Jlicumc geihictfe ÖTouranl
Japanse vredesverdrag wordt vandaag
om zes uur ondertekend
Acheson liever op een concert dan.,
te Frisco presideren!
Wist U
Herstel van de
doodstraf
ZATERDAG 8 SEPTEMBER 1951
BUREAUX: Steenstraat 37
Directie, Abonnementen- en Adver
tentie-afdeling: Tel. 22710 en Tel.
23375. Redactie: Tel. 20408.
Postrekening: 58936.
ABONNEMENTEN: ƒ5.15 per kwartaal;
ƒ1.72 per maand; ƒ0.40 per week.
ADVERTENTIËN: 0.18 per millimeter
(Bij contract belangrijke korting)
Twee en dertigste jaargang No 9351
Hoofdredacteur: Dr. E. DIEMER
Chef-Red.: H. W. J. ENSERINK
Directie: F. DIEMER
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
.Stantoostfcft fs gheblma
tngn hert ia tcgfjenspact'
UR BESTAAT in Leiden een modern
bedTijf voor reprografie (microkaart
en microfilm), voor fotocopie (klaar ter
wijl U wacht), lichtdruk (12 meter per
minuut). Er staan Vari-Type zetmachines
voor vermenigvuldiging in offset van
dictaten, circulaires, dissertaties, jaar
verslagen, clubbladen, enz., tegen lage
prijzen. Het werkt snel, goed, en goed
koop. Kom beslist eens kijken. DE JONG,
Steenstraat 37.
Russen blazen de aftocht
HET VERDRAG MET JAPAN zal vandaag te 18 uur (Nederlandse tijd),
aldus Reuter, door alle aan de conferentie deelnemende landen
getekend worden, met uitzondering van de Sowjet Unie, Pelen en Tsje-
choslowakije. De Russen kregen geen kans meer amendementen te
bespreken. Met 46 tegen 3 stemmen en één onthouding werd hiertoe
besloten. De Japanse premier verklaarde, dat Japan zijn verplichtingen
om herstelbetalingen te doen aan de landen, die het had overweldigd,
zou nakomen. De Southern Pacific Railroad heeft medegedeeld, dat de
Russische delegatie reeds twee rijtuigen heeft besproken van een trein,
die Maandagmiddag uit San Francisco vertrekt en Donderdagmiddag
in New York aankomt. In dezelfde zaal van het Operagebouw, waar
overdag de vergaderingen werden gehouden, luisterden de afgevaar
digden 's avonds naar het symphonie-orkest. Dean Acheson zei: „Dit
concert hoor ik liever, dan dat ik presideer."
Tal van afgevaardigden hebben hun
voldoening betuigd met het verdrag, het
welk dus vandaag getekend zal worden.
De gedelegeerden van Canada, de Phi-
lippijnen, Australië, Ecuador, Argentinië
e.a. voerden het woord. Allen drongen
aan op herstelbetalingen, al wilde men
rekening houden met het feit, dat Japan
op het ogenblik niet over voldoende mid
delen beschikt om daaraan te voldoen.
De Indonesische min. van Buit. Zakeii,
Subardjo, herinnerde er aan, dat Indo
nesië ongeveer 4 millioen mensen verloor
De bzand te Avonmouth
Vlammenzee verslond
voor 7 min aan olie
Na 24 uur verwoede strijd zijn 200 af
gematte brandweerlieden en een 100-tar
soldaten er eindelijk in geslaagd de
vlammenzee in een olie-opslagplaats te
Avonmouth (Z.W.-Engeland) meester te
worden. De schade aan verloren gegane,
olie, in totaal 63.000.000 liter; wordt op
niet minder dan 7 millioen gulden ge
schat. De personen, die ten tijde van
uitbreken van de brand op het terrein
werkzaam waren, worden nog steeds ver
mist. Men neemt aan, dat zij in het
vuur de dood hebben gevonden. Meer
dan 35 brandweerlieden en soldaten
moesten voor brandwonden en andere
verwondingen in het ziekenhuis worden
Lichtpetroleum halve cent
per liter goedkoper
De prijzen voor lichtpetroleum zijn met
een halve cent per liter verlaagd, dank
zij het vervallen van de omzetbelasting.
Dat blijkt uit een in de St.crt van giste
ren gepubliceerde prijsbeschikking.
