Weinig steun voor de motie Nederhorst
tot afkondiging van prijsstop
Leger van 25.000 ambtenaren zou voor
de uitvoering nodig zijn
Belasting personenauto's gaat
60 tot 120 pet omhoog
IIL II mEOWE LEIDSCHE COURANT
3
WOENSDAG 4 APRIL 1351
fen
;w
51'
Het ging er heet toe in de Kamer
TWEE MOTIES heeft het debat in de Tweede Kamer over de motie-
Nederhorst i.z. lonen, prijzen e.d. reeds opgeleverd en met een derde
is gedreigd. De eerste motie is van de heer Nederhorst (Arb.) zelf. Hij
wil, dat de regering onmiddellijk een tijdelijke prijsstop afkondigt als i:
leiding op gedetailleerde prijsregelingen voor artikelen, die voor het
levensonderhoud direct noodzakelijk zijn. Verder vraagt hij behalve een
financiële controle ook een zgn. physieke (gedetailleerde) controle op
de investeringen. De tweede motie is ingediend door de heer Gortzak
(Comm.). Er wordt een extra looncompensatie van niet minder dan tien
procent in gevraagd. De motie, die nog in de lucht hangt, is van de heer
Andriessen (K.V.P.). Deze vraagt een sterk progressieve kinderbijslag om
de extra-lasten voor de grote gezinnen op te vangen.
De 'heer Schmal (CH) stelde zich ge
heel achter het C-N-V-, dat het gezag var
de overheid eerbiedigt en de arbeiders
heeft opgewekt, rustig te blijven werken.
De heer Andriessen (KVP) vroeg
bijzondere aandacht voor ouden van da
gen en rentetrekkers. Hij wilde de 5
pets loonsverhoging ook bindend
geschreven zien voor hen, wier verdien
sten niet vallen onder een C A O- of bin
dende loonregeling. Voorts bepleitte hij
verdergaande hulp voor grote gezinnen,
waarbij hij dreigde met de motie, die in
de aanhef reeds is genoemd
De heer Stapelkamp (A.R.) vroeg, of
de regering bereid is, indien verdere
prijsstijgingen optreden, het overleg met
de Stichting van de Arbeid inzake
een verdergaande loonsverhoging te her
openen. Ook hij stelde zich achter het
door het C.N.V. in een circulaire aan de
leden ingenomen standpunt. Overigens
bracht hij een nieuw element in het de
bat door te betogen, dat bij de loonpoli
tiek ook rekening moet worden gehou
den met de wenselijkheid, binnenkort
de werkloosheids- en wachtgcldverzeke-
ring in werking tc doen treden, hetgeen
de loontrekkenden premie en dus een
vermindering van het loon zal kosten.
Tenslotte deed hij een beroep op de
arbeidersgezinnen, er vooral op te let
ten, dat zij hun inkomen zo efficiënt
nuttig mogelijk besteden.
De heer Korthals (VVD) stelde veel
vertrouwen in de regermgspolitiek,
vroeg zich toch af, of het wel juist
dat er nu weer een loongrens van f4000
voor de looncompensatie is getrokken.
De heer Suurhoff (Arb.) stelde zich op
het bekende NVV-standpunt: de voort
zetting van de beheerste loonpolitiek
alleen mogelijk, wanneer de bonafide
vakbeweging wil meewerken en da
nu juist twijfelachtigHij vroeg
middellijke heropening van het overleg
met de Stichting van de Arbeid o
verdergaande looncompensatie dan
pet. De heer Weiter (KNP) was bang,
dat de laatste loonronde gevolgd
worden door een verdere ontwaarding
de gulden. De heer Gortzak (Comm.
meende, dat door de beheerste loon- e
prijzenpolitiek der regering de rijken
steeds rijker en de armen steeds armei
zijn geworden. Hij diende zijn reeds ge
noemde motie tot het toekennen van eer
extra looncompensatie van 10 pet in. De
heer Kikkert (CH) vroeg inlichtingen
dispensaties van de verplichting de
lonen met 5 pet te verhogen.
Van de motie-Nederhorst heeft minis
ter Van den Brink reeds verklaard,
hg zich niet kan verenigen met de daar
in neergelegde methoden van controle
op de prijzen en de investeringen'
geen in feite 'betekent, dat z\j
vaardbaar is. De motie-Gortzak is door
dezelfde bewindsman ronduit
vaardbaar genoemd. Omtrent de drei
gende motie-Andrie-ssen valt nog niets
te zeggen. Het daarin aangeroerde
derwerp ligt niet op het terrein
minister Van den Brink en in tweede
instantie is alleen nog maar deze
ter aan het woord geweest.
Dat is trouwens een bèetje een eigen
aardig geval. Het was nl. zo, dat nog
riet alle sprekers in de tweede ronde
aan het woord waren geweest,
nister Van den Brink reeds met de be
antwoording begon. Deze bewindsman
moest n.l. vandaag naar Parijs vertrek-
yegens een O.E.E.C.-bijeenkomst,
zodat h(j van verdere deelneming
het debat heeft moeten afzien. De rest
de beantwoording, die anders nog
zijn rekening zou komen, komt
neer op de schouders van dr Drees, de
minister-president. Vanmiddag kw,
eerst nog de rest van de ingeschreven
Kamerleden aan de beurt, terwijl daarna
pas minister Drees het verdere regerings-
antwoord uitsprak.
