Op 6 November trekt een kleurrijke
militaire stoet door de stad
citizen
H. J. PLANJE
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
3
VRIJDAG 2 NOVEMBER 1951
iO Patiia" bestaat 85 jaai
Concours voor burger-muziekkorpsen
en Britse taptoe op Stadhuisplein
De herdenking van het 85-jarig bestaan van „Pro Patria" zal voor de Lei-
denaars niet ongemerkt voorbijgaan. Op 6 November zullen 's middags,
zowel als 's avonds militaire gebeurtenissen plaats vinden, die ongetwijfeld
het oog van duizenden zullen boeien. Wordt er 's middags een grote pa
rade gehouden, waarbij eenheden van het Nederlandse en Britse leger in
ceremonieel tenue zullen zijn gekleed, 's avonds zullen de zeven Leidse
muziekgezelschappen elkaar bekampen, waarna een gezamenlijk concert
wordt gegeven. De grote dag wordt besloten met een taptoe, te verzorgen
door twee Britse militaire muziekkorpsen, ook weer in ceremonieel tenue.
Reeds op 5 November worden de fees
telijkheden ingeluid met schietwedstrij
den op de Katwijkse schietbaan. Hieraan
wordt deelgenomen door équipes var
„Pro Patria", andere studentenweer
baarheden, marinë-vliegerofficieren var
Valkenburg, kadetten uit Breda en adel
borsten uit Den Helder. In Minerva
wordt daarna een schuttersmaaltijd ge
houden.
Het programma voor 6 November
luidt: 10.45—12 uur receptie van het
bestuur van „Pro Patria" in Minerva;
12.15 uur aankomst van Prins Bern-
hard, die in 1938 het beschermheerschap
van „Pro Patria" aanvaardde; 12.30 uur
inspectie van de troepen, die zijn opge
steld op het Levendaal, door Prins
Bernhard.
De troepen, die aan de parade en hel
défilé deelnemen zijn samengesteld uit
corps of drums 2nd Bat. Grenadier
Guards; een detachement van dit ba
taljon; pipe- and drumband 1st Royal
Scotch „The Royal Guards" (deze Brit
se troepen behoren tot het „British Army
on the Rhine" B.A.O.R.); „Pro Pa
tria" met vaandel; een peloton van „Pro
Patria", gekleed in uniform van 1
corps „vrijwillige Leidse Jagers", dat
1830 deelnam aan de 10-daagse ve
tocht, gevolgd door twee pelotons v
„Pro Patria" in tegenwoordige uniform
(in totaal lopen 80 man van „Pro Pa
tria" mee); marinierskapel en een com
pagnie mariniers in blauwe uniformen;
fanfarekorps van de Marine-Luchtvaart-
Dienst en een compagnie matrozen; Kon.
Mil. Kapel in ceremonieel tenue; eer
compagnie van het Garderegiment Prin
ses Irene in ceremonieel tenue; twe«
compagnieën Intendancetroepen; eer
compagnie Nat. Reserve; het muziek
korps van het regiment Luchtvaarttroe
pen; een compagnie van de luchtvaart-
troepen; het trompetterkorps van hel
regiment Huzaren van Boreel en tot slot
een verkenningseskadron van deze hu-
vtle)
DE BALLPOINT
die even goed is
als hij er uitzietl
Familieheiichten uit
andere bladen
Ondertrouwd: R J Palze, arts en
H F Meulink, Groningen-Enschede;
Getrouwd: H D de Knegt en J C
de Knijff. Amstelveen;
Bevallen: mevr. Nijssen-Bos-
•chaert, d, Madrid; mevr. Oudemans-
Van Delden, z, Amsterdam;
Overleden: J Steffers, m, 46 j,
Apeldoorn; P Klein, m, A'dam; W S
Steijling-Heck, v, 80 jr, Zeist; J M van
AkenVan Oordt, v, 82 jr, R'dam; W
C van der Horst, m. 84 jr, R'dam; H
van Lier-Poortman, v, 68 jr, Laren,
N.-H-; W Mastenbroek, m, 82 jr. Hil
versum; Th. W A Hunkemöller, m, 64
jr, A'dam; G H Schurink, m, 63 Jr.
Haarlem; L M A Wijnaendts van Re-
«andt, v, Amerongen; G Vorst-Koppel,
v, 73 jr. Utreoht; D J van Hindelopen-
Laberton, m, 68 jr, Huizen.
