zevéh.
3
A
A
a
i
6
ZONDAGSBLAD 6 JANUARI 1951
Correspondentie en oplossingen
aan de beer H. J. J. Slavekoorde,
Goudreinetstraat 125, Den Haag.
Een schaakboek voor
de jeugd
Het jeugdsohaken mag zich tegen
woordig in een steeds groeiende belang
stelling verheugen. Er zijn bepaalde cen
tra in ons land waar men reeds lang
kleinere of grotere gemeenschappen van
jeugdige schakers aantreft. Maar gewoon
lijk zijn dit verbanden van bepaalde
scholen, waar men toevallig een schaak
club heeft. Deze schaakclubs vormen dan
samen de een of andere gemeenschap,
welke onderlinge ontmoetingen organi-
Dit is echter iets geheel anders dan het
doelbewust uitdragen van het schaak
spel onder de jeugd. Op dit laatste nu
richten de grote schaakorganisaties de
laatste tijd doelbewust haar aandacht.
De Kon. Ned. Schaakbond gaat hierbij,
onder de bezielende leiding van zijn
voorzitter, Ir. H. J. van Steenis, voorop.
Hij laat geen gelegenheid voorbijgaan
om de landelijke en gemeentelijke auto
riteiten er van te overtuigen, dat het
uitermate nuttig en karaktervormend is
het schaken onder de jeugd te verbrei
den. En deze propagandatocht werpt
vruchten af. Bescheiden vruchten welis
waar, althans voorlopig, maar toch on
miskenbaar vruchten! In een aantal
der grootste gemeenten van ons land
hebben Burgemeester en Wethouders
goedgevonden, dat op een beperkt aantal
lagere scholen gedurende een jaar bij
wijze van proefneming het schaken als
facultatief leervak aan het leerprogram
ma wordt toegevoegd. In scholen of ge
meenten, waar dit niet anders kan, zal
het schaken uitsluitend aan de jongens
worden gedoceerd gedurende het hand
werken van de meisjes. Vanzelfsprekend
blijft de propaganda-actie bij deze aan
vankelijke successen niet stilstaan. Er is
reeds contact opgenomen met het Mi
nisterie van Onderwijs, Kunsten en We
tenschappen en met de Hoofdinspecteurs
van het lager onderwijs. Ook van deze
contacten mag veel goeds worden ver
wacht. Indien het zaad, dat thans ge
strooid wordt, in vruchtbare aarde valt
en straks ontkiemen zal, mag men hopen,
dat eerlang een rijke oogst binnenge
haald zal kunnen worden.
Degenen, die een dergelijke brede ver
breiding van het schaken voorstaan en
propageren, zijn geen maniakken, doch
mannen met een gezond oordeel, die be
seffen hoe waardevol het is de mensen
een goede vrije-tijd-besteding te geven,
welke naast de lichaamssporten en -spe
len een eigen plaats kan innemen.
Wij zullen later nog ruimschoots gele
genheid hebben op het schaken voor de
jeugd terug te komen. Daarom volstaan
wij ditmaal met er op te wijzen, dat er,
wil de actie onder de jeugd slagen, in
sterk toenemende mate behoefte zal zijn
aan goede docenten en aan goede boe-
Het is daarom uitermate verblijdend,
dat er dezer dagen van de persen van
De Tijdstroom te Lochem een schaakboek
is gekomen, dat speciaal voor de jeugd
is geschreven. Het heet „Jeugdschaak"
en is geschreven door L. G. Eggink en
Dr. M. Euwe, tiwee auteurs, die ieder op
hun eigen terrein een grote reputatie als
docenten en als sohaatokenners hebben
verworven. De schrijvers gaan uit van de
stelling, dat de jeugdige leerlingen, die
de grondbeginselen van het schaken ken
nen, zich niet aanstonds op het bestude
ren van de openingsöheorie moeten wer
pen, doch er beter aan doen zich aller
eerst te bekwamen in het beoordelen en
uitwerken van partijstellingen. Derhalve
vindt men in dit boek van bijna 100 blad
zijden van flink formaat 106 stellingen,
opklimmend in moeilijkheid, waarin de
leerling langs de weg van vraag en ant
woord aan de hand wordt meegenomen
en ingewijd in de geheimen van het be
oordelen en behandelen van de meest
uiteenlopende stellingen. Excellente
oefenstof, niet te moeilijk maar evenmin
te eenvoudig, mitsonze jeugdige
vrienden er zich niet toe bepalen het
boek vluchtig door te lezen, maar zich
werkelijk grondig in de stof verdiepen.
