Gestapo gebruikte Duitse dienstboden
overal voor spionnage-doeleinden
„Als ik U doodschoot, zoudt U als een
held sterven
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
3
ZATERDAG 9 SEPTEMBER 1950
Captain S. Payne Best over het Venlo.incidenl
KORT NA DE BEZETTING van België en Nederland kwamen twee
nieuwe gevangenen aan. Ze kregen de cellen 62 en 63. De een was
een Belgische bisschop, de ander een Nederlandse geestelijke. Schnaars
grinnikte toen hij mijn cel binnenkwam: „Deze eerwaarde heren zijn naar
onze school gekomen om 'n lesje in goede manieren te krijgen." Iederë dag
werden de nieuwe gevangenen twee uren op 't excercitieveld getreiterd,
op een stok in het middenpad was een SS-pet geplaatst. De twee gees
telijken moesten, op twintig passen afstand van elkaar, in de richting
van de stok lopen, groeten en dan weer doorlopen. Daarna draaiden zij
om en begonnen opnieuw. Zij moesten de nazi-groet brengen en „Heil
Hitier" zeggen. De bewakers schenen er veel plezier om te hebben.
„Luider, luider", brulden ze. Na achttien maanden hadden de gekwelde
geestelijken diepe sporen in de harde bodem gesleten.
QP EEN DAG kwam, zonder enigt
waarschuwing, een Gestapo-onder-
vrager om mij te spreken. Hij was slank,
groot en zeer knap. De man had blond
golvend haar, rode lippen en gepotlode
wenkbrauwen. „Nu moet u zeer goed
opletten, Herr Best", zei de blonde
Adonis, „dit ts een kwestie van leven of
dood voor u. Denkt u maar geen ogen
blik, dat u mij kunt misleiden, want wij
weten alles, alles. Wat heeft u aan uu
dinergast Herr K. von H. verteld? Waar
om zei u hem, niet naar Duitsland terug
te keren voordat de stand van de maan
veranderd was?"
K. van H. was één van Hitiers astro
logen geweest en trok horoscopen vooi
de Führer. Vóór de oorlog had hij eens
bij mij thuis gedineerd. Als ik iets tegen
hem gezegd had over 't veranderen
de maan, dan moest dat een grap zijn
geweest. Ik kon het mij niet herinneren.
Maar dat wilde de knappe Gestapo-
jongeling natuurlijk niet geloven. Het
staat vast. dat Hitier al zyn grote
begon op data. waarop het nieuwe
was. Maar toen ik de jongeman vertelde,
dat geen verstandje mens in astrologie
geloofde, begon
hij tegen mij te
schreeuwen en
vroeg hoe ter
wereld ik zo iets
durfde zeggen.
De Führer ge
loofde er aan en
die wist het.
Drie dagen lang j
kwam hij mij
met zijn war
taal lastig val
len en tikte
bladzij na blad-
Himmler,
amuseerde mij
schrijfmachine,
I zonder ook maar
één verstandig
woord. Ik rook
te zijn sigaretten op
best. Ten slotte kalmeerde hij. bekende
I dat hij een hekel aan dit baantje had
vertelde, dat hij geloofde voor grotere
dingen voorbestemd te zijn. Van hem
hoorde ik, dat de Gestapo met Teutoonse
nauwgezetheid jarenlang andere landen
Voorzien had van Duitse dienstmeisjes,
die zorgvuldig ondervraagd werden als
Bij naar hun vaderland terugkeerden.
Overal ellende
ïk kreeg nu veel last van mijn tanden.
De taaie broodjes deden zich gelden. Ik
werd naar de tandarts gestuurd
door het grootste deel van het kamp
Sachsenhausen, waar ik de overige ge
vangenen zag. Ellendig uitziende types,
meest Duitsers, met geschoren hoofden,
een gerimpelde huid en dikke buiken. Zij
droegen houten sandalen en slecht pas
sende blauw- en grijs-gestreepte kamp
kleding en zij\ schenen altijd meer te
wankelen dan te lopen. Ook zag ik hier
en daar groepjes gestraften, die twaalf
uren aaneen op hun hurken zaten met de
armen recht vooruit. Ook lagen zij in
volle lengte op de grond en moesten dan
tien meter vooruit rollen en dan weer
terug. Zij braakten, snikten en vielen
flauw. De bewakers vertelden mij, dat
dit als eén zwaardere straf beschouwd
werd dan geselen. Bij het prikkeldraad
had men bloederige, levenloze lichamen,
bij wijze van waarschuwing, laten liggen.
