Nieuwe Leidsche Courant | 1952 | 5 januari 1952 | pagina 3

14 dagen 25 pCt korting

Bourgeoisie is hier baas, zei
Lou de Visser

NIEUWE LEIDSCHE COURANT

3

ZATERDAG 5 JANUARI 1952

Een greep uit het verleden

12 Januari 1807: Buskruitramp te Leiden
maakte 125 doden

De klap dtong door tot in Friesland

Op 12 Januari is het 145 jaar geleden, dat in Leiden een schip, geladen met
37.000 pond buskruit, dat lag in het water van het Rapenburg tussen de
Koepoortsgracht en de St Jacobsgracht, in de lucht vloog. Bij deze ramp
zijn ongeveer 125 mensen om het leven gekomen, terwijl een nog groter
aantal door instorting van vele huizen werd gewond. Zoals men weet, be
vindt zich in de walmuur aan het Rapenburg op de plaats, waar het kruit
schip heeft gelegen, een gedenksteen.

De regering stelde dadelijk belangrijke
sommen beschikbaar en uit alle delen
van het land stroomden giften binnen.
Koning Lodewijk stelde ook nog het Huis
ten Bosch beschikbaar voor hen, die
zonder onderdak waren gekomen.

Voorzover uit de geschiedenis bekend,
heeft een dergelijke ramp nog eens
plaats gehad, en wel in Delft, waar op
12 October 1654 des morgens om half 11
het busk rui tmagazün ,,'t Secreet van
Hollandt" met 90.000 pond buskruit in
de lucht vloog. Tweehonderd-huizen wer
den toen tot puinhopen en driehonderd
zwaar beschadigd. Het aantal slachtof
fers was ook hier groot, maar zekerheid
is er nooit over geweest. Ook Rotterdam
heeft een ontploffing van buskruit ge
kend, namelijk in 1827, toen een kruit-
molen In de lucht vloog, waarbij vier
mensen werden gedood en tal van huizen
ernstig werden beschadigd.

Agenda voor Leiden

Zaterdag

Schouwburg, 8 uur: Chr. kinderzang-
spelclub „Staalwijk e.o.", Goudhaartje en
de Troubadour.

Burcht, 8 uur: „De Speeldoos" speelt
„In het witte Paard".

Maandag

Stadsgehoorzaal, half 8: finales tafel
tennis en volleybal Leidse schooljeugd.
Dinsdag

Casino, 9.15 uur: Le ddable au corps:
voor de filmstudiekring van K. en O.
Tentoonstellingen
Prentenkabinet, werkdagen 1 uur tot
half 5: houtsneden van A. Dürer (t.e.m.
11 Februari).

Lakenhal: historische prenten (verza
meling Robert Fruin) tot 1 Februari

iDe ontploffing had plaats des middags
om kwart over vier en veroorzaakte een
van de grootste rampen, die ons land
hebben getröffen. Zo schreef ook de re
gering in Den Haag aan het gemeente
bestuur van Leiden. Aan weerszijden van
het Rapenburg werden de deftige heren
huizen voor een groot deel tot puin of
stortten geheel in en in tal van andere
straten, o.a. de Koepoortsgracht, de Vliet,
het Levendaal, de Hogewoerd, de Nieuw-
6teeg en de Kloksteeg, de Langebrug en
de Breestraat werden vele huizen even
eens ernstig geteisterd.

Er waren ook vier scholen, die
het begaven, namelijk de school van
het Nut van het Algemeen op de
hoek van de Langebrug, de school
van de heer Verburgh, die van de
wed. Scheither en een Joodse school.
De lijken van tal van leerlingen
werden enige dagen later te voor-
sch:; gehaald. De slachtoffers van
de'- adse school werden op de Jood
se jegraafplaats te Katwijk aan den
Rijn ter aarde besteld. Nog duidt
een grafsteen uit die tijd, in een hoek
van de imuur gemetseld, de plaats
aan waar de kinderen liggen begra-

Uit verschillende oude documenten
blijkt, dat de slag van de ontploffing
zelfs in Zwolle en in Friesland werd ge
hoord. Toen koning Lodewijk Napoleon,
die in Den Haag vertoefde, van de ramp
hoorde, begaf hij zich terstond naar
Leiden, waar hij des avonds om negen
uur aankwam en persoonlijk aan het
reddingswerk ging deelnemen. Hij be
loofde een som van tien ducaten uit zijn
persoonlijke kas aan een ieder, die een
slachtoffer, dood of levend, van onder de
puinhopen te voorschijn wist te halen.

