Vereenvoudiging kan ook verwarring
tot gevolg hebben
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
1
MAANDAG 24 JULI 1950
Sergeant G. van Bree
gehuldigd
Drumband Nat. Reserve in de Kerkstraat
in Den Haag
(Van een onzer verslaggevers)
Het was een hele drukte in de Kerk
straat in Den Haag, waar Zaterdagmid
dag voor zijn woning werd gehuldigd de
serg.-maj. v. speciale dienst G. v. Brce,
aan wie het te danken is, dat de Natio
nale Reserve thans een drumband bezit.
De directeur, kol. J. Termaten, lt.-kol.
Th. Stols en vele anderen waren tegen
woordig. Er werden woorden van waar
dering gesproken, mede in verband met
het feit dat de heer Van Bree thans
voorbereidselen treft tot het oprichten
van een eigen militair orkest. Er waren
bloemen, er was muziek door de drum
band o.l.v. serg.-maj. Tesink en ten slot
te sprak ook de voorzitter van de Haag
se Ver. v. Oud-Illegalen, de heer A. v.
Dam, zijn dank uit voer de grote op
brengst ten bate van het Voorzienings-
fonds, die cp de onlangs gehouden feest
avond door toedoen van de drumband
werd bereikt. Ook deze spreker over
handigde de heer en mevrouw Van Bree
een bloemenhulde, en hierna begaf men
zich naar binnen, waar de feestelijkhe
den in de huiselijke kring werden voort-
Zaterdagmiddag heeft een onbekende
gever sergeant-majoor Van Bree 'n gift
overhandigd voor de op te richten kapel.
Zij, die dit voorbeeld willen volgen, kun
nen gireren op no. 23444 t.n.v. G. van
Bree. Kerkstraat 37a.
Olof en Kfebbers opvol
gers van Adolphe Poth
Zoals we reeds enige tijd geleden meld
den. zijn de violisten Herman Krebbers
en Theo Olof, beiden te Amsterdam, aan
gezocht ais opvolgers van de scheidende
concertmeester van het Res. Orkest.
Adolphe Poth. Olof en Krebbers hebben
deze benoeming in principe aanvaard,
maar de definitieve aanvaarding afhan
kelijk gesteld van de voorwaarde, dat zij
met hun gezinnen woonruimte in Den
Haag zouden kunnen krijgen en dat hun
gelegenheid zou worden gegeven tot so
listisch optreden. In verband met dit
laatste overweegt het bestuur van het
Res. Orkest een regeling, waarbij Olof en
Krebbers op een derde van de door het
orkest te geven concerten samen zouden
concerteren. Bij de ene helft van de over
blijvende concerten zou dan Theo Olof
als eerste concertmeester fungeren en bij
de andere helft Herman Krebbers.
Zaterdagavond is mgr F. B. J. M.
Filbry, plebaan van de kathedrale basi
liek van Sint Bavo en proost van het
kathedrale kapittel in Haarlem plotse
ling overleden.
Documentatie-afdeling van het
oorlogsmuseum te Overloon
geopend
In tegenwoordigheid van vele burger
lijke en militaire autoriteiten is Zater
dagmiddag in Overloon de ducumentatie
afdeling van het Nederlandse oorlogsmu
seum geopend. Generaal-Majoor D. A.
v. Hilten gaf een overzicht van de inrich
ting van de afdeling, die geheel is inge
richt voor de sectie krijgsgeschiedenis
van de Generale Staf.
Rode haan kostte in luni ruim
twee millioen
De directe brandschade gedurende de
maand Juni wordt geraamd op ƒ2.348.930.
Er kwamen in totaal 30 grote branden
voor, elk met een schade van ƒ20.000 of
meer. Bij deze branden werden 28 men
sen gewond, waarvan 11 leden van het
brandweerpersoneel. De handel en de in
dustrie leden met 13 branden een schade
van ƒ1.048.700. In slechts 8 gevallen kon
de brandoorzaak niet worden vastgesteld.
Te Tegelen is overleden pater H.
Rongen, bekend auteur in de R.K. gees
telijke kringen.
De kleinhandel in Mei
Volgens het economisch instituut voor
de middenstand hadden bijna alle takken
van de kleinhandel in Mei j.l. een be
vredigende omzet, o.m. dank zij Pinkste
ren en Moederdag. Kruideniers, slagers,
banketbakkers en bakkers hadden enige
vermindering van omzet vergeleken bij
April. Ten aanzien van Mei 1949 was er
alleen in het banketbakkersbedrijf da
ling van omzet.
De omzet der slagers daalde in Mei 8
pet. bij April, de geldomzetten waren
47 pet. hoger dan Mei 1949. Textiel steeg
14 pet. zowel ten opzichte van April j.l.
als van Mei 1949. doch niet minder dan
32 pet. der berichtgevers had een lagere
omzet dan Mei 1949.
