Indonesiërs willen vóór 27 Dec.
een beslissing
DE
BANDJIR
DINSDAG 5 DECEMBER 1950
DE SINT
Verkapte dreigementen inzake een
toekomstige samenwerking
E INDONESIëRS hebben haast om nog voor 27 December a.s. tot een
oplossing te komen over Nieuw-Guinea. Dit bleek wel duidelijk uit
de woorden, die mr Moh. Roem, de voorzitter der Indonesische delegatie
sprak, toen hij antwoordde op de welkomstrede van minister Van Maarse-
veen bij de opening van de Nieuw-Guineaconferentie in de Trèveszaal te
's-Gravenhage. Zijn rede bevatte ook enkele bedekte waarschuwingen
voor het geval er geen oplossing zou worden gevonden.
zijn. De Oosterse landen spelen thans een
rol in de wereldsamenleving en zijn ge
noodzaakt het snelle tempo van de
Westerse landen te volgen. Thans zijn 23
dagen een lange periode, een periode,
waarin zelfs beslist kan worderr over
oorlog of vrede.
De voorzitter der Nederlandse dele-
I gatie. minister Van Maarseveen, verwei-
Jcomde de Indonesiërs, herinnerde aan d€
ruwiheid van ons klimaat, en sprak de
[HMÉihoop uit, dat daarentegen in de confe-
j£M ren tie zaal een weldadige warmte zou
heersen (het haardvuur was zelfs wat
overdadig warm). Spr. wees er op, hoe
anen reeds op 30 September en daarna
op 15 Ootober jl. de conferentie had wil
len houden en dat men nu nog maar 23
dagen heeft om tot een overeenkomst te
komen en deze parlementair te doen
goedkeuren. Hij wilde daarom rekening
sU houden met een overschrijding van die
termijn en gaf de voorkeur aan Oosterse
rust boven Westerse gejaagdheid. Wat de
taak der conferentie betreft, hebben
beide partijen zich haar standpunt vol
ledig voorbehouden. Slechts omtrent de
middelen hebben zij zich verbonden. Deze
zullen vreedzaam zijn en redelijk. Hef
werk der studiecommissie heeft aange
toond, dat de tegenstelling tussen beide
partijen over Nieuw-Guinea op een ander
vlak ligt dan het wetenschappelijke. Ter
R.T.C. leek het alsof over één criterium
voor de oplossing van het probleem
eenstemming was verkregen. Straks zal
moeten blijken, of dit kan worden ge
handhaafd. Het probleem van thans doet
volgens spr. verre onder voor het pro
bleem der R.T.C. Toen had men de hulp
van de Unci, doch ook deze bleek niet
ftaat, het probleem op te lossen. Nu zullen
rhtei f
wij dit zelf moeten doen, aldus spr., die
[hoopte, dat nu de vlammen, die
|Sj, _;wereldbrand kunnen veroorzaken, aan
[gi't Avele kanten beginnen te laaien, deze
Conferentie een voorbeeld moge zijn, hoe
belangrijk conflict door mensen
joede wille kan worden opgelost.
Mr Roem begon met de ondeugende
•pmerking, dat de welkomstwoorden zeei
l]vertrouwd klonken en verklaarde hoffe
lijk, dat de vriendelijke ontvangst ir
JNederland altijd een aangename herinne
ring achterliet. De Indonesiërs zijn onder
indruk van de winterse schoonheid
s land. Spr. dankte voor de hou-
an de Nederlandse regering
van het uitstel der conferentie,
as zo vrij het niet geheel met
minister Van Maarseveen eens te zijn. Hij
K)ptè, dat men binnen de tijd klaar
Indonesië in Brits
Lagerhuis
De Britse onder-minister van Buiten
landse Zaken, Ernest Davies, heeft vol-
Reuter in het Lagerhuis medege-
ieeld, dat Engeland de Indonesische re-
ing om maatregelen zal* verzoeken,
einde de landingsfaciliteiten op het
(vliegveld van Djakarta te verzekeren.
jAircommodore Arthur Harvey (conser
vatief) had n.l. medegedeeld, dat een toe
van de B.O.A.C. onlangs, juist toen
wilde landen, een boodschap ont-
dat er gevechten gaande waren.
2 onder-minister verklaarde, dat er op
bewuste dag, 19 November j.l. (toen
ir zuiveringen werden uitgevoerd te Dja
karta) tijdelijk beperkingen aan het lan-
waren ingevoerd. Er bestond een
misverstand en de aan het toestel ver
bekte mededelingen waren niet geheel
-4n overeenstemming met de omstandig-
I In antwoord op een andere vraag ver
klaarde de onder-minister, dat hij langs
diplomatieke weg met Indonesië de aan
gelegenheid van de nog niet teruggege-
i Britse ondernemingen in Indonesië
tou bespreken.
ZDe arrestaties te Bandoeng
noeng gearre
"7 Ka& F' T- M(
ov ili bouten, Ch. i
^nes, H. van
ponder de op 19 November j.l. te Ban
doeng gearresteerden de heren D. A.
Mous, J. J. Renout, N. J. van
Sittrop, J. A. Joan-
óëuns met twee zoons en
_tnevr. Van Beuzekom. De waarnemend
commissaris der Nederlanden aldaar, mr
feling, heeft van de autoriteiten de ver
zekering gekregen, dat de verhoren, zo
knel mogelijk zullen beginnen. De plaat
selijke militaire commandant lt.-kolonel
Omon zegde toe, dat personen, wier
Schuld niet bewezen is, onmiddellijk zul-
tsften worden vrijgelaten. Zij werden gear
resteerd op grond van verklaringen van
128'ffndonesiërs, die wapens en munitie
H5lbrachten naar de benden in de bergen.
42 j
Aardbeving op Nieuw-Guinea?
173! Het Franse persbureau AFP meldt uit
lllKew York, dat de Fordham-uni veraiteit
I36*en hevige aardbeving heeft geregis-
U9treerd, die in Nieuw Guinea moet heb-
lijfcen gewoed. De seismograaf tekende
197Maandag van 4 uur 46 tot 4 uur 48 twee
I5lpev:ge aardschokken op, ongeveer 14.000
162'cm ten Z.-W. van New York, in de om-
ping van Nieuw Guinea.
