Jlieutue geihsrt)e (Courant Snoekbaars, opgelet, vandaag werden de dobbers weer ingelegd... Wist IJ VRIJDAG 1 JUNI 1951 BUREAUX: Steenstraat 37. Directie, Abonnementen- en Advei tentie-afdeling: Tel. 22710 eD Tel 23375 Redactie: Tel 20408 Postrekening: 58936. ABONNEMENTEN: ƒ5.15 per kwartaal ƒ1.72 per maand; ƒ0.40 per week ADVERTENTIËN: ƒ0.18 per millimeter (Bij contract belangrijke korting) S Directie: F. DIEMER CHRISTELIJR-NATIONAAL DAGBLAD Voor Leiden en OmsfreJcen .SlwtnsUct Is glittle.ra man fieri te tcjljeaspeel' Twen en dertigste Jaargang No 9238 Spraakwaterval van minister Staf De jacht met de hengel geopend Gouda vol gevaar17 pet der bewoners in 't bezit van een visacte (Van onze redacteur) VANDAAG IS HET EEN GROTE DAG voor de 350.000 Nederlanders, die er geregeld met de hengel op uit plegen te trekken. De jacht op de vis is weer open. In tegenstelling tot andere jaren waren er van ochtend vroeg géén bussen, die voor dag en dauw de hengelaars naar de wateren van Zuid- en Noord-Holland vervoerden. Maar dat was alleen een gevolg van het feit. dat het morgen Zaterdag is en men er dan volop van genieten kan. Wij hebben ditmaal eens een hengelaar aangeklampt, die er iets van weten kan. Eén met 57 dienstjaren als visverschalker. Mager, gerimpeld, een huid, die ge looid schijnt door weer en wind. is hij het type van de hengelaar. Van zijn vak is hij meubelmaker Hij drijft, 43 jaren lang, een eigen zaak en hij neemt één dag va cantia voor ieder jaar, dat hij „bij zijn baas is". Dat zijn voor dit jaar dus 43 dagen. Het zal de maand September wor den. Dan zal hij er met zijn boot Piscator, een flinke roeiboot met aanhangmotor, op uit trekken. Weer op z'n eentje. Hij houdt van het leven. Hij slaapt, als het enigszins mogelijk is, niet in de boot, maar in een goed hotel. En hij eet onr derweg géén vis, maar weet de lekker nijen van de kok zeer te waarderen. Voor het overige bestaat er voor hem niets dan water en vissen, de vangst distribueert hij altijd. Het is voor hem: sport, jacht, genieten en rondkijken. Hij vist op de Merwede, in de Biesbos en bij Aalsmeer, evengoed als bij de Ramspol in het IJs- selmeer, voor Hasselt in het Zwarte Water of Hattemerbroek aan de IJssel. Hij vist op alle wateren van Friesland en elke plas van Noord-Holland. Wil het aan de Ramspol niet meer, dan stevent hij de Ketelmond in en vaart de IJssel op. Westervoort voorbij, de Waal in, zo weer naai- Dordt. Hij vist alle week-einden en elk vry ogenblik. Zijn wandversieringen zijn enkele zeer fraaie hengels. Die niet alleen versiering, maar ook, geregeld ge bruikt werktuig zijn. Daarmee vist hij op alles, maar in hoofdzaak op roofvis. En zijn literatuur is grotendeels hengellite Drie soorten hengelaars Hij doet dit alles van zijn tiende jaar af. Hij kreeg zeven en vijftig jaar geleden van zijn zuster, die hem nu nog thuis ver zorgt, een rijksdaalder (wat toen een werkmans weekloon was) en zette zich, bijgestaan door een oom, uitvoerig in de hengelbullen. In tegenstelling met nu. kocht hij toen zwaar visgerei. Vandaag de dag moet alles zeer buigzaam, licht en veerkrachtig zijn. Het element sport is daardoor in de vissery sterk toegenomen. Hij heeft, in zijn lange vissersloopbaan, drie soorten hengelaars leren kennen: poldervissers, boezemwatervissers en groot watervissers. Elk van die drie ca tegorieën is weer te