Over het oude Leiden
droom vail M schoon
vleugel t
verleden
de
Dertig jarig
intiem
bestaan van
herdacht
de L.C.K.V.
Voor de ministers at
Mi Bw shag dat pakje
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
3
WOENSDAG 14 MAART 1951
De dingen, die voorbijgaan
De burgerij luisterde naar de
concerten op „Musis"
ELKE STAD heeft haai eigen wezen, haai eigen karakter. Altijd vindt
men daai iets van die eigenaaidige. weemoedige sfeei, welke
Couperus heeft benadeid in zijn to man: „Van oude mensen, de dingen
die voorbijgaan". Altijd vindt men daai naast elkaai veroudering, ver
wording van stiaten, huizen en peicelen naast uitbouw en nieuwe groei.
waarvan ook een Boidewijk in „Het Eiberschild" getuigt. Als wij iets
trachten vast te leggen van die ondefinieerbare atmosfeer, eigen aan de
Sleutelstad van een halve eeuw geleden, dan moeten wij bedenken, dat
het omstreeks 1900 al weer 60 jaar geleden is. dat bij Hazenberg Co
het beroemde boek Studententypendooi Klikspaan verscheen. Dan
dienen wij te beseffen, dat reeds weer zoveel jaren waren vervloden,
sinds Hildebrand ons zijn scherpe kijk gat op de Nederlandse en ook
Leidse samenleving van de jaren 18301840.
Het jaar 1900 betekent voor Leiden. zo-
als voor vele steden een „kentering" tus
sen het oude en het nieuwe. Het verle
den handhaaft zich nog krampachtig er
toch zijn wij op dat tijdstip nog slechts
14 jaar gescheiden van de eerste wereld
oorlog. Een wereldoorlog, die de evolu
tie in meer dan één opzicht heeft ver
haast. Het is dan eerst twee jaar gele
den. dat Koningin Wilhelmina te Amster
dam in de Nieuwe Kerk werd ingehul
digd. Er is dan nog geen doorbraak
al dat overweldigend technisch nie
het natuurlijk leven is nog niet puntig
afgeslepen tot „modernismen". Gaver
dan thans vleugelt over deze oude stad
de droom van het verleden.
Wie in Leiden geboren en in lateri
Jaren ver over de wereld heeft gereisd,
hetzij in Indië. Amerika, Afrika of Fin
land, hij zal zich altijd weer dit Leiden
van zijn jeugd herinneren: De stilbloeien-
de. van zwanen doorploegde singels. De
•esten van roestkleurige waüen en poor
ten. Zijl- en Morspoort en de Burcht, ge
tuigende van een ver verleden. De hoge
trotse kerken. Pieterskerk, Hooglandse
Kerk, binnen wier koele beslotenheid de
ruis is van een ander leven dan
tierige straten met de jachtende m
menigte. De historische gebouwen als de
Waag, de Lakenhal, de Universiteit, waar
voor zovelen de geestelijke en culturele
basis gelegd werd voor het latere leven.
Het is de Universiteit, die grotendeels
het Leidse leven heeft beheerst.
„Gij gaat naar de academie, weet gij
wel wat de academie is?" Die vraag
wordt gesteld in de onvoltooide roman
„Willem van Bergen", student aan dt
Leidse Hogeschool (A. Gysberti Hoden-
pijl)). En dan volgt het antwoord: „Een
hollend paard, waarop de studenten rij
den. Voor velen duurt dit hollen niet lan
ger dan een paar jaren, want zij maken
zich langzamerhand meester'van de teu
gel en rijden dan met een bedaard ge
zicht, alsof zij nooit gehold hadden, naai
de plaats hunner bestemming". Zo is hel
•Inderdaad en men zou hieraan kunnen
toevoegen, dat velen dier aanvankelijk
.holleyde paarden" naderhand als dokter,
advocaat, leraar, een rustige stal vonden
in de een of andere Hollandse provincie
plaats of elders ter wereld, nadat zij de
Leidse academie voorgoed verlaten had-
Het deemoedige paarden-
trammetje
Hoe ziet dat Leiden omstreeks
1900 er uit? Winkels, warenhuizen en
kantoren hebben zich nog niet met
de ellebogen een plaats veroverd tus
sen de oude. berustende gevels der
patriciërshuizen. Veelal vindt men
voor de woningen nog de blauwste
nen stoep met pilaartjes, waartussen
zwarte, rouwende kettingen hangen.