(Advertentie)

Een uitkomst zijn onze

BETON - KOLENHOKKEN

onverwoestbaar, inhoud 7 H.L.
Leidsche Schelpkalkbrande<rjj

N.V. „TRIO"

Bouwmaterialenhandel
Zoetenv.weg 25 Leiden Tel. [phone]

Feestavond L.W.S.

De personeelsvereniging van de Leidse
wolspinnerij gaf gisteravond in de grote
zaal van de Burcht een feestavond. De
zaal was geheel bezet. Na de opening
door de voorzitter begon Henny Chouf-
four het programma met een bonte reeks
nummers op zijn accordeon. Verder werd
de avond gevuld door het duo Bela,
Denny Bey, Joop Crama met zijn Me-
lana-Hawaiians. Willy Lagas, Sukkel
mans en de Molana's. Voor de muziek
was de leiding in handen van The
Rhythme Boys. Men heeft zich van be
gin tot eind goed geamuseerd.

Uit de Leidse duivensport-
v/ereld

Gisteravond waren Iatidse postdui
venverenigingen in -de kleiine Burcht bij
een om hun kampioenen op enigszins
feestelijke wijze te huldigen. Voorzitter
S. N. van Leeuwen memoreerde in het
kont het wel en wee van de Leidse dui
vensport en toonde aan. dat er nog wel
iets moet gebeuren wil Leiden op één
lfjn staan met de zusterverenigingen in
andere steden. De kampioen generaal de
heer P. Gijsman ontving een fraaie be
ker, zijn vrouw kreeg een bloemenhulde.
De kampioenen generaal zijn: 1. P. Gijs
man, 2. J. van Alphen, 3. M. J. Noorder-
vliet, 4. D. van de Nieuwendijk, 5. G.
ten Braak, 6. W. Vijl brief, 7. J. van
Dort, 8. J. van Tongeren, 9. gebrs. De
Groot, 10. A. van Weeren. Als extra prijs
kreeg de heer Chr. v. d. Pluijm een
lauwertak en lauwerkrans.

Een dokter nodig?

De Zondagsdienst van de huisartsen
wordt waargenomen door de dokters Van
Alphen, De Haan, De Jager, Lahr en
Stoffers.

Welke apotheek

De avond-, nacht- en Zondagsdienst
der apotheken te Leiden wordt van Za
terdag 5 Januart 13 uur tot Zaterdag
12 Januari 8 uur waargenomen door apo
theek Kok, Rapenburg 9, tel. 24807 en
apotheek „Tot hulp der mensheid", Hooi
gracht 48, tel. 21060.

Familieberichten uit
andere bladen

Getrouwd: S Brusse-Cochius en
H F Andersen, R'dam; H de Waal en
jkvr E v d Mieden van Opmeer, Diepen-

Bevallen: Mevr FolmerDekker,
d.. Arnhem: Mevr BijlLenderink, z.,
Schiedam; Mevr Godfried—de Vries, d.,
A'dam.

Overleden: J Jungerius—Kerk
wijk, v., R'dam; P A Donker, m., R'dam;
J S Mijs, m., 70 j, R'dam; M F Wilhelmy
van Hesselt, v., Tj Pandan; C J Leve-
ringtonde Blom, v., 57 j., Zeist; H Bois-
sevain, m„ 68 j., Ubbergen.

EMEENTE LEIDEN

Haags gerechtshof

Verduistering van garens

Voor het Haags gerechtshof diende
de zaak tegen drie mannen, die betrok
ken waren geweest bij een verduiste
ringsaffaire ten nadele van een wolfa-
briek. Het waren een magazijnbaas uit
Leiden, die wegens meermalen gepleegde
heling tot zes weken gevangenisstraf
was veroordeeld, een Leidse slagers
knecht, die voor diefstal twee maanden
kreeg en een magazijnbaas aan wie we
gens meermalen gepleegde verduistering
zes weken gevangenisstraf werd opge
legd.

De verdachten betoogden, dat het over
geschoten wol was, zgn. wargaren. In
elk geval was het niet van u, zei de pro
cureur-generaal. Een getuige kwam ver
klaren. dat de eerste magazijnbaas reeds
35 jaar bij de firma in dienst was en
steeds een voorbeeld was geweest. Ook
bij de misstappen gaf hij een voorbeeld,
merkte de procureur-generaal op. De
man had de anderen van garen voorzien
en zelf ook wat meegenomen voor zijn
dochter. Hij handelde geenszins uit fi
nanciële nood en kon de motieven voor
zijn daad niet verklaren.

