Met generaal Ridgway langs het Koreaanse Een man uit één stuk, die ieders sympathie heeft gewonnen vliegend front o Wat wil dit zeggen H.H.B.? Neger is er beter aan toe dan Europa denkt Wi Bureau voor Wederzijdse Beveiliging neemt taak E.C.A. over Voor vorming van militaire en economische kracht O, DIE KOOPJES! NIEUWE LEIDSCKE COUHANT WOENSDAG 2 JANUARI 1952 Portret van een veldheer (Van een bijzondere medewerker) ,P HET VLIEGVELD van Soewon heerst spanning. Een lichte hommen- werper, die op actie is geweest, heeft via de radio hei bericht gestuurd, dat hij is getroffen door afweergeschut van de Noordelijken en dat hij nu zal trachten, op één motor en met een defect landingsgestel binnen te komen. De brandweerploeg staat gereed en alles wat.wij, op de begane grond kunnen doen voor het traag naderende vliegtuig is: bidden, alleen maar bidden. Daar is de kist al boven het veld; kinderen en vluchtelingen krioelden een kreupele, vleugellamme vogel, die rondom de bomgaten. De generaal zei- langzaam zakt en een bonkende, on- ..Ik zou haast wensen, dat we elegante baan maakt over het gras. Een veel bommen hadden gegooid", zucht van verlichting. Alle jongens blij- ven ongedeerd en er komt geen brand Ongetwijfeld was hij ontroerd door En dan ineens.... waar hij vandaan de geweldige nood van de Koreanen. is gekomen heeft eigenlijk geen van ons Qm deze kwaliteiten als soldaat, stra- gezien. maar memand minder dan gene- t raai Ridgway loopt dwars over het veld teeg en vooral ook als warmvoelend naar de machine toe. De generaal kan en bewogen mens werd generaal soms zo maar ergens met zijn helicop-Rjdgwav na het heengaan van Mac dan merk je hem je staat Hij praat1 Arthur benoemd in de veelomvat- met de bemanning over de vlucht laat zich de gaten tonen, die de rode lichte kanonnen in de vleugels hebben geschoten. Zes van de zeven raketten zitten nog op de plaats. ..We konden ze niet meer kwijtraken, sir", vertellen ze; „er was iets defect in de stuurinrich ting. We weten niet precies, waardoor wij geraakt zijn. Maar waarschijnlijk wel lichte wapens". De generaal heeft het al gezien. Hij vraagt niet, hoe de mannen zich voelen. Hij ziet immers, dat zij kern gezond voor hem staan en als hij, na een wuivende groet met zijn hand, weer verdwijnt, zegt de captain: „Na tuurlijk, noodlandingen behoren bij ons baantje". Sinds generaal Ridg way. het commando heeft overgeko men op Korea, heerst er onder de troepen wat de Amerikanen noemen „combat spirit". En dat bleek hier, op het vliegveld. Men raakt op el kaar ingespeeld. Te voet door de kou tende functie van opperbevelhebber der U.N.O.-strijdkrachten. Zijn schitterende strategie en persoonlijk leiderschap in Korea hebben de be wondering afgedwongen van hen, die met hem moeten samenwerken.- Toen generaal Ridgway in 1950 werd benoemd tot commandant van het Ame rikaanse achtste leger in Korea, was hij nog slechts een onbekende officier; een infanterist uit de Tweede Wereldoorlog, die bij de valschermtroepen kwam en zijn mannen commandeerde, maar ook met hen meesprong uit het vliegtuig. Sedert werd hij onder zijn ménsen bekend, niet alleen om de onafschei delijke handgranaat aan zijn rechter schouder, maar ook om zijn persoon lijke moed. In de strijd van de vrije wereld tegen de Communistische ag- gressie op Korea hangen mense lijkerwijs gesproken duizendèn mensenlevens af van generaal Ridg- way's strategie, al weet hij zelf, dat hij een radertje is in het grote uur- eneraal Matthew Ridgway kan, zoals (werk van dit wereldgebeuren, ^gezegd, zo maar ineens ergens uil de lucht komen vallen. In zijn lichte helicoptère