Welk een hoorbaar standenverschil!
Men bemerkt reeds aan de klank der
koperen trekbel, hoe en door wie er
zal worden opengedaan.
De voetgangers gaan op de „kleint
steentjes". Verkeersasfalt is nog eer
wensdroom in het brein van een techni
cus. Het bescheiden hofje met de gera
niums kleurt, zoals zulks ook het geval
is in het centrum van Londen.
Van het station af tot aan de Plantage
rijdt een speelgoed-paardentrammetje.
Het is een grote weelde een fiets te be
zitten en men ziet er van het merk
„Humber" met gele houten velgen. Hoor,
hoe dan even later het goedaardige wie-
lengezwatel van vigilante, landauer, til
bury of dokterscoupeetje wordt geatta
queerd door de knalpot van een stoom-
fiets. De heer Driessen, een der firman
ten van de toenmalige Leidse Katoen
maatschappij, laat zijn zoontjes al heel
vroeg fietsen leren op de Hooglandse-
kerkgracht en de heer Timp, die eer
bloeiende volkszaak had op de Haarlem
merstraat. is een der eersten, die met een
nu al weer praehistorische. auto de be
wondering der Leidenaren wekt. De
mensen zitten in hun huizingen voor het
raam hun krantje te lezen met het
„raadsoverzicht" en het „gemengd
nieuws", een romannetje uit de biblio
theek of zij genieten van het toen veel
verkochte detectiveverhaal „De oude
de jonge Wilson". De deur van het v.
keltje van Stuur op de Hooigracht
geheel bedekt met deze soort lectuur.
De bewoners keken door het spionne
tje, wie er op de stoep stond en begluur
den elkaar vanachter hun paarsige hor
ren. Welk een klassiek beeld: De pijpjes-
rokende mannen op de banken van het
Van der Werffpark of in het Plantsoen,
de juffrouw-alleen of de oud-Indisch
gast in de tuinen van de Hortus. De
peueraar in zijn broze bootje op het Gal
genwater. de hengelaar langs de Vliet,
uitziende over een landschap, dat zo door
Ruysdael of Van Goyen geschapen kon
zijn. En op Zaterdag spuit de fontein op
de Vismarkt en op andere dagen, die in
het Plantsoen, waar in het vijvertje de
goudvissen zwemmen. Hoe verheugt
men zich op een parade op het Schutters
veld! De sport is nog niet zo vertech-
niekt. maar er zijn voetbalclubs als Ajax
en De Sportman, terwijl de eerste korf
balclub Vitesse wordt opgericht.
De emancipatie bevindt zich nog ln
haar windselen en de frêle jonge vrouw
wordt 's avonds afgehaald, „gechaperon
neerd", als zij terugkeert van een concert
van Toonkunst, Sempre Crescendo, de
Gehoorzaal of van de schouwburg. Be
halve de studentensociëteit Minerva zyn
er die voor de gegoede burgerij, Concor-
Amicitia. terwijl druk bezochte
café's Neuf en de Harmonie zijn, waar
men de promenade op de Breestraat kan
gadeslaan.
Tot de geliefde dingen van die tijd
behoort ccn bezoek aan de tuinen
van Zomerzorg of Musis Sacrum.
Daar zit dan breeduit de gegoede
Leidse burgerij van omstreeks 1900
in beste kleren op klapstoeltjes ge
schaard rond de hoge stellage van
een muziektent, waar Geijp, de diri
gent, het koper doet schallen dat het
een lust is. Uit het volle zomergroen
der bomen van Musis Sacrum valt
hoorbaar één enkel blad op het tafel
tje met de kogelflcsjcs.
In die tijd zijn de colbertjasjes dei
heren nog voorzien van korte revers; de
japonnen zijn lang en hoog gesloten aan
de hals. waarbij dameshoeden als bloem
perken! Het zijn die zomerconcerten, wel
ke het leven van de Leidenaar veraan
genamen, omdat de stad zonder studen
ten en professoren, die des zomers hun
landhuizen betrokken hebben, zo verla
ten schijnt.
