ZAGREB
ook Binnenshuis mooie foto's
7
leclevaarten^, j LuchtRuim
OM DE HEB
4
ZONDAGSBLAD 11 NOVEMBER 1950
X Stemmen in
bereid! zich voor op verkiezingen
VOLKSFRONT IS ECHTER ENIGE CANDIDAAT
(Van onze speciale verslaggever)
ZAGREB, November 1950. Boven de ingang van het Nation staart eet
kolossaal portret van maarschalk Tito uit een lyst van electrische lichtjes oj.
een rij slap in de regen hangende nationale vlaggen neer. Van een muur aan
de overkant schreeuwt een doorweekte poster LEVE TITO! En voor een van de
vensters van het Hotel Esplanade staat een foto van Tito mei sterren van rood
papier en vlaggedoek versierd. Het heeft er alles van, dat Zagreb zich klaar
maakt voor een bezoek van zijn staatschef.
,,Komt Tito hier....?" informeer ik daarom bij de portier van het hotel.
De man kijkt me verwonderd aan.
,.Al die vlaggen en portretten in de stad...."
Dan gaat hem een licht op.
,.Of datnee, dat is voor de verkiezingen."
TUff EN staat hier aan de vooravond
van de verkiezingen voor het
Kroatische parlement: een van de zes
volksrepublieken, die met elkaar de
Federatieve Volksrepubliek Joegosla
vië vormen. De stad is daarom vol met
portretten van Tito en van de candi-
daten voor het parlement. Nationale
vlaggen in blauw, wit en rood met
een communistische ster in het wit
wapperen van vele gebouwen. In het
centrum hangen spandoeken met aan
moedigingen om aan de stemming
deel te nemen van de ene kant van de
straat naar de ander. En er is bijna
geen winkel, die r.iet een van zijn
étalages aan de verkiezingen gewijd
En wie niet stemt
wordt uit zijn huis gezet
Verkiezingsbijeenkomst in Zagreb. Behalve bel portret van maarschalk Tito hangel
er ook portretten van de candidaten tegen een achtergrond van communistische ei
nationale vlaggen. Het publiek bestaal voor een groot deel uif soldaten van he
Joegoslavische leger. Andere candidaten dan die van het communistische
xijn er echter niet.
heeft door er minstens een portret
van Tito met de onafscheidelijke ster
van de communistische beweging en
een vlag in uit te stallen. Het is alles
verkiezingen wat de klok slaat in deze
stille herfstdagen. En de eerste, vluch
tige indruk leidt tot de conclusie, dat
er niet veel verschil bestaat met ver
kiezingen in ons land. Maar dat blijkt
allerminst het geval te zijn.
Onder pressie
Officieel bestaat er geen stemplicht.
In de practjjk wordt er echter sterke
druk op de kiezers uitgeoefend. We
ken tevoren gaan de stemcomité's al
op huisbezoek in hun wijk of straat.
Ze wijzen de kiezers op het belang te
stemmen en' eisen als het ware een
belofte. Dat bezoek wordt kort voor
de verkiezingeri herhaald. Dan spreekt
men ook precies de tijd van stemmen
af. En op cfe stemmingsdag zelf belt
men al om zes uur in de vroegte huis
aan huis aan om de mensen te her
inneren aan de stemming. En wie op
de afgesproken tijd zijn stem nog niet
heeft uitgebracht krijgt weer bezoek.
De eerste keer informeert men nog
min of meer vriendelijk of men het
stemmen misschien vergeten heeft.
Maar wanneer men volhardt ver
schijnt er een hele delegatie, meestal
vergezeld van een lid van de machtige
volksmilitie: de staatspolitie. Die tre
den drastisch op. Er worden grove
scheldwoorden en ernstige dreigemen
ten gebezigd. En ais men tevergeefs
aanbelt slaat men desnoods de ruiten
in en forceert de deur. Maar stemmen
moet men. Zieken en ouden van da
gen sleept men zelfs naar de stem
lokalen. Het gaat er tenslotte maar
om een percentage van stemmers te
bereiken, dat zo dicht als maar enigs
zins mogelijk bij de honderd procent
ligt. Men gelooft nog steeds, dat men
daarmee het buitenland en de tegen
standers van het communistische re
giem kan overtuigen van de geestdrift
en eensgezindheid van het Joegosla
vische volk ten aanzien van haar be
stuur.