reist hij naar de frontlijn, om met de commandanten te spreken en om, bij een blikje groenten en vlees, met de gewone soldaat een praatje te maken. En als hij niet vliegt, gaat hij, net als zijn soldaten, te voet door de kou en de modder en be klimt hij heuvel- heflingen, waar motorvoertuigen nooit en jongere kerels nauwelijks tegenop kunnen komen. Brigadier- generaal Tashin Yazici van de Turkse brigade zei„Elke gene raal houdt er van, gaan en zijn sol daten te spreken. maar generaal Ridgway is hier bijna elke dag. Dat is sterkend voor ons moreel". Ja, de generaal heeft de harten gewonnen van de mannen op Korea. Hij gebruikt een directe, eenvoudige taal wann«er hij spreekt, of hij nu commando's geeft aan zijn Staf dan over een bepaald onderwerp met iemand praat En midden in een oorlog, zoals hier in Korea, kan een dergelijke hou ding een ongewoon gunstig effect teren. Als hij in zijn jeep naar het front rijdt geeft hij zijn orders met een grote kalmte en met een vriendelijke beslist heid. Of: voordat hij gaat vliegert melt hij vaak een dozijn van zi nen om zich heen, spreidt een kaart uit op. de vleugel van zijn vliegtuig en be spreekt de komende actie. Hij valt ov door z\jn warme en ongemaakte belang stelling voor mens en materiaal, voor de hele zaak, die hij en zijn mensen dienen op het meestbesproken schier eiland van de wereld. Te veel bommen gegooid" een indruk gemaakt dieper dan kan peilen. De commandant is een man met menselijke emoties, aan wie het lot dier millioenen hem evenzeer ter harte gaat als de wijze, waarop duizenden soldaten in het Koreaanse land hun levenseinde vinden. Ridgway geeft zijn mannen het gevoel, dat hij elk van hen officeren en minderen even hoog schat Deze karaktertrek bleek wel bij zonder duidelijk aan een waarnemer, die het. voorrecht had. met de generaal te vliegen. In zijn L.-17, een licht één- motorig vliegtuig voor vier personen, werd de hoge passagier naast de piloot vastgesnoerd, behangen met een para chute. Seoul en de rivier De Han waren de plaatsen van bestemming en het vliegtuig hield recht aan op het vlieg veld Kimpo. terwijl het over de woeste heuveltoppen scheerde, dobberend als eén kurk op de oceaan. De ogen van de generaal waren, door zijn groene zon nebril, gericht op de heuvelrijen in de verte en zijn stem was vervuld met emotie, toen hij de heuvels aanduidde, die door de infanterie bestormd moesten worden. Een Turks verbindingsvliegtuig snelde voorbij, over de grote verkeers weg naar Inchon, die zich beneden in de diepte tussen de heuvels doorslin gerde. De schaduw van het toestel viel op de bruine aarde, op de verwoeste ge bouwen en de bomkraters. Koreaanse De wapens voor Nieuw Guinea Goedhart snapt het nog niet... Het Tweede-Kamerlid Goedhart vraagt minister Peters hoe groot de wapenzen dingen voor Nieuw-Guinea aan boord van de Blitar en de Talisse waren (deze zijn n.l, onlangs door Indonesië in slag genomen). Tevens wil hy, dat de regering duidelijk zal maken, op grond van welke overwegingen men het nodig acht. zulke zendingen naar Nieuw-Guinea te sturen. De heer Weiter stelde over hetzelfde onderwerp een vraag aan dr W. Drees en wil weten waarom de regering nt gebeurde op de Blitar niet getracht heeft een herhaling daarvan op de Talisse voorkomen. Tevens wenst hij dat de schade zal worden verhaald op hen. die eventueel in verzuim zijn geweest. Extra-deviezen voor zakenreis naar het buitenland De bedragen van extra-deviezen voor personen die met een motorrijtuig een zakenreis naar het buitenland maken, zullen ondanks de prijsstijgingen in het buitenland niet worden herzien. Wel