OPSPORING
2 uitermate
belangrijke
en interessante
artikelen-series
Leerling-Verpleegsters
B
ZOEKTU
PLAAT5 EEN KOERIER
'T 15 DÈ MANIER.
EEN WINKELMEISJE
GLAS LOOD
gebrandschilderd
<5 LAS
rülAS-y
Gebr.Skdloürt
RESTAURATIE
LEIDEN VRAAGT
VRMBL'JYCNO
V ONTWERP
NARMSTRAAI 3 TEL
EN
VAN
Alweer gelukI
moeten leiden tot de amreelaitie van de
sultan cn aiju rovers.
En nu heeft de kapitein alweer geluk,
want de commissaris kan hem vertellen,
dat er zojuist In de haven een schip voor
•raker ia gegaan. Aangezien de oommie-
aaris ook mot van treuzelen houdt, pakt
hij meteen de telefoon van de haak en
Apreekt eventjes met da havenpolitie.
(Studio Scherp)
Jawel, het schip moet goiuw klaarge
maakt worden, zodat het in een omme
zientje kan uitvaren, Is dat afgesproken?
Mooi zo!
..Dan zullen we tvu je mannen maar
uit de wachtkamer gaan halen en dan
er vandoor'*, zegt de commissaris tevre
den. (Wordt vervolgd).
ZONDAGSBLAD 10 rgBHUARI 1951
SANATORIUM WEIZIGT. DORDRECHT
vraagt voor spoedige indiensttreding
EEN VERPLEEGSTER (Diploma A) en
ENIGE LEERLING-VERPLEEGSTERS
Condities volgens rijksregeling. Intern. Erkende op
leiding voor het 2e leerjaar. Uitvoerige schriftelijke
sollicitaties worden ingewacht bij de Adj.-Directrice
van het sanatorium, Krispijnseweg 4, Dordrecht
„HULP EN HEIL" - LEIDSCHENDAM
Bij bovengenoemde zeer gunstig gelegen Ned. Herv. Inj
richting voor zenuw- en geesteszieken kan zo spoedig
.mogelijk geplaatst worden:
I a. Leerling-verplegend Personeel (VrI.)
b. Afdelingshulp, voor één der paviljoens
(Versorging linnenkamer, vrl.)
Sollicitaties met opgaaf van adressen voor het inwinnen
van inlichtingen te richten aan de Geneesheer-Directeur.
Veurse Straatweg, Leidschendam. Voor eerste aanschaf
van dienstkleding zorgt de Inrichting of verleent daartoe
haar bemiddeling.
om opgeleid te worden voor het Rijk9diploma Zieken ver»
plcging B. Aanvangssalaris ong. f 600 per jaar. Dit salaris
kan na het behalen van het diploma stijgen tot f2142.—v
Alles met volledige huisvesting, geneeskundige behande
ling en dienstkleding. Drie weken vacantie. Diploma's
geen vereiste. Zij, de de leeftijd van 18 jaar hebben be
reikt of binnenkort hopen te bereiken, kunnen solliciteren
of nadere inlichtingen aanvragen bij de GENEESHEER-
DIRECTEUR.
Wat verandert
er in de
Ned. Herv. Kerk
door de
Nieuwe Kerkorde
door
Dr H. J. HONDERS
Ned. Herv. predikant te Wassenaar
In de in ons blad regelmatig verschijnende rubriek „Men
Schrijft ons van Heivormde zijde" schreef Dr Honders
(Voorzitter van de Centrale Commissie van Rapport bij
de Generale Synode der Ned. Herv. Kerk) een viertal
artikelen.
Dr Honders was zo vriendelijk die enigzins om te
werken en van practische wenken te voorzien.
Wij hebben er een handige brochure van gemaakt, waar-
In alle linkerpagina's blanco gelaten zijn om het maken
van aantekeningen te vergemakkelijken.
Deze brochure is onmisbaar in ieder meelevend Her-
De prijs bedraagt slechts 0.25 per exemplaar.
Gratis toezending volgt na ontvangst van het verschul
digde bedrag, terwijl men natuurlijk ook aan ons bureau
exemplaren kan halen.