Eenheidspartij
Overigens neemt maar één partij
aan de stemming deel: het Volksfront.
Daarin zijn alle communistische orga
nisaties als de Communistische Partij
zelf natuurlijk, de Volksjeugd, de
Volksbond voor Vrouwen, de Demo
cratische Partij, het Vakverbond, enz.
verenigd. Het voeren van oppositie
ertegen is onmogelijk alhoewel in de
communistische wet staat, dat ieder
een, die door minstens honderd andere
personen gesteund wordt, zich candi-
daat kan stellen. Maar ook hier ver
schillen theorie en practijk. Wel is er
gelegenheid om tegen het Volksfront
te stemmen. Het heeft echter absoluut
geen doel daar de tegenstemmen niet
meetellen. Daarom nemen vele vijan
den van het regiem niet eens de moeite
het gummiballetje in de bus met nee
te laten vallen. Men heeft langzamer
hand wel geleerd zich niet tegen de
alom aanwezige geheime staatspolitie
te verzetten. Het is een bekend feit,
dat men zich daarmee allerlei narig
heid op de hals kan halen. Juist in
deze dagen voor de nieuwe verkiezin
gen herinnert men er de kiezers nog
eens duidelijk aan door personen, die
TV IT is
rende
heel type
rende opname van de
mooiste momenten, die wij
Stelt U zich de omstan
digheden maar voor: 's avonds
in een kamer, uitsluitend ver
licht met een enkele gewone
huiskamerl^mp. Zoonlief zit te
spelen met zijn plaatjes en
valt in slaap. U denkt natuur
lijk direct: hiervan een foto,
maar de eerste reactie is dan:
met dit licht is het toch niet
mogelijk en ik heb maar een
gewoon toestelletje. Misschien
herinnert U zich die foto met
alleen een straatlantaarn als
verlichting, en tja, dan moet
dit toch ook mogelijk zijn. als
wij maar lang genoeg belich
ten. Niets is minder moeilijk,
want de kleine man is immers
in het land der dromen en zit
goed stil. Nu voorzichtig de
camera halen gelukkig, hij
is gevuld, zorg trouwens dat U
voor deze onverwachte mo
menten altijd een film in de
camera heeft en deze op
•en statief gezet, want bij een
lange belichtingstijd kan de
opname niet uit de hand ge
maakt worden. O, heeft U
geen statief? Wel, dan zetten
wij de camera b.v. op een stoel
of dressoir en staat hij ook
goed stiL Niet vergeten het
pennetje voor tijdopnamen te
gebruiken en dan de lens open
zetten. Hoe lang nu belichten?
De belichtingstijd is hierbij
natuurlijk moeilijk te schatten,
maar een flinke lange tijd is
hier altijd nodig en overbe
licht is een dergelijke opname
niet gauw. Deze foto, inge
zonden door N.B.-V., werd ge
maakt met een heel eenvou
dige klapcamera mot lens F
6.3 en 10 minuten lang belicht.
Wij vinden deze opname dan
ook zeer knap gedaan. In het
bijzonder verheugt het ons.