117( Rector Lunch verklaarde, dat de schok,
gQ.*ls deze zich op land heeft doen gevoe-
95^en- grote schade moet hebben aange-
Lycklama, oud-resident
benoemd tot burgemees-
r^Wormerveer en mr L. G. B.
faelens. commies ter prov. griffi
Friesland, tot burgemeester van Baarde-
UlfadeeL
j„L- Mr J. C. I
.^^Djokjakarta, i:
10!*r van Wo«
Verkapte dreigementen
Ofschoon het eerste jaar de vriend
schap tussen beide landen nog niet be
antwoordde aan de gestelde verwachtin
gen hij sprak hier niet van al te hoge
en ongefundeerde verwachtingen was
spr. van gevoelen, dat de verhouding de
beproevingen van de tijd reëel heeft door
staan en hoopte, dat dit het geval zou
blijven. Hij hoopte, dat sleohts zakelijke
argumenten zouden gelden. Het probleem
zou niet alleen de historie van elk van
beide landen beïnvloeden, doch ook die
van beider samenwerking. Spr. eindigde
met een bede tot de Allerhoogste.
De Nederlandse delegatie bestaat uit:
mr J. H. van Maarseveen, voorzitter, mr
D. U. Stikker, mr A. M. Joekes, mr N.
S. Blom, leden, prof. dr J. M. Pieters, dr
J. M. van Baal, N. Jouwe (centrale
Iriaanse politieke vertegenwoordiging),
B. Krijger, mr G. E. baron van Ittersum
en J. Polderman, adviseurs, mr F. E. J.
van der Valk, eerste secretaris, J. Aber-
son, tweede secretaris.
Dr Drees en nog enkele ministers
woonden de openingsvergadering bij. Mr
Van Maarseveen werd benoemd tot voor
zitter, mr Moh. Roem tot vice-voorzitter.
Toe maar
Het dagelijkse bestuur van de Roe
koen Paladjar Indonesia (Indonesische
Studentenvereniging in Nederland) heeft
een manifest uitgevaardigd, waarin het
aandringt op inlijv.ing van Nieuw-Guinea
bij Indonesië.
In alle huizen, groot en klein,
in de gezinnen van de rijken,
maar ook in d'allerarmste wijken,
viert men 'tSint Nicolaas-festijn.
En overal waar kind'ren zijn,
ziet men ze door pordynen kijken,
of 't sprookje toch heus waar zal blijken,
dat Sint komt in de maneschijn.
De echte Sint ontdekt men nooit
al heeft hij flink met geld gestrooid,
't Is altijd: dank u, Sinterklaas.
De rest va
't Budget
En vader
t 't jaar is pa berooid.
s fiks dooreengegooid,
opnieuw het haasje.
ROBBIE RADAR
In 1953 „Westwal" van
50 a 60 divisies?
Canada zal met grond- en luchtstrijd
krachten en indirect met marine-strijd
krachten bijdragen tot de „verdedigin'gs-
wal" van West-Europa, aldus het' Ca.
nadian Press Agency. De „wal" zal naai
verwachting uit 50 tot 60 divisies be
staan en gereed zijn tegen het einde
van 1953. De grondstrijdkrachten
den ongeveer de helft van de sterkte
hebben van die, welke in 1951 Duitsland
ten val brachten. (Deze bestond uit 110
divisies). Amerika zal, naar men ver
wacht, tien divisies naar Europa zen
den.
Positie van gemeentebesturen
niet verzwakt
De positie van burgemeester en wet
houders wordt door de voorgestelde wij
ziging van de gemeentewet niet ver
zwakt, zo zegt minister Teulings in zjjr
memorie van antwoord aan de Eerste
Kamer over dit onderwerp. Een deskun
dige, die door de gemeenteraad wordt
aangewezen, zal volgens het wetsontwerp
een verslag moeten maken van een on
derzoek naar de deugdelijkheid of met
andere woorden naar de juistheid
de gemeenterekening als financieel
antwoordingsstuk. Hij mag echter niet
treden op het gebied van het zuiver ge
meentelijk beleid. Daarvoor zijn B. en W.
immers verantwoording schuldig aan de
gemeenteraad.
De Koningin heeft toestemming ver
leend om de kathedrale basiliek van St
Jan Evangelist in Den Bosch een wapen
te doen voeren.
Het Wereldschaaktournooi
Nog twee ronden te spelen - zal Najdorf
zijn voorsprong behouden
Euwe won van Kramer en is thans no 4
Zo ging gisteravond de belangstelling vooral uit naar de party N a j d o r fS t
berg, het treffen tussen de twee hoogst geplaatsten dus. Wat zouden de re
doen? Een vreedzame remise schuiven, of zou Najdorf trachten zijn voorsprong te
vergroten?
De Argentijn gaf al spoedig in de
opening blijk, dat hij wilde vechten. Na
felle strijd werd de partij onderbroken
in een stelling, waarin Najdorf de kwa
liteit meer heeft.
Ook in de andere partijen werd strijd
lust getoond.
Zo kwam in de partij FoltysRos-
solimo, een tweepaardspel in de na-
hand, de Fransman met een oeroude
variant ml. 4L c5 als antwoord op
4. P g5 en offerde twee stukken, maar
de mataanval bleef nog uit. Het werd
remise na 19 zetten door voortdurend
schaak.
In de partij E u w e-K r a m e r. een
Nimzo-Indische met 4. D c2, rocheerde
Euwe naar de lange zijde en trok fiks
van leer. Kramer behandelde de opening
niet correct en met een paar offers wist
Euwe niet al te moeilijk te triomferen.
- "j Donne rP i r c ging het wild
toe. de offers van de zijde van Donner
n niet van de lucht. Maar hij had
het geheel wat te fantastisch behandeld
na 32 zetten was zijn stelling hopeloos
streek hij de vlag.
Izabados cn Reshevsky speel-
i een Grünfeld-Indische opening,
arin Reshevsky het niet zo gemak
kelijk had, als velen op grond van het
krachtsverschil zouden menen. Bij de
onderbreking had hij een pion meer en
stellingsvoordeel.
in den Berg en Pilnik, speel-
een Grünfeïd-Indische opening.
