Radicalisme en relativisme ook
in Geref. kringen"
Elke huisvrouw
doet het anders
BANDJIR
DONDERDAG 29 MAART 1951
Gerei, predikanten vergaderden
Prof. dr F. W. Grosheide werd erelid en blijft
nog een jaar lang voorzitter
(Van een onzer verslaggevers)
700R HET LAATST zou prof. dr F. W. Grosheide gisteren en vandaag
in Utrecht de jaarvergadering van de Vereniging van predikanten
ir Gereformeerde Kerken leiden. De bestuursverkiezing werd echter tot
ilgend jaar uitgesteld en daarmee ook het afscheid van de voorzitter,
el besloot de vergadering reeds, prof. Grosheide tot erelid te benoemen,
zijn voorlaatste openingsrede nam de voorzitter opnieuw het preek-
erk onder de loupe.
levendige bespreking gevolgd, waarin de
referent, naar aanleiding van een des
betreffende vraag nog opmerkte, dat er
geen ruimte mocht zijn voor de kerke
lijke houding van prof. Schilder, doch
wel voor diens dogmatische inzichten,
waarom hij het betreurde, dat de dog
matische besprekingen niet tot het einde
waren gekomen.
's Avonds spraken ds P. D. Kuiper van
Sassenheim en de hoofdlegerpredikant,
ds A. T. W. de Kluis, resp. over De
bibliotheek vari de dominee en het veld
predikerschap.
Vanmorgen refereerde prof. dr K. Dijk
over Theologie en pastorie.
Prof. Grosheide meende, dat er
itste jaren inzake de preken een vaag
mis wordt gevoeld over dingen, die
lenlijk niet nauwkeurig onder woorden
n te brengen. Hij zeide, dat in de preek
via n de jongeren van deze tijd moet wor-
i gegeven, wat zij nodig hebben; dat
volle rijkdom van het Woord des
ren daarin moet uitkomen, en wel zó,
de schreeuw om troost, die gehoord
jrdt, wordt beantwoord.
3s S. J. Postma, studentenpredikant
Amsterdam, hield een referaat
dicalisme en Relativisme,
ïet moderne radicalisme wil van geen
npering weten en zo zien wij b.v.
vijzing of een aarzeling omtrent
ne gratie", aldus spreker. Band
historie en de schat der traditie zegt
len niets; men holt van de ene conse-
erttie in de andere en toont weinig
ïed voor de feiten,
j de zielszorg zullen wij een open
moeten hebben voor levensangst en
'ensdrift in het radicalisme, vooral bij
jongeren. Hoe meer de Gereformeerde
jindte een machteloze groep vormt,
r mogelijkheden rijzen voor
ïpassing en innerlijke verwrongenheid,
lke de voedingsbodem van radicalisme
n zijn. Wij zijn door strijd ge
en dat vraagt eenheid van over-
l en brengt het gevaar van logica's
ich mede, zo zeide spreker, en zo
jn wij hier en daar radicalistische
kken, die samenhangen met onze
i'ij komen in onze kring ook relativis-
tegen en dan hoort men uitlatingen
„het gaat tenslotte om God en m\j".
n beweert, dat wie historisch of psy-
ologisch heeft leren denken, nergens
iets absoluuts vindt, en dat men
iet meer druk kan maken, b.v. om
ijdenisvragen. Dogmatische verschil-
kerkscheuring, enz. werken dit i
nd, evenals het loslaten van tradities
gedragslijnen, die eertijds vastston-
Spreker zou dit geen kenmerk van
gereformeerd kerkelijk leven en van
fe generatie willen noemen.
)s Popma vroeg aandacht van de ziels-
ger voor de vanzelfsprekendheidsmens
de onzekerheidsmens en meende, dat
nnning en voorlichting ten aanzien
historie en traditie noodzakelijk zijn.
een kerk, die de Belijdenis wil
jidhaven, moet echter ruimte van
ancering in dogmatisch inzicht en
■enshouding mogelijk zijn, zo besloot
Popma zijn referaat. Hierop is een
itifi-
Beioepingsweik
Ned. Herv. Kerk.
e r o e p e n: te Gouderak W. L. Tuk
te Delft.
angenomen: naar Oostermeer
z.) H. J. N. Zuidersma te Birdaard;
ar Hemmen (Betuwe) V. E. Schaefer,
orheen Indisch predikant, thans hulp-
(diker te Amersfoort.
nkt: voor Vlaardingen J. de
e Nunspeet; voor Zevenhuizen
n Dijl te Koudekerke (Z.).
Geref. Kerken,
leroepen: te Enumatil en te Tzum
ld. J. Kuntz te Assen; te Grijpskerke
cand. J. van Leeuwen te Amsterdam;
Leimuiden cand. W. M. de Bakker te
Haag.
idankt: voor Nieuwendijk (vac.-
Hamming) C. Verspui te Rijsoord.
Geref. Kerken (Art. 31 K.O.)
e r o e p e n: te Amsterdam-Centrum
pred.pl.) F. de Vries te Den Haag-
H. de Haan te Haren overleden
)b H. de Haan, emeritus predikant van
Ned. Hervormde Kerk, is te Haren
overleden, ruim 77 jaar oud.
lij werd in 1898 predikant in Scher-
Szeel, in 1901 in Warga en in 1906 in
ramaribo. Daar arbeidde hij tot in 1920.
'arna was hij nog predikant in Visvliet
te Etten, waar hij in 1938 met emeri-
.t ging.
)e begrafenis zal Zaterdagmiddag op
Noorderbegraafplaats te Groningen
ehieden.
UNIECOLLECTE.
