.Ik
kom maar
Anton
voor een half jaar",
Philips in 1895
zei
Werkplaats met 26 man personeel werd
concern van 87.000 arbeiders
Nieuwe (meer militaire) taak
voor Nationale Reserve
«3 I
Vogelvrij
Zakenman van gioot formaat
UIT ZIJN WERKVERTREK in het geweldige bedrijf te Eindhoven kon
„meneer Anton", zoals de thans overleden dr A. F. Philips werd ge
noemd, het kleine, oorspronkelijke fabrieksgebouw zien liggen, dat het
jaartal 1891 draagt. Daar zijn de ramen van de kamer die hij van 1895 af
deelde met zijn broer Gerard, de stichter van het bedrijf. In een mensen
leven is A. F. er getuige van geweest hoe één zaadje een duizendvoudige
vrucht kan dragen. Van 400 m2 groeiden onder zijn leiding de fabrieksge
bouwen tot 400.000 m2. Het personeel nam toe van 26 man tot rond 87.000,
van wie 27.300 in Eindhoven, 15.000 elders in Nederland en 45.000 in de
talrijke Philipsfabrieken die over 26 andere landen verspreid zijn.
Anton Frederik Philips werd op 14
Maart 1874 in Zaltbommel geboren. Hij
was het zevende kind van Frederik
Philips, bankier, tabaksfabrikant en
eigenaar van een koffiebranderij. Omdat
zijn vader hem voor de handel bestemd
had, volgde Anton Frederik in Amster
dam de openbare handelsschool, maar
eer hij die helemaal had doorlopen,
trad hij als volontair in dienst van de
effectenhandel Burdet en Druyvestein.
Hy voldeed zo goed, dat de firmanten
hem een half jaar in Londen lieten ken
nis maken met het internationale finan
ciële leven.
„Voor een hall jaar"
Intussen was zijn 15 jaar oudere
broer Gerard, in Delft geslaagd voor
ingenieur en met 15.000-van zijn va
der geleende guldens in een oude
werkplaats te Eindhoven 'n „Stoom
fabriek voor electrische gloeilampen
en andere electrische artikelen" be
gonnen. Gerard was echter meer
technicus dan zakenman en het was
Anton die op aanraden van zijn va
der het nieuwe bedrijf commercieel
op poten zou zetten. „Voor een half
jaar", was het aanvankelijke be-
Advertentie)
sluit van Anton Philips. Maar het
werd een levenstaak.
Hij bereisde Duitsland en Frankrijk,
Spanje, Italië, Portugal en Rusland. De
zakenman zorgde er voor dat de fabri
kant kon werken. De productie in
1893 nog 45.000 lampen was in 1897
gestegen tot 630.000 en een jaar later
tot bijna anderhalf millioen stuks. In
1903, bij de oprichting van het kooldraad-
lampensyndicaat, behoorde het Philips-
bedrijf reeds tot de grootste vier Euro
pese fabrieken.
Grote stap: de radio
Toen zijn broer Gerard zich in 1922 op
de leeftijd Aan 63 jaar terugtrok, nam
Anton Philips de leiding over. Hoewel
de verscheidenheid van producten in
middels reeds aanzienlijk was uitgebreid,
waren de gloeilampen nog steeds het
belangrijkste. In 1927, het jaar waarin
de kortegolf-verbinding met Indië tot
stand kwam, besloot A.F. over te gaan
tot de productie van radiotoestellen. Dit
betekende een omwenteling. Vyf Jaar la
ter leverde het bedrijf al het millioen-
ste radiotoestel af en acht jaar later de
honderd millioenste radiobuis.
Als blijk van waardering verleende de
Handelshogeschool te Rotterdam in 1928
aan Anton Philips het eredoctoraat in de
handelswetenschappen. De verantwoor
delijkheid werd intussen geleidelijk
jongere schouders gelegd. In 1939 trad dr
Philips af als president-directeur
Tijdens de oorlog werd de zetel van de
vennootschap naar Curagao overge
bracht. De oprichting van nieuwe fa
brieken in de Ver. Staten stelde hoge
eisen aan dr Philips en alle medewerkers
die zich in Mei 1940 met hem naar de
overzijde van de Atlantische Oceaan
hadden begeven. Dr Philips hoopte nog
op een rustige levensavond, maar he
oorlogse herstel van het bedrijf
fabrieksoppervlakte van 100.000 m2 werd
tijdens een bombardement door de R.A.F.
in Eindhoven verwoest eiste al zijn
energie. Als president-commissaris ver
scheen hij nog menigmaal op zijn werk
kamer, tot de arbeid hem voorgoed uit
de handen werd genomen.
