Jliettun» £eiftsrl)c ÖTauranl Laat een commissie op aggressor aanwijzen Amerika weerlegt de belachelijke beschuldiging van Peking Formosa de Westerling opnieuw te Brussel ontdekt Individu en Rood offensief bij Masan voor doorbraak naar Poesan Wist U Amerikaans hospitaalschip in dichte mist gezonken gemeenschap ZATERDAG 26 AUGUSTUS BUREAUX: liogewoerd 103 Dir. en redactie: TeL 20408. Abon nementen: Tel. 22710.. Advertentie afdeling: TeL 23375. Postrekening: 58936. ABONNEMENTEN: f 4.50 p. kwartaal; f 1.50 per maand; f 0.35 per week. ADVERTEN 1'IEN: t 0.18 per millimeter (Bü contract belangrijke korting) DIRECTIE: F. DIEMER CHR1STEL11K-N ATION AAL DAGBLAD Voor Leiden en Omstreken „SUwtMstlrt h ificMmo mgo hert in tcgjjcospott" Een en dertigste laargang No 8207 S. Payne Best zèlt OVER 't Vehlo-incident Over rode grijparmen gesproken I Amerika heeit bij monde van Warren Austin aan Trygve Lie doen weten, dat het een onderzoek ter plaatse naar de kwestie-Formosa door de Ver. Naties zou toejuichen. Deze commissie zou goed werk kunnen doen, teneinde de beschuldigingen van Amerikaanse aggressie, gericht tegen een „integraal deel van Chinees grondgebied" te weerleggen. Amerika kan zelf niet het initiatief tot een dergelijk onderzoek nemen, maar, indien de Veiligheidsraad de kwestie-Formosa in studie zou nemen, dan wil Washington daar gaarne aan medewerken. Dit is dus de Amerikaanse reactie op de poging, die Peking bij de Ver. Naties had gedaan om Washington een hak te zetten. Welke was deze Chinese zet dan ook weer? Wel, de heer Tjoe en Lai, minis ter van Buit. Zaken van rood China, eiste in een „telegrammetje" aan de Ver. Naties de terugtrekking van alle Ame rikaanse strijdkrachten uit Formosa, terwijl rood China tevens verklaarde, dat het vastbesloten is, dit zelfde For mosa te bevrijden uit de grijparmen der verfoeilijke Amerikaanse aggressie Wij wijzen er nog eens met nadruk op, in welk een verbijsterende mate de com munisten de kunst verstaan dewaar heid te verdraaien. De Amerikaan War ren Austin heeft ontkend, dat Formosa Chinees grondgebied is. Er komt daar geen oorlog, zeide hij, tensij iemand zijn toevlucht tot de wapens neemt. In die wateren beschermt Amerika slechts de neutraliteit. Van Amerikaanse aggres sie is geen sprake. De zenvende vloot was daar slechts naar toe gezonden om dat het eiland het toneel was van een conflict met het vasteland. Een uitbrei ding van het conflict op Formosa zal de strijdkrachten der V.N. op Korea be dreigen. Amerika erkende, dat er momenteel geen juridische status voor Formosa vastgelegd is. Daarover dient men internationaal niveau te beslissen, diplomatieke kringen te Londen ziet in het beroep van rood China op de Ver. Naties een poging, om onenigheid tussen de Westelijke mogendheden te stichten. Inderdaad, zijn de standpunten van Engeland en Amerika in de kwestie Formosa nog niet verzoend. Vermelden wij nog, dat volgens dr Moord na 15 jaar opgehelderd Wegens een vijftien jaar oude moord op haar echtgenoot, een zekere J.W., is te Leeuwarden een vrouw gearresteerd- De man overleed in 1935 in zijn wo ning. Daar de huisdokter afwezig was, gaf diens plaatsvervanger het vereiste attest betreffende de doodsoorzaak af. Zonder dat men aan moord dacht, werd het stoffelijk overschot begraven. Een van de zes kinderen uit het gezin is getrouwd met L., die toendertijd gede tineerd was- Tegen deze L. had de we duwe van J. W. wel eens losgelaten, dat haar man „naar de andere wereld ge holpen was", doch L. hield dit steeds voor zich. De recherche krëeg evenwel een draad in handen en thans heeft de vrouw bekend, haar man te hebben vergiftigd. Wellington Koo, de ambassadeur van nationalistisch China te Washington, de dreigende invasie op Formosa wel niet vóór het begin van het volgend jaar zal worden uitgevoerd, omdat