Nieuwe Leidsche Courant | 1950 | 23 november 1950 | pagina 2

Financieel zit Leiden de laatste jaren in
hoekje waar slagen vallen

Open gevangenissen in België
voldoen goed

NIEUWE LEIDSCHE COURANT

2

DONDERDAG 23 NOVEMBER 1950

Moet zuinigheid de wijsheid bedriegen?

Begrotingstekort van f 924.000 hoopt
men in enkele maanden weg te werken

Zal Den Haag recht weten te doen

IN FINANCIEEL OPZICHT is Leiden de laatste jaren één van de gemeenten ge
weest, waar de slagen vielen, de eerste en de hardste klappen. Aldus de heer
D. van der Kwaak, wethouder van financiën, gistermiddag^ op een persconferentie,
gehouden bij de uitreiking van de gemeentebegroting 1951. Het is onze taak,
aldus de wethouder, door krachtdadig optreden en door overleg te bereiken, dat
Leiden van deze plaats afkomt. Van noodlijdendheid is gelukkig geen sprake.
Want hoewel de nieuwe begroting een tekort van 924.000 aangeeft, over enkele
maanden moet ook deze begroting sluitend gemaakt kunnen zijn. Veel tact, over
leg en overredingskracht zullen nodig zijn, om Leiden op een redelijk voorzienings-
peil te brengen. Een zuinig beheer in het verleden mag de noodzakelijke voor
zieningen in de toekomst niet verhinderen. Het is ten volle de moeite waard, deze

knoop te ontwarrenB. en W. zullen zich daarmee in de eerstkomende maanden

hebben bezig te houden.

de drie

In de jaren, vlak vóór en juist in de
jongste oorlog, heeft Leiden een beleid
gevoerd, gericht op de uiterste zuinig
heid. Andere steden deden dot in veel
mindere mate. Maar de uitkeringen, die
het rijk sinds enkele jaren aan de onder
scheidene gemeenten doet, berusten voor
een belangrijk gedeelte op de „behoefte"
en deze behoefte is afgesteld op de uit
gaven. in bepaalde jaren door de ge
meenten gedaan.. Het lijkt er dus op, dat
wie het meest uitgaf, ook het meest

terugkrijgtover een reeks van jaren.

Vandaar dan, dat Leiden in de bekende
hoek ligt, waar de klappen worden uit
gedeeld. De Sleutelstad wilde steeds
zelfstandig blijven en niet in noodlijdend
heid vervallen

In de uitvoerig gedocumenteerde ge-
leidebrief bij de uitgekomen begroting
nu bieden B. en W. veel aan zo zei de
wethouder het maar ze vragen ook
wat Leiden toekomt. B. en W, hopen, dat
hun argumenten niet geteld, maar gewo
gen zullen worden. In de genoemde brief
zet tiet college zich schrap en toont het
de onbillijkheden aan. Daarnaast geven
B. en W. een overzicht van de stijging
der inkomsten en uitgaven, die zich af
tekent tussen de twee jaren 1948 en 1951.

Het jaar 1948 is een goed uitgangspunt,
omdat toen het gemeentefonds werd om
gevormd, teneinde de gemeenten aan de
nodige financiën te helpen. Door de com
missie-Oud werd voorgesteld om 8 pet
van elf soorten belastingen aan de ge
meenten te verstrekken. De gemeenten
zouden uitkeringen ontvangen naar rato
van behoeften en grootte. Er zijn drie
verschillende uitkeringen: een algemene,
één uit de belastingen en een bijzondere.
In 1949 gaven deze voor Leiden resp.
f 1.920.000, f290.600 en f172.000.

Wethouder Van der Kwaak wees op
het zeer grillige karakter van deze uitke
ringen. Er waren gemeenten, die er in
één jaar hun hele oude tekort door kon
den liquideren, omdat de regeling bijzon
der gunstig voor hen uitviel. Leiden ech
ter is in de jaren 1948, '49 en '50 maai
net met de hakken over de sloot kunnen
komen. Wel kon in die drie jaar strikt de
hand worden gehouden aan de ramingen
van de begrotingen. Zo konden alle mee
vallers, die Leiden voor eenmaal ont
ving (bijvoorbeeld achterstand op
ondcrnemingsbelastlng. waarvoor het rijk
aan onze gemeente f652.000 afrekende'
worden aangewend, om het tekort, ont
staan in de jaren 1944 t.m. 1947, te ver
minderen. Het tekort bedroeg einde 1947:
f3.225.000. Thans nog... f 1.060.000.

Het gemeentefonds, instantie van
rijk, heeft zeer goede jaren achter

rug. De verwachting wa
tijdelijke jaren 1948, '49 i
tieve vaststelling zou plaats hebben. Dat
niet gebeurd. De tijdelijke regeling hs
met twee jaar verlengd en de boodschap
bij .gegeven, dat voor* 1951 de al'ge-

i uitkering 5 pet hoger zou zijn. Dat

scheelt Leiden f102.000. Het rijk heeft
voorts te kennen gegeven, dèt het
meentefonds wel sterk genoeg is, n
het rijk meent de gelden zélf vooi

gemeenten te moeten reserveren

wethouder noemde deze houding
teleurstellend en funest voor de gemeen
ten. „Met meer reden en met meer grond
moeten we thans de belangen van Leidei
verdedigen. Bij geldkwesties houdt alle

BURGERLIJKE STAND VAN LEIDEN

GEBOREN: Willem M. C„ zn v. W. J.
Groeneveld en J. G. van der Ham; Wou
ter A., zn v. G. Bos en A. Heijstek; The-
resia J. M., dr v. C. N. Noordermeer en
M. A. Mathot; Willem F., zn v. W. F.
Roozendaal en W. H. Brokaar; Pirn R., zn
v. O. C. Croes en G. I. Schneider; Robert
L. M„ zn v. H. Kersing en S. M. E. Blijen-
berg; Johannes, zn v. M. J. de Vrind
J. Koolmoes; Anneke B. J., dr v. P. E. J.
Kapbier en A. H. B. Hagenbeek; Christi
na J.. dr v. F. Verhoeven en J. Bekooij.