„DE SPIEGEL
brengt weer twee bijzondere artikelenreeksen, d
ieders belangstelling zullen hebben!
DE SPIEGEL. Wageningen - Ik ge<
O mm mij hierbij op als abonné op bet weel
Mw blad „De Spiegel" voor minstens ee
volle jaargang en zo tot wederopzep
<iDg tegen de abonnenieatsprffc van f. 4.20 per kwartai'
MAM
STRAAT
Pt AATS
van meer dan
23.000 vermiste oorlogsvliegers
STILLE MAAR TAAIE STRIJD ACHTER DE SCHERMEN
stond onder leiding van E. Fellowes Haw
kins, tot voor kort luitenant-kolonel der
artillerie, toen group-captain van de
R A.F. De bijna zestigjarige officier be
gon zijn taak met een lijst met tiendui
zenden vermisten en vijf assistenten, dia
ieder een afdeling commandeerden.
Zo ving een actie aan. die haar gelijke
niet kent en werd de respect afdwingen
de geschiedenis geschreven van de R.A.F.-
opsporingsdiensl, de Missing Rcsearoh
Enquiry Service (M.R.E.S.), die lichamen
opgroef en onderzocht, die lijken op
spoorde en krijgsgevangen Duitsers ver
hoorde. die vijandelijke archieven door
worstelde op zoek naar gegevens en laiv-
ge gesprekken voerde met de burgera
der eertijds bezette gebieden. De actie
werd in alle stilte gevoerd en spoedig
werden achter de gevels van Seville
Street no. 2 kaarten van vermisten uit
de bakken gehaald en nabestaanden in
gelicht over het graf van hem, die „ver
mist en vermoedelijk gedood" was. Het
was een strijd, die achter de schermen
werd gevoerd, maar die even spannend
was als een verbeten veldslag of een
verwoed luchtgevecht, waardoor eerst
enkele tientallen en later duizenden na
bestaanden van hun martelende onzeker
heid werden verlost.
Ruim 200 aldelingen
Na „V.E.-day", toen de laatste schoten
op het Europese slagveld waren ver
klonken, omvatte de dienst van Fello
wes Hawkins meer dan tweehonderd
afdelingen, elk gecommandeerd door
een deskundig opsporingsofficier en ver
spreid over alle hiervoor in aanmerking
komende gebieden van Europa. Het
Nederlandse hoofdkwartier bevond zich
aan de Badhuisweg te Scheveningen en
stond enige tijd onder leiding van de
beroemde Australische oorlogsvlieger
Leagh Murray. Generaal Fellowes Haw
kins bleef de eenvoudige, eerbiedwaar
dige, we zouden bijna zeggen „vader
lijke" commandant, die zijn moeilijke
taak beschouwde als zijn roeping en
diep dankbaar was voor ieder opgehel
derd geval Was het wonder, dat zijn
mannen met hem dweepten? Hij behan
delde hen niet alleen als medewerker*
maar als vrienden. We herinneren ons
zijn bezoek, voorjaar 1940. We toonden
hem een aantal foto's van boven Neder
land neergeschoten vLiegers en toen hij
ze gezien had, vroeg hij of zijn chauf
feur. een korporaal, die in. de auto was
achtergebleven, ze ook mocht zien. De
generaal riep de korporaal en zei tot
hem: „Kijk John, die zullen Jou ook
interesseren!"