Lijst 19 van opbrengsten van de jaarcol-
r de Scholen met de Bijbel vermeldt:
lijst 18 f 151.044.85. Delfzijl f635.
i f229, Thezinge f 173.25, Veendam
Zandt (Gr.) f 220.50. Appelscha
Boornbergum f63, Nijeveen f 424,
463.53. Enter f 497.50. Hasselt f 189.45.
mperzeedijk f385. Lemele f230, Dinxperlo-
Heume f 269.50, Eibergen f 529.30, Tlel
56, Wezep -f 90.24, Krabbendam f 139.50,
en (N.H.) f160. Watergraafsmeer f690.66.
te IJpolder f 130. Lexmond f 550.10. Mid-
Iharnis f147, Rockanje f315. Rozenburg
Totaal van 475 Locale Comité's
58.993,39.
Kalzan is onmisbaar voor aa
staande en jonge moeders;
voorkomt haaruitval
en tandbederf.
Kalman
f Advert entte)
Nu beslissen
als U geld
wilt verdienen
hoeft niet zomaar ge
noegen te nemen met
de nieuwe margarineprijs. U
kunt toch immers óók gaan
profiteren van 10 procent
korting op De Gruytcr's
margarine. Dat wordt nu,
méér nog dan vroeger, een
Voordeel, dal U stukken
scheelt. U bent dan ook van
alle kwaliteils - onzekerheid
af, want De Gruyter heeft
alleen de allerbeste volledig
gevitaminiseerde margarine
MET HET WAPEN
van 54 cent per pakje.
Door 10 procent korting
nog goedkobp bovendien
Generale Synode der Ned. Herv. Kerk
Bijna 250 benoemingen krachtens de
nieuwe kerkorde
Op 1 Mei plechtige zitting in Amsterdam
De Generale Synode der Ned. Herv.
Kerk heeft in haar jongste zittingen in
het Eykmanhuis te Driebergen bijna 250
benoemingen gedaan, voorgeschreven in
de nieuwe kerkorde. De praeses, ds J. R.
Wolfensberger, wees in zijn openings
woord erop, hoe het Evangelie tegelijk
zeer teer en heel wereldwijs ls. Nu de
synode in deze zitting enige belangrijke
benoemingen gaat doen, moet zij weten,
in dit Evangelie te staan. Bij de benoe
mingen werd slechts 4 maal schriftelijk
(Van een onzer verslaggevers.)
Als niet de Kerk, maar de Staat als
zodanig, absoluut en oppermachtig, het
karakter en de inhoud van het onderwijs
gaat bepalen, moet de Kerk alarm slaan.
Zou zij dan haar kansen verzuimen, dan
heeft dit alleen tot gevolg, dat jongeren
ouderen voor tientallen jaren van
Gods Woord worden losgeslagen. Aldus
dr G. P. van Itterzon, Ned. Her
vormd predikant in Den Haag, gisteren
de jaarvergadering van de School
raad voor de scholen met de Bijbel, in
Utrecht gehouden.
Dr Van Itterzon beschreef de totstand
koming van de Onderwijswet 1801, een
„ontkersteningswet", die de aanloop tot
de latere schoolstrijd is geweest. „Het zou
onverantwoordelijk zijn, indien wij na
les in schoolstrijd van anderhalve
r ter onzaliger ure zouden inslapen
nze kansen zouden missen". Dr Van
Itterzon zei ook. dat het kind niet de
dupe mag worden van de bezuinigingen,
die de regering gaat toepassen ten be
hoeve van de militaire verdediging. „Wij
hebben voor God en mensen de gelofte
af te leggen, dat wij in het geloof
de roeping, waarmee God de ouders heeft
geroepen, ons tegen een mogelijke beper
king van de vrijheid van ons onderwijs
tot het einde toe zullen verzetten. Onder
beding van Gods genade zullen wij met
Zlnzendorf moeten zeggen: Ik heb slechts
één passie, en dat is Hij, alleen Hij. Als
wij zo door de liefde van Christus
den gedreven, komt het in orde met
offers en met onze scholen, met
Een aantal raden, waarvan de leden
benoemd werden, bestrijkt ongeveer
hetzelfde gebied als tot nu toe. Er ls
Kijkt U maar eens naar Mevrouw W.
Die begint al heel vroeg met de schoon
maak en doet alles ineens achter elkaar.
„Dan is het gebeurd" zegt zij.
Mevrouw J., die ook nog voor vier
peuters moet zorgen, denkt er anders
over. Zij verdeelt het over een paar.
weken, dan kan zij alles rustig klaar
krijgen. Zo heeft elke huisvrouw haar
eigen methode.
Zo gaat het ook met het koffierant-
>en! Mevr. W. besteedt haar bonnen
ineens, dan heeft ze haar koffie voor 6
weken in huis; Mevr. J. levert wel de
bonnen dadelijk bij haar kruidenier In,
maar koopt niet alles tegelijk: „dan heb
ik steeds verse koffie", zegt Mevr. J.
Maar beide kopen ze voor hun
kostbare bonnen de beste koffie, die er
is: Niemeijer's PaarsmerkDat heeft de
ondervinding hen geleerd.
Zo genieten ze bovendien dubbel, want
met Niemeijer's waardepunten (ook op
Niemeijer's Gala en Princess thee)
sparen ze ongemerkt voor het prachtige
„Safira" tafelbestek, vlekvrij door en
Vraagt U ook even per briefkaart aan
Niemeijer, Groningen, een geschenken-
lijst
P. S.Denkt U er aan dat bonnen
19 en 497 uiterlijk 31 Maart bij Uw
kruidenier moeten worden ingeleverd
bij de samenstelling naar gestreefd in deze
organen minder leden te benoemen.