Voorbarig
Verschillende sprekers, o.a. de heren
Andriessen (KVP) en Kikkert (C.H.)
noemden de hele interpellatie praema-
tuur. Eenzelfde geluid meenden wij in
feite te kunnen beluisteren bij dr Drees,
die als eerste van achter de regerings
tafel sprak. Hij wees er op, dat het nog
maar kort geleden is. dat de regerings
verklaring werd afgelegd. Sedertdien
zijn nog niet alle daarbij aangekondigde
maatregelen genomen.
Stelde dit op zichzelf al de inter
pellatie in een eigenaardig licht, het
werd nog vreemder, toen dr Drees
verklaarde, dat al de door drs Neder
horst gestelde vragen bij de kabinets
formatie breedvoerig zijn doorge
sproken. Dit betekent dus, dat de
Partij van de Arbeid wel degelijk
wist, op welke wijze de prijsbeheer
sing zou worden aangepakt en hoe
de beperking van de investeringen in
het vat zou worden gegoten.
helemaal niet zo, dat sedert de
regeringsverklaring een ontwikkeling
heeft plaats gehad, die op dat ogenblik
/oorzien. De stijging van de
grondstoffenprijzen was op dat ogenblik
15J reeds in volle omvang bekend en het
lij verminderen van de subsidie-s, waardoor
prijsverhoging onvermijdelijk
was een van de punten, die in de rege
ringsverklaring uitdrukkelijk werden ge
noemd.
Toch meende drs Nederhorst bij de
toelichting op zijn vragen het zo te moe
ten stellen, alsof er wel een nieuwe ont
wikkeling was gekomen, waarmee hij zijn
interpellatie rechtvaardigde. Al
voegde hij er dan aan toe, dat vooral
de ongerustheid in den lande, het gemis
aan vertrouwen in de doeltreffendheid
van het regeringsbeleid, hem tot zijn
vragenstellerij had gedreven.
Wij constateerden, dat de P.v.d.A. dus
bij de kabinetsformatie reeds wist, in
welk schuitje zij mee was gestapt. En
|I| toch deed zij nu. bij monde van drs Ne-
i'J derhorst een rechtstreekse aanval op het
door haar zelf aanvaarde regeringsbe
leid. Zo zijn blijkbaar onze manieren! Van
tweeën een: of de P.v.d.A. had zich niet
op het program-Romme moeten laten
18^ vangen, of zij had nu tegenover de re
gering een andere toon dienen aan te
slaan. Het is dan ook geen wonder, dat
in de fractie van de P.v.d.A. binnens
kamers stemmen zijn opgegaan, die de
heer Nederhorst en de zürren verweten,
te zijn gegaan.
Motie-Nederhorst
ingetrokken
Aan dit alles is het te danken, dat,
i onze inlichtingen juist zijn, de
heer Nederhorst zijn motie tijdens de
verdere beraadslagingen zal intrek
ken. Men weet tenslotte tegenwoor
dig niet meer, waartoe een verwor
pen motie toe kan leiden. Een uitge
sproken oppositie op dit stuk van
zaken van de P.v.d.A. tegen het ka
binet zou immers in feite een kabi
netscrisis betekenen. En dit zou een
onwaarachtig gedoe zijn, want er is
maar een conclusie mogelijk: dan
had de P.v.d.A. dit spel reeds tijdens
de kabinetsformatie moeten spelen.
Koren wij thans terug tot de feiten,
die bij het debait over de interpellatie
tan de orde zijn gekomen. In het bij
zonder willen wij achtereenvolgens stil
staan bij de lonen, de prijzen, de inves
teringen en de middensband.
De lonen
Allereerst de lonen dus. De heer Ne
derhorst (Arb) had bij zijn toelichting
Op de gestelde vragen betoogd, dat de
«gering met de 5 pet looncompensatie
verkeerd had gemikt. Hij wilde van de
«gering in dit opzicht een erkenning en
tchtte het nodig, dat er een afronding
Van de loonronde met enkele procenten
zou plaats hebben. Dat vond hij geen
nieuwe loonronde. doch slechts een cor-
«ctie op de laatste loonronde. Dr Drees
verklaarde, dat degenen, die actief in
het bedrijfsleven staan, er niet het ergst
aan toe zijn. doch dat zij. die moeten
leven van kleine vaste inkomens, veel
«neer zijn getroffen-
De prijzen
De beheersing van de prijzen deug
de volgens de heer Nederhorst hele
maal niet. Hij wilde een onmiddel
lijke prijsstop, die gehandhaafd zou
dienen te worden tot er een gedetail
leerde prijsregeling is, speciaal voor
die artikelen, die in vrij uitgebreide
zin nodig zijn voor het levensonder
houd. Dr Drees herinnerde er aan,
dat speciaal de kwestie van de prijs-
beheersing een punt van ernstige
bespreking bij de kabinetsformatie
heeft uitgemaakt. Men make zich
niet de illusie, zei de minister-presi
dent, dat wat er zich op de wereld
markt afspeelt, hier met een enkele
bepaling onwerkzaam kan worden
gemaakt.