OVERLEDEN: P. C. de Horn, man.
jr; A. C. Wolf, huisvr. v. Slierings, 78 jr;
L. B. Wassenburg, zoon, 1 jr; J. Zweeris.
man, 39 jr.

GETROUWD: S. Brandt en H. H. Kre-
mer; G. J. H. Kielder en M. C. van West-
broek; J. van der Linden en P. J. Ruis;
W. Sloos en H. van Houten.

Gemeentebegroting 1951

De Leidse raad zal de begroting eind
Januari (te beginnen op de 22ste) be
handelen. Er zullen drie of vier dagen
mee gemoeid zijn. De behandeling in de
secties is beepaald op 12 December.

gemoedelijkheid op". De heer Van der
Kwaak zei ook: „Wij hebben vertrouwen
in ons ondernemen en zullen volhouden
om te slagen".

De uitgaven zijn in de laatste drie
jaren zeer sterk gestegen, meestal door
invloeden van buiten. De post: salaris
verhoging en technische salarisherziening
vordert, dank zij ook de tweemaal 5 pet
een hogere uitgave van f850.000. De on
derhoudskosten zijn gestegen met
f 432.000, voor rente en aflossingen moet
f 983.000 méér worden uitgetrokken en de
post: ondersteuningen aan armen en
krankzinnigenverpleging vraagt een ho
ger bedrag van f350.000. Dat is dus, ver
geleken met 1948, in totaal alleen op deze
posten reeds een hoger bedrag aan uit
gaven van f 2.615.000. Hiertegenover staan
slechts de volgende hogere inkomsten
(ook vergeleken met 1948): onderne
mingsbelasting f411.000, algemene uit
kering f375.000 en bijzondere uitkering
f26.000, totaal f812.000. Een aanzienlijk
tekort dus!

Het rjjk heeft voor herziening van
de bijzondere uitkering slechts veer
tien millioen méér uitgetrokken. Reeds
in Juni j.l. heeft de wethouder deze zaak
met Gedep. Staten en met de Griffie
besproken. HU heeft gedaan, wat hij niet
kon nalaten: de belangen van Leiden tot
het uiterste te bepleiten. De indruk
de heer Van der Kwaak is, dat men hier
moet denken aan het gezegde, dat een
goed herder zUn schapen wel scheert,
maar niet vilt. Hij gelooft, dat ook Ged.
Staten dit hebben begnepen, dat dit col
lege achter Lelden staat en dat er in Den
Haag nog recht zal worden gedaan.

Leidens begroting 1951 is zeer critisch
opgemaakt. Toch wijst ze een tekort
van f924.000. Maar zoals gezegd: i
enkele maanden hoopt men de begroting
sluitend te hebben gemaakt. De knoop
moet" ontward en B. en W. zullen volhou
den, tot het college geslaagd is, vol
trouwen in het pogen.

Uiterste zuinigheid betracht, maar..

Slechts een fractie van wat nodig
kan worden uitgevoerd

Ondraaglijke positie mag niet de straf

worden voor een goede wil
Slechts f 139.000 voor investeringen en 100.000

IS

voor onvoorzien

Egypte toont belangstel
ling voor Leidse
Universiteit

De culturele betrekkingen tussen de
Leidse Universiteit en Egypte zijn reeds
oude datum en concentreren zich
voornamelijk om de kostbare verzame-
Arabische handschriften, aan
wezig in het Legaium Warnerianum van
de Universiteitsbibliotheek. Voorts be
staat reeds van de stichting van de Uni
versiteit af een intense belangstelling
xir de Oosterse letteren, in het bijzon-
er voor het Arabisch.

Deze culturele belangstelling heeft de
Egyptische koning onlangs willen waar
deren door de huidige reotor-magnifi-
cus, prof. dr S. T. Bok, uit te nodigen
tot het bijwonen van de plechtige vie
ring van de 75ste verjaardag der Kon.
Universiteit te Cairo, gesticht door Ko
ning Fuad I.

Leidse handschriftenverzameling
heeft bovendien regelmatige belangstel
de Egyptische wetenschappelijke
wereld en talrijk zijn de aanvragen die
de Universiteitsbibliotheek ontvangt om
fotocopie van bekende Arabische hand
schriften.

De enige dichtbundel van de negende-
ïuwse Arabische dichter Ali Ibn Al-Ab-
as Ibri Guraidj Ibn Alrumi, ge
titeld „Diwan", werd nog nooit

voüedige tekst gedrukt.

Leidse Universiteit bezit echter een
ledig handschrift van deze bundel,
ongedateerd is, maar waarschijnlijk
stamt uit de negentiende eeuw. Binnen
kort zal een vertegenwoordiger var
ministerie van onderwijs in Cairo
Leiden komen om persoonlijk foto-
copieën te maken van dit zeer zeldzame
handschrift.

