Jliettun» £eiftsrl)c ÖTauranl
Laat een commissie op
aggressor aanwijzen
Amerika weerlegt de belachelijke
beschuldiging van Peking
Formosa de
Westerling opnieuw te Brussel
ontdekt
Individu en
Rood offensief bij Masan voor
doorbraak naar Poesan
Wist U
Amerikaans hospitaalschip in
dichte mist gezonken
gemeenschap
ZATERDAG 26 AUGUSTUS
BUREAUX: liogewoerd 103
Dir. en redactie: TeL 20408. Abon
nementen: Tel. 22710.. Advertentie
afdeling: TeL 23375.
Postrekening: 58936.
ABONNEMENTEN: f 4.50 p. kwartaal;
f 1.50 per maand; f 0.35 per week.
ADVERTEN 1'IEN: t 0.18 per millimeter
(Bü contract belangrijke korting)
DIRECTIE: F. DIEMER
CHR1STEL11K-N ATION AAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
„SUwtMstlrt h ificMmo
mgo hert in tcgjjcospott"
Een en dertigste laargang No 8207
S. Payne Best zèlt
OVER
't Vehlo-incident
Over rode grijparmen gesproken I
Amerika heeit bij monde van Warren Austin aan Trygve Lie doen weten,
dat het een onderzoek ter plaatse naar de kwestie-Formosa door de
Ver. Naties zou toejuichen. Deze commissie zou goed werk kunnen doen,
teneinde de beschuldigingen van Amerikaanse aggressie, gericht tegen
een „integraal deel van Chinees grondgebied" te weerleggen. Amerika
kan zelf niet het initiatief tot een dergelijk onderzoek nemen, maar, indien
de Veiligheidsraad de kwestie-Formosa in studie zou nemen, dan wil
Washington daar gaarne aan medewerken. Dit is dus de Amerikaanse
reactie op de poging, die Peking bij de Ver. Naties had gedaan om
Washington een hak te zetten.
Welke was deze Chinese zet dan ook
weer? Wel, de heer Tjoe en Lai, minis
ter van Buit. Zaken van rood China,
eiste in een „telegrammetje" aan de Ver.
Naties de terugtrekking van alle Ame
rikaanse strijdkrachten uit Formosa,
terwijl rood China tevens verklaarde,
dat het vastbesloten is, dit zelfde For
mosa te bevrijden uit de grijparmen der
verfoeilijke Amerikaanse aggressie
Wij wijzen er nog eens met nadruk op,
in welk een verbijsterende mate de com
munisten de kunst verstaan dewaar
heid te verdraaien. De Amerikaan War
ren Austin heeft ontkend, dat Formosa
Chinees grondgebied is. Er komt daar
geen oorlog, zeide hij, tensij iemand zijn
toevlucht tot de wapens neemt. In die
wateren beschermt Amerika slechts de
neutraliteit. Van Amerikaanse aggres
sie is geen sprake. De zenvende vloot
was daar slechts naar toe gezonden om
dat het eiland het toneel was van een
conflict met het vasteland. Een uitbrei
ding van het conflict op Formosa zal de
strijdkrachten der V.N. op Korea be
dreigen.
Amerika erkende, dat er momenteel
geen juridische status voor Formosa
vastgelegd is. Daarover dient men
internationaal niveau te beslissen,
diplomatieke kringen te Londen ziet
in het beroep van rood China op de
Ver. Naties een poging, om onenigheid
tussen de Westelijke mogendheden te
stichten. Inderdaad, zijn de standpunten
van Engeland en Amerika in de kwestie
Formosa nog niet verzoend.
Vermelden wij nog, dat volgens dr
Moord na 15 jaar
opgehelderd
Wegens een vijftien jaar oude moord
op haar echtgenoot, een zekere J.W., is
te Leeuwarden een vrouw gearresteerd-
De man overleed in 1935 in zijn wo
ning. Daar de huisdokter afwezig was,
gaf diens plaatsvervanger het vereiste
attest betreffende de doodsoorzaak af.