afleiden dat deze foto door
•en dame werd genomen,
waarschijnlijk de moeder van
de kleine boy en deze opname
zal dan zeker een bijzondere
waarde voor U hebben, me
vrouw. Aardig is hierbij nog
te vermelden, dat juist toen de
sluiter weer dicht was de
kleine slaper zich begon te
bewegen. Het was natuurlijk onze belichtingstijd en velen
een heel risico en U had be- struikelen hierover, hetgeen
slist geluk. niet te verwonderen is. Beter
zouden wy dan ook met flits
licht kunnen beginnen; wan
neer wij een flitsopname ma
ken, hebben wij immers altijd
De eenvoudigste
iotograiie
Dergelijke opnamen kunnen
echter ook nog veel eenvoudi
ger en met minder risico ge
maakt worden. Natuurlijk
heeft U wel eens een flits
opname zien maken; eigenlijk
hadden wij in de eerste ru
briek met het beschrijven van
deze soort fotografie moeten
beginnen, omdat dit de een
voudigste manier van fotogra
feren is. Ja, U bent werkelijk
met het moeilijkste deel der
dezelfde hoeveelheid licht
de belichtingstijd is dus steeds
gelijk, mits men dc lamp op
dezelfde afstand ontsteekt. Als
wij deze dichterbij of verder
van het voorwerp ontsteken,
moeten wij regelend optreden
door middel van diafragma of
lampsterkte, hetgeen overigens
eenvoudig uit te rekenen is.
Toch zijn eT veel mensan,
die er moeilijk toe te bewegen
deze tak der foto-
fotografie begonnen. Immers sport te beginnen. In de eerste
wanneer wij buiten fotografe
ren is de zon onze lichtbron
en de ene dag is het lichter
dan de andere, terwijl het ene
moment een wolk voor de zon
schuift en een volgend ogen-
plaats is hier de kwestie kost
prijs een struikelblok, maar
de bedoeling is natuurlijk ook
niet om by elke opname een
lampje te verschieten, doch
juist om momenten zoals hier
beschreven op een eenvoudige
manier te kunnen vastléggen.
De kosten van het levensonder
houd in Joegoslavië zijn ontzet
tend hoog. Hier volgt een lijstje
met prijzen van de allereerste
levensbehoeften op de vrije
markt in Zagreb:
Aardappelen
'Uien
Boter
Schapenkaas
Vlees
Vet
Spinazie
Tomaten
Tarwemeel
Melk
En als men dan weet, dat het
gemiddelde inkomen in Joego
slavië tussen de f 280,- en f 400.-
per maand ligt kan men begrij
pen, dat de mensen letterlijk
werken om in leven te blijven.
Van luxe is geen sprake.
5,per kg.
„11,—
,56,—
„20,—
„20,—
„60,—
Sr-
,16,—
1,50 per stuk
3,50 per liter
<~Populaire \oto-curóuó
door acobi
Verder heeft men altijd nog
een beetje angst voor flitslam
pen, waarschijnlijk door de
vroegere blitzfotografie, waar
bij men een zakje magnesium-
Eloeder door middel van een
ont liet ontploffen. Met een
draadje werd het gevaarliike
goedje ergens aan vastge
knoopt en men had dan kans
dat het, wanneer men niet om
zichtig te werk ging. in de
kamer licht bleef, want het
gebeurde meer dan eens dat
licht ontbrandbare voorwer
pen in de omgeving mee in
vlammen opgingen. Tegen
woordig bestaat hiervoor geen
gevaar meer.
Voor deze rubriek kan ieder
foto's ter beoordeling inzen
den. Ook kan men de heer
Jacobi vragen stellen en in
lichtingen vragen. Voor
goeding van porto- e
nistratiekosten sluite
cent aan postzegels in. Men
adTessere aan de redactie met
aanduiding .Fotorubriek".
geweigerd hebben aan de laatste ver
kiezingen deel te nemen nu zonder
vorm van proces uit hun huis te zet
ten. En in een stad waar niemand
recht heeft op meer dan een halve
kamer valt het niet mee om buiten of
ficiële instanties om ergens anders
onderdak te komen.
Onverschilligheid
De stad zelf maakt zich erg druk
over de komende verkiezingen. Dage
lijks verschynen er meer vlaggen en
portretten en spantfoeken. Het Plein
der Republiek in het hart van de stad
gaat er eenvoudig schuil onder. En
voor het station heeft men juist weer
een nieuwe serie verkiezingsposters
opgehangen. Tot de ruiten van de
schaarse grote restaurants zijn ermee
volgeplakt. En allemaal hebben ze
een en dezelfde leuze: Komt ter stem
bus. Maar ondanks al deze inspanning
heerst er onder de mensen een op
vallende onverschilligheid ten aanzien
van de verkiezingen. Velen weten
niet eens wie de candicfaten zijn. Het
interesseert hen ook niet. Ze weten,
dat de tweehonderd-en-vyftig zetels
voor het parlement van Kroatië toch
al vooruit door de verschillende or
ganisaties verdeeld zijn. Voor de pro
paganda wil men slechts een éclatante
bevestiging ervan door het volk. Daar
richt zich thans alle activiteit op.
