CHEFAROX
Wanneer de klokke roept ter kerke
Directeur van „Avifauna" voor Alphens
kantongerecht vrijgesproken
BANDJIR
ooer £Jaoa
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
ZATERDAG 6 JANUARI 19*
Wat verandert er in de Ned. Herv. Kerk
door de Nieuwe Kerkorde?
De Wijkgemeenten
Men schrijft ons van Hervormde zijde:
j)E NIEUWE KERKORDE gaat met het
oog op de pastorale bearbeiding der
gemeenten uit van de wijkgemeenten. De
synode der Hervormde kerk heeft met
beslistheid hiervoor gekozen niet alleen
omdat het haar een juistere werkmethode
toescheen om tot intensievere bearbeiding
van de gemeenten te komen, doch ook
omdat het theologisch verantwoord is.
Een gemeente, die gemeenschap met
Jezus Christus en met elkander is, is niet
allereerst een burgelijke of geografische
grootheid, maar een gemeenschap rond
om Woord en Sacrament. Daarom is de
grondgedachte der Nieuwe Kerkorde: in
gemeenten met meer dan één predikants
plaats voor gewone werkzaamheden, zijn
er evenveel wijkgemeenten als er zulke
predikantsplaatsen zijn, terwijl deze wijk
gemeenten tezamen de centrale gemeente
vormen. Het is dus niet zó, dat de cen
trale gemeente gesplitst wordt in wijk
gemeenten, doch de wijkgemeente is het
grondprincipe, en de wijkgemeenten zijn
het die de centrale gemeente vormen.
Op de dorpen met één predikantsplaats
zal dit dus geen verandering geven. Maar
van de grote steden en middelgrote plaat
sen zal voortaan gezegd kunnen worden
dat zij „dorpsgewijze" bearbeid zullen
worden. Vele grote steden zijn al zonder
de nieuwe kerkorde tot een sterkere wijk-
indeling overgegaan, ik denk aan Den
Haag en Amsterdam, terwijl ook andere
minder grote plaatsen, een zij het ook
minder sterk doorgevoerde, wij kindeling
toepassen.
Volgens de nieuwe kerkorde zal elke
wijkgemeente zich een eigen kerkeraad
kiezen. Deze wijkkerkeraad zal dus veel
meer bevoegdheden hebben dan de wijk-
comité's of wijkcommissies, zoals zij nu
meestal fungeren. Deze wijkkerkeraad
krijgt nagenoeg alle bevoegdheden zowel
ten aanzien van diaconieën als kerk
voogdij en het pastorale werk, gedeeld
zullen moeten worden met een centrale
kerkeraad, die het orgaan der centrale
gemeente is en die in een vergadering
van alle ambtsdragers der wijkgemeen
ten daaruit gekozen wordt. Zo zal o.i
predikant niet door de desbetreffende
wijkkerkeraad alleen kunnen verkozen
worden doch tezamen met de centrale
kerkeraad.
rpERWIJL de nieuwe kerkorde het prin-
cipe der wijkgemeente strak vast
houdt, is er overigens genoeg vrijheid
overgelaten om naar de plaatselijke be
hoeften vele ondergeschikte zaken plaat
selijk te regelen. Doch de nieuwe kerk
orde heeft er ook mede gerekend, dat op
minder ondergeschikte punten afwijkin
gen van het grondschema mogelijk moeten
zijn. Het is nu eenmaal zo, dat helaas elke
wijkgemeente niet over een kerkgebouw
of kapel beschikt. Bovendien zullen aller
lei plaatselijk geworden en verworden
toestanden zich niet zo maar kunnen
richten naar de grondlijnen in de niei
kerkorde aangegeven. Daarom zijn ei
volgende mogelijkheden tot afwijking
de voorgestelde wij kindeling:
a. ontheffing: telkens voor ten hoogste
vijf jaren, voor gemeenten met 2 of 3
gewone predikantsplaatsen;
b. toestemming: telkens voor ten hoog
ste vijf jaren voor gemeenten, met meer
dan drie gewone predikantsplaatsen,
waarbij een of meer wijkgemeenten met
2 of 3 gewone predikantsplaatsen kunnen
gevormd worden;
c. wijziging: telkens voor ten hoogste
vijf jaren, warfneer bijzondere plaatselijke
omstandigheden een bijzondere verdeling
de werkzaamheden van de wijk-
kerkeraden en de centrale kerkeraad
noodzakelijk maken. Deze ontheffing,
toestemming en wijziging wordt op ver
zoek van de kerkeraad, het breed-
moderamen van de classicale vergade
ring gehoord, verleend door het breed-
moderamen van de provinciale kerkver
gadering;
d. 'buurtgemeenten: twee of meer wijk
gemeenten kunnen in een centrale ge
meente tot een buurtgemeente worden
samengevoegd. De buurtkerkeraad be
staat dan uit de ambtsdragers van de
wijkgemeenten. Zo kunnen in één centra
le gemeente meer buurtgemeenten be
staan. De verhoudingen tussen centrale
kerkeraad en buurtkerkeraad en wijk-
kerkeraden plaatselijk worden geregeld.
afwijkende bepalingen: overigens
kunnen bij overgangsmaatregel door het
breed-moderamen van de synode nog ge-
voor geval afwijkende bepalingen
worden toegelaten.
Men ziet: de nieuwe kerkorde heeft bij
de voorgestelde ingrijpende wijkindeling
een grote soepelheid betracht. Door een
intensievere kerkvisitatie hoopt men de
tijdelijke afwijkingen als het abnormale
naar de normale parochievorming te
kunnen heenleiden.
Algemenigheidje
iN het jongste nummer van A.R. Staat-
kunde en van Ned. Gedachten tref ik
een mededeling aan, die buitendien nog
treffend is van eensluidendheid. Bij een
opsomming van boeken welke in het be
zit zijn gekomen van de bibliotheek der
Kuyperstichting zie ik daar staan een
boek over journalistiek. Dat boek staat
er niet zomaar. Het staat er met die
andere boeken onder een kopje, dat
mijn bloed sneller moet doen vloeien.
