TDWNHALL
VAN NELLE
Hongkong drijft nog steeds bloeiende
smokkelhandel met rood China
Ruim twintigduizend prauwen maken
het de politie dag en nacht lastig
Zuidafrikaners streden taai
voor hun taal
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
1
WOENSDAG 17 OCTOBER 19!
EENVOUDIGE
VERPAKKING
RIJKE INHOUD
GARANDEERT
KWALITEIT!
Nieuwsflitsen uit de omstreken
ALPHEN AAN DEN RUN
RIngbUeenkomst
De ring Alphen en omstreken i
i de
plaatst. Toen zij op het land aankwamen,
ontdekten zy, dat de bollen, die een
waarde vertegenwoordigden van onge
veer f 1000, waren verdwenen. De politie
heeft de zaak in onderzoek.
Zilveren jubileum
De heer L. W. van Rijn uit de Nieuw-
straat hoopt morgen te herdenken, dat
hij voor 25 jaar werd aangesteld als be
ambte bij het gasbedrijf.
Geslaagd
Mej. Tr. van Veen slaagde te 's-Graven-
hage voor de acte U vrouwelijke hand-
KATW1JK AAN ZEE
Ledikant met f 500
Door een inwoner van Leiden was aan
een bodedienst alhier opgedragen in Den
Haag een ledikant te halen. Toen de
chauffeur het ledikant op zijn auto had
geplaatst, ontdekte hij, dat er een pakje
met f 500 in zat. Hij deed hiervan aan
gifte bij de Haagse politie.
Aanryding
Gistermiddag reed een bus van de lijn,
Den HaagNoordwijk in de Varkevisser-
straat een luxe auto aan. De voorkant
van de luxe auto werd zwaar beschadigd.
De bestuurder liep verwondingen op.
Hoog en laag water
Donderdag 18 October: hoog water 4.53
en 17.10; laag water 0.51 en 13.01.
KATWIJK
(Advertentie)
Een nieuwe haard- of kachel koopt U
natuurlijk bü een VERTROUWD adres.
Uitsluitend de BETERE kwaliteiten.
Ook reparatie en revi6ering van kachels
haarden met alle mogelijke onderdelen.
DUBBELAAR
Torenstraat 1 Katwijk aan Zee
Telefoon 2075
KACHELSMEDERIJ SINDS 1900.
Herv. J.V. en M.V. op Geref. grondslag
houdt Vrijdag in Rehoboth zijn eerste
vergadering in dit seizoen. Na het ver
trek van ds De Heer is tot voorzitter be
noemd ds Jac. Vermaas te Bodegraven.
De M.V. te Alphen heeft een inleiding
over 1 Petrus 1 en Boskoop levert een
vrij onderwerp over: „Het gebed".
Been gebroken
Bij het verrichten van graafwerkzaam-
heren geraakte A. ter B., in dienst van
de water- en lichtbedrijven, bekneld,
toen een zijwand van een gegraven sleuf
instortte. De man brak het linderonder-
been. Dokter P. verleende eerste hulp.
Gouden echtvereniging
Op 6 November hopen de heer P. M.
Jansen en mevrouw G. Jansen-Straver te
herdenken, dat zij vijftig jaar geleden in
het huwelijk traden. Zij. zijn in het ge
lukkige bezit van drie kinderen en acht
kleinkinderen.
HAZERSWOUDE
Twee kinderen in de Rijn
Twee kinderen van de heer J. J. van
Putten, hoofd van de R.K.-jongensschool
Groenendijk, resp. drie en een half en
zeven jaar oud, kwamen, toen zij aan
het spelen waren, in de Rijn terecht.
Voorbijgangers zagen en sohoten toe. Het
lukte de kinderen uit het water te halen.
Bij één moest kunstmatige ademhaling
worden toegepast En met succes!
Consultatiebureau
De eersite zitting van het consultatie
bureau voor zuigelingen, uitgaande van
de vereniging ziekenverpleging Hazers-
woude, wordt morgenmiddag van half 4
tot half 5 in café Verhaar aan de Rijn
dijk gehouden. De arts is de Leidse kin
derarts de heer Munck.
Landloperij
De rijkspolitie hield een zekere C. S.
uit Breda aan. omdat hij des avonds
zwervende in de gemeente werd aange
troffen.
Vogelpest
Nadat in het dorp enkele gevallen van
vogelpest werden geconstateerd, is deze
gevreesde ziekte nu waarschijnlijk ook
waargenomen bij de kippen van de heer
P. V. aan de Rijndijk.
MUn reis naar Canada
Hedenavond om 8 uur zal ds Kuiper
van Sassenheim in de Geref. kerk spre
ken over zijn reis naar Canada.