In de vallende avond kijk ik uit mijn
koucfe hotelkamer op de straat bene
den. De eerste sneeuw is al gevallen
en heeft zich met de regen tot een
modderige massa vermengd. Mensen
in schamele kleren en versleten
schoenen haasten zich naar huis. Op
de trottoirs liggen overal hopen
boomstronken en takken en grove
brokken bruinkool. Het is het karige
rantsoen huisbrand voor de komende
winter. En tegelijk een somber symp
toom. Met de provisiekasten leeg en
de prijzen van alle elementaire levens
behoeften tot krankzinnige hoogte
gestegen vanwege de fatale droogte
wacht men vol angst en zorg op een
uiterst moeilijke periode. Maar op een
van de regeringsgebouwen aan de
overkant staat over een ster van rood
licht in stralende neonletters Leve
Tito tegen de donkere hemel.
Voor vele andere Joegoslaven dreigt
deze winter echter de letterlijke hon
gerdood. Men vergelijkt de situatie
hier al met de rampjaren in China,
Het is daarom dat meer dan ooit de
blikken smekend naar het Westen ge
richt zijn.
ALFRED VAN SPRANG
(Nadruk verboden)
ZONDAGSBLAD 11 NOVEMBER 1950
5
met vlieqenöe AftveRtentie-kolommen
LuchtRecUme stR&ks „qLoeienö ó&n öe hemeL"
verslaggevers)
j fles, bus of slagzin.
Als een grote magneet trekt de „Fair-
child" van de beer H. A. J. Klusman een
kolossaal net van touw, aluminium-bui-
zen en linnenband, waarop de publicatie
prijkt, aan. Soepel en gelijkmatig schuift
de luchtadvertentie met het vliegtuig
mee. „Die kleeft goed aan", zegt de vak-
Vanuit de hoogte, in het blauw van de
lucht demonstreert de ex-marinevlieger.
voor deze gelegenheid in de „huid" van
een reclamevlieger gekropen, zijn vin
ding. Waarin schuilt de nieuwigheid van
het ons voorgevlogen „vliegende tapijt
je"? vragen wy. Deze vliegende blikvan
ger loopt meer in het oog dan de
vroegere modellen. Vlieger Klusman be
aamt dit gretig. Inderdaad het scherm
is bijna tweemaal groter dan gebruike
lijk.
„En het wordt nog groter en opvallen-
gevende verf gebruikt zal worden.
„Gloeiend aan de hemel zal de eerste
lichtgevende luchtreclame ons verbazen",
zegt hij enthousiast, als een man die ge
looft in zijn succes. „Van mijn na-oorlog-
se tocht door Duitsland heb ik mijn idee
meegenomen", om het hier verder te
ontwikkelen. Het „opslaan", het starten
van de advertentie achter het vliegtuig
ging volgens de oude methode weinig
zachtzinnig! Tijdens de opstijging sleurde
de sleepvlieger het net van 1% X 12
meter over het veld heen, schokkend en
bonkend. Dat de tekst dan wel eens
schots en scheef in de kolom kwam te
staan was voor de adverteerder minder
aangenaam, doch ook het materiaal was
vrij spoedig vernield. Past men het
systeem-Klusman toe, dan behoeft het
net niet meer met de grond in aanraking
te komen tijdens de opstijging en kan
zelfs een scherm van 3 meter hoog en
30 meter lang de lucht in gebracht wor
den. Hiervoor dient de vlieger gebruik te
maken van de glij-box; een bak voorzien
van slee-schaatsen, waarin het publici-
„arreslee"
slepende vliegtuig ge
koppeld en de aviateur verheft zich op
regelmatige wijze van de startbaan. Er-
wordt dus een snelle sledevaart gemaakt
en eenmaal op hoogte gekomen, drukt de
vlieger de glij-box automatisch van zich
af en door het uitklinken of loskoppelen
verlaat het opgeteerde touw op vlotte