verdelen in twee groepen: de grondvissers (dat is er één, die zit te wachten, op iemand, die hij nog nooit gezien heeft) en de roof visser. De laatste zoekt de dieren op, trekt rusteloos van plaats tot plaats. Hij kan de hele dag zonder beet zitten, maar nimmer op één Baars, snoek, snoekbaars zijn de vissen voor de heer Misset. Waar de laatste vis verblijft, behoeft men de baars niet te zoeken. „De snoek baars, die in Zuid-Holland minder bekend is, behoort tot de aantrekkelijke vissoor ten van de IJssel", zegt hij. Ze zijn ge weldig vraatzuchtig. Maar ze zijn vet en smakelijk. Geschenk van Duitsers De snoekbaarsstand in de Nederlandse wateren is. als je het goed bekijkt, eigen, lijk een geschenk van de Duiisers. Zij waren destijds spinnijdig over Ne derlandse halsstarrigheid bij net sluiten van het befaamde zalmtractaat. Neder land weigerde toen afstand te doen van enkele voordelen, die de gunstige vis- positie aan de benedenloop der grote rivieren opleverde. Uit wraak hebben de Duitsers toen de zijrivieren van de Rijn en de Rijn zelf „vergiftigd" met de vraatzuchtige snoekbaars. De jongste generatie vissers spint daar nu garen by! Vraag hem maar niet, hoeveel hy zelf gevangen heeft in zijn leven en wat zijn beste vangst is geweest. Hij zegt: „Ik heb éénmaalnee, ik zeg het niet. Geen cijfers en geen hoe veelheden". Dat vindt hij niet in het belang van de sportvissers. Er is n.l. volgens hem, geen tak van sport, die het rijk zóveel opbrengt en die zo aan alle kanten in een harnas van be palingen zit. Iedere hengelaar boven de vijftien jaar. moet 50 cent betalen voor een visver gunning. Die 50 cent is bestemd om de visstand op peil te houden. Er zijn er tegen de 350000 uitgereikt. Zoveel ge registreerde hengelaars zijn er nu! Dat brengt dus een lieve cent in het laatje. Maar de éne bepaling na de andere wordt er gemaakt om de hengelaars het leven zuur te maken. Bij andere rakken van sport, die alleen maar geld kosten, is het," aldus onze zegsman precies anders om. Die wordt gesubsidieerd. Verenigd sterk De hengelaar gaat gelukkig meer en meer begrijpen, dat hy, wil ny iets be reiken, met andere hengelaars moet samenwerken. Zo zijn er in Nederland twee grote federatief arbeidende organi saties: de Alg. Hengelaars Bond. opge richt in 1906, die 60 000 leden lelt en het Centrale Hengelaars Verbond, dat alleen in Noord- en Zuid-Holland werkt. 17000 leden heeft en in 1922 werd gesticht. By één van die twee zyn de henge laarsverenigingen alle aangesloten. Wilt U nog méér cijfers weten? In Gouda zitten de meeste hengelaars Daar vist 17% van de bevolking. In Den Haag 8 a 9%.> Amsterdam en Rotterdam lopen om de 11%. Het Westen heeft uiteraard de meeste hengelaars, direct gevolgd door Friesland. Vroeger vond men het een bezigheid voor „Jan Boezeroen". Wie toen over hengelen praatte, had het over jenever- Dat is allemaal afgelopen. Het is de meest Nederlandse ontspanning, die een mens zich denken kan. Vijf dagen van de week zit hij en met hem vele andere hengelaars, in de stof van werkplaatsen en kantoren De rest van de dagen ademen zij de pare lucht van Holland „Wanneer gaat U zelf?" ..Zaterdag. Naar Aalsmeer". „Is dat het beste viswater?" „Best viswater vind je overal. Het is gek. De ene keer vang je op een bepaal de plaats wat je maar wilt. En het vol gend jaar zit daar niets. Het is een van de