Een gelukkige omstandigheid is, dat
de prijs van het boek betrekkelijk laag
(f 2.50) kon worden gehouden, zodat het,
zoal niet binnen aller, dan toch binnen
veler bereik ligt.
Wij ontlenen aan het besproken boek
een stelling (no. 64) welke wij met de
bijbehorende aantekeningen in haar ge-
In Disoendo Disermus werd in Septem
ber 1922 een partij gespeeld tussen Ir. S.
en de Indische militaire arts Dr. M. F.
Drognat Doeve, verscheidene jaren
hoofdredacteur van het Tijdschrift van
de Ned. Indische Schaakbond. Het kwam
tot de volgende stand, waarin zwart (Dr.
D. D.) aan zet was.
II
A
A
A
A
m
A
JL
abcdefgh
Het is een stelling, waarin, naar het
oordeel van de zwartspeler, het een of
ander per sé moest gelukken. Dat was
Vraag. Zwart aan zet offerde een raads
heer; eigenlijk offerde hij er 2 tegelijk,
maar meer dan één kon wit er toch niet
nomen. Wat zou hij gezet hebben?
Antwoord. Zwart speelde 22Lb6
Xf2! Wit kan deze raadsheer nemen,
maar ook die op g4.
Vraag. Wat volgt er op 23. Tflx*2?
Antwoord. Dan volgt 23h4xg3f;
24. Kh2xs3 Lg4xe2t en zwart wint de
koningin. Of: 24. Kh2—gl g3xf2f; 25.
Kglx*2 en zwart is, afgezien van zijn
sterke aanvalsstelling, kwaliteit en pion
Vraag. Wat zou er gebeuren na 24. Kh2
hl?
Antwoord. Dan komt 24g3xf2; 25.
Le2 x g4 Th8g8 en zwart moet winnen.
Immers, op 26. Lg4—f3 volgt 26Dg5
g2f; 27. Lf3xg2 h3Xg2; 28. Khl—b2
00—0!; 29. Ddlcl (gezien de moge
lijkheid van g2glDf moet de koningin
wel op de eerste lijn blijven!); 29
g2glDt (of ook Td8x.d2); 30. Dclxe1
f2xglDf- 31. Talxgl Td8xd2t en zwart
wint. Op' 32. Kh2hl volgt Tg8—h8 mat.
Vraag. En wat volgt er na 22Lb6
Xf2! 23. Tflxf2 h4xg3t; 24. Kih2^hl g3
vf2; 25. Le2xg4 Th8—g8 op 26. Lg4—
d7t?
Antwoord. Niet 26Ke8xd7 wegens
27. Pd2f3t aftrekschaak met dame-
winst. maar 26Ke8—e7 en wit heeft
geen behoorlijke parade tegen 27.
Antwoord. Zwart speelt dan 26
Dg5!h4! en dreigt zowel 27Dh4x
h3 mat als 27Tg8gl met dame
winst, terwijl 27. Ddlf3 beantwoord
wordt met 27Tg8—g3.
Vraag. Zou, alles bijeengenomen, na
22Lb6xf2! 23. Tflxf2 h4xg3t; 24.
Kh2hl g3xf2; 25. Le2xg4 de voortzet
ting 25Ta8d8 niet eenvoudiger
zijn geweest?
Antwoord Stellig, want zwart wint
daarmee Pd2 met behoud van zijn aan-
valskansen.
Vraag. We hebben gezien, dat 23. TflX
f2 niet goed was. Wat gebeurt er na 23.
Le2xg4?