(Advertentie)
Wet credietcontróle
krijgt
tijdelijk karakter
Het aantal tegenstanders
blijft echter groot
(Van onze Parlementsredaeteur)
De Tweede Kamercommissie, die d
openbare behandeling van het wetsont
werp Toezicht Credietwezen moet voor
bereiden, heeft verleden week langdurig
nader overleg gepleegd met minister
Lieftinck. Naar wij uit de beste bron
vernemen heeft dit overleg er toe geleid,
dat minister Lieftinck zich bereid heeft
verklaard de gehele wet een tijdelijk
karakter te geven. Gelijk bekend was
aanvankelijk de bedoeling, dat de wet
een blijvend karakter zou dragen. Nadat
in het Voorlopig Verslag grote bezwaren
waren ontwikkeld, was de bewindsman
reeds bereid gebleken, de bepalingen in
zake de mogelijkheid van kwalitatieve
contröle op de credietverlening een tij
delijk karakter te geven en wel tot 1
Januari 1955. Thans is hem echter nog
een concessie ontwrongen: de gehele wet
wordt tijdelijk. In het overleg is echter
niets bepaald over de duur van deze
tijdelijkheid. Men neemt echter aan, dat
minister Lieftinck een duur van 3 jaren
in zijn achterhoofd heeft. Dat de minister
ten slotte heeft toegestemd in het geven
van een tijdelijk karakter aan de wet
is gegrond op de overweging, dat men
op het terrein der credietcontróle te wei
nig ervaring heeft om nu reeds met een
definitieve voorziening uit de bus te ko
men. Een en ander betekent dus, dat de
minister van oordeel is, dat de crediet
contróle er moet komen en dat over drie
jaar hierin voorzien moet worden door
het gereedmaken van een definitieve
wettelijke voorziening, gebaseerd op de
thans aanhangige tijdelijke wet, doch
waarin de ervaringen van een driejarige
practijk moeten worden verwerkt.
Het staat te bezien, of de minister zijn
wet na deze concessie er toch met een
grote meerderheid door krijgt. Zijn wij
Wel ingelicht, dan blijven de A.R., C.H.
en V.V.D.-fracties op het standpunt staan
dat de wet er in haar huidige, ook tijde
lijke, vorm niet moet komen.
Of de wet er door komt zal dus af
hangen van de vraag, of de bewindsman
met zijn jongste concessie de steun van
de K:Yp- heeft kunnen komen. Dit zal
pas tijdens het openbare debat, dat nog
in deze maand wordt verwacht, kunnen
blijken.
48 Straaljagers blijvend op
Soesterberg
Op het vliegveld Soesterberg zullen
begin deze week twee squadrons Gloster
Meteor-straaljagers, in totaal 48 toestel
len, blijvend worden ondergebracht. Dit
gebeurt na het vertrek van de 40 Vam-
pire-straaljagers van de R.A.F., die er
thans nog regelmatig oefenen. Het vlieg
veld is zoals men weet onlangs een offi
ciële luchtbasis geworden.
Plan voor emigratie van
5 millioen afgewezen
Het plan van de m igratieconferentie te
Napels, om 5 mdlioen Europeanen in de
komende vijf jaar te doen emigreren, is
gisteren afgewe_en. In plaats daarvan
heeft men besloten een beperkt sohema
met korte looptijd op te stellen ter stimu
lering der emigratie. In November volgt
weec een conferentie.
Richtlijnen thans gewijzigd
Verbintenis tot twee jaar verlengd en premies
voor trouwe dienst
"TIE REGERING is tot het besluit
aJ gekomen de Nationale Reserve
een meer militaire taak te geven,
waardoor de vrijwilligers voor de re
gering op het ogenblik volwaardig
soldaat zijn en ingezet kunnen wor
den tegen een buitenlandse vijand
Vele militairen voor
gewetensconilict
Protest tegen schending
van de Zondag
(Van een onzer verslaggevers)
De kolonel van de generale staf H.
Veluwenkamp heeft het leedwezen der
Ohristen-officieren vertolkt over het niet
acht nemen van de Zondag bü
noeuvres in Duitsland. Hoe dankbaar
wij ok zijn voor de geestelijke verzorging
het leger aldus kolonel Veluwen
kamp deze blijdschap wordt zeer ge
temperd door de ongehoorzaamheid van
de geallieerden ten aanzien van het
vierde gebod. Daardoor worden vele mi
litairen voor gewetensconflicten ge
plaatst.
zei dit als voorzitter van de Na
tionale Christen Officieren Vereniging,
die Zaterdag in Huis ter Heide verga
derde in aanwezigheid van o.a. de chef
i de generale staf, generaal B. R. P.
Haeselman; de chef van het kabinet
i de minister van Oorlog, generaal-
majoor mr W. J. van Dijk; de chef van
het personeel der luchtmacht, generaal-
majoor S. Mante, en de ereleden, de ge
neraal b.d. L. F. Duymaer van Twist en
de oud-minister van Oorlog dr J. J. C.
m Dijk.
De voorzitter van de defensiecommissie
der Tweede Kamer, de heer H W. Tila-
(voorzitter van de C.-H. fractie),
hield een referaat over het militaire
vraagstuk in het licht van de internatio
nale verhoudingen.
In het hoofdbestuur werden gekozen
de reserve-majoor drs W. v. d. Mast, de
le luitenant K J. Velthuis, de reserve-
joor J. A. Loggers en de le luit. M.
Vader. Aan het aftredend bestuurslid ko
lonel b.d. mr dr J. S. Barbas werd het
-e-lidmaatschap aangeboden.
De vergadering sprak haar afkeuring
over uit dat bij het toekennen van
woningen de industrie zou voorgaan bo
ren het leger. Men sprak zelfs van
.sleutelgeld" dat de industrie vaak aan
gemeentebesturen zou geven.
in het belang van de territoriale
verdediging. Staatssecretaris Kra
nenburg, die dit Zaterdag in Rotter
dam bekend maakte, deelde tevens
enige nieuwe bepalingen over de Na
tionale Reserve mee na afloop van
een propaganda-mars van deze
ganisatie, de reserve gemeentepolitie
en de reserve grensbewaking, bij
kaar 1800 vrijwilligers.