kan echter in bepaalde gevallen waarin dit redelijk wordt geacht een bijzondere toe wijzing worden verleend, zo heeft de Nederlandse Bank aan de AN.W.B. mee gedeeld. Men schrijft ons van Hervormde zijde: WAT wü deze kapitale aanduiding zeggen? Eigenlijk moesten we schrij ven: H. C. B. N. H. K., maar dat is zo'n mond vol letters. Dus toch maar H.H.B., hetgeen dan betekent: Hervormd huwe lijksbureau. hoewel dit misleidend is, want de bedoeling van de oprichting van een „huwelijks-contactbureau van de Nederlandse Hervormde Kerk" door de Raad voor Kerk en Gezin op 20 Sept. 1.1. is: a. het bieden van de mogelijkheid tot uitbreiding van persoonlijke contac ten aan meerderjarige, ongehuwde leden der Ned. Hen*. Kerk, zowel in Neder land als daarbuiten, om tot een huwe lijkskeuze te komen;* b. het bieden van deze mogelijkheid aan lidmaten van andere reformatorische kerken indien de kerkeraad meente waarin het lid woonachtig is, bereid is dit verzoek te ondersteunen; c. het geven van voorlichting in gen van huwelijks- en gezinsvorming aan ongehuwde leden der Kerk, die zich voor het onder a genoemde doel hebben laten inschrijven en aan wie daarvoor toestemming is verleend door de leiding van het bureau. Men wil dit doel bereiken door de organisatie van contact-mogelijkheden langs schriftelijke weg met volkomen vrijheid van initiatief voor alle inge schrevenen (mannelijke en vrouwelijke' leden, zonder advies, en bij wijze var hoge uitzondering slechts met de moge lijkheid van enige correctie (b.v. bij al te grote verschillen in ontwikkeling of maatschappelijke positie). ALDUS prof. dr E. L. Smelik, die deze zaak kerk- en wereldkundig maakte in het (officiële) Weekblad van de Ned. Herv. Kerk (no's van 20 en 27 Oct.) en dit nieuwe bureau en deszelfs oprichting „een belangrijk pastoraal ini tiatief" acht. Wel voorziet hij niet alleen ondering doch ook bezwaren men zal dit een hachelijk symptoom van ker kelijke expansie-zucht achten: een zich bemoeien mei zaken, die voorheen aan Gods voorzienigheid werden overgelaten althans in theorie; de practük vertoon- le wel eens andere dingen) doch Smelik gelooft zelfs in Gen. 24 (Eliëzer zoekt.een vrouw voor Izaak) een bijbels voorbeeld te vinden. Wanneer het bu- waarvan alleen het postbusnum- bekend zal zijn, deszelfs bestuur 'van anonymi) en de aan gegadigden :elfs onbekende vaste medewerkers en adviseurs in verschillende delen van het land biddend hun werk doen (zij be reiden een akker en trekken zich terug; zij willen onbekend blijven; zij willen vergeten worden; als er iets goeds uit ontstaat, weten zij ook niet hoe), mogen zij vertrouwen, dat God hun werk als middel gebruiken kan om aan lieden, die de gewone, normale ontmoetingsgelegen heden, die het open leven biedt, missen (ouderen, eenzamen, protestanten In Roomse strekén enz. enz.), hun huwe- brengen. Men hebbe begrip voor een nood, die er is; die mensen soms brengt tot het stellen van huwelijksadvertenties of hen doet gaan naar huwelijksbureaux. Ze lopen dan wel kans om een man of een vrouw te vinden, maar vaak blijkt dit niet dè man of dè vrouw voor h u leven te zijn. Met nadruk stelt prof. Smelik vast, dat dit bureau dus een correspondentie- kring wil vormen, die mogelijkheden opent; meer niet. Men wekke bij niemand te sterke verwachtingen. DIJKANS een maand later troffen wjj in bovengemeld officieel orgaan der Ned. Herv. Kerk een felle critiek aan van dr. H. van der Loos, pred te Haarlem. Het opschrift zegt het reeds: „Een Hervormd Huwelijksbur^u? Neen!" In een uitvoerig en scherp ge steld betoog constateert hij hier aller eerst kerkelijke