ONS RESIDENTIE-ORKEST
in het winterseizoen
Mamie Eisenhower tussen de fleurige
bloemen van Marnes La Coquette
<3^oy\incjin van SCHEBA
ZONDAGSBLAD 8 SEPTEMBER 1951
Er kan gesproken worden van een goed
samengesteld programma
Dat het Residentie Orkest in zijn financiële nood steun bij B. en W. van
Den Haag mocht vinden, heeft het voor het merendeel aan zich zelf te
HHéIH: aldus de directeur van het R.O., Mr. Evert Cornelis, zijn pers-
conferentie, waarin de winterplannen van het orkest uiteengezet werden,
k 1 1 'ïmm 1 Want in het seizoen 1949/50 is er op verlangen van de autoriteiten alles uit
•oldaten. Menige vrolijke kwinkslag „Toen ik destijds thuis kwam, trof ik het orkest gehaald, wat er te halen viel, en door het harde werken in dit
«wam haar ramen in. Mamie snikkend aan over een schotel en het volgend jaar heeft het orkest een enorme artistieke vooruitgang
tr- mayonnaise. Ze weende tranen met tui- 4
Vier zusjes en Vier luit S ten en bekende, dat ze geen aardappelen Qeboekt.
Op een goede dag zaten de meisies on kon bakke". docb alleen op de hoogte Alleen de salarisregelmg liet nog te opdracht van de Johan Wagenaar-stich-
nantjes voorbij kwamen." Ze'keken vier neDDen Ioen onze schotel ingepakt en bemiddelaars de nieuwe schaalverdeling molen en de nieuwe versie van de Twee
maal om naar de vier zusjes Doud en meeSenomen naar de mess, waar we goedgekeurd heeft, nu worden dan ook de Symphonie van Bertus van Lier. Uit
later werden ze alle vier generaal Het Serecht met dat gele spul hebben de hogere prestaties naar behoren in het de programma's van de zoals gewoonlijk
waren Eisenhower, Gerow, Haislip en de versierd- Het was heerlijk". nieuwe salaris verdisconteerd. Het R.O. geprojecteerde 4 series concerten (A, B,
vorig jaar in Korea verdwenen Walker 7nmo_ Is een echt Haags orkest, zo constateerde C en D), halen wij de belangrijkste mo-
Papa Doud had zowel zijn dochters als de i>oigen en tegenslag de heer Cornelis, het speelt voor ieder- menten. Zo treden naast Van Otterloo
officieren uit het stadje gewaarschuwd- Twee dollars per dag voor de mess was een- v00r eIke beurs- en steeds meer mu- als dirigent op Antal Doratl, Ataulfo Ar-
iedereen moet op eigen benen staan, niet veel, maar het jonge echtpaar redde ziekliefhebbers worden in de concerten genta (beiden in serie B), de Engelsman
Reken op geen cent van mij. Willen jullie zich. Mamie spaarde een paar dollar over, betrokken. Anatolc Fistoulan en Yvon Baarspul
trouwen, ga je gang. Moeder Doud trouw- waarvan zij zelf de beide kamers schil- ZoA moesten de personeelsconcerten (beiden in serie D). Van de solisten mel
de ook met een doodarme kerel, maar derde; groen en rose, tot op de dag van van 4 op 6 ^"fht worde-i en deze zijn den wij het optreden van Elisabeth
denk er aan, dat Je van Je eigen week- vandaag haar favoriet-kleuren. Maar nu reeds overtekend De werken van Schwarzkopf, Leonid Kogan, de prijswin-
geld moet toekomen". toen ,Ike" werd overgeplaatst moest Nederlandse componisten vinden bij het naar van het Brussels Vioolconcours.
„Ike" trouwde met één der Douds en men de huwelijks-geschenken verkopen R O- steeds welwillende aandacht en zo Casadesus, Uninsky, van de uit te voeren
„Mamie" heeft tot op de dag van van- om de verhuizing te kunnen betalen moSelijk uitvoering en evenzo is het met werken de 5de Symphonie van Badings,
daag een klein foto'tje in haar tas van Enige maanden later toen Ike" op de solisten gesteld. In het vorige seizoen Strawinsky's Sacre du Printemps, Ravel's
een Jonge luitenant met een handvol dienstreis was, bracht Mamie haar eerste werd het twee derde de€l van de con" ^'Enfant et Les Sortilèges (op veelvuldig
sterren in zijn zak en twee verliefde ogen baby ter wereld. Ze had geen hulp van certen door Nederlandse uitvoerende verzoek), Bartok's Vioolconcert (door
in zijn hoofd. Op de achterkant van het dokter of verpleegster. Toen Ike" thuis kunstenaars bediend en dit jaar is het Olof), en dan Strausz' Ein Heldenleben,
plaatje staat in slecht schrift: „Voor de kwam zei ze: „Ik haat het leger ik haat hetaelM*. A1 al za8 de heer Corne- Mahler's Lied von der Erde (met Elsa
liefste en de knapste van alle meisjes de dienst. Mijn baby had de eerste dagen Us de toekomst niet somber in, mitsCavelti en Frans Vroons), Bruckner's
ter wereld". geen vader". de Haagse raad het voorstel van B. en 8ste Symphonie, Dvorak's Slavische Dan-
Mavonnaise De militaire loopbaan van haar man, "dkeurt. sen, die hopelijk hun goed recht herne-
zijn voortdurende promoties verdreven De dirigent van het R.O., de heer Wil- men, Reger's Ballet-Suite.