De heer B. J. Limburg 40
jaar bij Lichtfabrieken

De heer B. J. Limburg, die 40 jaar bij
de stedelijke gasfabrieken in dienst was,
werd op het bedrijf hartelijk gehuldigd.
Na in de directiekamer te zijn toegespro
ken, mocht de jubilaris van de directeur,
Y Ykema, de gebruikeUjke enveloppe
met inhoud en oorkonde van het ge
meentebestuur in ontvangst nemen. Spr
roemde voorts de plichtsbetrachting van
de heer Limburg, bij welke woorden de
beide adjunct-directeuren en de bedrijfs
ingenieur zich aansloten. De heer J. J. C.
Snel, voorzitter van de jubileum-com
missie, wenste de heer Limburg even
eens geluk. Het geschenk van het perso
neel is U inmiddels thuisbezorgd, zo zei
spr., en hij herinnerde verder aan de
grote bijeenkomst met de jubilarissen in
het voorjaar.

Wielrijder verleende geen voorrang

Gistermorgen om half 8 verleende de
18-jarige wielrijder J. B. uit de Celebes-
straat op de hoek Breestraat-Gangetje
geen voorrang aan een bestuurder van
motorrijwiel B. werd aangereden en
moest met een gebroken linkerenkel in
het Acad. Ziekenhuis worden opgenomen.

DE,

E BEGROTING 1951 TOONT EEN TEKORT van precies ƒ924.551. B. en W.

hebben alles uitgekiendhet tekort was niet lager te krijgen. Erger is, dat

het budget zelfs mèt dit tekort nog niet-aan tal van noodzakelijke behoeften tege
moet kon komen. In dat geval zou het tekort nog veel groter zijn geweest. Dat
blijkt uit de geleidebrief, die B. en W. tot de raad hebben gericht, meer dan duide
lijk. Voor investeringen bijvoorbeeld is sléchts 139.000 uitgetrokken, een uiterst
gering bedrag, waarmee slechts een fractie kan worden uitgevoerd v
de orde zou moéten komen. En de post voor onvoorziene uitgaven beloopt slechts
100.000 gulden!

Welke investeringen dan - èigerflijk kans'daartoe mét beide handen aange-

zoüden moeten worden gedaan, rrraar die
daar wel niet alle voor in aanmerking
zullen komen? De voornaamste zijn: dé
bouw of de vernieuwing van bruggen
(toegangsbrug Z.W., Mareplan c.a.), de
uitbreiding van de rioolwaterzuiverings
inrichting en de rioolgemalen, de aan
sluiting van de Rijndijkstraat op de'
centrale riolering, dé restauratie vatt
bet Gravensteen, de aanleg en verbete
ring van sportvelden, de verbouwing
van het sladhthuis (schaftlokalen e.d.i'
de verbouwing van de hulpwerf, de rio
lering ;van de Langebrug, de verbete
ring van de spoorwegovergang aan de
Lammenschansweg, de vernieuwing var
walmuren, de verbetering van de vaar
weg naar de Lichtfabrieken, de verbou
wing van het gebouw Steenschuur-Lan-
brug („Nut") ten behoeve van dé dienst
voor soc. zaken, van de volkscreaietbank
en het bureau van de sociale raad, als
mede de bouw van verschillende scho
len.

De Vraag is gerezen, of de steunnor-
men niet opnieuw moeten worden
hoogd De geneeskundige verzorging
van het gemeentepersoneel zal rond
f50.000 extra vragen- Het jaar 1950 zal
stellig wel een tekort baren: devaluatie.
5% en nog eens 5% loonsverhoging,
hogere steunnormen, enz. Rooskleurig is
de toestand dus niet.

Hierboven toonden we reeds, hoe het
tekort voor 1951 ontstond. B. en "W
geven ook een volledig overzicht van d(
cijfers in 1948. vergeleken met die vooi
1951. De regeling van de financiële ver:
houding tussen rijk en gemeenten stelde
tot nu toe teleur. Ged. Staten willen bij
het rijk bemiddelen en Leiden heeft de

De heer W. v. d. Laan door gepension-
neerden onderscheiden

Hij werd tot ere-voorzitter van afdeling
Leiden en omgeving benoemd

NA VAN DE OPRICHTING AF 7 October 19.42 de voorzittershamer gehan
teerd te hebben, heeft de heer W. v. d. Laan gistermiddag in de Burcht afscheid
genomen van de leden der afdeling Leiden en omstreken van de algemene Ned. bond
van gepensionneerden. By monde van de secretaresse, mevr. K. Scheepstra-Boukema,
riep de vergadering de heer Van der Laan tot ere-voorzitter uit.

lid 'heen. Hun plaatsen zullen worden be-
i zet door de heren K. W. Wijk en W. P.
Melief.

Mevrouw ScheepatraBoukema bood
de scheidende bestuursleden een klein
aandenken aan, waarna de ere-praeses

Zeer tot zijn spijt moest de voorzitter
in zijn openingswoord gewag maken van
de weinig tegemoetkomende houding
van de regering. Wat de gepensionneer
den er onlangs bij hebben gekregen, is
niet toereikend om ook maar enigszins
in de behoeften te voorzien. Spr. ver
zocht de aanwezigen de hoop op een be
ter resultaat niet op te geven.

De voorzitter van het hoofdbestuur,
de heer G. Wolters, beantwoordde enkele
vragen inzake de vrijwillige en verplich
te verzekering voor gepensionneerden.

In zijn afscheidswoord merkte de heer
Van der Laan op, dat het hem veel moei
te had geko9t om een opvolger te vinden.
Hij stelde voor te benoemen de heer R.
Smit, die o.m. ere-lid is van de vereni
ging voor Volksonderwijs. De vergade
ring ging met dit voorstel accoord. De
scheidende praeses herinnerde er voorts
aan, dat het ledental steeg van 20 tot
1200 en hij adviseerde de leden mede te
werken aan hun eigen belangen. Ten
slotte dankte hij voor de medewerking
«?n hot in hem gestelde vertrouwen.