Mannenvereniging „Onderzoekt de
Schriften"
Morgenavond om kwart over 7 hoopt
dr Verwelius. Ned. Hervormd predikant
te Bodegraven, op verzoek van de man
nenvereniging ..Onderzoekt de Schriften"
in het gebouw Salvatori een lezing :e
houden.
Propagandaclub „Schrift en Historie"
De A.R. propagandaclub „Schrift en
Historie" vergaderde in de Geref. school,
waar de heer Hartman sprak over de
ontwikkeling van het provinciale bestuur.
Hü memoreerde de regelingen
jaar 1798, toen ons land was verdeeld in
departementen, die werden genoemd
onze rivieren. De wet Thorbecke bepaal
de de plaats en de taak van de provin
ciale en gedeputeerde staten, waarbij ook
de taak van de Commissarissen van de
Koningin was omschreven. Ook sprak de
heer Hartman over de autonomie, als
mede over de taak, die de Prov. Staten
hebben ten aanzien van de verkiezingen
voor de Eerste Kamer der St. Generaal
en de richting, die wij in onze dagen
gaan met het oog op de autonomie.
De heer Bogaards vestigde de
dacht op de spanningen in het Midden-
Oosten, het gevaar van noenadering tus
sen Oost- en West-Duitsland, de bespre
kingen in Ottawa en de revolutie in Ar
gentinië.
DE KAAG
Zilveren jubileum
De meisjesvereniging Martha hoopt in
de eerste helft van November haar 25-
jarig bestaan feestelijk te herdenken. De
voorbereidingen hiervoor zijn al in volle
gang.
Ongeval
De drie jaar oude Jeroentje Verhaar
kwam onder een auto terecht. Gelukkig
liep het ongeluk met een bloeduitstorting
af. Dat dergelijke ongevallen niet meer
voorkomen, heeft ons eigenlijk al lang
bevreemd. Vele autobezitters rijden op
de dorpsweg vaak te snel en de ouders
laten hun kinderen op dit gevaarlijke
weggetje te veel aai* hun lot over. Hope
lijk zullen beide partjjen nog eens leren.
Ook hier televisie
De Kaagse electro-technicus P. Rou-
bos liet genodigden en dorpelingen de
televisie-uitzendingen zien. In „De bonte
Koe" had hij zijn toestel opgesteld. De
eerste uitzending werd ook bijgewoond
door de burgemeester van Alkemade met
echtgenote, de commandant van de rijks
politie te Alkemade en de voorzitter van
V.V.V. Het beeld was duidelijk en scherp.
De uitzendingen werden met de grootste
belangstelling gevolgd.
KATWIJK AAN DEN RIJN
Bloembollen ontvreemd
Gistermorgen wilden de gebr. Van D.
tulpenbollen gaan planten. Zij hadden de
vorige avond de bollen. 7 hl, reeds op
het land aan de Noordwijkerweg ge- beien van de koude grond heeft geplukt.
VOORSCHOTEN
Voor de oud-militairen
Zaterdag wordt er langs de huizen
gecollecteerd voor de gezamenlijke mi
litaire fondsen. Dit fonds beoogt bijstand
te verlenen aan gezinnen van gesneu
velde militairen, verminkten en gedemo-
biliseerden van zee-, land- en luchtmacht.
Spreekuur burgemeester
De burgemeester houdt niet op Vrijdag
19 en 26 October spreekuur, maar op
Zaterdag 20 en 27 October, en wel van
10-12 uur 's morgens.
Verloren en gevonden
Verloren: Donkerblauwe marine-jek
ker; grijs zeildoek en tas met gereed
schap; nummerbord; rood-grijze want;
koperen speld (spin) met blauw steentje;
bruin lederen portemonnaie met inhoud;
wegenbelastingkaart, zilveren broche;
rechter glacé-handschoen; sleutel; zie-
kenfondskaart; sleutel.
Gevonden: een beige kinderschortje;
damessjaal: grijze wollen herensjaal;
kinderslabje; kettinkje met zilveren han
ger; paar bruine handschoenen; grijze
wollen handschoen; glacé-dameshand
schoen; poppencape; zilveren kinder
armbandje; alpinomuts; geld; ketting
met slot; paar blauwe gebreide dames
handschoenen; paar zilveren oorbellen
met steentjes; een tas met trommel en
nog een paar handschoenen.
Burgerlijke stand
Geboren: Johanna C., d. v. Th. G. M.
Leeuwen en M. E. M. van Bohemen,
Leidseweg 72; Catharina Th. M.. d.
P. Uitendaal en M. L. C. v. Abswoude,
Valkenburgseweg 18, geb. te Leiden.