Dat kopje luidt: Aanwinsten.
Het boek wordt dus gerekend tot de
aanwinsten. Edoch, het is niet bij dit
treffende kopje gebleven. Want onder dat
treffende kopje staat een ander kopje.
En uit dat andere kopje blijkt, dat dit
boek over de journalistiek, zoeven nos
gerekend tot de aanwinsten, is onderge
bracht in de rubriek van de „Algemeen
heden". Al evenzeer een treffend kopje
dus. Maar ditmaal een pijnlijk treffend
kopje.
Ik ben daarover somber gestemd. Dat
boek over journalistiek: een aanwinst,
inderdaad; maar nauwelijks aangewon
nen wordt het een algemeenheid.
Men kan de vraag opwerpen: Is
algemeenheid nog een aanwinst? Een
bevestigend antwoord op die vraag lijkt
mijgeen aanwinst. Wordt zo het
winstbegrip niet wat algemeen? Laat
Lieftinck het maar niet horen!
SPELEVAAR.
Uw maag niet
verder van streek!
Bij de meeste maagmiddelen moet
men oppassen, niet teveel te ge
bruiken. Want dan gaat de maag
juist weer méér zuur vormen.
Chefarox daarentegen regelt auto
matisch de juiste zuurgraad.
Vormt géén nieuw maagzuur
DOOS 100 TABLETTEN F
Advertentiej
Over duurte
gesproken
de prijzen
gaan omlaag 1
is een lichtpuntje
voor het begin van het
nieuwe jaarDe Gruyter
heeft 49 prijzen verlaagd/
Op de nieuwe prijzen
BLIJFT 10 korting ge
handhaafd. Nu is het de
hoogste tijd om de knoop
eens door te hakken en Uw
eigen belang vóór te laten
gaan; nu zult U toch bt-
sluiten om óók De Gruyter-
klant te Worden Betere
waar, verlaagde prijzen en
10 kortingkan 'n huis
vrouw in deze lijd nog mèèr
verlangen
Financieel Overzicht van de week~j
Valutavrees deed de beurs stijgen
De afgelopen week was de effectenbeurs onder de invloed van valutavrees
en over de gehele linie werden belangrijke koerswinsten behaald. De uit
kering van een voorlopig dividend in contanten van Kon. Petroleum werkte
stimulerend. Cultuurwaarden werden gevraagd, ondanks de dreigende ran
cune van Indonesische zijde. De Postspaarbank verhoogde de rente.
Het nieuwe jaar begon met een koers
stijging. Helaas niet wegens de rooskleu
rige toekomst, maar uit vrees voor in
flatie. De plaatsing van f 300 millioen
schatkistpapier bü de Ned, Bank ver
hoogde de vrees voor improductieve
geldcreatie en de Nederlandse handels
balans over 1950 was verre van fraai
met f 2500 millioen tekort of f 1100 min
meer dan in 1949.
Reeds herhaaldelijk wezen wij op de
wankeljjke financiële en monetaire po
sitie en de onderbrenging van schatkist-
papier behoeft geen verrassing te zijn.
Wel onderstreept dit de dringende nood
zaak van sanering der staatsbegroting,
want de financieringsbehoeften van het
Rijk dreigen het monetaire evenwicht te
verstoren. Men heeft het gewenst ge
acht f 300 millioen dollars in goud om
te zetten. Vertrouwt men de dollar niet?
Verklaard wordt, dat dit geschiedt met
het oog op de toenemende verplichtin
gen tegenover de Europese Betalings
unie, doch deze mogen ook in dollars
worden voldaan. Is hier dus vrees voor
devaluatie van de dollar aanwezig? On
getwijfeld ls er een verzwakking van de
dollar tegenover goud en goederen te
constateren, doch er kan nog geen aan
wijsbare reden zijn om de zeer sterke
Amerikaanse valuta te devalueren. Ver
moedelijk heeft de bank het zekere voor
het onzekere genomen.
Uitspraken van vooraanstaande figu
ren wijzen op een moeilijke periode voor
ons'land in het verschiet, Ir M. Keus
van de Heemaf sprak over de gulden op
het hellende vlak, waardoor oud van een
rustige oude dag en jong van een rede
lijke toekomst wordt beroofd. Hij wil
krachtige maatregelen, doch het ls de
vraag of dit kabinet voldoende regeer
kracht heeft, te meer nu enkele kostbare
jaren zijn verloren gegaan. De beurs
vreest waarschijnlijk, dat het tobben zal
blijven en vandaar de inflatlest\jging.
Vooral Koninklijke trad op de voorgrond
en de uitkering van 4 pet Interim-divi
dend heeft de kooplust aangemoedigd,
daar men de conclusie trekt, dat de gang
van zaken zeer gunstig is en een belang
rijke slotuitkering niet onmogelijk zal
zijn. Men kan echter bezwaarlijk over
1950 meer dan 9 pet dividend verwach
ten, daar de fiscale reserves der holding-
company geen hogere declaratie moge
lijk maken. Maar Koninklijke is nu een
maal een hoofdfonds met speciale eigen
schappen voor transacties tengevolge van
valutavrees. De nieuwe converteerbare
obligaties stegen belangrijk en het
schijnt, dat het bestuur gepaste maat
regelen neemt om de verwisseling van
obligaties in aandelen aan te moedigen.
Terwijl het Indonesische parlement
delibereert over opzegging der unie, ls
de beurs geneigd, de toestand wat min
der somber te zien. Waarschijnlijk ls het
uitblijven van een boycot een opluchting
geweest. De koersen van cultuurwaar
den kwamen de vorige weken op aan
zienlijk lager peil en de gebeurtenissen
der afgelopen week kan men als een
correctie beschouwen. Of hier een blij
vende verbetering ls, moet men afwach
ten evenals de ontwikkeling Inzake
Nieuw-Guinea.
Dat het bedrijfsleven In Indonesië kan
profiteren van de hoge prijzen, bewijzen
de cijfers van Bandar Rubber en Bandar
Oiiepalmencultuur over 1950 met totale
opbrengst der rubber van r 5.56 millioen
tegen f 0.85 min in 1949. De palmolie-
oogst en kernen brachten r 12.7 min op
tegen f 11.6 min in 1949.