De procureur-generaal merkte in zijn
requisitoir op, dat er altijd by het ge
rechtshof mensen komen vragen om een
voorwaardelijke straf. Eigenlijk verdien
de de magazijnmeester nog een zwaar
dere straf, maar de procureur-generaal
wilde volstaan met in alle drie gevallen
bevestiging van het vonnis te requireren.
Mr Zwartendijk en mr Burgersdijk be
pleitten clementie.

Uitspraak 18 Januari.

Kabeldieven zagen straf verminderen

Een stoker en een los-arbeider uit
Amsterdam waren in eerste instantie
veroordeeld tot een jaar gevangenisstraf
te Noordwijk gepleegde

diefstal

Schooljeugd in Stadsgehoorzaal

Finales tafeltennis en volleybal worden
Maandag verspeeld

(Advertentie).
10 vinger syst.
blind rhythm.

De finales van de tafeltennis- en vol-
leybalwedstrijden van de schooljeugd1
zullen op 7 Januari in de Stadsgehoor
zaal worden gehouden. De gemeente
lijke schoolsportcommissie heeft deze
zaal voor dit doel uitgekozen, omdat ze
niet alleen veel jeugd, maar ook veel
ouders verwacht.

Door (je kosten van zaalhuur werd de
commissie gedwongen de bezoekers en-
trée te laten betalen, al is deze aan de
lage kant gehouden, namelijk f 0,10.

Om half 8 wordt met c— afwerking van
het programma begonnen. Na de opening
komt de finale tafeltennis meisjes-junio
ren. M. Kamsteeg (meisjes-HBS) neemt
het op tegen R. Knibbe (gymnasium).
Dan volgen: finale meisjes-senioren: E de
Rook (gem.-HBS)E Laurens (meisjes-
HBS); finale jongens-junioren: E van
Ooij (gymnasium)A Runderkamp (RK-
lyceum); finale jongens-senioren: H v d
Voort (RK-lyceum)—G Rijsdijk (gymna
sium).

Na tafeltennis komt volleybal aan de
beurt en wel met het volgende program-

R.D.C.-comb.D.V.N.-comb.
17—13

R.D.C. uit Rijnsburg nam haar nieuwi
clublokaal in gebruik. De club speelde
ter gelegenheid daarvan een vriend
schappelijke wedstrijd tegen een com
binatie van D.V.N. uit Noordwijk. De
Gewx stelde een wisselbeker beschik-
telefoonkabel.Het Haags j baar, die driemaal achtereen, of vijf maal

totaal moet worden gewonnen,
eigendom van één der clubs worden.
>r-l R.D.C. won de eerste ontmoeting met
117—13.

ma: meisjes: Chr Lyceum Igymna
sium II; jongens: Chr Lyceum Igymna
sium I. Ile ploeg met de beste styl krijgt
van de Leidse volleytoalbond een prijs.

De prijzen zullen zeer waarschijnlijk
door wethouder J. C. van Schaik worden
uitgereikt.

Vriendenschaar IPhilidor II
2VzAVz (voorl.)

Vriendenschaar I, dat gisteravond met
een tweetal invallers de strijd tegen Phi
lidor II aanbond, is er niet in geslaagd
zijn goede prestatie tegen „Noordwijk"
te herhalen. Voorlopig is de stand 2}i-
4% in het voordeel van Philidor en h
.ziet er naar uit, dat mr Mulder c.s. nog
wel 2% punt uit de 3 afgebroken par
tijen zullen scoren. De ged. uitslag
deze voor de promotiegroep van
L.S.B. gespeelde wedstrijd is: F. Teleng
(Vriendenschaar)mr A. J. Mulder (Phi
lidor) Vz*6; J. Koetdr G. Dallinga
Beekman (res.)J. H. Aalbers-
berg 01; J. F. KriekP. Selier Vi
C. P. SjardijnL. H. Kantebeen 01: C.
ZandvlietP. Barkema xx; P. J. Gal-
jaardTh. P. v. d. Berg xx; J. A. N.
den Tonkelaar—J. A. P. Moonen ^—14;
G. W. L. Monné (res.)A. J. H. v. d.
Meulen x—x; A. Blonk—J. Padding