geheimen van het viswater, die we nog niet kennen". Overigens is het het weinige, dat de man niet van viswater weet. Dat zult U, na het bovenstaande, wel met ons Dobbeileest De volvette nieuwe haring moge nog zo heerlijk zijn, 't allerlekkerste smaakt het visje, dat je zelf vangt met de lijn, of dat je, na uren turen naar het dansend dobberding, eindelijk met veel gespartel aan je nylondraadje ving. Welk een vreugde brengt 1 Juni voor het ware vissershart. Elke heng'laar hield wat dagen van z'n snipperweek apart. Straks dan mocht hij met z'n acte en z'n spullen er op uit. Weken reeds lag-ie te dromen Van de rijkste vissenbuit. 't Feest van water, kroos en biezen en wat koeien in het land, 't Feest van eindeloze verten rond de heng'laar aan de kant, 't Feest van zilverwit gespartel vangt weer op 1 Juni aan. Elk denkt dat hij louter kanjers aan z'n scherpe haak zal slaan. 't Kan zijn dat de buit straks meevalt. Onze Heide-Maatschappij pootte in de laatste jaren heel wat jonge vis er bij. Maar al wilden ze niet bijten of de vangst blijft ondermaats, dan heeft toch juist deze visser 'sand'ren daags de meeste prdats. ROBBIE RADAR. mmr- Nog 3 maanden Prins Boudewijn wordt Koning der Belgen België bereidt zich langzaam voor op de troonsaanvaarding van een nieuwe koning. Deze nieuwe koning zal Prins Boudewijn zijn, die zal regeren als de vijfde koning der Belgen, Boudewijn I. Prins Boudewyn, die in Augustus 1950 als Koninklijke Prins de macht aan vaardde, zal in het begin van de herfst de troon bestijgen. Hij zal dan 21 jaar oud zijn. In een officieel paleis-communiqué is meegedeeld, dat Koning Leopold een on derhoud heeft gehad met de Belgische premier en met de leiders van de libe rale, katholieke en socialistische partijen. Volgens een der personen, die bij het onderhoud aanwezig was, wenst Leopold zowel van de katholieke als de socialis tische en liberale partijen goedkeuring te verkrijgen voor de procedure van zijn a.s. troonsafstand en de overdracht van zijn bevoegdheden aan Prins Boudewijn. Boudewijn regeert thans in België, zo als men weet, als een soort interim re gent. Op 7 September viert Boudewijn zijn 21ste verjaardag. Extra schip voor MacArthurs bagage Te New York is gisteren met een transportschip van de Amerikaanse marine de bagage van MacArthur aangekomen, in totaal niet minder dan49 ton. Hieronder bevonden zich o.m. 3 personenauto's, vier hon den en 43 stuks persoonlijke bagage. Met het schip reisden o a. mee me vrouw Gibbons^ de Britse gouver nante van zijn 13-jarige zoon Arthur en vier leden van de Tokiose ere wacht van de generaal. Effatha krijgt 't poppenhuis van Haak-In-actie Marieke van den Bosch en Beppie van de Wiel hebben samen besloten, dat het poppenhuis van Beppie, dat tijdens de Haak-In-actie door Marieke gewonnen iverd, naar Effatha zal gaan. Zo zal het in het Chr. instituut vóór doofstomme kinderen te Voorburg weer vreugde kunnen brengen. Koning Paul neemt opperbevel over Mutaties in de Greikse legerleiding Koning Paul van Griekenland is gis teravond officieel door het kabinet tot opperbevelhebber van de Griekse strijd krachten benoemd. Luitenant-Generaal Grigoropoulos tot nu toe stafchef van het leger, werd tot chef van de generale staf benoemd. Hij volgt maarschalk Papagos als zodanig op. Tot stafchef van het leger werd benoemd luitenant-generaal Thrasivoulos