Hier hebben de kerken een grote
taak voor Europa
Niwin verstuurde 25 millioen
bladen en 800.000 boeken
Indonesië kan een tweede
Korea worden
BANDJIR
ODsr^Jaoa
HVIIWliiïïl
DONDERDAG 15 FEBRUARI 1951
De plaats van de mens in de samenleving
Eenheid is ook een vraagstuk van geestelijke aard
De kerken kunnen medewerken
het leggen van de onmisbare grondslag
voor een gemeenschappelijke overtuiging
aangaande de plaats van de mens i
samenleving, zonder welke Europese
samenwerking geen duurzame en hechte
basis kan hebben.
Dit verklaart de Oecumenische
missie voor Europese samenwerking, die
uit niet-theologen bestaat, en waa
o.a. deel uitmaken onze landgenoten dr
C. L. Patijn en drs Kohnstamm. De kwes
tie van de Europese samenwerking is
niet alleen een tactisch-politiek pro
bleem, maar ook een zedelijk-geestelijk
vraagstuk van grote betekenis, aldus de
commissie. In de situatie waarin Europa
zich thans bevindt, kunnen de kerken
volgens haar een grote invloed uitoefe
nen, en de regeringen en volken hebben
zich opofferingen te getroosten en te
zoeken naar het welzijn van anderen.
Tot nu toe, verklaart de commissie, heb
ben de kerken in Europa heel weinig
(Advertent!*)
GEBRUIK MINDER SNEL!
Bjjna iedereen gebruikt teveel
SNEL. Drie èt vier druppels in
de teil met warm water is meer
dan voldoende voor die hele
stapel afwas. Glanzend schoon
staat alles even later weer in
de kast. Zo zuinig en zo vlug
werkt SNEL! Gebruik SNEL
ook voor de schoonmaak. Hout
werk, tegels, sanitair, ramen...
alles glanst en glimt in een
oogwenk» door een paar drup
pels SNEL. Ideaal voor het
wassen van Uw gordijnen en
vitrages. En.... SNEL is veilig
voor Uw handen. Want SNEL
bevat het ongeëvenaarde huid
beschermingsmiddel Sapobiel
Beroepingswerk
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen: te Leerdam A. H. Son-
inenberg te Ooltgensplaat; te Eenrum
(toez.) D. T. Rutgers te Diever; te
Schiedam D. Goudswaard te IJsselmonde.
Bedankt: voor Jaarsveld J. van
Drenth te Waverveen; voor Klaziena-
veen (toez.) H. Bossenbroek te Ooster-
haule.
Beroepbaar: L. Roetman, Kamper
zeedijk 12, Genemuiden; M. v. d. Heiden,
Potgieterstraat 39. Leeuwarden; T. Kor
poraal, Vreeswijkstraat 144, Den Haag;
C. v. d. Berg, Koningstraat 54, Hilver
sum; P. Klap. Eedestraat 9. Vlissingen,
en A. P. Nauta, C.90, Cillaarshoek.
Geref. Kerken.
Beroepbaar: de classis Amsterdam
heeft met gunstig gevolg geëxamineerd
J. van Leeuwen te Amsterdam, candi-
daat aan de Vrije Universiteit.
Beroepen: te Tuindorp-Oostzaan
cand. J. van Leeuwen, te Amsterdam.
Geref. Kerken (Art. 31 K.O.).
Beroepen: te Meppel H. Amelink
te Langerak.
Chr. Geref. Kerken.
Tweetal: te 's-Gravendeel H. W.
Eer land te Lisse en J. M. Visser te
Enschede.
Geref. Gemeenten.
Beroepen: te Kalamazoo Mich., V.
St., A. Vergunst te Zeist; te Yerseke F.
J. Dieleman te Borssele.
Vrye Evang. Gemeenten.
Beroepen: te Brussel (Belgische
Evangelische Zendingskerk) J. I. van
Wijck te Gouda.
PROMOTIES
GRONINGEN. 14 Febr. Op het proef
schrift getiteld: Spraak-audiometrie proi
veerde tot doctor in de geneeskunde J.
Reijntjes, geboren te Sneek.
UTRECHT, 14 Febr. Gepromoveerd
doctor in de rechtsgeleerdheid: H. J. Rutten
(Roethof) geboren te Utrecht, op het proef
schrift: Het zelfbeschikkingsrecht der natio
naliteiten.
Gepromoveerd tot doctor in de genees
kunde op proefschrift getiteld: „Arbeidsbe
lasting als functioneel diagnosticum bij in-
spanningsinsufficientie", de heer E. H. van
Ham, geboren te Enschede en thans wonen
de te Utrecht.
ACADEMISCHE EXAMENS
LEIDEN, 14 Febr. Geslaagd: doet ex
Ned recht: mej M P V Sollewyn Gelpke,
Heemstede, en de heer E A Roelofsz, Den
Haag; doet ex wis- en natuurkunde, bijvak
sterrenkunde en natuurkunde, A B Mulder,
Leiden: doet chemie A B Ruigrok, Lelden;
doet ex blologie-agrozoölogie A C Perdeck,
Leiden: cand-ex wis- en natuurkunde (F)
H A Robbers, (D) A L J Hecke, (F) mej H
W J van Rijn, (F) O J Matray. (F) J J M
Evers. (H) P M Guldenaar. (A) G de Vroe
de, (L) A J Moolenaar. allen te Leiden.