PUZZLE-
PROMINENTEN
Eerste prijs: M. Versprille, Duiven
voordestraat 3, Oegstgeest; 2. N. den
Hoed. Waardgracht 177; 3. H. Labor-
dus, Brederostraat 17.
zaren, bestaande uit jeeps en Chaffee-
tanks van 27 ton. In totaal nemen onge
veer 1400 man aan de parade deel.
Na de inspectie marcheren de troepen
van het Levendaal, via de Breestraat
(van 12.15 uur af voor het verkeer af
gesloten), Rapenburg, Kaiserstraat en
Witte Singel naar de Doelenkazerne. Op
de Breestraat voor het stadhuis wordt om
één uur het défilé door Prins Bernhard
afgenomen.
Na afloop wordt om 2 uur een lopend
dejeuner in Minerva gehouden. De fees
telijkheden krijgen om half 8 's avonds
gegeven voor de Leidse muziek
gezelschappen. Om 9 uur houden deze
gezelschappen op het Stadhuisplein een
gezamenlijk concert, dat zal worden ge
dirigeerd door de dirigent van het win
nende korps. Om half 10 spelen de beide
Britse muziekkorpsen op het Stadhuis
plein de taptoe, waarmee de 17e lus
trumviering wordt besloten.
„Pro Patria", dat een zeer nauw con
tact onderhoudt met de Kon. Land
macht, telt thans 423 leden. Dat er niel
zoveel leden aan de parade deelnemen,
vindt zijn oorzaak in het beperkte aantal
uniformen. Tijdens het verblijf van de
troepen in Indonesië adopteerde „Pro
Patria" eenheden van het regiment Hu
zaren van Boreel en van het garderegi
ment Prinses Irene. Tijdens de parade
staan de mannen van „Pro Patria'"
der commando van le it J. V. M. Helle
gers. Het bestuur bestaat thans uit de
heren jhr H. M. J. van Nispen tot Seve-
naer (praeses), H. Ev Th. E. Mathon
(ab-actis), G. N. A. Ie Poole (quaestor),
W. H. Pott Hofstede (commissaris I) en
C. H. Evers (commissaris II). De prae
ses van de lustrumcommissie is de heer
C. P. M. Bevers.
'n Stukje geschiedenis
Reeds voor de officiële oprichting
„Pro Patria" in 1866 onder invloed
de Pruisische dreiging hebben de Leidse
studenten zich in tijden van nood
litair verband ter verdediging vai
en vaderland verenigd. In 1672 bestond
al een studentencompagnie ter handha
ving van de rust in Leiden. In 1815
vochten Leidse studenten bij de aftocht
der Fransen na Quatre Bras en Water
loo. In 184S werd het „Corps Rustbe
waarders" opgericht. „Pro Patria" maakt
mobilisatie hun eigen plaats bü de strijd
krachten krijgen. Wel wordt nog iedere
Vrijdag op de schietbanen te Katwijk
geoefend. Het corps staat echter bij de
legerautoriteiten nog goed aangeschre
ven. Zo treedt het naar buiten bij
wachten, die o.a. worden gevormd bij
belangrijke gebeurtenissen van het Kon.
Huis.
De „Lenteklokjes" deden het
in Katwijk weer best
Afscheid van de heer Piet Uiterlinden
De belangstelling voor de prestatie:
van het Chr. kinderkoor „Lenteklokjes"
onder leiding van Riek Metering was
groot, dat op twee avonden de kapel di
Ned. Herv. Gemeente te Katwijk lang
voor het aanvangsuur letterlijk vol
stroomde. In een vorige editie is
meld, dat op de tweede avond het dai
koor zich zou laten horen. Dit was
juist. De animo om onder de leiding
mejuffrouw Meijerlng te zingen is bü de
Jeugd namelijk zo groot, dat het toch al
ruime podium slechts de helft van he
aantal executanten kan bevatten! Gister
avond hoorden we de tweede groep.
In volmaakte orde betraden ruim hon
derd kinderen het podium om de aan
wezigen verder een gehele avond te
boeien met een aantrekkelijk programma,
dat deels uit stemmige en verder uit
humoristische liedjes bestond.
Bravo Lenteklokjes! "We" hebben o
over verbaasd, hoe nauwgezet jullie de
aanwijzingen van de dirigente opvolgen.
