Jlicutue eÖTmtranl
Truman trekt McËrthur onverwachts aan
zijn Formosa-jasje
Verklaring over Stille Oceaan
politiek gedesavoueerd
Amerikaanse vliegers in actie
boven Noord-Korea
Zuster Van As weet niets van
Bertha af
Wist II
PAPOEA'S willen niet bij Indonesië
DINSDAG 29 AUGUSTUS 19S0
BUREAUX: liogewoerd 103
Dir. eD redactie: TeL 20408. Abon
nementen: TeL 22710. Advertentie
afdeling: TeL 23375.
Postrekening: 58936.
ABONNEMENTEN: f 4.50 p. kwartaal;
f 1150 per maand; f 0.35 per week.
AD VERTEN TIËNt 0.18 per millimeter.
(Bü contract belangrijke korting)
DIRECTIE: F. DIEMER
CHRISTELIIK-NATIONAAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
.Stagivasttct; Is gheWeütn
nga bert ia tegljeaspaet"
1 Een en deiBjJIe >wrgang No 8209
BONT ALLERLEI
in Leidse raad
Washington Een Huis vol verwarring
„Een Huis vol verwarring" dat is de indruk der politiek van Washing
ton ten aanzien van Formosa. Hevige deining in politieke en diploma
tieke kringen. Wat is er geschied? McArthur had een formele verklaring
opgesteld over Formosa, die als „boodschap" bedoeld was voor een
vergadering van oorlogsveteranen te Chicago. Op het allerlaatste mo
ment gaf Truman aan generaal McArthur de duidelijke wenk, zijn ver
klaring in te trekken. Als motief werd opgegeven, dat verwarring over de
houding der Ver. Staten i.z. Formosa moest worden vermeden. McArthur
had in zijn politieke boodschap vastgelegd, dat Formosa absoluut in
bevriende handen moest blijven, teneinde oorlog te voorkomen. Het
„Witte Huis" verklaarde, dat dit politieke incident geen verdere gevolgen
zou hebben. Zulks betekent in ieder geval, dat McArthur niet van zijn post
zal worden ontheven.
In Londense kringen, en men bedenke
dat Washington en Londen, zoals wij on
langs in een „Verklaard Uitzicht" heb
ben uiteengezet, van mening over For
mosa verschillen, is nu de overtuiging
versterkt, dat er een meningsverschil
bestaat tussen het standpunt van Mac-
Arthur en het Amerikaanse min. van
Buit. Zaken. Truman heeft in feite zijn
veto gesteld tegenover de politiek van
McArthur, om Formosa tot een belang
rijke basis van de Amerikaanse verdedi
ging in de Stille Oceaan te maken.
Tegelijkertijd wordt mededeling gedaan
van een brief van Truman aan Warren
Austin, de Amerikaanse vertegenwoordi
ger bij de Ver. Naties. Hierin wordt ver
klaard, dat volgens de politiek van Tru
man, Formosa „geneutraliseerd" moet
worden, voor zover de Koreaanse oorlog
betreft. Tegenover de pers werd te ken
nen gegeven, dat op het gebied der bui
tenlandse betrekkingen slechts één stem.
een verklaring kan geven over de positie
der Ver Staten. Zulks wordt als een fun
damenteel, constitutioneel belang be
schouwd.
De lamp der hoop brandde weer
Het veto van Truman heeft echter niet
kunnen voorkomen, dat een groot aantal
Amerikaanse kranten de verklaring van
McArthur, ofschoon deze dus was inge
trokken, aan de openbaarheid hebben
prijsgegeven- Wij noemen o.a. de News en
World Report en de Chicago Tribune. In
de „boodschap" van McArthur wordt uit
voerig gewezen op de grote militaire be
tekenis van Formosa, het laatste bolwerk
der Chinese, nationalistische strijdkrach
ten. McArthur verklaarde, dat door een
verdedigingslinie van eilanden in de
IStille Oceaan in stand te houden, met
inbegrip van Formosa, Amerika mogelijk
de vrede kan bewaren, doch, als die linie
verloren gaat, is oorlog onvermijdelijk
Een door een vijand bezet Formosa, valt
te vergelijken met een vliegdekschip en
duikbootmoederschip, dat niet tot zinken
kan worden gebracht en ideaal gelegen
Als Formosa verloren gaat, dan is het
verdedigingsstelsel in de Stille Oceaan
doorbroken en staat een veroveringsoor-
>g voor de deur, tegen de vrije volken
an de Pacific.