over drie weken de weersomstandigheden een dergelijke opratie reeds te ongun stig worden. Deze prognose blijft uiter aard geheel voor rekening van deze Chinese ambassadeur. Strategische voor spellingen zijn aan de orde van de dag! De Kortenaer naar Nieuw-Guinea Jamin doet nieuwe aanval op Nederland De thuisreis van HM.'g Kortenaer uit Indonesië zal langs havens van Nieuw- Guinea gaan. Ook zal het schip enige buitenlandse havens aandoen. Intussen heeft de bekende communist Jamin, Indoneslsoh lid van de gemengde Nieuw-Guinea-commissie, voor leden van het Indonesisch parlement een aan val op Nederland gedaan en beweerd, dat het Nederlandse bestuur aldaar ko loniale en slechter is dan het bestuur in Nederlands-Indië is geweest. Hij meende, dat de verbreiding van de Is lam en van andere godsdiensten een gun stige invloed heeft gehad op de ontwik keling der bevolking. Ook zeide hij, dat de Rooms-Katholieke missie en de Pro testantse zending verdienstelijk werk hebben vericht door de oprichting van ziekenhuizen en scholen. Jam-in noemde voorts de verklaring van gouverneur Van Waardenburg dat negentig procent der bevolking pro- Nederlands is. een leugen. Het is jam mer voor Jamin. dat de vertegenwoor digers der bevolking het met de gou- Met pijl en boog tegen de tanks uit China? Drie jongens door trein e gegrepen Oude man op onbewaakte overweg bij Dordrecht gedood. Drie jongens van ongeveer tien jaar, die gistermiddag per fiets de onbewaakte overweg aan de Oudendijk te Dordrecht overstaken, werden door een diesel-elec- trische trein gegrepen. Hoogst ernstig ge wond zijn ze naar het ziekenhuis over gebracht. Vermoedelijk hebben ze door een schuurtje, dat vlak bij de overweg stond, de trein niet zien naderen. De wagen voerder remde uit alle macht, doch de fietsen werden een eind meegesleurd en totaal vernield. Na veertig minuten op onthoud is de trein doorgereden naar Eindhoven. De namen van de jongens zijn Jacobus Lelieveld, Anton Lagerwey en Jacobus Wilhelmus Eckhardt, allen uit Dordrecht. Enkele uren na dit ongeluk werd de 70-J. landbouwer A. in t Veld uit Dubbel dam door een trein gegrepen en gedood op de onbewaakte overweg over de Bui tendijk, aan de grens van de Dordtse Bies- bosch. De man stond met zün zoon te wachten, tot een goederentrein gepas seerd zou zUn. Toen de trein voorbö was, stapte de zoon op de flets en waarschuw de zijn vader, dat de trein uit Breda aankwam. De oude man bevond zich echter al bij de rails en werd door de trein dertig meter weggeslingerd. Geen gevechten te Menado en Balikpapan Een oud-KNIL-man doodgeschoten Aneta verneemt van betrouwbare zijde te Soerabaja, dat er geen incidenten zou den zijn geweest te Menado en Balik papan Wel is in Menado een militair van voormalige K.N.I.L. doodgeschoten. Ook zijn er te Menado „moeilijkheden" geweest. WERKGEVERS ZOEKEN CONTACT IN AMERIKA Voor het opnemen van contact met Amerikaanse werkgevers vertrok giste- een delegatie uit de besturen het Verbond van Ned. Werkgevers het Centraal Sociaal Werkgeversverbond met de Nieuw Amsterdam naar de Ver. in. waar ZÜ veertien dagen zal blijven. Er gaan op het ogenblik allerlei geruchten over Tibet, maar wdt er precies aan de hand is, dringt nog niet officieel uit de Aziatische wereld tot het Westen door. Vast staat evenwel, dat het communistische China machtige legers heeft samengetrokken aan de Tibetaanse grenzen. Wat zal de rege ring van Tibet doen? Zal zij de rode springvloed kunnen weerstaan? De Tibetanen hebben uiteraard geen machtig wapen-arsenaal, zoals China, terwijl Amerika noch Engeland hier militaire kracht kunnen ontwikkelen. Tibet heeft mannen, die op bergpaardjes rijden en die gewapend zijn met pyl en boog. Daarmee zijn geen tanks te bestrijden.' Nog vier fregatten naar zeehelden genoemd Komw evenals De Bitter