De uitspraak was keurig verzorgd, ter-
De heer Vlasblom nam af
scheid van de lichtfabrieken
Na een diensttijd van ruim 38 jaar bij
de lichtfabrieken nam gisteren de heer
G Vlasblom, technisch ambtenaar bij de
meterafdeling, om gezondheidsredenen
afscheid. Op verzoek van de heer Vlas
blom droeg dit afscheid een sober ka
rakter en had het plaats te zijnen huize
De directeur was verhinderd de bij
eenkomst bij te wonen. Nu vertolkte de
adjunct-directeur, ir F. Stokhuijzen,
gevoelens van het gemeentebestuur en
directie. Hij sprak de heer Vlasblom
zeer waarderende woorden toe en dankte
hem voor de bewezen diensten.
Een vertegenwoordiging van het perso
neel, bestaande uit de heren C. J. Nie-
boer, L. Veerman, J. J. C. Snel en H. van
Woudenberg, kwam de scheidende col
lega ook de hand drukken. De heer Nie-
boer, chef van de meterdienst, overzag
de 38 jaren, dat hij met de heer Vlasblom
had samengewerkt. De heer Snel, spre
kende als voorzitter van de huldigings
commissie, wees er op, dat het gehele
personeel aangename herinneringen
de heer Vlasblom bewaart. Hij bood
schilderij aan en hoopte, dat dit de her
innering van de heer Vlasblom aan zijn
werk levendig zal houden. Aan mevrouw
Vlasblom werden bloemen overhandigd.
De heer Vlasblom dankte de directie en
het personeel zeer hartelijk voor al de
bewijzen van medeleven.
Burgerlijke stand van Leiden
r F.
i der
GEBOREN: Feike H.,
Scheer en T. Oldenburger; Johanna E.
Tr.. dr v H. M. L. Groenewegen en E. C.
Th. Alofs; Henriëtte A., d-r v J. van den
Oudenhoven en M. Jostmeyer; Franciscus
n v K. Hillebrand en A. P. van der
Werf; Susanna, dr v C. P. Kromhout en
S. Zandvliet; Thijs, zn v I. J. Neuteboom
van der Beek; Lambertus, zn v L.
Hensen en M. J. F. Martijn; Marionne,
r v L. Hensen en M. J F. Martijn.
OVERLEDEN: C. M. W. Krul, man, 64
jr; J. B. Zandbergen, huisvr. van Rijsdijk,
56 Jr; A. H. van der Sluis, huisvr. van
Bosman, 71 jr.
ONDERTROUWD: C. H de Rutfter en
H. Brilman; Th. A. Christiaanse en
L. G. Kriek; H. Seriier en A. G. Boom;
L Klap en M. Oskam; F. Dongelmans en
n Deventer; A. van der Hoogt en
C. J. Wielders; J. H. Hogeling en A. E
Csihi; K Witkamp en A. Th. M Brem-
S. Kanbier en J. Nievaart; W. P. J.
Janssen en M F. Th. Miedema.
GEHUWD: J. Klink en W. A. van der
wijl elk liedje mooi tot zijn recht is ge
komen!
Riek Meijering komt lof (oe voor d«
wijze waarop zij voordracht en nuan-
cering bij een zo groot aantal jonge kin
deren weet te verwezenlijken. De ge
voelige liedjes van Cath. van Rennes er
Hendr. van Tussenbroek waren er eer
sprekend bewijs van. Ook de zuiverheid
Is een grote verdienste bij dit Jeugdig
materiaal.
De zeer gewilde speelliedjes oogstten
als altijd een groot succes. Hiertoe draagt
niet in het minst bij de kleding. Bijzonder
'geslaagd waren „De Klepperklompjes'
van J. Paardekooper en „Elfenliedje" var
Th. Polman, om slechts enkele te noemen
Komisch was de wijze, waarop de kinde
ren hun kleppers te voorschijn toverden
bij het liedje van Annie Frank.
Ter afwisseling zong Ludewé Meijering
enkele liederen, die eveneens veel waar
dering vonden.
Zo zou deze avond, die op de gebruike
lijke wijze geopend en gesloten werd
door de heer Goedhart, hoofd ener school
ter plaatse, zeer genoeglijk verlopen zijn,
als aan het slot niet een minder vrolijke
noot was te beluisteren geweest.