Er is iets vreemds aan die Duitse
wreedheden. Dikwijls kwamen de be
wakers naar mijn cel, bleek van afgrijzen
om, wat zij gezien hadden of hadden
moeten doen, te vertellen. Zy dachten er
nooit aan om te weigeren. Orders van
superieuren dienden zonder aarzeling te
worden uitgevoerd.
Ik vroeg eens aan de bewaker, met wie
ik het best overweg kon: „Wat zou je
doen. als je de opdracht kreeg mij dood
te schieten?"
Hy huiverde en scheen werkelijk in de
war: „Herr Best, de herinnering er aan
zou mij mijn hele verdere leven ver-
Volgen."
„Maar je zou het tèch doen, ook als
Je wist, dat het verkeerd was?"
Zijn ogen vergrootten zich: „Ja natuur
lijk, als het mij opgedragen werd. U be
grijpt het niet. Als ik u doodsohoot, zoudt
u als een held sterven. Maar als ik dood
geschoten werd, omdat ik geweigerd had
u neer te schieten, dan zou ik een on
eervolle dood sterven."
Mijn kans om mij op Ettlinger te wre
ken, kwam in Maart '42. Het kamp kwam
plotseling in opschudding als een bos
in de storm. Een geweldige sohoonmaak-
partij begon. Iedere asbak werd verstopt.
Ik raadde de betekenis er al van: Hein-
rich Himmler stond op het punt ons te
bezoeken. S.S.-Führer Himmler rookte
niet, evenmin als Hitier, en daarom ge
loofde Himmler, dat goede S.S.-ers óók
niet om roken gaven. Men kon hem op
de dag van zijn bezoek door het kamp
hóren lopen door het verklinkend geruis
van de officieren, die hem met veel pracht
en praal op de voet volgden. Ik hoorde
hem mijn gang in komen. De deur van
mijn cel werd geopend. Buiten stond een
drom schitterende S.S.-officieren.
Himmler kwam alleen binnen en sloot
de deur achter zich. Hij was een kleine,
grauwe man met een wankele bril op
zijn biggenneus. Zijn gelaat was volko
men uitdrukkingsloos. „Heil Hitier!" blaf
te hij. Ik antwoordde „Grüss Gott, Reichs-
führer."
„Het spijt mij," zei hij, „een man als
u In dergelijke omstandigheden te zien,
maar het is nu eenmaal oorlog. Heeft
u klachten?" „Nee, Reichsführer. De be
handeling is uitstekend." Ik wist, dat
klachten alleen maar narigheid zouden
brengen. „Wel, Herr Best, u heeft nu
bijna drie jaar in dit „beruchte" kamp
Saohsenhausen doorgebracht en kunt dus
weten, dat al die verhalen in het Britse
Witboek over afschuwelijke wreedheden
niets dan Joodse leugéhs zijn"......
Ik herinnerde mij hoe Ettlinger iedere
morgen de gevangenen in een rij placht
op te stellen en hen dan tegen de grond
sloeg bij wijze vau ochtendgymnastiek.
Ik herinnerde mij een hoop dingen, bijv.
hoe kolonel Lohrltz steeds rijker werd
door het verkopen van de armzalige
rantsoenen, die die gemartelde mannen
behoorden op te eten.
Doodsbleek
Ik haalde diep adem en zei: „Het spijt
mij, maar uit wat ik gezien en gehoord
heb sinds ik hier gekomen ben meen
ik te mogen opmaken, dat de toestanden
nóg slechter zijn dan ze in het Witboek
beschreven worden."