%De geldomzetten in de schoenhandel
waren 19 pet hoger dan in April j.l. en
27 dan Mei 1949. De parenomzet steeg
van April op Mei met 32 pet., en de ge
middelde ODbrengst daalde van f 15.62
tot f 14.42, damesschoenen van f 21.75 tot
f 18.77.
De omzet van sigaren, tabak e.d. toonde
een geringe daling die van sigaren enige
stijging De omzetten waren 4 pet. hoger
dan Mei 1949, de sigarenomzet daalde
17 pet., die van sigaretten en tabak ste
gen resp. met 23 en 9 pet bij Mei 1949.
Samenwerking Nillmij. en Arnhem
Het Nillmij-concern en de N V. Levens-
verzekeringmij. „Arnhem' hebben be
sloten tot algehele samenwerking, waar
bij elk der drie maatschappijen zelfstan
dig rechtspersoon blijven en de Neder
landse Mij der „Nillmij van 1859" als
holdingcompany optreden. De Indische
Nillmij zal zich concentreren oo de In
dische zaken. Het kapitaal der Ned
Nillmij zal tot f4 millioen worden ver
hoogd en aandeelhouders Indische Nill
mij en Arnhem krijgen gelegenheid
tot inwisseling hunner aandeelen in Ned
Nillmij, tot volstorting en tot verdere
deelneming.
Franse „kameraden"
op reis
Tijdens het weekeinde hebben circa
77 Franse communistische afgevaardig
den hun paspoort aangevraagd en de
meeste visa golden landen achter het
„IJzeren Gordijn". Het rechtse blad
„l'Aurore" meent, dat de communisten
voorzorgsmaatregelen treffen voor het
geval, dat het land zich zou moeten ver
dedigen tegen een buitenlandse vijand.
De Jap Togo overleden
Sjigenori Togo, een der meest voor
aanstaande Japanse leiders uit de tweede
wereldoorlog, is op 68-jarige leeftijd
overleden. Togo, die in 1948 tot 20 jaar
gevangenisstraf veroordeeld werd we
gens oorlogsmisdaden, overleed in de
Soegamo-gevangenis. Toen Pearl Har
bour werd aangevallen, was hij min. v.
Buitenl. Zaken.
H.M.'s „Van Speyck", heeft het 800
ton metende Noorse ms. „Arnoy". dat
85 mijl ten Oost-Noordoosten van Aru-
ba's Noordpunt hulpeloos ronddreef, op
sleeptouw genomen naar Oranjestad.
Stadsnieuws
„Tuinstadwijk" met vacantie
Ook de buurtvereniging „Tuinstad-
wijk" benut het kampeerseizoen; al ziet
de lucht er niet best uit.
Vanochtend is een bus met ongeveer
65 kinderen van de leden naar Noord-
wijkerhout vertrokken, waar zij 4 da
gen in tenten zullen doorbrengen op het
kampeerterrein „Het Centrum". Er gaat
een tiental leiders en leidsters mee, waar
van enkelen zijn vooruitgereisd om
kwartier te maken. De onderneming ver
eist heel wat organisatie. Zo wordt het
eten bij de leden van de vereniging thuis
gekookt, waarna het tegen de avond naar
Noordwijkerhout wordt gebracht.
Op 11 Augustus sluit het bestuur het
zomerwerk. Dan gaan drie touringcars
met ca 120 kinderen op weg naar „Oud
Valkeveen". Het belooft een goede va
cantie te worden.
Nieuw-Guinea-commissie blijft nog
aan het werk
De Indonesische leden der gemengde
commissie voor Nieuw-Guinea blijven
in strijd met hun aanvankelijk voorne
men nog tot het einde dezer maand m
Nederland. Zij hebben hun werk nage
noeg gereed en de Nederlandse leden
hopen in de loop dezer week hun rapport
voltooid te hebben.
NEDERLANDSE MATROOS BIJ BAZEL
VERDRONKEN
Dezer dagen is de 16-jarige Neder
landse matroos F. J. Jaarsma in de Rijn
bij Ba^el verdronken. De jongen gleed
uit op het dek van een Nederlandse
vrachtboot en viel in het water. Het stof
felijk overschot is nog niet gevonden.
ZOETERMEER
Jaarvergadering voetbalver. D.S.O.