LEIDEN. 15 Febr. Geslaagd: doet e:
Ned. taal en lettrekunde de heer H A Wag«
Voorburg: cand-ex Ned.-Ind. recht: de hee
E H Jonkers, Leiden.
GRONINGEN. 14 Febr. Geslaagd: cand
wis- en natuurkunde S van Houten, Gro
ningen.
gedaan om deze verantwoordelijkheid op
zich te nemen.
De commissie acht opnieuw een oecu
menisch gesprek nodig over de proble
men waarin de kerken nog geen vol
doende inzicht hebben. Om de Christe
nen te helpen onderscheiden wat funda
menteel christelijk is en wat onnaden
kend werelds is, heeft de commissie
aantal vragen gericht tot verschillende
Europese landen en de Verenigde Staten.
Hierin wordt o.a. gevraagd, of de ker
ken in Europa hebben begrepen, dat „het
gericht begint aan het huis Gods" en dal
■oor het heden betekent, dat de ker
ken worden geoordeeld om haar gebrek
werkelijk evangeliserende en prac-
tische zorg voor de massa in haar gees
telijke en sociale nood. „En aanvaarden
kerken haar verantwoordelijkheid
1 het in het leven roepen van e
gemeenschappelijke overtuiging ai
gaande de bestemming van de mens
zijn verhouding tot de samenleving?"
Ds G. van Veen met emeritaat
Ds G van Veen Doopsgezind predikant
te Bovenknijpe. zal om leeftijdsredenen
emeritaat gaan. Van 1901 tot 1945
hij werkzaam als onderwijzer,
hoofd, adjunctdirecteur en ten slotte
directeur -van het bekende Nutssemina-
oor paedagogiek in Amsterdam. Op
paedagogisch terrein heeft hij nog vele
andere functies bekleed Hij was lid van
de onderwijsraad en voorzitter van het
religieus socialistisch verbond. Op 68
jarige leeftijd deed hij nog colloquium
doctum en werd hij predikant bij de
Doopsgezinde Broederschap
De Noordelijke vleugel van de eeuwen-
i St Stephanuskerk te Nijmegen, die tij
dens de oorlog grotendeels verwoest werd,
>gen Pasen officieel ln gebruik worden
nen door de Ned, Hervormde Gemeente.
Ds M. C. van Wijhe werd
70 jaar
Ds M. C. van Wijhe, voorganger var
de Vereniging van Vrijzinnig Hervorm
den te Amersfoort, is gisteren 70 jaar ge
worden. Hij is een van de pioniers van
de socialistische beweging in ons land ge
weest. Jarenlang bewoog hij zich op al
lerlei kerkelijk terrein, ook in talrijke
bewegingen. Vooral op journalistiek ter
rein maakte hij naam.
Samen met Troelstra en Talma nam
hij in 1905 (hij was toen nog student)
deel aan de verkiezingen in Tietjerkste-
radeel. In 1908, het jaar dat hij zijn ambt
aanvaardde in Engelum, werd hij redac
teur van het Fries Volksblad. In de oor
log 19141918 was hij mede-oprichter var
de vereniging Kerk en Vrede.
Hij was predikant in Engelum, Bar-
chem, Nieuwveen, Purmerend, Vught
Huizen (Ned. Prot. Bond). Enige jaren
geleden kwam hij naar Amersfoort. In
de oorlogstijd nam ds Van Wijhe, ondanks
zijn hoge leeftijd, actief deel aan het ver
zet. Hij moest anderhalf jaar onderduiken
en werd na de bevrijding vertrouwens
man voor de illegaliteit in het Zuiden des
lands. Zijn brochure over de misstanden
in het kamp Vught deed indertijd nogal
veel stof opwaaien.
Ds Van Wijhe was tot voor enkele jaren
lid van de generale synode der Ned.
Hervormde Kerk.
Minister Spitzen bij
tienjarige E. V. O.
De Algemene verladers- en eigen ver
voerders-organisatie E.V.O. vierde giste
ren in Utrecht het tienjarig bestaan in
tegenwoordigheid van vele leidende fi
guren uit de kringen van overheid, han
del en nijverheid, landbouw en vervoers
wezen. Minister Spitzen sprak het ope
ningswoord en prees het werk van de
E.V.O. Verder spraken de directeur van
de A.K.U., oud-minister Meynen; de
voorzitter van de adviescommissie ver
ladersproblemen der E.V.O., J. Garde
's, en de voorzitter van de organisatie
F. E. Spat.
(Advertentie)
^4 FOR QUALITY
lec/uur-depof in Scheveningen eindigde
na 4'/s jaar zijn prachtig werk
TVTU VRIJWEL alle Nederlandse militairen uit Indonesië zijn teruggekeerd,
heeft het NIWIN-lectuurdepot te Scheveningen zijn werk beëindigd.
In de 4Vz jaar van zijn bestaan heeft het ruim 25 millioen tijdschriften en
800.000 boeken verzonden. Deze lectuurvoorziening kostte 2Vz millioen
gulden. Het werk is gedeeltelijk overgenomen door het Rode Kruis.