wijze de transporttrommel. Als een du
veltje uit zijn doosje Overigens is het
vliegen met een dergelijke last aan de
staart een hele kunst. Men begrijpt, dat
het te slepen net niet te groot kan wor
den en dat het „drijvende houden" van
zo'n reuze-scherm voor de vlieger moei
lijkheden meebrengt. Gaat de sleep, bij
het ingaan van een bocht b.v. te veel
zwabberen en schuinliggen. dan moeten
die verdachte bewegingen direct worden
gecorrigeerd. Tijdig, want anders kan de
aankondiging wegklappen of langs het
hoofd van de verbaasde aviateur schui
ven! Daarom, eerst de gevaarlijke draai-
bewegingen er uit gehaald en dan het
net aangetrokken. De lucht is geen plaats
om er speelse fantasieën in uit te leven,
dat weet de heer Klusman. Daarom ver
wierf hy met zijn vinding, waarop
octrooi is verleend, de goedkeuring van
de ambtenaren van de Rijksluchtvaart
dienst. In het oude vak van luchtreclame-
jockey komt weer schot en de N.V.
Vliegveld-Ypenburg zal naar alle waar
schijnlijkheid de exploitatie van het
nieuwe systeem op zich nemen.
der", verzekert hij, als hij weer op aarde
staat. Reclamevlieger is een vreemd en
een oud beroep. „De aardigheid van het
vak ging eraf, omdat er te weinig op het
lint kon staan, maar wij zullen er weer
nieuw leven in blazen".
Over vliegen behoeft men de heer
Klusman niets te vertellen. Hij kent zijn
vak. Dat moet wel als je aviateur in het
beroemde van Weerden Poelmaneskader
geweest bent en, vanuit de lucht, deel
nam aan de slag in de Javazee. In de
naaste toekomst gaat de geroutineerde
nachtvlieger ook experimenteren met
avond-reclamevluchten, waarbij licht-
schoenmaker sdochfer
Het duurde lang, vóór Marcus Rei
gersberg weer in de gelegenheid was
om persoonlijk zijn uitgever te bezoe
ken. Hij kwam terug van een reis naar
een der Zuid-Amerikaanse republie
ken, waar de politieke ongeregeld
heden hem stof te over hadden gege
ven voor reportages en foto's.
Jeannette zag de journalist aankomen
op het pleintje. Hy was gekleed in een
reiscostuum, dat bureaujournalisten
gewoonlijk hevig jaloers maakt op hun
zwervende collega's: een geruite pet,
wijde plusfour, khakihemd en effen,
stoffen das. En natuurlijk rookte hy
zyn pijp.
„Hij zal naar mijn raam kijken."
dacht zij, „en wuiven." Toen hy onder
de lindebomen uitkwam keek hij in
derdaad naar boven en zwaaide jo
viaal met zijn pet.
Tot haar verwondering merkte zij,
dat ze nog blozen kon. De andere meis
jes keken haar aan, met iets van af
gunst in haar ogen. Terwijl zij haar
vaak m stilte en ook wel openlijk be
spotten om het waakzame oog van de
sullige vader en haar overdreven nei
ging tot opmaak, flirt en vermaak;
waren ze tevens jaloers op haar knap
pe gezicht en mooie, ranke lichaam.
Jeanette had er ditmaal geen aan
dacht voor. „Marcus!" Zij raapte met
haar ogen de letters uit het alphabet
van het toetsenbord en wachtte in
spanning, loom voortgaande met haar
werk. Ze ontmoette hem voor de eerste
keer, toen ze een brief opnam in de
directiekamer. Hij had in afwachting
plaats genomen en naar haar gekeken.
Zij was er aan gewend, dat mannen
haar onderzoekend aankekep en het
liet haar koud. Maar zijn rustige stem
had haar verrast toen zij opstond om
weg te gaan. „Mijn compliment, jonge
dame".