en Van Amstel uit Amerika Van de zes fregatten, die door de Ame rikaanse Marine worden overgedragen, zijn thans de Van Amstel en De Bitter Nederlandse dienst, Hoewel de Hij zal zich nog beter verstoppen en wil rust "TJE KLOPJACHT DER JOURNALISTEN op Westerling maakte, dat zijn U verblijfplaats in Brussel niet lang onbekend bleef. In de loop van de dag vonden de journalisten gisteren door een lek in de veiligheidsdienst, overige schepen nog niet door de Kon uit dat hij in een hotel bij het noordstation logeerde. Met de rust van M"toe z£n hebben, zij i reeds nu hun namen ontvangen. Zij wer- Westerling, die beweerde, sinds Dinsdag met geslapen te hebben, was hetden genoemd naar de zeehelden Dubois i toen gedaan. De hele middag was het een gaan en komen van Belgische en buitenlandse persmensen, die Westerling, gekleed in zijn pyjama, ontving in zijn kleine kamer tje van Hotel Royal du Nord. Westerling zal naar een ander hotel vertrekken en I zich beter verstoppen. Hij verwacht, dat I zijn vrouw dezer dagen naar Brussel zal 1 komen en hij verlangde naar rust, want dat had hij in geen tien jaar gehad. De rust in de gevangenis te Singapore was i een andere dan hij wenste. Meester Malik met zijn liniaaltje Gisteren kwamen de „leerlingen" van de Veiligheidsraad te Lake Suc cess weer bijeen op het schooltje, waar meester Malik met zyn liniaal tje op de lessenaar sloeg. Hy gaf, ter variatie, opdracht de toespraken van hemzelf, de Britse vertegenwoordiger en diens Amerikaanse collega in het Frans te vertalen. De leerlingen luisterden gehoorzaam twee uur lang. Toen meester Malik hiermede gereed was, begon hij, vermoedelijk uit ver veling, Amerika maar weer eens van aggressie te beschuldigen. Er was volgens hem maar één „bovenmeester" in de wereldpolitiek en dat was Stalin! Stalin was het, die op de meest vreedzame wijze, het communisme naast het kapitalisme wilde laten voortbestaan. Maar dat wilden Amerika en Engeland niet. Malik probeerde daarna nog aard rijkskundeles te geven door China te behandelen, maar hjj bedacht zich op eens en wilde het schooltje sluiten tot Maandag. De Amerikaan Austin maakte bezwaar en ging op zijn beurt lesgeven over Formosa. In slaperige stemming togen de leerlingen huis- waart*! Hij heeft zijn diensten aan de Verenigde Natiën aangeboden. Radio-Hilversum heeft hem enige malen verzocht, te spre- naar dit heeft hij niet aangenomen, daar hij dit op het ogenblik ongewenst acht en hij zich in België niet met de poli tiek mag bemoeien Toen hij eergisteren op weg was naar de Luxemburgse grens, wist hij nog niet, dat hij in België blijven moöht. Dit deelde hem in Bastenaken méde. Hij was d naar Korea te gaan en wees er op dat Korea een afleidingsmanoeuvre is. Als in Indonesië eenmaal lucht-, land- en zee bases gevestigd zijn door de Sowjefc-Unie, dan is het Zuiden van de Stille Oceaan verloren, zeide hij. Hij wees er op, dat de wereld slechts bestaat uit een democra tisch en communistisch deel. Als het de mocratische deel gesloten wordt, zal iemand geneigd zijn, toevluoht te zoeken in het communisme. Aanmeldingen voor Korea Hoewel, gelijk wij reeds eerder heb ben gemeld. Maandag 21 Augustus de aanmelding is gesloten voor beide com pagnieën. die d? regering overweegt ter beschikking van de Verenigde Naties te stellen voor de strijd op Korea, groei! het aantla vrijwilligers nog steeds. Dat komt doordat aanmeldingen van hen, die zich bij hun afdelingscommandant heb ben opgegeven, nu in Den Haag binnen komen en doordat velen van hen, die zich vóór 21 Augustus hebben opgegeven, nu de aan hun verstrekte invulformu- lieren terugsturen. Tot nu toe zij totaal 2166 aanmeldingen binnen. Een definitief cijfer is dit echter nog steeds niet. In haar beleid t.a.v. de lonen en prij zen heeft de Finse regering gisteren motie van