Een vaste staf van dertig man, dik- werpen der Ned. Spoorwegen kon de NI
wjjls nog versterkt met vrijwilligers,
heeft onder leiding van mej. C. J. Bun-
genberg de Jong de stroom van lectuur
erwerkt, die via inzamelingen, de 135
lectuurhuisjes en door aankopen op het
depot is terecht gekomen.
Het "Nederlandse vólk heeft zich goed
geweerd. Van de 800.000 boeken waren
500.000 van inzamelingen afkomstig,
_.i de 25 millioen tijdschriften een kwart
deel. Schiphol stuurde alle boeken die in
■liegtuigen achterbleven, naar de NIWIN
>n vóór de veilingen van gevonden voor-
(Advertentte)
SOMS Y0ELT U ZICH ZO LOOM EH HAT
doordat afvalstoffen ln Uw darmen zijn
achtergebleven die er niet horen en die
de werking van belangrijke organen ver
tragen of verlammen. Neem eens per
week één of twee Laxeer-Akkertjes. die
de darm-werking regelen, zonder pijnlijke
krampen of ontsteking der darmslijm
vliezen. Laxeer-Akkertjes werken vlug
en veilig en veroorzaken geen gewenning.
Zij zijn daardoor ook het aangewezen
middel bij chronische verstopping.
WIN voor tien cent per stuk boeken uit
zoeken.
Er zijn 7500 bibliotheekjes naar Indo
nesië verzonden en 220.000 postpakketten
vol tijdschriften. Legerpredikanten en
aalmoezeniers kregen 20.000 boeken.
Een groot deel van de lectuur is ln
Indonesië achtergebleven: bö de plan
tersverenigingen en de centrale biblio
theken in Djakarta, Bandoeng en Soe-
rabaja, bij de T.N.I.-soldaten in de hos
pitalen bijvoorbeeld. Van de terugge
komen boeken zijn weer bibliotheken
samengesteld voor de Korea-vrijwilligers
en de opvarenden van de Evertsen.
Verder zijn er aan 33 woonoorden in
Nederland bibliotheken in bruikleen af
gestaan. Dit werk wordt gedaan door
het lectuurdepot van het Rode Kruis,
dat nu weer voor de zieken en de Neder
landers in Korea, Nieuw-Guinea en In
donesië gaat zorgen.
Het Rode Kruis-depot, gevestigd aan
de Gevers Deynootweg te Scheveningen,
heeft op het ogenblik behoefte aan Ma-
leise en Lettische lectuur voor Ambon-
nezen en verplaatste personen, die in
Nederland zijn ondergebracht.
Voor de vrijheid gevallen
(Vervolg van pag. 1)
In Maart wist ds Timens nog niet pre
cies, wat hij zou gaan doen. Nog enige
tijd is hij bij zijn Para's gebleven, i
vooral de Indische en Ambonese jongens,
die nog nooit eerder in Holland w
geweest en zich door de staatkundige
ontwikkeling in de steek voelden gelaten,
hadden zijn bijstand hard nodig. Gerui
me tijd is hij werkzaam geweest in het
militaire kamp Prinsenbos bij Chaam.
Toen is de strijd in Korea ontbrand.
En bij de eerste vrijwilligers, die zich
'meldden voor het Nederlandse detache
ment, bevond zich ds Timens. Met de
Zuiderkruis is hij vertrokken, welge
mutst, vol goede moed, blij, dat hij weei
echt onder en met de jongens was.
Bewogen leven
Typisch is, dat „dominee" Timens
voordat hij naar Korea ging eigenlijk
nog geen dominee was. Tijdens de bezet
tingsjaren behoorde ook hij tot degenen,
die naar Duitsland werden gedeporteerd.
Zwaar ziek keerde hij naar het vader
land terug. Na zijn herstel meldde hij
zich bij het verzet. Begrijpelijkerwijs
was vooral door het verblijf in Duits
land zyn theologische studie danig in
het nauw gekomen. Op grond van zijn
loopbaan als veldprediker heeft de Ge
nerale Synode hem toen echter vrijge
steld van het proponents-examen.
classis Amsterdam beriep hem als pre
dikant in algemene dienst. Op 1 October
van het vorige jaar heeft ds J. F. Ber-
kel candidaat Timens te Apeldoorn tot
het ambt ingeleid en hem tevens de ge
loofsbelijdenis afgenomen.
Ds Timens heeft toen in het volle kerk
gebouw een intreepreek gehouden naar
aanleiding van 1 Cor 12 vers 31, waar
geschreven staat: „Doch ijvert naar de
beste gaven, en Ik zal U een weg wijzen,
die nog uitnemender is."
nu is ds Timens niet meer, rust
zijn stof in het verre Korea.
Moge het zo zijn, dat deze jonge dap
pere held de weg gevonden heeft, waar
zijn intreetekst gewaagt.
Telt Rusland vier millioen
soldaten
De Sowjet-Unie heeft naar schatting
en gewapende macht van 4 millioen
tan, georganiseerd in 175 divisies, zo
■ordt gezegd in een rapport van de com-
ïissie voor buitenlandse betrekkingen
an de Amerikaanse Senaat,
Tegenover deze macht hadden de lan-
_en van het Atlantisch Pact, de V.S. en
Canada inbegrepen, ongeveer 4Vè millioen
onder de wapenen, met ingang van
December 1950. Volgens een militaire
tabel bedraagt de Nederlandse sterkte
114.000 man, terwijl ons land op elke
duizend inwoners er 11 onder de wape-
heeft.