Ondertrouwd: W. den Hertog. 24 j„ te
Rijswijk en J. M. Smits, 23 j., Wijngaar
denlaan 27. Dat. huwel. niet bekend: E.
den Broeck. 28 j., te Berchem in Bei
en C. P. Balfoort, 26 j., Papelaan
Dat. huwel. 3 Nov.
Gehuwd: P. A. A. van Saase, geb.
11'09, te Hazerswoude en M. A. van
Kleij, geb. 21—1—'22. Leidseweg 342.
Adres na huwel.: Rijndijk 85. Hazers
woude; H. J. Vermeulen, geb. 47'25,
te 's-Gravenhage en N. J. Hak, geb. 23—
—'13, Willem de Zwijgerlaan 18.
Overleden: A. G. Waal, 64 j.. wed.
D. Schenk, Veurseweg 40.
Technisch materiaal in ruil voor opium
Zojuist ontvangen pracht sortering wol gabardine
FALCON HERENJASSEN r inr
het neusje van de zalmJ 1&3.~
ZWARE HERENJEKKERS 73.50
Vraagt zichtzending en gratis stoken in de haard
Zijn de bonnen van PLANJE waard.
Planje, hei adres voor iedere beurs
VOORSCHOTEN, KATWIJK, RIJSWIJK, VALKENBURG. HILLEGOM.
USSE I RIINSBURG
Pluimvee- en konijnensport V.U.-avond
De pluimvee- en konijnensportvereni- Hedenavond om 8 uur zal ds G Toorn-
ging „Lisse en omstreken" vergaderde vliet van Leiden in de Rapenb'urgkerk
omstreken'
gisteravond onder leiding van de heer [spreken
N. J. Dol. Namens de kascommissie Christendom'
het
bracht de heer J. van 't Wout verslag uit
over het financieel beheer der Kerst-
tentoonstelling. De heer Dol gaf een uit
eenzetting over de vogelpest. Hy was
van mening, dat veel dieren niet aan
deze ziekte zouden doodgaan. De ziekte
verloopt dan ook. Voorts gaf hy waar
devolle adviezen voor het fokken var
pluimvee.
Schaakclub Lisse
De uitslag van de voortgezette propa-
gandawedstryden van de schaakclub
Lisse is: W. van Beek (leden)—R. Hooge-
woning (oud-leden) 0—1; B. L. Hooijer-
J. Dekker 0—1; C. Boogerd—G. Dekker
10; A. VerdoesM. Bouma 1—0; G.
Horsman—A. Philippo 0—1; H. P. Jager—
L. van der Linden 1—0; C. van 't Wout—
J. Heijkamp 01. De wedstrijden zyn
voor S.C.L. een groot succes geworden.
Meer dan tien personen gaven zich als
lid op.
NOORDWIJK
Gemeente koopt Dobbel-
man-duin aan
Naar wij vernemen, Is de gemeente
Noordwyk vanochtend overgegaan tot de
definitieve aankoop van het zgn. Dobbel-
i-duin, dat voor het grootste gedeelte
als recreatie-oord behouden zal blijven.
NOORDWllKERHOUT
Burgerlijke Stand
Ondertrouwd; H A M van Ulden,
7 j en H E J van Gendit, 30 j.
Gehuwd: J P Langeslag en E A van
der Ploeg.
rieden: H Elizen, 75 j, echtge
noot v J H van Os.
WOU BRUGGE^
Geslaagd
i-Gravenhage slaagde onze dorps
genoot de heer H. P. Moelker voor de
vakken economie, sociologie en arbeids-
1 het examen maatschappelijk
ZOETERWOUDE
Bijzonderheid
i bijzonderheid kan worden ge
hot V.U.-comité.
SASSENHEIM
HU keek niet op een streepje
Een Brabander had op het kruispunt
Pallandtlaan-Hoofdstraat geen voorrang
verleend en met zyn auto een aanrijding
veroorzaakt. In sappig Brabants vertel
de hU de Leidse kantonrechter, dat het
in Brabant heel anders ging. Daar werd
niet op een streepje gekeken. De kanton
rechter wees hem er op, dat in Holland
streng de hand wordt gehouden
verkeersvoorschriften en veroordeelde de
olijke Brabander tot f 20 of vier dagen.
Burgeriyke Stand
Geboren: Leendert J z v J A L
Sohrama en H Th Elfering; Elisabeth M
J M Josemans en C J Gij-bels; Alida
v J H Kortekaas en A A M Berg.
ndertrouwd: Harm Bartelds, 30
Lily Pas, 22 j.
etrouwd: Johannes J G Grimber
gen, 26 j en Johanna A M v d Meer, 23 j;
Gerrit v d Wal, 33 j en Arendje Kuijt,
29 j; Petrus Koek. 35 j en Lucia A van
Kesteren. 23 j: Arie Balkenende, 21 j en
Gezina Faas. 20 j.