Hierbij sloot minister Van. den Brink
zich aan. Hij betoogde voorts, dat het
systeem, dat vorig jaar t.a.v. de prijspo
litiek is gekozen, gebleken is goed te
zijn. Voor de paraatheids-economie, die
wij thans moeten voeren, gelden andere
methoden dan voor de schaarste-econo-
die vlak na de oorlog moest worden
gevoerd. Het advies van de Sociaal-
Economische Raad vopd hij uitstekend.
Verdere stijging van de kosten ivan
levensonderhoud met daaraan gekoppelde
verdere stijging der lonen moet zoveel
mogelijk worden voorkomen.
25.000 Ambtenaren nodig
Het invoeren van een integrale gede-
taileerde prijsregeling zou een ambt<
renapparaat van niet minder dan 25.000
kosten. Ook in het bedrijfsleven
zou een groot aantal mensen zich
dan met deze materie moeten bezighou
den. Door dit alles zouden er veel te
veel werkkraohten aan de productie
worden onttrokken. De loonsverhoging
die pas is ingegaan, zal uit de winst mo?
ten worden gedekt, Dit is, naast de
verwachten monetaire en fiscale maat
regelen, reeds een offer voor de onder-
Minister Van den Brink kondigde de
algemene margeregel aan, die wi;
elders in dit blad uitvoerig hebben opge-
:n. Een aantal goederen van luxe
(of liever: overbodig) karakter zal wor
den aangewezen, waarop deze marge
regeling niet van toepassing zal zijn. D?
controledienst omvat nu 300 man..
zal worden uitgebreid tot 450 mar
zijn 500 prijzencommissies. die 80 pet
de bevolking bestrijken. De prijzencom-
e te Rotterdam werkt niet goed.
Over de laatste tijd zijn ruim 2000 ver
oordelingen wegens prijsopdrijving enz.
bekend.
Geen speculaties in suiker
In het verband der prijzen is het
goed ook even te wijzen op een me
dedeling van minister Mansholt, dat
de verontrustende berichten, die in
sommige bladen zijn verschenen over
speculatie in suiker niet juist, zijn.
Die suiker (het ging om niet minder
dan 25.000 ton) is niet blijven han
gen, maar doorgeleverd aan he
publiek.
De subsidievermindering moet zee
stil gaan, anders wordt er inderdaad
speculatie-mogelijkheid geopend- Daar
om moet het overleg hierover slechts
in zeer kleine kring plaats hebben. Mi
nister Drees had hierop ook reeds ge
zinspeeld. toen hij zich afvroeg, of over
de subsidie-inperking wel overleg met
de Stichting van de Arbeid gewenst was
gelij-k de heer Nederhorst had gesteld
Dat de heer Nederhorst over het stand
punt van minister Van den Brink niet
tevreden was, is reeds duidelijk gewor
den uit de door hem ingediende motie.
Hij meende dat er iets concreets op het
prijzengebied moest gebeuren. Een ap
paraat van 25 000 ambtenaren achtte hij
daarvoor niet nodig.
De heer Korthals (V.V.D.) sprak zijn
instemming uit met de verklaring van
de zijde der werkgevers, dat de loons
verhoging zo min mogelijk in de prijzen
moet worden doorberekend. Over het
toekomstige prijsverloop was hij vrij op
timistisch. omdat er tekenen zijn. die
wijzen op een kentering in de interna
tionale grondstoffenmarkt.
Ir Van Dis (S.G.P.) verklaarde zich
tegen een algehele prijsstop met prijsbe-
heersing. Hij meende, dat een juiste kos
tenberekening slechts gemaakt kan wor
den door de mensen, die dagelijks in het
productieproces zitten. De overheid kan
:ich op dit gebied gemakkelijk vergissen.
Dat is in het verleden wel gebleken.
De heer Janssen (K.V.P.) viel minis
ter Van den Brink bij door te verklaren,
dat het niet doorberekenen van de loons
verhoging in de prijzen een extra-last
voor de ondernemers betekent. Hij hoop
te daarom, dat over de marginale winst
berekening overleg gevoerd zal worden
met het bedrijfsleven.
Spr. verklaarde, namens de K.V.P.-
fractle, geen steun te kunnen geven
aan de motie-Nederhorst.
In tweede instantie meende prof. Van
den Brink, dat een prijzenstop grote des
illusies zou meebrengen, omdat dan in
vele gevallen de prijzen in feite hoger
zouden komen te liggen dan thans het
geval is. De minister noemde het woord
niet, maar het staat volkomen vast, dat
een gedetailleerde prijsregeling iedere
prijsdrukkende werking van de vrije con-
entie, een factor, die in het systeem
de regering een grote rol speelt, vol
komen zou wegvallen.
Geen ver gaande controle
op investeringen
Wat de investering betreft, meen
de de heer Nederhorst, dat het nemen
van fiscale en monetaire maatregelen
niet voldoende zou zijn. Hij wilde een
veel verder gaande controle. Minis
ter Drees had reeds gewaarschuwd,
niet te denken, dat van investerings
beperking alle heil te verwachten is.
Ook dit moet met verstand geschie
den.