Gelukkig, zo eindigde McArthur, heeft
het besluit van President Truman,
Formosa te verdedigen, in heel Azi
lamp der hoop, die langzaam dreigde uit
te gaan, weer helder doen branden.
De status van Formosa
Truman heeft zich gehaast aan Warren
Austin een schrijven te richten, teneinde
alle „misverstand" weg te nemen. Of hij
hieraan verstandig gedaan heeft, laten
wij in het midden. Rood China, immers
staande vóór de poort van Lake Success,
zou er de negatieve tendenz uit kunnen
bespeuren, dat Washington het ten aan-
zien van Formosa niet op haten en snaren
zal zetten, en 'de positie van McArthur
kan er door worden verzwakt-
Truman somt in zijn schrijven aan
Warren Austin een aantal punten op,
welke deze zelf indertijd onder de aan
dacht had gebracht van Trygve Lie, de
secretaris-generaal der Ver. Naties. Wij
wijzen nog eens op het punt betreffende
de status van Formosa.
De huidige status van het eiland is na
melijk dat van gebied, dat door de over
winning der Geallieerden in de Pacific
van Japan werd afgenomen- De wettige
status van Formosa kan derhalve niet
eerder worden bepaald, dan wanneer er
een internationale actie voor bestaat. Aan
de Chinese regering was door de Geal
lieerden verzocht de capitulatie van de
Japanners op het eiland m ontvangst te
nemen- Ziedaar dus de reden, waarom de
Chinezen er zich thans bevinden.
Ook herinneren wij er aan, dat Malik,
de huidige Russische voorzitter van de
Veiligheidsraad, de kwestie Formosa op
de voorlopige agenda van de bijeenkomst
van heden heeft geplaatst. Vermelden
wij nog, dat de Republikeinen heftige
critiek op het ingrijpen van Truman heb
ben uitgeoefend. Zij gewagen van een
„nieuw bewijs van een bankroet leider
schap." De verkiezingen zijn in zicht
En vandaar deze Hetze.
Bernard Shaw heeft een nieuw
toneelstuk geschreven, dat begin volgen
de maand onder de titel „Far Fetched
Tables" opgevoerd zal worden.
Setiaboedi-Douwes
Dekker
Vader der Indonesische
revolutie
De vader van de Indonesische revolutie
ls overleden. Radio Indonesia meldt na
melijk, dat de 71-jarige dr Setiaboedi te
Bandoeng gestorven is. Zijn geboorte-
naam was Ernest Frangois Eugène Dou-
wes Dekker en hij was kleinzoon van een
broer van Mul-tatuli.
Als Indo-Europeaan predikte hij het
opgaan van zijn stamgenoten in de Indo
nesische maatschappij-.en hij wilde, dat
Indo-Europeanen, Indo-Chinezen en In
donesiërs een gemeenschappelijk Indisch
nationalisme zouden hebben en zich ge
zamenlijk verzetten tegen de Nederlan
ders. Dit was het ideaal van zijn in 1912
opgerichte Indische partij. Tevoren had
hij in de boerenoorlog gevochten en in
1903 te Semarang een kiesvereniging ge
sticht. Tezamen met Tjipto Mangoenkoe-
soemo en Ki Hadjar Dewantoro vormde
hij het z.-g. revolutionnaire driemanschap.
In 1913 werd hij op Timor geïnterneerd.
In 1917 te Singapore wegens Japanse
spionnage gearresteerd en naar San
Francisco overgebracht. In 1919 mengde
hij zeer weer in de nationalistische bewe
ging. In 1940 werd hij geïnterneerd we-
In de Noord-Oostpolder bij de „kust" van het ingepolderde eiland
Schokland is een zeer zeldzame. vondst gedaan. Er werd nl. een vissers
schip, vermoedelijk uit 1400, opgegraven, dat waarschijnlijk in vroeger jaren
werd gebruikt voor het transporteren van zwerfstenen voor de kustverdedi
ging van Schokland. Deskundigen leiden deze conclusie af uit het feit, dat
aardewerkresten werden gevonden in het schip. Zoals men kan zien, is
het vaartuig vrij goed gebleven, temeer als men er eens aan denkt, hoeveel
wen geleden het schip daar moet zijn vergaan. Men hoopt een ret
structie te kunnen maken-,van de gevonden boot, omdat het altijd inte
sant is, te weten, wat er door onze voorouders aan de kustverdediging
werd gedaan
Wolkbreuk boven
feestend Groningen
Trottoirs waren niet meer zichtbaar
Van de viering van het ontzet van Gro
ningen is gisteravond niets terecht geko-
Het traditionele vuurwerk werd
door een ware wolkbreuk, die al om zes
ïr begon, bedorven.