Zonder dat men aan moord dacht, werd
het stoffelijk overschot begraven. Een
van de zes kinderen uit het gezin is
getrouwd met L., die toendertijd gede
tineerd was- Tegen deze L. had de we
duwe van J. W. wel eens losgelaten, dat
haar man „naar de andere wereld ge
holpen was", doch L. hield dit steeds
voor zich. De recherche krëeg evenwel
een draad in handen en thans heeft de
vrouw bekend, haar man te hebben
vergiftigd.
Wellington Koo, de ambassadeur van
nationalistisch China te Washington, de
dreigende invasie op Formosa wel niet
vóór het begin van het volgend jaar zal
worden uitgevoerd, omdat over drie
weken de weersomstandigheden
een dergelijke opratie reeds te ongun
stig worden. Deze prognose blijft uiter
aard geheel voor rekening van deze
Chinese ambassadeur. Strategische voor
spellingen zijn aan de orde van de dag!
De Kortenaer naar
Nieuw-Guinea
Jamin doet nieuwe aanval
op Nederland
De thuisreis van HM.'g Kortenaer uit
Indonesië zal langs havens van Nieuw-
Guinea gaan. Ook zal het schip enige
buitenlandse havens aandoen.
Intussen heeft de bekende communist
Jamin, Indoneslsoh lid van de gemengde
Nieuw-Guinea-commissie, voor leden
van het Indonesisch parlement een aan
val op Nederland gedaan en beweerd,
dat het Nederlandse bestuur aldaar ko
loniale en slechter is dan het bestuur
in Nederlands-Indië is geweest. Hij
meende, dat de verbreiding van de Is
lam en van andere godsdiensten een gun
stige invloed heeft gehad op de ontwik
keling der bevolking. Ook zeide hij, dat
de Rooms-Katholieke missie en de Pro
testantse zending verdienstelijk werk
hebben vericht door de oprichting van
ziekenhuizen en scholen.
Jam-in noemde voorts de verklaring
van gouverneur Van Waardenburg dat
negentig procent der bevolking pro-
Nederlands is. een leugen. Het is jam
mer voor Jamin. dat de vertegenwoor
digers der bevolking het met de gou-
Met pijl en boog tegen de tanks uit China?
Drie jongens door trein
e gegrepen
Oude man op onbewaakte overweg
bij Dordrecht gedood.
Drie jongens van ongeveer tien jaar, die
gistermiddag per fiets de onbewaakte
overweg aan de Oudendijk te Dordrecht
overstaken, werden door een diesel-elec-
trische trein gegrepen. Hoogst ernstig ge
wond zijn ze naar het ziekenhuis over
gebracht.
Vermoedelijk hebben ze door een
schuurtje, dat vlak bij de overweg stond,
de trein niet zien naderen. De wagen
voerder remde uit alle macht, doch de
fietsen werden een eind meegesleurd en
totaal vernield. Na veertig minuten op
onthoud is de trein doorgereden naar
Eindhoven. De namen van de jongens zijn
Jacobus Lelieveld, Anton Lagerwey en
Jacobus Wilhelmus Eckhardt, allen uit
Dordrecht.
Enkele uren na dit ongeluk werd de
70-J. landbouwer A. in t Veld uit Dubbel
dam door een trein gegrepen en gedood
op de onbewaakte overweg over de Bui
tendijk, aan de grens van de Dordtse Bies-
bosch. De man stond met zün zoon te
wachten, tot een goederentrein gepas
seerd zou zUn. Toen de trein voorbö was,
stapte de zoon op de flets en waarschuw
de zijn vader, dat de trein uit Breda
aankwam. De oude man bevond zich
echter al bij de rails en werd door de
trein dertig meter weggeslingerd.
Geen gevechten te
Menado en Balikpapan
Een oud-KNIL-man doodgeschoten
Aneta verneemt van betrouwbare zijde
te Soerabaja, dat er geen incidenten zou
den zijn geweest te Menado en Balik
papan Wel is in Menado een militair van
voormalige K.N.I.L. doodgeschoten.