Antwoord. Dan speelt zwart 23-
h4xg3t; 24. Kh2-hl g3—g2f; 25. Khl—
h2 Dg5f4 mat
Ter bestudering
In aansluiting bij de vorenstaande
boekbespreking geven wij een andere
stelling uit het boek Jeugdschaak ter
bestudering. Voor wie moaht menen, dat
alleen jongelui uit dit boek iets zouden
kunnen leren, tekenen wij aan, dat me
nige volwassene er ook zijn voordeel mee
kan doen.
In onderstaande stelling, afkomstig uit
de in 1931 te Parijs gespeelde partij
CrépeauxTjutsevich, is zwart aan zet
Hoe zoudt gij verder spelen, indien gij
de zwarte stukken hadt?
Van 1 tot en met 7 toestel 1
mechanisch een piano wordt bespeeld,
6/10 weefsel; 8/13 bekende; 12/17 vuil
geel; 15/21 oud, inz. kaas of wijn; 19/23
trant, soort; 22/30 optisch verschijnsel
na regen; 28/35 iets dat erg kostbaar is;
33/41 iem. die op pelsdieren jacht maakt;
39/46 skelet; 45/52 voorexamën; 50/55
door middel van een leidsel te besturen;
54/60 plaatselijk heersende ziekte; 58/61
insect; 60/65 uitholling van gesteente
door stromend water; 63/69 juweel; 68/72
reptiel; 70/75 ontberen, missen; 73/82
luchtververser; 80/86 projectiel; 85/88
dooier; 87/90 onderscheiding; 89/93 meer
voudige riviermonding; 92/95 bezigheid;
94/96 grote bijl.
^orgefx^
Zie ik liet in jonge jaren,
Kalm en onbewust,
Zorgen hebben noch bezwaren
Ooit mijn ziel ontrust
'k Liet den dag van morgen zorgen
Voor zijn eigen kwaad;
Wonderwel wist ied're morgen
Met het zijne raad.
Zie, ik gaf in later dagen,
Meer bewust, mijn lot
Zonder vrezen, zonder vragen
In de hand van God;
Wonderwel weet ied're morgen
Met het zijne raad
'k Laat den dag van morgen zorgen
Voor zijn eigen kwaad.
t g h JACQ. v. d. WAALS
<de
V* KR0WIEK
ft mw ee<Av vwdt,
W6R6LDG686UR6N
doof
GOOS KAMPHUIS £N KAR6L LI/VKS
P Negen negers als versteke
ling van Afrika naar Amster
dam.
Negers maakten met het schip,
verstoken in het ruim, die trip.
Zu zeiden,toen de boot hier kwam:
,0it is beslist Kraai Amsterdam.'
yf Schaatskampioen Kees Broek-
Wt man vroeg fsso,- startgeld.
Was het voor jouals kampioen
nu nodigom zoiets te doen
en was het heus niet te v^m'uck
om daar een „scheve sdtats te rijdt
ffl Oude Utrechtse raadhuis voor
f 1verkocht aan hervormde
Gemeente'
Men bewijst vanuit het Sticht
met dit verblijdende bericht
dat goede „raadop dit terrein
niet altijd even duur moet zijn
Minister Mansholt viel op
het ijs.
Dit strekt heer Mansholt slechts tötea;
want dit bewijst dan toch maar weer,
dat hij ontwend is in zijn dagen
zich zomaar op glad ijs te wagen...
In HarliVigen nog geen
sneeuw gevallen.
76 praat men nu in deze stad
die nog geen sneeuwbui heeft gehad.
■Cn weet uwat voor ons hier bleek
fletu koele "Noorden is van streek....
Voor de Schotten vvas die steen
reeds door alle eeuwen heen
(en dat big kt wel deze keer
een .steen des aanstoots 1 zonder meer.
Er Uomt een openlucht -
rechtszitting in Zaandam.
Rechters voor geen kou beducht
spreken recht in opep lucht.
Doch vrouw Justitia in het gras
ontbeert straks wel een winterjas.
