Jlieutue geihsrt)e (Courant
Snoekbaars, opgelet, vandaag werden
de dobbers weer ingelegd...
Wist IJ
VRIJDAG 1 JUNI 1951
BUREAUX: Steenstraat 37.
Directie, Abonnementen- en Advei
tentie-afdeling: Tel. 22710 eD Tel
23375 Redactie: Tel 20408
Postrekening: 58936.
ABONNEMENTEN: ƒ5.15 per kwartaal
ƒ1.72 per maand; ƒ0.40 per week
ADVERTENTIËN: ƒ0.18 per millimeter
(Bij contract belangrijke korting)
S Directie: F. DIEMER
CHRISTELIJR-NATIONAAL DAGBLAD
Voor Leiden en OmsfreJcen
.SlwtnsUct Is glittle.ra
man fieri te tcjljeaspeel'
Twen en dertigste Jaargang No 9238
Spraakwaterval
van minister Staf
De jacht met de hengel geopend
Gouda vol gevaar17 pet der bewoners
in 't bezit van een visacte
(Van onze redacteur)
VANDAAG IS HET EEN GROTE DAG voor de 350.000 Nederlanders,
die er geregeld met de hengel op uit plegen te trekken. De jacht
op de vis is weer open. In tegenstelling tot andere jaren waren er van
ochtend vroeg géén bussen, die voor dag en dauw de hengelaars naar
de wateren van Zuid- en Noord-Holland vervoerden. Maar dat was
alleen een gevolg van het feit. dat het morgen Zaterdag is en men er
dan volop van genieten kan.
Wij hebben ditmaal eens een hengelaar
aangeklampt, die er iets van weten kan.
Eén met 57 dienstjaren als visverschalker.
Mager, gerimpeld, een huid, die ge
looid schijnt door weer en wind. is hij het
type van de hengelaar. Van zijn vak is
hij meubelmaker Hij drijft, 43 jaren lang,
een eigen zaak en hij neemt één dag va
cantia voor ieder jaar, dat hij „bij zijn
baas is". Dat zijn voor dit jaar dus 43
dagen. Het zal de maand September wor
den. Dan zal hij er met zijn boot Piscator,
een flinke roeiboot met aanhangmotor,
op uit trekken. Weer op z'n eentje. Hij
houdt van het leven. Hij slaapt, als het
enigszins mogelijk is, niet in de boot,
maar in een goed hotel. En hij eet onr
derweg géén vis, maar weet de lekker
nijen van de kok zeer te waarderen. Voor
het overige bestaat er voor hem niets dan
water en vissen, de vangst distribueert
hij altijd. Het is voor hem: sport, jacht,
genieten en rondkijken. Hij vist op de
Merwede, in de Biesbos en bij Aalsmeer,
evengoed als bij de Ramspol in het IJs-
selmeer, voor Hasselt in het Zwarte
Water of Hattemerbroek aan de IJssel.
Hij vist op alle wateren van Friesland en
elke plas van Noord-Holland. Wil het aan
de Ramspol niet meer, dan stevent hij
de Ketelmond in en vaart de IJssel op.
Westervoort voorbij, de Waal in, zo weer
naai- Dordt. Hij vist alle week-einden en
elk vry ogenblik. Zijn wandversieringen
zijn enkele zeer fraaie hengels. Die niet
alleen versiering, maar ook, geregeld ge
bruikt werktuig zijn. Daarmee vist hij op
alles, maar in hoofdzaak op roofvis. En
zijn literatuur is grotendeels hengellite
Drie soorten hengelaars
Hij doet dit alles van zijn tiende jaar
af. Hij kreeg zeven en vijftig jaar geleden
van zijn zuster, die hem nu nog thuis ver
zorgt, een rijksdaalder (wat toen een
werkmans weekloon was) en zette zich,
bijgestaan door een oom, uitvoerig in de
hengelbullen. In tegenstelling met nu.
kocht hij toen zwaar visgerei. Vandaag de
dag moet alles zeer buigzaam, licht en
veerkrachtig zijn. Het element sport is
daardoor in de vissery sterk toegenomen.