bemoeizucht. In dit huwelijksbureau ziet hij niet de Kerk in actie, maar de Kerk op drift. Zij wil zich overal mee bemoeien, doch het is een verkeerde totaliteitsgedachte, neer de Kerk tot de ongehuwde er zame zegt te willen dienen op alle ter reinen des levens; „ook voor u is er thans uitzicht". En zijn pastores, die dit initiatief met vreugde begroeten, doch zijn ook ongehuwden, die liever 1 „offer" van de ongehuwde staat bren gen, dan zich per postbus als gegadi^le op te geven. Van der Loos eist dan ook in naam van de openheid en waardigheid der Kerk: open kaart, geheim-bureau! Want zoals het nu gaan zal: welke in formateur kan de consequenties door zien van zijn adviezen? Wie wil het ri sico lopen van misschien onschuldig medeschuldig te zijn aan een trieste lukking? Rome moge sinds twee jaren ziin bureau hebben; wat daar aan tQta- liteitsstreving volkomen normaal is, be tekent bij ons ontsporing en ontaarding tot bemoeizucht. Smeliks beroep op Gen. 24 is wel heel ongelukkig; een in de Bijbel steun ken voor onze plannen. Een huwelijks bureau vervult nu eenmaal geen Elië- zersfunctie. Wij willen geen ogenblik de noden, die er zijn, ontkennen of ook maar ver kleinen en gaan nu zelfs niet in op de vraag, of (zoals in Zwitserland) het in bepaalde gevallen niet wenselijk zou zijn, wanneer enige Hervormden zich geroe pen zouden gevoelen een dergelijk bu reau op te richten, dat zonder winst bejag een zuiver dienende taak wil ver vullen. Maar met Van der Loos geven wij dan aan de vrije organisatie de voor keur. Wij betwijfelen intussen selijkheld, doch ver- beslist een „trouw- (vinding van ds. G. van Veldhuizenmet officieel kerke lijk zegel. In de ruimte der Kerk is loedig gelegenheid toi persoonlijke contacten. Deze opzettelijk te organise ren lijkt ons niet tot de taak der Kerk te behoren; ook niet van de Ned. Herv. Kerk in haar nieuwe gedaante. i de op- ikelt (T Rotterlamsche Kerkbode van 24 Nov. verzucht hij in gelatenheid: „Enfin, we wachten nu maar weer zoetjes op de volgende stunt". Wü vragen met bezorgdheid: kan een Raad, die officieel „orgaan van bijstand" is, zo maar zonder de Kerk te horen, althans niet de Kerk in haar wettige vergaderingen, overgaan tot oprichting van een bureau, dat zich aandient als huwelykscontactbureau voor de Ned. Herv. Kerk? Van der Loos schreef: „De Kerk heeft door middel van één harer Raden weer eens een totaal-greep gedaan". Neen, niet de Kerk, maar de Raad voor Kerk Gezin. Met een zekere angst den. H.H.B. is helaas een bewijs, dat deze vrees niet ongegrond was. De Kerk ----- i—sic.. v,c zelve spreke, zich uit. Dan geven we het lykspartner als met Z(jn hand toe tè1 uit naar de volgende verrassing. Eerst'H.H.B. geen al te grote kans. „Verschoppeling" zeli over Amerika Van elke drie niet-blanken woont er één in een eigen huis ANNEER EEN AMERIKAAN in het buitenland vertoeft, ontmoet hij altijd mensen, die hem vragen stellen over het „neg er probleem" en geen gelegenheid voorbij laten gaan om hem te vertellen hoezeer zij begaan zijn met „het afschuwelijke lot van de Amerikaanse negers, die immers altijd.in het hoekje zitten waar de slagen vallen en geen burger rechten bezitten". Toen ik verleden jaar in Oslo verbleef, werd ik aange sproken door een Noor, die opmerkte, dat het voor mij als neger wel een hele verandering moest zijn nu ook eens in een groot hotel te kunnen lo geren en tezamen met de andere gasten de maaltijd te mogen gebruiken. Verbaasd antwoordde ik hem, dat hij mijn naam ook in het gastenboek van verschillende deftige hotels in de Verenigde Staten zou aantreffen, maar aan de uitdrukking op zijn