Himmler werd doodsbleek, draaide zich
op zijn hielen om en liep stram naar bui
ten zonder één woord te zeggen. Met veel
geraas verdween de groep uit de gang. j
Later kwam de commandant mij opzoe
ken. Hij was de kluts kwijt. „Himmler is
woedend!" riep hij uit. „Dit zal u uw
leven kosten! Wat heeft u tegen de
Reichsführer gezegd?" „Het spijt mij, ko
lonel," zei 'ik, „u zult begrijpen, dat het
zeer onbehoorlijk van mij zou zijn om
dingen te herhalen, die ik in een par
ticulier onderhoud met de Reichsführer
gesproken heb. Als u orders voor myn
executie krijgt, zult u ongetwijfeld ver
nemen waarvan ik wordt beschuldigd."
Lohritz staarde mij aan alsof hij mij
graag in het gezicht gespuwd had. Hij
stootte een krampachtig geluid uit en
liep naar buiten. Maar spoedig daarna,
toen ik om sigaretten vroeg, kreeg ik
een doos van honderd stuks inplaats van
een aalmoes van drie of vier. Ik begon
brieven te krijgen van mijn vrouw, die
kennelijk reeds maanden geleden ge
schreven waren. Het eten werd beter.
Himmler had het intussen zeer druk ge
had. Weldra was iedere cel in mijn af
deling gevuld met leden van de kamp
staf, die beschuldigd werden van dief
stal. Generaal Glucks, de inspecteur van
de concentratiekampen, had wonder bo
ven wonder bevolen, dat *e gevangenen
ln geval van slechte behandeling klach
ten moesten indienen. Dit veroor:
een paniekTïnder de S S.-bewakers,
al bij Ettlinger. Het duurde niet lang
of ook hij zat op water en brood in
cel. in afwachting van zijn overbrenging
naar een Duitse gevangenis.
Mijn kleren en andere eigendommen
werden mij uit Den Haag, waar ik ge
woond had, gebracht. Ik kreeg mij
schrijfmachine, mijn radio en mijn
boeken.
Op een ochténd werd de celdeur voor
zichtig geopend: „De complimenten van
de commandant, Herr Best, en als u wijn
of andere dranken uit de cantine wenst,
dan bestelt u maar". Ik deed moeite om
niet te lachen, maar toen vroeg ik mij
weer af, waarom ik eigenlijk in dat
kamp was. De Gestapo had de Neder
landse grens geschonden om mij te ont
voeren. Nu was ik al drie jaar een ge
vangene en ik wist nog steeds niet waar-
Toen, op een dag, meende ik het ant
woord te zien: een kleine bleke man met
heldere, felle ogen en een opvallende
bos overeindstaand haar, die zich ophield
in de latrines aan het eind van de gang.
Voordat wij elkaar konden bereiken werd
hij echter al door de bewakers voort
geduwd. Ik herinnerde mij zijn gezicht
eerder gezien te hebben. Dat was vlak
na mijn gevangenneming geweest. Een
bewaker had in mijn cel in het Gestapo-
hoofdkwartier een Duits geïllustreerd
blad zitten lezen. Mijn foto stond op de
voorpagina en daarnaast stcnd een foto
van deze kleine man met zijn wilde haar
dos. Wij hadden elkaar nooit ontmoet,
noch ooit met elkaar gesproken. Tóch
welde ik, dat mijn lot op de een of an
dere manier verbonden was met de kleine
man aan het eind van de gang. Welk ge
heim kon hierachter verscholen zijn?
(Wordt vervolgd)
L.D.C. uit Leiderdorp beoefent
25 jaar de damsport
Ze groeide uit tot één der grootste clubs
van de L.D.D.B.
Leiderdorp volgend jaar een hoofdklas
ser in zijn midden hebben. Besloten
namelijk, dat het Leidse district in 1!
een hoofdklasse zal krijgen. We zouden
zeggen, dat de eerste tlentgl^pelgrs, de,
Op de avond van de elfde September
van het jaar 1925 vond er in de timmer
werkplaats van de gebr. Mol een
gadering plaats. Op de werkbanken
ten tien Leiderdorpers, die veel vooj
damsport voelden en die eens wildefi
praten over de oprichting van een vei
eniging. Na veel vijven en zessen kwaï
het zover, dat 10 leden besloten de Lei-
derdorpse damclub op te richten. En de
initiatiefnemers werden voor hun moed
beloond. De club telde al vrij spoedig
leden en in de jaren, die volgden, bleef
het crescendo gaan.