Deze raden zijn:
Voor de verhouding van Kerk
Israël met 13 leden en 4 adviseurs, onder
voorzitterschap van ds H. Dekker, Am
sterdam;
Voor de zending met 30 leden onder
voorzitterschap van dr J. H. Stelma,
Bloemendaal; voor Kerk en overheid met
7 leden onder voorzitterschap van
min. mr W. F. Schokking, A'dam. Voor
het Jeugdwerk met 14 leden, onder voor
zitterschap van W. Y. Scholten, A'dam.
Voor de Eredienst met 10 leden en ds
W. A. Zeydner, Rotterdam, als voorzit
ter. Voor het verband met andere kerken
met 7 leden en dr E. Emmen als i
zitter. De voorzitters van de Raad
de arbeid ter Verbreiding van het Evan
gelie, de Algemene Diaconale Raad, de
Algemene Kerkvoogdijraad, de Raad
voor de zaken van Kerk en School zul
len in de volgende synode-zitting be
noemd worden.
Nieuwe commissies zijn:
De commissie voor de overgang, die
alle problemen zal behandelen, die zich
bij de overschakeling van werkorde op
kerkorde voordoen, bestaat uit 12
leden. Voorzitter is dr H. J. Honders,
secretaris ds F. H. Landsman.
De commissie voor het theologisch
hoger Onderwijs zal de aanbevelingen in
dienen voor de kerkelijke hoogleraren,
in het algemeen toezicht houden op het
theologisch hoger onderwijs en hierover
de Synode van advies dienen.
Tot zijn leden werden benoemd: ds J.
R. Wolfensberger, dr H. Schroten, dr G.
J. Streeder, jhr dr C. G. C. Quarles v.
Ufford, prof. dr H. Th. Fischer, Utrecht,
prof. dr H. Wagenvoort en dr Ph. J.
Idenburg.
De raad voor de zaken van Kerk
theologie krijgt een uiterst belangrijke
taak. Deze raad zal o.a. steeds in geval
len van het opzicht over de dienst des
Woords moeten adviseren en is dus r
betrokken bij eventuele „leertuchtproces-
sen". Tot zijn leden worden benoemd:
Prof. dr W. C. v. Unnik, prof. dr M.
A. Beets, prof. dr J. N. Bakhuizen v. d.
Brink, dr J. G. Woelderink, dr H. Berkhof,
dr J. de Graaf, dr H. v. d. Linde, dr G.
P. v. Itterzon, dr O. Noordmans, dr W.
J. de Wilde, ds L. Kievit, dr J. C. Dippel,
mr G. C. Graaf v. Randwijck, prof. dr
P. J. Bouman, dr J. v. d. Spek.
■r het opzicht heeft
Dr G. P. van Itterzon
Kind mag niet dupe van de
bezuiniging worden
vooral tot taak tuchtzaken tegen lidma
ten, die ln hoger beroep bij de Gen.
Synode komen, ter behandeling voor te
bereiden. De primi-leden hiervan zijn:
dr L. J. Cazemier, prof. dr Th. L. Hait-
jema. ds C. D. Moulijn, ds H. J. F. Wes-
seldijk en G. Bunnink.
De generale commissie voor de behan
deling voor bezwaren en geschillen
het hoogste rechtscollege der kerk. Tot
zijn pr.-leden werden benoemd: prof. dr
G. C. Wagenaar, mr H. Mulderije (mi
nister van Justitie), mr dr L. Spreng, N.
C. van Woerden, mr Th. Semeyns de
Vries van Doesburgh, ds J. J. C. Karres
en dr A. J. Bronkhorst.
De visitatoren generaal hebben een be
middeling van de visitatie in de gehele
kerk. Daarenboven hebben zij de per
soonlijke visitatie over allen, die ii
gemene dienst staan.
Benoemd werden: dr K. H. E. Grave-
meyer, praeses, dr H. Schroten, Charlois,
ds W. A. Zeydner, Rotterdam, jhr L. de
Geer, Zeist, prof. dr J. N. Sevenster,
Amsterdam.
De laatste vier leden hebben tot
secundus: dr W. J. de Wilde, Den Haag,
ds G. J. Koolhaas, Lopikerkapel, C. Kley-
wegt, Nijmegen, E. Scheenstra, Deventer.
Op Donderdag 12 April zal de Synode
opnieuw bijeenkomen tot het doen
de laatste benoemingen:
Op 1 Mei a.s. zal de Synode in de
Nieuwe Kerk te Amsterdam haar plech
tige eerste volle zitting houden.
ize kinderen en met al onze proble-
,en," aldus dr Van Itterzon.
Dr J. Sohoneveld uit Den Haag merkte
og o.m. op, dat het verlangen naar
Christelijke nijverheidsscholen bij vele
voorstanders van Christelijk onderwijs
nog zoek is en dat op dit punt nog
veel moet worden verbeterd.
Ds J. C. Koningsberger uit Amsterdam
sprak 's middags over de opvoeding
a-oorlogse jeugd. Er is, zo zei hij,
onbeheerste genotsdrang, een grote
eerlijkheid en een zucht naar avontuur.
Duurte, woningnood en de onzekere toe
komst scheppen nieuwe problemen. Een
ontwrichtings- en ontkersteningsproces
openbaart zich in defaitisme, fatalisme,
nihilisme en een gevoel van bedreiging
door het massale. De wereld is hoe lan-
hoe meer technocratisch geworden.
Ds Koningsberger besprak ter illustratie
aantal boeken en films. De ontker
stening is volgens een van de beschrlj-
der na-oorlogse jeugdproblemen het
grootst onder de jongere geschoolde ar
beiders, de leerlingen van de academie
/oor beeldende kunsten, de M.T.S., het
•onservatorium en de openbare kweek
school. Vele ouderen hebben geen idee
het enorme probleem dat de
oorlogse jeugd vormt. Zij beseffen ook
niet dat de kloof tussen hen en de jeugd
steeds breder wordt. Deze jeugd wil
stig genomen worden. De gedachte „deze
buien waaien wel weer over" moeten
/er van ons werpen. Het Christelijk
onderwijs heeft hier enorme kansen.