Tsaka- lotos. tot dusver inspecteur-generaal van het leger. Hij wordt opgevolgd in deze functie door de plaatsvervangend staf chef, luitenant-generaal Stylianos Kitri- lakis. Over het aftreden van Papagos worden allerlei gissingen gemaakt. Men gelooft niet. dat „gezondheidsredenen" de oorzaak waren. Adenauer zal van 18 tot 23 Augustus a.s. een officieel bezoek aan Engeland brengen. DE MAN, DEE GEEN VISACTE HAD. Toestand in Perzië blijft gespannen Vliegtuig neergeschoten; vuurbrigade naar het Midden Oosten Syrische luchtmacht boven de verboden zone een vliegtuig met een zespuntige ster is neergeschoten, aldus wordt te Damascus gemeld. Het zou het bevel te landen niet nagekomen zijn. Verdere bijzonderheden over dit incident zijn nog niet bekend. Voorts meldt A P. dat de vuurbrigade van het Britse leger, bestaande uit 4000 tot 6000 man, de volgende week het Midden-Oosten vertrekken zal. De bestemming van de 16e brigade parachutisten is het eiland Cyprus, dat hemelsbreed nog geen 1600 km verwij derd is van de olievelden in Zuid-Iran. De parachutisten zullen zich in vol ledige oorlogsuitrusting Dinsdag ol Woensdag inschepen op twee vliegkamp- ichepen en een troepentransportschip. De vliegtuigen van de brigade, voorna melijk Hasings, zullen reeds op Cyprus :ijn als de parachutisten na een reis var :a. tien dagen arriveren. De taak van de brigade, die voorts be staat uit artillerie-eenheden is officieel versterking van het Britse garnizoen Maar niemand twijfelt eraan of de parachutisten zullen in Iran worden gezet als Brits personeel of goederen worden aangevallen of in beslag geno- Gisteren heeft de kruiser Mau ritius opdrachtgekregen zich gereed te houden om zo nodig naar Iran op te stomen. Nationalisatie nabij De Perzische minister van Financiën heeft de Anglo-Iranian laten weten, dat hij de maatschappij twee dagen geeft om de Perzische regering voorstellen te doen innen het raam van de nationalisatie- et. In hetzelfde schrijven wordt ge zegd. dat de Perzische regering erop rekent, dat de maatschappij de nationali satie zal goedkeuren. Het Internationaal Gerechtshof te Den Haag heeft het verzoek van de Anglo- VERBOUWINGS OPRUIMING Wij ruimen al onze Zomerstoffen 4 meter halen 3 meter betalen Opruimings koopjes in alle afdelingen. Spande C.C.D.-ambtenaar samen met smokkelaars? Het hoofd van de bijzondere brigade 'an de C.C.D. in Brabant, W. v. d. V., wordt verdacht laakbare contacten te hebben gehad met smokkelaars. Het onderzoek naar de gedragingen van deze ambtenaar is in handen van de officier van justitie te Breda. de Britse regering gedaan verzoek tot een diepgaand onderzoek in de oliekwes tie de voorrang krijgt. Margaret Truman dineert met koning George Toch weer geval van pokken in Tilburg Geen reden tot ongerustheid Gisteren is nog weer een pokkengeval geconstateerd in Tilburg. Dergelijke min of meer alleenstaande gevallen kunnen na afloop van de eigenlijke epidemie nu eenmaal voorkomen. De geneeskundige hoofdinspecteur be veelt dringend aan. dat zij die in de naaste toekomst Noord-Brabant bezoe ken, heringeënt zijn. Brabanders die naar andere delen van het land reizen, wordt evenzo aangeraden zich eerst te laten her-inenten, voor zover dat nog niet is gebeurd. Nu het gevaar van pokken-„import" niet denkbeeldig is gebleken, wordt thans iedereen door de geneeskundig hoofdin- ngeraden