In het jaar 1938 namen niet minder
dan 50 spelers aan de wedstrijden
het kampioenschap van Leiderdorp
deel. Eind 1939 had de club 40 leden.
In de bezettingsjaren legde LDC tij
delijk de strijdbijl neer, maar niet zodra
werd er in 1945 weer gestart, of
waren al weer meer dan 40 leden. Door
dat succes werd de Leiderdorpse club
één der grootste van het Leidse
district.
Zoals elke vereniging had ook LDC
enkele steunpilaren in haar midden. Ih
de eerste plaats de heer K. Spek.
van af de oprichting de penningen op
een dusdanige wijze beheerde, dat LDC
nimmer in financiële moeilijkheden
gekomen. Dan de heer A. Kruidenier,
die reeds in de bloeiperiode (1937—1939)
als secretaris optrad. Zijn activiteit
heeft er toe geleid, da LDC zo groot is
geworden. De LDDB heeft hem niet
jor niets als voorzitter gekozen!
Drie van de oprichters zijn thans
d van de club. te weten de heren
Goedhart, A. Spies en K. Spek
Het eerste tiental van LDC speelt
thans in de overgangsklasse van d(
LDDB Wanneer het zich in het komen
de seizoen weet te handhaven, dan zal
Afvalwedstrijd 1950 L.S.B.
Gisteravond werden voor de eerste
ronde van de afvalwedstrijd 1950 van de
L.S B. nog de volgende resultaten ge
boekt: P, Selier (Philidor)—dr P. Ver
met (Voorschoten x—x; M W. Zandber
gen (Schaakgenoegen)B, Maat (Voor
schoten) 01; W. de Jong (Schaakge
noegen)—W. Waterland (Vrienden
schaar) 01; C van Tol (Philidor)J
Kanbier (Vriendenschaar) 01; W. H
v. d. Nat (L.S.G.)P. G. Sluiter (Voor
schoten 10; C Sterk (Philidor)F
Teleng (Vriendenschaar) 01; mr ir J.
Westra (L.S.G.)—S. E. Willems of Bril
man (P TT.) uitgesteld: P. C v. d Leek
(Leiderdorp)J. H v. d. Meulen (SP
W.) uitgesteld.
Afvalwedstrijden L.D.V.
De Leidse damvereniging heeft het
nieuwe damseizoen ingezet met wed
strijden om de van v. d. Vlist-beker.
irbij weinig opvallende verrassingen
en te noteren, of het zou moeten zijn
de remisepartij van C. Klinkenberg (22)
tegen J. Zaalberg (10) en de overwin
ning van J. W. Freeke (27) op W. de
Roode (13).
De resultaten in deze eerste ronde
zijn als volgt: W. Kleyn Jr (15)Th.
Uijttenbogaard (2) 02; J. W. Huisman
Jr (9>—M Kruider (7) 1—1; W. Heems
kerk U)C. B Janssens (21) 20; A
Sladek (6)J. Klinkenberg (3) 0—2; I
Teleng (5)—M. Brinks (17) 2—0; B
Slegtenhorst (4)J Dreef (28) 2—0; B
de Kier (26)—H. de Water (14) 2—0
regl.; L Zitman (18)J. Huisman Sr
(24) 0—2 regl.; W. Kleyn Sr (23)—A.
Klinkenberg (12) 2—0 reglC. Klinken
berg (22)J. Zaalberg (10) 11; A. v.
d. Reyden (20)—J. v. d. Mey (16) 0—2;
P v. Leeuwen (11)P v. d. Stel (8)
02; W de Roode (13)J. W. Freeke
(27> 02. L C Gerritsen vrijgeloot.
Volgende week wordt deze wedstrjjd-
serie voortgezet.
club geen beter jubileumgeschenk kun-
'tTen aanbieden!
Het zilveren jubileum zal feestelijk
worden gevierd en wel Vrijdag
het Dorpshuis.