Bij de discussie bleek dat velen deze
voorstelling van zaken overdreven acht
ten, maar ds Koningsberger was
mening, lettend op zijn ervaring als le-
gerpredikant en als leraar, dat de meeste
door hem genoemde problemen ook voor
andere plaatsen dan voor Amsterdam
golden. Als eerste voorwaarde voor de
oplossing van dit na-oorlogse jeugdvraag-
stuk noemde ds Koningsberger een on
verbiddelijke gezagshandhaving door de
opvoeders.
Pleit voor aanvaarden
van overheidssteun
Op vergadering Bond voor
Geref. Jeugdorganisatie
(Van onze A'damse correspondent)
De jaarvergadering van de Bond voor
Gereformeerde Jeugdorganisatie, giste
ren te Amsterdam gehouden, was weer
druk bezocht. De bondsvoorzitter, ds J. C.
J. Kuiper uit Den Haag-West, deed een
beroep op de ouders om hun kinderen
alles te geven wat zij kunnen, zulks te
meer nu in deze t(jd een jeugdcultuur
zich baanbreekt, waarbij de bodemcul
tuur, het gezin, wordt vergeten.
De heer I. Stap uit Amersfoort sprak
over Overheid en jeugd. Hij zag geen
aanleiding voor de Gereformeerde jeugd
organisaties om overheidssteun te weige
ren, mits de vrijheid en de zelfstandig
heid dezer organisaties worden gerespec
teerd. Nog meer is deze steun nodig voor
de bearbeiding van de asfaltjeugd. Hier
ligt een taak voor gezin, kerk en over
heid. De Geref. kerk van Amsterdam
aanvaardt reeds overheidssubsidie voor
haar evangelisatiewerk en er zijn meer
zulke gevallen ln het land. Als wij
ïaar voor waken, dat wjj nooit het
diensthuis van de staatsopvoeding bin
nenlopen.
Mej. E. G. van Egmond, theologisch
candidate en huippredikster te Hengelo
(O.)," sprak over de jeugd in de fabriek.
Zij wees er op, dat door de eentonige ar
beid een nieuw type mens wordt ge
vormd, dat vaak moeilijk is te benaderen
en aan alle kanten wordt bedreigd en ge
schaad. Maar deze jongeren zijn schepse
len Gods. Zij deed een dringend beroep
om hen op te vangen en verder te helpen.
De bond telt thans blijkens de jaarstuk
ken van de secretaris-penningmeester, de
heer P. C. Monster uit Voorburg, 1454
clubs met 30.372 leden, 1664 leiders, 1440
leidsters en 1973 leden van oudervereni
gingen. Een begin is gemaakt met ar
beid onder kinderen van 8 tot 12 Jaar.
Ter gelegenheid van de 40ste jaarverga
dering (die in Rotterdam gehouden zal
worden) zal een gedenkboek worden
uitgegeven. De thologische candidate
mej. M. J. Schenkeveld te Alkmaar werd
tot secretaresse van de bond benoemd.
HOE DE SCHEPEN REILEN EN ZEILEN
AAGTEDIJK 28 N-York. Aalsdijk 29 Antw.
Aardijk 27 Azoren n R'dam. Alamak 28
Kreta n Calcutta. Alycone 28 Colombo
Calcutta. Alderamin 29 Montevideo Alh
na 27 St. Pauls Rock n R'dam. Alphacca
Montevideo. Amsteldiep 28 Madeira na
Bombay. Amstelstad 29 Colombo. Andtjk
28 Abaca. Arendsdijk 28 Baltimore. A
ne 28 Leixoes Arnedijk 28 Pt Rrthur.
dijk 28 R'dam n Bremen. Axeldijk 28 Phi
ladelphia.
BARENDRECHT 28 St Vincent. Bali 28 So<
rabaja n A'dam. Bernisse 27 Swansea. Bli-
tar 28 Colombo n Makallah. Bonaire 28
Barbados n Trinidad. Boschfontein 28 Ma
jorca n A'dam. Brem 28 Ouessant n Antw.
Borneo 27 Dublin. Bintang 28 Gibraltar n
N-York.
CARPO 28 Belfast n R'dam. Celebes 28 Suez
n Djakarta. Caltex Pernis 28 Wight n Sidon.
Caltex Nederland 28 Sidon. Caltex Utrecht
28 Kp Bon n R'dam. Caltex Leiden 28 Kp
Tenez. Clavela 28 Azoren n Key West. Co-
ryda 27 Mlrl n Singapore. Corilla 29 Perim
n Singapore.
DALERDIJK 29 Seattle. Danae 28 Flnlsterre
n Oran. Delft 29 Sebn. Domburgh 28 Bor
deaux n Casablanca.
ÉCHO 28 R'dam. Eemdtjk 28 Ouessant naar
Cuba. Escaut 28 R'dam.
FARMSUM 29 R'dam. Friesland 28 Suez n
Soerabaja. Frisia 29 Giblartar n St. Louis
du Rhone. Ferolca 28 St Nazaire n Bor
ates 28 Str.
IV 27 R'dam n Gothenburg. Hector 28
itania n Palermo. Heemskerk 28 Sydney,
clicon 29 Pt. Plata Hercules 28 Istanboel
Constanza. Hermes 28 Cristobal n Cura-
o. Hoogland 28 Kopenhagen n Emden.
IBIS 28 Parijs.
JUPITER 28 Oran.