Mejuffrouw Meijering nam het woord
om afscheid te nemen van haar ac
pagnateur Piet Uiterlinden. Zij gewaagde
van de belangrijke steun, die hij steeds
is geweest door zijn artistiek pianospel.
Deze mening onderschrijven wij ten volle.
Inderdaad, hoe illustratief sommige van
zijn elg»n accompagnementen ook moch
ten zijn, deze waren steeds een bewijs
van muzikale cultuur. Tussen de heer
Uiterlinden en de diverse afdelingen
Lenteklokjes te Katwijk, Leiden, Voor
schoten en Sassenheim is een band
waardering gegroeid. Gaarne had Riek
Meijering haar pianist behouden, doch
een hoge opvatting van vriendschap deed
haar hem een gelukwens meegeven
zijn nieuwe vaderland Afrika, waarbij
zij hem een schilderijtje, voorstellende
een strandtafereel aanbood. Dirigente
soliste ontvinger, fraaie bloemen en
volle zaal liet zich niet onbetuigd.
Henri Welbooren
Belangrijke beslissing in
Hervormde Gemeente
De volgende week moeten de tot stem
men bevoegde lidmaten van de Hervorm
de Gemeente een belangrijke beslissing
:n. Zij sprken zich er dan ove
op welke wijze in de komende vijf jaren
de ouderlingen en diakenen zullen wor
den gekozen. De vergadering van stem
gerechtigden vindt in de wijkgemeenten
Morskwartier, Rembrandtwijk, Pniël en
Molenwijk op Woensdag 7 November
plaats, in de overige wijkgemeenten op
Dondardag 8 November. Het is de bedoe
ling, dat in deze vergadering de wijkpre-
dikant eerst een inleiding zal houden
de plaats en het werk van de amb-
n de Gemeente. Tevens wordt een
uiteenzetting gegeven van de mogelijk
heden van verkiezing van ambtsdragers.
Advertentie)
P.K. vakkleding is de beste vak-
kleding, die in Nederland wordt
gemaakt.
Daarom hebben wij de alleen
verkoop op ons genomen.
Noordeinde 6, Katwijk a. Zee
Agenda voor Leiden
VrUdag
Vlies, half 5: Leidse vereniging van
industriëlen huldigt mr F. J. J. Trap
man (25 jaar secretaris).
Gebouw Rehoboth, 8 uur: jaarvergade
ring A.R. kiesvereniging wijk IV.
Chr. school Hoge Morsweg, 711 uur;
bazar voor orgel Maranathakerk.
Schouwburg, 8 uur: Litteris Sacrum:
Miranda.
Zaterdag
Stadhuistoren, 1112 uur. R. Heering
bespeelt het carillon.
Stadsgehoorzaal, 8 uur Residentie-1
orkest, populair Weens programma!
voor K. en O.
Burcht, 8 uur: feestavond onder-offi-'
eieren t.g.v. 40-jarig jubileum van het
Sanatoriumfonds.
Vlies, 8 uur: ledenvergadering afde
ling Leiden „Toonkunst".
Volkshuis, 4 uur: H. C. Verkruijsen
over sociaal gerichte kunst.
Schouwburg, 8 uur: Litteris Sacrum:
Miranda.
Maandag
De Doelen, 8 uur: Genootschap Neder
landEngeland, lezing over H. G. Wells.
Burcht, 8 uur: Vrouwenavond „Haag-
wegkwartier".
Vlies, 2.30 uur: Vereniging van huis-
rouwen, Drostefilm „Geschenk der
Goden"
Stadhuis, 2 uur: gemeenteraad.
Schouwburg, 8 uur: Toonkunst, Bach-
programma op oude muziekinstrumenten
door het gezelschap Philips.
Stadsgehoorzaal, 8 uur: populair Weens
programma van het Res.-Orkest voor K.,
Alphen
vond classis Leiden N.H. Kerk in kerk
an Julianastraat.
Vragen van de heer H. v.
Weizen aan B. en W.
De heer H. van Weizen (CPN) heeft
toestemming gevraagd in de Maandag
middag te houden gemeenteraadsverga
dering de volgende vragen te stellen:
Kunnen B. en W. mededelen, welke
invloed de mededeling van de regering
de Troonrede dat er volgend jaar
10.000 woningen minder zullen worden,
gebouwd, heeft op het aantal in
stad te bouwen woningen? Deze mede
deling deed grote ongerustheid ontstaan
onder de bevolking, die o-m. tot uitdruk
king kwam in de pers.