Minister Van den Brink was het hier
mee eens. Hij wilde beslist niet aan een
zo ver gaande controle op de investerin
gen. dat de regering geval voor geval
moet gaan beoordelen of door een be
paalde investering inderdaad de afzet
mogelijkheid wordt vergroot. Hij achtte
de overheid voor deze taak niet geschikt.
Daarom zal via monetaire en fiscale
maatregelen slechts de investeringspoli
tiek in haar geheel moeten worden ge
coördineerd.
De bewindsman kreeg o.a. steun van de
heer Korthals (V.V.D.)die meende, dat
inderdaad het particuliere initiatief de
economische kansen van een bepaalde
investering beter zal kunnen beoordelen
dan de regering. De heer Janssen (KVP)
wilde alleen die investeringen beperkt
zien, die een luxe karakter dragen of die
luxe-verbruik bevorderen.
Pleidooi voor de
middenstand
Door verschillende sprekers is een
zonder pleidooi gehouden voor de midden
stand, die de laatste jaren wel eens een
beetje tussen de wielen is geraakt
De heer Cornelissen (VVD) meende,
at er voor deze groep iets speciaals moei
worden gedaan. Er bestaat in midden
standskringen geen bezwaar tegen de
voorgenomen prijsbeheersingsmaatregelen
aar hij wilde toch graag de kleinhandel
de gemeentelijke prijzencommissies op
genomen zien. De heer Hooy (KVP) wees
er op, dal 75 pet van de middenstand eei:
inkomen heeft van beneden de 5000.
Deze groep heeft slechts nadeel van d'
loonronde.
De heer Verkerk (A.R.) herinner-
er eveneens aan, dat er in mid
denstandskringen geen bezwaar te
gen prijsbeheersing bestaat, doch dat
de vrije organisaties wel gekend
willen worden in de totstandkoming
en de uitvoering van de algemene
margeregeling. Minister Van den
Brink kon hem meedelen, dat het in
zijn voornemen lag, de vrije organi
saties van de middenstand hierbij
inderdaad in het overleg te betrek
ken.
Omdat Deiensie 250 millioen extra vraagt
Ook vermogensbelasting en successierecht
verzwaard
Thans zijn enige nadere bijzonderheden
medegedeeld over de wijze waarop de
regering de extra-defensieuitgaven
bedrage van f 500 millioen per jaar denkt
te delgen. Ongeveer de helft dient uit
hogere belasting te worden verkregen,
terwijl de rest geleend zal worden.
De hogere belasting hoopt men als volgt
te verkrijgen:
naar globale schatting, te verwach
ten jaarlijkse opbrengst in millioenen
guldens van de in deze nota omschreven
voorzieningen zijn als volgt weergegeven:
1. Verhoging, met ingang van 1951 van het
tarief van de vennootschapsbelasting
van 40 pet. tot 45 pet. met een tot 50
pet. oplopend tarief voor hogere win
sten, ƒ60 millioen;
2. Verhoging, met ingang van 1951, van
het tarief van de inkomstenbelasting
voor wat betreft de bedrijfswinst, uit
gaande boven ƒ8000.met 5 pet. op
lopende tot 7pet. voor winst boven
100.000.—, 20 millioen;
(Deze beide wetsontwerpen zijn reeds
ingediend).
3. Beperking, voor wat betreft toekom
stige investeringen van de vervroegde
afschrijving, welke op een Jaarwinst
mag worden toegepast, tot 10 pet. van
de aanschaffingskosten van het be
drijfsmiddel, ƒ10 millioen;
4. Beperking van de kinderaftrek voor de
inkomstenbelasting en de vermogens
belasting, gepaard gaande met het ver
vallen van het bijzondere tarief voor
inwonende kinderen, met ingang van
1952, 15 millioen;
5. Verhoging, met ingang van 1951, van de
vermogensbelasting tot 0.6 pet., oplo
pende tot 0,7 pet., voor vermogens van
meer dan ƒ1.100.000, ƒ15 millioen;
Verhoging van het successierecht, ƒ12
millioen;
7. Wijzigingen in de omzetbelasting, 75
millioen;
Verhoging van de motorrijtuigenbelas
ting (vrachtauto's enz. 30 pet., motor
rijwielen 40 pet., personenautomobielen
60—120 pet. van de bestaande belas
ting), ƒ18 millioen;
Verhoging van de gedistilleerd accijns,
ƒ20 millioen.
Nummers 6 tot en met 9 ingaande na de
totstandkoming der Wijzigingswet.
Geschatte totale meer-opbrengst ƒ245
millioen.
De vermogensbelasting zal matig
den verhoogd, aldus de toelichting, met
enige opklimming van het tarief voor
de grotere vermogens. Bij de verzwaring
Aanval op de Nat.
Spaarraad
Amendement van Kamerlid
Ritmeester en anderen
Bij de Tweede Kamer is een amende
ment op de begroting 1951 van Finan-
ingediend, waarin word. voorge
steld het bedrag van f90.000, dat is uit
getrokken voor de voorlichting door de
Nationale Spaarraad, te verminderen
met f 1. Dit amendement draagt in feite
het karakter van een motie. Het is ni
lijk de bedoeling dat de Kamer, bij
neming er van, minister Lieftinck uit
nodigt de wet op de Nationale Spaarraad
in te trekken. Het bedrag van f 1 heeft
"as een symbolische betekenis.