KIELDRECHT 29 R'dam. Katwijk I Terneu-
zen. Kedoe 28 Blllton n Makassar. Kelber-
A'dai
Ker
Londen Kota Gede 29 R'dam n Djakart;
LANGKOEAS 28 Pladjoe n B. Papan. Lant
leescott 28 Aden n Japan. Larenberg
Gibraltar n Savona Leertum 29 Le Havi
n R'dam. Lekkerkerk 29 Marseile n Ca.
cutta. Llnge 28 Golf v Blccaye. Lutterker
28 Ouessant n Antw. Loosdrecht 28 Kar;
chl. Loppersum 2 Vlaardingen. Leny
Teignmouth. Lucita 28 Newcastle n R'dan
ooer^Jaoa
Y door LEO BROEKSMI1
Er zijn echter mensen, die deel uit
maken van zulke benden, zonder
openlijk tegen ons op te treden. Dat
zijn de mannen achter de schermen,
die anderen ophitsen, die wapens ge
reed houden en aanslagen uitlokken,
die ze door anderen laten opknappen;
aanslagen waarvan onze jongens het
slachtoffer worden. Vandaag hebben
wij bij twee mensen landmijnen ge
vonden. Hier hebt u het rapport van
vorige maand: achttien doden en tien
tallen zwaar gewonden door landmij
nen. Ik ben verantwoordelijk voor
onze jongens en elke soldaat, die ge
dood wordt door een landmijn, die
door burgers is verborgen, beschouw
ik als vermoord door de kampong
intellectuelen als die goeroe en mo-
din*), bij wie wij vanmorgen de mij
nen vonden. Dat zijn franc-tireurs en
als wij het oorlogsrecht wilden
toepassen, zouden ze de kogel
krijgen. Dat doen wij niet en
daar ben ik het mee eens. Zij
zijn ook weer opgehitst, eerst door
de Jappen, daarna door onverantwoor
delijke propagandisten. Maar ze heb
ben niet de rechten, die een krijgsge
vangene heeft, die een uniform draagt.
Ik heb hun gevraagd, waar die mijnen
Dorpspriester.
vandaan kwamen. Aan een gevangen
soldaat behoef ik niet te vragen, van'
wie hij r.'n wapens heeft. Daar ziet u
het verschil al. Toen de goeroe wei
gerde te antwoorden, heb ik hem een
flinke rammeling gegeven en daarna
heeft de modin mij verteld, wat ik
moest weten. De mijnen kwamen uit
Pasoeroean en ik heb de commandant
daar al gewaarschuwd. De twee ge
vangenen, met wie u medelijden hebt,
zijn nog gezond en tientallen van onze
jongens, die anders door de volgende
landmijnen in stukken gereten zou
den worden, blijven nu ook gezond.
Zelfs al had ik nog harder moeten
slaan om dat antwoord er uit te krij
gen, dan had ik dat nog redelijk ge
acht. Wij zitten hier in een primitieve
omgeving, met landmijnen, sluip
schutters en rampokkers. Het is ge
makkelijk genoeg om in een gezellige
huiskamer, met een kopje thee en een
goede sigaar, te vertellen hoe de men
sen zich tegenover elkaar moeten ge
dragen. Dat is theorie en die ken ik
ook. Maar hier beleven wij de prac-
tijk en die is, dat ik verantwoordelijk
ben voor ruim zestig soldaten; jon
gens die in het vaderland een moeder
en een meisje, misschien wel een
vrouw en kind hebben.
Als wij terugkomen, dan zullen er
lege plekken zijn in onze rijen. Er
zullen ook jongens zijn, die gezond en
flink zijn weggegaan en die tot men
selijke wrakken verminkt terugkeren.
Dan wil ik weten, dat ik heb gedaan
wat ik kon om de offers zo gering mo
gelijk te houden, luitenant. En als ik
twee inlanders, die als franc-tireurs
tegen ons optreden moet afranselen
om tien gruwelijke ongelukken met
landmijnen te voorkomen, dan neem
ik dat op mij."
De luitenant was getroffen door de
ernst van die verantwoording. Hij kon
het niet volledig met de ander eens
zijn, maar dat nam niet weg, dat zijn
eerste indruk over deze man fout
geweest. Hij was geen bruut, die
een opwelling en uit minachting voor
gekleurde mensen er op los sloeg. Hij
had zijn verantwoording afgewogen
en uit de gebeurtenissen een handel
wijze bepaald. Al was er veel voor te
zeggen, toch vond Verhagen deze
handelwijze verkeerd, maar dat gaf
hem niet het recht deze officier te
minachten.
„Ik vond het beter, de zaak volle
dig uit te praten," zei de kapitein, zijn
aarzeling ziende. „Ik wil u mijn me
ning niet opdringen, maar het is goed
dat u weet, dat mijn optreden op een
mening berustte." Toen de luitenant
wilde antwoorden, weerde hij dit af.
„Ik heb ut gezegd, luitenant, dat ik u
mijn mening zou geven en er dan
niets meer over wilde horen. Ik be
schouw dit gesprek dus als afgehan
deld."
Die avond, toen Verhagen alleen
voor de pondok zat, kwam zijn kor
poraal hem om raad vragen. „Luite
nant, wij hebben gehoord hoe de kap-
tein vanmorgen twee gevangenen
heeft verhoord. Jan Timmers, die er
bij was, heeft het verteld en ik heb
hem gezegd, dat ze er mij niet voor
zouden krijgen om daarbij te helpen.
Nu wilde ik u vragen, of de kaptein
het recht heeft, ons daar toe te ver
plichten."
Verhagen keek hem ernstig aan.
„Dit is een heel moeilijk probleem,
korporaal, en ik heb juist de belich
ting van de andere zijde gezien." Hij
Behang
herhaalde de opvatting van de kapi
tein en de korporaal knikte naden
kend. „Zo had ik het inderdaad nog
niet gezien, luit. Maar toch kan ik het
er niet mee eens zijn. Een gevangene
slaan, wiens handen op z'n rug zijn
gebonden, dat is geen mannenwerk.