„Dank U" antwoordde zij stijfjes cn
toen pas keek ze hem goed aan. Hij
was niet knap, maar zijn onregel
matige gelaatstrekken hadden een
zekere charme. Achter de glimlach in
zijn ogen raadde men zijn koelbloedig
heid, neiging tot avontuur en zelfbe
wustzijn.
„U stenografeert vlug" zei hjj nog
verduidelijkend en toen ze de deur
sloot hoorde zij hoe hy de directeur
aansprak: „Dat is een goede werk
kracht; ik haal er niet bij met myn
steno."
Zij was het niet vergeten. Zijn ge
zicht ging met haar mee naar bioscoop
en dancing en zy toonde minder aan
dacht voor haar vrienden en film
helden. (Wordt vervolgd)
Op nevenstaande loto ziet men de beer
Klusman met zijn Faitchildaan 't
werk. In de inzet: de glij-box. waarin
het pubiicifeitsnef is opgeborgen.
Het kerkgebouw van de Ned. Herv.
Gemeente te Capelle. die dezer dagen
haar tweehonderd-jarig bestaan viert.
In het voorjaar van 1945 had het ge
bouw ernstig te lijden van granaat-
vuur. toen Capelle juist in de ..vijan
delijke" vuurlinie lag. De geallieer
den. die na de bevrijding de kerk be
trokken. hebben ook veel schade toe
gebracht aan het interieur van de
kerk; in bet bijzonder aan hel orgel.
Met de sleun van Monumentenzorg
heelt men hel kerkgebouw evenwel
weer gerestaureerd en op 24 Novem
ber a.s. zal de officiële overdracht
aan het kerkbestuur plaats hebben.
1 het ging haar altijd om
geld.
jp Geen spreekuur sloeg
v ze over, en steeds opnieuw
liep haar verwarde relaas
uit op een smeekbede om
'n paar dubbeltjes, om 'n
g kwartje; want het leven
2 uias toch zo duur en als je
2 je hele leven lang ge-
2 zwoegd en gesappeld had
2 viel het niet mee om op je
2 oude dag nog je hand op
2 te houden; en wat je de
armen gaf leende je toch
2 eigenlijk den Here; en een
2 mens uiou toch ook wel
2 graag eens een plakkie
2 kaas op zijn boterham; en
2 dat kon er niet af ofschoon
2 ze vroeger beter dagen ge-
2 kend had. Een verward
jAj verhaal: een lang verhaal;
jjj maar altijd om geld.
jAj Ook een verhaal, dat
jAj altijd en overal succes had.
jAj Het geheim daarvan is he-
laas voor geen goud te
jjt koop, anders had ik het
jjt allang gekocht; desnoods
ïjt had ik er de laatste wijk
je penningen ingestoken.
want dacht U dat het leuk
sj* teas, om als dominé zijnde,
altijd bedelliedjes te zin-
gen met een succes, dat
soms omgekeerd evenredig
is aan de inspanning welke
v je er aan besteedt? Maar
v haar kan ik niet meer in-
terviewen over de gevolg-
de methodes, want ze rust
2 al meer dan 'n dozijn ja-
jg ren op het kerkhof der
naamlozen. Het enige dat
ik achteraf vast kan stel-
len is dat het haar immer
om geld ging en dat ze
2 nooit ongeholpen spreek-
jAj uren van oneindig veel
2 instanties verliet. Méér
2 nog: dat ze al zovele in-
X stanties het prettige, war
me gevoel heeft bereid dat
ze een goed werk gedaan
hadden en 'n kleine licht
straal hadden doen vallen
op een duister levenspad.
Was haar bezoek harer
zijds een succes, oneindig
groter was het succes voor
predikanten en diakenen,
weldadige dames en heren,
want wiens hart smelt
niet als was voor de zon,
wanneer een overoud ge
rimpeld gezicht slraalt;
wanneer een stille traan
een dankbaar oog ontwelt;
wanneer een versleten stem
?God zegene U" stamelt?