vertrouwen gekregen met 101 tegen 85 «temmen. NA DE STAKINGEN De (lege) kous op de kop Aan de Koreaanse Zuidkust: McArthur zet alles op het spel om daar de „Noordelijken" tegen te houden CORRESPONDENT VAN REUTER aan het Koreaanse front meldde, dat Amerikaanse infanteristen zich voor Masan, een belangrijk strate gisch punt aan de Zuidkust, hebben ingegraven. Men verwacht daar een hevig offensief van de communistische troepen, ten einde een doorbraak te forceren in de richting van de haven Poesan. In het communiqué van McArthur wordt toegegeven, dat dit komende offensief een reëele be dreiging inhoudt. der V.N. over de 38ste breedtegraad zou den trekken in de richting van Mand- sjoerije. België zendt bataljon Ook België heeft thans besloten troe- ;n naar Korea te zenden en wel een ba taljon van ongeveer 1000 vrijwilligers. De zeestrijdkrachten van het Gemenebest hebben thans 10.000 man in het Verre onder dienst, van wie 7000 man in de Koreaanse wateren. Vroedvrouw stal morphine voor eigen gebruik Een 44-j. vroedvrouw, de wed. M V. s te Apeldoorn gearresteerd, daar zij ir het ziekenhuis ampullen met verdoven de middelen, in hoofdzaak morphine, ontvreemdde om ze zelf te gebruiken. t 1676), Van EwijCk (t 1686), De Zeeuw (door Witte de With uit zijn ambt ont- 1650) en Van Zijl (t 1697). De Amerikaanse namen van de fregatten ■aren Gustafson. Stern, O'Neil en Eisner. De namen Van Amstel, De Bitter. Du bois en Van Ewijck werden ook gedra gen-door vier mijnenvegers, die behoor den tot een serie, waarvan de namer begonnen met de eerste letters van het alfabet. Deze mijnenvegers zijn in de afgelopen oorlog verloren gegaan. Tot deze serie behoorden ook de Abraham Chrijnssen, Pieter Florisz, Jan van Gel der en Abraham van der Hulst, die nog dienst doen. De namen De Zeeuw en Van Zijl doen als scheepsnamen voor het eerst hun intrede in de Kon. Marine. In de eerst volgende dagen zal de situa- e aan het front bij de Zuidkust de bij zondere aandacht trekken. Met bezorgd heid vraagt men zich af, of de troepen der Ver. Naties sterk genoeg zullen zijn, de doorbraakpogingen der Noordelij ken door een directe aanval te verijdelen. Een Amerikaans kolonel verklaarde al thans: „Ik weet. dat de aanval de beste •rdediging is. doch wij zijn niet sterk ge- jeg. Alles wat wij kunnen doen. is trach- •n de Noordelijken tegen te houden". Een grote slag bij Masan zou McArthur kunnen nopen, troepen aan het Noorde lijk front te onttrekken en aldus grootscheeps offensief aldaar uit te ken. Bij het Noordelijk gelegen Taegoe schijnt, als wij de berichten der Rod< die der V.N.-troepen tegenover elkaar plaatsen, de toestand betrekkelijk station- nair te zijn. Krachtiger steun van Rood-China? Een woordvoerder van het Amerikaan se leger te Washington heeft verklaard, dat twee Chinese communistische legers in de richting van de grens tussen Mand- sjoerije en Korea zijn gedirigeerd. Ook zijn berichten ontvangen, dat uit de Mandsjoerijse haven Dairen 120 zware tanks naar Noord-Korea onderweg zijn Voorts heibben in Antoeng, een haven aar de rivier de Yaloe, aan de grens tussen Mandsjoerije en Korea, de Chinese com munisten alle schepen opgevorderd. Chi nezen werden gemobiliseerd om oorlogs materiaal naar Noord-Korea over te brengen. Nog meerNoord-Koreaanse industrieën zouden naar Mandsjoerije worden overgebracht! Militaire functionarissen te Washing ton hebben op dere= alarmerende berich ten reeds commentaar geleverd. Zy be twijfelen het of de rode Chinese troepen zich In Zuld-Korea by de Noord-Koi se strijdkrachten zullen voegen. Een vroegtydlge deelname van rood China aar de Koreaanse oorlog wordt niet verwacht Wel is men van mening, dat de Chinese troepenbewegingen een voorzorgsmaat regel zijn voor het geval de strijdkrachten DAT volgens dr R. W Ironside in Lon den, het gevaar voor longkanker voor zware rokers wordt vergroot door het gebruik van aanstekers met benzine. DAT een K L.M.