Ook zijn er te Menado „moeilijkheden"
geweest.
WERKGEVERS ZOEKEN CONTACT
IN AMERIKA
Voor het opnemen van contact met
Amerikaanse werkgevers vertrok giste-
een delegatie uit de besturen
het Verbond van Ned. Werkgevers
het Centraal Sociaal Werkgeversverbond
met de Nieuw Amsterdam naar de Ver.
in. waar ZÜ veertien dagen zal
blijven.
Er gaan op het ogenblik allerlei geruchten over Tibet, maar wdt er precies
aan de hand is, dringt nog niet officieel uit de Aziatische wereld tot het
Westen door. Vast staat evenwel, dat het communistische China machtige
legers heeft samengetrokken aan de Tibetaanse grenzen. Wat zal de rege
ring van Tibet doen? Zal zij de rode springvloed kunnen weerstaan? De
Tibetanen hebben uiteraard geen machtig wapen-arsenaal, zoals China,
terwijl Amerika noch Engeland hier militaire kracht kunnen ontwikkelen.
Tibet heeft mannen, die op bergpaardjes rijden en die gewapend zijn met
pyl en boog. Daarmee zijn geen tanks te bestrijden.'
Nog vier fregatten naar
zeehelden genoemd
Komw evenals De Bitter en Van Amstel
uit Amerika
Van de zes fregatten, die door de Ame
rikaanse Marine worden overgedragen,
zijn thans de Van Amstel en De Bitter
Nederlandse dienst, Hoewel de
Hij zal zich nog beter verstoppen en wil rust
"TJE KLOPJACHT DER JOURNALISTEN op Westerling maakte, dat zijn
U verblijfplaats in Brussel niet lang onbekend bleef. In de loop van de
dag vonden de journalisten gisteren door een lek in de veiligheidsdienst, overige schepen nog niet door de Kon
uit dat hij in een hotel bij het noordstation logeerde. Met de rust van M"toe z£n hebben, zij
i reeds nu hun namen ontvangen. Zij wer-
Westerling, die beweerde, sinds Dinsdag met geslapen te hebben, was hetden genoemd naar de zeehelden Dubois
i toen gedaan.
De hele middag was het een gaan en
komen van Belgische en buitenlandse
persmensen, die Westerling, gekleed in
zijn pyjama, ontving in zijn kleine kamer
tje van Hotel Royal du Nord. Westerling
zal naar een ander hotel vertrekken en
I zich beter verstoppen. Hij verwacht, dat
I zijn vrouw dezer dagen naar Brussel zal
1 komen en hij verlangde naar rust, want
dat had hij in geen tien jaar gehad. De
rust in de gevangenis te Singapore was
i een andere dan hij wenste.
Meester Malik met zijn
liniaaltje
Gisteren kwamen de „leerlingen"
van de Veiligheidsraad te Lake Suc
cess weer bijeen op het schooltje,
waar meester Malik met zyn liniaal
tje op de lessenaar sloeg. Hy gaf, ter
variatie, opdracht de toespraken van
hemzelf, de Britse vertegenwoordiger
en diens Amerikaanse collega in het
Frans te vertalen. De leerlingen
luisterden gehoorzaam twee uur lang.
Toen meester Malik hiermede gereed
was, begon hij, vermoedelijk uit ver
veling, Amerika maar weer eens van
aggressie te beschuldigen.
Er was volgens hem maar één
„bovenmeester" in de wereldpolitiek
en dat was Stalin! Stalin was het,
die op de meest vreedzame wijze, het
communisme naast het kapitalisme
wilde laten voortbestaan. Maar
dat wilden Amerika en Engeland niet.
Malik probeerde daarna nog aard
rijkskundeles te geven door China te
behandelen, maar hjj bedacht zich op
eens en wilde het schooltje sluiten
tot Maandag. De Amerikaan Austin
maakte bezwaar en ging op zijn beurt
lesgeven over Formosa. In slaperige
stemming togen de leerlingen huis-
waart*!
