet minder dan 33 maaL Het
binnenlandse vervoer is echter praktisch
verdwenen.
Het totaal-aantal opstijgingen is vorig
jaar gedaald van 45.000 tot 41.000. Dez<
vermindering is voornamelijk een ge
volg van het feit dat het aantal terrein-
vluchten is ingekrompen van bijna 17.000
tot 6500. Het aantal vluchten met
keersvliegtuigen is toegenomen
22.500 tot 26.500.
Het verlies dat Schiphol over 1951
heeft geleden wordt op ruim 1,8 mil-
lioen geraamd.
moesten worden afgemaakt. Dat beteken
en zware slag voor Zandbergen, die
deze vijf koeien en het ophalen
schillen moet leven. Hij was de zwaarst
getroffen veehouder van Rijnsburg.
Dit begrepen een aantal mensen,
voor het grootste deel uit het boerenvak
Dankbaar ziet boer Zandbergen neer
op de drie „burgerzin"-koeien.
Foto N. van der Horst.
kwamen. Met zijn achten gingen zij aan
de Rijnsburgse deuren kloppen en het is
bekend, dat die niet gesloten blijven als
het er om gaat, iemand die in de nood
zit te helpen. Er werd gegeven. Het be
nodigde bedrag kwam bijeen en Vrijdag
toog de oommissie naar de Leidse
markt. Daar kocht men drie mooie, jonge
koeien. Met een auto bracht men de die
ren bij de stal van Zandbergen. Daar
mee was de zaak afgedaan.
Nu staan de glanzende koeien in dt
%varme stal en zijn tevreden. De heer
Zandbergen is dankbaar....
De koeien van Zandbergen.
Het comité deelt ons mee, dat de
burgerij in totaal 2039,75 bijeen heeft
gebracht. Nagiften zijn hartelijk welkom.
Donderdagavond om 8 uur hoopt ds
Post in Concordia een lezing te houden
voor de jongelin-gs- en meisjesvereni
gingen.
Filmavond
Woensdagavond om 8 uur zullen i
kleine kerk films worden vertoond
het werk van Zonnegloren en
Canada. De films over Canada zijn be
schikbaar gesteld door de Canadese
legatie in ons land. Welke Rijnsburger
wil deze gelegenheid niet aangrijpen om
eens een kijkje te nemen in het land,
waar nu al zoveel dorpsgenoten ver-
Dan zal ik het
wel doen
Mammoxith in Groningen
(Van onze redacteur)
Het kenmerk van het ware is eenvoud. Met evenveel recht kan men
zeggen, dat juist eenvoudigen het best de waarheid zoeken. En zo is
Bern. Boelens, 49 jaar oud, grafdelver op de begraafplaats het Esserveld
in Groningen, één van die eenvoudige zielen, die. doordat ze blijven wat
ze zijn, de waarheid dienen. Hoe wonderlijk het moge klinken: deze man,
die geen andere opleiding genoot, dan die der lagere school, die nimmer
grotere ambtelijke strevingen kende dan: grafdelver te zijn, deze man
heeft voor een beter begrip over de wording van onze planeet belang
rijke bijdragen geleverd.
Dat begon op die gedenkwaardige dag
u 17 jaar geleden, toen Boelens, bij het
delven van een graf gesteenten ontdekte,
t anders uitzagen dan gewone keien.
Hij bekeek ze nauwkeuriger en ontdekte
er fossielen, versteende resten van
gedierten en planten, levend na die ge
heimzinnige periode in de historie, die
Bijbel aanduidt als „In de beginne",
in verborgen waren. Van dat moment
as zijn belangstelling voor de geolo
gie gewekt. Sindsdien geldt hij voor een
de beste amateur geologen in ons
land. Zijn verzameling gesteenten is
uniek en veel van wat hij bijeenbracht
schonk hij in de loop der jaren aan in
stellingen
't Begon in de huiskamer
Mevrouw Boelens (moeder van 4 kin
deren tussen 23 en 5 jaar) vertelt, als zij
koffie brengt, „dat het in de huiskamer
begon". Haar man had altijd al een ge
weldige Interesse voor alles wat.natuur"
Boele Boelens, zijn vader hield veel
vogels en Bern.'s broers doen in bijen,
zijn belangstelling ging naar we
tenschap uit. Misschien was het het vak,
dat hij koos, nadat hij van de lagere
school kwam. De vergankelijkheid van
het bestaan richt de aandacht op het
eeuwige leven. Het is merkwaardig, maar
met Bern. Boelens en zijn verzame
ling in aanraking komt, schouwt iets
an eeuwigheid!