Derde zege brengt Donner
op 4e plaats

De uitslagen
achtste ronde v;

Hastings luiden:

Donner (Nederland)—Abrahams (Gr.
Br.) 10; Golombek (Gr. Br.)Popel

Kon. Erk. PITMANSCHOOL

Plantsoen 65 Telefoon 26558

Ten minste 130.000 m3
aardgas per dag

Voor ruim driekwart nog
geen bestemming

De Nederlandse Aardolie Maat*
schappij heeft aan de regering voor tien
jaar de leverantie van minstens 130.000
kuibieke meter aardgas per etmaal in
het vooruitzicht gesteld. Dit gas zal ge
produceerd worden door de putten bij
Tubbergen en Wanneperveen. Ongeveer
30 000 kubieke meter per etmaal zullen
verstrekt worden aan de gemeenten Ol-
(Fr.) 01: Schmidt (Duitsl.)Barden denzaal, Enschedé en Hengelo. Voor de
(Gr. Br.) >4—te; Gligoric (Joegosl.)— cverige 100.000 m3 is echter nog geen
Yanovsky .Canada) *4-' Hooper (Gr. bmemnli^ gevonden
Br Thomas (Gr. Br.) vz Vi. spanDing wordt thans gewacht

De stand in de hoofdgroep is thans: de resuitaten van de derde put d:e
1 Gligoric (Joegosl.) pnt: 2Yanovskjw0r4t g^,oord Wan-
(Canada) 5^2 pnt. 3. Schmidt (Diutsl.5 5| hnrinw meevalt za' de dto-

pnt; 4/5. Donner (Nederland) en Barden "««r. Donn? r".^va11- pro

(Gr Br.) ieder 4 pnt; 6/7. Thomas (Gr.|duc«e nog aanzienly* groter zijn dan
Br.) en Popel (Fr.) ieder 3^ pnt; 8.1 men reeds heeft toegezegd. Een boring
Hooper (Gr. Br.) 3 pnt; 9/10. Abrahams; kost f 1 millioen of, wanneer men min-
(Gr. Br.) en Golombek (Gr. Br.) ieder, der diep behoeft te gaan, toch altijd
2Vz pnt nog f 400.000. Tot nu toe is aan het on-

In de groep premier reserves b won derzoek reeds f 17 milioen besteed,
onze landgenoot Jacobson in de achtste! oe thans beschikbare dagproductie
ronde van mej. S. Bussers (België), ter-I van aardgas kan, wanneer het gas als
wijl mevr. Heemskerk verloor van Harris ketelbrandstof wordt verbruikt 50.000
(Gr. Br.). ton kolen per jaar vervangen. Dit is

Oakley (Gr. Br.) leidt na 8 ronden met x ct van de k0ienimport

6M, pnt; Jkcobson (NedJl en me). S Bus-| de OTlollalie van de Pil, TuO

sers (Belgie) hebben ieder 3Vz pnt, ter- jOT.-n.r - 3Pn

wijl mevr. Fenny Heemskerk (Ned.) 3 bergen moeten nog onderhandel.ngen
pnt. heelt vergaard. Duitsland worden gevoerd, omdat

de gaslaag onder de grens door in Dui^
gebied uitloopt Dit is meegedeeld door
de directeur van de N-A.M, ir A. H. J-
van Goch.

Gemma voor de sloop

Het wrak van de Nederlandse tankboot
Gemma die met een lading van 400 ton
zwavelzuur op weg naa r Bilb? - u.
hoogte van Guethary is vergaan aarhij
zeven Ned. zeelieden verdronken", -tan
niet worden vlotgesleept. Men zal pogen
I het te slopen.

TV-besprekingen met KNVB
worden voortgezet

Op Maandag 14 Januari zullen de be
sprekingen tussen de Ned. Televisie
stichting en het bestuur van de K.N.V.B.
worden heropend. Het gehele probleem j
zal onder de loupe worden genomen.

Een der belangrijkste punten is
rechtstreeks („life") uitzenden van
terland-wedstrij den.

op alle ondergoederen, SOKKEN, SPORT
KOUSEN, NYLONSen vele

andere koopjes. Ziet onze étalages.