De Groningers moesten zelfs gaan wer
ken op deze feestavond. De gehele nacht
is de brandweer bezig geweest om de
meer dan honderd volgelopen kelders
leeg te pompen. Trottoirs waren niet
meer zichtbaar en het verkeer stond op
vele plaatsen lange tijd stil. In enkele
straten werden door de regen gaten ge
slagen van meer dan vier vierkante me
ter. Ook de kermis leed ernstige schade.
Nog geen beslissing over vrij
willigers voor Korea
De ministerraad, die gisteren verga
derde; heeft over de grootte van het
contingent Nederlandse vrijwilligers voor
Korea en verdere technische details nog
geen beslissing genomen. Men wil eerst
de uitslag van de medische keuring af
wachten.
Een millioen Aalsmeerse
bloemen in corso
In de nacht van 8 op 9 September
zullen er weinig mensen in Aalsmeer
slapen. Dan wordt het bloemencorso, dat
op 9 September voor de derde maal door
Amsterdam zal trekken, in elkaar gezet.
Alle duizend bedrijven, die met hun
anderhalf millioen vierkante meter kas
sen bloemen voor heel de wereld kweken,
doen er aan mee. Voor de 55 wagens zijn
ruim een millioen bloemen nodig, waar
van 800.000 dahlia's. Verder 5000 gras
zoden, 5000 bossen groen, 40.000 kilo mos
en een millioen meter draad. Tussen
50.000 bloemen zal op de grootste wagen
de bloemenkoningin pronken. Het corso
;n onderdeel vormen van een groots
stadionspel, „Aalsmeers bloemenfeest in
Amsterdam".
Dienstmeisje stichtte brandjes
In Vught is een 17-jarig dienstmeisje
gearresteerd, dat de schuur van de fami
lie De Jong, waar zij dient, Zaterdag m
brand heeft gestoken. Tijdens het ver
hoor bleek, dat zij bij een vorige dienst
betrekking in Den Bosch op één dag
drie maal brand in het huis heeft ge
sticht. Zij bekende, maar gaf geen ver
klaring van haar gedrag.
Ondeugdelijk schrik
draad kan dodelijk zijn
Laat een deskundige het aanleggen
De boerenzoon in Overberg (Gld.), die
dezer dagen in een weide werd gedood,
werd niet door de bliksem getroffen,
zoals men vermoedde, doch heeft een
schok gekregen door de aanraking van
schrikdraad. Hij wilde het cadaver van
een pink, die eveneens door aanraking
met de draad was gedood, weghalen.'
De Arbeidsinspectie waarschuwt tegen
ondeskundig aanleggen van electrisch
schrikdraad. Er bestaat een veilighèids-
besluit. voor en dat moet worden nage
leefd.
Vroeger ijsventer, nu....
rechtskundig adviseur
Amsterdamse politie waarschuwt
tegen kwakzalvers.
De Amsterdamse politie heeft gewaar-
sohuwd tegen de praktijken van sommige
lieden, die zich „rechtskundig adviseur"
„zaakwaarnemer" of „particulier detec
tive" noemen, doch eigenlijk kwakzalvers
zijn. Er zijn vele goeden onder hen,
het zou volgens de hoofdstedelijke politie
wenselijk zijn, dat de positie v;
mensen wettelijk wordt geregeld.
De betrokken commissaris van politie
ontmoette in zijn loopbaan „rechtskundi
gen", die voorheen sigarenmaker, colpor
teur in stofzuigers, koekjesbakker, ijs
venter, cafébediende, groentenhandelaar,
huwelijksmakelaar enz. enz. v
weést. Van enkelen berust de ervaring
alleen hierin, dat zij zelf eens met de
strafrechter in aanraking zijn geweest of
in een echtscheidingsprocedure
gewikkeld.
