Jlieutuc geiiactfe (fltmnuxl
imerika laakt
herhaalt
de Egyptische daad en
Westelijk aanbod
Eerst Britten uit Suez en de
Soedan, eist Cairo
Wfst U
Volksvijand No 1
PERDAG 11 OCTOBER 1951
j BUREAUX: Steenstraat 37
Directie, Abonnementen- en
tentie-afdeling: Tel. 22710
23375. Redactie: TeL 20408.
Postrekening: 58936.
i De
per week.
I ADVERTENTIËN: 0.18 per millimeter
(Bij contract belangrijke korting)
Twae en dertigste jaargang No 935G
Directie: F. DIEMER
CHRISTEL1JK-NAT10NAAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
,5tantuasticlj Is gfjebleoea
myn bert la tegfjenspaet"
Meer Zondagsarbeid
meent de Regering
Defensie-commando in Midden Oosten
gebruik zal maken van een luchtbrug
de 10.000 Britse officieren en manschap
pen in de Suez Kanaalzone te provian
deren. De demonstraties, waarvan wij
gisteren melding maakten, zijn niet
slechts tegen de Britten gericht, maar
tegen de buitenlanders in het algemeen.
Het spuwen op, in auto's gezeten, buiten
landers is een onelegante, onwelriekende
MERIKA heeft bij monde van Dean Acheson het besluit van Cairo
om het Brits-Egyptische verdrag op te zeggen, in scherpe bewoor-
gen afgekeurd. Dit soort eenzijdige opzeggingen getuigt niet van
bied voor internatinoale verplichtingen. Dean Acheson is van oordeel,
de nieuwe Westelijke voorstellen voor de defensie van het Midden
sten en die deze week aan de Egyptische regering worden aan-
>oden, een degelijke grondslag bieden voor bijlegging van 't ge^hil
r_ het Suezkanaal en de Soedan. Amerika probeert dus te sussen met
uwe voorstellen, ofschoon de Egyptische ambassadeur in de Ver.'
rten verklaarde, dat vervulling van de Egyptische „nationale aspira-
ten opzichte van de Soedan en Suez een essentiële voorwaarde is
or het deelnemen aan een militaire alliantie in het Midden Oosten,
ypte zou echter geen bezwaren hebben tegen de aanwezigheid van
tenlandse troepen in de Suezzone, nadat een overeenkomst met he
ldring tot het Midden Oosten bereikt was.
[aast deze verklaring van de Egypti-
e ambassadeur, Abdoel Rahim Bey,
it het dreigement van de Egyptische
van Buit. Zaken, Saleh El Din Pasja.
zeide voor de radio, dat zijn rege-
volkomen in haar recht zou zijn om
ntueel de Britten door uithongering
de Suezzone te verdrijven. Eerst troe-
j terug uit de Suez Kanaalzone en de
(dan, daarna eventueel deelneming aan
verdrag voor het Midden Oosten. Hij
i het standpunt in, dat verder praten
Engeland slechts een langere Britse
etting betekent en dus „nutteloos"
toorts legde deze Egyptische woord-
rder er de nadruk op. dat de Ameri-
steun aan Israël en de Britse be-
van Egypte geen aanleiding gaf
merika te beschouwen als een
liter der democratische rechten,
zoveel wordt gesproken. Wij zijn niet
•r bezorgd over de veronderstelde
ssische dreiging als wel ove
ande bezetting van ons gre
jr Engeland en de onmiddellijke drei-
ig van Israël". Men ziet, dit is een heel
der Egyptisch geluid.
[Vij herinneren eraan, dat de nieuwe
arstellen der „Grote Drie" beogen een
ensiecommando voor het Midden Oos-
in te stellen, waarbij Egypte mede zou
irden uitgenodigd tot het lidmaatschap
n dit Pact toe te treden, op voet van
lijkheid met Amerika, Engeland, Frank-
Turkije. Griekenland en andere sta-
De Britse basis in de Suez Kanaal-
zou dan een internationale basis
rden.
let dreigement van de Egyptische min.