Het amendement is getekend door de
heren Ritmeester (WD). Chr. v. d.
Heuvel (AR), Verkerk (AR), Stapel
kamp (AR), de CH leden Beernink.
Schmal. v. d. Wetering en v. d. Feltz en
de WD-leden Oud, Korthals, Vonk.
Zegering Hadders en mevr. Fortanier—
de Wit.
van de successiebelasting is het zwaarte
punt van de tariefsverhoging gelegd bij
de vereveningen anders dan aan kinde
ren en tussen echtgenoten. De desbetref
fende wetsontwerpen zullen op zeer
korte termijn worden ingediend.
De verhoogde omzetbelasting zal voor-
nanjelijk worden verkregen door een
verhoging van het tarief der weeldebe
lasting voor een belangrijk aantal goe
deren van 15 tot 30%, het onderwerpen
aan het weeldetarief van 15% van goe
deren die op abnormaal dure wijze zjjn
verpakt, het verhogen, in het algemeen,
van het groothandelstarief van Vz tot
1% voor leveringen aan kleinhandela-
en het onderwerpen van meer goe
deren ook weeldegoederen aan
voorkoming van een ongemotiveerd con
currentie voordeel voor ingevoerde goe
deren boven de binnenlandse productie.
Ook de wetsontwerpen inzake de
omzetbelasting en de motorrijtuigenbe
lasting, alsmede van de accijnsverhoging
op gedistilleerd zullen zeer spoedig wor
den ingediend.
De werkingsduur van al deze wets
ontwerpen zal tot een periode van rond
5 jaar worden beperkt.
De motie-Nederhorst
De letterlijke tekst van de motie, die
de heer Nederhorst (P.v.d.A.) gistermid-
in de Tweede Kamer tijdens de de
batten over zijn1 interpellatie heeft inge
diend, luidt als volgt:
de kamer, van mening, dat de huidige
ontwikkeling op het loon- en prijsge
bied tot bezorgdheid stemt,
van oordeel, dat een krachtig beleid
op het gebied van de prijs- en investe-
ruïgscontróle meer dan ooit gewenst is.
teneinde de betalingsbalansmoeilijkheden
op te lossen en een niet gemotiveerde
verdere daling van het levenspeil van de
minder draagkrachtigen te voorkomen,
nodigt de regering uit,
a) ten spoedigste over te gaan tot het
invoeren van een doeltreffend stelsel
van prijsbeheersing voor de voor het
levensonderhoud belangrijke artikelen,
welke maatregel door de directe afkon
diging van een prijsstop dient te worden
voorafgegaan;
b) zorg te dragen, dat het ambtelijk
apparaat beschikbaar is, nodig voor he
voorbereiden van bovenbedoelde maat'
regelen en voor de controle op de na-
leving;
c) maatregelen te treffen opdat naas
de financiële investeringscontróle eer
physieke controle op de investeringen
plaats vindt, waarbij in het bijzonder
denken valt aan het weder in werking
doen treden van het bedrijfsvergunnin-
genbesluit en andere soortgelijke maat
regelen, die het investeringsbeleid in di
recte zin beïnvloeden.
Tweede Kamer nam verschillende
wetsontwerpen aan
Eer de interpellatie-Nederhorst aan de
orde kwam, heeft de Tweede Kamer zich
gistermiddag z.h.st. verenigd met de
wetsontwerpen tot indeling van Vlieland
en Terschelling bij Friesland, verhoging
van de ambtswedden van voorzitter en
leden der Algemene Rekenkamer, wij
ziging van de wet tropen- en molestri-
militairen. goedkeuring van het Ne
derlands-Franse arbeidsverdTag en wijzi
ging van de kieswet (een algemene for
mule voor de berekening van de waards
der stemmen, die de Prov. Staten uit
brengen bij de verkiezingen van de
Eerste Kamerleden).
Thuisiront heeft 2 ton
direct nodig
Er komen kerk- en straat-
collecten
De manier, waarop vorig jaar is gerea
geerd op de vraag van het P.I.T. om
kerkelijke collecte is een blamage
de Kerken. Nu de diensttijd is verlengd
en de oefening gedeeltelijk in het bui
tenland zal geschieden, moeten Kerk en
volk opnieuw worden wakker geschud,
verklaarde dr W. G. Harrenstein op
persconferentie.
Er is groot gebrek aan verantwoorde
lijkheidsbesef bij de Prot. Kerken voor
de geestelijke verzorging van het leger.
Met vrome woorden alleen komt men er
niet, aldus dr Harrenstein. Alleen voor
lectuur is al 100.000 per jaar nodig.
Voor de jongens naar Duitsland gaan.
moeten daar tehuizen worden geopend.
Anderhalve ton is nodig om drie tehui
zen in de West te stichten. In Mei en
Juni zal in de kerken worden gecollec
teerd voor het P.I.T. Ook zullen straat-
collecten worden gehouden. Twee ton is
j direct nodig.