ZONDAGSBLAD 6 JANUARI 1951
3
VOOR öe VROUW
Nu het gewone leven weer begonnen is
Hè hè, huismoeders, we beginnen
weer wat op adem te komen'. De
Decembermaand, met haar huiselijke
feesten is helemaal en de Kerstvacantie
van onze kinderen bijna voorbij! Ja,
want hoe gezellig die laatste maand
van 't jaar ook is, het kost onze huis
vrouwen heel wat inspanning om alles
•prettig te laten verlopen en de sfeer
in huis goed en mooi te houden. Zit
maar eens met zes of meer kleine kin
deren, zonder hulp op een bovenhuis,
dat aan een straat met druk* verkeer
ligt! Alleen het bezweren van de tel
kens weer voorkomende kifterijtjes en
ruzie's vergt al een behoorlijk deel van
je zenuwen! Dan is daar de zorg voor
de inwendige mens. Wij willen de
onzen zo graag op die dagen eens trac-
teren, maar alles is zo duur En
toch hebben we onze ogen dichtgekne
pen voor die akelige belasting, en
schoolgeld-biljetten en voor een enkele
rekening Dat komt in Januari wel
in orde, dachten we. Nu maken wij
t met alles zo gezellig mogelijk.
Wie weet of we dit een volgend jaar
nog kunnen doen De dreigingen
rondom zijn donker en zwaar We
rekenden Miles toch nog zo zuinig mo-
gelijk-uit, deden'veel zelfmaar 't eiste
allemaal veel inspanning van hoofd
ert handen. Dat eerste is nog het ergste.
Je mag niet te veel boven je budget
gaan en het mag in onze Christe
lijke gezinnen toch zeker met het
Kerstfeest niet zo zijn, als een vrien
din mij vanuit Engeland schreef: Het
is hier bij de familie's, waar ik logeer,
geen „vrede op aarde", maar „vreten
op aarde"! Dat is wel het ergste
waartoe wij het feest van Christus'
nederige geboorte degraderen kunnen.
Nee, de boventoon mogen al die uiter
lijke dingen zeker niet voeren, maar
is voor ieder Christen hèt grote
Feest en daarom mogen we ook zeker
van Gods goede gaven een dankbaar
gebruik maken in die dagen. We heb
ben veel gezongen met elkaar en bij
het licht van brandende kaarsen de
Kerstgeschiedenis verteld en mooie
verhalen voorgelezen. We hebben ook
gasten geherbergd. En met dit alles
hebben we onze kinderen kostbare
herinneringen meegegeven, die hen
hun leven lang bij zullen blijven en
waaruit zij wellicht in later jaren, als
het zeer donker in hun leven zal zijn,
kracht putten, moed om verder te gaan,
geloof in Gods liefde
Als wij daaraan denken, ach, dan
achten wij vaders en moeders dat
mbeetjeinspanning immers niet? We
kunnen het eigenlijk allemaal zo zien,
als die vader van 'n heel stelletje
kleine kinderen, die ik hoorde zeggen:
tJDie feestdagen? Ja, je kookt, je
eet, je wast af en dan kook je weer,
eet en wast weer af, maar om de
goede uren, die er waren, zou ik deze
dagen noch voor mezelf, noch voor
m'n kinderen voor geen goud heb
ben willen missen."
Na de Oudejaarsavond met zijn
eigen intimiteit en ernst, staan we dan
ineens aan het begin van zo'n heel
lang, voor ons nog blanco jaar. Dit
maal kwam mèt het nieuwe jaar: de
dooi. Wij slaakten een zucht van ver
lichting, die beantwoord werd met
tranen of boze gezichten van onze
schaatsenrijdende jeugd
De Nieuwjaarsdag was nauwelijks
voorbij of de vrouwen, die zich dit
permitteren konden, renden de stad in,
naar de opruimings. en sensatie-
koopjes!
En nu Zijn wij dan het jaar 1951 al
weer een eindje ingeschoven. De week,
die komt geeft ons weer het volle pond
aan werkdagen, zodat we geen dag ten)
ten achter zijn met ons werk. De kin
deren zullen weer naar school gaan en
het gewone leven begint.
Gelukkig zij, die hierin haar vreugde
vindt! Beklagenswaardig die mensen,
die vrouwen, die niet met blijdschap
hun dagelijks werk verrichten. Dat
zijn er niet weinigen in onze tijd!