De eis dat men voor toetreding tot de
Nationale Reserve In het algemeen
maanden -actieve 'dienst moet hebben
verricht, is thans vervallen. De leeftijds
grenzen (21 en 49 jaar) kunnen over
schreden worden voor bepaalde onder
delen of in andere bijzondere gevallen.
De duur van de verbintenis wordt
zoals wij onlangs reeds meldden van
één tot twee jaar verlengd. Daarna gaat
zij over in een verbintenis van onbe
paalde tijd met een opzeggingstermijn
van zes maanden.
De eerste twee Jaren zal hoogstens
300 uur worden geoefend met een maxi
maal 200 uur per jaar; in de volgende
jaren hoogstens 100 uur per jaar.
De vergadeding per oefenmiddag zal
n gulden bedragen; voor een gehele
dag ƒ7.70. De reservisten hebben, als
zij de eerste twee jaar hun dienst tot
tevredenheid hebben verricht, recht op
een premie van ƒ100; en nog eens ƒ100
als zij het derde en vierde jaar ook hun
best hebben gedaan: en tenslotte nog
maals 100 na het vijfde en zesde jaar.
Middenstand wil regeling
van cadeaustelsel
De commissie van overleg van de Mid
denstandsvakcentrale heeft er bij minis
ter Albregts op aangedrongen het cadeau
stelsel aan wettelijke bepalingen te bin-
en deze kwestie niet te laten wach
ten tot de publiekrechtelijke bedrijfs
organisatie tot stand is gekomen. Voorts
besprak men de financieringsmoeilijk
heden van de middenstand, de komende
bepalingen over de piekuren en de top-
organisatie voor de middenstand in de>
P.B.O.
Prof. Watezink:
Weinig gemeenschapszin
bij de stadsjeugd
Belangstelling moet gewekt
worden
De stadsjeugd heeft veelal de houding
van: „Wij hebben onze bonden en die
moeten nu maar zeggen hoe het moet"
Werkelijk innerlijke belangstelling voor
een levende gemeenschap is er bij veel
jongeren niet. Dit zei prof. dr J. Wate
rink, die Zaterdag te Utrecht het woord
voerde op de derde provinciale dag der
Stichting voor Maatschappelijk Werk in
Utrecht.
De invloed van de Industrie werkt
enerzijds de neiging in de hand tot het
vormen van verenigingen, clubs, vak
organisaties e.d., maar aan de andere
kant is er een neiging tot individualise
ring van de mens. De gedachte een num
mer te zijn is voor veel jongeren in de
industrie een obsessie. Dit gebrek aan
diepere beleving van het saamhorig
heidsgevoel tracht men dan vaak te ver
goeden door „brood en spelen". De in
dustrie heeft echter veel mogelijkheden
om de mensen dichter bij de cultuur te
brengen. Men zal zich moeten bezinnen
op de vraag hoe men het zedelijk Inzicht
en de belangstelling voor geestelijke
waarden bij de arbeiders kan wekken en
verdiepen, zei prof. Waterink.
Binnenkort ook teveel
dierenartsen
Momenteel 600 studenten stegen
850 afgestudeerden
Het aantal dierenartsen zal door de
toevloed van een zeer groot aantal jonge
collega's aanzienlijk stijgen. Er zijn thans
ongeveer 850 afgestudeerden in functie
en het aantal studenten bedraagt ruim
600. Wanneer men deze cijfers als grond
slag neemt voor de aanvulling van hei
bestaande tekort, de vervanging en de
uitbreiding, dan is de slotsom dat bin
nen enkele jaren een overbezetting var
het beroep van dierenarts is te verwach
ten. Dit werd Zaterdag te Utrecht op
de 97e wetenschappelijke vergadering
van de Maatschappij voor Diergeneeskun
de meegedeeld door de voorzitter, dr Y.
M. Kramer.
(Zoals men weet, wordt over acht jaar
ak een overschot van hulsartsen
acht. Red.)
Dr M. Streub te Rotterdam sprak
de betekenis van het vijfjarenplan
de bestrijding van runder-t.b.c. in
band met de besmetting van de r
De besmetting van rund op mens gaf de
bevolking vroeger een zeker weerstands
vermogen. Wanneer de Nederlandse vee
stapel zoals men nu van plan is t.b.c.-vrr
wordt gemaakt, zal deze natuurlijke be
smetting verdwijnen. De voordelen zijn
echter groter dan de nadelen.
De heren J. M. v. d. Bom uit Den
Haag, dr O. Bosgra te Rotterdam en dr
J. I. Terpstra, eveneens uit Rotterdam,
sproken over hun studiereis door de Ver.
Staten. De vergadering werd bijgewoond
door staatssecretaris Muntendam (Volks
gezondheid).