De Nederlander hield lange tijd de balans
evenwicht, maar geleidelijk kreeg
Pilnik stellingsvoordeel en na 31 zetten
de situatie voor Van den Berg van
die aard, dat hij de vlag streek.
In de .partij G1 i gor i cV an Schel-
tinga, een Caro-Kann, hield de Am
sterdammer tot het einde van de zitting
de balans in evenwicht.
Trifunovic koos tegen Golom-
bek weer de Benoni-opening. Geruime
tijd verkreeg geen van beiden voordeel,
maar bij het afbreken had Trifunovic de
kwaliteit en een pion meer. zodat de
winst voor hem in het verschiet ligt.
De Belg O'Kelly deed wanhopige po
gingen tegen Gudmundsson voordeel te
bereiken echter zonder succes. Het bij de
41ste zet bereikte eindspel van ieder
raadsheer plus zes pionnen staat gelijk.
In de partlij Kottnauer-Tarta-
kower, een orthodox koninginnegam-
biet. ging reeds vrij spoedig veel mate
riaal van het bord. Het daarna ontstane
eindspel stond gelijk en bood geen van
beiden een redelijke kans op winst.
Remise na 27 zetten.
De uitslagen van de 17e ronde luidden:
GudmundssonO'Kelly afg.; Szabados—
Reshevsky afg.; Gligoricv. Schelt inga
afgGolombekTrifunovic afg.: Naj
dorfStahlberg afg.; DonnerPirc 01
(32 zetten); v. d. BergPilnik Or-1 (31
zetten); KottnauerTartakower ViVt
(27 zetten); Euwe—Kramer 10 (23 zet
ten); Foltys—Rossolifno Vi—Vz (19 zet-
Hedenavond en morgen wordt er niet
gespeeld.
De partijen voor de 18e,ronde, de ene
laatste dus, welke Donderdag gespeeld
worden, zijn:
O'KellyRossolimo, KramerFoltys,
TartakowerEuwe, PilnikKottnauer;
PircVan den Berg; StahlbergDonner,
TrifunovicNajdorf; Van Scheltinga—
Golombek, ReshevskyGligoric, Gud
mundssonSzabados.
Hervormde Synode
Volle bediening van hulppredikerschap
ook voor vrouwen
Ook vrouwelijke vicarissen toegelaten
"il/TET 4 STEMMEN TEGEN hééft de Generale Synode der Ned. Her-
lv± vormde Kerk het voorstel aanvaard, om mannen en vrouwen de
volle bediening aan het hulppredikerschap te geven. Het voorstel om geen
vrouwelijke vicarissen toe te laten, werd met 3 stemmen voor verworpen.
De gehele zitting was gisteren nodig
voor de bespreking van Ordinantie 13
over het pastoraat van Art. 35 tot 40.
waarin gehandeld wordt over de bijstand
in het pastoraat door hulppredikers
vicarissen. De problemen, die hierbij
de orde komen, zijn: le de verhouding
tussen ambt en bediening; 2e de plaats
van de vrouw in de bedieningen.
Bij het werk van hulppredikers ei
carissen vreesden sommigen dat de grens
tussen ambt en bediening vervloeien zal.
Het enige wat hen van de predikant
onderscheidt, is dat zij geen sacramenten
kunnen bedienen en niet voorgaan in de
Dienst des Woords. Wel hebben zij
de bevoegdheid het Evangelie te prediken
en kerkelijke huwelijken te bevestigen.
Het hulppredikerschap zal onder bepaal
de voor-waarden toegankelijk zijn voor
de huidige godsdienstonderwijzers(essen).
Tot vicaris kunnen worden benoemd de
proponenten en de vrouwelijke theologen,
die hun proefpreek gehouden hebben.
Vooral het feit, dat hiermede aan vrou
wen definitief de bevoegdheid gegeven
wordt huwelijken te bevestigen, het Evan
gelie te prediken en het voorzitterschap
van de kerkeraad in vacante gemeenten
waar te nemen (dit laatste echter niet
dan na goedvinden van het breed
moderamen der classis) 'achtten sommige
sprekers een vooruitgrijpen op de be
slissing, die de synode eerlang moet
nemen over de vrouw in het ambt.
Daartegenover werd opgemerkt, dat het
hier niet over de ambten, maar ove
100.000 koeien in "één
jaar naar Den Bosch
De directeur van de Bossche veemarkt
weet nu al, wat hij „voor z'n Sinterklaas"
zal krijgen. Want morgen hoopt hij het
100.000ste stuk rundvee van dit jaar
ontvangen en de eigenaar er van té v
welkomen, een en ander in feestelijke
omlijsting.
In de hele historie van de Bossche
veemarkt is het niet voorgekomen, dat
binnen een jaar 100.000 runderen (nuch
tere kalveren nietmeegerekend) wer
den aangevoerd. Op 18 Ootober en 8 No
vember jl. boekte de markt een record
cijfer met de aanvoer.
Dure politiecursus zit Kamer
leden dwars
Het huis Wisseloord te Hilversum dat
werd gebruikt voor de hogere politie
opleiding is tijdens de huur zoveel vc
bouwd, dat meer dan f 55.000 nodig
om het in de oorspronkelijke toestand
terug te brengen, nu het rijk het niet
meer nodig heeft. Deze verbouwing
niet verantwoord, zo zeggen sommige
Tweede Kamer-leden in het voorlopig
.verslag, over de betreffende begrotings
wijziging. De huisvesting van het pand
voldeed niet aan redelijke eisen en
kon dus van tevoren wel geweten heb
ben, dat de huur spoedig zou moeten
worden beëindigd.
Prot. Chr. Journalisten
Vereniging
In een buitengewone algemene ver
gadering van de Prot'. Christelijke Jour.
nalisten Vereniging in Utrecht zijn Za
terdag zowel de concept-C.A.O. voor
dagbladjournalisten als een nieuw, ver
hoogd contributieschema aanvaard. De
voorzitter, mr dr A. Veerman uit Den
Haag, deelde mede dat met de aanne
ming van dit schema de positie van de
P.C J.V. naar alle kanten definitief is
geconsolideerd. Het ledental neemt ge
stadig toe.