Geleerden wéten. Amateurs zoeken.
Toen Bern. Boalens dus gesteenten vond,
die versteende resten van koralen, van
egels, van allerlei planten en dieren
een lang verzonken wereld wa
wist hij dat hij, om iets te begrijpen
dat alles, studeren moest. „Ik heb toen
veel moeten lezen" zegt hij. Zijn boekerij
ia - r klein. Maar het is een uiterst
selecte verzameling. Voor hem genoeg.
Wat de beste werken van de meest pro
minente geleerden schrijven, vindt hij
ers bevestigd in dat wonderlijke
Esserveld, een van de meest befaamde
vindplaatsen van fossielen in de provin-
e Groningen?
Bern. Boelens hoort tot die verzame
laars, die niet alleen willen hebben,
die alles over hun verzameling
willen weten. En die bereid zijn, anderen
héél veel over te vertellen.
Als Van Leeuwenhoek
Als deze merkwaardige grafdelver niet
met z'.n schop werkt, als hij geen andere
werkzaamheden, dan de dagelijkse op de
begraafplaats heeft te verrichten, zwerft
hij. een rugzak bij zich. andere vind
plaatsen van gesteenten af: het Urker-
land, waarvan men dacht, dat het eer
afgegraasd gebied was. Voorts kliffen
aan de rand van het Gaasterland, de
Hondsrug in Drenthe. Het komt voor,
dat hele schoolklassen kinderen hem be
geleiden. Een andere keer zijn het leden
van de Nederlandse geologische vereni
ging.
Van al die reizen door het hele land,
dat hij, geologisch kent als de beste,
komt hij naar huis met kilo's stenen. Is
het wonder dat mevrouw Boelens, toen
haar man nog in de hulskamer werkte
eerst en toen hij slaapkamers voor zijn
stenen ging „vorderen" later, wel
gezucht heeft?
Want stenen hébben is niet alles. Zij
moeten gedetermineerd, onderzocht wor
den. Met hamer en beitel moet hij ze
voorzichtig bewerken. Soms zitten de
fossielen binnen in de steen. Eèn en vijf
tig uur bikte hij op een stuk voormalig
rotsblok, waaruit te lange leste een zeer
fraai gedraaide, volkomen versteende
kinkhoren te voorschijn kwam. Wij zeg
gen „kinkhoren". De heer Boelens zegt
„een slak uit het Siluur".
En even vaak neemt de onderzoeker
Boelens de microscoop om. met behulp
van hem door wetenschappelijke instel
lingen verstrekte ..strijkglaasjes". kleine
vensters waarop de meest kenmerkende
eigenschappen van de fossielen aange
bracht zijn, de ouderdom, de herkomst
en de betekenis van de vondsten va"
stellen.
De uitkomsten van het onderzoek
schrijft hij allemaal op. Hij publiceert ze
in de uitgaven van de Nederlandse Geo
logische vereniging. 'En hij schreef,
men met de heer P. Schuyff. een amb
tenaar der gemeente Rotterdam, „m
zegt de heer Boelens „een geleerd man
netje". een boek: „Fossielen uit Noorde
lijke zwerfstenen".
Ja die geest van Antonie van Leeu
wenhoek. kamerbewaarder van de sche
penen van Delft, die de vader var
microscopisch onderzoek werd, leeft nog
in ons land.
Zoals Bern. Boelens gebogen zit
zijn microscoop, zo moet van Leeuwen
hoek destijds haarvaten bekeken heb
ben. waarin hij de bloedsomloop consta
teerde!
Boelens is een even grondig zoeker.