Kerk en School
Advertentie i
Groningen gegriefd
door de regering
Den Haag liet verstek gaan bij
heropening schouwburg
Groningen is ernstig ontstemd omdat
Zaterdagavond bij de heropening van de
gemoderniseerde stadsschouwburg geen
enkele vertegenwoordiger van de rege
ring aanwezig was. De voorzitter van
het bestuur, de heer M. C. J. Büchli,
heeft daarover in zijn openingswoord 'n
hartig woord gezegd, dat herinnert aan
de bittere woorden van de burgemeester
Enschede toen deze de tentoonstel
ling „FF" opende.
Het Noorden had minstens een staats
secretaris verwacht, zei de heer Büchli.
Maar 'n uitnodiging bleef onbeantwoord.
Oojc telefoontjes met Den Haag hadden
geen resultaat. Een paar dagen geleden
erd toegezegd dat een ambtenaar van
K. en W. naar Groningen zou ko-
ien, omdat de minister en de staatsse
cretaris geen tijd hadden. Het bestuur
heeft echter vergeefs zitten wachten. De
openingsvoorstelling werd gegeven door
andere vertegenwoordigers uit de Re
sidentie: de Haagse Comedie.
Mr dr D. A. van Hamel is bij K B.
benoemd tot commissaris van het Ko
ninkrijk der Nederlanden te Semarang.
Advertentie
Beroepingswerk
Ned. Herv. Kerk
Beroepen: te Groot-Ammers (toez.)
A. L. v. d. Smit te Onstwedde.
B e no em d: tot hulpprediker te Joure
W. A. Dekker te Losdorp.
Geref. Kerken
Beroepen: te Groningen (vac.-J. F.
H. v. d. Bom) F. Vroon te Hengelo (O.)
en (vac.-dr P. Prins) W. Diepersloot
Franeker.
A a n g e n om e n: naar Wilsum (graaf
schap Bentheim) cand. L. G. Rozendal
te Kampen, die bedankt heeft voor
Hoek en voor Bruchterveld.
Bedankt: voor Zoutkamp A. O.
Poppe te Hoornsterzwaag.
Geref. Gemeenten
Bedankt: voor Ridderkerk H. van
Gilst te Elspeet.
Beroepbaar: ds J. H. Meijer, miss.
predikant van de kerk van Winschoten,
tijdelijk hulpprediker te Berkum, die,
zoals gemeld, in verband met de gezond
heidstoestand van zijn echtgenote defi
nitief heeft moeten afzien van vertrek
naar Soemba, zal na 5 November gaar
ne een beroep in overweging nemen en
is na genoemde datum bereid in vacan
te kerken voor te gaan in de dienst des
Woords. Het adres van ds Meijer is:
Kerkweg 3, Berkum (post Zwolle).
Geref. Kerken (Art. 31 K.O.)
Beroepen: te Brouwershaven J.
Keizer te Leiden.
Chr. Geref. Kerken
Tweetal: te Nieuwpoort P. v. d.
Bijl te Katwijk aan Zee en H. van Leeu
wen te Delft.
Bedankt: voor Arnhem M. W.
Nieuwenhuijze te Den Haag-Centrum.
Zendingsarbeid van Ger.
kerken (art. 31 K.O.)
De kerkeraad van de Geref. kerk (art.
31 K.O.) van Groningen, die zoals men
weet van oordeel is dat kerken, in
dien zij daartoe behoefte gevoelen, zelf
de zendingsarbeid op zich kunnen nemen
(en deswege enkele zendingsbesluiten
van de synode van Amersfoort niet voor
vast en bondig houdt) heeft thans in
samenwerking met de kerken van Bedum.
Haren, Hoogkerk. Ondërdendam en
Onnen voor de arbeid van de zending op
West-Borneo beroepen ds W. Boessen-
kool te Middelsum, beroepen predikant
te Capelle a.d. IJssel. Ds Boessenkool zou
zich binnenkort aan deze kerk verbin
den. Daar een „zendingsberoep" altijd
voorrang heeft gehad, zal ds Boessenkool
thans moeten beslissen of hij zijn woord
aan de kerk van Capelle zal terugvragen
om de roeping naar West-Borneo te vol
gen.
Hoewel de genoemde Groningse ker
ken geen samenwerking hebben gezocht
met de zendende kerk van Drachten
voor welke ds J. G. Adema reeds op
West-Borneo arbeidt, ligt het wel in de
bedoeling dat op het zendingsveld een
practlsche samenwerking tot stand zal
komen.
Voorzitter 100-j. C.J.M.V.
geridderd
Gelukwens-telegram van de Prins
Tijdens een receptie op het eeuwfeest
van de oudste jeugdvereniging in Neder
land, de Christelijke jongemannen ver
eniging Excelsior te Amsterdam, heeft
dr Schütterhelm namens de minister
van O. K. en W. de voorzitter van de
jubilerende vereniging, de heer H. Ver
haar, de ondersoheiding, verbonden
de benoeming tot ridder in de orde
Oranje Nassau, uitgereikt.
Tot degenen die hun gelukwensen
kwamen aanbieden, behoorden de burge
meester d'Ailly en ds J. R. Wolfensber-
ger, voorzitter van de generale synode
de Hervormde Kerk. Van Prins
Bernhard was een telegrafische geluk
wens binnengekomen.