Voorman der Indonesische revolutie.
Geboren als Douwes Dekker,
overleden als Setiaboedi
gens Japanse sympathieën en later naa
j Suriname overgebracht. Na de oorlog
vestigde hij zich in de republiek en aan
vaardde daar verschillende ambten, bene-
vens zijn Indonesische naam (trouw var
inborst). Als journalist verwierf hij zich
I een bekende naam. Velen herinneren zich
I gijn woorden: „Onhoorbaar 'groeit de
padi" (voor de opkomst der revolutlon-
naire beweging) en „Het vlammenschrift
van de haat" (voor de suikerriebbran-
den). Als onderwijsman was hij leraar
van Soekarno en Hatta. Hij stichtte eigen
icholen volgens eigen systeem. Een lange
Vrachtauto van K.L. geroofd
Op weg naar de krater van de Tang-
koeban Prahoe is een vrachtauto van de
K.L. gestolen. De Nederlandse militairen
werden gedwongen uit te stappen. Te
Oheribon werd een Chinese warong door
gewapende lieden op hun dooie gemak
geplunderd, zy namen voor 10.00Q roe-
piah mede. Een bende van 150 man .heeft
een aanval gedaan op Krawang doch 'kon
door de de tegenstand van de TNLniet
dichter bij komen dan 3 km.
Tan Malakka toch dood
De dood van de bekende revolutionnair
Tan Malakka, die reeds dikwijls gemeld
werd, wordt thans bevestigd door de Par-
tai Moerba (proletarische partij), welke
de regering voor die dood ter verant
woording roept.
Nederlanders willen weg uit
Makassar
Het aantal aanmeldingen van Neder
landers, die uit Makassar weg willen, bij
het Nederlandse commissariaat is groot,
vooral onder de jongeren. Een belang
rijk deel van het onderwijzers en leraren
corps, ambtenaren van verdeer en water
staat, van justitie en PTT gaan heen.
De staking op Java's
ondernemingen
De algemene secretaris van de Indone
sische economische raad, Tedjasoekmana,
dringt er op aan, dat de Indonesische re
gering zal ingrijpen bij de ondernemers
ten gunste van de arbeiders om een einde
te maken aan de staking op de onderne
mingen. De vakbond van spoorwegarbei
ders heeft beloofd, de staking van de on
dernemingsarbeiders te steunen. Terwijl
de gouvernementslandbouwbedrijven er
enkele ondernemingen reeds hebben toe
gegeven aan de l'ooneisin, wordt gemeld,
dat in Ujember en Klaten de onderne
mingen Wedibirit, Kebanarum en Gajam-
prit de eisen hebben ingewilligd, evenals
Modjo Sragen en Gondangwinangoen. In
Priangan zijn nu 41.610 stakers. Morgen
Zes personen werden gedood en 35 gewond, toen een passagierstrein in Noord-
Wales, op weg naar Londen, op een locomotief reed. De trein vervoerde veel
vacantiegangers uit Ierland. Deze foto geeft een duidelijk beeld van de grote
ravage, die door de botsing was ontstaan.
Pohang en Taegoe brandpunten
Twee Engelse bataljons, tezamen 2000 man,
op het toneel van de strijd
De strijd om de havenstad Pohang aan de Oostkust en het, ten Zuiden
van de stad gelegen, vliegveld ontwikkelt zich tot een der hevigste en stra
tegisch belangrijkste gevechten van de Koreaanse oorlog. Twee divisies der
Noord-Koreanen proberen met een dubbele stoot in de sector van Pohang
door te dringen. Amerikaanse officieren zijn van mening, dat de commu
nisten nog meer versterking verwachten, omdat zij op roekeloze wijze hun
verbindingslijnen uitrekken.
Een ander brandpunt is Taegoe. Ten
Noorden van deze stad op de weg naar
iwi, hebben Amerikanen en Zuld-Ko-
en patrouille-aanvallen der Roden af
geslagen. Ook hier moet men er rekening
mede houden, dat de communisten hun
krachten verzamelen voor nieuwe aanval-
Hoe is de situatie langs het front van
de Naktong-linie? De Noordelijken zetten
hun pogingen voort om de rivier over te
steken, met behulp van bootjes, vlotten,
dijkjes'van zandzakken en geïmproviseer
de bruggen.