Adv.-Gen. Hoge Raad:
Bloedproef toch wettig
bewijsmiddel
De advocaat-generaal bij de Hoge Raad
concludeerde in de zaak van A. v. d. B.
te Amsterdam, dat de bloedproef als be
wijsmiddel bij het besturen van
motorrijwiel onder invloed van sterke
drank, volkomen wettig is, daar bij verd.
een alcoholgehalte van 1.75 pro mille Is
gevonden. Ieder zedelijk verantwoord
onderzoek aan het lichaam, waarvoor een
verd. zijn toestemming heeft gegeven,
kan door ieder opsporingsambtenaar wor
den bevorderd, aldus de adv.-gen.
Arrest 1 Mei.
Taxibedrijven vragen
dispensatie
De werkgevers in het huurauto- en
taxibedrijf en de ambulance-ondernemers
hebben vrijstelling aangevraagd van de
jongste algemene loonsverhoging van
vijf procent. Dezer dagen meldden we
reeds, dat ook de voedingstuinbouw om
dispensatie heeft verzocht.
Rondom de Paulusherdenking
Negentien eeuwen Christendom
in ons werelddeel
De Haagse Oecumenische Raad schrijft ons:
TTET IS VOLSTREKT NIET een jubeltoon, die wij aanheffen mogen, wan-
neer w(j spreken van de 19 eeuwen, die volgden op de komst van
Paulus in Europa. Europa werd christelijk. Maar heeft het Evangelie wer
kelijk het leven van al die geslachten christenen gevormd, geraakt? Het
is goed, de zaken op enige afstand en met nuchterheid te beschouwen. Het
is goed, om dan te zien, dat de pruttelaars, die schamperen over „negen
tienhonderd jaar christendom en nu nog zoveel ellende" geen gelijk hebben.
Evenmin als de mannen, die het niet kunnen laten alleen maar te jubelen,
aan al het goede denken, dat sinds Paulus aan de wereld gebracht is.
Het christendom was.een geleidemid-
ïl voor het Evangelie. Meer niet Men
mag het niet verheerlijken, noch vergui
zen. Het christendom is datgene, wat
mensen van het Evangelie gemaakt heb
ben. Mensen in hun eigen tijd. met hun
eigen zorgen, antwoord gevend op
gen, die toen gesteld werden.
In het begin, zo de eerste drie ee
a Christus, schreed het Christendom
langzaam voort. Wij herinneren ons
die tijd gemakkelijker de martelaren
de geloofshelden, die stand hielden
der grote druk, dan hen, dde bezweken.
Geheel Europa
"Tlaarna, van ongeveer 300 af, volgt de
periode, dat het Evangelie zich moe'
verbinden met het hele maatschappe
lijke leven. De groten der aarde gaan
het aanhangen. De denkers worstelen
Het christendom wordt eer
i betekenis in de maehtsve
dingen. Op die manier werd het
geheel Europa verspreid, werd het velen
grote zegen. Maar tegelijkertijd: de
middelen. waarmee de verbreiding
geschiedde, hadden een dwangka-
rakter, zodat wel de levensvormen,
r niet steeds het hart van de n
werd geraakt. Het christendom werd
zowel met het zwaard als door de die
nende monniken verspreid,
sprak het meest tot de verbeelding, het
laatste drong dieper door m de harten.
Vele eeuwen lang vormt het christen
dom als enige geestelijke kracht de men
sen en hun gemeenschap. Men moet die
periode niet 3l te zeer in rozig daglicht'
Op het bureau Zuid-Molukken reikte de heer Lokollo de eerste studiebeurzen
voor hier te lande studerende jongelieden van de Zuid-Molukken uit. Het
waren Connie Soumokil, dochter van de minister van Buitenlandse Zaken
der republiek der Zuid-Molukken, die een beurs kreeg en Andi Manta, zoon
van de rijksbestuurder van Watampone (Zuid-Celebes). Beide kinderen zijn
via Makassar in ons land aangekomen. De jonge Andi werd door een kor
poraal van het Nederlandse leger meegenomen. Andi's vader zit, sinds de
„bevrijding" van Celebes door de R.I.S., in Djakarta gevangen.
56ste Jaarbeurs met
muziek geopend
Onder een stralende lentezon en bij
feestelijke klanken van de tamboers en
hoornblazers van de drumband van het
garnizoen is gistermorgen te Utrecht de
56ste jaarbeurs geopend.
De eerste twee dagen de export-
dagen zijn in hoofdzaak bedoeld aan
de buitenlandse inkopers de gelegenheid
geven met de Nederlandse fabrikan-
in contact te komen. Vandaar dat
onder de honderden bezoekers, die reeds
vóór 9 uur voor de ingang stonden, tal
van buitenlanders werden opgemerkt,
onder wie veel Duitsers en Belgen.
De eerste buitenlander, die zich gister
morgen, in het buitenlandse paviljoen
meldde, was de Deen A. P Christensen
uit Kopenhagen, die reeds tal van be
langrijke opdrachten, wo. een ter waar-
400 000 Deense kronen heeft ge
plaatst-
Manus Oly (geboeid) naar
Zutphen
Aan een rechercheur geboeid is Manus
Oly Maandag in een dievenwagen van het
hoofdbureau van politie te Amsterdam
overgebracht naar Zutphen, waar hij nog
gehoord moet worden over enkele inbra
ken, die hij in die omgeving heeft ge
pleegd. Te zijner tijd zal de inbreker ook
in Alkmaar worden verhoord.