Want nog slechts vijftig jaar geleden
gold het als een zeldzaam bewijs van
weelde, wanneer iemand uit Leiden naar
Valkenburg ging. naar de Ardennen of
een reisje langs de Rijn maakte. Het was
nog een gebeurtenis als men met de
stoomtram of het Katwijkse bootje naar
Katwijk ging, of deftiger naar Noordwijk,
om niet te spreken van Scheveningcn
droom van de stad geschonden, maar ook
veel der historische intimiteit is zuiver
bewaard gebleven. Veel lommerrijke bo
gingen op straten en singels verlo-
maar eender bleef het water, het
trekkende water van Oude-, Nieuwe- en
Stille Rijn. Daar. waar eens bij de Nieu
we Rijn het naiëve Gangetje was en het
boogvormige houten Karnemelksbrugge-
waar oude mannen hun kringetjes
spuwden, is nu een modern verkeers
plein ontstaan, maar het uitzicht op de
klassieke Korenbeurs is nog steeds het-
In een ander deel der stad, aan hel
einde der Hooigracht, verdween de hou
ten ophaalbrug en een verbrede Peli
kaanstraat deed de Parochiale Jongens
school uitdagend naar voren springen.
Hoeveel eendere namen als een halve
eeuw geleden, hoeveel straten, waar in
hetzelfde pand een zaak in sigaren of
kruidenierswaren werd voortgezet, of
schoon niet altijd zo'n zaak van vader
op zoon overging. Het Rapenburg
toont thans het enigszins geschonden
beeld van de Amsterdamse grachten,
waar vele der 17e eeuwse patriciërshui
zen de metamorphose moesten ondergaan
van kantoor, bureau ener organisatie of
bondsgebouw.
En zulks is ook het geval met de Hooi
gracht, iets verder uit het stadscentrum
gelegen dan het Rapenburg,
zich omstreeks 1900 vele gestyleerde
huizen bevonden, bewoond door notabe
len, de gegoede burgerstand en professo-
Daar woonden omstreeks 1900 be
trekkelijk dicht bijeen de professoren
W. van der Vlugt, die de Wijsbe
geerte van het Recht doceerde (de
vader van de tegenwoordige Finse
gezant), Verdam de Nederlandse taal
en letterkundige en de over gans de
wereld beroemd geworden natuur
kundige Lorenz, van wiens vroegere
woning nog een gedenksteen in de
gevel getuigt. Dagelijks kon men
hen naar de Universiteit zien gaan,
over de Hooigracht, het hoekje om
van de Pieterskerkkoorsteeg, de col
legetas onder de arm.
Wij noemden in de aanvang van dit
artikel het jaar 1900 als het begin ener
periode van „kentering" en dit gold ook
voor de medische stand. Ouderwetse
huisdokters, zoals er op de Hooigracht
woonden, een Longepee en een Voorthui
zen en zelfs nog een oude chirurgijn als
dokter Schretlen (voor wie
"-Tl
met zijn Pier. De wonderen der w<
moesten zich nog gaan voltrekken: Wijn
malen met zijn eerste vliegdemonstraties
en terrein te Oegstgeest naast villa
Pomona!
Veel meer dan thans speelde Het leven
zich af binnen de huizen, waar men bij
gaslicht (als het „kousje" tenminste wil
de branden) en onder het genot van een
glaasje Bisschopwijn een spelletje domi
no speelde en de familieband gehand
haafd bleef rond het ganzenbord. En
mocht het leven hier en daar wat al te
veel wegnissen, de studenten met hun
.Gaudeamus Igitur" zorgden wel voor
>en bruisende levendigheid. De galm van
hun nachtelijk lied zwierde boven de
helmen der Leidse agenten en verstilde
vóór de, van 1581 daterende, bakkerij
Speel in de Maarsmanssteeg, waar
vijf uur 's ochtends het verse kadetje
prikkelend geurde. Reeds hoorde men
dan ook het donker gestap en gedreun
mannen, die naar de fabrieken gin
gen. Welk een hervormingen moesten
nog plaats vinden, eer de sociale wetge
ving tot een kolossus was uitgegroeid
De pryzen uit die tijd: Een broodje
kostte zeven, een taartje 3, een bosje
wortelen 1 en een pond peperappeltjes
10 cent. Voor een doosje goede Kremlin
sigaretten (Stalin was toen nog vér) be
taalde men een dubbeltje en voor een
derde klasse retourtje Den Haag 40 cent.