Buit. Zaken Saleh El Din Pasja, geen
ddel onbeproefd te zullen laten, om een
ide te maken aan de onwettige bezet-
ig der Britten, „uithongering" der En
ken daarbij ingesloten, dient men niet
loos alarm te beschouwen. Reeds zijn
berichten, dat Engeland In dat geval
Wat Attlee meemaakte
Toen de Engelse premier Attlee te
Grantham juist een verkiezingsrede
had beëindigd, weerklonk uit een
verborgen luidspreker, in een auto,
het volgende applaus: „JJ hebt ge
luisterd naar de minister-president,
de man, die Abadan verliet en ook
wel uit Egypte zal vluchten. Dit is
de stem van het liberalisme". Veront
waardigd drong een menigte van
enige honderden personen samen om
ae auto, waarin zich een man bevond
met een blauwe rozet, de kleuren der
Conservatieve partij. Onder tegen-
applaus verlieten de heer en mevr.
Attlee het podium.
Prins Bernhard jaagt
in Zweden
Prins Bernhard is gisteren met zijn
eigen vliegtuig in Stockholm aangeko
men. Hij verklaarde drie dagen in
Zweden te zullen blijven en te hopen
dat hij op het jachtdomein van Koning
Gustaaf op zijn minst enkele elanden
zou kunnen schieten. De Prins verlangde
bezoek aan enkele goede
vergiftigd nationalisme! Zweedse vrienden, meldt A.P.
Seen atoomwapens in
Korea, zegt Bradley
Generaal Omar Bradley, heeft, na een
;zoek dat hij onlangs aan Tokio en
orea gebracht heeft, geadviseerd geen
oombommen op Korea te gebruiken, nu
vooruitzichten op een wapenstilstand
.er verbeterd zijn. In berichten uit
ashington wordt gezegd, aldus Reuter,
it ernstig het gebruik van atoomwapens
Korea in overweging was geweest,
'at de besprekingen te Pan Moen Djon
etreft het volgende: Verbondenen en
oordelijken zijn er nog niet in geslaagd,
ens te worden over het hervatten
de wapenstilstands-besprekingen,
zij komen vandaag weer bijeen.
Sibajak (halt verbouwd)
Zaterdag naar Indonesië
Zaterdag vertrekt de Sibajak van de
kon. Rott. Lloyd, na de voltooiing
jet eerste gedeelte van een omvangrijke
ferbouwing en restauratie, uit Rotterdam
laar Indonesië. De inscheping vindt plaats
fan 's morgens 9 tot 's middags 1 V"
Onder de passagiers zullen zich o.a.
finden drs D. Bakker, ds S. Roosjen
Je arts P. Rot. die door de Geref. zending
yorden uitgezonden.
Ook Ottawa liep uit voor
Elizabeth en Philip
ÏMet stralend weer zijn Prinses Eliza-
i Prins Philip gisteren in Ottawa
ingekomen. Ook in deze stad was een
iweldige mensenmassa op de been om
het paar te verwelkomen. Op het plein,
bij het nationale gedenkteken, waren
n minste 50.000 mensen bijeen. Hier
Verhield de prinses zich met veertien
iorlogsinvaliden.
Het Britse kroonprinselijk paar zal,
baar nader wordt gemeld, op 1 Maart 1952
fn Australië aankomen voor zijn bezoek
lan dit Britse dominion. Koning George,
pie langzaam herstelt van zijn long-
pperatie, heeft zijn jongere broer. d«
[hertog van Gloucester, verzocht enkele
van zijn koninklijke plichten voor dt
polgende maand over te nemen.
flood profest tegen geluids
band in R'damse raad
Het communistische raadslid Gortzak
protesteerde gisteravond ii» de Amster
damse raadsvergadering tegen het ge
bruik dat een der raadsleden 's middags
heeft gemaakt van een geluidsband (een
zgn. wire-recorder), geheel privé en zon
der daarvan de raad vooraf in kennis te
stellen. Hij stelde zelfs voor de opname
ter beschikking van de voorzitter te doen
stellen ter vernietiging.