Boekbespreking
„Ik kon niet anders" door Joep
Henneböhl uitgegeven door
Huize la Salie, Heemstede.
In dit boekje vertelt de Duitser Joep
Henneböhl, tijdens de oorlog opper
wachtmeester bij de Grüne Polizei op
aandringen van enkele Nederlandse
vrienden hoe hij in de Nederlandse
verzetsbeweging kwam en door zijn po
sitie als „Grüne" talloze mensen het
leven heeft gered.
Voor hem was bevel geen bevel, om
dat hy geen cadaver-discipline erkende.
Bovendien kon zyn R.K.-levensbeschou-
wing niet instemmen met de Nazi-prak
tijken. Bij de grote razzia's in 1944 heeft
hij in Delft ongeveer 200 jonge man-
laten ontsnappen, terwijl in Den
Haag velen ontkwamen aan huiszoeking,
doordat Henneböhl deed voorkomen, als
zouden in bepaalde wUken de huizen al
„uitgekamd" zyn. In Amsterdam zijn
(Van onze correspondent AIJred van Sprang)
HONGKONG. October 1951.
VOOR DE INGANG van de haven ligt een vrij groot vrachtschip met
de Britse vlag aan de achtersteven voor anker. Een grijze kapitein
op blote voeten in slippers schreeuwt door een megafoon de naam van
zijn schip naar de inspecteur van de havenpolitie op de brug van het
patrouillevaartuig. Politie I. „Lady WolmerBristol!" Het is een
oude bekende: een van de Britse schepen die regelmatig de havens aan
de Oostkust van communistisch China aandoen. Niet zo lang geleden
hebben de nationalisten het schip op zo'n reis aangehouden en een paar
maanden aan de ketting gelegd. „Wat doet U hier?" informeert de
inspecteur. „Machine repareren!" komt het antwoord terug. „Wat
heeft U voor lading?" „Leeg!" De inspecteur knikt. Maar niettemin
stuurt hij een landingsploeg naar het schip om de papieren te contro
leren en een blik in de ruimen te werpen.
Men vertrouwt niemand.
Sinds de blokkade van communistisch
China en het embargo op de uitvoer van
strategische materialen bloeit de smok
kelhandel. De exporteurs van olie, rub
ber, metaalproducten, radiomateriaal en
dergelijke artikelen waren zwaar getrof
fen door de beperkingen. Dat gold ech
ter nog meer voor de Chinese communis
ten. die deze materialen dringend nodig
hadden voor hun oorlogsindustrie.
Beide partijen hebben elkaar echter
spoedig op illegaal terrein ontmoet. Het
resultaat ervan is een grootscheepse en
buitengewoon winstgevende smokkelhan
del. En het is een van de taken van de
havenpolitie om die smokkel te bestrijden.
Vissersboten
De commandant van de landingsploeg
meldt zich weer op de brug om verslag
an het onderzoek uit te brengen.
„Niets byzonders, mynheer. Het schip
is leeg en het maakt een proefvaart. Een
van de machines is kapot en als die gere
pareerd is, gaat het weer naar Hongkong.
„In ordeknikt'de inspecteur. Hij
haalt de telegraaf over en het schip zet
zich weer in beweging om de tocht naar
de kust van communistisch China te ver
volgen. Aan weerskanten passeren we
tientallen grote en kleine prauwen en
jonken en sampans.
„Dat zijn de smokkelaarswyst de
inspecteur. De kleine, wankele bootjes
kunnen soms grote partijen smokkelwaar
aan boord nemen. Sommige hebben ge
legenheid voor het vervoer van olie in
bulk. Andere hebben benedendeks een
buitengewoon groot laadvermogen. En ze
zien er allemaal even armoedig en on
schuldig uit met meestal een hele familie
aan boord en visnetten en andere rom
mel links en rechts aan dek slingerend.
van de Chinese kust geweest. Alles tever
geefs.
„Sorry..", verontschuldigt de inspec
teur bij het afscheid.
„Geen geluk
„Neeeen paar dagen geleden heb
ben we meer succes gehadbekent
hij en hy wijst naar twee prauwtjes
een hoek van de haven. Die zijn vol met
smokkelwaar op heterdaad betrapt. Het
ene vervoerde onder een flinke hoeveel
heid vis veertig blikken smeerolie. Het
andere scheepje was met een party ge-
lijkrichters en radiolampen onderweg.