„Kom daar nu er eens om!"
Het Leidse „Quartier Latin"
Onherroepelijk heeft de noodzakelijke
uitbouw en het moderne verkeer de stille
novum was een „electriseer-apparaatje"
te bezitten) raakten meer en meer in de
verdrukking door de vorming van mo
derner doktoren en specialisten.
In kalm tempo reed de gemoedelijke
huisdokter, tevens raadsman der familie,
in zijn coupeetje voor en als de „profes
sor" er bij gehaald werd, was men door
gaans op sterven na dood. Het fondswe
zen verkeerde nog in embryonaal sta
dium en het tarief van de huisdokter
varieerde van 1 tot 2 gulden per visite.
De Leidse apotheker was gul en gaf bij
elk recept een rond spanen doosje met
anijsdrop toe. Het ziekenhuis Sint Elisa
beth was toen nog slechts een bescheiden
gebouw en daarover woonde de oude
heer Engeltjes, een markant type, wiens
zoon, de heer H. G. Engeltjes, een zes
tiger. thans in Den Haag woonachtig is.
Behoudens dan de verschijning van
enkele stadstypen als „Heintje" of „Zotte
Bet", liefelijke namen uitgedacht door de
onbarmhartige schooljeugd, was een
straat als de Hooigracht vol strakke orde
en regelmaat. Bakker, slager, groenten-
man met hetboekje" kwamen aan
de deur cn tussen 9 en 12, als de jeugd
naar school, gymnasium of H.B.S. was
en er niet gehoepeld werd of met de
sportkar gereden, heerste er een welda
dige rust. Men kon er de triomfantelijke
straatroep horen van een Katwijkse met
haar „schcllevisterwijl de deftige
vruchtenkoopman Van der Putten met
zijn juk om, zijn waren aan de deftige
klanten ventte, 's Zomers schalde het
.aarrebeien" onder de blauwe lucht en
s winters klonk triestig het „mooie En-
Verheugende verklaring
Leidse commissie „Helpt Ambon in nood"
gaat over naar „Door de eeuwen trouw"
Ten voorbeeld aan andere plaatsen
en aan de landelijke stichtingen
OP VRIJDAG 16 FEBRUARI J.L. werd door de stichting „Helpt Ambon in nood"
een grote openbare avond belegd in de Stadsgehoorzaal te Leiden, waarop
enkele Ambonnese studenten medewerking verleenden en het woord werd gevoerd
door twee bevoegde sprekers. Na afloop van deze vergadering kwamen op verzoek
van de voorzitter der stichting enkele aanwezigen naar voren, die zich bereid ver
klaarden een afdelingsbestuur te vormen, waartoe op Vrijdag 23 Februari d.a.v.
ccn vergadering zou worden gehouden in een der zalen van de Gcref. Zuiderkerk.
ze dat goed. De heer Van der
i heeft er veel plezier in.
Foto N. van der Horst.
In dezelfde week kwam door mede
delingen in de plaatselijke en landelijke
pers een conflict, dat reeds enige tijd be
stond tussen bovengenoemde stichting e
de stichtinj „Door de eeuwen trouw'
naar buiten. Bovendien bleek, dat ii
Leiden reeds een afdelingsbestuur van d
laatstgenoemde stichting was gevormd
„En 't is zo'n lekkere kerel"
Zilveren praeses door huldiging overvallen
E LEIDSE CHR. KAMPEERVERENIGING bestaat dertig jaar. Het bestuur
voelde er niet veel voor om als vereniging een feest in elkaar te zetten, maar
toen bleek, dat de heer A. J. v. d. Pompc, de zeer actieve praeses van deze belang
rijke tak van jeugdwerk, niet minder dan 25 jaar deel uitmaakt van het bestuur,
kon men aan een herdenking niet meer ontkomen.
Het bestuur heeft werkelijk met de drijving kon de tweede voorzitter zeggen.