De renteverhoging der Postspaarbank
is een nieuw symptoom dat de rente
standaard in het algemeen de neiging
heeft, te stijgen. De obligatlemarkt was
rustig.
Oplossing Kerstpuzzle
Horizontaal: 1 gek; 7 Ath; 10 al; 11
gelukkig; 15 EE; 16 Kerstfeest; 18 tam
20 ste; 21 nr; 22 ade; 24 ha; 25 sc; 2(
ro; 28 in; 29 im; 30 erg; 31 hr; 33 sok
35 aai: 36 rd; 37 brok; 38 osmose; 40 Ma
leis; 42 kiwi; 43 tt; 44 Oka; 45 kat; 47
to; 48 ook; 49 me; 50 ik; 51 Ee; 53
54 Ir, 55 erf, 37 eb, 59 Let; 61 mee;
afleverend; 66 e.d.; 68 rijstveld; 69
70 ree; 71 kt; 72 lat.
Verticaal: 1 gasthermometer; 2 el; 3
verschrikkelijk; 4 Outer; 5 Aken; 6
mierikswortels; 8 te; 9 heremietkreeft;
11 ge; 12 1st; 13 kf; 14 gs; 16 km; 17
ta; 19 aardaker; 23 diastole: 27 os; 32
Rosa; 34 ooit; 35 ao; 37 be; 39 ml; 41 la;
46 te: 52 «leve; 56 fa; 58 best; 60 ere; 61
mn; 63 fr; 64 vt; 65 ND; 67 de; 69 Aa.
Gratie voor Christiansen?
Binnenkort zal de Kroon een beslis
sing nemen over een gratie-verzoek van
de voormalige Wehrmachtsbefehlshaber
in den Niederlandeir, generaal-vlieger
Christiansen, welk verzoek op het depar
tement van Justitie thans wordt onder
zocht. Christiansen werd in 1948 door
het Arnhemse B-G. tot 12 jaar m.a. ver
oordeeld en maakte geen gebruik van
het recht op cassatie. Sinds Januari 1946
verblijft hij in de gevangenis te Arnhem.
Getuige wilde officier
te lijf gaan
Maar werd door de parketwacht
tegengehouden
Onder het uitroepen van „moordenaar",
„vuile schurk" en andere scheldwoorden
rende gistermorgen de broer van de
jarige Amsterdamse koopman D. T.,
die als getuige voor laatstgenoemde op
trad, op de officier van Justitie bij de
A'damse rechtbank toe, met de bedoeling
deze aan te vallen. Maar zover kwam het
niet. De opgewonden man werd door de
parketwacht tegengehouden en wegge
leid. A. T. was in woede ontstoken over
het feit, dat de rechtbank geen geloof
hechtte aan de bewering, dat zijn broer
niet opzettelijk brand had gesticht in zijn
huis, voor welk feit deze terecht stond.
In het rapport van de getuige-des-
kundige, een Haagse scheikundige, werd
verklaard, dat de brand opzettelijk moest
zijn gesticht, maar A. T. was overtuigd
van de onschuld van zijn broer, die
bezig was geweest met het afbranden
van verf, waarna de brand was ontstaan.
Verdachte is reeds 6 x, meestal wegens
diefstal, veroordeeld. De officier, mr A.
S. de Muinck Keizer eiste 2 jaar mei
onmiddellijke inhechtenisneming. Uit
spraak op 19 Januari.
Wereldvoedseltekort
Om het wereldvoedseltekort, dat door
de snel stijgende bevolking in Aziatische
landen steeds nijpender wordt, te onder
vangen, moet in 1960 de wereldmelk
productie worden verdubbeld, en d(
vleesvoorziening op 30 millioen ton wor
den gebracht. Koren- en graanproducten
zouden met 21% moeten worden ver
hoogd, suiker met 12%, vetten met 34%
en aardappelen met 27%. Deze cijfers
werden door de Britse Minister van
Voedselvoorziening, Webb, gegeven tij
dens een toespraak tot 3000 schoolkin
deren, die bijeenkwamen op een congres
van de Raad voor Onderricht in het
Wereldburgerschap. Minister Webb wees
op de verantwoording, die op Groot-
Brittannlë en op alle democratische
landen rust om dit voedselprobleem op
te lossen.
Vogelverschrikker gevraagd
Op allerlei manieren probeert men de
tienduizenden spreeuwen te verjagen, die
een toevlucht hebben gezocht in de bo
men voor het Victoriahotel en nabij het
Noordhollands Koffiehuis aan het Sta
tionsplein te Amsterdam. Het heeft nog
maar bitter weinig geholpen. De eigenaar
van het koffiehuis heeft nu een nieuw
middel in de strijd gebracht. Hij liet een
lange paal in de drukste spreeuwenboom
zetlen. Aan het uiteinde van deze paal
bevinden zich twee richtingaanwijzers,
zoals men die bij een auto aantreft.
Wordt het rumoer der spreeuwen te he
vig, dan drukt men in het koffiehuis op
een knop en de richtingaanwijzers schle-
Aardig bedacht. Maar de spreeuwen
trekken zich er niets van aan...
LEIDEN: Ned. Herv. Gemeente: Pie
terskerk 10 u ds Kloek; Hooglandse kerk
10.30 u ds Spruyt van Amsterdam
(jeugddienst; onderwerp: „Het wel weten,
maar er geen voet voor verzetten");
Oosterkerk 10 u ds Kuilman 5 u ds Groot
(H. Doop); Marekerk 10 u ds Vossers, 7
u dr Oppenheimer (onderwerp: „Chris
tus en de politiek"); Kooikapel 10 u ds
Groot; Morsweglokaal 10 u ds Ottevan-
ger; tehuis voor ouden van dagen Don
derdag 7 u dienst; Eglise Wallonne 10.30
u ds Cabanis; Academisch Ziekenhuis
10 u dr Norel; Diaconessenhuis 6.15 u
ds Vossers.