Maar de corr. van Reuter wees erop,
dat zulks niet gemakkelijk gaat, want dat
meer c|an dg ijelft der manschappen, dia
aldus pogen over te steken, door de Ame
rikaanse artillerie worden weggemaaid.
ÉChter, de Roden, die over enorme re
serves beschikken, geven -het niet op. Zo
zouden bij het Hjongpoeng-bruggenhoofd,
20 k.m. ten Z.W. van Taegoe, de Noorde
lijken reeds 14 tanks en twee regimenten
over. de Naktong hebben gebracht.
Geen drastische vernietiging
meer bij hoenderpest
De pseüdo-vogelpest in Barneveld
omstreken wordt, nu de ergste periode
voorbij is, wat voorzichtiger bestreden.
In de buurtschappen Kallenbroek en De
Glipd, waar nog dezer dagen gevallen
voorkwamen, werden slechts weinige
kippen vernietigd. In De Glind is de
helft van de pluimveestapel nog vol
komen gezond.
Zij heeft zo talloos vele gezinnen
geholpen
feeks boeke°n is door hem geschreven, het verwacht men de beslissing o£ de staking
laatste was „Consequent zeventig jaar". zal worden voortgezet.
Zuster Van As, die naarstig werd ge
zocht omdat zij iets van het tragische lot
Bertha Hertogh zou afweten, en, zoals
wij -gisteren reeds hebben meegedeeld,
tenslotte is gevonden, weet en dat zal
oor velen een teleurstelling zijn
eini-g van Bertha Hertogh af.
Zij zit in een klein kamertje van een
an de grote, deftige rusthuizen, die in
Scheveningen in massa zijn te vinden.
Zij draagt een hagelwit uniform en haar
grote, vriendelijke, bruine ogen drukken
spijt uit als zij zegt: „Ik weet weinig van
Bertha Hertogh af". Men kan zich dat
indenken want sinds 1932 heeft zij als
vroedvrouw duizenden kinderen ter
wereld helpen brengen. „En dan begrijpt
dat je niet alle bijzonderheden van de
families, waar je komt, kunt onthouden."
„Het is geen ogenblik in mij opgeko-
?n, dat ik ooit contact met de familie
Hertogh heb gehad," vertelt zuster Van
As. „Pas toen ik een familiefoto
krant zag, herkende ik ze. In 1942 heb ik
Hertogh geholpen bij de
boorte van het zesde kind, dat, na:
meen, Kareltje genoemd werd. Ook bij
het vijfde kind, een jongetje
verminkt handje, heb ik geholpen. Dat
was kort voor de Japanse invas'
„In 1943 ben ik zelf in gevangenschap
der Japanners geraakt," gaat ze na
stilte, die vol van verzwegen leed
verder. „Ik werd eerst in een kamp te
Tjimahi gestopt, later naar Bandoeng ge-
bracht en tenslotte naar Djakarta, toen
nog Batavia. Die tijd heeft veel uit mijn
herinnering gewist. Détails ben ik kwijt.
Zo weet ik nog wel, dat de laatste twee
kinderen in het gezin Hertogh jongens
waren, omdat ik zelf bij de geboorte
en hun moeder iedere dag kwam
zorgen, totdat zij zelf weer voort kón. Met
de zorg voor het gezin ben ik niet be
last geweest, ik kwam vaak dagelijks
tien of meer gezinnen tegelijk. Zo weet
ik heus niet meer, hoeveel meisjes t
het gezin Hertogh waren, en welk kind
Bertha moet zijn geweest, is mij totaal
ontschoten."
,Eén ding herinner ik mij stellig, dat is
ontmoeting met Aminah MaroeL die
de laatste bevalling bij mevrouw
togh op kraamvisite kwam, toen ik de
patiënte ook bezocht. Meer weet ik
Aminah niet af."