DE
grootste animo en in echte kampgeest de
nodige voorbereidingen getroffen. En de
romantische sfeer van het eeuwenoude
slot „Oud-Poelgeest", waar het samenzijn
de L.C.K.V.-prominenten werd ge
houden, droeg er in niet geringe mate
bij, dat het gisteren een avond is ge
worden om nooit te vergeten. Groot ple-
bestond er vooral om het feit, dat
de heer Van der Pompe zo om de
had weten te leiden, dat hij zich om
half 8 genoodzaakt zag dringender zaken
anderen over te laten. Hulde werd
gebracht aan de voorzitter van K. en O.,
de heer H. de Wilde, die hierbij een ste
vig handje heeft geholpen.
Met het klassieke „En 't is zo'n lekkere
kerel" werd de jubilaris, die vergezeld
zijn echtgenote, binnengezongen.
Ds Geursen. de 2de voorzitter van de
L.C.K.V., hield een zeer geestige toe
spraak. die correct in drie punten uiteen
viel: het principe van de vereniging, de
geschiedenis en de voorzitter.
Gesprekken met collega's uit verschil
lende grote plaatsen in ons land hebben
ds Geursen aangetoond, dat datgene wat
n het Leidse jeugdwerk met de L.C.K.V.
s bereikt, werkelijk een top betekent en
ils uniek kan worden aangemerkt. De
L.C.K.V. beoogt kampwerk in de stijl van
het Christelijk gezin, ook een stijl, waar-
iedereen zich thuisvoelt.. In alle pret
wil zij het Evangelie van Jezus Christus
uitdragen. Zij is een uitstekende organi
satie, ondanks de moeilijkheden, waar-
zich vaak genoeg geplaatst ziet,
ondanks de tegenslagen. Deze avond is
ook, aldus ds Geursen, om onszelf
•ns een pluim op de hoed te zetten.
Het kampwerk dateert al van 1918'19.
Een groep studenten begon toen aan
jeugdwerk te doen in de J.V. „Uw be
waarder zal niet sluimeren". Men ging
kamperen met arbeidersjongens.
In het kampwerk hebben deze studen
ten de stijl van de Ned. Chr. studenten
vereniging geïmporteerd. Van die stijl en
methode hebben wij veel geleerd. Ds
Geursen noemde de namen van Loek
Brands, dokter Meynen en dr J. Segaar,
drie figuren, aan wie het kampwerk zeer
veel te danken heeft. In 1921 kwam er
fusie tot stand tussen „Uw bewaar
der zal niet sluimeren" en „Dient den
Heer". Het kampmateriaal bestond uit!
twee tenten en enkele petroleumstellen.
Ziel van de L.C.K.V.
gelse sprot", maar in harmonie met de
grijze nevelen.
Slechts zelden drong op de Hooigracht
iets door van het feestgedruis op plaat-
elders in de stad, van 3 October, 8
Februari of als er kermis was. Slechts
enkel Italiaans orgel, een
aapje, een „hardloper" vertoonden
zich dan, maar de verre klanken
vele orgels dooreen, verstoorden de
heven rust van dit Leidse „Quartier
Latin" niet.
Het was een tyd, waarop een ieder
nog alles van de ander wist. Hoe laat
die notaris met zyn huisdame het
hondje uitliet, hoe laat iemand naar
de kerk ging, hoe Iaat de lantaarn
opsteker gewapend met een soort
van stok de gaslantaarns deed ont
vlammen, hoe laat de „blindeman"
De afstand verleent aan het verleden
;n waas van poëzie, alsof heel het leven
toen intiemer en beter was. Men be-
lenke echter, dat het Leidse leven om
streeks 1900 even fel werkelijk en con
creet was als thans. De Leidenaar van
1900 verdiepte zich in beschouwingen
de „Boerenoorlog" en bekeek de
platen van Cronjé, Joubert, Paul Kruger,
Lord Kitchener en Roberts. En wij
diepen ons thans in Korea! Over vijf
en zal ook een toerist voor het
ve stadhuis op de Vismarkt staan en
zijn bewondering uiten voor de, dan
„historisch" geworden gevel!
Alles vloeit, alle tijdperken beïn
vloeden elkaar cn zyn dooreen gewe
ven. Niets van het vroegere kan ge
heel verloren gaan, want het leeft
voort in het nieuwe geslacht en kan
als een bepaalde wereld herrijzen,
zodra men oude, vergeelde boeken,
waarin het vroegere ligt vastgegrifl,
openslaat. Dwaal eens op een middag
door de zalen van de Lakenhal. „Was
war kommt nicht wieder", maar ook
dit: „Alles ist neu und doch immer
das Alte".