Beurtvaart mag tarieven
5 pet verhogen
Nadat kortgeleden de spoor- en weg-
vervoertarieven reeds zijn verhoogd, heeft
thans ook de beurtvaart toestemming ge
kregen haar tarieven te verhogen. Blij
kens een prijzenbeschikking is van de
toeslag van 5 pet, die mocht worden be
rekend op de tarieven van 1948, met in
gang van 5 September gewijzigd in een
toeslag van 10 pet.
en milliarden dollars materiële schade
leed. Hij rekende er op, dat Japan in
„niet al te verre toekomst" in staat zal
zijn behoorlijk zijn verplichtingen n
komen. Wij hebben gisteren reeds
meld, dat ook Indonesië het yerdrag zal
tekenen.
Polen, het aanhangwagentje van Rus
land, poogde nog in verkeerd spoor te
rijden. Wierblofski oordeelde, dat het Ja
panse vredesverdrag door de ministers
van Buit. Zaken der „Grote Drie" behan
deld diende te worden en eiste nogmaals
deelneming van communistisch China.
Hij verklaarde, dat de landen, die niet
onderworpen zijn aan de „Amerikaanse
dictatuur", het verdrag niet zullen teke-
Japan gaf nog de wens te kennen, dat
het beheer der Rioekioe- en Bonin-eilan-
den aan dit land zou worden teruggege
ven. Het uitte bezorgdheid over de toe
komst van de Koerillen en van Sachalin,
welke door de Sowj et-Unie worden bezet.
Nadat de Japanner Josjida gesproken had,
vroeg Gromyko om een uitspraak over
de ingediende Russische amendementen,
maar Acheson verklaarde dit verzoek als
„buiten de orde". Zoals reeds vermeld,
weigerde de conferentie de Russische
voorstellen te bespreken. De Russen ver
lieten verbeten de zaal, gevolgd door hun
Poolse en Tsjechoslowaakse collega's,
maar na enkele minuten keerden zU met
een sfinxachtig lachje om de mond, in
de conferentiezaal terug.
Uiteraard heeft Nederland met grote
interesse geluisterd naar de woorden van
minister Stikker te San Francisco. De
Haagse correspondent van „De Volks
krant" wijst erop, dat naast diep respect
voor de wijze, waarop min. Stikker de
belangen van Nederland heeft bepleit,
teleurstelling te beluisteren valt onder
degenen, die de Japanse bezetting van
Indonesië aan den lijve hebben onder
vonden. Voor de vele particulieren zal
het niet meer mogelijk zijn, een schade
vergoeding van de Japanse staat te vor-
Korea-detachement weer
onderscheiden
De op Korea opererende tweede divi
de heeft thans als geheel eveneens de
Presidential Unit Citation verworven.
Het Nederlandse detachement, dat van
deze divisie deel uitmaakt, ontving de
Citation dus voor de tweede maal.
Arbeiders bouwen eigen huis
,Zo nodig gaan de raadsleden
beton storten"
Burgemeester van Culemborg wijst critiek van
N.V.V. op experiment af
Als de prestaties mochten verminderen
zullen wij niet schromen een overall aan
te trekken om te helpen. En alle raads
leden gaan helpen beton storten voor de
funderingen. Dit zei Culemborgs burge
meester de heer H. A. J. M. van Konings-
bruggen aan, wie een correspondent van
Het Parool vroeg wat zijn antwoord was
op de ernstige critiek, geuit in De Bou
wer, het blad van de Algemene Neder
landse Bouwvakarbeidersbond tegen het
op 1 September begonnen experiment:
het door arbeiders in hun vrije tijd bou
wen van eigen woningen.
De heer H Kaper schreef in De Bouwer
te beseffen, dat de Culemborgers door
min of meer idealistische motieven wor
den geleid. Geen sprake van, zegt de
burgemeester. Wij zijn keiharde realisten.
In wezen voel ik alleen voor normaal
bouwen. Maar dan zouden de twintig
werkers, die Zaterdag begonnen, nooit
een eigen huis krijgen. Het bouwen is
geheel vrijwillig. Zij kunnen elke dag
ophouden, maar dan vervallen uiteraard
hun rechten.
Alles besproken
Een groot aantal sociale en financiële
bezwaren zijn in De Bouwer naar voren
gebracht. Hoe gaat het als de bouwers
werkloos worden en overbruggingsuitke
ring krijgen? En moet van dat werk in
de vrije tijd geen loonbelasting worden
betaald? En hoe als een arbeider door
ciavondwerk ziek wordt?