Het kind en de atoombom. Op een
school te Los Angelos is men begonnen
kinderen te onderrichten in zelfbescher
mingsmethoden bij atoomaanvallen. Na
Kerstmis zou dit onderricht tot alle
scholen aldaar worden uitgebreid.
Een Russisch Militair vliegtuig
bij Wiener-Neustadt in de Russische
bezettingszone van Oostenrijk neerge
stort.
De Coöp. Groen/ben- en Bloemen vei-
Vereniigjin-g Berkel en Rodenrijs
heeft in een adres aan de Prov. Staten
adibaesie betuigd met een schrijven van
aldaar over de verbindingsweg
rijkswegen Den Haag—Rotter
dam en Den HaagUtrecht.
bedieningen gaat; dat reeds in vele ge
meenten vrouwen met veel zegen deze
diensten verrichten, en dat het voeren
van het Schriftbewijs tegen deze voorstel
len wel heel moeilijk is. Vooral Efeze 5
kwam hier in het geding. Daar kan men
wel lezen, aldus een der sprekers, dat de
verhouding van Christus tot de gemeente
het oerbeeld is van de verhouding tussen
man en vrouw in het huwelijk, m
daaruit valt geen directe conclusie
trekken voor de bezetting van het ambt
en hoe veel te minder voor de bedienin
gen. Ook werd het argument naar v
gebracht, dat men, ook al wil men
vooruitgrijpen, de synode in ieder geval
de vrouw geen rechten mag ontnemen,
die zij nu reeds bezit.
Er blijft bepaald, dat emeritus-predikan-
fen tot hun 70ste jaar geroepen kunnen
worden tot bijstand in het pastoraat. De
rechten van emeriti, dus preekbevoegd-
heid, houden zij ook daarna.
(Ons verstrekt door het pers
bureau der Ned. Herv. Kerk)
Besluiten van de Algem.
Vergadering der V.N.
Inzake Eritrea, Z.-Afrika en Pales-
tijnse vluchtelingen
De Alg. Vergadering der V.N. heeft
besloten:
1. De vroegere Italiaanse kolonie Eritrea
met Ethiopië in een.federatie onder de
Ethiopische kroon te verenigen.
2. Een rondetafel-conferentie voo
stellen van Zuid-Afrika, India
Pakistan over de kwestie van de Indiërs
in Zuid-Afrika.
3. Het bureau voor de Palestijnse
vluchtelingen te machtigen zijn v,
zaamheden voort te zetten.
4. Het voorstel, om de volgende zitting
in Parijs te doen houden, door de be
grotingscommissie in overweging te laten
B. en W. van Utrecht willen op het
z.g. Suikerterrein een overdekte bad- en
zweminrichting laten bouwen.
Van het erf van School en Kerk
Beroepingswerk
Ned. Herv. Kerk
Beroepen: te Groot-Ammers A den
Hartog te Scherpenzeel; te Garderen J
van Dijk te Gomeren.
Aangenomen: naar Oirschot J
Touw. pred. in alg. dienst bij de straf-
gestichten in Zuid-Limburg, wonende te
Brunssum; naar Heerjansdam J A Visser
res.-legerpred. op het vliegveld Deelen
naar Utrecht (vac.-dr G W Oberman) dr
E v d Schoot te Zaandam.
Bedankt: voor Aalburg D J v d
Graaf te Leerbroek: voor de classis
IJzendijke, voor het regionaal verband
met standplaats Nieuwvliet, F de Graaff
te Well en Ammerzoden.
Beroepbaar: J Irik. cand. hulp-
pred. te Nieuw-Vennep-Abbees, Benne-
broekweg 81, Hooffddorp (Haarlemmer
meer). Het ons verstrekte bericht over
de,beroepbaarstelling van cand. A J Hen
driks te Maarn was voorbarig.
Geref. Kerken
Beroepen: te Oudega (Small.),
Oude Pekela en Wetsinge-Sauwerd L
Zwanenburg, res.-legerpred. te Middel
burg: te Bergen (N.-H.) C Kamper te
Bleiswijk; te Hasselt, Leimuiden en Nieu-
werbrug cand. G H Homans te Nieuw-
Dordrecht.
Bedankt: voor Vroomshoop (vac.-
H J Lambers Heerspink) W C P den
Boer te Vorden.
Geref. Kerken (Art, 31 K. O.)
Beroepen: te Noordbergum cand. J
van Benthem te Vollenhove: te Zuidla
ren R te Velde te Zalk en Veecaten.
Chr. Geref. Kerken
Beroepen: te Vlissingen M Drayer
te Drachten.
Benoemd: tot hulppred. te Harlin-
gen dsCvd Zaal, hulppred. te Ulrum
Remonstr. Broederschap
Aangenomen: naar Den Haag
(vac.-J C A Fetter) dr P D Tjalsma te
Rotterdam.
Hogeschooldagen in Delft
Na de diesviering van de T.H. te Delft
zullen op 12 en 13 Januari hogeschool-
dagen worden gehouden. De tweede dag
zullen prof. dr J. Tinbergen en prof. ir
C. G. J. Vreedenburgh in de Westerkerk
spreken.
Prof dr K. E. C. Jahn aanvaardde
vandaag zijn ambt van bijzonder hoog
leraar in de Turkse en Slavische talen
en letterkunde aan de universiteit te
Utrecht.
ACADEMISCHE EXAMENS
LEIDEN, 5 Dec Geslaagd: doet ex Eth-
nologie mcj. E. Co6ter, Leiden
AMSTERDAM (Gem. Univ.), 5 Dec. Be
vorderd tot accountant J. Keuzenkamp. Den
HOE DE SCHEPEN REILEN EN ZEILEN
dijk 4 Havs
4 Las Palm as n R'dam; Alderamin 5 DoualS
n Abidjan; Almdijk 4 R'dam; Aludra
Rosario; Amstelkerk 4 Dakar; Amstelpark
2 Londen; Arendskerk 4 Melbourne naar
Sydney; Ariadne 4 Ouessant n Italië;
Arundo 4 Montevideo n A'dam.