H.T.M. 25 jaar gemengd bedrijl

Wethouder De Wilde trok zich er echter
niet veel van aan

(Van een onzer verslaggevers)

„Mijnheer de voorzitter, een renegaat (afvallige Red.) der democratie,
de heer Treub, ijverde eens voor de overheidsexploitatie van het verkeers
wezen", zo sprak wijlen de heer Lou de Visser, communistisch afgevaardig
de in de Haagse raad, anno 1926. „Dat is Russisch" interrumpeerde de heer
Marchant. „Neen" kaatste de heer Visser terug, „dat is Hollands, omdat de
bourgeoisie de baas is en de grote meerderheid van arbeiders ondergeschikt;
I juist andersom als in Rusland, waar het proletariaat de baas is

Officiële publicatie
Inenting tegen pokken

Op Woensdag 9 Januari a.s. wordt op
de G.G. G.D., Nieuwe Mare 13a, var
1415 uur zitting gehouden voor koste
loze inenting van kinderen, jonger dan
twee jaar.

Trouwboekje of ander identiteitspapier} Het ging er Warm toe op die gedenk-
medebrengen. waardige gemeenteraadszittingen 25 jaar

Leiden, 5 Januari 1952. geleden, toen de vroede vaderen van Den

De Directeur van de G.G. G.D.,jHaag moesten beslissen over het actuele
C. H. ZIJERVELD. H overheidS-

7~ I De H.T.M. was tot 1 Januari 1927 een

Leidse Wolspinneni Stelt i naamloze vennootschap, die van de ge-
meente Den Haag een concessie had ont-
vangen. Deze concessie liep op 31 De
cember 1926 af en uiteraard moest er
Naar wy vernemen, heeft de directie OVer gesproken worden of de bestaande
worden verlengd of dat

op wachtgeld

i de Leidse Wolspinnerij aan de Zoe- toestand i

terwoudse weg zich deze week genood
zaakt gezien, zestig leden van het perso.
neel op wachtgeld te stellen. Het betreft
verschillende categorieën van het perso
neel, zoals voorspinners, spinners, twyn-
sters en haspelaarsters.

Van de zijde der directie deelde men
ons mee, dat de oorzaak moet worden
gezocht in de ongunstige economische
toestanden in de textielsector van het
bedrijfsleven. Het is niet met zekerheid
te zeggen, wanneer hierin verandering
komt en dus ook niet wanneer de zestig
weer aan het werk kunnen gaan. De
directie stelt echter alles in het werk het
bedrijf spoedig weer op dreef te krijgen.

Verbetering overweg aan
de Haagweg

De nieuwe spoorbomen aan de Haag-
wegovergang van de Ned. Spoorwegen
werden gisteren in gebruik genomen.
Deze nieuwe bomen bestaan uit dubbele
stellen, die in het midden van de weg
sluiten. Daar is het steunpunt aange
bracht. De sluiting geschiedt electrisch,
wat vlugger gaat dan vroeger. De rij
weg is vier meter breder geworden en
de trottoirs zijn aan beide zijden door
getrokken. Zowel het wegverkeer als de
voetgangers kunnen dus van deze ver
betering profiteren.

R.K. onderwijzersvereniging

De R.K. onderwijzersvereniging „Sint
Augustinus", afdeling Leiden en omstre
ken, viert morgen het gouden jubileum.
De afdeling telt thans bijna 400 leden.

Burgerlijke stand van Leiden

GEBOREN: Hans N, z v A C Meijer
en C M van Zutphen, Janna, d v W
Klok en M de Mooy, Benjamin C M, z
v G W van Goozen en A C Doeswijk,
Antje, d v J F van Os en A Teske,
Sylvia, d v J G Kramer en W G Bronk.
Wilhelmus A M, z v L M P van Berge
Henegouwen en A G M Buil.

OVERLEDEN: S Nieuwenburg, man,
73 j, E B Schoonhen, man, 34 j, P VV
Willers, huisvr. van Van Oosten, 79
C van Moergastel, zoon, 28 j.

Sfeer ia 't gezin?
De Nieuwe Leidsche" e

andere vorm van exploitatie
komst beter zou zijn. Eerlijk gezegd liet
het de gewone burger Siberisch of hij
door een N.V. of door een overheidsbe
drijf werd vervoerd. Als hij maar goed
en vlug op de plaats van bestemming
kwam. Maar zo dacht de raad er niet

Wij willen niets tekort doen aan de
kwaliteiten van de raadsleden van nu,
maar 25 jaar geleden zaten er heren met
klinkende namen in de raad.