Burgemeester d'Ailly antwoordde dat
het bedoelde lid alleen zijn eigen rede
bij wijze van proef had opgenomen
en dat dit lid de voorzitter daarvan op
de hoogte had gesteld.
De heer Gortzak bleef er bij dat het
nemen van zulk een proef van de raad
dient uit te gaan.
„Weg met Engeland" schreeuwden grote groepen demonstranten in de
straten van Cairo, toen zij hoorden van de plannen, om het vriendschaps
verdrag met hef Britse rijk te eindigen. Het werd zélfs de Egyptische politie
te bar, zodat zij met gummiknuppels de menigte tot de orde moest roepen.
(Telefoto)
Eisenhowergeen
alternatief
Generaal Eisenhower heeft tegenover
de 12 leden der Pactcommissie voor de
coördinatie der bewapening een waar
schuwing geuit. De internationale be
wapening mag niet verslappen, want de
Sowjet Unie heeft4 millioen man
onder de wapens. Gespecificeerd: 175
waarvan 75 gepantserd of ge
mechaniseerd. Van de vier millioen
diende een half millioen bij de lucht
macht, een half millioen bij de marine
half millioen bij de politie. Er is
geen alternatief, aldus Eisenhower. Het
'oortbestaan der Westerse cultuur hangt
geheel af van de inspanning der Pact-
landen. De generaal, geassisteerd door
zijn stafchef, generaal Gruenther, ge
bruikte bij zijn exposé een grote kaart
in West-Europa.
Inmiddels zijn generaal Bradley, met
maarschalk Slim en generaal Lechères,
respectievelijk Amerikaans, Brits en
Frans stafchef, te Athene aangekomen.
Zij werden ontvangen door de chef van
de Griekse generale staf. Bradley ver
klaarde aan de pers, dat het doel van
zijn bezoek was de behoeften van het
Griekse leger te leren kennen. Maar
schalk Slim legde er de nadruk op, dat
de- defensie voor het Midden-Oosten door
de gebeurtenissen in Egypte een ander
had gekregen. Te Athene en
Ankara zou de kwestie besproken wor-
Dr Van Mook een dag
in Nederland
Met het K.L.M.-vl-iegtuig' uit Kopen
hagen arriveerde gisteravond op Schip
hol dr Van Mook, de voormalige luile-
nant-igouverneur-generaal in Indonesië.
Zoals men weet, is hij thans bij de Ver.
Naties directeur voor onontwikkelde ge
bieden. Dr Van Mook zou vandaag door
reizen naar Brussel.
Raket veranderde nog juist
van richting
Een proefraket, die gisteren per ver
gissing op de terreinen van „White
Sands ,n de V.S. was afgeschoten, is
niet ver van Las Gruces neergekomen.
De ooi verdovende knal, waarmee de
ontploffing gepaard ging, heeft in het
plaatsje een paniek veroorzaakt. De
antwoordelijkae militaire autoriteiten
hebben verklaard, dat zij nog juist heb
ben weten te voorkomen, dat de raket
op de stad neerkwam, dank zij geheime
controlemaatregelen. die het mogelijk
maakten de richting van het projectiel
te veranderen.
Mus bekocht inwoning
met de dood
Een zwaluwenechtpaar in Monni
kendam had dit voorjaar tegen
gevel, vlak onder de daklijst,
nestje gebouwd en daarin eitjes
gebroed. Terwijl het gezin op een keer
was uitgevlogen, werd op het zwalu
wenhuis brutaalweg door enige mus
sen beslag gelegd. De zwaluwen na
men dit niet. Toen een mus zat te
broeden, metselden zij deze vogel iv
door de rand van het nest tot aan de
daklijst op te bouwen. De mus, die ei
niet meer uit kon, stierf de honger-
Enige tijd later kwamen de zwa
luwen terug. Zij braken de opgemet
selde rand open, gooiden de dode mui
en de mussenhuisraad de woning uit
en gingen tot het tweede broedsel
over. Weer vloog de familie zwaluw
uit. Maar om verdere clandestiene in
woning te voorkomen, werd het nes
eerst van een opgemetselde rand voor-
Dr RitterWeg met die
officiële persdiensten
Gevaar voor democratie en
zeer kostbaar
Op de officiële voorlichtingsdiensten
kunnen vele millioenen guldens bezui
nigd worden. Dit zei dr P. H. Ritter Jr
gisteren te Amsterdam op de bijeenkomst
waar het vijfjarig bestaan van het Co
mité Burgerrecht werd herdacht.