Toch had „Ike" toen de wereld nog echter de financiële zorgen. Nauwe- lem van Otterloo, gaf daarna een over- De verpozingsconcerten tenslotte bren-
lang niet gezien, maar hij meende het Hjks echter was Eisenhower benoemd tot zicht van de muziekplannen. Met de ge- gen als soUg^ Cécile de Grijs en Corry
en nu hij de vijf werelddelen kent, meent kapitein of Mamie droeg haar eerste woonte, op elke uitvoering een Ned.
h(j het nog. De heer en mevrouw Eisen- baby naar het kerkhof, en tot op de werk te brengen, is dit jaar gebroken. De Vierdag, piano, Karei Ligtenberg en
hower telden samen 44 jr (25 en 19). Hij laatste dag van de eerste wereldoorlog productie blijkt te gering te zijn om de Rudi Silberman, viool, en Elisabeth Lugt,
had twee dagen „trouwverlof" het vielen haar vrienden en familieleden in behoeften van het orkest te dekken en sopraan.
was in 1916 twee sterren en honderd Frankrijk. In 1923 schonk ze het leven zodoende draait men teveel in een krin- n h.t p__ Orkest nipirwe
vijftig dollar per maand en „Mamy" be- aan een tweede zoon John Selden Doud getje van dezelfde werken rond, terwijl
zat een hart vol liefde en een hoofd vol Eisenhower, thans kapitein. Tussen de men zonder deze gewoonte meer armslag Plaatsen zien zitten: het acoustische pro-
verstand. maar za kon niet koken. Na beide oorlogen werd commandant Eisen- krijgt bij het samenstellen der program- bleem van K. en W. heeft men trachten
do twee verlofdagen terug in de garni- hower naar Frankrijk gezonden (met ma's. Van de Nederlandse werken, die op te lossen door het orkest meer naar
ZOenctad Sam Houston, waar het jonge vrouw en kind) om een boek te schrijven men dit jaar te horen krijgt, noemen wij, zetten bovenon de diohte orkest
echtpaar twee kamers en „gebruik van over het gebruik van do Amerikaanse Escher's Hymne du Grand Meauloes, 7;
keuken" bezat, moest ze het „Ike" wel wapenen tijdens de eerste wereldoorlog. Dresden's Dansflltsen, Karei Mengel- bak- Hoe het klinkt, kan men zelf oon-
bekennan. „Ike" vertelde dezer dagen: jk zag Parijs", aldus Mamy, «mijn berg's „Amlon", alle drie geschreven in stateren!
In vier van de viji gevallen:
Kunstenaars-inkomen
beneden f 2000
Vier op de vijf Nederlandse beeldende
kunstenaars hebben uit kunst een jaar
lijks inkomen dat beneden de ƒ2000 ligt,
meldt de Tel. Zelfs wanneer men hun
inkomsten uit andere werkzaamheden
meetelt, komt 80 pet van de schilders,
beeldhouwers en grafici niet boven de
ƒ3000 uit. Een enkele uitzondering daar
gelaten verkeert de beeldende kunstenaar
in ons land boven zijn zeventigste jaar
in behoeftige omstandigheden. Dit is
gebleken bij een enquête die is ingesteld
door het Instituut voor Sociaal Onder
zoek in het kader van het cultuur-socio
logisch onderzoek van het Prins Bern-
hardfonds.
Van de 1500 vrije kunstenaars in ons
land hebben er ongeveer 1000 de vragen
beantwoord. Algemeen blijkt onder hen
een afwerende houding tegen steun of
verkapte steun te bestaan. De uitgereikte
beurzen zijn slechts druppels op een
gloeiende plaat.