Kunnen B. en W. precies mededelen,
hoe groot de achterstand is op de
ningmarkt; hoeveel gezinnen in
merking komen voor een eigen woning;
hoe groot het aantal urgentie-gevallen
thans is in de verschillende groepen
Kunnen B. en W. mededelen, hoe groot
het aantal is van de in aanbouw zijnde
woningen en of de bouwduur van deze
woningen niet langer is dan oorspron
kelijk de opzet was?
Kunnen B. en W. mededelen, hoe groot
het aantal werkloze bouwvakarbeiders
Leiden is en hoe groot dit
aanverwante bedrijven?
Zijn de gelden der laatstgesloten lening
bestemd voor de afbouw van de thans
i aanbouw zijnde woningen, of voor
Kan het college van B. en W. mede
delen. hoeveel woningen er thans wor
den bewoond, die in normale verhoudin
gen volgens de oude verordeningen niet
voor bewoning in aanmerking
zouden zijn gekomen?
Hoe denkt het college van B. en W
de achterstand in te halen, die er oj
woninggebied bestaat en is het niet var
mening, dat de oude wijze van voorschot-
verstrekken door het Rijk dient te
worden hersteld?
Indien dit niet mogelijk is. kan het
college van B. en W. dan niet in overleg
met andere gemeentebesturen bij het rijk
aandringen op een gedwongen lening
ten behoeve van de woningbouw?
Het ontslag van
dr Van Nes
Vragen van Tweede-
Kamerlid
Het lid van de Tweede Kamer dr W.
L. P. M. de Kort (KVP) heeft aan de
minister van Sociale Zaken en Volks
gezondheid de volgende vragen schrif
telijk gesteld:
1. Is het juist, dat het bestuur van de
er. voor Misvormden te Leiden, dat
de Anna Kliniek beheert, de directeur
heeft ontslagen, nadat de directeur
het Gewestelijk Arbeidsbureau na
kregen machtiging van het Rijksarbeids
bureau zijn toestemming had gegeven
tot dit ontslag'
Is het de minister bekend, dat de
directie van genoemde organen der
beidsbemiddeling aanvankelijk geen
beslissing in deze zaak had willen ne-
dan nadat een commissie van me
disch deskundigen zou hebben gead
viseerd over het tussen het bestuur der
Ver. voor Misvormden en de directeur
in de kliniek gerezen geschil?
3. Kan de minister mededelen of
ja, waarom de onder hem ressorte
rende instanties zonder voorafgaand
medisch advies haar toestemming tot dit
ontslag hebben verleend?
4. Acht de minister redenen
g te bevorderen, dat teruggekomen
wordt op de beslissingen
beidsbureau, teneinde de directeur der
kliniek een meer bevredigende rechts
gang te verschaffen'
Twee gouden huwelijken
Op 13 November hopen de echtparen
F. OttenhofA. Schoenmaker, Voorstraat
29, en G. Th. VerhoevenA. A. Rietvoort,
Langebrug 93. hun gouc'en huwelijks-
WK®
Mevr. Ferd'nand
parkeert
Z K.H. Prins Bernhard. is gisteren van zijn Amerikaanse reis op Schiphol
teruggekeerd, waar hij werd begroet door de Koningin en zijn oudste dochter,
Prinses Beatrix.
Residentie-orkest zette Leidse seizoen
met Russisch programma in
Geza Anda speelde Rachmaninot
Het Residentie-Ockest heeft het Leidse seizoen gisteravond met een Rus
sisch programma ingezet. De samenstellers wilden het hun publiek voor
deze eerste maal zeker gemakkelijk maken. Ze konden bij voorbaat van
een daverend succes verzekerd zijn. Dat is een prettige gedachte. De be
langstelling was eveneens overweldigend. Een totaal uitverkochte zaal kon
tevens als bewijs gelden van het feit, dat de grote massa van de tegen
woordige muziekliefhebbers dweept met de romantische Russen.
De pauze maakte, niet maar een wil
lekeurige scheiding tussen de nummers.