Geref. Kerk: Zuiderkerk 10 u cand.
Wind van Baarn 5 u ds Dronkert; Heren
gracht 10 u ds Van Krimpen van Rot
terdam, 5 u ds Eringa van Oegstigeest;
Oude Vest10 u dr Kraan van Vlaar-
dingen, 5 u ds Van Krimpen; Zuiderkerk
8 u ds Harder van Amsterdam (bijzon
dere dienst; onderwerp: „Donkere toe
komst?"); Mors-Rijndijk 10.30 u ds Dron
kert 5 u cand. Wind.
Geref. Kerk (art. 31): 10 en 5 u ds
Keizer.
Chr. Geref. Kerk: 10 en 5 u ds Jansen.
Geref. Gemeente: 10 en 5 u ds Rijksen.
Evang. Luth. Gemeente 10.30 u ds
Smit Duyzentkunst' (Nieuwjaarsdienst).
Rem. Gemeente: 10.30 u ds Van
Leeuwen van Delft,
Doopsgezinde Gemeente: 10 30 u ds Th.
van Veen van Texel.
Ver. v. Vrijz. Hervormden: 10.30 u ds
Mentzel van Dordrecht.
Oud-Katholieke Kerk: 10 u hoogmis,
5 u vespers.
Evang. Christen-gemeenschap: 10 en
5 30 u ds Van der Horst, 3 u jeugdsamen-
komst.
Jeruel: 10 u breken des broods, 5.1
de hr Kranenburg, Dinsdag 8 u bijbel
bespreking, Woensdag 8 u jeugdsamen-
komst, Vrijdag 8 u bidstond.
ALPHEN AAN DEN RIJN: Ned. Herv.
Gemeente: Julianastraat 9 u ds Lambour,
10.30 u ds Van der Wiel van Leiden, 6.
u ds Stehouwer; Gouwsluis 10 u ds Le-
feber; Jonathan 6.30 u ds Lefeber; Mar-
tha-stichting 10.30 u ds Meijer; Ouds-
hoornseweg 10 u ds Veenendaal; Hooft-
6traat 9.30 en 6.30 u ds Van Wier
Putten.
Geref. Kerk: Zuiderkerk 10 u ds Wijma,
G.30 u ds Mulder; Noorderkerk 10 u ds
Thomas van Rotterdam, 6.30 u ds Wijma;
aula 10 u ds Mulder, 6.30 u ds Thomas;
Oudshoorn 10 en 6.30 u ds Tom van
Oudeschoot.
Geref. Kerk (art. 31): 10 u leesdienst,
3 u ds Keizer van Leiden.
Oud-Geref. Gemeente: 9.30 en
dienst, Woensdag 7.15 u ds Zwoferink
van Kampen
BENTHUIZEN: Ned. Herv. Gemeente:
9.30 en 6 u ds De Heer.
Geref. Gemeente: 9.30 en 6 u leesdienst.
HAZERSWOUDE: Ned. Gemeente: 9.30
en 6.30 u ds Van der Leeden (in mor
gendienst H. Doop).
Geref. Kerk: 9,30 en 6.30 u dr Weste
rink van Leiden.
HOOGMADE: Ned. Herv. Gemeente:
10 u ds Tuinstra van Koudekerk aan den
Rijn.
Hillegom: Ned. Herv. Gemeente: 10 u
ds Knottnerus.
Geref. Kerk: 10 en 5 u ds Krabbe.
Chr. Geref. Kerk: 10 en 5 u ds Sluiter.
Geref. Kerk (art. 31): 10 u leesdienst,
u ds Verleur van Lisse.
DE KAAG: Ned. Herv. Gemeente: 10
en 7 u ds Van Leeuwen.
LEIMUIDEN: Ned. Herv. Gemeente:
u ds Van Veenen; Pniël 7 u ds Van
Veenen.
Geref. Kerk: 9.30 en 2.30 u ds Hajer
KATWIJK AAN DEN RIJN: Ned.
Herv. Gemeente: 10 en 5 u ds Goverts,
Geref. Kerk: ds Engelkes van Delft.
KATWIJK AAN ZEE: Ned. Herv. Ge
meente: Nieuwe Kerk 10 u ds Van der
Krift, 6 u ds Moerenhout (jeugdienst);
Oude Kerk 10 u ds Pras, 6 u ds Van der
Krift; Kapel 10 u ds Monster, 6 u ds
Bouman.
Geref. Kerk 10 u ds Van Boeyen, 5 u
ds Pijlman.
Chr. Geref. Kerk: 10 en 5 u ds Van der
De vergunning kwam te laat
OPNIEUW heeft gistermiddag voor het kantongerecht te. Alphen aan den
de zaak gediend tegen de heer G. van den Brink, directeur van het vogelpark
„Avifauna". Enige maanden geleden is deze zaak reeds voor geweest, maar
toen geschorst voor het horen van een deskundige, die nu in de persoon va
heer J. P. Strijbos aanwezig was.
Ten laste was gelegd het onder zich
hebben van vogels, in strijd met de
Vogelwet, hetgeen was geconstateerd op
4 Juni 1950 ten aanzien van acht rose
spreeuwen en vier sneeuwuilen en op
4 Augustus ten aanzien van koekoeken,
torenvalken en een specht.
De Vogelwet stelt als criterium voor
het al of niet mogen houden, of de in
gevangenschap verkerende vogels in
Europa in het wild levend voorkomen,
hetgeen door de heer Strijbos desge
vraagd werd bevestigd met betrekking
tot alle naar voren gebrachte vogels.
De ambtenaar van het O.M. merkte in
zijn requisitoir op, dat derhalve vast
staat, dat deze vogels niet in gevangen
schap mogen worden gehouden. Hij eiste
in elk der zaken een geldboete van 100
subs. 10 dagen.