BENGKALIS 4 Djakarta; Bennekom 4 Am
sterdam n Chtli; Blitar 4 R'dam n Djakarta
Breda 4 Guayaquilla n Calao; Birming
ham 4 Rotterdam.
CARPO 3 R'dam n Dublin; Castor 4 Petit-
goax; Ceronia 4 Auckland n Miri; Caltex
Delft 4 Gibraltar n Perrus; Caltex Utrecht
4 Kp Carbon n R'dam; Caltex Leiden
Sliez n Rastanura: Clavella 2 Abadan nas
Piraeus; Cleodora 3 R'dam; Congostrooi
5 Takoradi; Cornelia 3 Kiel n Antw; Cro-
nenburgh 4 Bibao.
DALERDIJK 4 San Francisco; Delfland 4
Las Palmas n R'dam; Delft 6 Cristobal;
DOMBURGH 3 Las Palmas; Drente 2 San
Francisco n Portland.
ESSO DEN HAAG 4 Aruba n R'dam; Etrema
Gent
3 Curacao; Fer
Aider
HAARLEM 2 Pt
I 5 Bristol n Barley; Hast IV 3 Londen;
Hast V 4 Garston n Dublin; Hecuba 4 Cu
racao; Heemskerk 3 R'dam n Rosock: Hera
3 Pt Plata; Hoogeland 3 Terschelling; Hof-
- laan 3 Casablanca n Londen.
IRIS 3 A'dam n Gothenburg.
JOBSHAVEN 4 Las Palmas n A'dam.
KOTA AGOENG 5 Belawan n R'dam; Kota
Baroe 3 Singapore n N York.
LAAGKERK 3 Madras n R'dam; Larenberg
4 Bona; Leerdam 4 New York; Leopolös-
kerk 4 Genua n Karachi; Leuvehaven 4
Hrunsbuttel n R'dam; Lissekerk 4 Bom
bay n Calcutta; Loppersum 3 R'dam; Lln-
MAAS 4 Trinidad n Paramaribo: Maashaven
4 Las Palmas n R'dam: Maasland 4 St Pauls
Rock n A'dam; Mariekerk 4 Singapore n
Japan: Marisa 4 Guardafui n R'dam: Me-
lampus 4 Londen n A'dam: Meerkerk 3
Hamburg; Meliskerk 4 Gibraltar n Kobe;
Mijdrecht 4 Malta n Abadan.
NIJENBURGH 4 Kiel n Stockholm.
OISE 4 Rouaan n Parijs; Omala 4 Singapore:
Una 4 Pt Said n Le Havre; Oranjepol-
3 Londen; Orestes 3 Valparaiso: Over-
Advertentie)
IVOROL: de beste garantie tegen tandbederf
ODer£Jaoa
door LEO BROEKSMIT
loerah en Oemars moeder
schaamden zich ovér de domme vraag.
Iedereen in de desa wist toch. dat de
blanke dokter in zijn witte jas niet
anders deed dan zieke mensen ver
minken of doodmaken. Hadden ze
daarvan geen voorbeelden te over?
lar was de oude Mohammed Soe-
i. Die was bijna zeventig jaar.
toen hij ziek werd. Hy kon haast geen
adem meer krijgen en in zijn borst
piepte het. alsof men met een roestige
zaag in een klapperboom sneed. De
doekoen had de vleugels van een
vleermuis op zijn keel gelegd en hem
het bloed van een haan laten drin
ken. Maar toen kwam de blanke dok
ter, gooide de djimat weg en liet de
oude man naar het missie-ziekenhuis
brengen. Daar stierf hij binnen een
week.
En heel de desa wist van de sam-
;am Piboel Songkram, die maan
ziek was. Die was ook in handen van
dokter gevallen en die had hem
laten opsluiten in een groot huis aan
de Oostkust, waar hij nooit meer uit
mocht. En dan het droevige geval van
Amir Naidoe. de zoon van een man
doer. Die werkte op een suikerfabriek
Siamees-Maleise halfbloed.
en raakte met ziin been in een
machine. In plaats van de doekoen te
roepen, die in hun desa al zoveel won
den had genezen met een zalf van
spinnewebben, klappervet en gema
len muskietenvleugels, had de admi
nistrateur een dokter laten komen.
Amir was vier maanden ziek ge
weest en toen had de dokter eenvoudig
het been afgezaagd. Nu liep de jongen
met een_ houten been en hij waar
schuwde iedereen, om zich nooit door
een blanke dokter te laten behandelen.
Ook tante Sarojini dacht aan de
gruwelijkheden van de blanke dok
ters. De doekoen had haar eens ver
teld. dat de dokters dode mensen stuk
sneden om te zien. hoe ze er van bin
nen uitzagen. Maar dat kon zij niet
geloven. Bij de vorige toean waar ze
gediend had, kwam de dokter elke
week dineren. Het was een oude man
met witte haren en een gouden bril.
waarachter ziin blauwe ogen je vrien
delijk aanzagen.Als ze het eten op
diende. had ze dikwijls naar zijn han
den gèkeken, maar die had ze nooit
vuil of bloederig gezien. Ze kon zich
dan ook niet voorstellen, dat hij met
z'n mooie witte handen een levend
mens zou verminken, of een dode zou
opensnijden. Misschien waren alle
blanke dokters niet eender, maar het
was toch verstandig om ze uit de weg
te blijven. In elk geval was er nog
nooit een doekoen geweest, die een
zieke had mishandeld of in een zie
kenhuis had laten doodgaan. Doekoeps
gaven hun obats en lieten de men
sen verder met rust. Als Allah wilde,
dat iemand stierf, was er immers toch
niets aan te doen en dan kon hij beter
Geneesmiddelen.
thuis doodgaan dan in een vreemd
ziekenhuis.