Zondagavond is een herdenkingsdienst
gehouden in de Westerkerk, waarin zijn
voorgegaan dr G. P. van Itterzon uit Den
Haag, voorzitter van het C.J.M.V.,
G. Lans, jeugdpredikant te Amsterdam.
MAANDAG 8 OCTOBfl 1
Jongeren hebben plicht zich n
Staat te bemoeien"
Dr Schouten sprak in Haagse Jeruzalemh
lot de Chr. Geref. jeugd
(Van een onzer verslaggevers)
De CHR. GEREFORMEERDE JEUGD van Zuid-Holland begint al
haar winterwerk op J.V. en M.V. in de Haagse Jeruzalemkerk ma
appèl dat een hoogtepunt in het verenigingsleven is. Zo was het ook z||
dag. In een stampvolle kerk wekten twee sprekers op tot trouw ai
roeping in kerk, staat en maatschappij: dr J. Schouten in zijn toesl
over Jeugd en Staat, en ds B. Nederlof uit Dokkum daarna in een „1
na de toepassing" over Jonge Heiligen.
Dr Schouten, voorzitter van de A.R.
Tweede Kamerfractie, zei heel nadrukke
lijk dat jonge mensen eenvoudig niet het
recht hebben om het standpunt in te ne-
„Ik heb met de Staat niets te ma
ken". God deed ons in deze staat geboren
worden en daaruit vloeit de plicht voort
r mee bezig te houden. De Bijbel
leert dat ons burgerschap in de hemel is,
ook dat wij een universele taak op
aarde hebben.
Daarom moeten J.V. en M.V. aan prin
cipiële politiek doen, zei dr Schouten. En
mag daarvoor niet terugschrikken
r partijverschillen in eigen kring zijn;
iou een vlucht uit de verantwoorde
lijkheid zijn. „Jezus Christus is gegeven
de volheid van macht, niet alleen in het
hart van de mensen, maar over alles op
deze aarde, ook over Staat en maatschap
pij, overheid en volk. Leer dat zien*
zal u weerhouden van politieke
„Jonge heilig
In deze samenkomst, waarin vei;
zongen werd samenzang en sol
van mevrouw D. Verboom-Boen»
ker sprak ds Nederlof over
heiligen. Heiligen zijn niet de
waardige figuren van vroeger
asceten, maar heilig is iets
aarop God beslag heeft gelegd,
of M
Zes Nederl. hoogleraren
in Bagdad
Om medisch onderwijs in Irak
te verbeteren
ier Nederlanders zijn reeds door de
regering van Irak bereid gevonden
gedurende een periode van één tot drie
jaar een hoogleraarschap te aanvaarden
de mediscne hogeschool in Bagdad.
Verwacht mag worden dat nog dit jaar
deze personen, met nog twee andere
Nederlandse geleerden, naar Ba
zullen zijn vertrokken
Overeenstemming is reeds bereikt met
dr A. de Froe, lector in de anatomie
de gem. universiteit van Amsterdam; dr
H. L. Booy, conservator aan het lab.
voor medische chemie in Leiden; dr F.
Barendrecht, hoofd van de radio-chem.
van de Stichting voor fundamenteel
onderzoek der materie; en dr P. Side-
conservator aan het pharmacolo-
gisch lab. te Groningen.
geleden zijn, dat aan de Leidse univer-
promoveerde tot doctor ln de klassieke
letteren de heer C. Albers, oud-rector van
ledelyk gymnasium te Arnhem en won
lologie (i
Tsjan, Oegstgeest;
letteren de h«
terdam. Arts-ex. 1
Tuyl Schuitemaker
A. Cats te Leiden.
V G J M Trii
leeskunc
ir P. F. Hovlngh te Rot-
i gedeelte: mej. N. M.
Wassenaar en de heer
krts-ex. 2e ged. de heer
Doet. ex. ge-
iej. A B M Hoeffger t
W P H Hoogenboom. 1
H Keyser te Voorburg. J E Holtzei*
R Mout. Leiden en J C v
doet
Univ.
Was
het vierde lustrum.
Prof. dr J. v. d. Ploeg O.P. zal Vrijdag
Nijmegen het ambt aanvaarden van hoog-
raar in het Oude Testament en het
Ds W. L. Steinhart, Evang. Luth.
pred. te Utrecht, is voor de tijd van eer
jaar als reserve-legerpredikant in mili
taire dienst getreden.
Vorige week is in Chicago plotseling
overleden dr S. Michelfelder, secretaris
de Lutherse Wereldfederatie.
HOOFDSTUK I.
De stroper
Het was aan de boerenruiter, die op een herfst
dag van het jaar 1534 naar wild speurde in de
buurt van het Drentse dorp Norg, niet bekend,
dat reeds in 944 het jachtrecht in Drente door
de Duitse koning Otto I werd afgestaan aan de
Utrechtse bisschop Balderik en dat in Drente
niemand zonder bisschoppelijke toestemming
mocht jagen. Maar al had de stroper het ook
geweten, het zou hem volkomen koud hebben ge
laten. Hij had niet het minste wettige recht met
zijn wapens over de akkers, de weiden en de
heide te rijden en het wild neer te leggen. Dat
de Etten en Schultes in Drente en de Grietman
nen en Dorpsrechters in Friesland hem be
schouwden als een geboren stroper, hij wist het.
maar hij lachte er om. Wie van al die dikdoende
magistraatspersonen had de moed om hem, Wil
lem Frankes te arresteren?