Wie doet mee
Lezers conlra schaakmedewerker
Zoals verwacht kon worden, speelt
wit, met zijn belangrijk materieel
deel, op verdere ruil, waardoor dit
voordeel relatief groter wordt.
Nu de zetten: 1 d2—d4.- d7d5: 2 c2—
c4, d5xc4; 3 e2—e4, e7—e5: 4 LflXc4,
e5xd4: 5 Pgl—f3. Lf8—b4t: 6 Lel—d2.
Dd8e7; 7 Ddl—a4t. Pb8—c6: 8 Lc4—d3.
Lc8d7; 9 Da4—c2, o—o—o; 10 o—o.
Lb4d6; 11 a2—a3, Ld7—g4; 12 Pf3—el,
Pg8—f6; 13 f2—f4. Ld6—c5; 14 b2—b4,
Lc5b6; 15 b4—b5, Pf6xe4; 16 b5xc6,
Pe4xd2; 17 Pblxd2, Lg4—e2; 18 c6xb7t,
Kc8b8; 19 Tfl-d2, Th8—e8; 20 Pd2—c4,
De7—c5; 21 Pc4xb6, Dc5xc2; 22 Pel—
c2, Le2xd3; 23 Pb6—a4, Ld3—b5; 24 Pa4
b2, d4d3 werd de loper aangevallen
door 25 a3e4.
Mijn 25e zet is hierop Lb5Xa4.
De 26e zet kan worden ingezonden
tot uiterlijk Woensdag aan ons bureau.
W. H- van der Nat.
De zilveren Leiderdorpse dam
club. Achter de tafel v.r.n.l: de
heren C. de Koning, H. v. d. Velde,
K. Spek (penningmeester), J. B. v.
d. Wijngaard (voorz.), A. Krui
denier (seer.), J. Sandijk, C. Mei-
ia en de twee jubilarissen J.
Goedhart en A. Spies (de laatste
ndast de tafel). Foto N. v.d. Horst.
Wel een nat pak er voor over
De heer W. van der Laan kreeg
een grootse serenade
De heer W. van der Laan, de beiken-
en populaire voorzitter van de 3-Oc-
tobervereniging, is gisteren tachtig jaar
geworden. Het is een blijde dag geweest,
vertelde hy ons gisteravond. Uit allerlei
kringen heeft hy gelukwensen ontvan
gen. Ook zijn er veel bloemstukken aan
zyn woning bezorgd-
Maar het mooiste kwam gisteravond,
toen de gezamenlijke Leidse muziekcorp-
Visserijgolijes
Door schaarste bevredigende Vrijdag
markt.
Doordat er op de Vrijdagmarkt weer
weinig haring en verse vis was. bleven
de prijzen aan de hoge kant en maakten
zowel de haring- als de visboten hoge
besommingen. De Zeelandia bracht slechts
1000 kisten haring naar de hal, maai
l voor een weekreis toch nog 15.160;
de Antje kreeg voor verse vis 7980 na
7-daagse reis en de Tzonne, die ook
week was weg geweest, haalde
25600 voor 1800 kisten haring.
Vandaag is de afslag ook niet c
voerd, want de Batavia, de Hoop, de Pol
derman en de Maria van Hattum hebben
tezamen maar 3400 kisten haring en de
Claesje zorgt voor 500 manden verse vis.
Voor Maandag staat alleen de Assan
Reis met 1200 kisten haring op het pro
gramma, maar het is mogelijk, dat er nog
paar-haringboten uit zee komen.
Spoor van de vermiste knecht gevonden.
In de IJmuidense vissershaven zijn
hoogte van het schaftlokaal de klompen
gevonden van de Katwijkse dekknecht.
die sinds Woensdagavond wordt vermist.
Men neemt nu wel aan, dat de jongeman
i het water geraakt is en verdronken.
Engelse markt is ook goed.
De Catharina Duyvis marktte Donder-
ag in Engeland en maakte voor 1060 kis-
n verse haring 1582. In totaal moes-
n 50 kisten voor de consumptie worden
afgekeurd.
Kotter in reparatie.
De kotter KW 210 is Vrijdag naar Am
sterdam doorgevaren voor reparatie en
de SCH 71 kwam van de hoofdstad terug
et speciaal behandelde cylinders.