Het werk van de regeringsvoorlich
tingsdienst in Batavia tijdens de periode
na de bevrijding noemde dr Ritter
miserabele voorlichtingscomedie".
Wij zien democratieën zich omwenden
tot totalitaire staten, zei spr. In de ont
wikkeling van deze democratisch-tota-
litaire staat lijdt dë persvoorlichting aar
de grootst mogelijke eenzijdigheid. Reac.
tionnair en progressief zijn magische
formules in onze dagen. De botte ont
vankelijkheid van de massa is bezig de
democratie te vernietigen. Alles in de
moderne samenleving steunt deze ont
menselijking. Da sterke ontwikkeling
van het visuele maakt de mensen on
machtig zich te verdiepen. Als richtlij
nen voor de regeringsvoorlichtingsdienst
noemde dr Ritte:: Propaganda moet zich
meer alleei. tot de pers beperken,
Industriële prop*; jJnda moet als achter
grond dienen. *De regeringspersdienst
moet gezuiverd en gecentraliseerd wor
den.
West-Duitsland wijst
Grotewohls antwoord af
De rede van de Oostduitse premier
Grotewohl, waarin deze antwoordt op
Westduitse tegenvoorstellen tot het hou
den van vrije verkiezingen, en zoals het
in een Oostduitse rede gebruikelijk
en passant een serie beschuldigingen
richt aan het adres van Adenauer, is in
West-Duitsland afwijzend ontvangen. De
Westelijke hoge commissarissen en Ade
nauer hebben na hun bijeenkomst
Woensdag een communiqué uitgegeven,
waarin gezegd wordt, dat een nieuwe
serie verdragen zal worden ontworpen,
waarin de betrekkingen tussen West-
Duitsland en de geallieerden nog
wer zullen worden aangehaald.
Nederlandse hoffelijkheid
Britse Prinselijk Paar
vóór Mossadeq
T.ANK ZIJ de hoffelijkheid van dc
gezagvoerder van het KLM-toestel
dat de Perzische premier Mossadeq
naar New York bracht, kon op het
vliegveld Gander op New Foundland
het eerst de Stratocruiser landen
waarmee het Britse kroonprinselijke
paar de reis naar Canada maakte.
Bij het naderen van de kust van
New Foundland had de Stratocruiser
het Nederlandse toestel ingehaald,
dat reeds van het vliegveld order had
gekregen het eerst te landen. Later
kreeg de gezagvoerder van het Britse
vliegtuig echter de mededeling dat de
landingsvolgorde was gewijzigd.
Op het vliegveld zei de KLM-piloot
dat naar zijn mening het toestel van
het Britse kroonprinselijke paar voor
rang moest hebben.
Auto's vol bloemstukken reden
gisteren mee in de stoet, die het
stoffelijk overschot van dr A. F.
Philips naar zijn laatste rustplaats
begeleidde. Tienduizenden Eind-
hovenaren stonden langs de route,
om deze grote Nederlander een
laatste groet te brengen.
Militaire orders blijven uit
Bat'a legt werkplaatsen
tijdelijk stil
Wegens het uitblijven van verwachte
militaire orders zullen met ingang van
Maandag a.s. enige werkplaatsen van de
Bat'a-schoenfabrieken in Best tijdelijk
worden stilgelegd.
Dit deelt de directie van de Bat'a-
fabrieken ons mede.
De betrokken werknemers, ongeveer
300 in getal, worden op wachtgeld ge
steld. In totaal werkten tot dusver circa
2500 personen bij deze Nederlandse in
dustrie.