En dan is zuster Van As over de familie
Hertogh uitgepraat. Ze vertelt nog dat
op 19 Juni van dit jaar in Nederland
terugkwam en begin Augustus haar werk
als verpleegster in het rusthuis heeft aan
vaard. Dan zwijgt het kleine dametji
i. Toch moet haar nog iets van he
hart: één vraag. „Waarom moet mijn
in de krant komen?" Zelf geeft
eigenlijk een antwoord met: „Als ik hel
pen kan. zal ik het zeker doen."
Dan glipt ze weg, schuw zeggend: „Ver
tel niemand mijn adres en hou mijn i
zoveel mogelijk uit de krant.
Waf de Britten
verheugt
Anne
Elizabeth
Alice
Louise
Dit zijn de, lang verbeide, voor
namen van de baby der Britse Prin
ses Elizabeth.
Haar eerste naam, een persoonlijke
keus van de ouders, is die van de be
roemde koningin Anne van Engeland
en Ierland, die van 1665 tot 1714 re
geerde. De tweede naam deelt zij met
haar moeder en haar grootmoeder,
koningin Elizabeth. Alice is de naam
van de moeder van de Hertog van
Edinburgh en Louise de vierde naam
van koningin Mary, de grootmoeder
van prinses Elizabeth.
Het was een verrassing, dat de
naam nu reeds bekend werd gemaakt.
Men had gedacht dat dit, evenals bij
Prins Charles, bij de doopplechtig
heid zou geschieden. Datum en plaats
van de doop zijn nog niet vastgesteld.
De Amerikaanse superforten ontplooien
'eer hun vernietigende kracht Zij heb
ben Maandag 600 bommen van 50 k.g. ge-
■orpen op een der modernste staalfabrie-
en van Noord-Korea te Songjin aan de
Oostkust, en er werden reusachtige ont
ploffingen waargenomen.
Inmiddels zijn ook twee Engelse batal
jons van een vliegkampschip in Korea
land gegaan. Zij 'hebben de bijnaam
de „Diehards" en zijn tezamen 2000
sterk. Het waren de eerste, niet-
Amerikaanse grondstrijdkrachten, die In
Korea aankwamen.
Autobus met Fransen in
ravijn gestort: 5 doden
In de streek van Innsbruck in Oosten
rijk is gistermiddag een autobus mei
Franse toeristen in een ravijn gestort.
Van de 26 inzittenden werden er vijf ge
dood, dertien zwaar en de overigen licht
gewond.
De aanvaring met de Benevolence
Amerik. regering eist
schadevergoeding
De Amerikaanse regering heeft de
scheepvaartmaatschappij Luckenbach,
eigenares van het vrachtschip, dat in aan
varing is geweest met het gezonken hos
pitaalschip Benevolence een proces aan
gedaan. Zij eist een schadevergoeding van
64 millioen dollar en de inbeslagneming
van het vrachtschip Mary Luckenbach.
Treinbotsing in Pennsylvanië:
50 gewonden
Te Connelsville (Pennsylvanië, V.S.)
zijn gisteren twee personentreinen uit
Baltimore en Ohio op elkaar gereden.
Hierbij werden minstens 50 personen ge-
Appèl der. Grote Drie
De drie ministers van Buit. Zaken
•van Frankrijk, Engeland en de Ver.
Staten, zullen van 12 tot 14 September
te New York bijeenkomen ter bespre
king van de hangende vraagstukken, die
dë drie landen 'betreffen. De ministers
maken van de gelegenheid gebruik el
kaar te .polsen, nu zij toch te New-York
moeten zijn, voor de opening der Alge
mene Vergadering der Ver. Naties.
Ingevolge een door president Truman
gisteren getekende wet wordt de ouder-
domstoelage in de V.S. bijna tweemaal zo
groot. Er komen nu 10 millioen mensen
meer voor ouderdomspensioen in aan
merking.
DAT de regering van Thailand 23 ton
opium in beslag heeft genomen.
DAT de leiders van de Russische doops
gezinde kerk hun mede-broeder in
Amerika, nl. president Truman, een
pseudo-christen hebben genoemd.
DAT een loodgieter uit' Tucson
(Arizona), die met zijn gezin aan
vissen was, een rijke uranium-laag heeft
ontdekt en deze naar zijn vrouw heeft
genoemd.
DAT het personeel van het gas-, electri-
citelts- en telefoonbedrijf te Rome in
staking is gegaan, daar het een gratifi
catie wenst in verband met de hogere
kosten van hun levensonderhoud in het
Heilige jaar.