(Advertentie)
Brandend maagzuur is maar een kwestie
van één of twee minuten
als ge een paar Rennies bij de hand hebt.
zuurbranden op de maag hebt, kunt ge
ook vandaag reeds zelf constateren, wat
Rennies ook voor U zo in een hand-om
draaien doen. Inderdaad een ideale
remedie, prettig, practisch en smakelijk.
Vraag Rennies bij Uw Apotheker of
Drogist.
In 1950 zyn 327.000 Amerikanen
lar Europa gekomen. Dit is 57.350 meer
dan in 1949. In 1930, een recordjaar, wa-
het er 359.000, die de Oceaan over
wipten. De E.C.A. raamt de door de Ame
rikanen in 1950 in Europe gedane uit
gaven op.... 260 millioen dollars. Als er
geen „ommekeer" in de internationale
toestand komt, zullen dit jaar evenveel
Amerikaanse toeristen in Europa gaan
rondneuzen.
Prof. Gerbrandy waarschuwt in Londen
Het niet-steunen van Nederland is een
kapitale fout
Op een persconferentie te Londen heeft
prof. Gerbrandy volgens Reuter gewaar-
schouwd voor een tweede Korea in In
donesië en een beroep op de Westerse
landen gedaan om in het verre Oosten
een gemeenschappelijke politiek en stra
tegie te voeren. „De rook is er reeds",
zeide hij. „Als de brandweer niet op tijd
komt. zal het gehele gebied in de ver
zengende vlammen van het communisme
kunnen opgaan".
Hij verzocht de Australiërs, te besef
fen, dat het meer in hun voordeel ge
weest zou zijn, als zij de handhaving van
de stabiele Euraziatische staat, Neder-
land-Indië, als een bolwerk tegen het
communisme hadden gesteund.
z„Ik twijfel er heel sterk aan of de In
donesische republiek op eigen benen kan
staan en werkelijk bereid is, samen te
werken binnen de zogenaamde Neder
lands-Indonesische Unie, die feitelijk
slechts een papieren regeling is. Al de
honderd duizenden Chinezen in Indo
nesië zijn thans communist en vormen
een gevaar van het Chinese commu
nisme, dat nauw samenwerkt met het
Kremlin. Als de jonge, ambitieuze Indo
nesische regering er in slaagt, het leider
schap over Nieuw-Guinea over te ne
men, loopt de laatste verdedigingslinie
van Australië gevaar. De Verenigde Sta
ten, Engeland en de Verenigde Naties be
gingen een ernstige fout, toen zij Neder
land niet steunden in zijn rechtmatige
poging zijn erfgoed na de bevrijding van
Indonesië terug te krijgen. Daarentegen
zit Engeland nog steeds in Borneo. Por
tugal in Timor, en Australië in Nieuw-
Guinea. Nederland heeft geen politieke
of militaire macht daar. Alles wat we
kunnenen doen, is te hopen, dat de beste
elemenent in Indonesië zullen inzien,
dat hun belangen het beste gediend zijn,
door de nauwste samenwerking met ons
verder verwachten, dat de Westerse
wereld, vooral de volken van het verre
Oosten, geen enkel teken van zwakte
zullen tonen tegenover druk en intimi
datie. De brandweer ener gemeenschap
pelijke hechte politiek is dringend
nodig", zo besloot prof. Gerbrandy.
HOE DE SCHEPEN REILEN EN ZEILEN
AAGTEKERK 15 Hongonk n R'dam; Aalsum
15 Suez n A'dam; Alamak 14 Ouessant n
R'dam: Alioth 14 St Pauls Rock; Alchiba
15 Lagos; Altair 15 Las Palmas n R'dam;
Alcyone 14 Genua n Calcutta; Algarve 11
Guernsey; Alhena 14 Santos n B Aires;
Almdijk 14 Antw.; Amsteldlep 16 Barran-
quilla; Amstelstad 14 Gibraltar n Marseille.
Ariadne 15 A'dam; Arundo 14 St Florida
n Antw.! Averdijk 14 Lizardhead n N York.
BAUD 14 Boeleleng n Singapore; Beverwijk
14 Melilla n Gibraltar; Bintang 14 Cheri-
bon: Bonaire 14 Dungeness n Londen;
Boschfontein 14 Beira n Lor. Marques
CALTEX UTRECHT 14 Lissabon n Sidon;
Caltex Leiden 14 Malta n R'dam: Cistula
14 Aden n Aberdeen; Congostroom 13
Accra n Lobito; Cronenburgh 14 Bilbao:
DANAE 14 Triest n Venetië; Delfland 15
n B Aires; Delfshaven 14 Kp Frio n
Domburgh 14 Flnisterre n Castbl.;
15 Colombo n Basrah.
ETREMA 14 Gibraltar n Algiers; Erlnna 13
Singapore n Rangoon: Escaut 13 R'dam n
Parijs; Enggano 14 Koweit n Basrah; El-
mina 14 A'dam n Lobito.
ïavona: Friesland 14 Kiel n
ind; Frlsia 14 Petit Wionne; Ferocia
GAASTERLAND 13 R'dam n Leiden; Gordias
14 Malaga n R'dam; Gouwe 14 Las Palmas
n Dakar: Gruno 13 Vlissingen n Huil.