Voorzitter van de raad was burge
meester mr J. A. N. Patijn. Een man
die het klappen van de zweep kende.
Voorts mannen als Duymaer van
Twist, Droogleever Fortuyn, Albarda,
Snoeck Henckemans, Louis de Visser
en Marchant, en de bekende wethou
der mr J. A. de Wilde.

Flitsende debatten, soms groot van stijl
en allure, zoals wij ze thans weinig meer
aantreffen, vielen in die dagen te beluis
teren. De zaak werd op 1 Februari 1926
aan het rollen gebracht, toen de raad
zonder hoofdelijke stemming een voorstel
aanvaardde om een nieuwe overeenkomst
met de H.T.M. voor te bereiden. Op 10
Mei van hetzelfde jaar werden de heren
Duymaer van Twist en Droogleever For
tuyn. begrijpelijk overigens, een beetje
ongeduldig. Zij vroegen B. en W. hoe de
zaken er voor stonden. De ontwerp-over-
eenkomst was weldra klaar en ieder be
reidde zich voor op de behandeling, die
bepaald was op 28 Juni 1926.

Of wethouder De Wilde geschrokken
is, weten we niet, maar de lawine van
moties, die binnenkwam, zou dit ver
moeden wel wettigen. Moties over werk
tijden, kleding, sociale voorzieningen, mi
nimum-lonen, vrije dagen, vacanties,
acht-urige werkdag enz., er scheen geen
eind aan te komen. Tijdens het voor
overleg was reeds besloten van de H.T.M.
een gemengd bedrijf te maken. De heren
raadsleden maakten zich alleen erg be
zorgd over het lot van het personeel.

Tal van netelige en juridische proble
men, waarop we maar niet te diep zul
len ingaan, werden in de raad aangesne
den. Zoals te begrijpen is, was „Loutje"
de Visser, toen C.P.N.-vertegenwoordiger,
glad voor uitsluitend gemeentelijke ex
ploitatie. Van zo'n gemengd bedrijf kwam
volgens deze spr. natuurlijk niets te
recht en de aandeelhouders, die overble
ven zouden slechts op winst belust zijn.

Duymaer van Twist wilde van geen
verandering weten. Zoals het tot nu toe

gegaan was. ging het goed, zo zei hij Ver
andering zou verslechtering beteKenen.
Albarda c.s. waren uiteraard ook voor
overheidsexploitatie. Volgens hem was
men bij de H.T.M. teveel op eigen voor
deel bedacht. Het college van B. en W.
stond niet eenstemmig achter het voor-
stel-De Wilde. De huidige minister-pre
sident, dr W. Drees, was toen wethouder
in het Haagse college. Hij had een min
derheidsnota ingediend, waarvan de
strekking zich natuurlijk gemakkelijk
laat raden. En zo gingen de heren een
hele dag aan de praat. De volgende dag
deden ze het nog eens dunnetjes over, tot
ten slotte wethouder De Wilde aan het
woord kwam.

In een knap betoog verdedigde mr De
Wilde zijn voorstel, dat op het vol
gende neerkwam: de gemeente bracht
ƒ11.579.000 in, de H.T.M. 11.160.000. Bo
vendien stortte de gemeente twee ton en
de maatschappij een ton. Het kapitaal,
dat dus bestond uit ƒ300.000,- werd ver
deeld in zes aandelen, waarvan de ge
meente er vier kreeg en de H.T.M. twee.
In de Raad van Beheer zou de gemeente
eveneens een meerderheid van stemmen
bezitten. De overeenkomst zou duren tot
1970 met recht van ontbinding (in 1935,
1945 en 1955) en liquidatie, tenzij de
H.T.M. zou eisen, dat de gemeente de bui
tenlijnen overneemt. In theorie ie het dus
mogelijk, dat de thans geldende bedrijfs
vorm in 1955 geliquideerd wordt en ver-
dwijnt. Behalve dit voorstel werden nog
enkele ontwerpen goedgekeurd, die be
trekking hadden op pensioenfonds, pen
sioenreglement enz.

Op 30 Juni werd het voorstel door de
raad aanvaard en daarmee trad tevens
het eerste gemengde overheidsbedrijf in
de economische arena van Nederland.
Precies een maand later hechtten Gede
puteerde Staten hun goedkeuring aan het
besluit. Op 1 Januari 1927 was de H.T.M
in haar nieuwe bedrijfsvorm de reizigers

Een Japanse ambassade
in Den Haag

De heer Teppema ambassadeur
in Tokio

Op voorstel van de Nederlandse rege
ring heeft de Japanse regering besloten
om, na de ratificatie van het vredes
verdrag, haar te Den Haag gevestigde
handelsmissie om te zetten in een am
bassade. Anderzyds zal dan Nederland
in Japan eveneens door een ambassadeur
worden vertegenwoordigd.