Oemar kon deze gedachten raden-
Zijn Europese studie had de band met
het bijgeloof van ziin volk verbroken,
maar de gevoelige intuïtie van de
Javaan had hij behouden. Ook hij her
innerde zich de gruwelgeschiedenissen
over dokters, waarnaar hij als kind
had geluisterd. Gewetenloze doekoens
brachten die in omloop en hielden de
angst levendig onder het goedgelovige
volk, in het belang van hun handel in
waardeloze smeersels en djimats. Had
zijn professor in Leiden niet gezegd,
dat de doekoens een grotere pest in
Indië waren dan de melaatsheid en
dat zij jaarlijks tienmaal meer slacht
offers maakten dan de gevreesde witte
ziekte? Maar met de zwakke wet op
de uitoefening der geneeskunst kon
men hun praktijken niet uitroeien
De loerah deed een poging om de
drukkende stilte te verbreken en de
eer van zijn zoon te herstellen.
„Misschien kan Oemar toch eens
naar je moeder gaan kijken. Hij heeft
immers zoveel gestudeerd/'
„Maar geen geneeskunde, pa. Ik heb
de Nederlandse wetten bestudeerd en
het Indische recht, de adat. Maar ik
weet niets van ziekten. De dokters
hebben even lang zieke mensen be
studeerd als ik wetboeken. Zij weten
er dus alles van. Werkelijk, als tante
Sarojini van haar moeder houdt, laat
ze een dokter komen. Het behoeft ook
geen blanke dokter te zijn. sis ze daar
bang van is. Er zijn heel goede
Javaanse'dokters, die in negeri Blanda
hebben gestudeerd."
„Doekoens ziin Javaanse dokters."
beweerde oom Pridi. ..Zij kennen de
oude obats. die in ons eigen land
groeien om onze eigen ziekten te ge
nezen. Dokters zijn goed voor blanke
mensen, want zü hebben in het blanke
land de ziekten der blanken geleerd.
Oemar haalde de schouders op.
„Bijna alle doekoens ziin bedriegers.
Heel enkelen kennen een paar huis
middeltjes. maar er is er niet één, die
een werkelijk ernstige ziekte kan be
handelen. Ze geven alleen wat vieze
smeerseltjes, die vaak de ziekte nog
erger maken.".
Hij keek in vier paar verontwaar
digde ogen.
„Doekoens kennen zwarte kunst om
slechte geesten te verjagen." ant
woordde tante Sarojini vinnig. „Ieder
een weet. dat de doekoen van Malabar
aan Petimah. de kokki van njonja Van
Weerden een middel heeft gegeven,
om haar man op een afstand dood te
toveren. En de man van Petimah is
werkelijk na drie maanden gestorven."
„En toen heeft zü het lijk zeker
gauw laten verbranden?" informeerde
Oemar cynisch.
„Ja. maar dat was gauw gebeurd,
want de man was zo mager als een
bamboestaak geworden." bevestigde
tante Sarojini.
„Natuurlijk. De man is koelbloedig
vermoord, daarvan ben ik overtuigd.
Als de djaksa zulke zwartekunst-
praatjes eerder had gehoord, was het
wel anders afgelopen, maar nu begon
het kabar an gin natuurlijk pas na
het verbranden."
„De man was niet vergiftigd, want
dan zou iemand het wel gemerkt heb
ben." mengde oom Pridi zich in het
gesprek. „Iedereen zag. dat hij lang-1
zaam zieker werd. Dat deed de doe
koen op een afstand."
(Wordt vervolgd)
Inlands officier van Justitie.
Kletspraatje.
?APENDRECHT 4 Malta n Abadan: Perna I
Singapore n Piraeus; Polyphemus 3 New
York n Alexandria; Poseidon 4 C Trujillc
lenc
1 Kaap Rao
RUYS 4 Mauritius n Singapore; Raki 4 Liver
pool; Ridderkerk 4 Wight n Daressalaam;
Riouw 4 Alexandrië: Roepat 5 Port Saic
n Ind Rijnkerk 4 Penang n R'dam; Rid
derkerk 4 Casqueta n O Afrika.
SAN ANA 4 Socotra n Djakarta; Scherpen-
drecht 4 Perim; Schie 3 La Guaira; Schie-
dyk 5 Galveston n N Orleans; Sliedrech'
4 Beachyhead n Abadan; Sommelsd(jk i
Str. Florida n Le Havre; Stad Alkmaar 1
Emden n Norvlk; Stad Arnhem 5 Finis-
terre; Stad Dordrecht 5 de Scgunto; Stad
Maastricht 4 Flnisterre n Savana: Strs
Malakka 4 Vlaardlngmi Lavont; Etad Schi
dam 4 Viaardingen n Savona; Straat Ma
lakka 4 Mauritius n Singapore.
TALISSE 4 Pt de Galle n A dam; Tarak
2 Belawan n Galveston; Titus 3 Hambui
Tjibadak 1 Zanzibar n Kaapstad: Tom
4 Soerabaja n B Papan; Tjipondok 1 I
VAN GELDER 4 Boston; Vrljburgh 5 Casa
blanca.
WATERLAND 4 A'dam: Weltevreden 4 Mini
coy; Wieldreeht 4 Bahrein n Lor. Marq.
PASSAGIERS- EN TROEPENSCHEPEN
DORSETSHIRE 4 Pt Said n R'dam
INDRAPOERA 4 Bizerta n R'dam
KERTOSONO 4 Genua n Makassar
WELTEVREDEN 4 Minicoy n Ind.
CYRENIA 4 Guardafui n Marseille,
INDRAPOERA 4 Kp Bon n R'dam
NOORDAM 3 Lizard n New York.
SIBAJAK 12 Soerabaja verwacht.
BANTAM 1 Singapore n Djakarta.
LANGKOEAS 5 Suezkanaal n R'dam.
MARKT- EN VISSERIJBERICHTEN
KATWIJK AAN ZEE. 5 Dec. Heden geei
afslag. Vangstberlchten uit volle zee; En
gelse wal: KW 147—30 k. KW 170—5 k. KV
56—8 k. KW 2—3 k uit 25 netten. KW 50—25
k uit halve vleet: gemiddeld 12 k; Ka
visserijKW 73—17 k. KW 25-12 k. KW 9—
25 k, KW 7—20 k. KW 5—25 k. IJM 75—1 1
KW 46—6 k. KW 39—6 k. KW 176—30 k. K'
44—7 k. KW 15-4 k, KW 1276 k, KW 22-
40 k. KW 45—15 k. KW 165-5 k. KW 159—
5 k. KW 122-5 k. gemiddeld 12 kantjes.