HAST V 14 Swansea n Londen; Heemskerk
14 Cochin n Sydney; Helder 11 Callao; He
lena 13 Vlissingen n Londen; Hera 14 Aru
ba n Maracaibo; Herselia 14 Paramaribo:
Hestia 14 A'dam n W.-Indië; Hoogkerk 15
Le Havre n A'dam: Hoogland 14 Stettin;
Hof la an 14 Ouessant n Belfast;
IRIS 13 Gothenburg: Ittersum 14 R'dam
JAPARA (KRL) 14 Perim n Calcutta: Jobs
haven 14 Sagres n R'dam: Jupiter 12
Eastham.
KEDOE 14 Aden n Singapore: Keilehaven 15
Pt Acourt; Helbergen 14 Finisterre n Am
sterdam; Kemphaan 15 Haifa n Pt Said;
Kota Agoeng 14 St Vincent n Makassar;
Kots Gcde 14 R'dam n Philadelphia.
LENY: 14 Dublin: Langleescott 14 Ouessant
n R'dam: Larenberg 14 Kp del Gado naar
R'dam; Laurenskerk 14 Aden n«R'dam: La-
wak 15 Madras n Calcutta: Leerdam 15
Antwerpen n R'dam; Leopoldskerk 14 Mes
sina n R'dam; Lcuvekerk 14 Dunge
Loosdrecht 14 Colombo n Calcutta:
14 Malta n Beyrouth.
MAASKERK 14 Madeira n Dakar: Macuba 14
Abadam: Manoeran 10 Panaroekan n
rabaja; Marken 14 Lagos n Lobito; Mar-
pessa 14 Martinique n Gibraltar; Melam-
pus 12 Pt Swettenham; Mentor 13 Malta
n Valencia; Midas 14 Gibraltar n Haifa;
Mitra 14 Perth n Hobart; Molenkerk 15
Suez n Basrah; Mulan 14 Cardiff n Ant
werpen; Metula 15 Tripolis.
NIGERSTROOM 15 Antwerpen:
ORANJE 15 Shoreham n R'dain: Oranjestad
15 Cristobal n Aruba; Orion 15 R'dam naar
Tripolis.
POELAULAUT 14 Londen n A'dam: Polydo-
rus 12 Jacksonville n Galveston; Pr. Fred.
Hendrik 14 Barcelona: Prins Maurits 15
Gar.dia n Valencia: Prins Philips Willem
14 Gibraltar n Dublin; Prins Willem III 14
Sagres n Londen; Prins Willem V 14 Sagres
KAKI 14 Pt de Galle n Djakarta; Rempang
15 A'dam; Riouw 14 Colombo n A'dam;
Rondo 14 Kp Vela n Lorenzo Marquez;
Rotti 14 Genua n Hollandia; Rijn 13 Dakar
n Koalak; Rijnhaven 14 Dungeness n Rot-
14 R'dam: Salawaï
Calcutta: Salland 14 A'da:
15 Casablanca; Saparoea 14
A'dam: Sehie 12 Mobile n Houston; Schie-
dijk 15 Havanna: Sloterdijk 14 Guardafi
Slamat 14 Djakarta n NYork; Soestdijk 14
St Vincent n N York; Stad Dordrecht
Ouessant; Stad Haarlem 14 Ouessant m
Vlaardingen: Stad Maastricht 14 Oporto n
Savona; Stad Vlaardingen 14 Narvik; Stan
13 Singkcp: Stanvac Pendopo
y door LEO BROEKSMI1
64
De oudere vrouw deed een poging om
te glimlachen, maar voor het eerst
slaagde ze er niet in om de ander en
zichzelf moed in te spreken. „Het le
ven is heel erg zwaar," gaf ze toe. „Ik
doe mijn best om het opgewekt te
dragen, maar soms wordt het wel
heel moeilijk." Hetty knikte. En
dan wilt u er die kinderen nog bij ne
men, maar dat kunt u niet. Ze zullen
verdeeld moeten worden over ver
schillende gezinnen .Wat u wilt cfoen,
is heel mooi en goed, maar u moet
ook om uzelf denken. Niemand mag
zo'n offer van u verwachten."
„Hun moeder is in die verwachting
gestorven," zei mevrouw Van Heijns-
bergen zacht. „Ze kon niet sterven,
zo lang die last op haar drukte. Ik
heb haar beloofd voor de kinderen te
zorgen tot haar man terugkomt en
dat zal ik doen, alsof het mijn eigen
kinderen zijn."
Ze richtte zich op er. Hetty ver
wonderde er zich over, hoe alle mat
heid plotseling var. haar scheen af
gevallen. Haar houding was nu weer
veerkrachtig, die vermoeide trek om
de donkere ogen was verdwenen,
evenals de zorgelijke vimpels in haar
voorhoofd.
HOOFDSTUK XI.
Kort nadat Hetty en mevrouw Ver
hagen door de Kemoei-auto waren
weggevoerd, had Mardjo, voor cfe eer
ste maal in zijn leven, geweigerd een
bevel van de njonja te gehoorzamen.
„De njonja heeft perintah gegevji,
dat je niets bijzonders mag doen en
gewoon hier in dienst moet blijven,"
had kokkie hem gezegd, toen ze aan
de wilde woede in zijn ogen zag, dat
hij mata glap dreigde te worden.