Een half jaar voor vader
die zoon doodde
Tot zes maanden gevangenisstraf met
aftrek is gisteren in Middelburg veroor-
deeld de 43-jarige J. C. de M. uit St Jan
blijven geldig tot Steen, die in de nacht van 6 op 7 Juni
zijn 17-jarige zoon Johannes Jacobus om
het leven zou hebben gebracht. De offi-
voor zes weken. De volgende bon wordt Cje/ van justitie had 8 maanden geëist
op 22 November aangewezen. en gezegd niet in de opzet te geloven.
Jongen bij stoeipartij
verdronken
Meisje van hek gevallen
en overleden
Bij een stoeipartij tussen twee jongens
is het 6-jarige zoontje van het echtpaar
te Harlingen in de Zuiderhaven
terechtgekomen en verdronken. Zijn
vriendje durfde pas anderhalf uur later
vertellen wat er gebeurd was. Het stof
felijk overschot werd spoedig geborgen.
Het elfjarige dochtertje van de land
bouwer Tienderveen uit Hollandseveld
(gem. Hoogeveen, Df.) viel bij het huis
haar ouders van een hek en bezeer
de haar been. Hoewel onmiddellijk een
dokter werd gewaarschuwd is het meisje
overleden, vermoedelijk ten gevolge
Een wielrijdster die Dinsdag bij de
Muiderpoort te Amsterdam door een ko-
lenauto werd aangereden, is gisteren
overleden.
KOFFIE: 508 en 516
Bon 508 Algemeen (A- en B-kaarten)
a 516 Algemeen (D. kaart) zijn aange-
•ezen voor het kopen van 125 gram
koffie. Deze bonnen kunnen van Vrijdag
af worden gebruikt
met 27 October. Het rantsoen dient
Mossadeq weer monfer
Een verzoeningsgezinde Britse
resolutie overhandigd
Maandag zal daar in de Veiligheidsraad
over gestemd worden
MAANDAG 15 OCTOBER zal de Veiligheidsraad bijeenkomen voor een
exposé van de Perzische premier Mossadeq over het oliegeschil. Sinds
Mossadeq in een New Yorks ziekenhuis resideert, kikkert hij op, en hij
was zelfs in staat een veertig bladzijden tellende rede in het Frans op te
stellen, die door een van zijn medewerkers in de Veiligheidsraad zal worden
voorgelezen. Alle leden van de Raad, met uitzondering van Rusland, wach
ten nu instructies af van hun regeringen met betrekking tot het ontwerp
der gewijzigde Britse resolutie, die Maandag in behandeling komt.
De strekking dezer resolutie is milder Londen heeft voorts een memorandum
en verzoeningsgezinder dan tot dusver. -
Het ontwerp werd gisteren aan de leden
van de Raad overhandigd, behalve aan
de Sowjet Unie, omdat de Russische
woordvoerder had verklaard, „dat de
Raad niet bevoegd was." De bedoeling
is dus de weg te openen voor een her
vatting der besprekingen tussen Enge
land en Perzië. Men verwacht dat de
nieuwe Britse resolutie de vereiste
meerderheid van zeven stemmen zal
verkrijgen, behoudens het feit, dat de
Sowjet Unie haar veto kan uitspreken.
Het zal voor Engeland moeilijk zijn als
basis voor nieuwe besprekingen de laat
ste informele Perzische voorstellen te
aanvaarden, die door de Manchester
Guardian werden gepubliceerd. Enge
land zou daardoor erkennen, zich mis
rekend te hebben. Morrison heeft ove
rigens part noch deel gehad aan dit deel
der Perzische kwestie, omdat hij zich
toen midden op de Atlantische Oceaan
bevond
aan het Hof te Den Haag doen toeko
men, waarin de uitvoering der wet tot
nationalisatie van de Perzische olie in
strijd wordt verklaard met het interna
tionale recht. Perzië is verplicht tot
rechtsherstel en schadevergoeding.