In Amsterdams museum
Toch een „experimentele"
wandschildering
De Amsterdamse experimentele schil
der Appel zal een wandschildering maken
voor het stedelijk museum te Amsterdam.
In opdracht van het gemeentebestuur
heeft de heer Appel geruime tijd geleden
in de koffiekamer van het stadhuis een
wandschildering gemaakt die echter in
de gemeenteraad en de pers zoveel cri-
tiek ondervond dat zij werd verwijderd.
Het gemeentebestuur verzocht de heer
Appel toen in een ander gebouw een
schildering aan te brengen. Aanvankelijk
Sk museum eknomen,6 maaV de directeur,
de heer Sandberg, heeft zich hiertegen
verzet. De nieuwe schildering komt nu
in een der vestibules.
de Opperbevelhebber, nog steeds perst
ze de vouw in zijn pantalons en nog
steeds ontvlekt ze zelf zijn dassen. „Ike"
is een gezellige knoeierd," zei ze eens.
Vroeger vond ik dat wel eens erg, maar
nu virid ik het fijn. Hij ziet zelfs kans
om van een deftige receptie thuis te
komen met vlekken in zijn das en al wat
op straat ligt blijft bij voorkeur steeds
aan zijn- pantalon hangen."
Mamie is lief. Ze weet, dat wij geen
tuintje hebben en daarom plukt ze een
grote bos gladiolen. Maar nieuws....
heeft ze niet!
Bij de vrouw van een groot man
Ondanks haar jaren, een beeld
van stralende lente
(Van onze Parijse correspondent)
rEEN VAN die heerlijke plaatsjes tussen Parijs en Versailles, om
precies te zijn in Marnes La Coquette, ligt een eenvoudige villa met
zeven vertrekken en een tuin. In die tuin staan een paar kastanjebomen,
twee banken, dahlia's en gladiolen. Vaak staat er een vrouw tussen de
bloemen, genietend van de omgeving en soms snijdt ze een ruiker bloe
men voor „Ike". Want die vrouw is mrs Eisenhower, 53 jaar, grootmoeder
al, doch voor „Ike" is ze altijd „my littele girl" gebleven. Ze ziet er
wonderlijk jong uit en haar lief. charmant poppengezichtje heeft een
grote bekoring. Op haar 53ste verjaardag maakte ze haar verontschul
digingen: „Je vrouw is oud geworden „Ike", en ze wordt er niet
opl" „Voor mij, darling, blijf je altijd een meisje van 20 jaar.
was het antwoord.
De vier zusjes Doud waren de ster
retjes aan het firmament van Denver,
waar pa, geslaagd als vee- en graanhan
delaar, een mooi huis had laten bouwen.
Vaak keken ze naar de voorbijtrekkende
droom ging in vervulling. We hadden
een aardige woning met vier kamers on
uitzicht op de Seine. Nog de eerste avond
zei ik tegen Ike: „Boy je moet proberen
om veel van Frankrijk te houden, want
j'aime la France".
„What do you say, darling?"
„J'aime la France?"
„Wat betekent dat?"
„Ik houd van Frankrijk en Europa. Ik
zou willen, dat we hier lang konden
blijven en er nog eens terug kwamen".
„You never know! Misschien als ik
mijn pensioen heb!"
Terug
Mamie heeft niet zo lang behoeven te
wachten. Aan de arm van de opperbe
velhebber van vele legers, aan de arm
van de winnaar van 1944 keerde ze terug
in Europa, in Frankrijk, in Parijs. De
Franse regering gaf haar Trianon, zij
bood haar kastelen en paleizen aan, doch
„Mamie" wilde een lief klein huisje: „Ik
voel me niet thuis in een paleis of in een
kasteel. Ik wil een klein huisje met een
tuintje zonder erg veel hoge gasten of
gecompliceerde recepties, want ik moet
mijn man kunnen verwennen. „Ike" cn
ik houden nog van elkaar als in 1916. In
Trianon zouden we uren moeten zoeken
voor we elkaar gevonden hebben en we
zouden een staf personeel moeten onder
houden, waaraan we onze weinige gezel
lige uren zouden moeten opofferen. Hoe
ik aan de naam Mamie kom? Die heeft
„Ike" me gegeven al voor we trouwden.
En voor al onze vrienden ben ik altijd
„Mamie" gebleven. Noemt U me ook
maar zo. Dat vind ik prettiger. Zelfs de
president noemt me „Mamie".