Mardjo antwoorefde niet. Hij keek over
de kleine, verschrompelde gestalte van
Kokkie heen. Aan het eind van de
laan liep een Japanse soldaat en
Mardjo's hand zocht tussen de plooien
van z'n sarong naar het hef: van zijn
kris.
haastig. „Wat zou het de njonja of de
nonna helpen, als je een paar van die
gele honden vermoordt? A's je opge
hangen wordt, kan je helemaal niets
meer voor hen doen."
Mardjo keek met hoog opgericht
hoofd op haar neer. „Ik heb de toèan
beloofd om de njonja en de nonna te
beschermen. Doe ik dat, als ik hier
blijf en hun geld op eet?"
„De toean kon r.iet weten, wat er
zou gebeuren. De njonja heeft perin
tah gegeven om niets tegen de solda
ten te doen. Wil jij soms wijzer zijn
dan de njonja? Jij bent zo cfom als
een krokodil." Kokki werd vinnig in
haar angst, dat hij verkeerde dingen
zou doen. „Ajo! Ga de slaapkamer op
ruimen en vraag daarna aan njonja
De Vries, of je nog iets voor haar moet
doen."
Maar de djongos ging niet. Een
plotselinge gedachte was in hem opge
komen. „Als ik dan te dom ben om te
weten, wat voor de njonja en de non
na gedaan moet wortfen, dan ga ik naar
de toean," zei hij vastbesloten.
„Wah! Je weet niet eens waar de
toean is".
„Maar njonja de Vries is mijn
njonja niet. Ik ben in dienst van de
toean en nu mijn njonja en nonna
weg zijn. ga ik terug nagr de toean
I om perintah te vragen."
Kokki schudde aarzelend het hoofd.
„De njonja heeft al perintah voor je
achtergelaten."
„Dat is alleen voor het geval, dat
de toean het niet anders wil," ant
woordde Mardjo met de overgeërfde
zekerheid, cfat de wil van een vr
geen adatrecht kon hebben. „Ik ga nu
dadelijk weg, want ik moet zeker een
hele dag reizen."
Kokki hief de armen ten hemel
zoveel koppigheid. „Ts..tsWat
zal njonja De Vries daarvan zeggen?"
„Als ze wat zegt, zal ik het niet ho
rn, want dan ben ik al weg," zei
Mardjo luchtig. „Ik ga even mijn
spaargeld halen en een andere sa
rong aandoen."
De goede daad
r
Toen hij vijf minuten later in de
keuken kwam, was kokki bezig om
pakje te maken met wat brood,
rijst en gedroogde vis. Tenslotte stop
te ze er nog een groot stuk sagokoek
bij. „Hier. domoor", zei ze bits, terwijl
ze de cfoek dichtknoopte. „Jij zou na
tuurlijk vergeten om voor onderweg
wat eten mee te nemen. Wil je met
alle geweld je domme zin doorzetten?
Ik weet geen raad, als ik het straks
tegen njonja De Vries moet zeggen.
Hoeveel geld heb je bij je? Dertig
roepiah? Hier heb je nog vier ring
git. Wie gaat er nu plotseling 's mid
dags op reis? Maar je bent altijd een
domoor geweest. Vergeet niet mijn
eerbiedige groeten aan de toean o
te brengen. Verlies het pakje niet
vergeet niet de doek mee terug te
brengen. Het is mijn beste keuken
doek. Doe geen domme dingen onder
weg. Vergeet niet
Ze moppercre nog door, toen hij al
afscheid had genomen en ze hem,
zwaaiend met het bundeltje, de weg
zag aflopen.
Toen veegde ze met de rug van haar
hand de tranen weg en haalde in de
keuken een paar rijstkorrels, om die
op het pad te strooien met een wens
voor z'n behouden terugkeer.
Met een gewichtig gevoel van ver
antwoordelijkheid stapte Mardjo naar
het station. Het was maar goed, dat
hij in cfe kamer was geweest, toen d'
toean zei, dat hij naar Tjibadak ging.
Mardjo had het goed onthouden: Tji
badak bij Bandoeng. Dat was zijn ge
heim en de Jappen zouden het met
geen mogelijkheid uit hem krijgen.
Al zouden ze hem dood slaan! Hij had
het onthouden voor zichzelf, voor als
het eens nodig zou zijn. En nu was
het nodig. Nu kon hij tenminste om
perintah gaan vragen. Het was jam
mer. dat hij slecht nieuws moest bren
gen, maar cfe toean zou er wel raad
op weten. De toean kon alles.
Mardjo had een onbeperkt vertrou
wen in cfe toean. Hij hoopte, dat de
toean hem zou belasten met de op
dracht om de njonja en de nonna te
bevrijden. De toean zou alles kunnen
regelen en voorbereiden en Mardjo
zou het werk uitvoeren. Ah! Hij was
er zeker van, dat zoiets v/ï1 zou luk
ken. De toean was zo ver-tandig
hij. Mardjo, was vlug en lenig als geen
ander. Hij zou or> vijf meter voorbij
een Japanse schildwacht kunnen krui
pen, zonder dat die iets zou bemer
ken en als hij hem zag, zou de kris
hem wel stom maken!
(Wordt vervolgd)
13 Bank
n Calcut
Tj. Oeban: Sumatra 14 Kow
PASSAGIERS- EN TROEPENSCHEPEN
JOH. v. OLDENBARXEVELT 14 Dondrahea
Amsterdam.