IJMUIDEN. 4 Dec. Prijzen per kg: h«
bot 2.30—1.70, gr tong 2 80—2.40. gr m tong
1.75—1.64, kl m tong 1.55—1.38, kl tong I 128
—1.05, kl tong II 1.87—1.60, tarbot I 2.70—
1.90; per 50 kg: tarbot IV 50—33, tongschai
62—72, schartong 50—24.50. kl schol I 59. kl
schol II 61—30. schar 35—28, verse h
22.50—12.10. makreel 40.50-25, gr schelt
—57.50, gr m schelvis 63—56, kl m schelvis
60—38.50, kl schelvis I 39.50—29, kl schelvis
II 32.50—16.50. wijting 26—8, gr gul 45—39,
mldd. gul 36—29, kl gul 30-22.50, kl haal
26.50—23, ham 45—37. poontjes 20—14.50, kl
koolvis zw 22.50—14, kl koolvls wit 33—2850,
per 125 kg: gr kabeljauw 192—114, gr kool-
vis zw 51—41, gr koolvis wit 90—78, gr leng
82. Aanvoer: 3350 kisten, waaronder 700 kis
ten haring en 405 kisten makreel.
IJMUIDEN, 5 Dcc. Besommingen:
trawlers IJM 71—9750; RO 46—15.500; kot
ter HD 79—6040.
IJMUIDEN, 5 Dec. Prijzen per kg: heil
bot 2.15—1.90, gr tong 2.50—2.15. .gr m tong
1.74—1.63, kl m tong 1.54—1.30. kl tong I
1.24—1.14. kl tong II 1.02—053: per 50 kg:
tarbot IV 40. tongschar 85, schartong 37—22
kl schol II 59—32, makreel 37.50—22 50. grot<
schelvis 67—3850. gr m schelvis 59—57.50, kl
m schelvis 49—42, kl schelvis I 39—30.50, kl
schelvis II 28—19, wijUng 23—16.50. gr gul
47—44, mldd gul 37—35, kl gul 32—28, kl haai
25—1750, ham 47—44, kl kolvis zw 2050—
17.50, kl koolvis wit 32—26.50; per 125 kg:
gr kabeljauw 168—144, gr koolvis zw 45—38.
gr koolvis wit 86. gr lend 77.
Aanvoer: 1060 kisten, waaronder 180 kis
ten makreel.
SCHEVENINGEN. 4 Dec. Vangstberlch
ten uit zee: SCH 78—2 k h vL SCH 305—5 k
h vl, SCH 2012 k h vl, SCH 275—2 k h vl.
SCH 264—10 k 40 netten. SCH 365-5 k h
SCH 4—5 k h vl. SCH 229 geen vangst, SCH
87 geen vangst. SCH 200 geen vangst. SCH
104—50 k h vl, SCH 312—20 k 25 netten. SCH
84—13 k h vl. SCH 23-40 k h vl. SCH 1!
15 k h vl. SCH 333—25 k h vl. SCH 325—3 k
h vl. SCH 79-1 k h vl. SCH 53-8 k. SCH
225—2 k h vl. SCH 99—10 k h vl. SCH
5 k h vl, SCH 40 geen vangst. SCH 233—10 k.
SCH 49—1 k. SCH 46—34 k. SCH 47 geen
BODEGRAVEN. 5 Dee. Kaasmarkt.
Aanvoer 86 partijen. Prijzen: le soort 2.19
—254. 2e soort 2.14—2.18; zware tot 256.
Weer zendingsarbeiders
naar Indonesië
Ds Agema: pionier naar W.-Borneo
(Van een onzer verslaggevers)
Er zijn gisteren weer twee zendings-
arbqiöers met de Blitar naar Indonesië
vertrokken: ds H. L. Beck, die door de
classis Nijmegen van de Ned. Hervorm
de Kerk naar Sorong op Nieuw-Guinea
wordt uitgezonden en ds J. G. Adema,
die vanwege de Geref. kerk van Drach
ten (onderh. art. 31 K.O.) naar het
nieuwe zendingsterrein op West-Borneo
gaat. Beiden gaan naar een voor hen
onbekend gebied.
Ds Beck, die in Leiden. Oegstgeest en
Amerika heeft gestudeerd, zal ds -A.
Middag te Sauka in Sorong aflossen. Er
is daar een uitgebreid gebied, waar 7000
Christenen wonen, verenigd in zestig
inlandse gemeenten, die veelal een eigen
voorganger hebben.
Ds Agema, die oorspronkelijk zijn op
leiding bij de Rijnse zending in Wup-
pertal had, gaat als eerste predikant
der Geref. kerken (art 31 K.O.) naar
Ngakang in het Noordwesten van Bor
neo. Hij zal' er pioniersarbeid verrichten,
want er is vrijwel nog geen intensieve
zendingsarbeid verricht. De Dajaks die
er wonen, behoren tot de Clemanian-
stammen, die nog in dikwijls zeer pri
mitieve toestanden leven. Ook op taal
gebied is er weinig gedaan. Ds Agema
werd namens zendingsdeputaten uitge
leide gedaan door ds F. de Vries, uit
Den Haag-Oost en ds D. K. Wielenga te
Rotterdam.
Federatie van ouderverenigingen
opgericht
Op initiatief van de Centrale va a
Ouderverenigingen in Den Haag is te
Utrecht opgericht de Federatie van
ouderverenigingen van scholen voor
en M.O. in Nederland, die te be
schouwen is als een landelijke uitbouw
de Haagse centrale. De federatie wil
een band leggen tussen de oudervereni
gingen. Tot nu toe hebben zich 19 leden
aangesloten. o.m. 9 verenigingen in Den
Haag. De heer L. J. Verschuur uit Dea
Haag is benoemd tot secretaris.
Beurzen voor zomercursus in
Amerika
Ook voor 1951 worden ttfee beurzen
beschikbaar gesteld voor Nederlander»,
om deel te nemen aan de zomercursus
voor buitenlandse studenten aan het
Massachusetts Institute of Technology in
Amerika. (4 Juni tot 14 September). In
lichtingen vór 20 Januari te verkrijgen
bij het Nederland-Amerika Instituut, Mu
seumplein 4, Amsterdam.