Hij heeft, in zijn lange vissersloopbaan,
drie soorten hengelaars leren kennen:
poldervissers, boezemwatervissers en
groot watervissers. Elk van die drie ca
tegorieën is weer te verdelen in twee
groepen: de grondvissers (dat is er één,
die zit te wachten, op iemand, die hij nog
nooit gezien heeft) en de roof visser. De
laatste zoekt de dieren op, trekt rusteloos
van plaats tot plaats. Hij kan de hele dag
zonder beet zitten, maar nimmer op één
Baars, snoek, snoekbaars zijn de vissen
voor de heer Misset.
Waar de laatste vis verblijft, behoeft
men de baars niet te zoeken. „De snoek
baars, die in Zuid-Holland minder bekend
is, behoort tot de aantrekkelijke vissoor
ten van de IJssel", zegt hij. Ze zijn ge
weldig vraatzuchtig. Maar ze zijn vet en
smakelijk.
Geschenk van Duitsers
De snoekbaarsstand in de Nederlandse
wateren is. als je het goed bekijkt, eigen,
lijk een geschenk van de Duiisers.
Zij waren destijds spinnijdig over Ne
derlandse halsstarrigheid bij net sluiten
van het befaamde zalmtractaat. Neder
land weigerde toen afstand te doen van
enkele voordelen, die de gunstige vis-
positie aan de benedenloop der grote
rivieren opleverde. Uit wraak hebben
de Duitsers toen de zijrivieren van de
Rijn en de Rijn zelf „vergiftigd" met de
vraatzuchtige snoekbaars. De jongste
generatie vissers spint daar nu garen by!
Vraag hem maar niet, hoeveel hy zelf
gevangen heeft in zijn leven en wat zijn
beste vangst is geweest.
Hij zegt: „Ik heb éénmaalnee, ik
zeg het niet. Geen cijfers en geen hoe
veelheden".
Dat vindt hij niet in het belang van
de sportvissers.
Er is n.l. volgens hem, geen tak van
sport, die het rijk zóveel opbrengt en die
zo aan alle kanten in een harnas van be
palingen zit.
Iedere hengelaar boven de vijftien jaar.
moet 50 cent betalen voor een visver
gunning. Die 50 cent is bestemd om de
visstand op peil te houden. Er zijn er
tegen de 350000 uitgereikt. Zoveel ge
registreerde hengelaars zijn er nu! Dat
brengt dus een lieve cent in het laatje.
Maar de éne bepaling na de andere wordt
er gemaakt om de hengelaars het leven
zuur te maken. Bij andere rakken van
sport, die alleen maar geld kosten, is
het," aldus onze zegsman precies anders
om. Die wordt gesubsidieerd.
Verenigd sterk
De hengelaar gaat gelukkig meer en
meer begrijpen, dat hy, wil ny iets be
reiken, met andere hengelaars moet
samenwerken. Zo zijn er in Nederland
twee grote federatief arbeidende organi
saties: de Alg. Hengelaars Bond. opge
richt in 1906, die 60 000 leden lelt en het
Centrale Hengelaars Verbond, dat alleen
in Noord- en Zuid-Holland werkt. 17000
leden heeft en in 1922 werd gesticht.
By één van die twee zyn de henge
laarsverenigingen alle aangesloten.
Wilt U nog méér cijfers weten? In
Gouda zitten de meeste hengelaars Daar
vist 17% van de bevolking. In Den Haag
8 a 9%.> Amsterdam en Rotterdam lopen
om de 11%. Het Westen heeft uiteraard
de meeste hengelaars, direct gevolgd
door Friesland.
Vroeger vond men het een bezigheid
voor „Jan Boezeroen". Wie toen over
hengelen praatte, had het over jenever-
Dat is allemaal afgelopen. Het is de
meest Nederlandse ontspanning, die een
mens zich denken kan. Vijf dagen van
de week zit hij en met hem vele andere
hengelaars, in de stof van werkplaatsen
en kantoren De rest van de dagen
ademen zij de pare lucht van Holland
„Wanneer gaat U zelf?"
..Zaterdag. Naar Aalsmeer".