Mr C. M. Loef voerde als verdediger
in, dat door het ministerie van Onder
wijs, Kunsten en Wetenschappen de
noodzakelijke vergunning reeds vc
Juni was beloofd en dat deze tussen 4
Juni en 5 Augustus was verstrekt. Plei
ter zag in deze zaak een hetze uit be
paalde kringen, die „Avifauna" l
zouden zien sluiten. Hij verzocht ook het
grote economische belang van „Avifauna"
hoger te schatten dan dat van de vogels,
genoemd in de dagvaarding van 4 Juni.
Omdat de andere vogels aanwezig moch
ten zijn op grond van de vergunning werd
ten aanzien van de tweede dagvaarding
ontslag van rechtsvervolging gevraagd.
De kantonrechter overwoog, dat vóói
4 Juni de vergunning reeds was toege
zegd en volstond in het eerste geval mei
schuldigverklaring zonder oplegging van
straf. In het tweede geval was de kan
tonrechter van oordeel, dat de verdachte
vrijuit ging, omdat de vergunning reeds
aanwezig was. In verband hiermee werd
hij vrijgesproken.
W door LEO BROEKSMIT
Toen ze een in hoog-
Maleis gestelde aanmaningskaart ont
vingen, waarin ze aan de achterstallige
belasting werden herinnerd, drukte dit
de stemming niet in het minst. Als
de toean besar van de belasting de
eerste brief van de zaakwaarnemer
niet had begrepen, dan moest die
nog maar eens schrijven. Na de aan
maning gebeurde er trouwens niets,
zodat de voorspelling van de omzend
brief over <fe machteloosheid
Toean Gouverneur wel scheen uit
te komen. Alleen kregen ze allemaal
een dwangbevel, dat ze aan Hussein
Sasmidjo doorgaven, hetgeen de be'
lastinginspecteur weer een vloed var
geduimtopte brieven bezorgde. Toen
brak de oogsttijd aan en in de desa's
waren alle krachten nodig om de rij
pe padi te snijden. Elke dag trokken
de mannen, vrouwen zelfs kinderen
naar de sawahs. Zodra de opgaande
zon haar eerste aarzelende stralen bo
ven de horizon zond, zwermden de
oogsters uit over het net van smalle
paadjes en dijkjes, die de rijstvelden
van elkaar scheidden. Wanneer de
zon 's middags het landschap zengde,
werkten ze voort, de ani-ani, het klei
ne rijstmesje, in de rechterhand, de
bundel geoogste halmen in de linker.
En onder de schemerige schijn van de
laatste stralen der ondergaande zon
keerden zij terug naar de deur, waar
alleen de ouden van dagen waren ach
tergebleven om de maaltijd te berei
den.
Vermoeid en met pijnlijke rug van
het gebogen werken kwamen de oog
sters thuis, maar in hun harten zong
de voldoening, want als loon zouden
zij tien kati van elke geoogste pikoel
krijgen. En in hun ogen glinsterde de
vreugde, omdat het oogstfeest weer een
dag nader was gekomen.
Het was enkele dagen voor het einde
van de oogst, toen Ali Koesono, nadat
hij met zijn vrouw en de drie oudste
kinderen 's avonds van de sawah was
teruggekeerd, boven de deur van zijn
huisje een plakbrief ontdekte. Zijn
oude, halfblinde grootmoeder, de alleen
thuis was geweest, had er niet veel
van begrepen. Uit haar verwarde ver
klaringen maakte Ali op, dat er een
toean besar was geweest, die beweerd
had dat morgen Ali's bezittingen zou
den worden verkocht wegens belas
tingschuld. Natuurlijk kon dat niet,
want hij had elke week aan de zaak
waarnemer z'n dertig centen betaald.
Toch ging hij dadelijk naar Hussein
Sasmidjo toe om uitleg te vragen en
toen ontdekte Ali, dat hij niet de enige
was, die bezoek had ontvangen van de
belastingambtenaar. Boven nog vier
deuren was dezelfde brief aangeplakt
en de verontruste desalieden waren
eveneens naar de belastingadviseur ge
togen. Deze draaide op z'n gemak een
strootje. Inderdaad, morgen zou er een
deurwaarder komen om hun bezittin
gen te verkopen. Dat wisten ze immers
al, want dat stond reeds in het dwang
bevel, dat vier weken geleden was ge
komen. Eigenlijk had Hussein ver
wacht, dat alle desabewoners, die geen
toean inspektoer alleen de vijf mensen
uitgezocht, die de meeste belasting
schuldig waren. Dat hadden zij natuur
lijk nog niet gemerkt, maar Hussein
kende alle aanslagen. Koesono moest
acht en twintig roepiah betalen, Mar-
sidi tien ringgit, Moa twintig roepiah
en vier ketip, Dariman en Boegil elk
achttien roepiah en zes ketip. De pad
jak toean besar had zeker ook de brief
van Merdeka gelezen en wilde daarom
niet alle verkopen tegelijk houden.
Maar als morgen niemand ook maar
een ketip zou bieden voor de sapi's, de
geiten en de kippen, die de deurwaar
der wilde verkopen, dan kon er verder
niets gebeuren. Allen konden dus rus
tig naar de sawahs gaan. Hoe leger de
desa was, hoe beter.
De volgende morgen speelde alleen
enkele bruine kleuters langs de stoffige
weg tussen de bamboehuisjes, toen een
ongewone processie de deur naderde.
Zes militairen met geschouderde kara
bijnen omringden een deurwaarder met
twee klerken, die indrukwekkende
actentassen droegen. Hoewel het nog
geen tien uur was, brandden de zonne
stralen onbarmhartig op de schaduw
loze weg en de deurwaarder zweette in
de ongemakkelijke toetoepjas. Boven
dien was hij onrustig en geërgerd. Hij
hield niet van zulke executies. Hij was
voorstander van een persoonlijk ge
sprek met de mensen, desnoods een
gesprek waarbij hij met hel en duivel
dreigde en de omstanders in eerbiedige
bewondering luisterden naar de bloem
rijke beeldspraak, waarmede hij de
onwilligen en hun families tot in hel
vierde geslacht verwenste! Zo'n kracht
dadig onderhoud bad steeds tot gevolg,
dat de achterstallige belasting werd
betaald, gewoonlijk in termijnen, maar
altijd zonder executie. Want ondanks
zijn onheilspellend uiterlijk en zijn
bulderstem was deurwaarder Riedijk
een gemoedelijk man, die er niets voor
voelde om de schamele bezittingen van
een inlander te verkopen, ook al was
die kerel dan belastingontduiker. Maar
nu had hij opdracht om de wet toe te
passen. Wanneer de opstandige natio
nalisten openlijk tot rebellie tegen het
Nederlands gezag aanspoorden, dan
moest men een voorbeeld stellen. De
deurwaarder wilde dan ook wel aan
nemen, dat deze vijf executies nood
zakelijk waren en dat ze wellicht eer.
veel groter aantal zouden doorkomen
maar hij vond het toch een korvee.