DAT men gisteren nog de gehele dag
met vijf 6tralen bezig is geweest de
brand in de chocoladefabriek De Baro
nie in Schiedam na te blussen en de
voorraad ruwe cacao behouden bleef,
daar die elders is opgeslagen.
DAT de 40-j. Schiedamse bankdirec
teur A. W. U. in R'dam is verooroeeld
tot 6 mnd. voorw., daar hij in 1948 zijn
vordering aan de curator in een faillis
sement f 1300 te -hoog opgaf.
DAT de matroos die Maandag in hel
Merwedekanaal te A'dam een hengelaar
in de wang heeft geschoten, op de dob
ber gemikt had, maar het kogeltje op
het wateroppervlak moet zijn afgeketst.
DAT een man, die gisteren uit een op
slagplaats van lingerie enz. aan de Nieu
we Keizersgracht te A'dam wilde weg
lopen met een pak pyjama's, door de
eigenaar werd gegrepen en aan de poli
tie overgeleverd.
DAT de eerlijke vinder van een porte
feuille met f6000 in Maastricht (een
kleine ambtenaar) bij wijze van beloning
een haas beloofd kreeg, zodra de eige
naar van de portefeuille er
hebben geschoten.
DAT burg. J. F. J. Maenen van Elsloo
in gelijke functie is benoemd te Vaals.
DAT de Rotti van de Mij Nederland een|
flinke scheur in de bodem opliep toen het
schip bij Banka op een obstakel, vermoe-1
deljjk een vulkanisch eilandje, stootte en
de boot te Soerabaja voorlopig wordt! ianta"~(13<r
hersteld.
DAT het Zuiderzeemuseum te Enkhui-
:n het 21ste schip heeft ontvangen, nl.
:n Fries potschip.
DAT het Finse schroefmotorschip At-
lang), gisteren by Vuyk en
t laatste beroep op i
DAT
Veld om de bekende noodwoning
Ameide niet behoeven af te breken, ver
geefs is geweest en de betrokkenen nu
in hoger beroep zijn gegaan.
DAT burgem. J. Langebeeke van Ar-
nemuiden op 59-j. leeftijd in Utrecht 's
overleden.
DAT 110 personen uit het Ned. be
drijfsleven (van de Studiekring voor mo
derne kantoortechniek) Maandag Parijs
bezoeken op uitnodiging van een jong
Ned. bedrijf.
DAT de ver. van radioluisteraars niet
staat of valt met de uitslag van de lo
pende procedure over de uitgifte van
een programmablad en er nu ook een
afd. Utrecht is opgericht.
DAT de beurs voor mode en huishou
ding Femina in de R'damse Ahoyhal
meer dan 100.000 bezoekers heeft getrok
ken (vorig jaar 86.000).
DAT B. en W. van A'dam in t
f 3',i millioen extra crediet vragen
het bouwen van een brug over de Am-
stel in de nieuwe rijksweg A'dam-
Utrecht
Zn te Capelle a. d. LJssel te water
In -t laten.
DAT de Ned. landbouwgemeenschap
op 9 en 10 Nov. in Oosterbeek congres-
seert over de gemeente-classificatie.
DAT t.g.v. het in Duisburg te hou
den jubileumcongres van de Ned. Bond
in Duitsland aan deze stad 10.000 Ned.
bloembollen zyn aangeboden.
DAT minister Mulderije blijkens zijn
antwoord aan het Eerste Kamerlid Mo
lenaar (V.VD.) nog geen beslissing heeft
genomen over de motie-Molenaar in za
ke ontvijanding van Ned. vrouwen in
het buitenland die vóór de oorlog met
Duitsers getrouwd zijn.
DAT bij boer W. te Groesbeek
hond zich heeft aangediend als pleeg
moeder van een biggetje en dit diertje
wel bij vaart
DAT in een sloot langs een landweg
in Roswinkel een gevaarlijke fosfor-
rubberbom is gevonden, die er sinds de
oorlogsjaren moet hebben gelegen.