Swift heeft 500 arbeiders
Bij de Swift-schoenfabrieken te Nij
megen is dezer dagen de vijfhonderdsLt
arbeider in dienst getreden. Iedere ar
beider maakt gemiddeld binnen de twe«
uur een paar schoenen. Daarmee wordt
het hoge tempo van de Amerikaanse
schoenindustrie benaderd.
Vervoersstaking te Parijs
geëindigd
De arbeiders van de Parijse bus- e
metrodiensten hebben gisteren besloten
hun staking, die 19 dagen heeft ge
duurd, te beëindigen en morgen het werk
te hervatten.
Oud-Kamerlid C. J. Kuiper
Maandagavond is in Utrecht plotseling
op 75-jarige leeftijd overleden de heer
C- J Kuiper, oud lid van het dagelijks
bestuur der Kath. Arbeidersbeweging
oud-lid der Tweede Kamer. Hij was t_
voortrekker van de R-K- arbeidersbe
weging.
Mr J. Milius officier kroonorde
van België
Op de eerste dag van de Utrechtse
jaarbeurs heeft de Belgische ambassa
deur aan de directeur van de Kon. jaar
beurs, mr J. Milius, mededeling gedaan
diens benoeming tot officier in de
kroonorde van België.
Invasie Helgoland, een...
veztraagde ülm
De „invasie van Helgoland" krijgt het
karakter van een vertraagde film. In
voormalige schuilkelder op het eiland
bevinden zich, aldus Reuter, 13 commu-
n, die zich aldaar hebben verschanst
Zij worden belegerd door Duitse politie.
zuurstofbranders heeft besteld,
zich daarmede een weg door de ver
schansingen te banen. Men is van
mening, dat 9 jongemannen en 4 meisjes
in de schuilkelder huizen. De „Vrije
Duitse Jeugd", een communistische orga-
ie, heeft een telegram aan de Britse
hoge commissaris gezonden, waarin de
verwijlde teruggave van Helgoland aan
de Duitsers wordt geëist. Aan Ass. Press
ontlenen wij nog, dat de „belegeraars"
voor de rechtbank zullen worden ge
daagd. aangezien het bétreden van het
eiland door onbevoegden bij de Engelse
wet verboden is.
Volgens een later Reuterberlcht. heeft
de West-Duitse waterpolitie de 15 com
munisten van het eiland gehaald en ge
arresteerd.
Ontspoorde hoofdofficier ver
oordeeld en in arrest
De reserve-majoor L. B. uit Dordrecht,
die als hoofd van de welzijnsverzorging
Batavia goederen had verduisterd, is
door het Hoog Militair Gerechtshof
oordeeld tot 8 maanden met ontslag uit
de dienst. Dit overeenkomstig het vonnis
van de krijgsraad. Zijn onmiddellijke ge
vangenneming werd gelast.
Vezstekelinig op „Johan"
gearresteerd
Even voordat de Johan van Olden-
barnevelt voor de tweede maal binnen
vijf etmalen de IJmuider haven verliet,
arresteerde de waterpolitie op aanwijzing
van een der passagiers de 36-jarige
Steenwijker J. G., die kans had gezien
zich sedert de afvaart uit Amsterdam
schuil te houden en getracht had zonder
emigratiepapieren Australië binnen te
komen, meldt de Tel. De man Is in geen
geval betrokken bij de serie geheimzin
nige brandjes aan boord van het schip.
Hij was bezig op onopvallende wijze
voedsel naar een verborgen plaatsje te
brengen en een der passagiers had dat
gemerkt.
Rouwdag om „La Prensa"
De Amerikaanse nationale persclub
heeft een resolutie aangenomen, waarin
het verbod van het Argentijnse blad
„La Prensa" een daad van aggresste
tegen alle vrije mannen en vrije vrouwen
wordt genoemd. Besloten werd een rouw-
vast te stellen. „Het verbod van dit
blad is een slag voor de persvrijheid,
ook ter wereld," aldus de resolutie.
stellen. Men moet niet denken, dat toen,
de tijd tussen 300 en 1500, er geen weer
standen waren. Ze waren er. zowel van
buiiten af. zoals de opkomst van het Mo
hammedanisme, als van binnen uit. Van
binnen uit vooral; het menselijk hart vindt
het volstrekt niet vanzelfsprekend te ge
loven, dat God hem liefheeft en dat die
liefde tot ons komt door Jezus Christus,
De Hervorming
"jVTa 1500 verandert het beeld van het
christendom. De Kerk, die, althans
voor West-Europa, een eenheid vertoon
de. begon uiteen te vallen. Tevoren wa
ren allerlei bewegingen opgekomen, die
een vergeten waarheid weer scherp naar
voren wilden brengen. De kloosterorden
hadden het gedaan, en de ketters. Maar
na 1500 ging het zichtbare christendom
zichtbaar in de kerk scheuren
vertonen. De Hervorming kwam op. De
Hervorming was een beweging, die als
het ware het oude vuur van het Evan
gelie wilde doen gloeien in nieuwe ver
houdingen. De Hervorming nam over
geheel Europa verschillende vormen aan.