Bovendien was er dit militair geleide,
dat maakte dat hij zich een soort
scherprechter voelde. Men had het
hem opgedrongen, omdat aan deze
zaak een politiek tintje zat. Misschien
zouden de belastingstakers tegenstand
bieden. Riedijk zag echter wel, dat zijn
escorte rustig thuis had kunnen blij
ven, want deze desa was vrijwel uitge
storven. Zijn verkoping scheen de
mensen weinig te interesseren. Hij
keek op het lijstje en zocht de woning
van Koesono: twee karbouwen, drie
geiten, twaalf kippen en een haan,
trekwagen en een sawah, kadastraal
bekend onder nummer A 64m. Behalve
een kastje behoefde hij van het huis
raad niets te nemen. De wet stond toe
om voor elk der huisgenoten 'n baleh-
baleh, een zitmat of een krukje, een
kopje en een etenspan vrij te stellen.
Naar het keukengerei zou hij maar niet
kijken. Er waren in het kastje twee
gouden hoofddoekspelden en een han
ger, die op de lijst stonden. Aan de
baadjes en sarongs hoopte hij niet toe
te komen. Zo hoog was de belasting
schuld niet. 4
f Wordt vervolgd) 144.000 ln ons land.
Maar die kent U
toch wel?
Bijl.
Geref. Gemeente: 10 en 5 u de hr
Wijting van Amersfoort.
Geref. Kerk (art. 31): 10.30 en 5 u da
Boersema.
KOUDEKERK AAN DEN RIJN: Ned.
Herv. Gemeente: 10 u dr Jansen Schoon
hoven van Oegstgeest, 6.30 u ds Tuinstra.
Geref. Kerk: 10 en 6.30 u ds Wolven.
LEIDERDORP Ned. Herv. Gemeente:
10 u ds De Bruin van Workum (H. Doop),
ds Schoch van Rotterdam (jeugd
dienst'; onderwerp: „De Inquisiteur";
.m.v het kerkkoor „Hart en Stem").
Geref. Kerk: 10 en 6.30 u ds Dijk.
LISSE: Ned. Herv. Gemeente: 10 u ds
Jongeboer 5 u dr Zandee van Warmond.
Geref. Kerk: 10 en 4 u dr Ruys.
Geref. Kerk (art. 31): 10.30 en 4.30 u
ds Verleur.
Chr. Geref. Kerk: 10 en 4 u ds Eer-
land.
Geref. Gemeente: 10 en 4 u ds De Gier.
Oud-Geref. Gemeente: 930 en 3 u
leesdienst.
Ned. Prot. Bond: 10.15 u ds Daalder
tn Haarlem.
NOORDWIJK AAN ZEE: Ned. Herv.
Gerrjeente: 10 en 5 u ds Cupedo.
Geref. Kerk 10 en 5 u ds Bouma.
NOORDWIJK-BINNEN: Ned. Herv.
Gemeente: 10 en 7 u ds Meuzelaar.
Geref. Kerk: Vinkenlaan 10 en 5 u ds
Wiersema: v. d. Bergh-stlchting 11 u ds
Van Rhijn van Leiderdorp.
NORDWIJKERHOUT Ned. Herv. Ge-
meente: 10 u ds De Wit van Leiden.
OEGSTGEEST: Ned. Herv. Gemeente:
Groene Kerk 10.30 u ds Calenbach;
Pauluskerk 10 u dr Dankbaar. 5
Kuilman van Leiden: Hoge Mors 9 u de
hr Sierat.
Geref. Kerk 10 u ds Eringa, 5 u d,
Kraan van Vlaardingen; voor Mors-Rijn-
diik zie men Lelden.
Geref. Kerk (art. 31): 8.30 en 3 u ds
De Wal van Rijnsburg (H. Avondmaal).
Ver. v. Vrijz. Hervormden: 10.30 u dr
Boersema.
OUDE EN NIEUWE WETERING: Ned.
Herv, Gemeente: 10 u ds Knottnerus.
Geref. Kerk: 9.30 en 3 u ds Wagenaar
van Zwammerdam.
RIJNSATERWOUDE: Ned. Herv. Ge
meente: 6.30 u ds Holst van Woerden,
's morgens niet bekend.
RIJNSBURG: Ned. Herv. Gemeente:
Grote Kerk 10 u ds Groenewoud, 5 u ds
Monster van Katwijk aan Zee; Kléine
Kerk 10 u ds Van Ieperen van Katwijk
aan Zee. 5 u ds Groenewoud.
Geref. Kerk: Voorhouterweg 10 u ds
Post. 5 it ds Van Rhijn van Leiderdorp;
Rapenburg 9 u ds Van Rhijn, 10.30 en 5
u ds Van der Linde. 6,30 u ds Post.
Geref. Kerk (art. 31): 10 en 5.30 u ds
De Wal.
Chr Geref. Kerk: 10 en 5 u ds
Brandsma.
SASSENHEIM: Ned. Herv. Gem.: 9
en 10.30 u ds Knottnerus van Hillegom,
5 u ds Krijkamp.
Geref. .Kerk 9.30 u ds Kuiper, 5 u ds
Van den Berg.
Chr. Geref. Kerk: 10 en 5 u ds Visser
Ned Prot. Bnnd: 10.30 u de hr Hulsbos
TER AAR: Ned. Herv. Gemeente: 9.30
en 6 30 u ds Van Amstel.