Met de voorzitter gingen ook de heren
J. H. Adriani en J. G. Teneij als bestuurs-

de bijeenkomst sloot.

C.HJ.G.-weekeinde te
Alphen

De Ohr.-Hist. Jongerengroep te Alphen
aan den Rijn organiseert voor 25 en 26
November a.s. een weekeinde, waaraan
alle groepen uit de omgeving kunnen
deelnemen. Het weekeinde begint Zater
dagmiddag om 4 uur en wordt gehouden
in gebouw „Bethel". Het doel is de band
tussen de groepen te versterken.

Zaterdagavond zal een geluidsfilm over
Canada worden vertoond. Zondagmiddag
zal de ringvoorzitter spreken over de
taak der jongeren, terwijl de heer Ver
schoor uit Sassenheim des avonds het
onderwerp „Kerk en Staat" zal inleiden
De groepen zelf zorgen voor muziek en
schetsjes.

B.

W. r

grepen. Inmiddels
dat de toestand van noodlijdendheid
(zoals deze gold in de jaren vóór 1948)
voor Leiden zal terugkeren. Zij hebben
het vertrouwen, dat Ged. Staten en dt
regering met de realiteit rekening zul
len houden. Op een spoedige nieuw:
beslissing in gunstige zin wordt gehoopt,
■maar deze wordt nog niet direct
verwacht. De aanbieding der begroting
kon er in- ieder geval niet op wachten.

Een voor de hand liggende vraag is,
of het gehele bedrag van het nadelig
saldo in de vorm van een verhoging
van de bUzondere uitkering kan worden
tegemoet gezien. Hoewel B. en W. het
voorbarig achten, op het resultaat
uit te lopen, herhalen zU, dat het ryk
en de provincie hun ogen onmogelijk
voor de werkelijkheid kunnen sluiten.
Het is te enen male onmogclük oï
gevolgen van de reeds genoemde
hoging van lasten binnen het raam
de begroting op te vangen- (Daarvoor
zou nodig zijn een kwalitatief omvang
rijk eigen belastinggebied.)

Daar komt dan nog bij, dat de
meente deze kostensoorten praktisch
niet in de hand heeft: salarissen, rente
cri aflossingen van geldleningen
gen de bedragen naar richtlijnen uit
Den Haag of door de bittere noodzaak
Investeringen, onderhoudskosten en sub
sidies stijgen met de prijzen en li
buiten het toedoen van de gemeente.

Het spreekt dan ook vanzelf, dat het
gemeentebestuur niet de verantwoorde
lijkheid, kan aanvaarden voor de grootte
van het tekort. Dat betekent dus
abnormale en ongewenste toestand!
en W. hopen dan ook. dat de definitievo
regeling omtrent de financiële verhou
ding tussen rijk en gemeenten eei
andering ten goede zal brengen.

Al stijgen de uitgaven en al staat daar
een iets hogere rijksuitkering tegenover,
het tekort is aanzienlijk. Dit wordt ook
niet gedékt dóór de inkomsten uit
Duinwatermaatsohappij en de Lichtfa
brieken, waarvan de baten niet
verhouding stegen, maar zelfs iets afna
men gedurende de laatste jaren. Maar
bij de rijksuitkeringen wordt wel reke
ning gehouden met de inkomsten

deze bedrijvengerekend naa

(hogere) bedragen van 1948! Dat bete
kent voor Leiden zo maar een vi
derde inkomst van enkele tonnen.

Hieraan dient nog toegevoegd dat de

inst van de Lichtbedrijven onder
vloed staat van de grote investeringen
die daarin noodzakelijkzyn, zomede
de nieuwe contracten, die met de
buitengemeenten zyn gesloten. Het
dan ook geen verbazing, als B- ei
de verwachting uitspreken, dat de grote
lasten (o.a. van de nieuwe investerin
gen) het in de naaste toekomst onmo
gclük maken, de winsten van deze bo-
drijven op de huidige hoogte te hand
haven. De gemeente heeft aan deze, be
slist noodzakelüke, investeringen gaarne
haar medewerking verleend. Het a
haar zuivere plicht. Maar het gaat

als zü daarvoor zou worden ge
straft met een ondraagiyk financiële
positie op grond van een noodvoorzie-

De 82-Jarige fabrikant Hans Her-
i S. te Bussem, werd heden door de
Leeuwarder rechtbank wegens het ple
gen van niet minder dan 150 inbraken op
verschillende plaatsen in ons land, ver
oordeeld tot zes en een half jaar gevan
genisstraf (m.a.).

De C.J.M.V. „Oude Vest" hield gisteren'
:n feestelijke avond in „Prediker" ter
gelegenheid van haar 20-jarig bestaan.
Het is een avond geworden, waarop de
aanwezigen met genoegen zullen terug
een korte herdenkingstoespraak
herinnerde de voorzitter, de heer F. van
der Tuyn, dat deze vereniging in een
crisistijd in het leven is geroepen. De
jeugd stond destijds bloot aan allerlei
gevaren. Dit heeft verscheidene mensen

Bestaansrecht onaangetast

C.J.M.V. „Oude Vest" vierde lustrumfeest

1 Fris van de lever

Het was gisteravond weer eens
gezellig, in de voorportalen van de
Stadsgehoorzaal. Dat zat 'm niet in de
Boerenleenbank, die in de grote zaal
een feestelijke avond had. De kneep
zat een étage hoger. Daar was name
lijk het Chemisch Dispuut bijeen.

Waar rook is, daar is vuur. En waar
studenten zijn, wel. daar gebeuren
nogal eens rare dingen.

Het feest begon omstreeks half
negen. Wij bedoelen niet het feest in
de foyer, maar in de hal. Wat ge
beurde er namelijk?