Geen van beide schippers kon een aa
nemelijk alibi produceren. Het is nu v<
der aan de rechter om te beslissen wat
met schepen en lading gebeuren moet.
Waarschijnlijk wordt alles verbeurd ver
klaard. Maar de eigenaars van de goede
ren blijven onbekend. En de smokkel
gaat onverminderd voort."
„Het meeste gaat naar Macao
telt de inspecteur nog. Als het daar
maal is, zijn er verder geen moeilijkheden
om de goederen over de grens met China
te krijgen. De Portugezen bemoeien zich
niet met embargo's en zo. Op de route
WMMB
De havenpolitie
stenguns ln de aanslag springen op de
vissersboten over. Ze kyken overal in
De kleine", wankele bootjes [onder. De luiken moeten open en de net-
- - ten opzy- Potten en pannen worden zelfs
geïnspecteerd. Een Britse officier contro
leert de scheepspapieren. De bemanning,
inclusief vrouwen en kinderen, en een
hond kyken enigszins onthutst toe.
„Waar kom je vandaan
„Taipo.
„Waarheen
„Pengchau
De officier knikt. Het zou best kunnen,
dat ze vannacht of morgen vroeg met een
lading smokkelwaar oversteken. Het kun
nen echter evengoed bonafide vissers zUn.
Dat maakt het juist zo lastig. En zo zyn
er duizenden.
„Klaar1" zegt de officier. De Chi
nese politiemannen klimmen weer aan
boord. De vissers hysen de zeilen. Wij
halen de telegraaf over. En spoedig zyn
Riskant werk
„Het is wel gebeurd, dat we voor dui
zenden dollars aan kostbaar radiomate
riaal in zo'n wrak aangetroffen hebben.
vertelt de inspecteur. Behalve dat ver
olie, autobanden, kogellagers,
fotografisch materiaal, bougies, staalpla
ten. soldeer en duizend en een andere
dingen.
„Smokkelen die vissers zelf
„Neeze verschepen de rommel.
Ze weten over het algemeen niet eens
wie de eigenaar is. Die laat zich niet zien.
Verscheiden!tussenpersonen doen het Ij e^lamp^'lan gs'het water'en tegen de
riskante werk. Een visser krijgt opdracht berE schitteren als een kolossale kerst-
-- hier of daar te komen en de lading in,boom als we de haven bInn(,„lopM Kleu.
nemen Soms vertellen ze hem met rlge lichtreclames weerkaatsen hun let-
eens wat het is. De eigenaars nemen aller-1 ters ln het zwarte water We hebben de
lei maatregelen om de goederen te be- beb, dag gepatrouilleerd Verscheidene
verv0"v_ kleine en grote schepen zijn aangehouden
onderzocht. We zijn tot een halve mijl
uit eikaars gezicht.
Geen succes
De duisternis valt. Honkongs duizen-
naar Macao patrouilleren ook politie-
vaartuigen. Bovendien hebben de con
nisten op verscheidene kleine eilanden in
de buurt wachtposten, die erg vlug schie
ten. Zodoende raken ze ook wel een:
ongeluk een smokkelaar. Maar ondanks
dat is er een levendige vaart op Macao.
Omkoping
Zo bloeit de smokkelhandel.
In klaar daglicht en onder bescherming
van de nacht verdwijnen verboden goe
deren naar communistisch China.
deel gaat met vrachtauto's en treinen
over land en een ander deel over
water.
Particuliere smokkelaars en machtige
exportorganisaties en scheepvaartmaat-
schappyen van verschillende nationaliteit
houden er zich mee bezig. Het vervalsen
van facturen en manifesten en het
kopen van politie en douaneambtenaren
zijn aan de orde van de dag.
En aan de andere zyde van de grens
lachen de communisten in hun vuistje.
Ze moeten /wel abnormale prijzen voor de
goederen betalen, maar dat kan hen wei
nig schelen. Tenslotte beschikken ze
me hoeveelheden opium en andere
verdovende middelen. En zolang
wereld daar nog zoveel geld voor
heeft, kunnen de communisten blyven
rekenen op de aanvoer van strategische
materialen voor de oorlogsindustrie.
(Nadruk verboden).
schermen. Daar
binnen de kolonie zelf is. geven
dat de lading naar die of die opslagloods
onderweg is. Als de politie gaat contro
leren blijkt er inderdaad opslagruimte ge
huurd te zijn. Maar men maakt er slechts
in geval van nood gebruik van. In wer-
kehjkheid moet de lading naar de com
munisten: rechtstreeks of via een of ander
eilandje in de buurt.
Slechte beloning
De verschepers lopen alle risico.
Een verloren party betekent voor de
smokkelaars een strop, maar ze maken
met andere partijen zulke enorme win
sten, dat ze het verlies nauwelijks voelen.