DAT de 38-j. invlieger H. V. B. var
Fokker in Haarlem tot een week voorw
is veroordeeld, daar hij boven het Zand-
voortse strand te laag had gevlogen.
De Egyptische premier, Nahas Pasha,
die zich lijnrecht tegenover Enge
land heeft gesteld, schijnt nogal
zeker te zijn van zijn zaak!
WEERBERICHT
Morgen iets meer wind
Tot morgenavond verwacht
De Bilt: Droog weer
weinig bewolking. Plaatse-
lijk lichte nachtvorst, mor-
gen overdag ongeveer de-
zelfde temeratuur als van-|
daag. Aanvankelijk zwakke
tot matige, later af en toe
vrij krachtige wind tussen Zuid en Oost.
(Opgemaakt te 10 uur).
ZON EN MAAN
Vrijdag: zon 6.58 tot 17.55 uur; maan
16.56 tot 3.35 uur. Op 15 October V.M.
binnenlandse probleem van de
komende tien jaren. Slagen we er niet
in daarvoor een oplossing te vinden, dan
gaat ons volk daaraan ten gronde, zo
betoogde een lid van de Tweede Kamer
1946. We zijn nu vyf jaar verder, maar
tn kan dit woord in al zijn zwaarte
vandaag helaas herhalen.
De oplossing van de woningnood is er
nog allerminst; men vraagt zich soms
zelfs af of we er wel dichterbij gekomen
zijn. Trekt men de 30.000 woningen, die
jaarlijks nodig zijn in verband met de
bevolkingstoeneming, van het totaal aan
gebouwde woningen af. dan blijkt dat
1949 slechts 12.000 en in 1950
slechts 17.000 woningen op het grote te
kort inliep. Nog steeds bedraagt dat te
kort ruim een kwart millioen woningen.
En daarmee blijft de woningnood bestaan
kwaad dat de gezondheid, het
welzijn en het geluk van ons volk be
dreigt.
Alle beloften, redevoeringen, schema's
bouwsystemen ten spijt grijnst het
spook van de woningnood ons nog in al
zijn felheid aan, zijn we zelfs zover dat
het bouwcontingent met 10.000 woningen
verlaagd. Dat is erg, veel erger nog
dan de massa bevroedt, want het bewijst
dat de woningbouwpolitiek van de rege
ring schipbreuk heeft geleden, dat ze
tegen volksvijander no. 1 niet is opge-
Nog erger is echter dat het Nederlandse
volk door een dergelijk besluit onvol
doende beroerd wordt. Het schijnt wel,
alsof het velen niet interesseert dat dui
zenden jongelui niet tot een trouwdag
kunnen komen, dat duizenden jonge ge
zinnen nog gehuisvest zijn in een paar
kamers of in zolderruimten, waar van
behoorlijk gezinsleven geen sprake
kan zijn. Het laat velen schijnbaar koud,
dat jongelui, die in alle eer en deugd
willen trouwen, jaar in jaar uit op een
woning moeten wachten en dat bij ge
dwongen huwelijken wel woonruimte be
schikbaar wordt gesteld.
We laten veelal de jongelui in de kou
staan en trekken ons van hun noden
weinig of niets aan. Daarmee stoten we
verbitteren ze. Dat is een van
de morele gevaren van de woningnood.
Hulde daarom aan Puttershoek. dat, toen
woningen gereed kwamen, ook
verloofde jongelui, die trouwen wilden,
hiervan liet profiteren. Maar dat zijn
helaas de uitzonderingen.
Zo blyft de woningnood ons volk be
dreigen. Daarom wordt het tijd da: ons
volk gaat beseffen dat er iets gedaan
moet worden om aan deze nood zo spoe
dig mogelijk een einde te maken.
VT ons volk beseffen gaat dat het zelf
de handen uit de mouwen moet ste
ken is te meer nodig, omdat de regering
onmachtig gebleken is hier een afdoende
oplossing te brengen. We verliezen daar
bij niet uit het oog dat de moeilijkheden
aanvankelijk vele waren. Er was gebrek
materialen en aan arbeidskrachten.