En u hebt nog geen antwoord op mijn
vraag gegeven. Als de kaptein mij op
draagt om daarbij te helpen, mag ik
dan weigeren?" Hij keek de luitenant
vertrouwend aan.
„Daarop kan ik geen antwoord ge
ven, korporaal. In het algemeen moet
elke order worden gehoorzaamd, ten-
t Advertentie)
zij je geweten je werkelijk verbiedt
dat te doen. En of dat zo is, hangt van
de omstandigheden af en van je eigen
innerlijk, dat bij ieder mens verschil
lend is."
„Maar wat zou u zelf doen, luit?"
drong de ander aan.
Verhagen voelde het gewicht van
zijn antwoord. „Dat wil ik je liever
niet zeggen," besloot hij. „Dat zou
tr9uwens ook niet doorslaggevend zijn
vo'or een ander."
De korporaal drukte hem de hand.
„Ik begrijp het, luit, en het antwoord
weet ik nu toch!"
Peinzend bleef de luitenant achter.
Hij had geen spijt van zijn woorden,
maar hij bedacht bezorgd, welke moei
lijke problemen deze jongens, die nog
zo jong waren, te beslissen kregen.
Indië was een zware leerschool, maar
als ze die hadden doorlopen, zouden ze
ook kerels zijn.
Het bleef onrustig in hun streek. De
aanslagen met landmijnen in de om
geving van Poerbolinggo waren nu
heel wat verminderd, maar in een
andere buurt laaide plotseling het ver
zet op. Het was de kampong Bandja-
ran, die het middelpunt van een
nieuwe actie scheen te zijn. Het be
gon met een schermutseling tegen drie
rampokkers, die een autobus overvie-
MAASKERK 29 Monrovia. Macuba 28 Oues
sant n Tripoli. Madoera 28 Perim n A'dam
Malvina 29 Singapore. Manoeran 28 Mes
sina n A'dam. Mapia 28 Z. Banka n Bela-
wan. Marcella 28 Panillac. Marken 28 Dakai
n A'dam. Mentor 28 Haifa. Monica 2<
Brunsbuttel n R'dam. Merwede 2 Houston
Modjokerto 28 Singapore n Penang. Mu-
rena 23 Dover n Mena Alahmadl.
drecht 28 Madeira n Le Havre
NIGERSTROOM 28 Takoradi. Noordwijk 28
Kp Espichel n R'dam Nettle 28 Grimsby
n Middlesbro. Nelly 27 Saffy.
OMALA 29 Perim n A'dam. Or
ion 28 Rostock
PAPENDRECHT 29 Pt Rico n R'dam. Posei
don 28 Mona n La Gualr. Pr. Philips Wil
ier ~^si
RAKI 28 Pladyn n Macassar. Riouw 28
res. Roepat 28 Ouessant n A'dam Rottl 28
Semarang n Holandia. Rijn 28 Lissabon.
Rijnkerk 26 Beira n A'dam.
EAHAM 28 Kings Lynn n R'dam. Salland
28 Recife. Samarinda 29 Bombay. Sommels-
dijk 29 Antw. n R'dam. Stad Alkmaar 29
R'dam. Stad Arnhem 28 Flnisterre. Stad
Breda 30 Panamakanaal Stad Lelden 28
Galapagos Archipel. Stad Maassluis 28 Fl
nisterre. Stad Maastricht 29 Savona n Saffi.
Sumatra 28 Londen.
TAMO 28 Recife n R'dam. Tyro 28 Drogheda
Tabian 28 Bahrein n Calcutta. Talisse 29
Soerabaja. Tarla 28 Kaap Elba n Abedan.
Tawall 28 Iviza Balearen. Telamon 28 Ma-
racalbo n N-York. Tltus 27 Gereklni naar
Sfax. Tjikamjek 28 Rlo de Jan. n Kobe.
Tjipanas 29 Mirl Tosarl 28 Penang n R'dam
Trompenburgh 28 Kings Lynn n R'dam.
UTRECHT 28 Manila n Los Angeles
REDE 28 Avonmouth n New Port. Van Gel
der 23 Hamburg n Huil. Veenenburgh 28
Middlesbro.
WATERLAND 28 Las Palmas. Westland 28
Bahia n A'dam. Wleldrecht 27 Portland
Woensdrecht 28 lbraltar.
ELAND (KRL) 29 R'dam. Zonnewljk 28
Startpoint n Hamburg.
PASSAGIERS- EN TROEPENSCHEPEN.
DORSETSHIRE 29 R'dam.
GROTE BEER 28 Melbourne n Sydney.
MINJAK 28 Tunis n Djakarta.
JOH. v. OLDENBARNEVELT 28 A'dam naar
Sydney.
ORANJE 29 A'dam.
INDRAPOERA 28 Guardaful n R'dam.
ROMA 9 Rotterdam
CASTEL BIANCO 28 Enggsno ell. n A'dam
SIBAJAK 28 Benkulen n R'dam.
MARKT- EN VISSERIJBERICHTEN.
GOUDA. 29 Maart. Aangevoerd 59 partijen,
e soort 2.8—2.23 2e soort 2.10—2.17. extra
Dort tot 2 27. Handel kalm.
SC HEVEN INGEN. 29 Maart Hedenmorgen
.•as er geen aanvoer van verse vis uit zee
Verwacht worden morgen 1 A 2 loggers.