De eigenaars van de bootjes echter niet.
„Wat krygen die mensen
„Het ligt aan de grootte van hun
bootjetussen de 100 en de 400 gulden
f* "'f h" *ederlands van onze «üd. Met de üü"br~eiding van
maar meestal ook het bootje in be- f" volksplanting, duizenden mijlen ver weg van het moederland, moest
slag. En de schipper krijgt dan een flinke het gesproken woord zich wel aanpassen aan de omgeving en de omgang
boete bovendien.... of gevangenisstraf", met eenvoudige lieden die geen Nederlands kenden en mensen van andere
nationaliteit. Woorden sleten af, nieuwe kernachtige werden inge
voerd, van Maleiers uit de Oost werden woorden overgenomen en zo ont
stond er een eenvoudiger, gemakkelijker Nederlands als spreektaal.
Verder kwam het niet. De kanseltaal
en de Bijbel waren en bleven het
Nederlands van Nederland. Nadat
Kaapkolonie van Nederland afgenomen
was. had een van boven af geleide ver
engelsing plaats, vooral onder de gouver
neur-lord Somerset, ofschoon in het ver
drag van capitulatie bepaald was dat taal.
wetten, gebruiken en godsdienst zouden
gehandhaafd blyven.
Maar de Nederlandse (Afrikaanse)
boerenbevolking was taai en bleef hard
nekkig haar taal praten.
Totdat op een dag en wel de 14de
Augustus 1875 acht jonge mensen bijeen
kwamen ln het huis van een hunner.
Gideon Malherbe, in het dorp Paarl, en
een genoodschap stichtten van „Regte
Afrikaners". De oudste was 42 jaar
zes waren jonger dan 30 jaar. Deze kleine
Gideonsbende besloot op de eerste ver
gadering tot vertaling van de Bybel, op
stellen van een Afrikaans volkslied, een
Afrikaanse spraakkunst en uitgifte van
een Afrikaans woordenboek.
„En wat kost zo'n bootje
„Tussen de 500 en 5000 gulden
„Lopen er veel tegen de lamp
De inspecteur zucht.
„Als u nagaat, dat er in Hongkong
17.000 geregistreerde bootjes zyn en ver
der nog een 3000 illegale dan kunt u wel
nagaan, dat het zoeken van een naald in
;n hooiberg is".
De havenpolitie heeft de beschikking
/er slechts zes zeewaardige patrouille
vaartuigen. Daarmee moet men naast het
opsporen van smokkelaars al het andere
politiewerk doen. De dienst voor invoer
rechten en accynzen heeft ook enkele
vaartuigen. Alles by elkaar is er echter
geen sprake van, dat de Britten alle mo
gelijke maatregelen nemen om het smok
kelen tegen te gaan. Een veel uitgebrei
der politie-apparaat en een veel stren
gere beperking van invoer en vervoer
strategische materialen zijn daarvoor
Smokkeleiland
We naderen China.
Aan bakboord passeren we het eilandje
Pengchau; Brits grondgebied, een twee
myl van de kust. Het is een smokkelaars-
paradys. Vroeger keek niemand er naar
Er is niet eens politie. Maar kortge
leden viel het een instantie in Hongkong
op dat er wel erg veel kerosine voor
plaatselyk gebruik naar het eilandje ver
scheept werd. Een onderzoek bracht aan
het licht, dat er zeker twintig keer meer
Vadez van de nieuwe ambassadeur
een der voorvechters
(Van onze correspondent in Zuid-Afrika)
TJ"ET NEDERLANDS dat de mannen en vrouwen spraken, die met Van
Riebeeck naar Kaap de Goede Hoop vertrokken, was het 17e eeuwse
idealen voortgezet en het zaad uitge
strooid, dat later welig vruchten zou
dragen. Men begon al vlug met de uit
gifte van een eigen blad: „Die Afrikaanse
Patriot", die 15 Januari 1875 verscheen,
waarin de mensen hun gesproken taai
konden lezen en waarderen. Bijdragen,
verzen en brieven stroomden in. Een der
grootste medestryders was ds S. J. du
Toit, vader van de bekende schryver.
dichter, godsman: Totius, prof. dr D. J.
du Toit, een der Bijbelvertalers.
Toen deze eerste taalbeweging een
halve eeuw oud was, verscheen het Ge
denkboek van die Genootsgap van Regte
Afrikaners, waarin tal van voormannen
der Afrikaanse taalbeweging belangryke
bijdragen hebben geleverd. De genoot
schapsstichters waren niet alleen mannen
van het woord, maar ook van de daad.