Het lossen vervroegd.
Met ingang van vandaag is het lossen
in de vis door het Staatsvissershaven-
bedryf in IJmuiden na onderlinge be
sprekingen tussen de reders en de haven
arbeiders met één uur vervroegd, zodat
thans de schepen om 3 uur terecht kun-
Op 15 December zal men weer om 4 uur
beginnen te lossen, behalve des Maandags
voor de IJslandboten.
Zoute haring deze week.
Van 18 September werden in IJmui
den door 39 haringloggers aangevoerd
14267 kantjes zoute haring, de vangst
schepen. Deze aanvoer kon als volgt
worden gespecificeerd: 7927 kantjes volle,
k maatjes, 2510 k steur en 64 k ijle
haring. In IJmuiden werden gelost 558 k
13709 k gingen naar Katwijk. Door de
drijfnetvissers werden van deze totale
Der 4885 k gevangen tegen 9382 k
door de trawlschepen.
sen hemeen serenade gingen brengen.
Het leek op de Hoge Rijndijk wel 3-
Octoberfeest. Vele honderden mensen
en heus niet alleen kinderen stonden
op de trottoirs. En er was een behoorlijk
aantal agenten van politie gecharterd om
in de hagen van publiek enige orde te
houden. Dat viel toch zowaar niet mee-
Telkens als er een muziekcorps langs
het echtpaar Van c^er Laan dat ge
flankeerd was door familie en bestuurs
leden van de 3-Octobervereniging
trok, drong de massa naar voren Ook
het verkeer moést worden stilgelegd.
Om tien vóór acht begon het te
regenen. En hard! Maar toen was de
muzikale hulde gelukkig bijna afgelo
pen. Toch werdén alle mensen nie
mand had een parapluie by zich
kletsnat. Dat hadden ze er wel voor
over. „Van der Laan wordt maar eens
tachtig". En als een corps dan het door-
luchte „Lang zullen ze leven" had uit-
geschetterd, klaterde een luid hoera
tegen de huizen en gebouwen. Is het te
begrijpen, dat de heer Van der Laan alle
mensen wel een hand had willen geven?
In plaats daarvan maakte hij een vorste
lijke buiging.
Ingediend is een wetsontwerp tot
verandering van leningwet-obligaties
1895, 1898, 1899, 1905, 1910 in grootboek
obligaties en samensmelting van enige
amortisatiebepalingen.
„Werkmans Wilskracht" blies het
Jjtmg zullen ze leven" dat het
een lieve lust was. Het spoorde i
ieder geval het publiek aan lui
te hoera-en. Op het trottoir
de 1
s, ismilieleden
n der Laan en
n de 3-October-;
de achtergrond
het t
doen
bestuursleden
ereniging. Op
grote schare
huidebrengers. Foto N. v. d. Horst
Deel van textielfabriek
Ten Hoopen uitgebrand
Een deel van de grote textielfabriek
van Ten Hoopen te Neede <Gld.) is gis
teren geheel uitgebrand. De afdelingen
damast-weverij en kaartenponserij, met
ongeveer honderd weef toestellen, zijn
verloren gegaan. Het zijn de kostbaarste
en moeilijkst te vervangen afdelingen.
Het kan jaren duren eer de toestellen
vervangen zijn; ze worden in Tsjechoslo»
wakjje gemaakt. De katoenweverij kreeg
veel waterschade. De schade beloopt
zeker enige tonnen, doch wordt door verv
zekering gedekt. De oorzaak is nog on
bekend.
Op 20 September geen
veis brood
De mogelijkheid bestaat, dat in vele
plaatsen van ons land op Woensdag 20
September geen vers brood zal worden
verkocht.
Dan gaan de bakkers en banketbak
kers, zoals we reeds eerder meldden, in
groten getale naar Amsterdam om ta
protesteren tegen de voorgenomen ver
hoging der omzetbelasting van 3% op 8%
procent voor sommige bakkerswaren.
De bakkers zullen plaatselijk uitmaken
of de ovens die dag gedoofd zullen blijven.
Vandaag is aan de Tweede Kamerleden
een adres gericht met het verzoek niet
aan deze verhoging der omzetbelasting
mede te werken.