.De kerk ven Rome bleef het antwoord
niet schuldig. Het concilie van Trente
(1545—1563) was in zekere zin een her
vormingsbeweging binnen de R.K. Kerk.
Het is typisch voor de Hervorming, dat
zij zich betrekkelijk gemakkelijk aan
sloot bij de gevoelens van de volken,
waarbinnen zij opkwam. Daardoor ont
stond dat verwarde beeld van de Her
vorming. Slechts wie dieper ziet, her
kent steeds dezelfde grondlijnen.
In Engeland had de Hervorming een
geheel ander karakter dan in Duitsland.
En daar weer anders dan in Zwitserland,
Frankrijk en Nederland.
Vermagering
T~\an, na de Hervorming, treedt het
grote vermageringsproces op, om een
oord van Prof. v. d. Leeuw te gebrui
ken. Het christendom, lange tijd nog als
„natuurlijk" aanvaard, werd aangevoch
ten door nieuwe levensvormen. Traag
het christendom in het geven van
antwoorden op dit nieuwe levensgevoel,
dat gevoed werd door nieuwe uitvindin-
'euwe ontdekkingen, nieuwe
ideeën. Traag was het. want menigeen
verweerde zich slechts door de oude
leer te herhalen, tot in alle onderdelen
verder te doordenken. Maar het aantal
hen, die op hun vragen in hun nood,
geen antwoord ontvingen, werd steeds
groter. In het begin waren het enkelen.
Thans is het een zeer grote massa. Ge
lijke tred daarmee hield de voortgaande
verscheuring van het christendom. Steeds
vooral in de 19de eenw, stonden
groepen christenen op en verenigden
opnieuw te beginnen, om een eigen
antwoord in de Bijbel te zoeken, los van
de oude, gevestigde kerken. Om één ge
tal te noemen: in 1800 waren er, behalve
de Rooms-Katholieke Kerk in Neder
land die de Oud-Katholieken naast
zich hadden vijf protestantse kerken.
Thans, in 1951, is het Protestantisme ver
snipperd in tenminste 25 zelfstandige
kerken.
19 Eeuwen christendom hebben onze
cultuur, onze levensvormen ten diepste
beïnvloed. Daardoor werd menigeen tot
Christus gebracht. Maar het is niet zo,
steeds-op-gaande lijn te zien
._n immer-rijker wordend geloof
aangeeft.
19 Eeuwen christendom hebben ge
leerd, dat wij het niet van het christen
dom alleen moeten hebben. Elk geslacht
en elk mens moet het steeds opnieuw bij
Christus zoeken. Dat geldt voor de men
sen afzonderlijk. Dat geldt voor de ker
ken tezamen. Daarom is dan ook. toen
het vermageringsproces van het christen
dom ook in de kerken (ofschoon lang
nog niet door allen) gezien werd, een
beweging ontstaan, die al deze dingen
open en eerlijk wilde zeggen, de oor
zaken wilde onderzoeken enniet
blijven wilde in het geloof in het chris
tendom. maar komen wilde bij vernieu
wing tot het geloof in Christus, als Heer
Heiland. Dat is de streke drijfveer
.--i de oecumenische beweging. die
thns alle kerken oproept tot gemeen
schap en nieuwe verantwoordelijkheid.
19 Eeuwen christendom. Ach, het
zou alleen maar een interessant, maar
wellicht voorbijgaand verschijnsel
zijn geweest, wanneer het dwars er
doorheen, soms er tegenin, niet een
zaak geweest was van 19 eeuwen
Evangelie.
Luchtbescherming
Twee millioen personen
willen deelnemen
„Zoudt u er voor voelen om persoonlijk
deel te nemen aan de luchtbescher
ming?" Deze vraag, in een enquête ge
steld door het Nederlands Instituut voor
de Publieke Opiftiè, antwoordt 33 pro
cent der -ondervraagden bevestigend en
54 procent ontkennend; 13 procent geeft
geen antwoord.
Drie-en-dertig procent der volwassen
bevolking betekent twee millioen Neder
landse mannen en vrouwen, die voor
dienst bij de luchtbescherming Iets ge
voelen. al wil dat niet zeggen dat zij zich
t.z.t. ook allen zullen melden.
Vooral verklaarden zich voor deelne
ming aan de luchtbescherming ambte
naren, mensen in leidende functies en
kantoorpersoneel. Verder zijn sterk ver
tegenwoordigd mannen en vrouwen, die
A.-R. stemmen (42 procent voelt voor
luchtbescherming) en op de V.V.D (49
pet).
Een tweede vraag: „Zoudt u er voor
voelen om persoonlijk deel te nemen
aan de reserve-politie?" werd bevesti
gend beantwoord door 13 pet (800.000
personen). Eenzelfde vraag over de Na
tionale Reserve haalde 11 pet. en een
vraag over de (voor de oorlog bestaande)
Burgerwacht 13 pet (vooral antl-revolu-
tionnairen en ouderen). Voor de Natio
nale Reserve voelen de jongeren lets
meer en van de politieke richtingen
vooral de A.-R. en Christelijk-histo-
(De werkelijkheid is dat zich in No-
ember 1950 ongeveer 7000 personen
voor de Nationale Reserve hadden go-
meld. inclusief de reserve-politie
Red.).