Inderdaad behoren Tsjaikowsky
Rachmaninof geestelijk bij elkaar
Moessorgsky, de grote eenzame, past niet
hun gezelschap, hoewel hjj een
genoot was van de eerste en met hem
;n generatie ouder dan de laatste
Tsjaikowsky en Rachmaninof voelden
zich beiden met hart en ziel Rus (de
laatste ook in zijn vrijwillige balling
schap na 1917), maar desondanks trok de
Westerse cultuur hen magisch aan.
hun lot, een geheel leven te
ten balanceren tussen deze beide polen,
zonder ooit tot rust te kunnen komen.
Hun muziek is navenant uitgevallen. In
het andere muzikale centrum van Rus
land, Petersburg. werkte de Balakirew-
groep, de Slavophylen. De autodidact
Moessorgsky was een van hen. Enige
waardering voor hun Moskouse colleg;
hebben deze orthodoxe folkloristen
uiteraard maar moeilijk kunnen opbren
gen Wat Moessorgsky later In zijn Boris
Godoenow deed. was hun als knappt
vaklied^i zelfs te barbaars. Ze lieten
hem, tegen hun beginsel in, alleen s
hem overlatende aan een paar getrouwen
ende alcohol. In deze moeilijke
standigheden stierf bovendien nog zijn
beste vriend, de architect-schilder Viktor
Hartmann.
Met de ..Tableaux d'une exposition'
bedoelde Moessorgsky een gedenkteken
voor hem op te richten. Het is tot
daag-de-dag gebleven en trekt, veel meer
dan de verbeelde schilderijen, nog immer
de bewonderende aandacht. Want de
schepper was, met al zijn technische
tekortkomingen en onbehouwen manier
van uitdrukken, een waarachtig genie.
En wat er aan de oorspronkelijke piano
zetting formeel ontbrak (en dat was veel)
heeft de grote instrumentale tovenaar
Ravel ons door zijn meesterlijk orkest
arrangement volkomen doen vergeten
We luisterden ook nu weer met g
boeide aandacht naar de rake, vaak bizar
humoristische klankschilderingen, afge
wisseld door enige karakteristieke pro-
GEMEENTE LEIDEN
Otticiële publicatie
Burgemeester en Wethouders van Lei
den brengen ter algemene kennis, dat de
gemeente-secretarie en de bureaux van
de gemeente-ontvanger, het oud-archief,
de dienst van gemeentewerken, de- ge
meentelijke accounantsdienst en
dienst voor Sociale Zaken, behoudens het
hierna vermelde, gedurende het tijdvak
29 October 1951 to en met 30 Apri!
1952 des Zaterdags gesloten zullen zijn.
Het bureau van de burgerlijke stand
zal des Zaterdags geopend zijn van 9 tot
10 uur.
Gedurende de periode van 12 Novem
ber 1951 tot en met 2 Februari 1952 zullen
de bureaux op Donderdagavond geopend
.an 19 tot 21.30 uur. wat betreft het
bureau van de gemeente-ontvanger ech-
:r niet voor betalingen en ontvangsten.
Ds M. Ottevanger
Ds M. Ottevanger, Hervormd predikant
alhier, heeft thans bedankt voor het be
roep van de Hervormde Gemeente van
Westbroek (Utrecht).
menade's. Groots en indrukwekkend is
de apotheose van het „heilige Rusland"
uitrijzend in klokkengebeier en koper-
geweld boven de grote poort van Kiew-
Dan jificht het volle orkest in een fasci
nerende klankenpracht.
Het orkest heeft dit alles met groot
élan en volkomen toewijding gereali-
HASSELMAN
4. PANDER
BREESTRAAT IA6
BÖTERMARKT2I-22
TELEFOON 26662
E I D E r
Lid FinancieringsinsHtuut
seerd. Van Otterloo's directie kenmerkt
zich door een geladen dynamiek. Hij
zweept de spelers op. bezielt ze tot een
geëlectriseerde weergave. De strijkers
toonden daarbij vaak een grotere nauw
keurigheid dan de blazers. Maar de toon-
kwaliteit was bij allen volwaardig. De
zaalruimte kon echter deze machtige
klankproductie nauwelijks aan.
Bij Moessorgsky staat Tsjaikowsky
met zijn dramatische ouverture-fantasie
„Romeo et Julia" qua muzikale inspi
ratie ten achter. Het werk slaat vooral
in door de felheid van uitdrukking en
de smachtende melodieën.