Opwekkings-campagne
De Evangelische Christen-Gemeen
schap organiseert ook dit jaar. en wel
van 12 tot 20 September, een Evangeli
satie-tent-campagne. Voor de grote tent
van de Gemeenschapsbond is het terrein
aan de Herengracht aangevraagd. Pre
dikanten en evangelisten ui: de onder
scheidene kerken van Leiden. Oegst-
geest en Rijnsburg zegden hun medewer
king toe. alsmede andere bekende spre
kers uit Nederland en de internationale
evangelist J Sevensma. Muziekcorpsen
en zangkoren van hier en elders geven
welwillende opluistering. Men leze de
advertentie in ons blad.
Hervormde Gemeente koopt „Nathanael"
Wijkcentrum toekomstige bestemming
Naar wy vernemen, heeft de gemeente
commissie van de Leidse Hervormde Ge
meente het gebouw „Nathanael", dat
eigendom was van de Chr. Werkmans
bond, aangekocht. Het is het pand Hoog
landse Kerkgracht 44. welks uitgang ligt
in de Moriaansteeg. Het pand is een
herenhuis met een grote zaal. De ver
koop heeft ondershands plaats gevonden,
omdat men prijs stelde op enige harmo
nie tussen de vroegere en de toekom
stige bestemming van het gebouw.
Men is namelijk van plan er een wijk-
gebouw van te maken. Welke wijkge-
meente er een .kerkelijk centrum zal
stichten, is nog niet vastgesteld. Nu de
Hervormde Gemeente verdeeld is in
wijkgemeenten, bestaat er bij de ge
meentecommissie het ernstige voc
wijkge
ds H. J.
vroegere
gekregen.
beschikken, zo spoedig
een gebouw te voorzien. Zoals
heeft de wijkgemeente H van
van Achterberg onlangs het
nilitaire tehuis aan de Morsweg
Aan 21- en 22-jarigen mag ook
5 pet worden gegeven
Beschikking van Rijksbemiddelaars over
loonsverhoging verschenen
Ten aanzien van de bijslag op lonen en
salarissen heeft het College van Rijks-
bemiddelaars het volgende bepaald:
stige economische moeilijkheden zou lei
den, kan door het college van rijksbemid-
delaars, gehoord partyen en de Stichting
van de Arbeid, dispensatie worden
leend. Verzoeken om dispensatie m(
uiterlijk 16 September 1950 by het col-
nelijke en vrouwelijke gehuwde werk-j lege zijn ingediend. Het college beslist
nemers beneden de leeftijd van 23 jaar; omtrent deze verzoeken vóór 15 October
c. mannelijke en vrouwelijke kostwin-1950. Zolang het college omtrent het
beneden de leeftijd van 23 jaar,
wier normale inkomsten ten minste 2/3
deel vormen van de totale inkomsten,
waaronder begrepen uitkeringen inge
volge sociale voorzieningen, van het ge
zin waartoe zij behoren, wier loon is
geregeld in een collectieve arbeidsover
eenkomst of bindend vastgestelde loon
regeling, wordt door de werkgever boven
het rechtens geldende, in geld genoten
inkomen, een bijslag uitgekeerd
drage van 5 pet daarvan. Deze bijslag zal
voor de mannelijke werknemers van 23
jaar en ouder ten minste 4 cent per uur
bedragen. De bijslag overschrijdt niet
een bedrag van f 51 per maand, resp.
3.36 per week of 7 ct per uur. De bij
slag is voor de eerste maal verschuldigd
over de eerste volle loonweek van Sep
tember 1950 en ten aanzien van hen, die
een maandloon ontvangen, over
maand September 1950.
2. Voor een bedrijfstak, waarin de
leving van het bepaalde onder 1 tot
zoek om dispensatie niet heeft beslist,
wordt de verplichting tot het geven van
de bijslag opgeschort. Indien het college
het verzoek afwijst, moet de bijslag met
terugwerkende kracht tot het onder 1
bedoelde tijdstip worden toegekend.