Wij hebben al deze problemen met de
betrokken autoriteiten besproken, zegt de
heer Van Koningsbruggen. Wij hebben
de zekerheid, dat zij ons geen moeilijk
heden kunn opleveren Men kan ook kou
vatten als men 's avonds op een racetiets
gaat rijden of in de wind bij zijn duiven
til zit.
De gemeente heeft bovendien voor hen
een speciale ongevallen- en invaliditeits
verzekering gesloten.
Nog twee dingen zijn mij van N.V.V.-
lijde voor de voeten gegooid, zegt hij. De
bouwerij-in-vrije-tijd zou een anval zijn
op de 48-urige werkweek èn de werkloos
heid in de hand werken. Niemand denkt
ian de 48-urige werkweek in discre
te brengen. De tweede opmerking
alleen juist zijn als de huidige werk
loosheid een structureel karakter droeg.
Zij wordt m.i. alleen veroorzaakt door de
monetaire maatregelen, die de regering
moet nemen voor de herbewapening.
Op het verwijt dat de ontwerpers van
het plan weinig zakelijk inzicht tonen en
totale mislukking van het plan niet
onwaarschijnlijk is, antwoordt de burge
meester: Ik heb van vele zijden verno-
dat duizenden Duitsers en Oosten
rijkers in hun vrije tijd huizen bouwen.
Zouden wij Nederlanders tot minder in
staat zijn? Ik ben er zeker wat Culem
borg betreft van overtuigd dat wij
het ten minste zo goed kunnen.
Ik weet dat vele gemeenten overwegen
ons voorbeeld te volgen, zo besluit hij
Of het overal tot een goed resultaat zal
leiden weet ik niet. Maar het experiment
is mijns inziens de moeite waard.
Elk televisie-zenduur
kost f 4000
„Voorzichtig: iedere stap kost een
kapitaal!" Dat zou de Nederlandse Tele
visie Stichting op de deur van haar
studio in Bussum willen zetten. Want
televisieprogramma's zijn kostbaar: vier
duizend gulden per zenduur. En daar de
inkomsten uit een mogelijke televisie
belasting nog in een ver verschiet lig
gen, moeten de omroepverenigingen zien
rond te komen met de f 1.2 millioen die
zij voor de komende twee jaar uit eigen
middelen voor hun programma's hebben
gereserveerd. „Voorzichtig aan" is het
devies waarmee in October de samen
werkende omroepverenigingen de beeld
uitzendingen drie uur per week, ver
deeld over de Dinsdag- en Vrijdagavond,
zullen doen starten.
K.L.M. in December naar
Tokio en Sydney
Eens per week, met
Constellations
De nieuwe K.L.M.-luchtlijnen op Japan
en op Australië zullen begin December
worden geopend.
De dienst op de lijn AmsterdamTokio
wordt eenmaal per week uitgevoerd.
Gevlogen wordt van Amsterdam via
Bangkok naar Tokio.
De lijn AmsterdamSydney wordt
eveneens een keer in de week bevlogen.
De route loopt van Amsterdam via Biak
(Nieuw-Guinea) naar Sydney.
Beide diensten zullen worden uit
gevoerd met Constellations
De K.L.M. heeft nog nimmer een
luchtlijn op Japan gehad. Voor de oor
log in het Verre Oosten onderhield de
toen bestaande K.N.I.L.M., van Batavia
uit een dienst op Sydney. De lijn Am
sterdamSydney werd toen door K.L.M.
en K.N.I.L.M. gezamenlijk uitgevoerd. In
Batavia moest men overstappen.
Prol. Lieltinck in New York:
Nederland heeft thans
genoeg gedaan
Minister Lieftmck, die per K.L.M. in
New York is aangekomen om Maandag
de vergaderingen van het internationale
monetaire fonds, en de Wereldbank in
Washington bij te wonen, verklaarde in
interview: „Het gaat om de verde-
van de financiële last van onze mili
taire inspanningen, die eerlijk en billijk
moet geschieden naar ieders draagkracht"
Nederland heeft volgens minister Lief-
tinck zijn aandeel al betaald. Op de vraag
of ons land nog meer kan doen, ant
woordde hy: „Neen, mijns inziens
de grens".
Gromyko's droom van San Franciscomaar dromen zijn bedrog...