zich te laten revac- Margaret Truman de dochter van pre sident Truman is uitgenodigd om morgen op het Buckingham Palace met Koning suecteur George en Koningin Elizabeth te dine- j cineren. ren- Het diner wordt door net Britse1 Koningspaar aangeboden aan Koning TtUnSen staaneren treinen Haakon van Noorwegen. Het officiële "uPae" siugneien ireinen bezoek van de Noorse koning aan Enge- and valt samen met het bezoek van Margaret Truman die zoals men weet als zangeres een tournée door West-Europa gaat maken en om. Nederland zal bezoeken. Koning George, die herstellende is an een griepaanval, heeft gisteren een bijeenkomst van de Privy Council ge presideerd. Het was de eerste maal, dat de Koning sinds zyn ziekte in het open baar verscheen. In Oost-Canada wordt op de spoor lijn i'on de Canadian Pacific tussen Toronto en Sault Ste Marie grote ver traging veroorzaakt door massa's rup sen. De wielen van de locomotieven der treinen slaan door van de dikke rupsenbrei. Binnen een dag of tien zullen de rupsen wel verdwijnen, menen functionarissen van het bos wezen, omdat de rupsen zich in die tijd in retraite begeven om vlinder te worden. Onverenigbaar met decorum",.. Opperofficieren niet met tram naar het bureau? Hoofdambtenaar maakte in dienstauto ritjes naar bioscoop DAT OPPEROFFICIEREN In uniform zich in Den Haag tijdens de spitsuren ge regeld met andere militairen onder de haastig dringende menigte van tram- en buspassagiers mengen of vier keer per dag gaan fietsen, is niet „verenigbaar met het minimaal vereiste decorum", vindt Staatssecretaris Moorman. De Rekenkamer verklaart echter in haar thans verschenen rapport, dat het decorum vóór de oorlog allerminst geschaad werd, toen de officieren niet met een dienstauto naar hun bureau gingen. Heel merkwaardig is in dit verband de geschiedenis van een hoofdambtenaar op het ministerie van Landbouw, die met een dienstauto meermalen op Zaterdag middagen en avonden in de Haagse bin nenstad werd gesignaleerd. De rijks hoofdinspecteur voor het verkeer over heidsdiensten vroeg op het departement inlichtingen. Hij kreeg te horen, dat de ambtenaar veelal in het centrum van de stad „besprekingen" hield. Intussen had echter de Rijksverkeers inspectie gemerkt, dat de auto op een Zaterdagmiddag gebruikt was voor een rit om plaatsen in een bioscoop te be spreken. 's Avonds ging de ambtenaar weer met de wagen naar hetzelfde thea ter, nadat hij een omweg had gemaakt n enkele kennissen af te halen. Kilometerstand bleef 76.765... In het weekwagenrapport bad de hoofdambtenaar opgegeven, dat de laat ste rit 's middags om twee uur was ge ëindigd. De kilometerteller stond toen op 76.765. Bij bet begin van de eerste dienstrit op de volgende Maandag was dezelfde stand ingevuld De Rekenkamer verzocht minister Mansholt aan het gesignaleerde misbruik' eind te maken, maar kreeg te horen, dat zijne excellentie het schaduwen van zijn hoofdambtenaren zeer afkeurens waardig achtte. Desondanks was de be trokkene echter over zijn handelwijze ernstig onderhouden. De minister had er bij hem op aangedrongen de dienstauto DAT de eieren in Barneveld gisteren f 12 tot f 12.75 de honderd kostten (vorige week f 12 a f 13). DAT 24 jubilarissen gisteren gezamen lijk 700 dienstjaren bij de DRU (Diepen- brock en Reigers) te Ulft vierden. DAT mr P. Smit, die met pensioen gaat als conservator