LJMUIDEN. 28 Maart. Prijzen per kg. Heil
bot 3.30—2.20, gr tong 2 38-2 20. gr m tong
1.94. kl m tong 1.96—1.80. kl tong I
1.36—1.25. kl tong II 1.14—96. tarbot I 380—
30. schartong 4933. gr schol 75. gr m schol
94—71. kl m schol 92—82. kl schol I 77—87.
kl schol II 58—24. schar 30-17.50. bot 21—20.
haring 26.50—11. makreel 10—10.60. kl
vis II 57—49. wijting 404 50—22, gr gul
5942. midd. gul 5340. kl gul 4240. poon-
21—14. kl koolvis zw 29—23, kl koolvis
42—40. gr kabeljauw 174134. gr koolvis
.1—38. gr koolvis wit 94—90. gr leng 92—
82. Aanvoer 5240 kisten.
IJMUIIDEN. 29 Maart. Besommingen
rawlers Sch 9334.900, 1 trawler met
21.100: loggers Ro 9—1854. 1—2475.
WATERSTANDEN.
DEN HAAG, 29 Mrt. Mannheim 430 0.20,
rier 401 +0.18, Keulen 435 +0.32, Ruhrort
iO +0.36. Loblth 1272 +0.23, Nijmegen 1028
+0.11, Arnhem 999 +0.09. Eefde 544 —0.11.
nter 435 —0.10. Namen (La Plante) 270
Borgharen 4344 —0.22, Belfeld 1489
Venlo 1425 +0.86. Grave 687 +0.51.
iwijk 157 -0.15. Stuwen zijn open te
Roermond. Belfeld, Sambeek en Llth.
len.
(Wordt vervolgd)
(Advertentie)
Die slopende Rheumatiek
maakt U humeurig en siek
naar bovendien raakt Uw hele gestel
r van ondersteboven. Ga toch zó niet
erder, drijf die slopende pijnen uit Uw
leden. Met KruschenWonderlijk, wat
die zes minerale zouten, waaruit
Kruschen is samengesteld, voor U doen.
Met Kruschen voert ge de bloedzuive
rende organen precies datgene toe, wat
ze nodig hebben om weer met jeugdige
kracht te kunnen functionneren. Het
bloed gaat weer krachtig stromen en
de onzuiverheden, die nu oorzaak zijn
van Uw tergende pijn, worden langs
natuurlijke weg afgevoerd regelmatig
■t radicaal.
De 29-j. journalist H. J. E.. die in
het Rotterdamse Parool onder de kop:
„Bedrogbedrogbedrog" een
spiritistische seance had beschrven en
daarmede de eer en de goede naam var
Tiedium zou hebben aangetast, is
ontslagen van redhtevervolging.
Hogere bezoldiging voor
Alg. Rekenkamer
De regering wil de bezoldigingen van
de leden der Algemene Rekenkamer, die
reeds van f 950 tot f 1000 per maand ver
hoogd ïouden worden, thans op f 1125
brengen Voor het inkomen van de voor
zitter. dat aanvankelijk van f 1100 op
f 1125 zou worden gebracht, wordt thans
een verhoging tot f 1350 per maand
voorgesteld. Deze nieuwe wijzigingen
zijn een uitvloeisel van de verhoging der
topsalarissen- Ze zullen, wanneer het
wetsontwerp wordt aangenomen, terug
werkende kracht hebben tot 1 Januari
van het afgelopen jaar.
Opnieuw vragen over algem.
inspecteur rijkspolitie
Voor de tweede maal heeft het Tweede
Kamerlid Verkerk (A.R.) aan de minis
ters van Binnenlandse Zaken en Justitie
vragen gesteld over de benoeming van
de gepensionneerde kolonel der generale
staf G. Penders tot algemeen inspecteur
van de rijkspolitie. Het Kamerlid infor
meert thans, waarom de ministers op
13 Maart meedeelden, dat de vorige
vragen nog niet konden worden beant
woord, omdat de benoeming nog niet
had plaats gehad, terwijl het betreffende
K.B. op 12 Maart gedateerd blijkt te zijn.
Voorts vraagt de heer Verkerk, of de
nieuwe algemeen inspecteur is onder
worpen aan een geneeskundig onderzoek.
Advertentie)
Kindje verkouden?
Dan rug. keel en borstje
r^rrrzt
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiüiiiiiiiiiiiuiiiiiiinHiiiiHfniiuiiwituiiiUiiuiiHe
Het lied der
aethergolven
VRIJDAG 30 MAART.
HILVERSUM I (402 m).
VARA 7.00 Nieuws. 7.15 Gram. 8.00 Nieuwe
en weerber 8.15 Gram. 8.50 Voor de huls
vrouw. 8.00 Gram. (9.30—8.35 Waterstanden).
VPRO 10 00 ..Thuis", causerie. 10 06 Morgen
wijding. VARA 10.20 Gram. 10.30 Voor de
vrouw. 10.45 Planoconcert. 11.10 Radiofeull-
leton. 11.30 Orgel en zang. AVRO 12.00 Amu
sementsmuziek. 12.30 Land- en tuinbouwme-
dedellngen. 12.33 Sportpraatje. 1.00 Nieuws.
1.15 AVRO-allerlei, 1.20 Orgel, piano en vlooL
2 00 Voor de vrouw. 2.20 Gram. 2 40 Voor
dracht. 3 00 Gevar. programma. VARA 4 00
Gram. 4 30 Voor de kinderen. 5 00 Vocaal
dubbelkwartet. 5 20 Muzikale causerie. 6 00
Nieuws. 6.15 FelicltaUes. 6.45 „Denk om de
bocht". 7 00 Kinderkoor. 7.15 Prljzenpreatje.
VPRO. 7.30 „Breken en bouwen", causerie.
7.50 Berichten. 8.00 Nieuws. 8.05 Boekbespre
king. 8.15 Klein koor. 8 35 „De groei naer
Wereldeenheid", causerie. VARA. 9 00 Ver-
zoekprogramma. 9.40 De Ducdalf. 10.00 Bui
tenlands weekoverzicht. 10.15 Gram. VPRO
1040 „Vandaag", causerie. 10.49 Avondwij-
dlng. VARA 11.00 Nieuws. 11.15 „Huwelijk
van A tot Z". causerie. 11.3012.00 Gram.