„Is dat het beste viswater?"
„Best viswater vind je overal. Het is
gek. De ene keer vang je op een bepaal
de plaats wat je maar wilt. En het vol
gend jaar zit daar niets. Het is een van
de geheimen van het viswater, die we
nog niet kennen".
Overigens is het het weinige, dat de
man niet van viswater weet. Dat zult
U, na het bovenstaande, wel met ons
Dobbeileest
De volvette nieuwe haring
moge nog zo heerlijk zijn,
't allerlekkerste smaakt het visje,
dat je zelf vangt met de lijn,
of dat je, na uren turen
naar het dansend dobberding,
eindelijk met veel gespartel
aan je nylondraadje ving.
Welk een vreugde brengt 1 Juni
voor het ware vissershart.
Elke heng'laar hield wat dagen
van z'n snipperweek apart.
Straks dan mocht hij met z'n acte
en z'n spullen er op uit.
Weken reeds lag-ie te dromen
Van de rijkste vissenbuit.
't Feest van water, kroos en biezen
en wat koeien in het land,
't Feest van eindeloze verten
rond de heng'laar aan de kant,
't Feest van zilverwit gespartel
vangt weer op 1 Juni aan.
Elk denkt dat hij louter kanjers
aan z'n scherpe haak zal slaan.
't Kan zijn dat de buit straks meevalt.
Onze Heide-Maatschappij
pootte in de laatste jaren
heel wat jonge vis er bij.
Maar al wilden ze niet bijten
of de vangst blijft ondermaats,
dan heeft toch juist deze visser
'sand'ren daags de meeste prdats.
ROBBIE RADAR.
mmr-
Nog 3 maanden
Prins Boudewijn wordt
Koning der Belgen
België bereidt zich langzaam voor op
de troonsaanvaarding van een nieuwe
koning. Deze nieuwe koning zal Prins
Boudewijn zijn, die zal regeren als de
vijfde koning der Belgen, Boudewijn I.
Prins Boudewyn, die in Augustus 1950
als Koninklijke Prins de macht aan
vaardde, zal in het begin van de herfst
de troon bestijgen. Hij zal dan 21 jaar
oud zijn.
In een officieel paleis-communiqué is
meegedeeld, dat Koning Leopold een on
derhoud heeft gehad met de Belgische
premier en met de leiders van de libe
rale, katholieke en socialistische partijen.
Volgens een der personen, die bij het
onderhoud aanwezig was, wenst Leopold
zowel van de katholieke als de socialis
tische en liberale partijen goedkeuring
te verkrijgen voor de procedure van zijn
a.s. troonsafstand en de overdracht van
zijn bevoegdheden aan Prins Boudewijn.
Boudewijn regeert thans in België, zo
als men weet, als een soort interim re
gent. Op 7 September viert Boudewijn
zijn 21ste verjaardag.
Extra schip voor
MacArthurs bagage
Te New York is gisteren met een
transportschip van de Amerikaanse
marine de bagage van MacArthur
aangekomen, in totaal niet minder
dan49 ton. Hieronder bevonden
zich o.m. 3 personenauto's, vier hon
den en 43 stuks persoonlijke bagage.
Met het schip reisden o a. mee me
vrouw Gibbons^ de Britse gouver
nante van zijn 13-jarige zoon Arthur
en vier leden van de Tokiose ere
wacht van de generaal.
Effatha krijgt 't poppenhuis
van Haak-In-actie
Marieke van den Bosch en Beppie van
de Wiel hebben samen besloten, dat het
poppenhuis van Beppie, dat tijdens de
Haak-In-actie door Marieke gewonnen
iverd, naar Effatha zal gaan. Zo zal het
in het Chr. instituut vóór doofstomme
kinderen te Voorburg weer vreugde
kunnen brengen.
Koning Paul neemt
opperbevel over
Mutaties in de Greikse legerleiding
Koning Paul van Griekenland is gis
teravond officieel door het kabinet tot
opperbevelhebber van de Griekse strijd
krachten benoemd.