SIBAJAK 14 Aden n Melbourne.
VOLENDAM 14 Wight n Halifax.
,'ILLEM RUYS 14 Colombo n R'dam.
NIEUW AMSTERDAM 14 La Guaira.
Zie ook scheepsberichten elders ln ons blad
MARKT- EN VISSERIJBERICHTEN
IJMUIDEN, 14 Febr. Prijzen per 1
heilbot 3.10—2.60, gr tong 2.75—2.40, gr
ig 2.50-2.35, kl m tong 2.50—2.25, kl tong
I 2 50—2.25, kl tong II 2.50—2.15, tarbot I 3.15
per 50 kg: tarbot III 82. tarbot IV 72
schartong 47. gr schol 41—20. gr m sch
55—50. kl m schol 72—67, kl schol I 61—1
kl schol II 40—37. schar 28.50—23. bot 25.50
18. verse haring 32—20. makreel 36—24.
helvis 80-66, gr m schelvis 75—60, kl
helvis 61—65. kl schelvis I 52—47, kl schel-
5 n 40—19 50. wijting 36—14, gr gul 53—47,
idd gul 60—4650, kl gul 50—38.50. kl haal
16.50—13, kl ham 69—62. poontjes 34—29, gl
kool vis zw 34—27, kl koolvls wit 45—41:
125 kg: gr kabeljauw 200—114. gr ko
82—67. gr koolvis wit 104—92, gr leng 110
—106. Aanvoer 4020 kisten.
IJMUIDEN, 15 Febr. Prijzen per kg:
dlbot 2.65—2.25, gr tong 2.65-2.50. gi
tong 2.60—2.40, kl m tong 2.60—2.35. kl to
2.55—2.35, kl tong II 2.50—2.25: per 50 kg:
:hartong 39—36, gr schol 34—31. gr m
46. kl m schol 72—58. kl schol I 60—42,
1 schol n 40—23, schar 30—22, bot 26.50—18,
erse haring 33—16, makreel 40—2250.
rhelvls 78—65, gr m schelvis 76—62, kl
:helvis 66—60. kl schelvis I 58—51, kl sch
Is n 49 50—27, wijting 30—16.50. gr gul 48
—47.50. midd gul 47.50—47, kl gul 48—38.
lai 20—18, kl koolvis zw 29—24; per
kg; gr kabeljauw 140—118, gr koolvis zw
—47 50. gr koolvis wit 108—93.
Aanvoer: 2675 kisten.
IJMUIDEN, 15 Febr. Besomming!
trawlers: SCH 93—28.400. 1 tr. 27.400; log
gers: KW 84—3180. KW 155—4612. KW 151-
4414. kotters: SCH 18—3130. TX 33—2440, KW
10—2320.
DEN HAAG, 15 Febr. Keulen 2.54 (+0.12),
Ruhrort 4.54 (+0.03), Lobith 10.73 (+0.03),
Nijmegen 8.49 (0), Arnhem 8.42 (0). Eefdi
3.76 (—0.01), Deventer 2.76 (—0.02). Borgharet
41.02 (+0.051, Belfeld 11.58 (—0.09, Grave 4.9'
(+0.01), Vreeswijk 0.70 (—0.02), Lith 0.91
(+0.25).
Positie K.L.M.-vliegtuigen
Thuisreis: PH-TDD (Delft) werd van
nacht te Bagdad verwacht. PH-TDP
iRotterdam) gisteren te Bangkok.
Uitreis: PH-TDB (Walcheren) heden
ochtend te Bangkok verwacht. PH-TDE
(Eindhoven) hedenochtend te Cairo
wacht.
Emigrantcnvlucht: PH-TCE (Edam)
vannacht te Bangkok.
(AUver tenn
Hef lied der
aethergolven
VRIJDAG 16 FEBRUARI.
HILVERSUM I (402 m).
VARA 7.00 Nieuws. 7.15 Gram. 8.00 uur
Nieuws en weerberichten, 8.15 Gram. 8.50 uur
de huisvrouw. 9.00 Gram. 9.30—9.35 Wa
mden. VPRO 10.00 ..Thuis", causerie.
10.05 Morgenwijding. VARA 10.20 Gramofoon-
.uziek, 10.30 Voor de vrouw. 10.45 Alt en
rouw. 10.45 Alt en piano. 11.05 Voordracht.
11.25 „Kunst ln het dagelijkse leven", discus
sie. AVRO 12.00 Piano en orgel. 12.3» Land-
:uinbouwmededelingen. 12.33 Sport. 1.00
ïws. 1.15 AVRO-allerlei. 1.20 Muziex-
étalage. 2.00 Voor de vrouw. 2.20 Kamerork.
3.00 Voordracht. 3.20 Gram. 3.25 Cabaret.
VARA 4.00 Orgelspel. 4.30 Voor de jeugd. 5.00
nnenkoor. 5.20 Muzikale causerie. 6.00 uur
•uws. 6.15 Felicitaties. 6.45 „Denk om de
bocht". 7.00 Kinderkoor. 7.15 Prijzenpraatje.
VPRO 7.30 „De roep om geloof in deze tijd
50 Berichten. 8.00 Nieuws. S.05
Boekbespreking. 8.15 Viool en piano. 8-35 uur
„Neutraliteit", causerie. VARA 9.00 Verzoek-
mma. 9.40 De Ducdalf. 10.00 BuiterO.