Hij heeft zijn diensten aan de Verenigde
Natiën aangeboden. Radio-Hilversum
heeft hem enige malen verzocht, te spre-
naar dit heeft hij niet aangenomen,
daar hij dit op het ogenblik ongewenst
acht en hij zich in België niet met de poli
tiek mag bemoeien
Toen hij eergisteren op weg was naar
de Luxemburgse grens, wist hij nog niet,
dat hij in België blijven moöht. Dit deelde
hem in Bastenaken méde. Hij was
d naar Korea te gaan en wees er op
dat Korea een afleidingsmanoeuvre is. Als
in Indonesië eenmaal lucht-, land- en zee
bases gevestigd zijn door de Sowjefc-Unie,
dan is het Zuiden van de Stille Oceaan
verloren, zeide hij. Hij wees er op, dat de
wereld slechts bestaat uit een democra
tisch en communistisch deel. Als het de
mocratische deel gesloten wordt, zal
iemand geneigd zijn, toevluoht te zoeken
in het communisme.
Aanmeldingen voor
Korea
Hoewel, gelijk wij reeds eerder heb
ben gemeld. Maandag 21 Augustus de
aanmelding is gesloten voor beide com
pagnieën. die d? regering overweegt ter
beschikking van de Verenigde Naties te
stellen voor de strijd op Korea, groei!
het aantla vrijwilligers nog steeds. Dat
komt doordat aanmeldingen van hen, die
zich bij hun afdelingscommandant heb
ben opgegeven, nu in Den Haag binnen
komen en doordat velen van hen, die
zich vóór 21 Augustus hebben opgegeven,
nu de aan hun verstrekte invulformu-
lieren terugsturen. Tot nu toe zij
totaal 2166 aanmeldingen binnen. Een
definitief cijfer is dit echter nog steeds
niet.
In haar beleid t.a.v. de lonen en prij
zen heeft de Finse regering gisteren
motie van vertrouwen gekregen met 101
tegen 85 «temmen.
NA DE STAKINGEN
De (lege) kous op de kop
Aan de Koreaanse Zuidkust:
McArthur zet alles op het spel om daar
de „Noordelijken" tegen te houden
CORRESPONDENT VAN REUTER aan het Koreaanse front meldde,
dat Amerikaanse infanteristen zich voor Masan, een belangrijk strate
gisch punt aan de Zuidkust, hebben ingegraven. Men verwacht daar een
hevig offensief van de communistische troepen, ten einde een doorbraak
te forceren in de richting van de haven Poesan. In het communiqué van
McArthur wordt toegegeven, dat dit komende offensief een reëele be
dreiging inhoudt.
der V.N. over de 38ste breedtegraad zou
den trekken in de richting van Mand-
sjoerije.
België zendt bataljon
Ook België heeft thans besloten troe-
;n naar Korea te zenden en wel een ba
taljon van ongeveer 1000 vrijwilligers. De
zeestrijdkrachten van het Gemenebest
hebben thans 10.000 man in het Verre
onder dienst, van wie 7000 man
in de Koreaanse wateren.
Vroedvrouw stal morphine voor
eigen gebruik
Een 44-j. vroedvrouw, de wed. M V.
s te Apeldoorn gearresteerd, daar zij ir
het ziekenhuis ampullen met verdoven
de middelen, in hoofdzaak morphine,
ontvreemdde om ze zelf te gebruiken.
t 1676), Van EwijCk (t 1686), De Zeeuw
(door Witte de With uit zijn ambt ont-
1650) en Van Zijl (t 1697). De
Amerikaanse namen van de fregatten
■aren Gustafson. Stern, O'Neil en Eisner.
De namen Van Amstel, De Bitter. Du
bois en Van Ewijck werden ook gedra
gen-door vier mijnenvegers, die behoor
den tot een serie, waarvan de namer
begonnen met de eerste letters van het
alfabet. Deze mijnenvegers zijn in de
afgelopen oorlog verloren gegaan. Tot
deze serie behoorden ook de Abraham
Chrijnssen, Pieter Florisz, Jan van Gel
der en Abraham van der Hulst, die nog
dienst doen. De namen De Zeeuw en
Van Zijl doen als scheepsnamen voor
het eerst hun intrede in de Kon. Marine.