DAT Ness Edwards, directeur van de
P.T.T. in Engeland, aan Tomlinson,
minister van onderwijs, die naast hem
zat bij de opening van de tentoonstelling
ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan
van de onderzeese telegraafkabels,
telegram stuurde, dat de reis om
wereld in 53 seconden maakte
Tomlinson ongeschonden bereikte.
Heilzame reactie
Mededelingen, welke Churchill
dezer dagen in een radiorede heeft
gedaan, hebben niet nagelaten in Enge
land een heilzame reactie op te roepen.
Van Churchill is eens gezegd, dat hij van
defensie-aangelegenheden zoveel afweet,
dat datgene wat hij niet weet ook niet
geweten te worden. Welnu,
ditmaal bleek de wetenschap van Chur
chill weinig opwekkend te zijn. Het
kwam hierop neer, dat Engeland wel
aan de ene kant bezig kan zijn een ve.--
dediging op te bouwen tegen de dreiging
van het communisme, maar dat datzelfde
Engeland belangrijke onderdelen naar
Rusland exporteert, die daar gebruikt
worden voor het maken en repareren
van tanks.
Zoals men ziet heeft dit iets weg van
die periode uit onze eigen geschiedenis
in dit opzioht zeker niet de roemrijk-
periode waarin Nederlandse koop
lieden wapentuig aan Spanje verkoch
ten, hetzelfde Spanje waartegen ons volk
een strijd voerde op leven en dood.
De Engelse bladen schrijven thans, dat
de labour-ministers goed met vacantia
kunnen gaan. maar dat ze 'beter deden,
eerst behoorlijk orde op zaken te stel
len. Onzerzijds zijn we van mening, dat
er bij die ministers misschien wel eni
gen zijn, die in aanmerking komen om
voorgoed met vacatatie te worden ge
zonden.
De reactie op de rede van Churchill
is heilzaam. Alleen vraagt men zich af,
hoe zulke dingen toch mogelijk zijn.
Russische inspecteurs wandelen rustig
(bijna hadden we geschreven: russisch)
door de Engelse wapenfabrieken en dan
is men nog verwonderd, wanneer er ge
heimen blijken te zijn overgebracht.
In Nederland zijn er hoogwaardig
heidsbekleders, die de communistische
invasie in Korea nodig schenen te heb
ben om te concluderen, dat er aan de
defensie van ons land toch wel enige
grotere belangstelling mag worden ge
schonken. In Engeland zijn fabrieken,
die in opdracht van de regering naar
Rusland exporteren en waarin de Rus
sische inspecteurs mogen rondneuzen.
Intussen worden in Korea de vruchten
geplukt.
Meningsverschil
In Amerika is enige opschudding
verwekt, door een menigsverschil
dat bleek te bestaan tussen MacArthur
en Truman. Openbaar is geworden, dat
MacArthur het eiland Formosa ziet als
een wezenlijk bestanddeel in de verde
digingslinie, met behulp waarvan Ame
rika de vrede wenst te bewaren. Truman
echter wil met betrekking tot Formosa
niet spreken van verdediging, doch van
een onpartijdige neutralisering.
Dat er over zulk een belangrijk en
wezenlyk punt in Amerika verschil van
opvatting bestaat, is waarlijk geen won
der. In Amerika zijn er velen, die het
willen zoeken in een soort vergelijk
met het communistisch China, opdat men
ruimer aandacht aan Europa kan schen
ken. In het Oosten komt de verdedi
gingslinie dan te lopen over de Aleoeten,
Japan, de Rioekoe-eilanden en de
Philippijnen. In deze politiek past het
niet -om van Formosa een onderdeel in
het Amerikaanse verdedigingssysteem
te maken, aangezien men op deze wijze
China van zich zou vervreemden. An
deren edhter zijn van oordeel, dat Ame
rika thans geen enkele stelling meer
mag prijsgeven, ook Formosa niet.
Over het meningsverschil zelf behoeft
men zich niet te verwonderen. Wel
moet het de aandacht trekken, dat het
juist blijkt te bestaan tussen de militaire
deskundige bij uitstek- MacArthur, be
velhebber in het Verre Oosten, aan de
ene- kant en de Amerikaanse president
en minister Acheson aan de andere kant.