HILVERSUM II (298 m.)
KRO 7.00 Nieuws. 7.15 Ochtendgymnastiek.
7.30 Grarn. 7.45 Morgengebed en lit. kalen
der. 8.00 Nieuws en weerber. 8.15 Gram. 9 00
Idem. 9 35 Idem. 10.05 Omroeporkest. 10.45
Gram. 11.00 Voor de zieken. 11.40 Kamer
koor. 12 00 Angelus. 12.03 Gram. 12 30 Land
en tuinbouwmededellngen. 12.33 Pianospel.
12.55 Zonnewijzer. 1.00 Nieuws en Katholiek
Nieuws. 1.20 Actualiteiten. 1.25 Amusements
orkest. 1.43 Voor de vrouw. 2.00 Bariton en
plano, vocaal dubbelkwartet en tenor en
orgel. 2.50 Gram. 4 00 Voor de zieken. 5 00
Voor de Jeugd. 5.15 Kinderkoor. 5.43 Liedjes
over Parijs. 6.18 Katholiek signaal. Indone
sisch commentaar en Amerikaans commen
taar. 6.30 Metropole Orkest en soliste. 632
Actualiteiten. 7.00 Nieuws. 7 15 Regerlngsultz.
„Verklaring en- toelichting". 7.36 Pianoduo.
7 48 Katholiek signaal. Parlementair overs,
en buitenlands overzicht. 8.00 Nieuws. 8 08
De gewone man. 8.12 Kamerorkest en soliste.
(Om 8 30 Actualiteiten). 9.00 Voor de jonge
ren. 9.30 Gram. 9.30 Brabants halfuur 1020
Sympbonette-orkest, klein koor en eollsten.
(Advert entte)
KIESPIJN! sa
Mijnhardt's Kiespijnpoeders. Doos 45 cf
ENGELAND, BBC Home Service, 330 m.
12.00 Lichte muziek. 12.30 Hoorspel. 1.00
Gram. 1.30 Voor de arbeiders. 155 Weerber.
2 00 Nieuws. 2 10 Reportage 2 20 Gram. 3 00
Gev. muziek. 3 30 Gram. 4 00 Crltleken. 4 43
BBC Midland Light Orchestra. 8 30 „Round
Britain quiz." 6 00 Voor de kinderen. 6 55
Weerberichten. 7 00 Nieuws. 7.15 Sport. 7.20
Lichte muziek. 8.00 Hoorspel. 820 Planoduo.
8.40 Hoorspel. 9 00 Variété. 915 Klankbeeld.
10.00 Nieuws 10.15 Amerikaanse nieuwsbrief.
10.30 Gev. programma. 1100 Strijkorkest.
12.00—0 03 Nieuws.
ENGELAND. BBC Light Programme.
1500 en 217 m.
12.00 „Mrs. Dale's Dagboek". 12 19 BBC
Welsh Orchestra. 12.43 Hoorspel. 1.00 Arbel-
dersorkest. 1 30 BBC Northern Orchestra en
solist. 2.15 Voor de kinderen. 2.46 Voor de
kleuters. 2.00 Voor de vrouw. 4.00 Gevar. mu
ziek. 4.30 Voor de soldaten. 4.45 Banjo-mu-
zlek. 5.15 „Mrs. Dale's Dagboek". 6 30 Ver
zoekprogramma. 6.00 Vragenbeantwoordlng.
6.30 Variété-orkest en solisten. 7.15 Hoor
spel. 7.30 Dansmuziek. 8.00 Nieuws. 8 25 uur
Sport. 8.30 Verzoekprogramma. 9 00 Discus
sie. 9.45 Gev. programma. 10.30 Hoorspel. 11 00
Nieuws. 11.15 Actualiteiten. 11.30 Rhvthmlsehe
muziek. 1135 Amusementsmuziek. 12 00 Voor
dracht. 0.19 Dansmuziek. 0.56—1.00 Nieuws.
BRUSSEL 324 en 484 M.
324 M 11.45 Gramofoonmuzlek. 12.30 Weer
berichten 12 32 Omroeporkest. 1.00 Nieuws.
1.13 en 2.00 Gramofoonmuzlek. 3 00 Operette
muziek. 4 00 Gramofoonmuzlek. 4 30 Lichte
muziek 5 00 Nieuws. 5.10 Gramofoonmuzlek.
5 30 Hammond-orgelspel. 6 10 Voordracht. 6 20
Gramofoonmuz. 8 30 Voor de soldaten. 7 00
Nieuws. 7 30 Filmrevue. 7.50 Radlofeutlleton.
8 00 Filmmuziek. 8 13 Omroeporkest en solist.
10 00 Nieuws. 10.15 Jazzmuziek. 10 45—12 00
Operamuziek.
BRUSSEL 4.84 r
2.05 v
1.00 u
r Niet
1.10, 2 30. 3 00 en 3 35 Gramofoonmui
Viool en piano. 4 50 Gramofoonmuzlek. 5 10
Vertoekprogramma. 6 30 en 7.00 Gramofoon
muzlek 7 45 Nieuws. 8 00 Omroeporkest. 915
Gramofoonmuzlek. 10 CO Nieuws 1015 Kamer
muziek. 10.55 Nieuws. 11.00 Gramofoonmuzlek.
1155 Nieuws.
Do Schied&mse kantonrechter sprak
een Vlaardingse winkelierster vrij. die
:erecht rond wegens overtreding van de
loterij wet. daar zij reclame had gemaakt
met een dag gratia kopen in de maand
December.