In de eerst volgende dagen zal de situa-
e aan het front bij de Zuidkust de bij
zondere aandacht trekken. Met bezorgd
heid vraagt men zich af, of de troepen
der Ver. Naties sterk genoeg zullen zijn,
de doorbraakpogingen der Noordelij
ken door een directe aanval te verijdelen.
Een Amerikaans kolonel verklaarde al
thans: „Ik weet. dat de aanval de beste
•rdediging is. doch wij zijn niet sterk ge-
jeg. Alles wat wij kunnen doen. is trach-
•n de Noordelijken tegen te houden".
Een grote slag bij Masan zou McArthur
kunnen nopen, troepen aan het Noorde
lijk front te onttrekken en aldus
grootscheeps offensief aldaar uit te
ken. Bij het Noordelijk gelegen Taegoe
schijnt, als wij de berichten der Rod<
die der V.N.-troepen tegenover elkaar
plaatsen, de toestand betrekkelijk station-
nair te zijn.
Krachtiger steun van
Rood-China?
Een woordvoerder van het Amerikaan
se leger te Washington heeft verklaard,
dat twee Chinese communistische legers
in de richting van de grens tussen Mand-
sjoerije en Korea zijn gedirigeerd. Ook
zijn berichten ontvangen, dat uit de
Mandsjoerijse haven Dairen 120 zware
tanks naar Noord-Korea onderweg zijn
Voorts heibben in Antoeng, een haven aar
de rivier de Yaloe, aan de grens tussen
Mandsjoerije en Korea, de Chinese com
munisten alle schepen opgevorderd. Chi
nezen werden gemobiliseerd om oorlogs
materiaal naar Noord-Korea over te
brengen. Nog meerNoord-Koreaanse
industrieën zouden naar Mandsjoerije
worden overgebracht!
Militaire functionarissen te Washing
ton hebben op dere= alarmerende berich
ten reeds commentaar geleverd. Zy be
twijfelen het of de rode Chinese troepen
zich In Zuld-Korea by de Noord-Koi
se strijdkrachten zullen voegen. Een
vroegtydlge deelname van rood China aar
de Koreaanse oorlog wordt niet verwacht
Wel is men van mening, dat de Chinese
troepenbewegingen een voorzorgsmaat
regel zijn voor het geval de strijdkrachten
DAT volgens dr R. W Ironside in Lon
den, het gevaar voor longkanker voor
zware rokers wordt vergroot door het
gebruik van aanstekers met benzine.
DAT een K L.M.-gezagvoerder boven
■de Atlantische Oceaan een vliegende
schotel heeft waargenomen, doch het
volgens de steward een plastic schoteltje
is geweest, dat hij had laten vallen
DAT de Amerikaanse luchtmacht
thans beschikt over een parachute met
ingebouwde hersenen", n.l- een para
chute, die precies weet. wanneer zij
zich moet openen, indien vliegers een
gevaarlijke sprong maken van grote
hoogte uit zeer snel vliegende straal
vliegtuigen.
DAT de Australische regering 5 jaar
een huishoudster zal betalen voor Betty
Sara te Bellingen (Nieuw-Zuid Wales),
die verleden week een vierling kreeg.
DAT Engeland in de maand Juli werd
bezocht door 94.000 toeristen
DAT Jack Smart, die door Hollywood
was gehuurd als „dikke man vai
pond" bij aankomst in de filmstad 260
pond bleek te wegen en op staande
ontslag kreeg, tenzij hij kans zag, op
dag 10 pond af te vallen.