-gezagvoerder boven ■de Atlantische Oceaan een vliegende schotel heeft waargenomen, doch het volgens de steward een plastic schoteltje is geweest, dat hij had laten vallen DAT de Amerikaanse luchtmacht thans beschikt over een parachute met ingebouwde hersenen", n.l- een para chute, die precies weet. wanneer zij zich moet openen, indien vliegers een gevaarlijke sprong maken van grote hoogte uit zeer snel vliegende straal vliegtuigen. DAT de Australische regering 5 jaar een huishoudster zal betalen voor Betty Sara te Bellingen (Nieuw-Zuid Wales), die verleden week een vierling kreeg. DAT Engeland in de maand Juli werd bezocht door 94.000 toeristen DAT Jack Smart, die door Hollywood was gehuurd als „dikke man vai pond" bij aankomst in de filmstad 260 pond bleek te wegen en op staande ontslag kreeg, tenzij hij kans zag, op dag 10 pond af te vallen. DAT de plaatselijke afdelingen van de Oost-Duitse Socialistische eenheidspertij binnen 10 dagen op moeten geven, welke leden de 16-delige uitgave van Stalins werken hebben besteld en welke DAT de heer B. E- Martin, een Engelse fabrikant, een soort helicoptère gaat vaardigen, die echter veel eenvoudiger wordt gemaakt, n.l. met de motor een motorfiets, en deze „Hoppicopter" een snelheid van 80 km kan behalen maar f 2200 kost. DAT er in Transvaal een groot tekort is aan Engels sprekende onderwijskrach ten. DAT enkele kleine jongens met spirit in de Rochussenstraat in Den Haag „kinder-kermis" organiseerden ten bate van de t.b c.-bestryding en zij maar f 73 voor dit prachtige doel afgedragen hebben. Spoed achter Duitse herbewapening Dr Heinrioh von Brentano, het hoofd an de Duitse delegatie bij de Europese Assemblée te Straatsburg, heeft ver klaard, dat West-Duitsland bereid is deel te nemen aan een. Europee*leger .ander gemeenschappelijk politiek gézag. Echter Ran van de vorming yafi één Duits lêgér onder Duits bevel geen sprake zijn. De Amerikaanse 'Hoge Commissaris, John McClóy. heeft bondskanselier Adenaner de verzekering gegeven, dat diens voorstellen inzake de herbewape ning van We6t-tDultsland, door de Ge allieerde Hoge Commissie met spoed in behandeling zullen worden genomen. Resumerende kan men concluderen, dat aanval op Duitsland door Amerika beschouwd zal worden als een aanval op de Pactlanden. AMSTERDAMS GEZIN HAD ANGSTIGE UREN BIJ ENGELSE KUST De heer en mevrouw E. Schram Amsterdam met hun negen, zeven er jaar oude zoontjes, die zich met jacht Amie 2 bij de kust van Essex (Eng.) in nood bevond, zijn door Brits schip gered Het jacht maakte water en- toen het Britse schip het deke, waren de opvarenden uit macht aan het pompen en hozen. Britse Dakota neergestort In de staat Keleanta op Malakka is een Dakota van de *Britse luchtmacht met 11 inzittenden neergestort. Men vreest, dat de bemanning om het leven is gekomen. Aanvaring in Baai van San Francisco Ongeveer 545 drenkelingen dreven in #t water rond NA EEN AANVARING IN DICHTE MIST met het vrachtschip Mary Luckenbach is gistermiddag het Amerikaanse hospitaalschip Bene volence (11.000 ton), met vermoed el. 545 opvarenden aan boord, tijdens een proefvaart in de baai van San Francisco gezonken. Over het aan tal slachtoffers is nog geen definitief cijfer bekend gemaakt. Tegen middernacht bleken minstens 8 personen te zijn omgekomen, maar er worden nog 125 opvarenden vermist. De aanvaring geschiedtoen het maakt had met het onderzoek vrachtschip (8.162 ton) de haven San Francisco verliet en de Benevolence juist binnenstoomde De gevolgen waren ontzettend. Het hospitaalschip werd midscheeps getroffen en liep direot vol water. Binnen een half uur was het ge zonken. Een geredde matroos vertelde, dat de mist zo ddcht was, dat men