Ook schrijftaal
kerosine aangevoerd werd dan
Het restant verdween met een zoete
winst naar de communisten aan de over
kant. Sindsdien krygt Pengchau slechts
mondjesmaat kerosine. Dat wil echter
niet zeggen, dat men er nu niet meer aan
smokkelen doet.
„Twee vissers, mynheermeldt een
officier.
_u„ „Stoppen en onderzoeken...." beveelt
standplaats liep het aantal doo- hem de Inspecteur.
geredden in de bonderden. Een geei-blauwe vlag gaat omhoog om
H. L. de vissers te waarschuwen. Meteen gaan
Onder die acht mannen waren er twee
Nederlanders, nl. Arnold Pannevis en C.
P. Hoogenhout (de vader van de nieuw-
nodig benoemde ambassadeur in Nederland),
onderwyzers in klassieke talen, die van
mening waren, dat als Afrikaans goed
genoeg was voor de spreektaal, het ook
als schrUftaal diende te worden erkend
en beoefend. Deze twee Nederlanders
waren yverige kampvechters voor de
vertaling van de Bybel in Afrikaans.
Pannevis had een sterke invloed op zyn
leerlingen ds S. J. du Toit, D. F. du Toit
en P. J. Malherbe.
Ondanks tegenkanting van velen hun
ner landgenoten hebben de stichters hun
Zij hadden helder voor ogen wat vóór
hun reeds geschreven was: De Taal is
de ziel der natie, zy is de natie zelve"
(Halbertsma. 1780—1869) en „De taal is
gans het volk" (Prudens van Duyse.
1834).
Twee binnenlandse oorlogen hebben de
werkzaamheden der beweging onder
broken, maar de eerste vryheidsoorlog
bracht hun zaak flink vooruit en leidde
tot stichting van de Afrikanerbond (door
„Onze Jan" Hofmeyer), waardoor het
nationalisme steeds meer vaste voet
kreeg.
Weinig hadden de stichters van Die
Genootskap van Regte Afrikaners kun
nen denken, dat de Bybelvertaling wer
kelijk in 1933 tot stand zou komen, dat
een Afrikaans woordenboek zou ver
schijnen (waarvan thans, 1951, het eerste
deel het licht heeft gezien), waaraan
tientallen van jaren gearbeid is. Het
Krant wordt verslonden
iyEDERLANDERS in communistisch
China zijn practisch geheel ver
stoken van nieuws uit het vaderland.
Nederlandse kranten mogen wel naar
China gestuurd worden, maar meestal
komt er niet meer dan één v*
twintig werkelijk aan. Maar die ent
krant (of soms is het een tijdschrift)
wordt dan ook verslonden. Eerst gaat
het blad in de kleine Nederlands
kolonie van hand tot hand. Vervol
gens profiteren enkele Zuid-Afrika
ners ervan en tegen dat het blad das
bij de Nederlandse missionarissen
komt is er niet veel meer van over
En een gebruikelijke verzuchting nc
het lezen van de advertenties it
Hèweer eens een goed stuk zeep
te kunnen kopen!"
DAMMEN.
Lisse VooruitL.D.C. 173
In haar uitwedstrijd heeft Lisse Voorui
I een klinkende overwinning weten te bt
halen op LDC I uit Leiderdorp, nl. 17—5
Er werd aan alle borden fel gestredei
met het volgende resultaat:
J van der Zwan (LDC I)Nic v I
(Lisse Vooruit I) 02. J van Sandijk-
Algera 02, A van der VegtA van R
sen o2, A SpiesJac. van der Poel 1—1
J MarbusJ van Hal 0—2, C Meinema-
Nic. Dekker 0—2, P Vervaak—Joh. Lang
broek 1—1; C de Koning—A Balkenend!
11; A VerhoogtJ Duivenvoorde 0—2
W van HeusdenG van der Stelt 02
totaal 3—17 voor Lisse Vooruit
Lisse VooruitK.W.Z. 10—8
De damclub Lisse Vooruit speelde eet
thuiswedstrijd tegen KWZ II uit Katwijk
In deze wedstrijd hebben de Lissers voc
lopig een voorsprong weten te behali
hoewel er nog twee afgebroken partijen
zijn, waaruit de Lissenaren vermoedelijk
één punt winst kunnen halen. De uitslag
is voorlopig:
N. Dekker (Lisse Vooruit II)L Brou
wer (KWZ II) 2—0, A. Wijnhout—P. Mei]-
vogel afgebr.; G BalkenendeG. D. Bui»
afgebroken: W MohlmannB. van Rijn
1—1; C. van der Voet—L. Dubbeldam
20; G. van der VoetJac. de Best 02;
Chr. ImthornA Helleberg 20. D Bal
kenendeL Barnhoom 11; Jos. val
LeeuwenC. de Jong 20; N. L. Turei>
houtP. de Vreugd 02.
volkslied dat zij gedicht hebben (C. P.