Geref. Kerk 10 en 6 30 u ds Tom van
Oude^oorn (H Avondmaal).
VOORHOUT: Ned. Herv. Gem.: 10 uur
ds Beker.
VOORSCHOTEN: Ned. Herv. Gem.
Dorp 10 en 5 u. ds Fortgens (in morgen
dienst H. Doop); Rijndijk 10 uur de heer
Vink van Katwijk aan Zee.
Geref. Kerk: 10 en 5 uur ds Den Boer.
Geref. Kerk (art. 31): 10.15 en 3.30 uur
stud. Faber van Amsterdam.
VALKENBURG: Ned. Herv. Gemeente:
I uur ds Baas. 6.30 uur ds De Wit van
Leiden.
Geref. Kerk: 10 en 5 uur ds Toornvliet
m Leiden.
Geref. Kerk (art. 31): 8.45 en 8 uur
ds Boersema.
WARMOND: Ned. Herv. Gem.: 10 en
uur dr Zandee.
WOUBRUGGE: Ned. Herv. Gemeente:
9, 10.45 en 4 uur de heer Groenendijk van
Scheveningen.
Geref. Kerk: 10.45 en 6,30 u. ds Plomp
an Leiden.
WASSENAAR: Ned. Herv. Gemeente:
l uur dr Honders, 7 u. ds Beker (jeugd
dienst; onderwerp: „Zie jij er een gal
in?"); Klevitskerk. 10 uur ds Jens van
Waalwijk; jeugdkerk gebouw School
straat, 9.30 uur mej. Franken (Wika).
Geref, Kerk: 10 en 5 uur ds Feringa;
Wassenaar-Zuid, 10 en 5 uur ds Van
Duinen.
Geref. Kerk (art. 31): 8.30 en 5 u. stud.
Faber van Amsterdam.
Geref. Gemeente: 5 uur leesdienst
Ned. Prot. Bond: 10.30 uur ds Tuininga
van Den Haag.
In het Johanneshuis: 10.30 uur dr Van
dei Lof van Nijmegen.
ZOETERMEER: Ned. Herv. Gemeente:
1 can y dr Woldendorp (in morgen-
Dr W. DREES
uur ds Teerink
1 uur lees
dienst H, Doop).
Geref. Kerk: 10
an De Lier.
Geref. Gemeente: 10 en 6.!
dienst.
Herv. Evangelisatie: 10 en
opgave ontvangen.
Vrijz' Hervormden: geen dienst
ZOETERWOUDE: Net Herv. Ge":
uur ds Postma.
Vrouwen-wereldgebedsdag
op 9 Februari
Op 9 Februari zal, evenals vorige Jaren
op de eerste Vrijdag ln de lijdensweken,
de vrouwen-wereldgebedsdag worden ge
houden. De liturgie is ditmaal door Duit
se vrouwen samengesteld. Het onder-
m6,? va* meditatie is: „De volmaakte
liefde drijft de vrees uit" (1 Joh. 4 18).
Er zal dit jaar ln ons land o.a. ook voor
de emigranten worden gebeden. Over de
gehele wereld zullen 25 millioen vrou-
93 landen deelnemen, van wie
Het lied der
aethergolven
ZONDAG 7 JANUARI.
HILVERSUM I (402 m).
VARA 8.00 Nieuw» en weerberichten. 8.11
Gram. 8.30 Voor het platteland. 8.40 Voor
militairen. 9.12 Sportmededellngen. 9.15 Ver-
zoekprogramma. 9.45 „Geestelijk leven", cau
serie. 10.00 Instrumentaal trio. 10.25 „Met en
zonder opslag". 10.50 Amusementsmuziek,
11.15 Cabaret. AVRO 12.00 Polltlekapel. 12.25
Voor de Jeugd. 12.45 Pianospel. 1.00 Nieuws,
en weerberichten. 1.15 Mededelingen of gr.
I.20 Kamerorkest. 1.50 „Even afrekenen.
Heren I" 2.05 Boekenhalfuur. 2.30 Dlsco-cau-
serle. 3.15 Filmpraatje. 3.30 Orgel, viool en
trompet. 4.00 Dansorkest. 4.30 Sportrevue.
VARA 5.00 VPor de kinderen. 5.25 „De dood
van apotheker Dekklnga", hoorspel. 5.45 uur
Pianomuziek. 6.00 Sport. 6.15 Nieuws en
sportuitslagen. VPRO 6.30 Korte kerkdienst.
IKOR. 7.00 Kinderdlenst. 7.35 Bijbelvertel-
llng. AVRO 8.00 Nieuws. 8.05 Actualiteiten.
8.15 „II Maestro dl Muslca", opera. 9.05 Her
sengymnastiek. 9.30 „Nog altijd vooruit",
praatje. 9.35 Amuiementsmuzlek. 9.50 Caba
ret. 10.30 Amusementsmuziek. 11.00 Nieuws.
II.15—12.00 Gram.
HILVERSUM H (298 m).
KRO 1.00 Nieuws en weerberichten. 8.15
Gram. 8.25 Hoogmis. NCRV 9.30 Nieuws en
waterstanden. 9-45 Geestelijke liederen. 10.00
Gereformeerde kerkdlenat. 11.30 Gewijde mu
ziek. KRO 12,15 Apologie. 12.35 Gram. 12.40
Lunchconcert. 12.55 Zonnewijzer. 1.00 Nieuws,
en weerberichten. 1.20 Lunchconcert. 1.45 uur
„Uit het Boek der Boeken". 2.00 Vloolrecltal.
2.30 Concertgebouworkest en «ollat. (Om
3.10 „Vragen van deze tijd") 4.15 Gram. 4.40
Katholiek Trulsfront overal". 4.43 Gram.
IKOR. 5.00 Ned. Herv. Kerkdienst. 6.00 uur
„Kerk ln nood", causerie. Hierna: Gram.