Luitenant-Generaal Grigoropoulos tot
nu toe stafchef van het leger, werd tot
chef van de generale staf benoemd. Hij
volgt maarschalk Papagos als zodanig op.
Tot stafchef van het leger werd benoemd
luitenant-generaal Thrasivoulos Tsaka-
lotos. tot dusver inspecteur-generaal van
het leger. Hij wordt opgevolgd in deze
functie door de plaatsvervangend staf
chef, luitenant-generaal Stylianos Kitri-
lakis. Over het aftreden van Papagos
worden allerlei gissingen gemaakt. Men
gelooft niet. dat „gezondheidsredenen"
de oorzaak waren.
Adenauer zal van 18 tot 23 Augustus
a.s. een officieel bezoek aan Engeland
brengen.
DE MAN, DEE GEEN VISACTE HAD.
Toestand in Perzië blijft gespannen
Vliegtuig neergeschoten; vuurbrigade
naar het Midden Oosten
Syrische luchtmacht boven de verboden
zone een vliegtuig met een zespuntige
ster is neergeschoten, aldus wordt te
Damascus gemeld. Het zou het bevel
te landen niet nagekomen zijn. Verdere
bijzonderheden over dit incident zijn
nog niet bekend.
Voorts meldt A P. dat de vuurbrigade
van het Britse leger, bestaande uit 4000
tot 6000 man, de volgende week
het Midden-Oosten vertrekken zal.
De bestemming van de 16e brigade
parachutisten is het eiland Cyprus, dat
hemelsbreed nog geen 1600 km verwij
derd is van de olievelden in Zuid-Iran.
De parachutisten zullen zich in vol
ledige oorlogsuitrusting Dinsdag ol
Woensdag inschepen op twee vliegkamp-
ichepen en een troepentransportschip.
De vliegtuigen van de brigade, voorna
melijk Hasings, zullen reeds op Cyprus
:ijn als de parachutisten na een reis var
:a. tien dagen arriveren.
De taak van de brigade, die voorts be
staat uit artillerie-eenheden is officieel
versterking van het Britse garnizoen
Maar niemand twijfelt eraan of de
parachutisten zullen in Iran worden
gezet als Brits personeel of goederen
worden aangevallen of in beslag geno-
Gisteren heeft de kruiser Mau
ritius opdrachtgekregen zich gereed te
houden om zo nodig naar Iran op te
stomen.
Nationalisatie nabij
De Perzische minister van Financiën
heeft de Anglo-Iranian laten weten, dat
hij de maatschappij twee dagen geeft om
de Perzische regering voorstellen te doen
innen het raam van de nationalisatie-
et. In hetzelfde schrijven wordt ge
zegd. dat de Perzische regering erop
rekent, dat de maatschappij de nationali
satie zal goedkeuren.
Het Internationaal Gerechtshof te Den
Haag heeft het verzoek van de Anglo-
VERBOUWINGS
OPRUIMING
Wij ruimen al onze
Zomerstoffen
4 meter halen
3 meter betalen
Opruimings koopjes
in alle afdelingen.
Spande C.C.D.-ambtenaar
samen met smokkelaars?
Het hoofd van de bijzondere brigade
'an de C.C.D. in Brabant, W. v. d. V.,
wordt verdacht laakbare contacten te
hebben gehad met smokkelaars. Het
onderzoek naar de gedragingen van deze
ambtenaar is in handen van de officier
van justitie te Breda.
de Britse regering gedaan verzoek tot
een diepgaand onderzoek in de oliekwes
tie de voorrang krijgt.
Margaret Truman dineert
met koning George
Toch weer geval van
pokken in Tilburg
Geen reden tot ongerustheid
Gisteren is nog weer een pokkengeval
geconstateerd in Tilburg. Dergelijke min
of meer alleenstaande gevallen kunnen
na afloop van de eigenlijke epidemie nu
eenmaal voorkomen.
De geneeskundige hoofdinspecteur be
veelt dringend aan. dat zij die in de
naaste toekomst Noord-Brabant bezoe
ken, heringeënt zijn. Brabanders die
naar andere delen van het land reizen,
wordt evenzo aangeraden zich eerst te
laten her-inenten, voor zover dat nog
niet is gebeurd.