Mamie houdt niet van politiek of stra
tegie. „Ik weet er niks van", zei ze on
langs, „Journalisten hoeven mij nooit op
te bellen om kopij, want mijn taak is
heel erg eenvoudig; ik probeer het „Ike"
naar de zin te maken. Ik probeerzijn
wensen te voorkomen. Ik probeer hem
rust te geven en een sfeer te scheppen,
waarin hij kan werken en rusten. Dat
moet iedere vrouw doen. Dan zouden ze
erg gelukkig zijn".
De opperbevelhebber
toestemming en voorts wordt hem
zoveel mogelijk medewerking ver
leend. Maar toch werd op zekere dag
de hele expeditie gevangen genomen
door een of andere Bedoeinentroep,
die van die toestemming niet wist of
er geen geloof aan hechtte. Onge
twijfeld moet men over sterke ze
nuwen beschikken om aan de opgra
vingen te Mareb leiding te kunnen
geven. Want elke dag staat men voor
nieuwe verrassingen en er is niet
veel nodig om door een Bedoeinen-
kogel getroffen te worden.
Telkens weer worden we
aan Bijbelse mededelingen
herinnerd
Zulk een expeditie is ten slotte een
onderneming, die schatten geld kost.
Wendell Phillips beschikte over een
som van een millioen dollar. Met
zulk een beurs op zak kan men wel
wat bginnen, is men geneigd te zeg
gen. Maar deze fabelachtige som
bleek lang niet voldoende om 't werk
voort te zetten en naar de expe
ditie gelooft tot een goed einde
te brengen. Daarom is Wendell Phil
lips naar Amerika gegaan; hij zal
daar de trom roeren om meer geld
los te krijgen.
Laten we hopen, dat zijn poging
slagen zal. Want in November wil
hij het grote werk beginnen. Wat tot
nog toe plaats had, was slechts voor
bereidende arbeid. Door de bouw
vallen van Timna heen hoopt men
de ruines te vinden van de residentie
van de Koningin van Scheba!
O CHEBA en wie denkt dan niet
aan de bekende woorden van
Psalm 72: „De koningen van Tharsis
en de eilanden zullen geschenken aan
brengen; de koningen van Scheba en
Seba zullen vereringen toevoeren".
Arabië is altijd een rijk land ge
weest en 't had drukke handelsrela
ties met Israël. Met name in Salo-
mo's glorietijd. Vooral de landstreek
Scheba, die veel groter is geweest
dan 't huidige Jemen, was zeer wel
varend.
Door 't handelsverkeer drong 't
gerucht van Salomo's wijsheid en
rijkdom door tot in de koninklijke
residentie, en ten slotte besloot Re-
gina Saba door persoonlijk bezoek
zich te overtuigen wat van die ge
ruchten waar was. Het geschenk,
dat zli bij deze gelegenheid Salomo
(Zie vervolg op pag. 6)
IS NA 28 EEUWEN HAAR RESIDENTIE GEVONDEN?
tochten wil onderzoeken. De taak, die
hij zich gesteld heeft, is in vier pun
ten saam te vatten. In de eerste
plaats wil hij de loop vaststellen van
de z.g.n. ,,olifantenweg", die vroe
ger de karavanen namen voor het
vervoer van specerijen en kruiden.
Verder hoopt hij „de stad met 40
tempels" te vinden, die reeds ge
noemd wordt in de geschriften van
Plinius. Punt 3 van het programma
is: microfilms te maken van de vele
manuscripten, die f.bewaard worden
in het St. Catharinaklooster aan de
voet van de Sinai. En ten slotte hoopt
hij door opgravingen te Mareb de
residentie bloot te leggen van de Ko
ningin van Scheba.
Sedert 80 jaar zijn in dit gebied
geen opgravingen gedaan, zodat de
expeditie in letterlijke zin van de
grond af moest beginnen.
Mareb is niet veel meer dan een
sterk Bedoeinenfort in de Noordoost
hoek van het landschap Jemen. Vóór
dat fort ligt een uitgestrekt gebied,
waar men de bouwvallen van de stad
Timna heeft gevonden, en daór on
der hoopt men dan de ruines aan te
treffen van Regina Saba's stad, be
dolven onder het puin en woestijn
zand van vele eeuwen.
Dit is natuurlijk een geweldig werk,
maar er is thans al zoveel merkwaar
digs gevonden, dat Wendell Phillips
met goede moed het werk voortzex.
Reeds 90 kisten met waardevolle in
houd zijn naar het Carnegie-Museum
te Pittsburgh gezonden, en naar de
expeditie gelooft is dit nog maar 't
begin. In een graftombe vond men
albasten beeldhouwwerk en ook wer
den de irrigatiedammen bloot gelegd,
die gebouwd moeten zijn 800 jaar
vóór Christus.