Vóór de oorlog hadden de diplomatieke
vertegenwoordigers van beide landen in
Tokio en Den Haag de rang van gezant.
In Japan is Nederland thans vertegen
woordigd door een missie onder leiding
van de heer P. E. Teppema. Deze heeft
reeds de rang van ambassadeur. Het ligt
in de bedoeling, dat de heer Teppema
ons land in Tokio als ambassadeur zal
vertegenwoordigen.

Een Indisch ambtenaar uit de
19e eeuw schilderde Delft

Belangwekkende expositie met een vijftal Nuyens

Aan HET OUDE DELFT te Delft staat het Delflandhuis, een van die
oude huizen zoals we er nog meer in de Prinsestad aantreffen. Steeds
weer trokken er in de loop der historie schilders naar Delft om er te wer
ken. Begrijpelijk, want er was en er is daar nog heel wat schilderachtigs,
heel wat, dat een kunstenaar kan inspireren.

Ook de ambtenaar uit Ned. Indië. Wil- dat Nuyen hier zyn eigenlijke toon los-
lem de Haas Hemken, voelde zich tot liet.

Dell! aangetrokken. HU hield van de Van P. C J. Gabnel is er een reldzaam
rustige sfeer, van het pittoreske stads- fun rivier-landschap met de hem eigen
beeld en van zonlicht-effecten. Hij zocht i atmosferische expressie, veel sterker
dan ook na zijn ambtelüke loopbaan indan de Gelderse schilder P C. Christ
Indië steeds naar de intimiteit van del 11822-1888) vul te bereken op zijn
kleine stad en werkte daarom eveneens Paneel „De Waal bij .Nijmegen Met
in Gouda, Dordrecht, Woerden

Slechts betrekkelijk weinig is er

van hem uit zijn woonplaats Rotterdam,
waar hij in 1831 werd geboren en waar
hij les kreeg van de negen jaar jongere
schilder P- A. Schipperus.

Willem de Haas Hemken Is heus niet
een oneer grootste schilders geweest.
Echt een dromer van schoonheid was hij
zonder dat men hem echter een typische
romanticus kan noemen. Met grote
nauwkeurigheid schilderde hij zijn stads
gezichten, doch in de stoffering bleef hij
wel eens steken. Toch geeft zijn werk
wel een aardig beeld van zijn tijd en
bekoort het door eerlijkheid en lichtheid-
alsmede door een bepaalde vakbe
kwaamheid. Slechts weinig is er eigen
lijk van hem bekend, doch de deskun
dige speurzin van de Haagse kunsrtex-
pert Peter A. Scheen heeft thans een
werk van hem op de belangrijke ten
toonstelling in Scheen's kunsthandel.
Zeestraat 50, Den Haag, gebracht. En
het is daarom goed even de aandacht te
vestigen op het paneel, waarvan de foto
hiernaast is afgedrukt.

Een zeer belangrijke vertegenwoor
diger van de 19e eeuwse kunst is de
Haagse schilder Wijnand J- J. Nuyen, die
slechts 26 jaar werd (1813—1839). Nuyen
durfde veel vrijer te schilderen dan veel
zijner tijdgenoten. Zijn romantiek was
niet maar dweperig of fantastisch, maar
echt bezield, met prachtige toonschake-
ringen van licht en donker. En in heel
fraai coloriet gaf hij veelal zijn verbeel
dingen weer. Van hem heeft Scheen
thans niet minder dan 5 werken hangen,
waarvan het onlangs door het Haagse
Gemeentemuseum aangekochte doek
„Wal te Duinkerken" wel het sterktste
is. Maar ook het paneel „Watermolen
aan een vaart" is van een verrukkelijke
lichtheid en sfeer. Zijn „Romaans kerk
je" is in vergelijking tot deze twee wer
ken aanmerkelijk minder, wellicht om-