3. Zonder voorafgaande toestemming
van het college van Rijksbemiddelaars is
het geoorloofd een bijslag, als aan
gegeven onder 1, eveneens toe te ken
nen aan mannelijke en vrouwelijke
werknemers, als door bedoeld, wier loon
niet is geregeld in een collectieve ar
beidsovereenkomst of bindend vast
gestelde loonregeling.
4. Zonder voorafgaande toestemming
van het college van Rijksbemiddelaars is
het geoorloofd aan mannelijke
welijke werknemers beneden de leeftijd
van 23 jaar boven het rechtens geldende
in geld genoten inkomen een bijslag toe
te kennen als hieronder is aangegeven;
werkn. v. 15 en 16 jr 2 pet bijslag
Ook organisaties vragen
5 pet boven 3600
Meldden wij gisteren dat het bestuur
van de Stichting van de Arbeid de rege
ring zal verzoeken de volle 5 procent
loonsverhoging ook van toepassing te
verklaren voor inkomens boven f 3600
per jaar, thans hebben ook vijf „neu
trale" organisaties van hoofdarbeiders
de ministerraad zulks verzocht
De organisaties* zyn de Centrale van
kapiteins en officieren ter Koopvaardij,
vrou- j de Ned. Bond van technici, de Bond i
18 3
20
i 22
Onder in geld génoten inkomen jrdt
verstaan vast tijdloon, tariefverdienste,
premies of andere toeslagen, verband
houdende met de arbeid, vaste of gega
randeerde tantièmes en d-- gelijke, doch
niet de wettelijke kinderbijslag, de door
het college van Rijksbemiddelaars toege
stane 2 pet. gratificatie, winstuitkeringen
en dergelijke.
Deze beschikking treedt in werking
met ingang van 7 September.
werkmeesters, technici en opzichthou
dend personeel, de Ned. Ver van Spoor-
en Tramwegpersoneel, en de Alg. Ned.
bond van Handels- en kantoorbedien
den en Handelsreizigers „Mercurius".
Mej. Bep de Lange (tien millioea
verbindingen) gehuldigd
Mej. Bep de Lange, die gisteren haar
veertigjarig jubileum vierde als telefo
niste van de gemeente Amsterdam, en in
die tijd om en naby tien millioen verbin
dingen tot stand bracht, is onderscheiden
met de zilveren eremedaille van de orde
van O.-N. Zjj vierde tevens haar zilveren
jubileum als „hoftelefoniste". B(j eik Ko
ninklijk bezoek aan de hoofdstad zetelt
mej. De Lange in de telefooncentrale van
het paleis.
Prijsopdrijvings- en Hamsterwet
opnieuw in werking
Zo nodig een distributie-apparaat
De prysopdryvings- en hamsterwet
1939 is by K.B. van gisteren met ingang
van 27 September opnieuw in werking
gesteld.
Voorts zullen de in artikel 24 tweede
lid van de distrlbutiewet 1939 bedoelde
artikelen dier wet by K.B. van heden
met ingang van 27 September opnieuw
in werking treden.
De formulering ten aanzien van de
distributiewet 1939 betekent, dat alle
artikelen van genoemde wet opnieuw in
werking zullen treden. Op grond hier
van kan zonodig op de bestaande orga
nisatie van diistributiekringen een nieuw
distributie-apparaat worden opgebouwd.
Bi) navraag bij het ministerie van
Economische Zaken bleek, dat df weder
invoering der wet geenszins betekent,
dat de regering opnieuw tot distributie
zal overgaan. De distributiewet bevat
regelen, die zijn bedoeld om „in geval
van oorlog, oorlogsgevaar of andere bui
tengewone omstandigheden een doelma
tige distributie van goederen in het be
lang van de volkshuishouding, landsver
dediging en veiligheid van niet-mihtaire
personen of lichamen mogelijk te maken."
Een nieuw kinderverhaal
VANDAAG BEGINT een nieuw
kinderverhaal: Avonturen van kapi
tein Job Jubel. Ongetwijfeld zal de
jeugd, die van Gertjan en Maartje
heeft genoten, ook met spanning het
verhaal volgen van kapitein Job. die
een geheimzinnig schip in de Golf
van Pitogiri gaat opsporen