DAT de plaatselijke afdelingen van de
Oost-Duitse Socialistische eenheidspertij
binnen 10 dagen op moeten geven, welke
leden de 16-delige uitgave van Stalins
werken hebben besteld en welke
DAT de heer B. E- Martin, een Engelse
fabrikant, een soort helicoptère gaat
vaardigen, die echter veel eenvoudiger
wordt gemaakt, n.l. met de motor
een motorfiets, en deze „Hoppicopter"
een snelheid van 80 km kan behalen
maar f 2200 kost.
DAT er in Transvaal een groot tekort
is aan Engels sprekende onderwijskrach
ten.
DAT enkele kleine jongens met spirit
in de Rochussenstraat in Den Haag
„kinder-kermis" organiseerden ten bate
van de t.b c.-bestryding en zij maar
f 73 voor dit prachtige doel afgedragen
hebben.
Spoed achter Duitse
herbewapening
Dr Heinrioh von Brentano, het hoofd
an de Duitse delegatie bij de Europese
Assemblée te Straatsburg, heeft ver
klaard, dat West-Duitsland bereid is deel
te nemen aan een. Europee*leger .ander
gemeenschappelijk politiek gézag. Echter
Ran van de vorming yafi één Duits lêgér
onder Duits bevel geen sprake zijn.
De Amerikaanse 'Hoge Commissaris,
John McClóy. heeft bondskanselier
Adenaner de verzekering gegeven, dat
diens voorstellen inzake de herbewape
ning van We6t-tDultsland, door de Ge
allieerde Hoge Commissie met spoed in
behandeling zullen worden genomen.
Resumerende kan men concluderen, dat
aanval op Duitsland door Amerika
beschouwd zal worden als een aanval op
de Pactlanden.
AMSTERDAMS GEZIN HAD
ANGSTIGE UREN BIJ ENGELSE KUST
De heer en mevrouw E. Schram
Amsterdam met hun negen, zeven er
jaar oude zoontjes, die zich met
jacht Amie 2 bij de kust van Essex
(Eng.) in nood bevond, zijn door
Brits schip gered Het jacht maakte
water en- toen het Britse schip het
deke, waren de opvarenden uit
macht aan het pompen en hozen.
Britse Dakota neergestort
In de staat Keleanta op Malakka is
een Dakota van de *Britse luchtmacht
met 11 inzittenden neergestort. Men
vreest, dat de bemanning om het leven
is gekomen.
Aanvaring in Baai van San Francisco
Ongeveer 545 drenkelingen dreven in #t water rond
NA EEN AANVARING IN DICHTE MIST met het vrachtschip Mary
Luckenbach is gistermiddag het Amerikaanse hospitaalschip Bene
volence (11.000 ton), met vermoed el. 545 opvarenden aan boord, tijdens
een proefvaart in de baai van San Francisco gezonken. Over het aan
tal slachtoffers is nog geen definitief cijfer bekend gemaakt. Tegen
middernacht bleken minstens 8 personen te zijn omgekomen, maar er
worden nog 125 opvarenden vermist.
De aanvaring geschiedtoen het maakt had met het onderzoek
vrachtschip (8.162 ton) de haven
San Francisco verliet en de Benevolence
juist binnenstoomde De gevolgen waren
ontzettend. Het hospitaalschip werd
midscheeps getroffen en liep direot vol
water. Binnen een half uur was het ge
zonken. Een geredde matroos vertelde,
dat de mist zo ddcht was, dat men geen
meter voor zich uit kon kijken. „Er was
geen andere mogelijkheid om gered te
worden, dan maar over boord te sprin
gen." aldus een matroos, die door een
sleepboot was opgepikt. Allerlei sche
pen. vissersboten, een kustwachtschip
en een torpedoboot, die zich in de nabij
heid van de plaats des onheils bevonden,
namen terstond aan het reddingswerk
deel. Dit werd evenwel door de dichte
mist ten zeerste belemmerd.
Een tragische bijzonderheid is. dat
men juist gistermorgen een begin ge-
Grotere Raad van State
voorgesteld
De regering stelt in een wetsontwerp
voor, het maximum aantal leden van de
Raad van State te verhogen tot veertien.