:ht. 10.15 Gram. VPRO 10.40 „Van
daag". causerie. 10.45 Avondwijding. VARA
11.00 Nieuws. 11.15 „Huwelijk van A tot Z", 4
luserie. 11.30—12.00 Gramofoonmuzlek.
HILVERSUM II (298 m).
KRO 7.00 Nieuws. 7.15 Ochtendgymnastiek.
.30 Zang en orgel. 7-45 Morgengebed en lit.
kalender. 8.00 Nieuws en weerberichten. 8.15
Symphonette orkest, klein koor en solisten.
10 Voor de huisvrouw. 9.35 Schoolradio.
.05 Kamerorkest en solist. 11.00 Voor de
;ken. 11.40 Fluitrecital. 12.00 Angelus. 12.03
Gram. 12.30—12.33 Land- en Tuinbouwmede-
delingcn. 12.55 Zonnewijzer. 1.00 Nieuws. 1.20
.25 Licht ensemble. 1.45 Voor
Metro&ole orkest en solist.
2.45 Gram. 3.00 Schoolradio. 3.30 Gram. 4.00
.00 Voor de jeugd. 5.15 uur
Kinderkoor. 5.45 Amusementsorkest en solist.
1.18 „Katholiek signaal": Benelux en West-
Indisch commentaar. 6.30 Gram. 6.52 Actuall-
leiten. 7.00 Nieuws. 7.15 Reg. ultz.: „Verkla-
•ing en toelichting". 7.35 Koperkwartet. 7.48
„Katholiek signaal": Politiek overzicht. 8.00
Ncuws. 8.05 De Radio schaakwedstrijd. 8.06
De gewone man. 8.12 Vocaal ensemble. (In
de pauze: gram. 8.40 „Ja. zo was 't
klankbeeld. 9.40 Fragm. „Der Freischütz".
opera 10.45 Avondoverdenking en liturgisch®
kalender. 11.00 Nieuws. 11.15—12.00 Gramof.
ENGELAND, BBC Home Service. 330 m.
1.00 Gram. 1.30 Voor de arbeiders. 1.55 uur
Weerberichten. 2.00 Nieuws. 2.10 Gram. 3.00
Schoolradio. 4.00 Kunstcrltlekcn. 4.45 Sym-
phonle Orkest. 5.30 ..Round Britain Quiz".
6.00 Voor de kinderen. 6.55 Weerberichten.
7.00 Nieuws. 7.15 Sport. 7.20 Gevar. muziek.
8.00 Hoorspel. 8.20 Planoduo 8.40 HoorspeL
9.00 Licht Orkest. 10.00 Nieuws. 10.15 Cause
rie. 10.30 Gev. programma. 11.00 Plano, klari
net en sopraan. 11.45 Parlementair overzicht.
12.00—0.03 Nieuws.
ENGELAND BBC Light Programme,
1500 en 247 m.
12.00 „Mrs Dale's Dagboek". 12.15 BBC
Welsh Orchestra. 12.45 Hoorspel. 1.00 Parle
mentair overzicht. 1.15 Licht orkest. 2.00 BBC
Northern Orchestra. 3.45 Voor de kleuters.
3.00 Voor de vrouw. 4.00 Amusementsmuziek.
4.30 Voor de soldaten. 4 45 Lichte muziek.
5.15 Mrs Dale's Dagboek 5 30 Orgelspel.
6.00 Vragenbeantwoording. 6.30 Variété ork.
7.15 Hoorspel. 7.30 Voor de jeugd. 8.00 uur
Nieuws. 8.25 Voetbalpraatje 8.30 Verzoekpro
gramma. 9.00 Actuele vraagstukken. 9.45 Ge
varieerd programma. 10.30 Hoorspel. 11.00 uur
Nieuws. 11.15 Actualiteiten. 11.20 Amuse
mentsmuziek. 12.00 Voordracht. 0.15 Licht or
kest. 0.56—1.00 Nieuws.
BRUSSEL 324 en 484 m.
12.00 Gram. 12.30 Weerberichten. 12.32 uur
Omroeporkest. 1.00 Nieuws. 1.15 Zang en
plano. 2.00 Gram. 2.30 Idem. 2.45 Schoolradio.
3.45 en 4.15 Gram. 4.30 Amusementsmuziek.
5.00 Nieuws. 5.10 Vlaamse muziek. 6.10 Voor
dracht. 6.20 Gram. 6.30 Voor de soldaten. 7.00
Nieuws. 7.30 Gram. 7.50 Voordracht. 8.00 uur
Filmr 'vue. 8.15 Symphonic orkest en solisten.
Nieuws. 10.15 Jazzmuziek. 10.45—12.00
Gramofoonmuzlek.
BRUSSEL 484 m.
.05 Amusementsmuziek. 1.00 Nieuws. 1.10,
.10 Gram. 4.30 Planorecital,
ferzoekprogr. 6.30, 7.00 en
7.40 Gram 7.45 Nieuws 8.00 Omroeporkest en
'listen. 9.15 Gram. 10.00 Nieuws. 10.15 Ha-
alianmuziek. 10.55 Nieuws. 11.00 Gram. 11.55
Nieuws.
1.30. 2.30, 3.00 e