Complot of grap?
Wit Russen wilden de wagen
van Gromyko rammen
Met een vaartje van 120 km reed hij door
het drukke San Francisco
San Francisco werd gisteren in rep en
>er gebracht door geruchten betreffende
:n fantastische samenzwering tegen
niemand minder dan Gromyko, de Rus
sische onderminister van Buit. Zaken. In
ieder geval werden door de politie en
agenten van het F.BI., de Amerikaanse
dat j veiligheidsdienst, uitgebreide voorzorgs-
I maatregelen getroffen, om vriend Gro-
Vier paar ogen zijn gespannen
Stom van verbazing kijkt de Engelse
vierling Good naar de goochelaar, die
voor vier paar lachende ogen allerlei
kunststukjes uithaalt. In haar hartjes
zijn de meisjes natuurlijk erg nieuwsgie
rig of die mijnheer straks niet één rin
getje uit zijn handen zal laten vallen.
Maar het schijnt wel, of die ringen zijn
vastgekleefd aan een onzichtbare lijn.
die maar niet wil brekenZoals de
vierling Good staan we eigenlijk alle
maal met verbazing te kijken naa
politieke goochelaars, die elkaar in han
digheid op het wereldtoneel de loef
afsteken. En tegelijkertijd vraagt men
zich een tikje bezorgd af, of ze geen
brokken zullen maken. Want mensen
handen zijn maar mensenhanden
myko te beschermen tegen een snode
aanslag van Wit-Russen.
Nu wemelt het in San Francisco van
Wit-Russische vluchtelingen, die meer
dan genoeg hebben van de zegeningen
achter het IJzeren Gordijn. Als een
lopend vuurtje verspreidde zich het ge-
•ucht, dat enkele der Wit-Russiscne
vluchtelingen Gromyko wilden doden
door zy'n auto te rammen met een zware
brouwerswagen. Zulks zou geschieden,
als Gromyko zich per auto begaf naar
de conferentiezaal.
Een escorte van negen politie-auto's
werd rond zy'n wagen gegroepeerd. Het
hele zaakje raasde met een vaartje van
120 km per uur naar het Operagebouw.
Echter kwamen er geen incidenten voor-
Wel moesten Gromyko's wagens uitwij
ken voor een omgevallen vleesauto, die
twee bierwagens ophield.
Het is best mogelijk dat men hier met
een bedenkelijke „grap" te doen heeft
en het complot naar het rijk der fabelen
verwezen dient te worden. Zowel de
Russische ambassade te Washington als
het Amerik. min. van Buit. Zaken voel
den zich geroepen tot een officiële tegen
spraak.
Kabinetscrisis dreigt in
Indonesië
Zes ministers tegen Japans
vredesverdrag
Het besluit van het Indonesische kabi
net om het vredesverdrag met Japan te
tekenen zal, naar Ass. Press uit Djakarta
seint, volgens betrouwbare politieke
waarnemers bijna zeker leiden tot de val
van het kabinet-Soekiman. Vijf m
ters van de Partai Nasional Indonesia
benevens minister Tedjasoekmana
de Partai Boeroeh (arbeiderspartij) had
den tegengestemd, terwijl vier ministers
van de Masjoemi, twee van de Persa-
toean Indonesia Raja, de ministers var
de Partai Katholik, de Partai Indonesia
Rakjat en de democratische fractie bene
vens de partijloze minister Djoeanda
voor stemden. Minister Leimena va
Christelijke partij was afwezig.
De beslissing had een gespannen sfeer
in de avondvergadering van het parle
ment tengevolge en na een kort debat
werd de regering uitgenodigd, haar be
sluit toe te lichten, doch premier Soeki-
man legde deze uitnodiging naast zich
Daarop werd een motie ingediend
de regering uit te nodigen haar besluit
terug te nemen. Hoewel deze motie niet
tot stand kwam, was het een zeer slecht
teken dat de meeste leden de regerings
partijen voor de stemming de zaal ver-
„De bakens moeten worden verzet"
Najaarsbeurs weerspiegelt het
kerend economisch getij
Mr MiliusVerdubbeling van de export en een
verbruiksbeperking van 7 pet nodig
T^E VLOED komt op en de bakens moeten verzet worden. Na een tijd var
-L' vlot verkopen zijn wrijvingsverschijnselen opgetreden die tot een
scherpe prijzenoorlog hebben geleid. Een verlaging van de kosten voor het
middenstandsbedrijf is noodzakelijk. Dit kan bereikt worden door grotere
rationalisatie. Bovendien zullen maatregelen tot verlichting van de belas
tingdruk, een verbruiksbeperking van 7 pet en verdubbeling van de export
moeten worden genomen. Dit zei mr J. Milius, directeur van de Kon. Ned.