van het Ned. openlucht museum te Arnhem, benoemd is tot rid der in de orde van O-N. DAT de bond van Ned- reserve-officie ren op 15 en 16 Juni in Hengelo verga dert. DAT 18 Ned- burgemeesters in Rheydt (D.) zijn aangekomen voor besprekingen met hun Westduitse collega's uit het grensgebied. DAT een Friese volksdansgroep, die in Bari (It.) lauweren oogstte, feestelijk in Leeuwarden werd binnengehaald. DAT van 2—7 September de directeu- :n van de Gallup-instituten over de ge hele wereld in Nederland bijeenkomen. DAT S C. v. d Woude, hoofdcommies afd. militaire zaken van de A'damse secretarie, vandaag 40 jaar in dienst was. DAT de twee grote wereldorganisaties op 't gebied van het opinie-onderzoek van 1015 September een congres hou den in Turnbridge Wills (Eng.), waarop J. Stapel, drs W. J. de Jonge (beiden van het NIPO) en A. Bakker, van de Ned. stichting voor statistiek, ons land vertegenwoordigen. DAT J. Stapel en dis W. J. de Jonge, directeuren van het Ned. Inst, voor de Publ. Opinie, in Juli en Aug. zullen mee werken aan een cursus voor Duitse opinie-onderzoekers in Frankfurt ea. plaatsen. DAT de bakkersknecht B- in Middel- harnis en de koopman F. in Sommelsdijk zijn gearresteerd wegens het plegen van een serie inbraken en een van hen heeft bekend. DAT de hoofding.-dir. van Rijkswater staat te OverijsselDrente, ir F. S. Lan- gemeijer, die met pensioen gaat. be noemd tot ridder in de orde van O -N. DAT het f 5 millioen kostende sluis- erk, hetwelk het vaarwater van de IJssel zal verbinden met een nieuwe grote haven in Deventer en de Over ijsselse kanalen, binnenkort geopend zal worden. DAT Artis dezer dagen 30 kolibries uit Zuid-Amerika krijgt. DAT het pand Nwe Zijdsvoorburgwal 294 te A'dam. waar de N.V. Befo is ge vestigd, gisteren gedeeltelijk uitbrandde en grote hoeveelheden kapok verloren gingen. DAT de hoofdcomm. tot de zaken van het Portugees-Isr. Kerkgenootschap in Nederland niet wil ageren tegen het niet- uitvoeren van de doodstraffen tegen Fischer en Aus der Fünten (daar dit een politieke kwestie is), maar wel mi nister Mulderije van de bevreemding in Joodse kringen hierover op de hoogte heeft gesteld. DAT burg. d'Ailly op 7 en 8 Juli de feesten t.g.v. het 2000-j. bestaan van Parys zal bijwonen. DAT de schipper O. Metz op Ame land gisteren een maagdoorbraak kreeg en een vliegtuig van de L.S.K. hem binnen het uur naar het ziekenhuis in Leeuwarden bracht, daar hij anders vele uren op de boot had moeten wachten. DAT in Utrecht het 22ste bibliotheek congres is begonnen met de ledenverg. van de centrale ver. voor openb. lees zalen en bibliotheken o.l.v. mr A. F. Schepel uit Den Haag, en er weldra een aparte inspecteur benoemd zal worden, daar dr H. E. Greve uit Den Haag, de secretaris-inspecteur, alleen de eerste funotie zal blijven vervullen. onverwijld tegen de getaxeerde prijs aan te kopen. Geruime tijd geleden had de ambtenaar de wens daartoe al te ken nen gegeven. De koop ging toen echter niet door, omdat de rijksinspecteur geen medewerking wilde verlenen. Inmiddels was de koop toch gesloten om herhaling van de gewraakte handelwijze uit te sluiten. Overigens zag de minister het onjuiste gebruik van de dienstauto slechts als „een uitvloeisel van de onbevredigende toestand, dat een zwaarbelaste topfunc tionaris niet bevoegd is om in zyn wei nige vrije uren voor eigen gerief en