Er zullen wel weer mensen van oordeel
zijn, dat dit een nieuw geval is, waarin
generaals zich bemoeien met de poli
tiek. Ze zullen er een controverse in
zien tussen defensie en diplomatie. Men
zou echter goed doen, zich ook de vraag
voor te leggen, of in dit tijdsgewricht
van spanning tussen de mogelijkheden
der diplomatie en de eisen der defensie
de laatste het niet van de eerste gaan
winnen.
„Jamin mag blij zijn, dat hij niet onder
de zoden is gestopt"
De Papoease bevolking van Nieuw-Gui-
rea betuigt bij deze adhaesié aan de ver
klaringen van gouverneur Van Waarden
burg bij zijn aankomst op Schiphol over
de gevoelens welke leven in de harten
van 95 procent van de bevolking. Aldus
verklaarde het lid van de politieke ver
tegenwoordiging van Nieuw-Guinea in
Den Haag, de heer Jouwé.
De Papoea's dringen er bij gouverneur
Van Waardenburg op aan om overal in
Nederland te getuigen van het verlangen
der Papoea's. Mohammed Jamin had
beter gedaan met een dankbetuiging te
zenden aan gouverneur Van Waarden
burg, want als de gouverneur het niet
verhinderd had, dan zouden de Papoea's
Jamin onder de zoden hebben begraven,
toen hij Nieuw-Guinea bezocht.
Ook verwerpt de Papoease bevolking
uitdrukkelijk elke belofte, welke de
Nederlandse ministers op de jongste unie-
Koningin en prinsesjes bij
Apeldoorns avondsprookje
Volkomen onopgemerkt heeft Koningin
Juliana gisteravond met de oudste drie
prinsesjes de voorstelling van Apeldoorns
Avondsprookje in Berg en Bos bijge
woond. Aanvankelijk bewogen zij zich
tussen het publiek, doch later werden zij
naar de Dennenheuvel geleid, waar zij
ongestoord de voorstelling konden vol
gen. Na afloop zei de Koningin o.m.: „Het
fantastisch mooi".
Ned. piloot in ziekenhuis te Honkong
Tot de bemanning van het Catalina-
vliegtuig van de Shell, dat, zoals wij gis
teren meldden, in de baai van Kowloon
bij Honkong is neergestort, behoort o.a.
de Nederlander Max Altman, twee
de piloot. Evenals de vier andere be
manningsleden bevindt hij zich in het
ziekenhuis te Honkong.
conferentie zouden hebben gedaan om
het volk van Nieuw-Guinea en zijn
vaderland aan de republiek Indonesia
over te dragen.
De bevolking van Nieuw-Guinea zal
zich nimmer onderwerpen aan beloften,
gedaan zonder medewerking en voorken
nis van de Papoease bevolking. Deze be
zit het eigen heilige recht om zelf over
haar lot te beslissen. De keuze of zij
onder Nederlanders, Australiërs of Indo
nesiërs willen leven is een zaak der
Papoea's zelf en niet een zaak van an
dere naties- De Papoea's van geheel
Nieuw-Guinea van het Westen tot het
Oosten zullen hun vaderland blijven ver
dedigen met opoffering van alle krach
ten, bezittingen en leven.
Geen belofte
Van bevoegde zijde in Den Haag deelt
men mede. dat de Nederlandse regering
generlei belofte heeft gedaan inzake over
dracht van souvereiniteit over Nieuw-
Guinea aan Indonesië. Zou zij tot 'n sou-
vereinitertsoverdracht overgaan dan zou
dat natuurlijk alleen aan Indonesië zijn
en niet aan derden. Dit houdt echter
geenszins in, dat de regering plannen in
die richting zou koesteren.
WEERBERICHT
Wisselend bewolkt
Tot morgenavond verwacü
^De Bilt: Wisselend bewolkt
met voornamelijk in het Wes-
n het land enkele ver-
I spreide buien. Matige, af e*
ft toe vrij krachtige Zuid-Weste
lijke wind. Ongeveer dezelfd®
temperaturen als vandaag.
(Opgemaakt te 10 uur.)
ZON EN MAAN.
Woensdag: Zon 5.47—19.W. Maan 20.2»~
8.00 uur. i Sept. L.K.