Toen eens. bij het maken van een graf,
een stuk kalksteen te voorschijn kwam
waarin een holte zat, die aan de binnen
zijde een merkwaardige afdruk vertoon
de. was hij ervan overtuigd, dat het vul
sel van die holte zich in het zand moest
bevinden. Drie kubieke meter zand
zeefde hij, met zijn makkers met de han
den en eindelijk kwam het gezochte
voorschijn: een prachtige „trilobiet"
versteende kreeft.
derland voorkomende rotsen. De Alands-
eilanden, de landen om de Bothnische
golf en dan vooral Zuid-Zweden, Got
land in 't bijzonder, zijn de plaatsen van
herkomst van deze fossielen. Enorme
ijsmassa's, die eeuwen en eeuwen gele
den Noord Europa bedekten, zoals ze nu
op Groenland rusten, Ijebben deze ge
steenten meegesleept, „Per ijs-postpakket
verstuurd", zegt de heer Boelens.
Zuidelijker streken, waar zij in de Gro
ninger bodem tot rust kwamen.
Er is zéér veel belangwekkends onder:
vermoedelijk de eerste vondst van
mammoethfragment een stuk been
in Groningen gevonden, bevindt zich
thans bij prof. dr A. E. van Giffen voor
onderzoek.
De heer Boelens toont uit zijn collec
tie andere juwelen: zee-egels, inktvxs-
achtigen, oer-kreeften, versteende koralen
slakkensoorten, veel gesteenten, die
gletscherkrassen en wormsporen verto
nen, insluitsels veelal van wat de heer
Boelens noemt, „sedimentaire zwerfste-
die wijzen op een tropisch klimaat
'M J
Scandinaviers
Of er daar vroeger, héél vroeger, op
de plaats waar nu dat Esserveld ligt
zeearm geweest is?
De heer Boelens helpt U, met zijn ir
auteur Schuyff in het eerste hoofdstuk
van hun boek al uit de droom. „Van
stenen, die men in of nabij de stad Gro
ningen in zand, leem of grint aantreft,
is er geen enkele afkomstig van Ln Ne-
Amateur I
Maar eerst dertien seconden voor twaalf
verschijnt de mens, en de menselijke be
schaving een halve seconde vóór twaalf.
Met geologisch verantwoorde kleuren
zijn de verschillende „tijden" op deze
klok ingeschetst. Om 9 uur 9 minuten
het hierboven genoemde Cambrium, dat
80 millioen jaar duurt, daarop volgt het
Siluur, dat 85 millioen jaar vordert,
vervolgens Devoon met 40 millioen Jaar,
dan het Carboon met 45 millioen jaar,
(toen ontstonden de steenkoollagen),
Bij zijn verzameling
in het z.g. Siluur, een geologisch tijdvak,
dat 350 millioen jaren achter ons ligt
De millioenen jaren
Ik wil het wel eerlijk bekennen: lk
behoor tot die mensen, die altijd min ol
meer ongelovig glimlachen als ze der
gelijke astronomische getallen horen
noemen. De wetenschap heeft i
twijfel weinig waardering. Maar i
voudig man als de heer Boelens begrijpt
het. En die heeft de overtuiging, dat
geen tegenstelling kén bestaan, tusi
wat de bijbel over de schepping leert
de wetenschap over de schepping ont
dekt. Niet kén bestaan: omdat Gods
Woord de waarheid is en de wetenschap
de waarheid zoekt. En die uiteindelijk
dus vindt op de wijze, als in de bijbel
geopenbaard. Maar overal e
wordt door eenvoudige gelovigen
vergeten overal waar de mens speurt
naar de handelingen van de eeuwige
God, stuit hij op duizelingwekkende af
standen in tijd en ruimte. Bij de sterren
bij de atomen, bij de fossielen, die eer
ste schepselen, die zó uit de hand var
de Schepper kwamen. Daar liggen" ze, op
een tafel in een Groningse kamer. Spre
kende getuigen van de woorden dei
Schrift: „en God zeide: dat de waterea
wemelen van levende wezensToen
schiep God de grote zeedieren en alle
krioelende levende wezens"
Boelens' boek komt die zin uit Gene