tijd besparing een dienstauto te gebruiken". Intussen zijn in Maart j.l. scherpere voorschriften voor dienstauto's uitge vaardigd. Prijzenoorlog in Amerika Soms met 40 procent omlaag In Amerika is de grootste prijzenoorlog sinds 15 jaren losgebarsten, zodat enkele artikelen met 40 procent zyn gedaald. De oorlog brak uit tengevolge van een be slissing van het supreme court over de door 45 staten uitgevaardigde wetten ter voorkoming van dergelijke gebeurtenis sen. De wetten verplichtten nl. de win kels om de artikelen te verkopen voor de door de fabrikanten vastgestelde prij zen, doch het hof achtte deze wetten in strijd met de grondwet. Een van de grootste warenhuizen ter wereld. Macy's, loste het openingsschot door een prijs verlaging van 6 pet. voor 5978 artikelen. Zijn oude concurrent Gimbel's hing in Manhatten een vlag op met de woorden „Niemand kan op tegen de prijzen van Gimbel's." Toen was de oorlog in volle gang en een zestal andere grote zaken wierpen zich in het gevecht, terwijl hun winkels uitpuilden van de goederen. Ook in Chicago begon het spel en andere ste den nemen het over. WEERBERICHT Vrij warm Tot morgenavond verwacht De Büt: In het Noorden van het land droog en overwe gend zonnig weer, in het Zuiden meer bewolking, maar overwegend droog, behoudens een kleine kans op onweer. V 2? Meest wind uit Ooste- lijke richtingen. Vrij warm. (Opgemaakt te 10 uur.) ZON EN MAAN. Zaterdag: Zon 4.2620.50 uur; Maan 2 47—19.00 uur. 3 Juni V-M. Mr D. P. D. Fabius (1851—1951) r)E HONDERDSTE geboortedag van een merkwaardig man werd heden in Amsterdam herdacht. De juridische fa culteit der Vrije Universiteit heeft een bijeenkomst belegd om haar eerste en gedurende een tweetal perioden tevens haar enige hoogleraar te eren. Zij deed dit met reden, want zonder de omvang rijke arbeid die D. P. D. Fabius te haren behoeve verrichtte, zou zij haar tegen woordige grootte niet hebben bereikt. Het was een plicht der dankbaarheid om in een tijd die snel vergeet, een ogenblik stil te staan bij deze beoefenaar der Cal vinistische rechtswetenschap. Calvinist was Fabius in hart en nie ren. Ook zijn juridische geschriften dra gen daarvan de stempel. Op zijn wijze trachtte hij voor de rechtswetenschap te volvoeren wat Kuyper voor de theologie had gedaan. Wel beschikte hij daarby over minder gaven dan zijn grote ambt genoot. zodat hij niet tot het schrijven van standaardwerken kwam. maar noch zijn omvangrijker boeken noch zijn bro chures laten een onzeker geluid horen. Hij kwam op voor het Goddelijk karak ter van het recht, zag in de staat een vrucht van de gemene gratie en bestreed de revolutie, waar zij zich mocht open baren. Tot het zuiver juridische gebied beperkte hij zich niet. Merkwaardig en na meer dan een halve eeuw nog zeer leesbaar is zyn „Huis kamer en Keuken", waarin hij op popu laire manier wat lessen in Calvinistische levensstijl ten beste gaf. Fabius zou Fa bius niet geweest zijn als hij daarbij niet verschillende van zijn lievelingsonder werpen het standen-vraagstuk voorop had te berde gebracht. ZIJN BEKENDHEID ontleende hij niet alleen aan zijn universitaire arbeid die zijn nog in leven zijnde leerlingen zich altijd zullen herinneren: Fabius was een docent die zich puntig kon uitdruk ken. by tijden heftig uitviel en dikwijls interessante beschouwingen ontwikkelde. Maar vooral door zijn