Wij kunnen ons voorstellen, dat 't
legertje van geleerden, aangevuurd
door deze ontdekkingen, vastbesloten
is de arbeid met alle kracht voort
te zetten. Hier moet volgens hen vroe
ger de residentie geweest zijn van de
Koningin van Scheba, die in verschil
lende sagen en legenden ook Bilkis
en Makeda genoemd wordt.
Onwillekeurig moet ieder, die bij
zijn Bijbel leeftj lachen bij 't lezen
van de verklaring van Wendell Phil
lips: „Er bestaat geen enkele reden
om, zoals sommigen doen, te twij
felen aan het bestaan van de Konin
gin van Scheba. De archeologie heeft
reeds bewezen, dat Koning Salomo
een wezen van vlees en bloed was en
dat hij geregeerd heeft van 961 tot
922 vóór Christus."
Grote opgravingen als hier plaats
hebben, gaan natuurlijk met eigen
aardige moeilijkheden gepaard. Vóór
alles had men nodig de toestemming
van de koning van Jemen. Deze vorst
is nog rnet absolute macht bekleed,
maar Wendell Phillips blijkt zich in
zijn bijzondere gunst te mogen ver
heugen. Hij kreeg de gevraagde
HET bezoek van de Koningin van
Scheba aan Koning Salomo is on
getwijfeld een der boeiendste verha
len van het Oude Testament. Voor
geboren vertellers is er bijna geen
dankbaarder onderwerp denkbaar.
Haar bekende uitdrukking „De helft
is mij niet aangezegd" wordt zelfs
gebruikt door velen, die wellicht niet
weten, dat deze woorden in de Bij
bel staan en nog veel minder waar
ze te vinden zijn.
Sedert Mussolini zich met geweld
van Abbessinië meester maakte,
kwam Haile Selassi, de keizer van
dit rijk, meermalen in het brand
punt der belangstelling te staap. En
gedurig kon men dan lezen, dat de
keizer er zich op beroemt, dat zijn
dynastie rechtstreeks afstamt van de
Koningin van Scheba. Na haar be
zoek aan Salomo zo luidt het ver
haal werd een kind geboren, dat
de naam Melech ontving en de stam
vader geworden is van het Abbes-
sijnse vorstenhuis. Gedurende vele
jaren kon men dan ook in geschie
denisboeken lezen, dat de Koningin
van Scheba afkomstig was uit Ethio
pië (Abbessinië) en dat Jezus dit
land bedoelde toen Hij in Lukasll:31
herinnerde aan „de koningin van het
Zuiden, die van de einden der aarde
gekomen was om te horen de wijs
heid van Salomo."
Flavius Josephus en vele andere
rabbijnen waren inderdaad de me
ning toegedaan, dat Scheba gezocht
■noet worden in Ethiopië, maar te
genwoordig is men 't er vrijwel al
gemeen over eens, dat „Regina
Saba" regeerde over het land van
de Sabeërs in Arabië, ten Oosten of
Zuid-Oosten, van Midian. Prof. dr.
W. Gispen, specialist in de Oud-Tes-
tamentische archaeologie, schrijft
betreffende Scheba o.m.: „Wij zul
len aan verschillende Arabische
stammen moeten denken: afstamme
lingen van Abraham en Ketura, in
de buurt van Midian, en afstamme
lingen van Joktan ten Zuiden of ten
Zuid-Oosten van Midian. De Konin
gin van Scheba kan met beide tak
ken in verband gebracht worden."
SINDS enige tijd treft men telkens
in de pers weer berichten aan
over Scheba. De 29-jarige Ameri
kaanse geoloog M. Wendell Phillips
1b sedert twee jaar bezig met op
gravingen in Zuid-Arabië. Hij blijkt
zijn taak met groot enthousiasme aan
te pakken en geniet de steun van vele
genootschappen in zijn vaderland,
Tot de expeditie, die onder zijn lei
ding staat, behoren 35 geleerden
uit verschillende landen (onder hen
bevindt zich dr F. Heybroek uit Den
Haag). Per gemotoriseerde karavaan
trekt men er op uit, voorzien van
electrische instrumenten en koelkas
ten. Men heeft de beschikking over
een groot aantal Egyptische arbei
ders, die in dit werk geroutineerd
zijn en bovendien nog over 200 Ara
bieren voor 't gewone graafwerk.
Wendell Phillips gaat niet zo maar
te hooi en te gras aan 't werk; op
zorgvuldige wijze heeft hij een sche
ma ontworpen van wat hij op zijn
Bijlage van de „Nieuwe Leidsche Courant" van Zaterdag 8 September 1951