NCRV 7.00 Koorzang. 7.15 „Kent gij uw B1J-
bljl?" 7.30 Nieuws, sportuitslagen en weer
berichten. KRO 7.43 Actualiteiten. 7.52 „la
't Boeckhuys". 8.05 De gewone man. 8.12 Ge
varieerd programma. 10.45 Avondgebed en
liturgische kalender. 11.00 Nieuwe. 11.15—
12.00 Gramofoonmuzlek.
BRU3SEL 324 en 481 m.
12.00 Lichte muziek. 12.15 Radiojournaal.
13.30 Weerberichten. 12.32 Lichte muziek. 1.00
Nieuws, 1.15 Gram. 1.30 Voor de soldaten.
2.00 Gram, 3.30 Idem. 4.00 Sport. 4.45 Gram.
5.00 Symphonle-orkest en soliste. 6.25 Gram.
6.30 Godsdienstig halfuur. 7.00 Nieuws. 7.30
Gev. program. 9.30 Actualiteiten. 9.45 Orgel
spel. 10.00 Nieuws. 10.15 Verzoekprogramma.
11.00 Nieuw».
BRUSSEL 484 m.
12.08 Omroeporkest en soliste. 1.00 Nieuws.
I.15 Verzoekprogramma. 2.30 Orkestconcert.
3.34 Gram. 4.30 Dansmuziek. 7.00 Godsdien
stig h»lfuur, 7.45 Nieuws. 8,00 Hoorspel. 10.00
Nieuws. 10.10 Dansmuziek. 10.30 Jazzmuziek.
10.55 Nieuw». 11.00 Gram. 11.55 Nieuws.
MAANDAG 8 JANUARI.
HILVERSUM I (402 m).
VARA 7.00 Nieuws. 7.15 Ochtendgymnas
tiek. 7.30 Zenderslultlng. 9.10 Grem. VPRO.
10.00 „Voor de oude dag", causerie. 10.03 uur
Morgenwijding. VARA 10.20 Voor de kinde
ren. 10.35 Voor de vrouw. 10.50 Voor de zie
ken. 11.45 Alt en plano. 12.00 Gram. 12.15 uur
Amusementsmuziek. (12.30—12.33 Land- en
Tulnbouwmededelingen. 12.33—12.38 Voor hel
platteland). 1.00 Nieuws. 1.13 Voor de mid
denstand. 1.20 Orgelspel. 1.45 Gram. 2.00 uur
..Leven en dood", causerie. 2.15 Kamermuz.
2.50 „George Bernard Shaw", hoorspel. 3.50
Gram. 4.00 Voor de Jeugd. 4.30 Zenderslul
tlng. 6.00 Nieuws. 6.15 Militair commentaar.
6.30 VARA-Varla. 6.35 Planoduo. 6.50 Reg.-
uitz. M. P, Geralna: „Nleuwjaaracauaerle".
7.00 Parlementair overzicht. 7.15 CellorectUl.
7.45 Regeringsuitzending: Landbouwkronlek.
8.00 Nleuwa. 8.05 De Radioschaakwedstrijd.
8.06 Actualiteiten. 8.15 Instrumentaal sextet.
8.40 Cabaret. 9.10 Dansmuziek. 9.35 „Komt er
oorlog ln 19517", causerie. 9.50 „Otello",
opera. 11.00 Nleuwa. 11.15 Soclalletlach nieuw»
in Esperanto. 11.20 FUmprogram. 11.4012.00
Gramofoonmuzlek.
HILVERSUM n (298 m).
NCRV 7.00 Nteuws. 7.10 Sportuitslagen. 7.15
Een woord voor de dag. 7.30 Zenderslultlng.
9.00 Nieuws en weerberlcnten. 9.10 Gram.
9.15 Voor de zieken. 9.30 Gram. 10.30 Mor
gendienst. 11.00 Gram. 11,15 Gev. muziek.
12.30 Lend- en Tulnbouwmededelingen. 12.33
Orgelconcert. 1.00 Nieuws. 1.15 Zigeuner-
kwintet. 1.35 Gram. 2.00 Schoolradio. 2.35 uur
Gram. 3.00 Kamermuziek. 3.30 Mannenkoor.
3.43 Bijbellezing. 4.30 Zendcralultlng. 6.00 uur
Voor de kinderen. 6.13 Sport. 6.30 Gramof.
7.00 Nieuws en weerberichten. 7.15 Engelse
les. 7.30 Boekbespreking 7.40 Radiokrant.
8.00 Nleuwa. 8.05 De Radloschaakwedatrljd.
8.06 Phllh. Orkest. 9.05 .Jan Pieterszoon
Coen". hoorspel. 9.40 Orgel en vlooi. 9.55 uur
Gram. 10.10 Intern. Evangeliach commentaar.
10.20 Kamerkoor. 10.45 Avondoverdenking.
II.00 Nieuw». 11.15—12.00 Grim.
BRUSSEL 324 en 484 m.
12,00 Gram 12.15 Lichte muziek. 12.30 uur
Weerberichten. 12.33 Voor de landbouwers.
12.40 Lichte muziek. 1.00 Nieuws. 1.15 Gram.
2.00 Voor de vrouw. 3.00 Omroeporkest. 4.00
Int. R.U. 4.30 Pianorecital. 3.00 Nieuw». 5.10
Lichte muziek 8.00 Franse les. 6.20 Gram.
6.25 Luchtvaartcauserie. 6.30 Voor de solda
ten. 7.00 Nieuws. 7.30 Gram. 7.30 Radlofeull-
leton. 8.00 Kamermuziek. 9.00 Actualiteiten.
9.15 Omroeporkest. 10.00 Nieuws. 10.15 uur
Vlaams progr 11.00 Nieuws. 11.05—12.00 uur
Verzoekprogramma.
BRUSSEL 484 m.
12.05 Omroeporkeat. 1.00 Nlews. l.io, 1.30,
2,00 en 4.00 Gram. 4.30 Zang en plano. 4.80
Gram. 5.10 Omroaporkeat. 6.30 en 7.00 Gram.
7.15 Nieuw». 7.30 „Loulaa". opera. In de pau-
Nlauwa. Il.so Gram. U.55 Nleuwa.