gezicht zag ik, dat hij mij niet geloofde. Tijdens een gesprek met een hoogge-1 waarde hebben, zij geven een onjuist plaatste amibtenaar uit Uruguay werd ik beeld van de werkelijkheid. eveens getroffen door het wanbegrip omtrent de positie van de Amerikaanse j min neger dat in vele landen blijkbaar nog I negers altijd bestaat Deze ambtenaar lijk niet de eerste de beste, weidde Onze persbureaux dragen er al even bij de betrekkingen tussen i blanken te verduidelijken- Zij - geven bijna uitsluitend berichten door gewag wordt gemaakt van lynch- erzekerde dat deze ..verschoppelingen" ezamen meer auto's bezat' heel Uruguay rondreden en dat zelfs nieuws dus. Van Marion Anderson. Jackie Robinson en Ralph Bunche heb ben de meeste buitenlanders echter wei- het Zuiden van de Verenigde Staten de j nig of nooit gehoord. heel wat beter i Op het witte doek krygt de buiten- i Montevideo had gezien. (kleurlingen) die jk j lander films als „Home of the Brave" Verkeerd beeld bepaalde „No Way Out" te zien die 1.250.000 negerkinderen lager onderwys. In 1950 was dit aantal reeds gestegen tot 2.225.000. In 1900 bestonden er in het Zuiden van de V S. 92 middelbare scho len voor negers, tegenwoordig zijn er al meer dan 2500. Ieder jaar komen er ongeveer 10.000 negers van de middel bare school en meer dan 70.000 negers studeren aan Amerikaanse universitei ten. Uit een en ander blijkt dat het met de „vervolging en onderdrukking" van de negers in de V S. nog niet zo'n vaart loopt 34 Pet in eigen huis In 1900 voorspelde men dat de Amerikaanse negers binnen afzien bare tijd zouden uitsterven maar te genwoordig is hun sterftecijfer nau welijks hoger dan dat van andere bevolkingsgroepen. In 1909 bezaten van elke 100 negers er slechts 17 een eigen huis. In 1947 evenwel woonden 34% van alle negers in een eigen huis. De Russen plegen er de Amerikaanse kapitalisten van te beschuldigen dat zij de negers met alle middelen trachten te onderdrukken. Dit zal dan wel de reden zijn waarom de Julius Rosenwald-stich- ting meer dan 22 millioen dollar be schikbaar stelde voor het onderwijs aas. negers en de bouw van 5000 scholen in het Zuiden van de V.S. De Onderwijs raad, die in 1902 door John D. Rocke feller in het leven werd geroepen, stelde eveneens aanzienlijke bedragen beschik baar voor de ontwikkeling van de Ame rikaanse neger en nog onlangs schonk John D. Rockefeller jr enkele particu liere neger-colleges een bedrag van 5 millioen dollar. In de afgelopen 50 jaar is de econo mische kloof tussen negers en blanken steeds kleiner geworden. Veertien grote banken. 200 kieine leenbanken, 60.000 winkels, 26 oredietverenigingen en 25 Wanneer men zich afvraagt wie er nu eigenlijk verantwoordelijk zyn voor deze volkomen onjuiste voorstelling van zaken, dan denkt men in de eerste plaats aan de communisten die inder daad de meest fantastische verhalen over de behandeling van de de Ameri kaanse negers in omloop hebben - ge bracht. Men vergeet hierbij echter dat wij maar al te vaak in gebreke zijn ge bleven deze fabeltjes te ontzenuwen, ja door onjuiste voorlichting in som mige gevallen zelfs een schijn van waarheid verleend hebben Boekeu als KingSblood Royal", Free dom Road". ..Strange Fruit'* en Native Son", die ook door buitenlanders gretig gelezen worden, mogen dan literaire zond deze Raad een jeugdbübel de Kerk ien van zün aanbeveling, terwyl staat te bezien, of de Kerk met dit boek wel zo ingenomen is als de Raad dit blijkt te zün. Nu een huwelyks contactbureau, ondanks de grote bezwa ren, die irj de Kerk hiertegen ongetwij feld leven. Van der Loos heeft ze althans ten dele vertolkt; de