Prof. dr B. L. v. d. Waèrden. sinds
1948 b.g. hoogleraar aan de Gem. Univer
siteit te Amsterdam, aanvaardde gisteren
Het lied dei
aethergolven
WOENSDAG 6 DECEMBER.
HILVERSUM I (402 m).
NCRV 7.00 Nieuws.
7.15
enderslutUng. 9.00
Nieuws en weerberichten. 9.10 Voor de zie
ken. 9.30 Waterstanden. 9.35 Gram. 10.30 uur
11.00 Gram. 11.10 „Poppenkast", hoorspel.
12.00 Alt en plano. 12.30 Land- en tuinbouw-
mededelingen. 12.33 Adventdlenst. 1.00 Nws.
1.15 Reportage. 1.20 Dubbelkwartet. 1.40 uur
Gram. 2.45 Kamermuziek. 3.15 Vocaal en
semble en soliste.. 3.45 Voor de Jeugd. 4.30
Zendersluiting. 6.00 Gemengd koor. 6.30 RVU
„Vraagstukken betreffende de wereldbevol-
>edselv(
Ing" drs
Brummelkamp. 7.00 Nieuws en weerberich
ten. 7.15 Discussieclub. 7.30 Tenor kn gitaar.
7.40 Radiokrant. 8.00 Nieuws. 8.05 Radio
schaakwedstrijd Noorwegen—Nederland. 8.06
Kerkkoor en solisten. 8.40 ..Gezin en school".
9.45 Omroeporkest. 10.45 Avondoverdenking.
11.00 Nieuws. 11.15 Pianorecital. 11.30—12.00
Gramofoonmuziek.
HILVERSUM H (298 m).
VARA 7.00 Nieuws. 7.15 OchtendgymnasUelc
7.30 Sluiting. 9.00 Nieuws en weerber. 9.12
Voor de huisvrouw. 9.22 Gram. VPRO 10.00
Schoolradio. VARA 10.20 Voor de huis
vrouw. 11.00 Gram. 12.00 Promenade-orkest.
12.30 Land- en Tulnbouwmededelingen. 12.33
Voor het platteland. 2.38 Orgelspel. 12.55
Kalender. 1.00 Nieuws. 1.15 Dansorkest. 1.50
Regeringsuitzending: „Klanken van Java en
Bali", Bernard IJzerdraat. 2.00 „Gesproken
portret". 2.15 Jeugdconcert. 3.00 Kinderkoor.
350 Voor de jeugd. 4.30 Sluiting. 6.15 VARA-
Varia. 650 Actualiteiten. 6.35 Banjo-ensem
ble. 7.00 „Antithese of synthese", causerie.
7.15 Trio. VPRO 7.30 Voor de jeugd. VARA.
8.00 Nieuws. 8.05 Politiek commentaar. 8.15
Omroeporkest en solist. 9.15 „Maja Stina".
hoorspel. 10.25 Pianoduo. 10.45 Sterrenkun
dige causerie. 11.00 Nieuws. 11.15 Wereld
schaaktournooi. te Amsterdam. 11.20 Orgel
spel. 11.40—12.00 Gram.
ENGELAND, BBC Home Service 330 m.
1.00 Gram. 155 Gev. programma. 1.55 uur
Weerberichten. 2.00 Nieuws. 2.10 Sport. 2.20
Gram. 2.30 Gev. programma. 4.00 Hoorspel.
5.00 Tenor en plano. 5.30 Reportage. 6.00 uur
Voor de kinderen. 6.55 Weerberichten. 7.00
Nieuws. 7.15 Sport. 7.20 Causerie. 7.30 Dans
muziek. 8.00 Gev. programma. 8.30 Sympho-
nie-orkest. koor en solisten. 10.00 Nieuws.
10.15 Symphonle-orkest. 11.15 Causerie. 11.30
Cabaret. 11.45 Parlementair overzicht. 12.00—
0.03 Nieuws.
ENGELAND, BBC Light Programme
247
1500 1
12.00 „Mrs Dale's Dagboek". 12.15 Licht or
kest. 12.45 Voordracht. 1.00 Parlementair
overzicht. 1.15 Orkestmuziek 2.00 BBC Welsh
Orchestra. 2.45 Voor de kinderen. 3.00 Voor
de vrouw. 4.00 Lichte muziek. 4.30 Voor de
soldaten. 4.45 Militair orkest 5.15 „Mra
Dale's dagboek". 5.30 Dansmuziek. 6.00 uur
Schots orkest. 7.00 Orgelconcert. 7.15 Hoor
spel. 7.30 Voor de jeugd. 8.00 Nieuws. 85»
Sport. 8.30 Verzoekprogramma. 9.00 Hoorspel.
10.30 Gev. programma. 11.00 Nieuws. H.li
Actualiteiten. 11.20 Dansmuziek. 12.00 Boek
bespreking. 0-05 Gev. muziek. 0.56—1.00 Nw».
BRUSSEL 324 m.
12.00 Gram. 12.30 Weerberichten. 12.32 uur
Licht ensemble. 1.00 Nieuws. 1.30 Symphon.
orkest. 5.00 Nieuws. 5.10 Gram. 5.30 Klank
beeld. 5.40 Gram. 5.50 Boekbespreking. 6.00
Vlaamse pianomuziek. 6.30 Voor de aoldaten.
T OO Nieuws. 750 Gram. 750 RadlofeulUeton.
8.00 .Der tapfere Soldat", operette. 10.00 uur
Nieuws. 10.15 Orgelconcert 10.45 Gram. 11.00
Nieuws. 11.05—12.00 Verzoekprogramma.
BRUSSEL 484 m.
12.05 Licht ensemble. 1.00 Nieuws. 1.10 uur
Gram. 150 er. 250 idem. 4-30 Omroepkoor en
solisten. 5.10 Pianorecital. 5.45, 650, 7.00, 7.20
en 7.40 Gram. 7.45 Nieuws. 8.00 Symphonle-
orkest en solist. 9.15 en 951 Gram. 10.00 u
Nieuws. 10.15 Jazzmuziek.
10.00 utp
Unoipot