sis op bladzijde 53 illustreren als hij
schrijft: „Het is eigenlijk een nog steeds
onopgelost probleem, hoe het komt, dat
in cambrische gesteenten plotseling in
zo grote hoeveelheden resten van „le
vende wezens" worden gevonden en
daaronder vrij hoog georganiseerde en
daarvóór zo uiterst sporadisch. Het
schijnt, dat een zeer groot gedeelte van
de levende wezens in de praecambri-
sche lagen geen of nauwelijks fossileer-
bare skeletten bezaten. Pas ln het Cam
brium schijnen plotseling verschillende
diergroepen met kalkskeletten opgetre
den te zijn en wel wonderlijk genoeg,
nagenoeg gelijktijdig. In het Cambrium
van Noord Amerika zijn ook prachtige
afdrukken bekend van zulke hoogst ver
gankelijke wezens als wormen en zee
komkommers"
Eeuwen worden uren
Het woord „Cambrium" vindt U te
rug op de geologische klok ln de kamer
van de heer Boelens. Dat is een hulp
middel, dat zeer sterk de gezangregel:
„Gij, die d' eeuwen telt als uren" ln
gedachten brengt. Het is een cirkel, on
der verdeeld als een klok. Op die 'klok
zijn 5 minuten 13.SS millioen jaren Een
Iminuut Is 2.77 millioen jaren en 1 sec.
46.296 Jaren.
Tussen zeven uur en half negen be
gint op die klok het leven op aarde.
het Perm dat 50 millioen Jaar vroeg,
het Trias, dat er 25 millioen nodig had,
het Jura, dat 43 millioen Jaar eiste, het
krijttijdperk, dat de brontosaurussen
bracht en 42 millioen Jaar duurde en
vervolgens de .jongste tijden" die, hoe
wel enkele minuten op de kaart, toch
nog 65 millioen Jaar nodig hadden om
tot ontwikkeling te komen.
Men mag gerust de schouders opha
len over deze astronomische cijfers. Als
er maar aan gedacht wordt dat „dui
zend jaren bij God als de dag van gis
teren zijn."
Waardering van allen
Toen Bern Boelens zijn 25-Jarlg Jubi
leum vierde als ambtenaar van de ge
meente Groningen hebben vrienden
de museumvorm aan de mooiste slaap
kamer van het huis gegeven (door
mevrouw Boelens bereidwillig afge
staan, ,want als je zoiets onderneemt
moet je het ook goed doen", die nu de
verzameling herbergt. Daar zijn profes
soren en naaisters, onderwijzers en
schooljongens, timmerlieden en Ameri-
kaanse geologen komen kijken. Hun
namen staan alle in het gastenboek.
Zij bewijzen de grote betekenis van deze
grafdelver: een gids voor velen te zijn
op een gebied, dat Ieders aandacht ge
spannen bezig houdt.
De manier waarop die kamer van de
heer Boelens tot stand kwam getuigt
van de waardering: de timmerman heeft
gratis getimmerd, de schilder werkte In
zijn vrije tijd en ieder, die iets doen kon
beijverde zich het goed te doen.
De heer Boelens meent, dat een ver
zamelaar zijn stukken van waarde moet
afgeven aan wetenschappelijke instellin
gen. Die kunnen er wat mee doen.
En overigens hoopt deze merkwaar
dige amateur-geoloog, dat hij nog eens
de kans zal krijgen Zuid-Zweden, het
land waaruit hem ln een grijs-grijs ver
leden zoveel kostbare gaven toevloei
den. te bezoeken.
Een bescheiden wens voor een man,
wiens hele leven bestaan heeft uit het
doorwroeten van de vaderlandse bodem
en die daar nog iedere dag vreugde,
voldoening én wetenschap ln vindt!
Vergaan Duits schip Irene
Oldendorff opgegeven
Het Duitse schip Irene Oldendorff. dat
zoals wij meldden, op Oudejaarsavond
tussen de Westereems en het Huiberts-
gat met 13 man is vergaan van wie
de lijken op Borkum aanspoelden is
door de scheepvaartmaatschappij Egon
Oldendorff te Labeck opgegeven. Men
l alleen n*— *i olievlek..#*