Een twintigtal studenten wilde graag
naar binnen. Nu hadden zij samen-
maar één kaart, wat volgens Bartjes
19 te weinig is. Er werd gepraat met
de suppoost. Er werd gesmeekt. Er
werd gedreigd. Er werd tot daden
overgegaan. En weldra buitelde een
kluwen studenten door de deur. naar
binnen. Negentien onrechtmatige bui
telaars.

Nu herinnert men zich het studen-
tengeval van de voorbije winter, waar
bij iets dergelijks gebeurde, de garde
robe geplunderd werd. en een van de
suppoosten voor enige weken het
ziekenhuis ingeslagen.

De suppoosten van onze stadszaal
zijn rustige en verstandige mensen.
Zij kunnen iets hebben van studen
ten, maar zij weten drommels goed.
waar de grenzen liggen. Ook in deze
grenzenloze tijd.

„Dat gaat fout", dachten ze gister
avond.

Er werd onmiddellijk om assistentie
van de sterke arm gevraagd.

En voila.

Enkele minuten later kwamen en
kele mannen in 't bekende blauw bin
nen, die het eerst met overreding pro
beerden en, toen dit niet hielp, maar
fris van de lever trokken. Het werd
een concerto grosso op de gummi
knuppel, en als kegels tuimelden de
chemische heren de hal uit en de
Br eestraat over.

Werkelijk, het was weer eens echt
gezellig, bij de Stadsgehoorzaal.

toe gebracht een C.J.M.V. te stichten
We moeten dit niet zien als een lief
hebberijtje. Het doel was en is nog de
jongens te verzamelen rondom het ge
opende Woord van God. Het geschrijf
tegen Christelijke verenigingen noemde
;en van de kenmerken van de geest
onze tijd. De C.J.M.V. heeft nog wel
degelijk bestaansrecht. Wij verkondigen
het Evangelie van Jezus Christus, dat
niet oud wordt.

Ook de voorzitter van de jeugdorgani
satie „Phebe". de heer J. Boogaarts, er
de heer H. Breuker, vertegenwoordiger
de federatie van Leidse C.J.M.V.
voerden nog het woord. Geschenken
werden aangeboden.

,Oude Vest" had voor deze avond be
slag weten te leggen op het Chr. toneel-
en muziekgezelschap „Ars et Labor". De
muziek viel in de smaak en het toneel
stuk deed het niet minder. De avond
werd gesloten met het zingen
Gezang 284:1 en 2.

KOUDEKERK aid RIIN

Zendingsavond.

Door de Zendingscommissie van de Ge-
ref. Kerk was een Zendingsavond be-
in de Geref. kerk waar als spreker
optrad ds P. H. van Eyk, die onlangs uit
Indonesië (Soera-baja) repatrieerde.

Tot titel van zijn onderwerp koos ds
Van Eyk: „Ons Zendingswerk in over
gangstijd". Heel het Zendingswerk van
:n in de nabije toekomst is gehuld in
dikke mist. Daarom is het zo moei-
een helder en duidelijk beeld te
geven. In vele gevallen was de band In-
donesië-Nederland een persoonlijke zaak
met de daaraan verbonden voordelen. Dè
band is echter gelegd door de Kerken: de
geestelijke band, d.w.z. het verenigd zijn
in Christus.

De grote massa in Indonesië verstaat
deze nauwe band niet. Slechts 1/5 pet van
het dichtbevolkte Java is Christen en
deze kleine Christengemeenten hebben
een grote roeping jegens de massa. We
hopen op Gods hulp. Het is Satan een
genoegen tweedracht te zien en deze
tussen Nederland en Indonesië op het
Zendingsveld te vergroten. Sterke en
zegene God die kleine gemeenten, opdat
zij mogen zijn als een lichtende stad op

Jubilerende Leidse Boerenleenbank
gaf feestavond

De heren Bink en Kuypers in de schijnwerper

De LEIDSE COÖPERATIEVE BOERENLEENBANK heeft gisteravond de her
denking van haar 40-jarlg bestaan afgesloten met een feestavond in de Stads
gehoorzaal. De zaal was "zo ingericht, dat er in een minimum van tijd een sfeer
gezelligheid heerste. En ook het programma heeft er toe bygedragen, dat deze avond
in de herinnering zal blyven leven. De byeenkomst, die zeer goed was bezocht, stond
onder voorzitterschap van de heer Manders, voorzitter van de jubileumcommissie.

De heer Van Egmond, voorzitter vanidank aan God. aan het bestuur, aan de
de raad van-toezicht, herinnerde in zijn raad van toezicht, de heer Kuypers en
toespraak aan de geslaagde receptie.I andere personen en aan het bestuur van
Veel woorden zijn toen gesproken, maarlde groentenveiling. Ook sprak hij woor-
de gedachte, dat in de boeren- den tot de nog in leven gijnde oprichters.

getal, van wie er zeven door hun
presentie aan deze herdenkingsbijeen
komst een bijzonder cachet gaven. Spr.
deelde nog mee, dat in de toekomst ook
de jonge leden kans krijgen
bestuur te komen.

Wij mogen nog wel eens de aandacht
vestigen op de initiatiefnemers

Lezing voor Leidse juiisten

EIGENLIJK HEEFT DE LEZING, die dr H. Bekaert voor de Leidse
faculteit van juridische studenten heeft gehouden, veel te kort ge
duurd. Dat kan men in het algemeen van weinig lezingen zeggen, maar
wij geloven wel, dat we hiermee een algemene overtuiging weergeven.
Deze hoogleraar uit Gent heeft gesproken over open gevangenissen. Zijn
betoog werd allengs een propagandarede voor een systeem in de gevange
nissen, dat meer vrijheid aan -de veroordeelden toestaat. Daardoor wordt
de terugkeer van de gestrafte in de maatschappij gemakkelijker en beperkt
men herhaling van het misdrijf.