H. S. Keuls
dat hij de ziel van de L.C.K.V.
een president, die met recht de zaak in
handen heeft. Van zijn diplomatieke ta
lenten profiteren we zeer, aldus ds Geur
sen. De L.C.K.V. gaat met haar tijd mee.
Dat blijkt wel uit het besluit van het
bestuur om dit jaar kampen in het bui
tenland (de Ardennen) te organiseren,
t.w. twéé gemengde kampen en één jon
genskamp. Sedert 1935 zit de vereniging
in Nunspeet. waar zij terrein overnam
van een Lutherse vereniging. In 1942
moest ook zij ophouden te bestaan. Maar
één jaar na de bevrijding kwamen zes
mannen weer bij elkaar, die elk een
tientje op tafel legden. Er waren nog
wat oude tenten over. Toen is de L.C.K.V.
herrezen. Nu bloeit zij weer als een jonge
bloem.
Ds Geursen bood de jubilerende voor
zitter een enveloppe met inhoud aan.
waarna vier kampers naar voren schoten
om de praeses op het schild te verheffen
Niemand heeft het de voorzitter kwa
lijk genomen, dat zyn dankwoord aan
verwardheid leed. „Jullie hebt me op
ccn reusachtige manier beet geno
men." Zeer dankbaar was hij voor de
vele vriendschap, die hem uit de
L.C.K.V. altyd is toegestroomd. Blij
was hij ook voor deze avond, die er
van getuigde, dat de vereniging nog
springlevend is.
Nadat ds Geursen nog een aantal ge-
luktelegrammen had voorgelezen, waar
onder een van de kerkeraad van de Herv.
Gemeente. waS er gelegenheid tot geluk
wensen. Het „officiële" deel was hiermee
ten einde. Aangezien hiervan al veel niet
voor publicatie geschikt was. lijkt het ons
goed over het tweede deel slechts te
zwijgen..... Alleen dit: het was de LC.
K.V. waardig
De Jockeyclub-allaire
Twee overvallers tol 1Vi j.
m.a. veroordeeld
Haagse rechtbank veroordeelde
gisteren E. H. B. en J. B. tot jaar ge-
vangenisstral met aftrek wegens diefsïa
onder bedreiging met geweld. Beide ver
oordeelden hadden deelgenomen aan di
overval op de z.g. Jockeyclub op d<
Laan van Meerdervoort 25a in dc
nacht van 20 op 21 April 1950 Er wai
2% jaar tegen hen geëist Twee andere
overvallers zullen binnenkort terecht-
Geen „Haagsche Post" meer?
Sinds enige tijd worden met verschil
lende geïnteresseerden onderhandelingen
gevoerd over de verkoop van het week
blad „De Haagsche Post". De erven Var
Os, die in Engeland wonen, schijnen niel
genegen te zijn, dit blad, door hun vader
gesticht en tot bloei gebracht, voort te
zetten. Wanneer men vóór 1 April niet
tot een resultaat komt, zal waarschijn
lijk de Haagsche Post niet langer ver
schijnen.
Medailles voor De Hofstadbloem
De minister van Landbouw, commis
saris Kesper en burgemeester Schokking
hebben fraaie medailles beschikbaar ge
steld voor de expositie De Hofstadbloem
Gisteren is een begin gemaakt met het
vegwerken van de ijsvloer en worden
'oorbereidingen getroffen voor de ont
vangst van al het sohoons, dat straks
22 Maart in volle glorie zal schitteren
Weer kleinere kranten
in België
Door de stijging van de papierprijzen
zullen de Belgische kranten binnenkort
genoodzaakt zyn of de omvang der bla
den te verkleinen of de pryzen ander
maal te verhogen. Het papier kostte
begin Januari reeds 8.80 franc per kilo,
op 1 April verwacht men een prys van
10.25 francs en men acht het niet on
waarschijnlijk. dat de prijs dit jaar zal
oplopen tot 14 franc.