meesten zün ver- moedelük nog niet van hun verbazing bekomen, zodat ze nog niet reageerden. Bü de bespreking van het ontwerp- Amerika, Europa en de Marshall-steun "lyANDAAG HOUDT de „Economie Cooperation Administration", die in- v gevolge de Amerikaanse wet op hulpverlening aan het buitenland van 1948 met de uitvoering van het Marshall Plan belast is geweest, op te be staan. Haar werk zal worden voortgezet door het „Mutual Security Agency" (Bureau voor Wederzijdse Beveiliging), dat door het Congres van de Ver enigde Staten in het leven is geroepen, ter regeling van de Amerikaanse bijdrage voor onze gemeenschappelijke inspanning om tot militaire en eco nomische kracht van de vrije wereld te geraken. Aldus Clarence E. Hunter, hoofd van het Mutual Security Agency, voor de Econ. Samenwerking met Nederland. In de periode tussen het ontstaan de ECA en dit ogenblik, heeft deze ganisatie gefungeerd als het kanaal, waardoor economische hulp ter waarde van bijna 12.000.000.000 dollar van Amerikaanse volk naar het Europese volk m landen daarbuiten is gevloeid. Voor Nederland heeft deze hulp on geveer 1.000.000.000 dollar bedragen, waar bij zijn inbegrepen de 100.000 000. die thans voor het lopende fiscale jaar zijn toegewezen. Maar het meten van deze hulp in dollars alleen is onvoldoende, niet misleidend, want een dergelüke maatstaf zou de zelfs nog grotere bij drage van de Europeanen zelf uitscha kelen. De ECA-Missie in Nederland is zich altijd vooral bewust geweest van het feit. dat het herstelprogramma, zoals het hier is uitgevoerd, slechts uitwerking kon heb ben in die zin. dat het de Nederlanders in staat zou stellen om met minder 'erlies van tijd en geld en een minimale ■erlaging van de levensstandaard het herstel tot stand te brengen, waartoe zij zelf. ongeacht de veel grotere kosten, toch hadden moeten besluiten. Het is de Verenigde Staten van even groot belang geweest als voor Nederland en de rest van West-Europa, dat dit herstel in de kortst mogelijke tijd is bewerk stelligd. Het werk, dat door het „Mutual Se curity Agency" zal moeten worden ver richt, is eigenlük niets anders dan een gezamenlijke actie, waarvan de doelstel lingen zowel een effectieve gemeenschap- pelüke verdediging tegen aggressie als hechte Europese economie, waarin de mogelükheid tot verhoging van de levensstandaard aanwezig blüft, moeten inhouden. Noch de vrije volken van West-Europa noch de Amerikanen zün, wat deze defensie-inspanning betreft, aor een vrije keus gesteld. Niemand van ons wenst herbewape ning. De keus is voor ons gemaakt door -de aggressieve acties en de vüandige hou ding van de Sowjet-Unie en haar satel lieten. Als een redelijke herbewapening de vruchten van het Marshall Plan zal beschermen en ons een verdedigingslinie zal bezorgen, waarachter wij onze levens omstandigheden kunnen blijven verbete ren, dan zullen wij allen het erover eens zijn, dét de krachtsinspanning een ver antwoorde belegging is geweest. Het gezonde verstand zegt ons, dat wij onszelf voldoende kracht moeten geven om aggressors te ontmoedigen. Alleen in de vertrouwelijke sfeer, die door een der gelijke kracht wordt geschapen, bestaat er enige hoop, dat de belangrijke vraag stukken van internationale betekenis door middel van redelijk overleg tot een oplossing worden gebracht. veiliging, met de uitvoering thans een begin maken, is een program- het Nederlandse als 't Amerikaanse volk reeds naar draagkracht hun büdragen hebben geleverd en dit ook zullen bhjven doen. Het M.S.A. is in het leven geroepen om fondsen voor zowel economische als militaire bijdragen voor onze gemeen