Buieaucratius als
medewerker
Glimlachend verleide hij ons over zijn
belangrijkste inlichtingenbron. U moet
weten dat gedurende de oorlogsjaren do
R A F. een „stamboek" aanlegde van al
lo vliegtuigen. In deze uitvoerige boek-
drachten I
delen droegen
werden geboekt. Werd een onderdeel
door een ander vervangen, dan word een
aantekening van liet nieuwe nummer
gemaakt. „Deze administratie", zei da
generaal, ..word beschouwd als een der
grootste overwinningen van Sint Bu-
noaucratius, maar Laat ze dan bureau
cratisch zijn, zonder deze gegevens van
onschatbare waaide, zouden duizenden
gevallen nimmer door mijn mannen
kunnen zyn uitgezocht". Want wat ge
beurde? Ergens werd, tussen verwron
gen en geblakerde vliegtuigresten een
plaatje i
van het vliegtuig en zijn bemanning
de sleutel voimdu voor de vokgendo
werkzaamheden. Door het nummer van
dit plaatje 'en de nummers woivn
voor elk vliegtuig verschillend) kon
Londen wrtellen welk vliegtuig het wa«
met type-aanduiding en nummers, na
men, rangen en dlenatnummcns van de
bemanning, tijdstip van vertrek, dool
van de aanval, de laatste melding, dlis
werd ontvangen, alvorens werd aange
nomen dat het toestel vermist word era
andera b ij zo nd er heden, die onmirt>aur
(Zie vervolg op pag. 4»
Met stille trom..~
Dan komt een kleine auto Seville
Street inrijden. Het is een eenvoudig
wagentje van Duitse makelij. Op de
achterzijde is het kenteken van de R.A.F,
geschilderd, de rood-wit-blauwe cirkel.
Daarboven staat:. Commander MRES-
Europe Met knarsende remmen stopt
het voor het gebouw van het ministerie.
De militaire chauffeur opent het portier
en een rijzige figuur, mei grijs, golvend
haar en gekleed in het uniform van
generaal der luchtmacht, stapt uit. Voor
bijgangers Zien hoe tientallen erelinten
op zijn borst schitteren. Dan neemt hij
zijn tas en treedt het gebouw binnen.
Generaal E Fellowes Hawkins, oomman-
dont van de opsporingsdienst der R.A.F,
gaat zijn Laatste rapport uitbrengen. Er
staat geen erewacht aangetreden, die het
geweer presenteert; er is geen muziek
corps. dat hem met schetterende fanfa
res en dreunende drums huLde brengt.
Slechts de motregen valt en druipt van
de statige gevels van Seville Street.
Maar de generaal is tevreden, omdat hij
weet hoe tienduizenden vaders en moe
ders en vrouwen en kinderen in Enge
land en Ierland. Schotland en Nieuw-
Zeclund. Zuidr-Afrika en Australië, Cana
da, India. Polen, Frankrijk, ja in alle
Landen waarvan jonge mannen sneuvel
den in dienst van d._> R.A.F, hem darvk-
buar zijn. omdat hij hen verloste uit die
niet te dragen onzekerheid over het lot
van hen, die zij zo node moeten missem
Een soldaat opent de dubbele deur van
de stafkamer en stram salueert de oude
generaal zijn chefs en meldt dankbaar,
dat de opdracht is uitgevoerd.
Hopeloze taak
Veel en Lang zijn de conferenties ge
weest, die in het begin van de oorlog
zijn gevoerd over het probleem van do
vermisten van de luchtmacht. Juist by
de luchtmacht was het probleem zo in
gewikkeld en waren de moeilijkheden zo
groot en zo veel. Dagelijks kwamen de
berichten van vermissingen binnen, dage
lijks werd het kaartenarchief groter, on-
dank« hen, wier kaart kon worden ge
licht, omdat bericht was ontvangen dat
zij krijgsgevangen waren gemaakt en dut
dus van de lijst der vermisten konden
worden afgevoerd.
Men omzeilde de problemen niet en
hoe meer men ze besprak, hoe meer men
tot de overtuiging kwam dat ze bijna
niet op te lossen waren. Lezer, denkt u
Zich even in hoe het toeging bij zo'a
luchtaanval, uitgevoerd door honderden,
misschien wel door meer dan duizend
vliegtuigen. Waar kwamen de toestellen,
die niet terugkeerden, neer? De moge
lijkheden waren legio Ten eerste na
tuurlijk Langs de vastgestelde vliegroute,
maar er werden aanvallen gedaan door
vijandelijke jachtvliegtuigen, ten gevolge
waarvan soms een groep of afzonderlijke
vliegtuigen hun koers moesten wijzigen
en langs een omweg het doel bereikten;
aangeschoten machines trachtten todh
thuis te komen en stortten in zee of pro
beerden naar neutraal gebied te vliegen
om daar geïnterneerd te worden, waarbij
ze soms honderden mijlen van de vlieg
route afweken. Er waren er, die in de
lucht explodeerden of op de grond met
bemanning en al in niet te herkennen
onderdelen te pletter sloegen. Veelal
waren van beschadigde toestellen do in
strumenten vernield Plaatsbepalingen
konden niet meer worden verricht en zo
dit wel het geval was dan haperde de
radio-installatie en kon de laatste posi
tie niet worden doorgegeven. Dit
slechts een greep, muar 't geeft u een
klein denkbeeld van de chaos, die ver
bonden was aan de tienduizenden kaar-
ten in het gabouw Seville Street no. 2.