In grote lijnen schetste prof. Bekaert de

taak. die na de uitspraak van de rech-
de minister van Justitie begint.
Deze heeft een groot apparaat tot zijn
beschikking, waarmee de straf ten uit-
wordt gelegd. Doel daarvan is de
verbetering van de enkeling en ver
mijding van herhaling van diens mis
stap; en zo verdediging van de alge-
belangen van de maatschappij-
Als klassieke straf wordt een verblijf
van zoveel maanden of jaren in de ge
vangenis opgelegd. Daardoor ontstaat
breuk tussen de veroordeelde en de
maatschappij. Als beste middel naar
dacht stond vroeger de afzon
dering op de voorgrond. Alleen, géheel
alleen moest de misdadiger voor zijn
zonden boeten.

Volstrekte afzondering is een illusie,
vertelde prof. Bekaert Bovendien is zij
geen wondermiddel, dat enige verbete
ring in de misdadiger aanbrengt. Zo
ontstonden in de gevangenissen de uit
zonderingen op die volstrekte
heid. Zij waren er op gericht, de terug
keer van de gestrafte onder zijn mede-
gemakkelijker te maken. In de
gedachten staan daarbij de jeugdi;
boosdoeners - op de voorgrond.

Goede gezondheid
In het Oosten van. België.had. men eer
kasteel, waar vóór de oorlog vluchte
lingen -verbleven. - Dat moest tijdens de
Duitse bezetting als" gevangenis dienst
gaan doen. Maar het werd een heel bij
zondere gevangenis. Er waren geen hek
ken, geen tralies en de bewoners moes
ten aan bijzondere eisen voldoen. Hun
leeftijd moest liefst tussen de 16-25 jaar
liggen en hun karaktertrekken
ten een zekere waarborg bieden tegen
ontvluchting. De toekomstige be<

leenbank zioh het zakelijke
selijke harmonieus hebben verenigd,
wilde hij alsnog bijzondere aandacht
vragen. De bank verzamelt kapitaal door
spaarders, die recht hebben op veilig
heidsstelling van -hun gelden. Dat alleen
al geeft aan het bestuur en de raad van
toezicht grote verantwoordelijkheid. Het

kapitaal bedraagt thans twee en een half.bankT die de weg hebben gebaand

millioen en het aantal spaarders is drie- een gezonde ontwikkeling van de e

duizend. Voor een goede gang van zaken mische toestand der landelijke bevol-
moet er zijn: inzicht in het bankwezen, king, aldus de heer Kuypers, die ook al
verantwoordelijkheidsgevoel, ervaring en wees op zijn afscheid. In opdracht i
toewijding. Ook de rekening-courant-1 het personeel wenste hij het bestuur
houders vertrouwen gelden aan de bank de raad van -toezicht geluk. Hij sprak de
toe. In de loop der jaren heeft een grote; heer Bink nog toe, zoals de heer Bink
schare mensen vertrouwen aan de bank|hem in het zonnetje had gezet,
gesohonken. Het menselijke element i De heer Jansen, die de heer Kuypers
houdt in. dat men liefde voor elkaar als kassier zal opvolgen, stelde nog ei
heeft. Dit komt in het boerenleenbank-1de kwaliteiten van de heer Kuypers.
wezen sterk naar voren. Wy bestaan niet het licht. Op uitnemende wijze heeft hij
om de winst. |de zaken behartigd. De samenwerking

Speciaal richtte de heer Van Egmond; in de bank heeft het werken zeer aan-
zich nog tot de heren Bink en Kuypers, genaam gemaakt. De heer Manders felici-
die immers meejubileerden. Met volle teerde namens de leden het bestuur. De
toewijding hebben zij zich aan de bank keren Bink en Kuypers mochten
gegeven. Wij kunnen hen niet genoeg scheidene gesohenken in ontvangst
waarderen. nemen. Ook de aanwezige oprichters

De voorzitter, de heer Bink. memo- dolden in de gulh'eid. De heer Van
reerde de oprichting van de tuinders- Vliet dankte.

leenbank. Het begin was klein en cr| Het gezelschap „Luna", dat gisteravond
moest geworsteld worden. Spr. bracht voor het eerst in onze stad optrad, zette

Clara Ha^lril Tiirrnïsfei jdragen. De muziek werd verzorgd door
naSKII, pianiste Han Krab en zyn solisten. De vele

Clara Haskil, die Dinsdag 23 Novem- consumpties completeerden de vrolijk-
ber voor de Kunstkring „Voor Allen" inheid van deze met zorg gearrangeerde
de Stadsgehoorzaal concerteert, werd op feestavond wel.

7 Januari 1895 te Boekarest geboren.

Lezets schrijven ons

Haar studies begon zy bij prof Roberts,
reeds op zeer jeugdige leeftijd. Nog als
kind heeft zij Carmen Silva vóór mogen
spelen. Nog steeds op zeer jeugdige leef
tijd ging zij naar Parijs, waar zij, 14 jaar
oud, aan het conservatorium (bij Alfred
Cortot) de eerste prijs behaalde.

In Basel hoorde Busoni haar spelen.
Deze was zeer enthousiast over haar spel
wilde haar adopteren en meenemen
r Berlijn. Haar ouders wilden echter
met dit plan niet instemmen. Nog jong
speelde Clara Haskil met Isaye alle
Beethovensonates voor piano en viool en
musiceerde vaak met Casals en Enesco.