Helaas! Er is zo bitter weinig arbeids
vreugde! Ook daardoor is er zoveel
romantiek verloren gegaan, want
zo redeneert de moderne mens als
je met een minimum aan inspanning
leven kunt, waarom zou je je dan te
sappel werken?
1 De pan maar op tafel, ook al is 't een
feestdag, zoveel te minder afwas heb
je straks!
Zelf iets bakken? Dank je stichtelijk,
om in die damp te staan! 'k Haal het
uit de winkel, dat bespaart me werk
en tijd! Vijf uur? Dan stap ik er tus
senuit, al liggen er nog stapels werk!
Tot kwart over vijf blijven? Ja,
'k zal me daar even gek zijn! 'k Word
voor dat kwartier toch zeker niet be
taald!? M'n vrije middag? Dan ga ik
er gauw van tussen! 't Is wel sneu
voor mevrouw, dat ze half ziek rond
loopt en nu alleen op dat stel kinderen
moet passen en zo, maar ja, m'n vrije
middag, daar heb ik nou eenmaal recht
op, waar of niet? Ja hoor, 't is waar!
Nee maar, je staat formeel volkomen
in je recht en op je recht sta je ook,
wat jou!? Desnoods met geweld, maar
je recht zal je hebben! Ga maar gauw
naar die jofele film! Geniet maar van
je leven, mensen! Waarom een ander
wel en jij niet?! O zo!
Stakkerds! Hebben jullie op Oude
jaarsavond vergeten naar God te
luisteren en bij jezelf naar binnen te
kijken? Dan zal je moeten weten, dat
wat jij vrijheid noemt, de grootste ge
bondenheid is (aan je eigen miserabele
ik je) en wat jij pleizier noemt, schijn
vreugde is. De echte vreugde wordt
pas gevonden hoe paradoxaal het
lijkt! in het dienen van elkander,
in het God dienen in ons dagelijks
werk, hoe gering dat ook schijnt.
Als wij ons werk blij en met liefde
verrichten, zullen onze dagen, ook in
dit nieuwe jaar, heel wat vreugde
voller zijn, dan die van hen, voor wie
de wijzers i'an de klok kruipen tot aan
het ogenblik, waarop hun zgn. „vrije"
tijd is aangebroken.
Christenvrouwen, helpe God ons,
om dit jaar overvloedig te zijn in het
werk des Heren, als die weten, dat
onze arbeid niet ijdel is in den Here".
MARGARITHA
SDe kinöeRen
mogen niet te kort komen
Dat onze gezondheid wel zeer afhan
kelijk is van de aard van ons voedsel,
hebben wij in de oorlog ondervonden.
Het feit dat bijvoorbeeld de tubercu
lose gedurende die jaren sterk is toe
genomen, wijt men in de eerste plaats
aan de slechte voeding, die het weer
standsvermogen verminderd had.
Het is begrijpelijk, dat kinderen ex
tra gevoelig zijn voor een goede of
slechte voeding. Meer nog dan de vol
wassene heeft immers het kind voor
zijn groei en weerstand behoefte aan
voedingsmiddelen die rijk zijn aan „be-
J
A
r
O, kindje, speel maar en vergeet,
als jij iets zag van 't wereldleed;
iets, dat je hartje beven deed..~
Want jong zijn is de grootste schat,
die ieder mens eens heeft gehad,
toe maar, lach maar, speel maar wat!
Blijf nog maar lang zo speels en blij,
want, kindje, heus, dit gaat voorbij
als jij straks groot bent, net als wij..~
Blijf nog maar lang een zuiver kind,
dat elke dag z"n vreugde vindt,
dat niemand haat, doch slechts bemint!
De boeren vormen nog
altijd de ruggegiaat van het
agrarische foego-Slavië. Kle
derdrachten worden nog zeer
reel gedragen en in de grote
steden drukken ze een kleu
rig stempel op het stadsbeeld,
zoals wel al te leiden is ran
dit cosfuum ran een Macedo
nische boerin. In bet pak op
baar schouder is een babf
opgeborgen.
schermende" stoffen, dat zijn eiwitten,
voedingszouten en vitamines.