Nu het gevaar van pokken-„import"
niet denkbeeldig is gebleken, wordt thans
iedereen door de geneeskundig hoofdin-
ngeraden zich te laten revac-
Margaret Truman de dochter van pre
sident Truman is uitgenodigd om morgen
op het Buckingham Palace met Koning suecteur
George en Koningin Elizabeth te dine- j cineren.
ren- Het diner wordt door net Britse1
Koningspaar aangeboden aan Koning TtUnSen staaneren treinen
Haakon van Noorwegen. Het officiële "uPae" siugneien ireinen
bezoek van de Noorse koning aan Enge-
and valt samen met het bezoek van
Margaret Truman die zoals men weet als
zangeres een tournée door West-Europa
gaat maken en om. Nederland zal
bezoeken.
Koning George, die herstellende is
an een griepaanval, heeft gisteren een
bijeenkomst van de Privy Council ge
presideerd. Het was de eerste maal, dat
de Koning sinds zyn ziekte in het open
baar verscheen.
In Oost-Canada wordt op de spoor
lijn i'on de Canadian Pacific tussen
Toronto en Sault Ste Marie grote ver
traging veroorzaakt door massa's rup
sen. De wielen van de locomotieven
der treinen slaan door van de dikke
rupsenbrei. Binnen een dag of tien
zullen de rupsen wel verdwijnen,
menen functionarissen van het bos
wezen, omdat de rupsen zich in die
tijd in retraite begeven om vlinder te
worden.
Onverenigbaar met decorum",..
Opperofficieren niet met tram
naar het bureau?
Hoofdambtenaar maakte in dienstauto
ritjes naar bioscoop
DAT OPPEROFFICIEREN In uniform zich in Den Haag tijdens de spitsuren ge
regeld met andere militairen onder de haastig dringende menigte van tram-
en buspassagiers mengen of vier keer per dag gaan fietsen, is niet „verenigbaar met
het minimaal vereiste decorum", vindt Staatssecretaris Moorman. De Rekenkamer
verklaart echter in haar thans verschenen rapport, dat het decorum vóór de oorlog
allerminst geschaad werd, toen de officieren niet met een dienstauto naar hun
bureau gingen.
Heel merkwaardig is in dit verband de
geschiedenis van een hoofdambtenaar op
het ministerie van Landbouw, die met
een dienstauto meermalen op Zaterdag
middagen en avonden in de Haagse bin
nenstad werd gesignaleerd. De rijks
hoofdinspecteur voor het verkeer over
heidsdiensten vroeg op het departement
inlichtingen. Hij kreeg te horen, dat de
ambtenaar veelal in het centrum van de
stad „besprekingen" hield.
Intussen had echter de Rijksverkeers
inspectie gemerkt, dat de auto op een
Zaterdagmiddag gebruikt was voor een
rit om plaatsen in een bioscoop te be
spreken. 's Avonds ging de ambtenaar
weer met de wagen naar hetzelfde thea
ter, nadat hij een omweg had gemaakt
n enkele kennissen af te halen.
Kilometerstand bleef
76.765...
In het weekwagenrapport bad de
hoofdambtenaar opgegeven, dat de laat
ste rit 's middags om twee uur was ge
ëindigd. De kilometerteller stond toen
op 76.765. Bij bet begin van de eerste
dienstrit op de volgende Maandag was
dezelfde stand ingevuld
De Rekenkamer verzocht minister
Mansholt aan het gesignaleerde misbruik'
eind te maken, maar kreeg te horen,
dat zijne excellentie het schaduwen van
zijn hoofdambtenaren zeer afkeurens
waardig achtte. Desondanks was de be
trokkene echter over zijn handelwijze
ernstig onderhouden. De minister had er
bij hem op aangedrongen de dienstauto
DAT de eieren in Barneveld gisteren
f 12 tot f 12.75 de honderd kostten
(vorige week f 12 a f 13).
DAT 24 jubilarissen gisteren gezamen
lijk 700 dienstjaren bij de DRU (Diepen-
brock en Reigers) te Ulft vierden.