politieke inzichten maakte hij naam. Al bracht hij het lange jaren niet verder dan de Amsterdamse raad en een lidmaatschap van de Provin ciale Staten in Noord-Holland, zijn posi tie was markant genoeg. Eigenlijk sedert 1894, de strijd rond de kieswet-Tak. en zeker vanaf 1903, toen hy zyn artikelen in De Rotterdammer begon te schrijven, voerde hij een voortdurende oppositie tegen de Anti-Revolutionnaire Partij en haar sociaal beleid. Soms goedmoedig, meestal bijtend of sarcastisch viel hij het „staatssocialisme" van Talma en de hem te „democratische" politiek van Kuyper aan. Ook De Savornin Lohman en zijn partijgenoten, zo goed als de Rooms-Katholieken, moesten het bij hem ontgelden. Het leek soms wel of hij met de gehele rechterzijde op voet van oor log leefde. Wie nu echter zou denken dat Fabius zich van zijn geestverwanten had afge scheiden, vergist zich. Te groot waren zijn gevoelens van trouw en loyaliteit, dan dat hij hier ooit naar taalde. Integendeel, hoe hard hij naar rechts sloeg, hij vergat nooit naar de andere kant zo mogelijk nog geduchtere houwen uit te delen. Zelfs de bitterste tegenstan ders uit eigen kring hebben hem er nooit van verdacht met de vijand te heulen. Al laakten zij zijn tekortkomingen en deze waren goed zichtbaar aan Fa bius' oprechtheid twijfelde niemand. Bo vendien vroegen enkelen vooral in zijn latere periode, toen hij tot zijn vreugde lid van de Raad van State geworden was. zich af of hij op sommige punten niet terecht waarschuwend zijn stem had verheven. Idenburg noemde hem enkele dagen na zijn dood 't geweten der Anti-Rev. Party. HET IS hier niet de plaats om over de strijdvraag te beslissen. Persoon lijk. na hernieuwde overweging van Fa bius' volledige argumentatie, geloof ik, dat zijn nederlaag terzake van het so ciale vraagstuk voor de ontwikkeling on zer staatkundig-maatschappelijke ver houdingen geen nadeel heeft opgeleverd. Integendeel. Maar nooit mag worden vergeten hoe Fabius in andere proble men als het ware intuïtief het juiste standpunt innam. Hij heeft gestreden èn voor een sterk gezag èn voor een grote mate van persoonlijke vrijheid, daarbij front makend tegen liberalen en conser vatieven. Altijd is hij er afkerig van ge weest Recht en Staat tot menselijke wils- overeenstemming te herleiden. Steeds heeft hij het vergeldend karakter van het strafrecht gehandhaafd. Voor de eigenaardigheid van het maatschappelijk leven toonde hij immer een open oog. Velen zijner tijdgenoten zijn hem op hun vakgebied voorbijgestreefd, desondanks hebben weinigen een even markante en stevige positie ingenomen als hun ambt genoot van de Vrije Universiteit, op wiens werk later kon worden voortge bouwd. Het is goed onder de huidige omstan digheden, nu verschillenden slechts heil schijnen te zien in voortgaande splUt- zucht uit vermeende beginseltrouw welke in werkelijkheid beginselzifterij is. te herinneren aan de merkwaardige figuur van Fabius. Volkomen zelfstandig, cri- tisch, nog al eens onbillijk en niettemin nooit doorsnijdend de band aan hen met wie hij tenslotte eens-geestes was. heeft Fabius in zijn aan teleurstellende erva ringen rijke leven laten zien. dat hij waarheid en eenheid belde gelijkelyk zocht en naar de mate waarin dit aan zondige mensen vergund is ook vond. I. A. Diepenhorst.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1951 | | pagina 1