Jaarbeurs te Utrecht, gisteren in een rede voor de pers t.g.v. de 57ste jaar
beurs die Dinsdag wordt geopend.
de wereldhandel zei mr Milius dat
pas in de laatste plaats aan invoer
beperking moet worden gedacht, om
dat vele sectoren van ons economisch
leven daarvan een nadelige invloed
zouden ondervinden. Beter is
cosumptiebeperking,doch dan over
de hele lijn van de overheid tot de
burger toe.
De koopkracht van de consument gaat
o.a. door de zware belastingdruk ^teeds
meer omlaag. In veel branches, vooral
textiel en schoenen, valt reeds een
nemende verzadiging op te merken. De
positie van de middenstand is verre
rooskleurig. Het bedrijfskapitaal is sl
verder ingekrompen en vrijwel- iedere
middenstander heeft met liqulditeits-
moeilykheden te kampen.
Over de positie van Nederland in
DAT het Tweede Kamerlid Janssen
(KVP) aan minister Lieftinck heeft ver
zocht de uitvoering van de zegelwet
t.a.v. voorziening in de kapitaalsbehoef
te meer dan thans in overeenstemming
te laten zijn met de bedoeling van de
wetgever.
DAT een wetsontwerp is ingediend
Ti de bezettingsmaatregel in zake de
tijdelijke heffing van het bijzonder In
voerrecht op benzine te vervangen door
en wettelijke regeling.
DAT blijkens het antwoord van mi
nister Staf aan het Tweede Kamerlid
Borst (Comm.) thans voor de uitbreiding
het vliegveld Volkel geen gronden
worden onteigend.
DAT O. M- E. Loupart, lid van het
presidium van de raad van bestuur bij
Philips is benoemd tot officier in de orde
an het Zuiderkruis van Brazilië.
DAT Nijmegen aan de bouwcombinatie
Het Zuiden, gevormd door industriëlen
uit Nijmegen en Delft, 4.000 M2 grond
i erfpacht zal geven om een fabriek
Dor betonartikelen te vestigen.
DAT de trekking van de grote ver
loting van het Prinses Marijkekleuter-
huis op 11 October wordt gehouden.
DAT de Nederlander Jacob Jannai,
thans werkzaam bij het ministerie van
Econ. Zaken in Israël, benoemd is tot
econ. adviseur van de legatie van Israël
in Istanboel met de rang van vi
consul.
DAT A. Meijer te Zeist is benoemd
raadadviseur bij Verkeer en Waterstaat
en als hoofdambtenaar, bedoeld in i
15 van de wet autovervoer goederen,
toegevoegd aan de dir.-gen. van 1
Verkeer.
DAT het extra-contingent van 250.000
dollar voor Ned. deelnemers aan de Ber-
lijnse industrietentoonstelling (620
October) thans is verdeeld en het Ned.
paviljoen 400 M2 groot zal zijn.
DAT kap. ter zee G. H. C. A. de Laive
benoemd is tot derde directeur van de
artillerie-inrichtingen (naast mr J. J.
Sprenger van Eijk en ir F. G. Jüngeling)
omdat de versnelde militaire productie
een driehoofdige leiding vereist.
DAT de nieuwe carnets voor interna
tionaal wegtransport van koopmansgoe
deren thans in gebruik zijn genomen,
zodat de zegels van de wagens voortaan
aan de grens alleen op vermoeden van
fraude kunnen worden verbroken.
DAT de deelnemers aan de Duits-Ne
derlandse ordënteringscursus te Rockanje
op Prinsjesdag door minister-pregident
dr Drees worden ontvangen.
DAT in Bussum de Ned. dahliatentoon
stelling is geopend en de ereprijzen van
de Koningin, de Prins en minister Mans-
holt resp. werden uitgereikt aan K.
Maarse Dzn jr, Aalsmeer, D. Bruidegom,
Baarn en W. Topsvoort, Aalsmeer.
DAT het echtpaar L. Versmissen-Bijnen
te Waalre (N.-B.) gisteren 60 jaar was
getrouwd.