DAT mr P. Smit, die met pensioen gaat
als conservator van het Ned. openlucht
museum te Arnhem, benoemd is tot rid
der in de orde van O-N.
DAT de bond van Ned- reserve-officie
ren op 15 en 16 Juni in Hengelo verga
dert.
DAT 18 Ned- burgemeesters in Rheydt
(D.) zijn aangekomen voor besprekingen
met hun Westduitse collega's uit het
grensgebied.
DAT een Friese volksdansgroep, die in
Bari (It.) lauweren oogstte, feestelijk in
Leeuwarden werd binnengehaald.
DAT van 2—7 September de directeu-
:n van de Gallup-instituten over de ge
hele wereld in Nederland bijeenkomen.
DAT S C. v. d Woude, hoofdcommies
afd. militaire zaken van de A'damse
secretarie, vandaag 40 jaar in dienst was.
DAT de twee grote wereldorganisaties
op 't gebied van het opinie-onderzoek
van 1015 September een congres hou
den in Turnbridge Wills (Eng.), waarop
J. Stapel, drs W. J. de Jonge (beiden
van het NIPO) en A. Bakker, van de
Ned. stichting voor statistiek, ons land
vertegenwoordigen.
DAT J. Stapel en dis W. J. de Jonge,
directeuren van het Ned. Inst, voor de
Publ. Opinie, in Juli en Aug. zullen mee
werken aan een cursus voor Duitse
opinie-onderzoekers in Frankfurt ea.
plaatsen.
DAT de bakkersknecht B- in Middel-
harnis en de koopman F. in Sommelsdijk
zijn gearresteerd wegens het plegen van
een serie inbraken en een van hen heeft
bekend.
DAT de hoofding.-dir. van Rijkswater
staat te OverijsselDrente, ir F. S. Lan-
gemeijer, die met pensioen gaat. be
noemd tot ridder in de orde van O -N.
DAT het f 5 millioen kostende sluis-
erk, hetwelk het vaarwater van de
IJssel zal verbinden met een nieuwe
grote haven in Deventer en de Over
ijsselse kanalen, binnenkort geopend zal
worden.
DAT Artis dezer dagen 30 kolibries
uit Zuid-Amerika krijgt.
DAT het pand Nwe Zijdsvoorburgwal
294 te A'dam. waar de N.V. Befo is ge
vestigd, gisteren gedeeltelijk uitbrandde
en grote hoeveelheden kapok verloren
gingen.
DAT de hoofdcomm. tot de zaken van
het Portugees-Isr. Kerkgenootschap in
Nederland niet wil ageren tegen het niet-
uitvoeren van de doodstraffen tegen
Fischer en Aus der Fünten (daar dit
een politieke kwestie is), maar wel mi
nister Mulderije van de bevreemding in
Joodse kringen hierover op de hoogte
heeft gesteld.
DAT burg. d'Ailly op 7 en 8 Juli de
feesten t.g.v. het 2000-j. bestaan van
Parys zal bijwonen.
DAT de schipper O. Metz op Ame
land gisteren een maagdoorbraak kreeg
en een vliegtuig van de L.S.K. hem
binnen het uur naar het ziekenhuis in
Leeuwarden bracht, daar hij anders vele
uren op de boot had moeten wachten.
DAT in Utrecht het 22ste bibliotheek
congres is begonnen met de ledenverg.
van de centrale ver. voor openb. lees
zalen en bibliotheken o.l.v. mr A. F.
Schepel uit Den Haag, en er weldra een
aparte inspecteur benoemd zal worden,
daar dr H. E. Greve uit Den Haag, de
secretaris-inspecteur, alleen de eerste
funotie zal blijven vervullen.
onverwijld tegen de getaxeerde prijs aan
te kopen. Geruime tijd geleden had de
ambtenaar de wens daartoe al te ken
nen gegeven. De koop ging toen echter
niet door, omdat de rijksinspecteur geen
medewerking wilde verlenen. Inmiddels
was de koop toch gesloten om herhaling
van de gewraakte handelwijze uit te
sluiten.