Maar ook toen deze euvelen verholpen
waren, bleef de woningbouw stagneren.
Er werd gebouwd, maar niet voldoende.
De-straffe centralisatie van Den Haag
de oorzaak dat de woningen niet
steeds déar kwamen, waar ze het hardste
nodig waren. De voortvarendste gemeen-
kregen de meeste toewijzingen
logisch maar daarmee was het nut
centrale distributie ook meteen
verdwenen. De verwachting van de mi
nister dat de bouwkosten zouden dalen,
ging niet in vervulling. Integendeel, de
bouwkosten stegen en het aantal wonin
gen dreigt te verminderen.
Maar het grote struikelblok voor ae
woningbouw was alras de financiering.
geen geld. De financieringsrege-
lingen maakten het bouwen van huizen
bij wijze van geldbelegging allerminst
aantrekkelijk, zodat een groot deel van
de woningen door de gemeenten moest
worden gebouwd. Op de narigheden die
daaruit ontstonden, komen we nader
terug. Genoeg is het hier te vermelden
dat de goedkoop-geld-politiek van minis
ter Lieftinck het de gemeenten onmoge
lijk maakte de gelden voor het bouwen
van woningen te verkrijgen. Thans komt
men met allerlei ideeën, om de woning
bouw behoorlijk op gang te brengen dan
wel op gang te houden, maar dat alles
bewijst, dat de zaak is vastgelopen en
dat men in Den Haag geen kans ziet er
op een normale wijze uit te komen.
Het is natuurlijk erg eenvoudig om te
zeggen: „Als ik zoveel millioen meer heb
kan ik zoveel woningen meer bouwen,
dus laten we bijv. 150 millioen minder
uitgeven aan roken en drinken." Nu wil
len we niet beweren, dat ons volk op
roken en op het gebruiken van sterke
drank niet zou kunnen bezuinigen, maar
men dient er wel rekening mee te houden
dat indien er 150 millioen minder aan
rookartikelen en aan drank wordt uit
gegeven, minister Lieftinck zon 75 mil
lioen minder aan accijns ontvangt. De
besparing is dan dus maar de helft.
en aantal mogelijkheden ernstig te
vegen. Daaraan doet geen goed de steeds
wisselende zienswijze van de minister.
Wanneer hij zelf in de Kamer betoogt,
dat men proberen zal het volgend
jaar 40.000 woningen te bouwen en hij
verklaart dan eergisteren te Almelo, dat
het nog wel meevalt met de woningbouw,
dat het er niet ongunstig uitziet, dan
weet ons volk niet meer waar het zich
aan te houden heeft.
Het moge dan waar zijn. dat 1951 nog
mee zal vallen voor het volgend jaar
rekent men getuige ook wat de direc
teur-generaal van de Wederopbouw deze
week zeide op dergelijke meevallers
niet. Dan gaat men proberen om 40 000
woningen te bouwen, d.w.z. men gaat
proberen om op de achterstand van
250.000 woningen er 10.000 in te lopen
De minister wil meer kapitaal vormen
door nog grotere besparingen toe te pas
sen. Er zal wel niet aan te ontkomen
zijn. maar daarnaast zal men ook rr.eer
vrijheid moeten laten ten aanzien van
het bouwen en van de financiering daar
van. Ons volk zal in zijn geheel moeten
meewerken ook daarop komen we
terug want het oplossen van de wo
ningnood is wel allereerst maar niet een
kwestie van bouwen. Daar komt ook de
woonruimteverdeling inwoning en
samenwoning bij te pas.
Als we maar inzien dat de huidige
situatie onhoudbaar is, dan zullen we er
eerder toe overgaan, gezamenlijk alle
krachten in te spannen om daarin ver
betering te brengen.
De wol daalt verder
Hedenmorgen bij de opening van de
wolveilingen te Napier daalden de wol-
rijzen verder, het meest dc betore soorten
van middelmatige tot goede 1 waliteit
Korte vlieswol was 5 i 10 pc: 1 en
alle andere soorten vlicswol 15 t. 20'pet