Wellicht had het de ruiter meer geïnteresseerd,
wat voor wild men volgens die oude schen-
kingsacte in die dagen nog in Drente vond. Het
waren herten, beren, everzwijnen en het waren
de elc en de schele, met welke laatste dieren de
eland en het wilde paard bedoeld moeten zijn. In
die tijd waren hiervan alleen nog over herten
en enkele wilde zwijnen. Verder waren er vossen
en een enkele maal wolven, maar welke stroper
had bij deze dieren belang als jachtbuit! Van het
kleine wild als hazen, patrijzen en korhoenders
3prak de schenkingsoorkonde niet.
Het was nog heel vroeg in de morgen, dat
Willem Frankes over de es reed. Naast het
paard liep een lichtgebouwde hond. Hij was van
het windhond type en kon dan ook een haas in
halen. Maar deze morgen had de wilddief geen
oog voor hazen; hij had een veel hoger doel.
Sedert enige tijd had hij hier de sporen van
een wild varken gezien. Het dier liet hem geen
rust. Hij had de laatste tijd herhaalde malen ge
tracht het zwijn te verrassen als het hier op de
akkers aan het wroeten was, maar tot dusverre
zonder resultaat. Wel vond hij telkens nieuwe
Verhaal
Strijd en
Liefde
H. v. Nozg
sporen, die vertelden, dat de ever hier geregeld
een bezoek bracht.
De jager reed zeer langzaam over de rand
van de es, die hier begrensd werd door een
eikenhakhoutbos. Hij had al lang vastgesteld, dat
het zwijn vanuit deze bosschage de akker be
zocht. Zijn zware geweer met een kogel geladen
hield hij tot schieten gereed. De teugels lagen
los op de hals van het paard, dat hij met de
benen stuurde Elke lichte druk werd door het
schrandere dier volkomen begrepen.
Willem Frankes was reeds in het donker uit
gereden en het was nog schemerig, toen hij de
es had bereikt. Hij meende, dat de vroege mor
genuren hem de meeste kansen zouden geven
Zodra er voldoende zicht was gekomen, zette hij
zijn rijdier in beweging langs de bosrand. Tel
kens, als hij enkele meters had afgelegd, liet hij
het paard stilstaan, ingespannen over de akkers
speurend en vervuld van ware jachtbartstocht.
Zou het hem nu eindelijk gelukken deze buit te
overmeesteren?
De helft van de lange es had hij nu reeds
gehad en nog was er geen wild zwijn te bespeu
ren. Een paar hazen waren reeds opgeschrikt
en zetten het op een lopen Telkens had Snel,
zijn hond, hem daarbij verlangend aangekeken,
maar zijn baas had steeds ,neen" geschud. Ge
hoorzaam vervolgde dan het dier zijn slakken
gang naast het paard.
Weer stond de ruiter een ogenblik stil en speur
de. Eensklaps meende hij iets te ontdekken, dat
zijn hart sneller deed kloppen. Nog eens tuurde
hij scherp. Ja, daar zag hij het begeerde dier,
woelende in het jonge koren, ongeveer op hon
derd meter afstand van de bosrand. Toen de
stroper zekerheid had, zette hij het paard in snel
le draf. Hij wilde trachten tussen het dier en
de struiken te komen om de ever de pas af te
snijden.
Zijn prooi werd hem nu echter ook gewaar en
vluchtte zo snel mogelijk naar het struikgewas
Dit gelukte niet meer De ever weifelde nu een
ogenblik, maar meteen knalde het schot uit het
zware geweer In de kop getroffen wendde het
dier toch nog en trachtte over de es te ontvluch
ten. Zijn loop werd steeds onzekerder en lang
zamer.
Willem Frankes wierp snel het geweer over
de schouder en greep de lange lans, die aan het
zadel was bevestigd. In een oogwenk had hij
zijn paard vlak langs het zwaargewonde zwijn
gestuurd, hoewel het rijdier een kennelijke angst
voor de ever aan de dag legde. Een snelle be
weging üan de jager en hij had met volle kracht
^e lans achter het schouderblad van het zwijn
gedreven.
(Wordt vervolgd)
AMSTERDAM (Gem. Univ.) 6 Oct. Ge
slaagd: cand ex. economie J A Nederstigt.
Haarlem en A J Mulder, A'dam.
AMSTERDAM (V.U.), 6 Oct. Geslaagd: doet.
ex. theologie H. Schut te Montfoort.
DELFT, 6 Oct. Geslaagd: prop. clviel-lng.
J d Berg, A'dam. W Bierh^us. Doorn, T
J ™s, Benschop, J J van den Broek,
Dordrecht, C E Frledeman, Jutphaas. J O.
M F Hoeke. Haarlem. W H C ten Hoorn.
A'dam. H de Jong. R'dam. J Klein, R'dam,
J Middendorp. Groningen. C J Moerman, Ca
pelle a. d. IJssel. J H Pestman, Ten Boer.
J C W Ringeling. D M van der Schrier. E
Stamhuis. Schiedam, G Swler. Enkhuizen. C
J M van Unen, Roosendaal. M Wierda. Am
sterdam, M van Witsen, A'dam, J A Zwam-
born, Gorlnchem; prop. voor werktulgk. lng.