DAT de nationale wedstrijden van het
Roode Kruis op Zaterdag 22 September
in Den Bosch worden gehouden.
DAT het oude Drentse schaapherders-
huisje in Noordbarge bij Emmen door
onbekende oorzaak is afgebrand.
DAT gisteren de vlag in top ging oi
het 22 meter hoge nieuwe gebouw var
de modemagazijnen Vos aan de Cool-
singel te R'dam en dit pand in Maart
wordt geopend.
DAT 327 marktkooplui (het
aantal waarvoor ruimte is) Vrijdag naar
Purmerend komen t.g.v. een ;.g. lappen
dag.
DAT van 13 tot 17 October in de
Ahoyhal te R'dam weer het oud-R'damse
stadje zal staan, dit keer ten bate van
de Nat. Federatieve Raad van het voor
malig Verzet.
DAT de Nat. Bond voor plaatselijke
Keuze op 29 September in Utrecht zijn
jaarvergadering houdt.
De oplossing moet vóór alles gezocht
worden in vergroting van de export.
Goede kansen liggen er nog in West-
Indië, Australië en Nieuw-Zeeland, die
een toenemend Nederlands element on
der hun bevolking hebben. Maar dan
moeten we spoed maken, want anders
zijn andere volken ons voor.
Ook de landbouw en veeteelt hebben
een belangrijke taak. Op de jaarbeurs
zal de agrarische groep in totaal 11.000
m2 beslaan.
3476 Deelnemers
Het totale aantal deelnemers aan
de najaarsbeurs bedraagt 3476, waar
van 55 pet uit het buitenland komt.
Er zullen producten zijn uit 26 lan
den. Na Nederland, met 1553 deel
nemers, staat West-Duitsland met
767 verreweg bovenaan. Dan volgen
Groot-Brittannië met 392, Frankrijk
met 171, België en Luxemburg met
157, de Ver. Staten met 117 en Zwit
serland met 102 deelnemers.
In vergelijking met vorig jaar zijn de
deelnemingen van West-Duitsland, Zwe
den, Frankrijk en Zwitserland gestegen
en die van Groot-Brittannië, de Ver.
Staten, België en Luxemburg vermin
derd.
nrOEN in Mei 1940 ons land in de oorlog
werd betrokken, was ons strafrecht
niet berekend op een toestand van oorlog
bezetting. Er was in April van dat
jaar nog een wetsontwerp ingediend, dat
in dit gebrek beoogde te voorzien, maar
wet is het niet meer geworden. Daarom
ook hebben we het met een noodwet
geving moeten stellen.
De regering heeft begrepen, dat ons
land bij een herhaling waarnaar
overigens niemand verlangt, ook op
dit punt beter voorbereid dient te zijn.
In December 1948 werd een commissie
ingesteld onder leiding van mr dr J.
Donner, met als taak een regeling te
erpen. Met het rapport van deze
nissie als basis heeft de regering nu
onlangs een wetsontwerp op het oorlogs
strafrecht ingediend.
Dit feit moet in het algemeen reeds
belangrijk heten. In de Nederlandse wet
geving geldt een bepaling, die trouwens
kenmerkend is voor de rechtsstaat, dat
de strafwet geen terugwerkende kracht
heeft en dat iemand alleen veroordeeld
kan worden wanneer hetgeen hij misdreef
reeds vóóraf strafbaar was gesteld. Het is
eenmaal een eis van rechtszexerheid,
dat ook degene die zich misgaat weet
waaraan hij toe is. Op deze regel echter
heeft ons noodrecht inbreuk moeten
maken. Gedragingen moesten strafbaar
worden gesteld, die reeds begaan waren
vóórdat ze in de wetgeving werden op
genomen; m.a.w. de wetgeving kreeg op
dit punt terugwerkende kracht.
Dat -laatste kon nu eenmaal moeilijk
anders. Maar het was hoogst wenselijk,
)ns land ook met betrekking tot deze
aangelegenheid zo spoedig mogelijk terug
keerde tot de goede gewoonte van de
rechtsstaat. Daarom is het toe te juichen,
:e onzent straks een regeling van het
oorlogsstrafrecht ral bestaan, die, naar
het zich laat aanzien, inbreuk op deze
rechtsregel niet meer onvermijdelijk zal
maken.