geen meter voor zich uit kon kijken. „Er was geen andere mogelijkheid om gered te worden, dan maar over boord te sprin gen." aldus een matroos, die door een sleepboot was opgepikt. Allerlei sche pen. vissersboten, een kustwachtschip en een torpedoboot, die zich in de nabij heid van de plaats des onheils bevonden, namen terstond aan het reddingswerk deel. Dit werd evenwel door de dichte mist ten zeerste belemmerd. Een tragische bijzonderheid is. dat men juist gistermorgen een begin ge- Grotere Raad van State voorgesteld De regering stelt in een wetsontwerp voor, het maximum aantal leden van de Raad van State te verhogen tot veertien. Thans zijn er tien leden. Vóór 1934 gold hetzelfde maximum. De afdeling voor geschillen van béstuur dreigt met werk overladen te worden, doordat zij in een aantal nieuwe wetten is aangewezen als beroepsinstantie. mogelijkheid hoe radarstations óók dienstbaar te maken voor het binnen loodsen van schepen bij dichte mist. De haven van San Francisco is thans voor alle verkeer gesloten. Twee ton schade door brand in textielfabriek Voor meer dan 200.000 schade were gisteravond aangericht door een brand ir een textielfabriek te Enschedé De span raamafdeling met kostbare machines er zeer veel textiel gingen in vlammen op. Voor het bedrijf, waar 130 man werk zaam zijn, betekent dit een ernstige handi cap, daar het textiel het eerst de span- raamafdeling moet passeren. Spanje krijgt Ameri kaanse dollars Het Amerikaanse Huis van Alge va a digden heeft een lening van 62 5 millioen dollars voor Spanje goedgekeurd. Het wetsontwerp is thans naar de Senaat doorgezonder President Truman heef. zich indertijd tegen een dergelijke le ning uitgesproken. Tevens heeft het Huis de Marshall hulp voor 1950/51 met 200 millioen minderd en in totaal 2.250 millioen toe- gestaan. Wie vandaag in de wereld rondziet, be merkt, dat de democratie bezit is haar specifieke karaktertrekken te verliezen. is, zo schreven we een vorig maal politieke kwestie maar ook een geestelijke. Allereerst een geestelijke. Want omdat de geesten veranderen, ver- ndert ook de politiek. Wel heeft poli tiek steede te maken met de feiten, met de nuchtere werkelijkheid, maar de vraag, hoe ik daarop reageren zal is toch steeds afhankelijk van mijn geestelyke instelling. Datzelfde geldt van onze houding tegenover de democratie. Democratie is begrip, het is ook een vorm. Maar een vorm legt een Christen zich niet Het gaat om de inhoud van de n. van het begrip. In onze tijd en ook daarvoor reeds krijgt dat begrip steeds andere inhoud. Wat de een demoera- ïoemt, acht de ander revolutie. Spaak heeft een ander begrip van democratie dan de volgeling van Groen. Churchill's le is anders dan die van wylen president Roosevelt. Toch zijn ze allen democraten. Het sterkst komt die be gripsverandering wel tot uiting in de Russische democratie, die met werke lijke democratie alleen de naam gemeen heeft. Nu kan men de democratie op ver schillende manieren omschrijven. Men nadruk laten vallen op de recht matige volksinvloed, men kan als voor- kenmerk laten gelden het be schermen van de rechten der minder heden. of het opkomen voor do rechten ens, ten slotte is naar onze me ning alles terug te brengen tot de ver houding tussen individu en gemeenschap. Deze verhouding was in de middel- uwen scheefgetrokken ten gunste van de gemeenschap. De individu ging onder in de gemeenschap, in de totaliteit. Niet alleen in de kerk maar ook op maat- echappelijk gebied (de gilden), op het terrein van kunst enz. Dat vloeide wort uit de allesoverheersende positie van de kerk als middelaar tussen God en men- De reformatie heeft hierin een grote omkeer gebracht Niet door omwentelin gen op politiek of maatschappelijk ter rein, maar allereerst door het zuiver, schriftuurlijk stellen van de rechtstreekse