A Bootsman, Santpoort, J Bouwknegtl. Nije-
veen. M E H Breunlng. Haarlem. T Bu(js.
Bussum. H G de Cock, Hengelo. W Doeksen.
Hengelo. B B Ester, Staphorst, J A Haas- i
broek. Alkmaar. P J Heddema. A'dam. H A
M Hendrlksen. Eindhoven. E van Herwaar
den. Asperen. R Hol. Zeist. G W van der
Meer, Westdongeradeel, I P J Huberts. Har
derwijk. P C W Meulenhoff. Bloemendaal. I
M J Moerkens. A'dam. J G P Muller. Rljss
J Muntendam, Hilversum, G J R Na
Rhoon, G A Pieper. Arnhem, J L E Ramp:
Bergen op Zoom, A M Reitsema, Bedum. H
RuU. A'dam, B G J ten Sledam. Rheden,
Seewandi, R'dam, P Spek. R"d'am. R J Sw
nenburg de Veye, Alkmaar. O. Wijnsti
Boksum.
DELFT, 6 Oct. Geslaagd: prop. civiel-lng.
Brakel, Delft, W N de Bruijn, J G Hamelin
beiden Den Haag, P A Kolkman, Rijswijk. P
Koppenol, Den Haag. D Korfker, Delft. M P
C van Overstraten Kruijsse. Den Haag. J C
Vlaardlngerbroek. Lelden; prop. werktulgk
lng W J A M van Breen. G C Goorse. A J
v d Neer, A Moolenburgh, allen Den Haag
GRONINGEN, 6 Oct. Geslaagd: cand. ex.
geneeskunde: de dames G Okkinga, Bedum.
M E Broeker. Arnhem. K H Meijer. Gronln-
heren J Bool, Groningen, J Melles.
Groningen. A H B Witte, Harlingen. Car
en natuurkunde (F) H K Prli
Muntendam.
GRONINGEN, 6 Oct. Geslaagd: cand. ge-
eeskunde mej. W v d Zant. Scheveningen.
UTRECHT. 6 Oct. Geslaagd: Semi-arts-ex
L Ludcrhoff, Laren (NH). W Akkersdijk. HU-
m, bej A v d Zwaag, Utrecht, mej A
d Wal. Soest. H J Leenders. Heerlen:
tx. Chr J B Vesseur, Utrecht, mej. C.
E Hudig. Rotterdam, M Dorrestein, Baarn.
C F M Zillet, Breda, J Doorenbos, 's-Graven-
cand. geneeskunde: H M Beumer,
:ht. H L A Bom. Greup (ZH). G J
ir, Utrecht, B Bossenbroek, Voorthuizen.
J M Boterman. Utrecht, A P Brink
horst, Bussum, F Brummer, Hilversum, D F
De Bilt, J P Dleleman. Utrecht, D
Schoondijke, W J du Fossé, Sluis
A Grlbling, Utrecht. G den Hartog,
Nieuwpoort, E Helms, Woudenberg, R J M
Heslenfeld, Hilversum. W J J M v Hooff,
Eindhoven, D J R Jellema, Huls ter Helde.
:j. G M Julius. Utrecht, Th J Kindt,
Utrecht. D A de Kuiper. Schoonhoven. J P
W F Lakke, Meppel, F H Lier. Zutphen. R O
P M Mekel, Hilversum. G H A Mensink. Tub-
bergen. P Moret. Amersfoort. JAM Mullink
ater. A P v Nimwegen. Utrecht. C J
Tilburg. E C Pennink. Hilversum. A
Th M Peters. Lobith. E L M M Pleters.
mej M H C Revers. Utrecht, J R W
Maasniel, mej. C M Schaap. Hilver-
ej H C A Schroot, Rotterdam, C Sei-
denrljk. Lage Vuursche, H Smit, Utrecht, E
L Smits, Baarn, H J v Steenbergen. Benne-
mej. T Terpstra, Utrecht, B P Veltkamp.
n. P de Vos. Hilversum, F L M Zwanik-
Deventer. Mej. M v Oosterom, Utrecht
gon spr. En God legt niet alleen
op versleten levens; God eist totalit,
leven op, de Christen èn de heiden
laat ons dopen; in ons leven is dooi
gezegd: Ik wil het hebben en gebr
en daarom zijn wij jonge heiligen,
nu moeten wij daarop „Amen" zegg
niet verbond en doop ontheilige
kunt ook „Neen" zeggen, al mag
„Kerk. dat zijn
De Kerk is gemeenschap der|
ligen, vervolgde ds Nederlof. j
dan als „Moeder" moeten wel
Kerk zó zien. En elke critiek
Kerk van Christus is een ins
in het eigen vlees, want de Ki
geen grootheid buiten ons, geei
mineeszaakje: de Kerk, dat z:
De taak van de jeugd tot de
imen te vatten in één woord:
it een gemeenschap die vergadei
in zondaren rondom Woord en
ment. En in die geest moeten wij
de eenheid aller gelovigen.
Ds L. S. den Boer, van Den
sprak een slotwoord,
werd georganiseerd door de al
Zuid-Holland van de Chr. Geref.
M.V.-bond.