De actie begint
Londen realiseerde zich dit en trof de
maatregelen, waardoor het mogdljjk was.
dat bij de bevrijding van de bezette ge
bieden en de verovering van Duitsland
de oprukkende legers op de voet wer
den gevolgd door de opsporings-officie-
ren van de R.A.F. Kort na de bevrijding
van Parijs werd op 1 November 1944 het
eerste hoofdkwartier op het vasteland
van Europa in deze stad geopend. Het
HET is een van die echte najaars
dagen. waaraan October zo rijk kan
zijn. Een naargeestige motregen miezert
neer uut de leigrauwe hemel, die zich
Laag over Londen koepelt. Het glim
mend niatle asfalt van Seville Street
weerspiegelt het verkeer cn het water
druipt van de vele dienstauto's, die ge
parkeerd staan voor no. 2, het grote,
statige gebouw op de hoek, waarin een
van de vele bureaux van liet Britse Mi
nisterie voor de luchtmacht is onderge-
bracht.
Een van de bureaux, want Seville
Street no. 2 herbergt slechts een klein
gedeelte van het machtige apparaat, dat
in de donkere oorlogsjaren de grote
tvloten uitzond op hun gevaarvolle
ten naar vijandelijk gebied. Maar
méér dan welke andere afdeling ook
spreekt dit gebouw tot de families van
hen. die behoren tot het vliegend perso
neel van de R.A.F.. omdat hier. achter
de nu druipende muren, de administra
tie en de archieven berusten van de
Casualty Branch, de boekhouding met
gegevens van hen. die in hun vliegtuig
stapten en vertrokken om niet weer te
rug te keren.
DagelykB arriveerden de koeriers en
gaven hun verzegelde enveloppen af met
de nomen van hen, die gisteren en van
nacht gingen en wegbleven. Iedere dag
werden hier de berichten verzonden
tiaar alle streken van de wereld, waar
vrije mensen zich eens meldden om
in dienst van de R.A.F. ook hun
bijdrage te leveren in de grote, totale
oorlog tussen goed en kwaad. En waar
de aangetekende enveloppen werden af
gegeven of de telegramformulieren door
bevende van ge re werden opengescheurd,
kwam de rouw binnen „Miasuig. pre
sumably killed" Vermist, vermoede
lijk gedood. Daar kromp het hart van
een vader en moeder ineen om hun zoon,
daan- kwaim het leed bij een jonge vrouw
om haar man, daar huilden kinderen om
hun vader, daar zag een meisje haar
idealen voor straks, na de oorlog, wreed
Stukgetrapt.
Maar met die rouw sloop ook de glui-
onzekerheid binnen. Presumably
vermoedelijk gedood. Hy was nog
niet zokor dood, hij kon nog terug
koren.... misschien.... misschien. Zou
hij terugkomen? Of toch niet? Zou hij
begraven zijn? Waai? Zou hij veel ge
leden hebben?.... Zou hij.. Zou hij..?
En mot die dag werd de onzekerheid
erger, om na het eind van de oorlog het
tergende, ondragelijke hoogtepunt to
bereiken.
En dagelijks breidde de administratie
achter de muren van Seville Street no. 2
zioh uit. In lange rijen groepten de tal
loze dossiers zich langs «le wanden der
girote aaien. Steeds werden er kaarten
bijgolikt, de ene dag tientallen, dan weer
honderden. En iedere kaart met namen
en n'ununcTB, elk rapport mei koele,
zakelijke gegevens betekende een van de
vele tienduizenden jongens, waarvan
men alleen nog wist wanneer en waar
heen zij met hun vliegtuig woron vee»-
trokken. ,M