Vroeg niemand zich ooit
eens af of de nood wel zo
hoog gerezen was, als zij 't
voor deed ko
men? Koes
terde niemand
ooit een begin
van twijfel
omtrent de
wezenlijke onmogelijkheid
zelfs maar één plakkie
Zondagse kaas te kopen?
Controleerde geen dezer
veelvuldige instanties haar
uitgesponnen geschiedenis
sen? Ik vermag daarop
niet te antwoorden; ik
heb heel dit verhaal im
mers slechts van horen
zeggen, zij het dan ook
dat mijn zegslieden alles
zins betrouwbaar en gans
niet fantaserende fantas
ten zijn. Hun, die ik er
naar vroeg, heb ik het ant
woord moeten afpersen,
dat je een zo oud en zo
braaf en zo armelijk en zo
gebogen wijfje geen ver
horen kon afnemen. Dat
ieder mens meteen door
haar betoverd werd. Dat
geen weerstand mogelijk
was tegenover zo een
frontale aanval op het
Uit de
VOLKSWIJK
eigen teerbewogen hart.
Opeens was ze dood;
plotseling. De buren kre
gen het in de gaten, toen
op een morgen de deur
gesloten bleef en toen ze
ook des middags zich niet
zien liet. Er moest wat aan
de hand zijn, want sinds
mensenheugenis was ze
immers altijd des middags
op een harer talloze pel
grimages-om-wat-geld ge
gaan? En er was iets aan
de hand: de politie brak
het huis open en vond
haar dood op het voddige
bed. En de politie zei bij
die aanblik: „De stak
kerd"; terwijl de buren
nieuwsgierig om het hoek
je loerden en
„Ach, arme. de
stumperd,
stamelden.
Omdat het
toch wel heel,
heel erg is, wanneer
je op 'n hoop vodden aan
je endje komt; als er geen
stukje eten in huis blijkt;
als op tafel een leeg melk
kannetje en 'n leeg suiker
potje een armetierig stil
leven vormen. ,,De stak
kerd; de stumperd
„Wat een ellende", zei
een meneer, die er des
kundig bij behoorde te
zijn. Hij vond alles te vies
om aan te pakken en prikte
eens met z'n wandelstok
in 'n hoop lompen. En die
prik werd de klap op de
vuurpijl, want plotseling
scheurde een stuk van de
rommel af en naar voren
rolden op eenmaal rijks
daalders en guldens: ze
buitelden door en over
elkander de vrijheid tege
moet. En toen de eerste
prik vele daalders waard
bleek, prikte men elders
eveneens. Men prikte in 'n
matras en de matras was
een goudmijn. Men prikte
in 'n beschimmelde zak en
de zak gutste leeg in 'n
zilverstroom. Het werd 'n i)c
chaos van al maar meer
dartelende munten. Toen tjt
men eindelijk alles geteld xjr
had bleek er een bedrag K
van idem zoveel duizend ijt
gulden te zijn. En alleen
heel diep nadenkende
mensen zeiden toen nog
„De stakkerd; de stum-
perd"
En nu zal iemand onge- 2
twijfeld zeggen: „Voor ik 2
dan nog aan zulke mensen 2
wat geef..." Maar die X
conclusie is nu juist ver- X
keerd. Want het verleden 2
heeft in dit geval niet te- X
veel. maar te weinig aan
een mens ten koste gelegd.
Ga maar na: het verleden tfc
heeft gedacht dat je een jjc
mens helpt wanneer je
gauw even wat dubbeltjes
of kwartjes toestopt. Dat
is de goedkoopste manier.
De veel duurdere methode
is om de klager of klaag
ster eens wel aan de tand- 5
te voelen; om hun mooie
verhalen eens wel te toet-
sen aan de werkelijkheid;
om volle aandacht te be
steden aan hun stoffelijke
én geestelijke toestand.
Dan ben je er niet met 'n
gulden af; dan ben je pas
klaar wanneer een schare
van verantwoorde sociale
werksters en werkers een
plaats hebben ingenomen.
O, dat ik het geheim van
het oude wijfje kende;
misschien dat dit me dan
lukken zou
W1JKPRED1KANT.