Hetzelfde en in nog sterkere mate,
geldt voor het tweede pianoconcert van
Rachmaninof. Constructief zwak ge
bouwd, met geringe contrastwerking (de
zangthema's domineren oppermachtig),
moet ook dit opus het hebben var
melodieën, die smachtend zoeken
nooit vinden.
De Hongaar Geza Anda speelde de
solo met grote technische vaardigheid,
zonder echter de geestelijke kern van
het werk te benaderen. Feitelijk was
zijn spel. hoewel dikwijls brilltnt wei
nig zeggend en ook niet doorlopend ge
lijk. Het orkest assisteerde hem voor-
oeeldig met krachtige, belijnde expres
sie. Het succes was enorm. De solist liet
gul dirigent en eerste concertmeester in
de ovatie delen.
Joh. van W.
Opening bazar voor
orgel Maranathakerk
Gistermiddag heeft ds H J. v. Achter
berg de bazar voor hot orgel van de
Maranathakerk in de Chr school aan de
Hoge Morsweg officieel geopend. Van
avond tussen 7 cn 11 uur kan men er
nog terecht om de f3000 vol te maken
De bazar is een uitdrukking van de geest
drift, die in de Hervormde Gemeente
ar dit plan leeft. De p.edikant legde
in zijn openingswoord de nadruk op,
dat de geestelijke kant van deze actie
niet mag worden vergeten.
'Naar eerherstel van
de arbeid
AAN het probleem van de arbeid (al
weer een probleem) is in de loop
I der eeuwen heel watarbeid besteed.
Voor de litteratuur, de laatste tientallen
jaren over dit onderwerp geschreven,
I bestond wel bijzondere aanleiding. In
|onze tijd Immers is de arbeid wel heel
I sterk de gevolgen gaan ondervinden van
de vertechnisering van het leven. Lopen
de band en soortgelijke verschil nselen
hebben niet nagelaten, de arbeid voor
velen te maken tot een kil en automa
tisch gedoe, waarin een geestelijke in
houd, hoe gering ook, al meer kwam
te ontbreken.
Het is bekend, dat in de allerlaatste
tijd dit probleem op een bepaalde wijze
is benaderd. Men werd namelijk het oor
deel toegedaan, dat men op deze beden
kelijke gang van zaken belangrijke cor
recties kon aanbrengen door bepaalde
maatregelen van wat men zou kunnen
noemen: sociaal-psychologische aard. De
arbeider, zo stelde men het, zal weer
plezier in het werk krijgen, wanneer hü
kan werken onder gunstige omstandig
heden. dus wanneer de verhoudingen in
de ondernemingen behoorlijk zijn, htj zich
niet al te veel zorgen behoeft te maken
over de gang van zaken thuis, en derge
lijke voorzieningen meer.
Nu is het buiten kijf, dat dit tiles van
groot belang is, en het is stellig een ding
van gewicht, dat op dit alles uitvoerig
de aandacht is gevestigd, zoals op dit ge
bied ook vele ondernemingen reeds een
verheugende activiteit aan de dag leggen.
Menselijke verhoudingen, in en buiten de
onderneming zijn van niet te onder
schatten betekenis.
rPOCH is daarmede het probleem zeker
A niet afgedaan. Het is zelfs de vraag,
of men langs deze weg het probleem wel
in zijn diepste kern benadert. Want het
probleem is.de arbeid zelf, en dan in
het bijzonder de vraag: hoe komen we
tot eerherstel van de arbeid? Degenen
die zich voor deze vraag interesseren
(behoorden wjj het niet allen te doen?),
willen wjj onder de aandacht brengen
een belangrijke dissertatie, onlangs aan
de Tilburgse Hogeschool verdedigd:
..Werk en leven van de industriële ar
beider als object van een sociale onder-
nemlngspolitiek", door dr A. M. Kuylaars
(uitgegeven bü Stenfert Kroese te Lei
den).
Dr Kuylaars wil aan hetgeen ter ver
betering van de verhoudingen binnen de
onderneming wordt gedaan zeker niet de
hoge betekenis ontzeggen, maar hij wenst
niet minder een ondernemingspolitiek te
bepleiten, die de arbeid zelf weer maakt
tot een waardevol onderdeel van het
menselqk bestaan.