Het lied der
aetherqolve
DINSDAG 9 OCTOBER 1951
HILVERSUM
KRO: 7.00 Nieuws 7.15 Gram 7.45 Moi
ebed 8 00 Nieuws 8.15 Gram 9 00 Voo
nis vrouw 9.35 Lichtbaken 10 00 Voo
leuters 10.15 Gram 10.40 Schoolrad»
oor de vrouw 11.30 Schoolradio 12.03
12 33 Pianospel 1255 Zonnewijzer 1.00 NU
Actualiteiten 125 musemt
arleerd programma 253 Planorecital
n 3.30 ,,Ben Je zestig?" 4.00 Voor d<
4.30 Ziekenlof 5 00 Voor de Jeugd
n 6.00 Nieuws 6.15 Actualiteiten
Sport 6.30 Gram 6.45 Cursus voor leken
7.00 „Hier is Europa": Vaudeville
ima 7.30 Voor de jeugd 7.40 „Dit is
ïrle
Gram
Niei
i 815 Radio Philh;
(In de pauze: Acti
9 45 De Radiodokter 9.55 Gram 10 00 ..D:
land. Amerikaanse zone", klankbeeld
Orgelconcert 10.45 vondgebed 11.00 N:
I.15 ..Gezond gezin", causerie 11.15-
ramofoonmuziek.
HILVERSUM II. 298 m.
AVRO: 7.00 Nieuws 7.15 Ochtendgymi
tlek 7.30 Grair VPRO: 7.50 Dagope:
AVRO: 8.00 Nieuws 8.15 Gram 8 45 Or
concert 9 00 Morgenwijding 9 15 Gra
De Groenteman 9 30 Gram 1050 V<
kleuters 11 00 Voor de zieken 11.30 Pis
recital 12.00 Orkestconcert 12 40 Piarw
orgel 1.00 Nieuws 1 15 Mededelingen
Promenade-orkest 2.00 Voor de vrouw
Gram 2 40 Schoolradio 3 00 Gram 3 3" J
Amerikaanse buren" 4 00 Amusementsmi
4 30 Voor de kinderen 4.50 Kinderkoor
Dansmuziek 5.45 Regeringsuitzending:
F. J. Brouwer: „Het algemeen urgentiep
van de Republiek Indonesia" 6.0
6.15 Dapsmuziek 6.55 Voor de kint
Pianospel 7.15 „Paris vous parle" 7.20 Ja
muziek 7 45 De a.s. van Riebeeck-herdi
in Zutd-Afrlka", causerie 8.00 Nieuw
Actualiteiten 8.15 Gevarieerd prograni
9 15 De Antwoordman 9 30 Avro-allerlel I
Strijkorkest 10 00 ..Dit Is uw land, uw vof
klankbeeld 1045 Buitenlands overzicht lf
Nieuws 11.15—12.00 Gram.
ENGELAND. BBC Home Service. 330 n
II.40 Planorecital 12.00 Lichte muziek li
Voor de arbeiders 1.00 Nieuws 1.10 .JMi
2.00 Voor de scho'-m 3.00 Vespers i
tconcert 4.50 Causerie 5 00 Voor de k
6.00 Nieuws 6.15 Sport 6 20 Gram
Gev. progr. 7.30 Mezzo-sopraan en tenor I
Klankbeeld 9 00 Nieuws 9 15 Causerie
programma 10.00 Muzikale causerie ll
Recital 11 00—11.03 Nieuws.
ENGELAND. BBC Light Programme
1500 en 247 m.
12.00 Lichte muziek 12 45 Orkestconcert i
oor de kinderen 2.00 Voor de vrouw i
ichte muziek 3.30 Voor de soldaten
Lichte muziek 4.15 Mrs Dale's Dagboek
-hte muziek 5.15 Orgr' 5.45 Lichte fi
iek 6.15 Voor de jeugd 6.45 Hoorspel 1
lieuw* 7.25 Sport 7.30 Hoorspel8.00 Ope:
rkest, -kkor en solisten 9 00 Ge'
0.00 Nieuws 10.15 Dansmuziek 11.00 Va
iracht 11.15 Lichte muziek 11 56—12.00 Nieu
BRUSSEL. 324 m
1145 Gram 12 34 Operaconcert 12.50 Ka
en 12.55 Operaconcert 1 00 Nieuws 1.15 Ka
ang 1.30 Gram 2 00 Schoolradio 3.30 Ka
ang 4 00 Omroep— 5 00 Nieuws 5
!ram 515 Voor de kleuters 5.30 Cause
40 Gram 5 50 B jpreking 6 00 Jeugd
luziek 6 30 Voor de soldaten 7 00 Nieu
ZO n 7.50 Causerie 8 00 Hoorspel 1
fieuws 7.30 Gram 7.50 Causerie 8 00 Hoors|
8.45 Gram 9.45. Actualiteiten 10.00 Nieu
10.15 Lichte muziek 10.45 Gram 11.00 Nieu
i—12.00 Gram.
BRUSSEL. 484 m.
.05 Omroeporkest 100 Nieuws 1.10 Gri
2 30. 3.00, 3 50 e- 4 00 Gram 4 30 Pianorecl
am 5 00 Nieuws 5 10 Verzoekprogr 6
7 00 Omroeporkest 7 45 Nieuws 8
iorkes
O.OD I
s 10.10 Kar
111.00 Gram 11.50 Nieuws.
c 10.55 Niet