Overigens zag de minister het onjuiste
gebruik van de dienstauto slechts als
„een uitvloeisel van de onbevredigende
toestand, dat een zwaarbelaste topfunc
tionaris niet bevoegd is om in zyn wei
nige vrije uren voor eigen gerief en tijd
besparing een dienstauto te gebruiken".
Intussen zijn in Maart j.l. scherpere
voorschriften voor dienstauto's uitge
vaardigd.
Prijzenoorlog in
Amerika
Soms met 40 procent
omlaag
In Amerika is de grootste prijzenoorlog
sinds 15 jaren losgebarsten, zodat enkele
artikelen met 40 procent zyn gedaald. De
oorlog brak uit tengevolge van een be
slissing van het supreme court over de
door 45 staten uitgevaardigde wetten ter
voorkoming van dergelijke gebeurtenis
sen. De wetten verplichtten nl. de win
kels om de artikelen te verkopen voor
de door de fabrikanten vastgestelde prij
zen, doch het hof achtte deze wetten in
strijd met de grondwet. Een van de
grootste warenhuizen ter wereld. Macy's,
loste het openingsschot door een prijs
verlaging van 6 pet. voor 5978 artikelen.
Zijn oude concurrent Gimbel's hing in
Manhatten een vlag op met de woorden
„Niemand kan op tegen de prijzen van
Gimbel's." Toen was de oorlog in volle
gang en een zestal andere grote zaken
wierpen zich in het gevecht, terwijl hun
winkels uitpuilden van de goederen. Ook
in Chicago begon het spel en andere ste
den nemen het over.
WEERBERICHT
Vrij warm
Tot morgenavond verwacht
De Büt: In het Noorden van
het land droog en overwe
gend zonnig weer, in het
Zuiden meer bewolking, maar
overwegend droog, behoudens
een kleine kans op onweer.
V 2? Meest wind uit Ooste-
lijke richtingen. Vrij warm.
(Opgemaakt te 10 uur.)
ZON EN MAAN.
Zaterdag: Zon 4.2620.50 uur; Maan
2 47—19.00 uur. 3 Juni V-M.
Mr D. P. D. Fabius
(1851—1951)
r)E HONDERDSTE geboortedag van
een merkwaardig man werd heden in
Amsterdam herdacht. De juridische fa
culteit der Vrije Universiteit heeft een
bijeenkomst belegd om haar eerste en
gedurende een tweetal perioden tevens
haar enige hoogleraar te eren. Zij deed
dit met reden, want zonder de omvang
rijke arbeid die D. P. D. Fabius te haren
behoeve verrichtte, zou zij haar tegen
woordige grootte niet hebben bereikt.
Het was een plicht der dankbaarheid om
in een tijd die snel vergeet, een ogenblik
stil te staan bij deze beoefenaar der Cal
vinistische rechtswetenschap.
Calvinist was Fabius in hart en nie
ren. Ook zijn juridische geschriften dra
gen daarvan de stempel. Op zijn wijze
trachtte hij voor de rechtswetenschap te
volvoeren wat Kuyper voor de theologie
had gedaan. Wel beschikte hij daarby
over minder gaven dan zijn grote ambt
genoot. zodat hij niet tot het schrijven
van standaardwerken kwam. maar noch
zijn omvangrijker boeken noch zijn bro
chures laten een onzeker geluid horen.
Hij kwam op voor het Goddelijk karak
ter van het recht, zag in de staat een
vrucht van de gemene gratie en bestreed
de revolutie, waar zij zich mocht open
baren. Tot het zuiver juridische gebied
beperkte hij zich niet.
Merkwaardig en na meer dan een halve
eeuw nog zeer leesbaar is zyn „Huis
kamer en Keuken", waarin hij op popu
laire manier wat lessen in Calvinistische
levensstijl ten beste gaf. Fabius zou Fa
bius niet geweest zijn als hij daarbij niet
verschillende van zijn lievelingsonder
werpen het standen-vraagstuk voorop
had te berde gebracht.
ZIJN BEKENDHEID ontleende hij niet
alleen aan zijn universitaire arbeid
die zijn nog in leven zijnde leerlingen
zich altijd zullen herinneren: Fabius was
een docent die zich puntig kon uitdruk
ken. by tijden heftig uitviel en dikwijls
interessante beschouwingen ontwikkelde.