Thans zijn er tien leden. Vóór 1934 gold
hetzelfde maximum. De afdeling voor
geschillen van béstuur dreigt met werk
overladen te worden, doordat zij in een
aantal nieuwe wetten is aangewezen als
beroepsinstantie.
mogelijkheid hoe radarstations óók
dienstbaar te maken voor het binnen
loodsen van schepen bij dichte mist.
De haven van San Francisco is thans
voor alle verkeer gesloten.
Twee ton schade door brand in
textielfabriek
Voor meer dan 200.000 schade were
gisteravond aangericht door een brand ir
een textielfabriek te Enschedé De span
raamafdeling met kostbare machines er
zeer veel textiel gingen in vlammen op.
Voor het bedrijf, waar 130 man werk
zaam zijn, betekent dit een ernstige handi
cap, daar het textiel het eerst de span-
raamafdeling moet passeren.
Spanje krijgt Ameri
kaanse dollars
Het Amerikaanse Huis van Alge va a
digden heeft een lening van 62 5 millioen
dollars voor Spanje goedgekeurd. Het
wetsontwerp is thans naar de Senaat
doorgezonder President Truman heef.
zich indertijd tegen een dergelijke le
ning uitgesproken.
Tevens heeft het Huis de Marshall
hulp voor 1950/51 met 200 millioen
minderd en in totaal 2.250 millioen toe-
gestaan.
Wie vandaag in de wereld rondziet, be
merkt, dat de democratie bezit is haar
specifieke karaktertrekken te verliezen.
is, zo schreven we een vorig maal
politieke kwestie maar ook een
geestelijke. Allereerst een geestelijke.
Want omdat de geesten veranderen, ver-
ndert ook de politiek. Wel heeft poli
tiek steede te maken met de feiten, met
de nuchtere werkelijkheid, maar de
vraag, hoe ik daarop reageren zal is toch
steeds afhankelijk van mijn geestelyke
instelling.
Datzelfde geldt van onze houding
tegenover de democratie. Democratie is
begrip, het is ook een vorm. Maar
een vorm legt een Christen zich niet
Het gaat om de inhoud van de
n. van het begrip. In onze tijd en ook
daarvoor reeds krijgt dat begrip steeds
andere inhoud. Wat de een demoera-
ïoemt, acht de ander revolutie. Spaak
heeft een ander begrip van democratie
dan de volgeling van Groen. Churchill's
le is anders dan die van wylen
president Roosevelt. Toch zijn ze allen
democraten. Het sterkst komt die be
gripsverandering wel tot uiting in de
Russische democratie, die met werke
lijke democratie alleen de naam gemeen
heeft.
Nu kan men de democratie op ver
schillende manieren omschrijven. Men
nadruk laten vallen op de recht
matige volksinvloed, men kan als voor-
kenmerk laten gelden het be
schermen van de rechten der minder
heden. of het opkomen voor do rechten
ens, ten slotte is naar onze me
ning alles terug te brengen tot de ver
houding tussen individu en gemeenschap.
Deze verhouding was in de middel-
uwen scheefgetrokken ten gunste van
de gemeenschap. De individu ging onder
in de gemeenschap, in de totaliteit. Niet
alleen in de kerk maar ook op maat-
echappelijk gebied (de gilden), op het
terrein van kunst enz. Dat vloeide wort
uit de allesoverheersende positie van de
kerk als middelaar tussen God en men-
De reformatie heeft hierin een grote
omkeer gebracht Niet door omwentelin
gen op politiek of maatschappelijk ter
rein, maar allereerst door het zuiver,
schriftuurlijk stellen van de rechtstreekse
relatie van de mens tegenover God. Door
dat de reformatie afwees de collectieve
oordelijkheid van de kerk en
daartegenover stelde de persoonlijke
erantwoordelijkheid jegens God. be
merkte ze, dat de individuele mens zich
ook zijn verantwoordelijkheid jegens de
te beter ging realiseren. Daardoor
n er verandering in de verhouding
de burger tegenover de overheid,
voltrokken zich wijzigingen op econo
misch gebied, in het culturele leven. Men
Het de gemeenschap niet los, maar redde
de individuele wijheid en daarin ook de
•rantwoordelijkheid van de Ohristen-
DAt Tëförmatorlsch beginsel ia in d§
loop der eeuwen geweld aangedaan Men
heeft het beginsel van de persoonlijke
irrijheid gaarne aanvaard, maar het los
gemaakt van de persoonlijke verant
woordelijkheid jegens God en zo de ge-
meensohap met elkander uit het oog
erloren. Men heeft de consequenties
liervan kunnen zien op het staatkundig
terrein, maar ook op het economisch ge
bied met zijn kapitalistische excessen,
zijn kartel- en trust-vorming, zyn uit
buiting enz.