„long living
Vreugde in Alphens grootste gezin
New-Yorkers zonden projector naar de
Martha-stichting
LONG LIVING TO THE AMERICANS De jongens en meisjes, die gister
avond de kerkzaal van de Martha-stichting tc Alphen aan den Rijn bevolkten,
voelden er alles voor, om de Amerikanen een lang leven toe te wensen. En om de
New-1'orkers, of althans sommigen van hen, „many thanks" te doen toekomen. Die
New-Yorkers immers bezorgden de Martha-stichting een „beautiful projector",
een projectie-apparaat (met geluid) om te stelen. Laat het nu net een Philips zyn,
een Amerikaanse Philips dan natuurlijk!
hebben
In New-York zgtelt de Trouw-c(
pondent Floris Canté. Hij is ook bekend
door de N.C.R.V. En hij is een oude be
kende van de heer J. M. Bouman, 1
naam met het Rode-Kruiswerk te Alphen
zo nauw verbonden is. De heer Bouman
bekleedt thans een functie bij de propa-
ganda-afdeling van de Martha-stichting
en de restdie begrijpt U al wel.
Immers, als de heer Bouman ergens
zijn schouders onder zet. dan komt het
voor elkaar. De Alphenaren herinneren
zich zijn werk onder de gevangenen
durende de laatste oorlogsjaren nog
te best. Wat zijn daar in Alphen onder
de onvermoeide en vaak gedurfde leiding
heer Bouman veel pakketjes
klaargemaakt
Zijn oud-medestrijder Canté doet
hem blijkbaar niet onder. Die wist te
New-York ruim ƒ3500 bijeen te brengen
het bedoelde apparaat. Daarvoor
oogstte hij de dank van het Martha-gezin.
Gisteravond was het dan zo ver
en kon gaan draaien. De Holland-
Amerika-Lijn had voor kosteloos vei
gezorgd, de belastingen lieten zich ook
niet onbetuigd en vroegen geen inv<
rechten.
Ds J. Th. Meijer, directeur van
stichting, hoopte dat zijn jongens
meisjes buitengewoon veel plezier
de projector zouden hebben. Hij dankte
de heer Bouman voor zijn initiatief, moed
durf. Natuurlijk ging zijn dank ook
vooral uit naar de heer Canté en
de Amerikanen, die het toestel hebben
bekostigd. „Deze ons onbekenden hebben
ons reeds zo vaak geholpen in het groot,
aldus spreker, en nu helpen ze ons
op deze wijze."
Ds Meijer verwachtte van het apparaat
veel moois en leerzaams voor de jongens
meisjes en voor de heer A. T.
Woerdekom, de propagandist, veel ge
noegen in verband met zijn werk. „Want
ten slotte moeten wij het toch ook
t Advertentie)
de liefde en de belangstel
ling van onze landgenoten."
Dat het werk der Martha-stichting aller
steun verdient, bleek deze avond ook
weer uit de uitstekende sfeer, die ei
de kerkzaal heerste. Het is natuurlijk
overdreven, maar we kregen toch de
druk temidden van een groot gezin te
verkeren. Er werden tal van aardige
films gedraaid, o.a. van de Holland-Ame-
rika-Lijn en de United States Information
Service. Daaronder was een Walt-Disney-
product „Het menselijk lichaam", dat het
bij de jeugd uitstekend deed.
Vier dagen vrij voor rijks-
en gemeentepersoneel
Voor zover de dienst het toelaat zal
op Zaterdag tussen Goede Vrijdag en de
Paasdagen, evenals vorige jaren, aan hel
rijks-, zowel als aan het gemeenteper
soneel vrijaf worden gegeven.
onder presidium van prof. mr J. Prins en
onder secretariaat van de heer H. J.
Lamers. Op grond van deze gegevens zijn
ondergetekenden, die op de vergadering
van 23 Februari belast werden met het
besturen van dit gevormde comité Leiden-
Oegstgeest, in contact getreden met aan
vankelijk enkele leden van het comité
„Door de eeuwen trouw" te Leiden, en
daarna in een gecombineerde -vergade
ring met het gehele comité dier stichting.
De gevolgen van deze besprekingen zijn
de volgende geweest:
1. Met ingang van de datum van ver
schijnen van deze verklaring, die aan de
gehele pers wordt overhandigd, is het
comité Leiden-Oegstgeest van de stich
ting „Helpt Ambon in nood" ontbonden
en zijn de medewerkers overgegaan tot
fusie met de stichting „Door de eeuwen
2. Alle contact met de eerstgenoemde
stichting wordt dus verbroken en alle
krachten worden vereend ten bate van
het werk van laatstgenoemde stichting.