schappelijke inspanning te beheren. De kern van het economische hulpprogram ma is uiteraard anders geaccentueerd dan die van het Europese Herstelprogramma zoals dat in overeenstemming met het Marshall Plan heeft, gefunctiönneerd. He1 economische accent valt nu op de be scherming van de bereikte wederopbouw en het bereikte herstel van de levens standaard en tevens op een voor alle be trokkenen juist gebruik van de hulp bronnen voor het herbewapeningspro gramma. De initialen E.C.A. zullen dus thans uit de Nederlandse samenleving verdwü- nen. Veel goeds is dank zü het pro gramma, dat doorde E.C.A. is gesym boliseerd zowel voor de Nederlanders als voor andere vrije volken bereikt. „Wij Amerikanen, die de prettige taak hebben gehad, samen met Uw regering nieuwe programma voor wederzijdse veiliging tot stand te brengen, hopen, dat de nieuwe initialen M.S.A. grote symbolische betekenis zullen Het programma voorwederzydse be- den als die van E.C.A. zijn geweest." Clarence Hunter maakte met een symbolische handeling het einde van de E.C.A. bekend, hetgeen in diverse landen op deze wijze geschiedde. Dit is de gevel van het Haagse kantoor aan de Benoordenhoutseweg. Tegelijkertijd trad het nieuwe lichaam, de M.S.A. in werking, dat meer politieke bevoegdheden heeft den de E.CA. met het oog op de defensie. inderdaad nog altijd', doch slechts spo radisch voorkomen en dan ook geens zins de verhouding tussen blanken' en negers bepalen. Zo bezien behoeft het niemand te ;rbazer dikwijls een absoluut verkeerde voorstelling heeft van deze verhou ding. Veel merkwaardiger is echter dat ook veel Amerikanen slechts een vaag begrip hebben van hetgeen de negers in de afgelopen vijftien jaar bereikt hebben, wat voornamelijk toegeschreven moet worden aan het feit dat ook zij slechts afgaan op ge noemde berichten, boeken en films. Negei in betere doen dan gemiddelde Rus In werkelijkheid bewijzen de gelelde lijke verbetering die er- in de verhou ding tussen blanken en negers gekomen is en het aanzienlijk gestegen welvaarts peil van de Amerikaanse negers wat er met democratie te bereiken valt. De meest „uitgebuite" neger in de staat Mississippi is in betere doen dan de ge- mddelde Rus. In 1865 was ongeveer 95% van de Amerikaanse negers analphabeet Tegen woordig komt er onder de negers vrü* wel geen analphabetisme meer voor. De scholen die zij bezoeken en waar zÜ hun kennis opdoen zijn gesticht door blanken Omstreeks 1900 volgden ongeveer grote verzekeringsmaatschappijen zyn het eigendom van negers of worden door hen geleid. Gelijke rechten in leger Er verschijnen in de V. S. ongeveer 150 neger-dagbladen en verschillende grote ty-dschriften met een totale oplage van meer 'dan 3 millioen exemplaren. Geen van de-zie dagbladen of tijdschrif ten is ooit in beslag genomen, ofschoon zij alle een heftige strijd tegen de ras sendiscriminatie voeren. Meer dan 1.250.000 negers zy'n aange sloten bij de Amerikaanse vakbonden en velen van hen bekleden zelfs in het Zuiiden belangryke fuswtiea in de arbei dersbeweging. In het leger, op de vloot en by de lucljtmacht is een einde gekomen aan die scheiding tussen blanken en negers. De kaderscholen worden zowel door ne gers als 'blanken bezocht en het Ameri kaanse leger telt meer dan 3000 neger- officieren. In sommige staten is de emanci patie van de negers sneller in zijn werk gegaan dan in andere, maar over het algemeen kan men toch zeggen, dat er aanzienlijke vorderin gen gemaakt zijn. Weliswaar zijn wij niet waar wij wezen moeten, maar de Amerikanen kunnen toch trots zijn op de grote mogelijkheden, die de Amerikaanse maatschappij niet