Maar vooral door zijn politieke inzichten
maakte hij naam. Al bracht hij het lange
jaren niet verder dan de Amsterdamse
raad en een lidmaatschap van de Provin
ciale Staten in Noord-Holland, zijn posi
tie was markant genoeg. Eigenlijk sedert
1894, de strijd rond de kieswet-Tak. en
zeker vanaf 1903, toen hy zyn artikelen
in De Rotterdammer begon te schrijven,
voerde hij een voortdurende oppositie
tegen de Anti-Revolutionnaire Partij en
haar sociaal beleid. Soms goedmoedig,
meestal bijtend of sarcastisch viel hij
het „staatssocialisme" van Talma en de
hem te „democratische" politiek van
Kuyper aan. Ook De Savornin Lohman
en zijn partijgenoten, zo goed als de
Rooms-Katholieken, moesten het bij hem
ontgelden. Het leek soms wel of hij met
de gehele rechterzijde op voet van oor
log leefde.
Wie nu echter zou denken dat Fabius
zich van zijn geestverwanten had afge
scheiden, vergist zich. Te groot waren
zijn gevoelens van trouw en loyaliteit,
dan dat hij hier ooit naar taalde.
Integendeel, hoe hard hij naar rechts
sloeg, hij vergat nooit naar de andere
kant zo mogelijk nog geduchtere houwen
uit te delen. Zelfs de bitterste tegenstan
ders uit eigen kring hebben hem er nooit
van verdacht met de vijand te heulen.
Al laakten zij zijn tekortkomingen en
deze waren goed zichtbaar aan Fa
bius' oprechtheid twijfelde niemand. Bo
vendien vroegen enkelen vooral in zijn
latere periode, toen hij tot zijn vreugde
lid van de Raad van State geworden was.
zich af of hij op sommige punten niet
terecht waarschuwend zijn stem had
verheven.
Idenburg noemde hem enkele dagen na
zijn dood 't geweten der Anti-Rev. Party.
HET IS hier niet de plaats om over
de strijdvraag te beslissen. Persoon
lijk. na hernieuwde overweging van Fa
bius' volledige argumentatie, geloof ik,
dat zijn nederlaag terzake van het so
ciale vraagstuk voor de ontwikkeling on
zer staatkundig-maatschappelijke ver
houdingen geen nadeel heeft opgeleverd.
Integendeel. Maar nooit mag worden
vergeten hoe Fabius in andere proble
men als het ware intuïtief het juiste
standpunt innam. Hij heeft gestreden èn
voor een sterk gezag èn voor een grote
mate van persoonlijke vrijheid, daarbij
front makend tegen liberalen en conser
vatieven. Altijd is hij er afkerig van ge
weest Recht en Staat tot menselijke wils-
overeenstemming te herleiden. Steeds
heeft hij het vergeldend karakter van
het strafrecht gehandhaafd. Voor de
eigenaardigheid van het maatschappelijk
leven toonde hij immer een open oog.
Velen zijner tijdgenoten zijn hem op hun
vakgebied voorbijgestreefd, desondanks
hebben weinigen een even markante en
stevige positie ingenomen als hun ambt
genoot van de Vrije Universiteit, op
wiens werk later kon worden voortge
bouwd.
Het is goed onder de huidige omstan
digheden, nu verschillenden slechts heil
schijnen te zien in voortgaande splUt-
zucht uit vermeende beginseltrouw welke
in werkelijkheid beginselzifterij is. te
herinneren aan de merkwaardige figuur
van Fabius. Volkomen zelfstandig, cri-
tisch, nog al eens onbillijk en niettemin
nooit doorsnijdend de band aan hen met
wie hij tenslotte eens-geestes was. heeft
Fabius in zijn aan teleurstellende erva
ringen rijke leven laten zien. dat hij
waarheid en eenheid belde gelijkelyk
zocht en naar de mate waarin dit aan
zondige mensen vergund is ook vond.
I. A. Diepenhorst.