Later trad zij ook in Amerika op. o.a.
met Leopold Stokowsky, voorts in Zwit
serland met Sir Thomas Beecham). Ze
is vooral in Frankrijk, Zwitserland en
Italië zeer bekend geworden.

Deze zomer werkte Clara Haskil ook
mede aan de Salzburger Festspiele 1950,
waar zU met haar vertolking van Mozarts
pianoconcert in Es KV. 271 een storm
achtig succes behaalde.

Sinds enkele jaren is de pianiste ook
ln Nederland bekend geworden, waar zij
steeds met haar thans tot volle rijp
heid gekomen gaven, welke zij geheel en
al in dienst stelt van dei muziek een
onvergelijkelijke indruk achterlaat. Ze
trad herhaalde malen met de grote or
kesten van ons land op, waarmee zij bij
publiek en pers overweldigend succes
oogstte. Haar recitals in Den Haag en
Amsterdam moesten nog twee keer her
haald worden. De enthousiaste pers
noemde haar naar aanleiding hiervan
begenadigde, een Roemeense Clara
Schumann, de pianiste der innerlijkheid"
enzovoorts.

Naar de bollen, óók voor
Denen en Zweden

Na een onderzoek in Denemarken
Zweden is men tot de conclusie gekomen,
dat in Denemarken en Zweden te weinig
propaganda gemaakt wordt voor toeris
tenbezoek aan ons land, in het bijzonder
aan de Bollenstreek. Er is in deze Scan
dinavische landen grote belangstelling
voor ons land, doch Denen en Zweden
bezoeken het bijna uitsluitend op door
reis en trekken dan door onze Oostelijkf
provincies. Daarom zijn er besprekingen
gevoerd om de autobussen voortaan
de afsluitdijk te laten rijden. Het is e\
wel te verwachten, dat de Denen hun
buitenlandse reizen zullen beperken,
dat er in het vervolg 20 belasting op
reisdeviezen wordt geheven.

TER AAR

Beste beurt van „T.A.S.V."

De sportvereniging „T.A.S.V." be
legde gisteravond een feestavond onder
leiding van haar voorzitter, de heer M
Angenent. De heer G. J. Berfelo, be
stuurslid. maakte bekend, dat burge
meester B. J. Hogenboom het ere-voor-
zitterschap van de vereniging heeft aan
vaard. Hij herdacht de overleden voor
zitter, de heer Wim Mesman, die de
gangmaker van de vereniging was. De
vereniging telt thans 80 leden, terwijl
de afdeling handbal twee elftallen in het
veld kan brengen. Overwogen wordt om
ook een afdeling gymnastiek in het le
ven te roepen. Het gebodene stond op
zeer behoorlijk peil.

Ziekenhuisbouw te Sneek

Het stukje met het opschrift „Wie be
taalt R. K. ziekenhuisbouw te Sneek?'
heb ik met aandacht gelezen. Het is wel
heel erg, dat wij Protestanten daaraan
hebben meegewerkt, zij het dan uit nood.
En dat is juist de tactiek van Rome om
ook daar zijn macht uit te breiden. Maar
m.i. moet er zo spoedig mogelijk
eind aan komen. Protestanten, zorgt al
len als één man dat daar een groot Pro
testants ziekenhuis komt. En dat kan!
Als wij allen helpen meebouwen. Daar
om niet alleen uw goedkeuring,
bovenal uw gaven. Laten wij allen
actief zijn.

Lisse. J. D.

LEIDERDORP
Gebouw „Irene" heropend

Het kerkelijk bijgebouw „Irene" werd
gisteravond heropend. De heer J. H. v. d.
Stoel, voorzitter van de commissie van
beheer, droeg het gebouw over aan de
kerkeraad, die het accepteerde bij monde
van ds H. van Rhijn. Onder de genodig
den waren o.a. het college van B. en W.
de kerkeraad, vertegenwoordigers var
verenigingen, architect J. H. van Osna-
brugge uit Boskoop, de aannemer en d(
werklieden.

De heer T van Ingen Schenau sprak
namens de Geref. Jeugdraad en bood
drie electrische klokken aan. Ook de
burgemeester, de heer K. van Diepenin-
gen, bracht gelukwensen. Dé heer H. M.
Zaalberg, die vazen en asbakjes he-
schikbaar stelde, droeg een gedicht van
Muus Jacobse voor. dat betrekking heeft
op de geschiedenis van „Irene".

„Irene"; dat van buiten niet
schone aanblik biedt, is van binnen tot
in de puntjes verzorgd. Het toneel heeft
behalve de matten, geschonken door
de Touwfabriek een uitstekende ver
lichting. Het gehele interieur maakt eer
ruime indruk.

LISSE

Rekkense Inrichtingen

Gisteravond werd in gebouw „Rehoboth'
een propagandabijeenkomst gehouden
door de Rekkense inrichtingen. Ds C
Jongeboer, Ned. Hervormd predikant,
sprak een inleidend woord, waarna
propagandist van deze inrichting
uiteenzetting gaf van de betekenis
de film „Terug naar de hoofd.weg".
aanwezigen kwamen onder de indruk
van het zegenrijke werk, dat in Rekken
wordt verricht. Dr Th. Ruys Jr wekt.
nog op de Rekkense inrichtingen te
steunen.

Inbraak

Een tot nog toe onbekende dief heeft
zich in de nacht van Maandag op Dins
dag toegang weten te verschaffen tot
de R.K. pastorie aan de Beekbrug. Een
grote ravage werd aangericht. Hij
kunnen er ook meer geweest zijn
heeft de brandkast willen forceren, m.
dit is hem niet gelukt. Het tafelzilver is
nagenoeg in zijn geheel meegenomen.
De politie stelt een onderzoek in.

moesten een belofte afleggen, niet te
zullen ontvluchten. Binnen en buiten
het gebouw heerste een stelsel, dat zijn
grondslag had in het vertrouwen,
schaamde iemand dat. dan ging hij
terug naar de gewone gevangenis,
daar zijn volle straf uit te zitten. Het
systeem werkte goed.