Als argumenten voor deze vérstrekken
de daad gelden de volgende omstandig
heden:
1. De doelstelling van de stichting „Door
de eeuwen trouw" is duidelijker en meer
omlijnd betreffende de strijd om het zelf
beschikkingsrecht van de Republiek Zuid-
Molukken. en haar actie voert zo der
halve verder dan die van de Utrechtse
stichting, terwijl de materiële steun aan
de Ambonnese bevolking slechts dan ge
rechtvaardigd is, wanneer zij niet doel in
zichzelf is. Deze strijd is geen materiële,
maar een politieke strijd;
2. Samenwerking op voet van gelijk
heid is slechts in theorie te verwerke
lijken, daar de beide stichtingen ieder
propaganda voeren met eigen propaganda-
en verkoopmateriaal, dat niet door één
comité is te verspreiden of aan te bieden.
Samenwerking wekt hier verwarring en
schaadt het doel.
3. De pogingen, door de stichting „Door
de eeuwen trouw" aangewend, om tot
een vergelijk te komen, zijn naar de
mening van ondergetekenden door de
Utrechtse st!- >ing niet voldoende in acht
genomen, getuige de laatste „vredes
poging", die nog niet openbaar door deze
stiAting op bevredigende wijze is be
antwoord.
4. Door het feit, dat Ambpn in staat van
oorlog verkeert, is het dubieus en eist
het overleg, of het wel verantwoord is,
grote bedragen uit te geven tot steun van
studenten hier te lande, te meer, daar be
kend is geworden, dat hun collega's in
Indonesië zuchten in de gevangenis en
derhalve ook niet kunnen studeren. Daar
mee is niet gezegd, dat elke steun aan
de studerende jeugd uit Ambon moet
worden ingehouden. Voorzien in het
levensonderhoud is nog heel iets anders
dan steun verlenen bij een tegenwoordig
zo onnoemelijk kostbare universitaire
5. Daar de controverse tussen de twee
stichtingen voor een groot gedeelte ver
scherpt is door persoonlijke grieven en
conflicten, menen ondergetekenden, af
gezien van de bovengenoemde omstandig
heden. de voorkeur te moeten geven aan
de oudste der twee stichtingen, terwijl
ten slotte ook nog het reeds bestaan van
een plaatselijk comité van de stichting
„Door de eeuwen trouw" daarbij gewicht
in de schaal legde.
6. Met nadruk worde hierbij verklaard,
dat het comité Leiden-Oegstgeest van de
stichting „Helpt Ambon in nood" zich
door deze daad ten voorbeeld wil stellen
aan alle andere plaatselijke comité's, zo
in die bepaalde plaatsen twee werk-
commissies werken. Bovendien houdt zij
zich hiermee volledig buiten het conflict
binnen het bureau Zuid-Molukken, zoals
daarvan een en ander in de pers is be
kend geworden.
Leiden. 12 Maart 1951.
Het bestuur van de commissie
voornoemd,
A. J. Kret, theol. stud., voorzitter,
J. Cuperus, secretaris,
Mej. T. Meyer, penningmeesteresse,
alg. sec.
J. W. Happé, bestuurslid voor
Oegstgeest,
T. Q. Dekker, juridisch adviseur.
Rederijen kopen Duitse
trawlers
In 1949 kwamen in ons land ln de
vaart drie Duitse z.g. restitutietrawlers,
afgestaan als vergoeding voor geleden
oorlogsschade. De Staat verhuurde ze
Scheveningse en twee IJmuiden-
se rederijen. Nu het contract afloopt
hebben de rederyen besloten de drie
schepen in eigendom aan te nemen. Het
zyn voor IJmuiden de „Herman van de
V.E.M.", de „Tzonne" van de rederij
Petten en de „Abraham" van de Scheve
ningse rederij V. d. Toorn.
Vol trots toont het grootste Alpliense gezin hier de New-Yorkse projector.
Kaast het apparaat links de heer A. T. van Woerdekom en rechts de heer
J. M. Bouman. „Many thanks
Foto N. van der Hemt.