De persoonlijke vrijheid of die van een
bepaalde groep overheerste zo, dat de
gemeenschap er aan werd opgeofferd.
En de reacties daartegen, hoewel ze meer
"in eens zuiverend werkten, droegen
leestentijds de kiem van de wanverhou
ding individu-gemeenschap reeds in rich,
omdat ook zij niet uitgingen van de
schriftuurlijke verhouding God-mens.
Ook daar werden de rechten van de in
dividuele mens losgelaten, liet men de
persoonlijke erantwoordelijkheid vluch-
het collectivisme van een klasse.
Dat ligt de moderne mens. Hij begeert
in feite niet een persoonlijkheid te zijn,
hy duikt liever in de massa onder en ont
doet zich zo van zijn verantwoordelijk
heid.
Daarin ligt het gevaar voor de echte
democratie. Het accent valt zo al minder
op de individu, verplaatst zich al meer
naar de groep, naar de massa, naar de
staat. Niet alleen politiek, maar ook
iaal-economisch. Omdat een kudde
niet regeren kan, noch politiek, noch
economisch, komt alle macht ten slotte
handen van enkele „herders".
Dat is meestentijds het einde van de
democratie.
Het heeft de schy'n, dat de West-Euro-
»se democratie die weg op gaat. Dat zal
haar ondergang zijn. Tenzij
Tenzij men weer beseffen gaat, dat de
ens geen kuddedier is, niet als massa
is geschapen, maar als individu, als
beelddrager Gods. Wanneer dat weer be
seft wordt, wanneer de relatie God-mens
ver gezien wordt, dan zullen als
gevolg daarvan alle verhoudingen weer
zuiverder worden. Als de Christenen dit
eer goed zien en beleven, dan zul-
daardoor anderen In de strijd voor
re democratie overeind houden.
Daarom moet het Christelijk, het
schriftuurlijk geluld veel meer gehoord
worden. Niet alleen bij ons maar ook
over de grenzen. Dat zal verbazing wek
ken, zoals het enige weken geleden in
Straatsburg verbazing wekte, maar het
zal zijn dienet doen.
Hier ligt een taak voor de kerken, voor
ize Christelyke politieke partijen, voor
het C N V. en dus en allereerst voor ons
persoonlijk.
er de Christen aan de democra
tie de voorkeur geeft, dan is dat niet,
idat de Bijbel de democratie zou voor
schrijven, maar dan ia dat omdat hij
onder een democratisch bestel zijn per
soonlijke verantwoordelijkheid Jegens
God en daarin ook jegens zijn medemen
sen in allerlei samenlevingsverbanden
het beste beleven kan.
WEERBERICHT
Enkele buien
Tot morgenavond verwacht
De Bilt: Wisselende bewolking
met vooral aanvankelijk enke
le buien, hier en daar met
onweer. Matige, later in het
Noord-Westen van het land
vrij krachtige wind. vanavond
nog Zuid-Oostelyk. overigens
Zuid-Westelyk. Lagere temperaturen daa
vandaag. (Opgemaakt te 10 uur)
ZON EN MAAN
Zondag: zon 5.42—19 40; maan 191*—
)6 uur. Maandag: zon 5 4419.38; msa
20.03—6-27 uur. 27 Aug. V.M. 4 Sept. LK.