Volledig was het systeem echter niet.
Na de oorlog bracht men het denk
beeld, de gedetineerden in contact
bren-gen met jeugdorganisaties bu'iten
de gevangenis, tot werkelijkheid. Daar-
waren de padvinders bereid. Zij
-kwamen, uit Leuven en uit Brusel. on\
weekeindes met de gevangenen
door te brengen. Dat wil natuurlijk
weer niet zeggen, dat het verkieslijker
deze gevangenis te zitten dan ge
heel vrij te zijn Een soortgelij-ke ge
vangenis is in Vla?.nderen ingericht.
Spr. vertelde enige staaltjes van resul
taten, dié in deze plaatsen behaald zijn.

Open gevangenissen, zo besloot dr
Bekaert, kunnen goed, en zy ku
slecht zijn. Zoals zy tot nu toe in België
bestaan zyn het nog proefnemingen.
Maar in ieder geval heeft de spreker
van gisteravond de schare jeugdige ju
risten, die naar hem luisterde, de
geopend voor deze mogelykheden. Het
is wel duidelijk geworden, dat prof.
Bekaert er positief tegenover staat.

Prof. dr G. v. d. Leeuw
ter aarde besteld

Dr Drees sprak namens de
Regering

Op Oud Eik en Duinen te Den Haag
brachten honderden prof. dr G. var
Leeuw gistermiddag de laatste eer

Uit de Kloosterkerk, waar ny gedoopt
werd, waar hij trouwde en waar hij de
eerste liturgische dienst in de Ned. Herv.
Kerk leidde, droeg: men gisi'ieren het
stoffelijk overschot van Prof. dr G.
der Leeuw uit.

Ds Kwint herdacht hem als hoogleraar,
als vernieuwer van de Protestantse litur
gie, als Nederlander en Wereldburger,
wiens invloed tot in verre landen merk
baar was. De predikant had als uitgangs
punt: Openbaringen van Johannes 21
4b „De eerste dingen zijn voorbijgegaan"

In de kerk vertegenwoordigden dr
Drees en Prof. Rutten de regering. De
Zuid-Afrikaanse legatie zond een afvaar
diging. Er waren uit Groningen de hoog
leraren Roos en Ubbink. Uit Utrecht
Prof. dr W. C. van Unnik, uit Leiden de
hoogleraren Bakhuizen v. d. Brink
Miskotte, uit Amsterdam prof. dr A. N.
Donkersloot. Verder het Tweede Kamer
lid, mr N. Stufkens, staatssecretaris dr
Van Rhijn, Oen.-majoor J. W. Roldanus,
burgemeester Van Walsum van Delft.
Voor de Liturgische kring, de Secretaris-
Generaal van O., K. en W. mr E. Reinink
en vele anderen.

De baar was bedolven onder vele bloe
men en kransen.

In de aula, waar Adr. C. Schuurman
het orgel bespeelde, herdacht de minis
ter-president dr W. Drees namens de
gering de grote zoon die Nederland
Prof. dr Van der Leeuw verloor.

Prof. dr J. Lindeboon, hoogleraar te
Groningen, schetste de wetenschappelijke
verdiensten van Prof. van der Leeuw,
die een sieraad voor de Groningse hoge
school was.

Ds W. A. Zeijdner sprak namer
Ned. Hervormde Kerk, dr A. var
Horst namens de Nederlandse Bachver-
eniging, dr J. M, van Veen, studenten-
predikant te Amsterdam, namens de oud
leerlingen, mr A. J. Sauer uit Groningen
namens de vele vrienden, die prof. Van
der Leeuw daar had, mr G. H. Snouck
Henkemans namens de familie. De zoon,
de heer A. J. van der Leeuw, dankte voor
de belangstelling.

Aan de groeve las dr W. Aalders. Ned.
Herv. predikant in Den Haag eer
deelte uit Mattheus 28, waarna hij het
Onze Vader bad.

Op de begraafplaats waren aanwezig:
prof. W. Schermerhorn, dr G. Bolken-
steijn, prof. dr L, J. M. Beel, ds K. H. E.
Gravemeyer, prof. H. de Vos, Koos Vor-
rink, prof. Haitjema, ds F. R. A. Henkels,
prof. C. J. Bleeker, prof. M. G. Sirks,
reet. mgn. Groningen, ds J. Roodenburg
te Voorburg en ds Van den Berg uit Den
Haag, d,r E. Reeser uit Bilthoven,
prof. mr Van der Pot, ds Kwint, prof.
dr Bögel uit Delft, mr E. Cornelis, dir.
Residentie Orkest, ds J. A. J. Vermaat,
ds Flink, ds M. J. A. van Duynen, prof.
dr Th. C. Vriezen en anderen.

Ook in de Tweede Kamer is gisteren
het verscheiden van oud-minister prof. dr
G. van der Leeuw herdacht. Voorzitter
mr L. G. Kortenhorst wees er op, dat
prof. Van der Leeuw is ontrukt aan de
zijnen, de wetenschap en de cultuur. In
zyn kort ministerschap heeft hij bewezen
een man van grote gaven en toewijding
te zijn. Namens de regering sprak minis
ter Lieftinck een woord van eerbiedig
gedenken. Ook sprak hy een persoonlijk
woord, omdat hij niet bij de teraardebe
stelling aanwezig kon zijn.