TJET ontwerp op het oorlogsstrafrecht,
dat dus thrns vóó£ ons ligt, is een
knap stuk werk, dat het auteurschap van
de bekwame commissie van voorbereiding
niet verloochent. Ditmaal willen wij op
écn bepaald punt de aandacht vestigen,
dat nochtans van grote betekenis moet
worden geacht, omdat hier een zekere
visie openbaar wordt met betrekking tot
de doodstraf.
onzent kennen wij, nadat zij in het
algemeen in 1870 (met kleine parlemen
taire meerderheid) was afgeschaft, de
doodstraf alleen nog in militaire wet
geving. Volgens deze wetgeving mag de
militaire rechter haar opleggen, mits in
oorlogstijd en mits hij van ooraeel is,
dat de veiligheid van de staat toe
passing van de doodstraf eist.
Wat stelt nu het nieuwe ontwerp voor?
Het gaat uit van de gedachte, dat er
zulke ernstige inbreuken op de rechts
orde kunnen worden gepleegd dat de
ige straf welke in aanmerking komt de
doodstraf is. Dat is een uiterst belangrijk
punt. Want nu is niet langer het motief
e i 1 i g h e i d van de staat, maar de
st van het gepleegde feit. Nog
anders geformuleerd: de doodstraf blijft
niet langer middel om de vei rig
id van de staat te handhaven, maar
de doodstraf wordt straf. Daarmee sluit
het ontwerp aan bij het Besluit Buiten
gewoon Strafrecht, dat te onzent reeds
gelding kreeg voor de zwarte politieke
oorlogsmisdadigers uit de oorlogsjaren.
De toelichting op het wetsontwerp
spreekt wel de verwachting uit, dat deze
straf, de doodstraf, ook door toepassing
van het gratierecht alleen in uitzonderlijk
sprekende gevallen zal worden opgelegd.
Maai- de mogelijkheid is er dan toch.
MEN VOELT wel, dat dit van groot
gewicht is. Want dit betekent een
hernieuwd opnemen van de doodstraf in
wetgeving en nog wel als straf. Geen
wonder, dat hier en daar het debat over
de doodstraf reeds aan het herleven is.
Geen wonder ook dat tegenstanders van
de doodstraf reeds duidelijk van hun
teleurstelling doen blijken.
Voor die teleurstelling bestaat ook wel
reden, maa' dan in andere zin dan zij
mogelijk bedoelen. Toen in 1870 bij ons
de doodstraf werd afgeschaft, waren er
die dit in verband brachten met de
bereikte graad van beschaving. Maar wat
hebben wij inmiddels te zien gekregen?
Zulk een openbaring van ernstige mis
dragingen tegen de rechtsorde, dat, zij
het aanvankelijk bij Besluit Buitenge
woon Strafrecht, de doodstraf weer is
ingevoerd. Tegen de ten uitvoerleggingen
van de doodstraf op grond van dit Besluit
is, hebben wij het wel, ook door vele
tegenstanders van de doodstraf geen ver
zet aangetekend. Men zegt nu wel, dat
dit is nagelaten uit overwegingen die
verband houden met massa-psychologie,
doch dat lijkt ons toch wel zeer onvol
doende.
Neen, nog geen eeuw na 1870. na in
wrede oorlogsjaren opgedane ervaringen,
breekt zich opnieuw het inzicht baan,
dat onder het mensdom zulke vergrijpen
mogelijk zijn, dat alleen de doodstraf in
aanmerking komt. Men kan dit teleur
stellend noemen en dat is het ook stellig.
Men kan ook zeggen, dat het altijd wel
bekend had kunnen zijn.
(Advertentie)
GORDIJNGOBELIN
ZEER FRAAIE DESSINS. In gr
terra en bruin, 125 cm. breed.
Per meter
BULTHUIS
BOTERMARKT 23 - Wonlngte;
Oostelijke wind
Tot morgenavond verwacht
De Bilt: Voor de Noordelijke
helft van het land: Droog
;t nu en dan opkla
ringen. Voor de Zuidelyke
helft van het land: Over het
algemeen veel bewolking en
overwegend droog. Matige
wind tussen Noord-Oost en Zuid-Oost.
Dezelfde of iets hogere temperaturen.
(Opgemaakt te 10 uur.)
ZON EN MAAN
Zondag: zon 6.03—19.11; maa
:.39. Maandag: zon 6.04—19.0
17.08—23.58. 15 Sept. VM.