relatie van de mens tegenover God. Door dat de reformatie afwees de collectieve oordelijkheid van de kerk en daartegenover stelde de persoonlijke erantwoordelijkheid jegens God. be merkte ze, dat de individuele mens zich ook zijn verantwoordelijkheid jegens de te beter ging realiseren. Daardoor n er verandering in de verhouding de burger tegenover de overheid, voltrokken zich wijzigingen op econo misch gebied, in het culturele leven. Men Het de gemeenschap niet los, maar redde de individuele wijheid en daarin ook de •rantwoordelijkheid van de Ohristen- DAt Tëförmatorlsch beginsel ia in d§ loop der eeuwen geweld aangedaan Men heeft het beginsel van de persoonlijke irrijheid gaarne aanvaard, maar het los gemaakt van de persoonlijke verant woordelijkheid jegens God en zo de ge- meensohap met elkander uit het oog erloren. Men heeft de consequenties liervan kunnen zien op het staatkundig terrein, maar ook op het economisch ge bied met zijn kapitalistische excessen, zijn kartel- en trust-vorming, zyn uit buiting enz. De persoonlijke vrijheid of die van een bepaalde groep overheerste zo, dat de gemeenschap er aan werd opgeofferd. En de reacties daartegen, hoewel ze meer "in eens zuiverend werkten, droegen leestentijds de kiem van de wanverhou ding individu-gemeenschap reeds in rich, omdat ook zij niet uitgingen van de schriftuurlijke verhouding God-mens. Ook daar werden de rechten van de in dividuele mens losgelaten, liet men de persoonlijke erantwoordelijkheid vluch- het collectivisme van een klasse. Dat ligt de moderne mens. Hij begeert in feite niet een persoonlijkheid te zijn, hy duikt liever in de massa onder en ont doet zich zo van zijn verantwoordelijk heid. Daarin ligt het gevaar voor de echte democratie. Het accent valt zo al minder op de individu, verplaatst zich al meer naar de groep, naar de massa, naar de staat. Niet alleen politiek, maar ook iaal-economisch. Omdat een kudde niet regeren kan, noch politiek, noch economisch, komt alle macht ten slotte handen van enkele „herders". Dat is meestentijds het einde van de democratie. Het heeft de schy'n, dat de West-Euro- »se democratie die weg op gaat. Dat zal haar ondergang zijn. Tenzij Tenzij men weer beseffen gaat, dat de ens geen kuddedier is, niet als massa is geschapen, maar als individu, als beelddrager Gods. Wanneer dat weer be seft wordt, wanneer de relatie God-mens ver gezien wordt, dan zullen als gevolg daarvan alle verhoudingen weer zuiverder worden. Als de Christenen dit eer goed zien en beleven, dan zul- daardoor anderen In de strijd voor re democratie overeind houden. Daarom moet het Christelijk, het schriftuurlijk geluld veel meer gehoord worden. Niet alleen bij ons maar ook over de grenzen. Dat zal verbazing wek ken, zoals het enige weken geleden in Straatsburg verbazing wekte, maar het zal zijn dienet doen. Hier ligt een taak voor de kerken, voor ize Christelyke politieke partijen, voor het C N V. en dus en allereerst voor ons persoonlijk. er de Christen aan de democra tie de voorkeur geeft, dan is dat niet, idat de Bijbel de democratie zou voor schrijven, maar dan ia dat omdat hij onder een democratisch bestel zijn per soonlijke verantwoordelijkheid Jegens God en daarin ook jegens zijn medemen sen in allerlei samenlevingsverbanden het beste beleven kan. WEERBERICHT Enkele buien Tot morgenavond verwacht De Bilt: Wisselende bewolking met vooral aanvankelijk enke le buien, hier en daar met onweer. Matige, later in het Noord-Westen van het land vrij krachtige wind. vanavond nog Zuid-Oostelyk. overigens Zuid-Westelyk. Lagere temperaturen daa vandaag. (Opgemaakt te 10 uur) ZON EN MAAN Zondag: zon 5.42—19 40; maan 191*— )6 uur. Maandag: zon 5 4419.38; msa 20.03—6-27 uur. 27 Aug. V.M. 4 Sept. LK.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1950 | | pagina 1