heerlijk zonlicht-stralend stadsgezicht
uit Middelburg uit 1849 is C. Springer
vertegenwoordigd en de Haagse School-
vertegenwoordiger J. Bosboom is er met
twee kleine, zeldzaam gave kerkinte
rieurs. o.m- van de Bakenessekerk te
Haarlem. Van Jacob Maris is er het
portret van een jong meisje, fijn en
sonoor van kleur en P. v. Schendel is er
weer met een van zijn „kaarslichten",
de markt bij avond. Wie voor 19 Januari
eens bij Scheen gaat kijken zal er ook
nog werk aantreffen van Eerelman,
Kluyver, Koekkoek (een prachtige na
middagstemming). Hilverdink. Storten
beker en Waldorp en hij zal tot de be
kentenis komen, dat wat Scheen expo
seert altijd waardevol en echt is, omdat
deze expert met deskundigheid, smaak
en liefde zijn collecties samenstelt

Corn. Basoski.

Stad te koop in Amerika

De Amerikaanse regering biedt een
stad te koop aan voor 8.971.000 dollar.
Het betreft de „modelstad" van Green
belt (Maryland), welke 8000 personen kan
herbergen en één van de drie steden is.
welke de regering ln 1940 heeft laten
aanleggen om werk te verschaffen aan
de talryke werklozen in die periode.
Greenbelt heeft 13 millioen dollar gekost.

Zeepost

Met de volgende schepen kan zeepost
rorden verzonden. De data, waarop de
correspondentie uiterlijk ter post moet
zijn bezorgd staan achter de naam van
het schip vermeld:

Indonesië: m.s. Willem Ruys (19 Jan.);
Nieuw Guinea: s.s. Drente (16 Jan.); Ned.
Antillen: m.s. Delft (8 Jan.); Suriname:
Agamemnon (15 Jan.); Canada:
Black Falcon (7 Jan.) en s.s. Veen-
dam (9 Jan.) Australië en Nieuw Zee
land via Engeland: (6 Jan.).

Het Delflandhuis te Delft zoals
de schilder Willem de Haas Hem
ken het eens op doek vastlegde.

(Collectie P. A. Scheen)

Thans officieel:

C 47-toestellen in Europa
gereviseerd

Naar thans officieel door de Ameri
kaanse luchtmacht is meegedeeld, zal de
revisie van C-47 transporttoestellen die
in Europa zijn gestationneerd, voortaan
in Europese fabrieken geschieden. Dit is
besloten, nadat, zoals wij gisteren reeds
melden, een proef-contract met de N.V.
Avia-Diepen op Ypenburg gunstige re
sultaten had afgeworpen.

Eerste electrische trein tussen
Amersfoort en Zwolle

Gisteren werd de eerste officiële rit ge
maakt op het geëlectrificeerde traject
AmersfoortZwolle. Maandag begint de
normale dienst. Een feesttrein met vele
autoriteiten stopte vandaag op alle sta
tions op dit traject en overal waren er
plaatselijke autoriteiten, die de Ned.
Spoorwegen prezen en geschenken aan
boden. De plaatsen aan de Veluwezoom
kragen een veel betere verbinding met
het Westen en het Noorden.

Ruziemaker stak met dolk
in Doetinchem

In de Hamburgerstraat te Doetinchem
heeft de 30-jarige G. V., toen hij de bio
scoop verliet, van zekere B. een diepe
messteek in de buik gekregen. De toe
stand van het slachtoffer is bevredigend.

V. en B. hadden de avond tevoren
reeds ruzie gehad. V. gaf B. b(J de uit
gang van de bioscoop een klap in het
gezicht, waarop B. zijn dolk trok en V.
daarmee te lijf ging. B. vluchtte, doch
werd door een grote groep achtervolgers
ingehaald en door V. afgerost. Daarna
werd V. naar het ziekenhuis gebracht.

De dader werd nog dezelfde nacht ge
arresteerd. Dit drama tussen twee be
woners van het z.g. Fort is ln zekere
zin een vervolg op een moordaanslag
met dodelijke afloop, die daar enige
maanden geleden werd gepleegd. Sinds
dien broeide het in deze omgeving.

Niet roken voor Duitsers
beneden 16 jaar

jaar verboden te roken. Eerst op acht
tienjarige leeftijd mogen alcoholhouden
de dranken worden gebruikt.

De wet, die dit bepaalt, bevat ook be
palingen over het bezoek van gelegen
heden voor openbaar vermaak door
jeugdige personen. Volwassenen, die de
jeugd in een voor haar gevaarlijke om-
geving brengen, kunnen gestraft wor
den.