Hoogenhout en andere medestichters)
luidde:
Een ieder nasie het syn taal
Ons praat, van Kaap tot in Transvaal
Wat almaal maklik kan verstaan.
Wat gaat die ander tale ons aan?
Ons praat, so 's Pa en Oupapa,
Die Landstaal van Suid-Afrika.
Want al die nasies het één God
Hy re'el ider volk syn lot:
Hy het vir tder volk syn taal,
Syn land, syn reg, syn tyd bepaal.
Wie dit verag sal syn straf dra.
O, God, beskerm Suid-Afrika.
Was tot 1933 Nederlands de taal van
de Kerk, van de Bijbel, de grote massa
het Nederlands moeilyk kon lezen
begrypen, omdat er geen onderwijs in
gegeven werd, juichte eigen taal
harte toe, te meer, toen op 8 Mei 1925
het Parlement, in verenigde vergadering,
zyn goedkeuring had gehecht aan het
wetsontwerp, dat bepaalde, dat het woord
„Hollands" in art. 137 van de grondwet
■(van 1910) „Afrikaans" insloot. Daar
mede was Afrikaans ambtelijk erkend,
was het Nederlands niet afgeschaft.
Een andere Nederlander, die veel heeft
gedaan om Afrikaans geliefd te maken,
ds J. Lion Cachet (1838—1912), die
als Neef Jan in Ons Kleintji van April
het gedicht „Di Afrikaanse Taal'"
inzond, waarvan een der verzen luidt:
Want ék het onder in myn kis,
'n Ware towerstaf,
Wat ek nog van myn ouma het.
En nimand weet daar af.
Hef ek die staf op, Moedertaal
Dan volg di land my na:
En ek is net nou koningin
Van heel Suid-Afrika.
„Kombuistaai"
Welk een vooruitgang heeft die eens
verachte „kombuistaai" van weleer niet
gemaakt! Duizenden boeken zijn er in
geschreven, romans, kinderboeken,
toneelstukken, historieboeken, boeken op
het gebied van geneeskunde, landbouw-
kennis enz. enz. Lysten worden steeds
uitgegeven van goede Afrikaanse woor
den in de sport, de landbouw, het ver
dedigingswezen, de spoorwegen, werk
tuigkunde, enz. Vooruitgang allerwegen.
Het Afrikaans beeft geheel Zuid-Afrika
veroverd van de Kaap tot de Zambezie,
Kenia. Rhodesië, Tanganjika enz.
overal dezelfde taal, zonder dialec
ten. En het heeft de grenzen van de
Kongo bereikt, waar de taal evenals
in België officieel Nederlands en
Frans is.
Ons siet, hy groei gestadig an.
Van kind tot knaap, van knaap tot man,
dichtte Reitz reeds in zijn 62 uitgesogte
Afrikaanse Gedigte (1916), en schreef
.Domkrag" niet:
En hoe hul trap en bespot en verguis,
Sy kom tot haar eer sy verlaat die
kombuis.
Zoals gezegd, was het o.a de vader
ran de toekomstige ambassadeur van de
Unie. C. P. Hoogenhout Idie ais „Klaas
Waarzegger" ook tal van Afrikaanse ge
dichten heeft geschreven), die met de
andere Nederlanders veel heeft bijgedra
gen tot opleving en erkenning van de
Afrikaanse taal. Ook de ambassadeur
zelf, kol. P. I. Hoogenhout, die weldra
in 's-Gravenhage zal zetelen, zoon van
voornoemde Hoogenhout, had reeds in
1900 gedicht:
Als ieder Afrikaner ner
Syn dure plig betrag,
Dan breek daar vir ons moedertaal
Weldra 'n schoner dag.
(Zie „Wat is ons Moedertaal" De Goede
Hoop. Februari 1909, blz 179.)
Kol. Petrus Imker Hoogenhout, die
2 Februari 1884 in district Wellington
geboren is, ontving onderwijs van zyn
vader, studeerde voor onderwijzer en
het Victoria-Kollege te Stellenbosch,
gaf onderwys in Kaapland, elf jaar te
Bethal en was 6 jaar staatsinspecteur in
West-Transvaal. In 1929 werd hij secre
taris van het dep. van Binnenlandse
Zaken, voorzitter van de Nasionale Pad-
raad en in 1943 administrateur van Zuid-
West.
In hem zal Nederland een ambassadeur
krijgen, die de culturele banden met
Nederland ongetwijfeld sterk zal aan
halen.