Nadrukkelqk wqst de schrijver op
erscheidene dingen die wü zouden wil
len bestempelen als behorend tot de
zegen van de arbeid. De mens heeft aan
arbeid behoefte en die arbeid kan aan
zün leven in meer dan één opzicht zin
inhoud geven Ook heeft de mens be-
Sefte aan de leiding en de maatschap-
lüke dwang, die van de arbeid uit
gaan. Arbeid, aldus dr Kuylaars, heeft
unieke betekenis en een practisch
ervangbare functie. Hij betekent voor
de arbeidende mens rechtstreeks een
persoonlijke verrijking. Arbeid is niet
alleen uitwendig-, doch al evenzeer tn-
endig-productief. En deze beide kun-
en het zonder elkaar niet stellen.
YY7AT hebben wü nu zien gebeuren?
Dit, dat met name de industriële
rbeid in al sterker mate is „gesplitst".
De uitwendige productiviteit scheen het
al te moeten zün. maar daar
tegenover werd de inwendige productivl-
raarloosd. De arbeid behield
weinig mensen meer en werd meer en
meer „geestelük gedraineerd"; dat wil
zeggen, dat de arbeid alle geestelyke In
houd ging verliezen.
Wat dit tot gevolg heeft gehad? Al
dadelijk dit, dat in de arbeid veel capa
citeit onbenut blijft. Want onderzoekin
gen hebben uitgewezen, dat zeer vele
ongeschoolden of gewoon geoefende ar
beiders, voldoende intelligentie hebben
een geschoold arbeider te zün. Er
blijft een grote hoeveelheid arbeidsre-
braak liggen, die een uitweg zoekt
in „dagdromen" en dergelüke. Het be
hoeft wel nauwelüks betoog, dat deze
„gee9tellik gedraineerde" arbeid een
ongunstige invloed uitoefent op de per
soon van de arbeider.
Trouwens, die ongunstige Invloed, die
dus veroorzaakt wordt door het gemis
aan inwendige productiviteit, aan ver-
rüking en bevrediging van persoon en
geest, strekt zich ook uit tot de uitwen
dige productiviteit. De ontgeestelüklng
van de arbeid wreekt zich in absenteïsme
(vrüwillig en onvrijwillig), in een gebrek
verantwoordelijkheidsbesef jegens
gezin, vrüe-tüd en loonbesteding, in een
uiterst losse band aan de onderneming
neiging om spoedig van werk
kring te veranderen, In geringere zorg
voor machines en materiaal, en ln zo
vele andere dingen meer.
"PjAAROM.kon het wel eens zün, dat
■L/ hier de wal het schip keert. Wat
wü weer moeten krügen, aldus dr Kuy
laars, is: herwaardering van de arbeid.
De arbeid moet weer geestelijke inhoud
krügen, moet weer menselijk worden.
En de schrijver acht dit mogelük ook.
Het komt er, zo meent hü, op aan,
dat men zich in zün sociale èn in zün
economische ondernemingspolitiek be
wust is van de waarde, die voor de ar
beider persoonlük, voor de onderneming
en voor de maatschappü, ln de arbeid
kan gelegen zün.
Het schünt ons toe, dat de schrüver
hiermede het probleem in de kern heeft
gevat, een probleem, dat onder ons volk
juist daarom aandacht verdient, omdat
het zich met name bü toenemende In
dustrialisatie voordoet.
De mens heeft het met de techniek
ver gebracht. Moet hü nu van diezelfde
techniek de slaaf worden? Dit is de
vraag, welke al evenzeer prof. dr H. van
Riessen aan de orde stelde in de rede,
waarmede hü dezer dagen te Delft de
leerstoel in de Calvinistische wijsbegeerte
ging bezetten. („De verantwoordelijkheid
van de ingenieur als wüsgerig pro
bleem". uitg. Waltman. Delft) De re
sultaten van de technische ontwikkeling
ri)n. zei hü. overweldigend en óók ver
heugend. Maar verheugend, zo voegde
zün zü slechts, wanneer
zü worden gehanteerd In een geest van
vrijheid, die niet bestaan kan zonder
•■crantwoordelükheid tegenover God.
Het schünt ons uitermate goed toe,
anneer èn de teehnlek èn de arbeid
weer worden gezien als geestelük pro
bleem. Slechts langs deze weg is een op
lossing mogelük uit de ernstige en diep
essentieel zün.