Tot deze voedingsmiddelen behoren:
melk, melkproducten, kaas, eieren,
vlees, vis, groenten en fruit.
Wanneer een moeder het niet zo erg
vindt als haar kind veel snoept en daar
door aan tafel te weinig eet, omdat het
toch hetzelfde blijft of het nu het één
of het ander krijgt, dan is dat onjuist.
Suiker en zoetigheden zoals koekjes,
gebak, snoepjes en zoete broodbeleg
gingen, hebben nl. in het geheel geen
beschermende waarde. Zij verzadigen
het kind, maar geven het niet, wat
het 't meest nodig heeft.
In verschillende gemeenten wordt
de voedingstoestand der schoolkinderen
door schoolartsen gecontroleerd. Daar
bij blijkt soms, dat de voedings- en ge-
zondsheidstoestand van de kinderen
nog veel te wensen overlaat en dat zij
met name van de voedingsmiddelen
met beschermende waarde niet steeds
voldoende krijgen.
De oorzaak van deze dikwijls onvol
ledige voeding moet helaas niet alleen
worden gezocht in onwetendheid, maar
ook in de omstandigheid, dat de voe
dingsmiddelen met beschermende
waarde over het algemeen vrij duur
zijn. Wie met weinig huishoudgeld
moet rondkomen, zal meestal het eerst
bezuinigen op voedingsmiddelen zoals
vlees, vis, kaas, eieren en fruit. Daar
mee loopt men het gevaar, dat de voe
ding arm zal worden aan eiwit, vitami
nes en voedingszouten, met alle gevol
gen van dien. Er zijn echter geluk
kig! ook nog minder dure voedings
middelen met beschermende waarde.
Dat zijn, behalve de goedkopere vis
soorten (haring, stokvis, wijting) de
groenten, die vooral als zij rauw ge
geten worden fruit kunnen vervan
gen, de peulvruchten en de melk. Vroe
ger noemde men peulvruchten „het
vlees der armen". Zij bevatten inder
daad veel eiwit, evenals vlees. Het
peulvruchteneiwit is echter niet ge
heel volwaardig en mag dus niet op
één l(jn worden gesteld met het eiwit
uit vlees, vis, kaas en eieren.
Dat is wèl het geval met eiwit uit
melk, dat zelfs van zeer hoge waarde
geacht wordt. Daarbij is melk niet al
leen een goedkope eiwitbron, maar
bovendien zó rijk aan verschillende
vitamines en voedingszouten, dat het
één van de beste voedingsmiddelen is,
die w(j kennen. Tekorten aan allerlei
beschermende stoffen kunnen met melk
(en groenten) worden aangevuld.
6 dl melk bevat ongeveer evenveel
eiwit als 100 g vlees of vis (zonder gra
ten) en levert meer dan de helft van de
kalkzouten, die wij dagelijks nodig
hebben (voor de andere helft zorgen
de groenten). Kinderen van 19 jaar
moeten per dag ongeveer Yt liter melk
(of karnemelk of yoghurt) gebruiken;
kinderen van 921 jaar hebben dage
lijks plm. 6 dl nodig.
Wie melk duur vindt, vergelijke de
prijs eens goed met die van andere voe
dingsmiddelen met beschermende
waarde en bedenke verder dat weinig
dingen ons zo duur komen te staan ali
een slechte gezondheid!
Ejh de X knipt
Een glad rokje, waarvoor we slechta
een meter stof van 130 cm breedte nodig
hebben. Van voren is rechts een steek-
zakje aangebracht. De sluiting valt mid
denachter, waar bovenaan een ritsslui
ting wordt aangebracht, terwijl van
onderen een split wordt gemaakt. Drie
knopen zijn hier garnering en sluiting.
Het patroon, no. 80, is aan onze bu
reaux verkrijgbaar tot uiterlijk 13 Ja
nuari tegen betaling van 0.35 in de
maten 40, 42, 44 en 46. Maat 48 kan op
bestelling geleverd worden.
Toezending van het patroon volgt na
ontvangst van 0.50.
Geeft U bij het bestellen vooral duide
lijk de gewenste maat opt