alleen de blanken, maar ook de ne gers biedt. (Uit: Reader's Digest). Als het om winkelen gaat, kan men drie groepen van huisvrouwen on derscheiden. Ten eerste zij die onmiddel lijk op alle prijsverlagingen en „koopjes" aanvliegen, ten tweede degenen die aan dergelijke goedkope aanbiedingen steeds argwanend voorbijgaan met de gedach'.e: „het zijn natuurlijk minderwaardige arti kelen d:e de winkelier kwüt wil raken". En dan is er in de derde plaats nog de aroep verstandigen, die eerst kükt en na denkt voor ze koopt. Hoe komen de koopjes en prijsverlagin gen in de wereld? Wanneer we dat we- te schatten. Wanneer het gaat om byv. groenten en vruchten, wordt een prijs verlaging dikwijls veroorzaakt door gunstige weersomstandigheden of door het plotseling stopzetten van de verkoop n^ar hetbuitenland, zodat de Neder landse markt me: bepaalde soorten over stroomd wordt Maar het kan ook zijn. dat de groentenhandelaar zijn waren goedkoop van de hand doet omdat zü niet meer vers of overrijp ziin en*" wordt het opletten of U van Uw koopje niet zoveel weg moet gooien, dat het „duurkoop" wordt! Bovendien heeft of meer verlepte groente een veel lager vitaminegehalte dan verse. Een goede koop kunt U doen door ge bruik te maken van voordelige aanbie dingen van conserven zoals blikgroenten. vruchtensappen, jams en gedroogde vruchten die de winkelier vlug vai hand wil doen om ruimte te maken producten van de nieuwe oogst. Daar dergelijke artikelen door langer bewaren in waarde achteruitgaan, kunt U van deze opruimingen gerust profiteren tenzij de blikken al zo oud zijn, dat zy jzins bol gaan staan of roestig wor den. Neem er echter niet teveel: blik groenten en -vruchten zijn immers arti kelen die we alleen op zeer drukke dagen of bij byzondere gelegenheden gebruiken. By het aanschaffen van goedkope peul vruchten in.de wintermaanden loopt U de kans, „overjarige" erwten of bonen te ontvangen. Nu is dit vaak niet zo erg, wanneer U er maar rekening mee houdt, dat oudere peulvruchten veel langer ge weekt en gekookt moeten worden. De hooikist kan voor het gaarmaken van peulvruchten echter goede diensten doen, terwijl het weken in zout water de kook tijd verkort. Weinig of geen risico is er ook verbon den aan het kopen van suiker, grutters waren. koek. „blikjes" en dergelüke goed houdbare waren, welke sommige winke liers van tijd tot tijd goedkoop aanbieden om nieuwe klanten aan te trekken (maar let erop geen blikjes vis te hamsteren, waarop vermeld staat: „beperkt houd baar" en geen muf-ruikende grutters waren te nemen). Men kan dit natuurlijk alleen doen. wanneer men een goede be waarplaats heeft. Vele bakkers en slagers organiseren te genwoordig zg. weekreclames, waarbij zü een bepaald soort koekjes of worst of andere waren aanbieden tegen een zo laag mogelijke prijs. Tegen deze 3rtikelen zelf is meestal geen enkel bezwaar aan tc voeren; deze actie brengt ook velen ertoe om eens smakelüke soorten van vleeswaren en gebak te proberen, die ze tot nog toe niet kenden. Het gevaar is alleen, da', men om maar van het koopje tc profiteren er meer van neemt dan eigenlük nodig is of zelfs zich iets laat aanpraten wat men in de gegeven om standigheden beter niet kopen kon. Als byv. de prijs van de ontbytkoek is afgeslagen, hoeft dat geen reden te zün, om nu maar koek inplaats van kaas op het brood te nemen. Wat voedingswaarde betreft kan koek immers de kaas niet ïrvangen. Koopjes kunnen een welkome meeval ler betekenen voor een huisvrouw die weet wait zy wil en er een verstandig gebruik van maakt)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1952 | | pagina 4