De voetbalvereniging D.S.O. hield de-
:r dagen Haar jaarvergadering in „De
Jonge Prins". Bij de verkiezing van de
bestuursleden hebben thans de volgende
leden zitting in het bestuur: v. Steen
huizen, voorzitter, Jac. Rozenboom, se-
ins, W. Huurman, penningmeester,
J. Henneken, H. J. Henneken, M. J. van
Kuilenburg, A. Nuhm en C. Blaazer. Als
leden van de elftalcommissie werden ge
kozen de heren A. van Elleswijk, J. Knij-
nburg en J. van Rijs. Voor de Zater
dagmiddagcompetitie als elftalcommissie
de heren W. Westhoek, A. Maaskant en
J. Dorst. Tot leden van de kascommissie
werden benoemd de heren H. Parlevliet,
L. Viergever en C. Slootweg.
De contributie werd vastgesteld voor
gehuwde personen op 1 en ongehuwde
ïrsonen op 1.50 per maand.
Als leider van het eerste elftal werd
gekozen de heer P. de Goede.
Demonstratie van „Pro Patria"
De gymnastiekvereniging „Pro Patria"
geeft op 29 Juli a.s. haar jaarlijkse open
luchtuitvoering op het terrein van D.S.O.
Op 5 en 6 September zijn hier
Oranjefeesten.
Heeft Basic-English enige waarde in de practijk
OP ALLE INTERNATIONALE BIJEENKOMSTEN ondervindt men telkens de
moeilijkheid dat men elkaar niet of slecht verstaat. Een Engelsman is In 't
algemeen geen groot talenkenner en al begrijpt hy het gesproken Frans min of
meer, behoorlijk spreken doet hy deze taal zelden. Nu heb ik nog slechts twee
talen genoemd, maar veel ingewikkelder wordt de zaafe, wanneer men vergade
ringen belegt, waar tal van nationaliteiten zyn vertegenwoordigd, temeer, indien
de verschillende volkeren er een erekwestie van maken slechts hun eigen taal te
spreken of dit althans wensen te doen ten einde niet te worden misverstaan.
Indertijd heeft Mussolini zijn afgevaar
digden opgedragen slechts in het Itali
aans te spreken, wanneer ze aan inter
nationale vergaderingen deelnamen. In
de U.N.O heeft men last genoeg van deze
talenrijkdom en tracht men die last te
verminderen door van het gesprokene zo
snel mogelijk vertalingen te laten ma
ken. Maar dit blijft een min of meer ge
brekkig hulpmiddel. Geen wonder dan
ook dat men getracht heeft een andere
uitweg te vinden. Het gaat niet gemak
kelijk de verschillende sprekers zo ver
te brengisn dat ze hun nationale trots af
leggen en allen in dezelfde taal hun re
devoeringen houden. Tot dusverre is dit
niet gelukt, ten dele omdat dan één der
talen de voorrang zoumoeten krijgen,
b.v. Engels of Spaans, wat door sommi
gen als een achteruitzetting van hun
moedertaal zou worden gevoeld Ten dele
ook ligt de moeilijkheid in het feit dat
men een taal niet in korte tijd grondig
k,an leren.
Het zou voor de hand liggen een
kunsttaal, b.v. Esperanto te kiezen, maar
ook daartegen worden door sommigen,
m.i. grotendeels denkbeeldige, bezwaren
gevoeld.
Slechts 850 woorden
Na al de bovengenoemde overwegin
gen is iemand op de gedachte gekomen
één der moderne talen zó te vereenvou
digen dat ze gemakkelijk kon aangeleerd
worden, doordat men het aantal woor
den tot een minimum beperkte en zien
verder met omschrijvingen behielp. Dit
is de grondslag, waarop het Basic-Englis\^
berust. De naam is duidelijk- Men neem*,
als basis een zeker aantal Engelse woor
den, zó gekozen, dat het weinig moeite
kosten zal deze opzettelijk primitief ge
maakte taal te leren. Bij die schijnbaar
schrandere oplossing der talenkwestie
heeft men echter één grote fout gemaakt.
Het is stellig geen kunst iemand zo ver
te brengen dat hij dit Basic-English kan
spreken en zelfs dat de hoorders hem
verstaan. Maar dit alleen is niet voldoen
de om een gesprek te voeren. Want men
moet ook het antwoord van de toegespro-
kene verstaan. En hierop loopt de zaak
vast- We nemen aan dat de gemiddelde
ontwikkelde Engelsman enige duizenden
woorden voor zijn dagelijkse gesprekken
nodig heeft. Nu bevat het Basic slechts
18 werkwoorden, terwijl in de gewone
spreektasl de werkwoorden 25 tot 33 pet
van de totale woordenschat uitmaken
In het geheel omvat het Basic slechts 850
woorden. De spraakkunst bestaat#uit 7
regels. Maar om met deze woorden eer
gesprek te voeren moet men zijn toe
vlucht tot allerlei hinderlijke omschrij
vingen nemen. Nu is het natuurlijk vooi
een Engelsman, die over de gehele En
gelse taalschat beschikt, zo goed als on
doenlijk het Basic aan te leren. Want hij
zal bij elk woord dat hij bezigt, zich
telkens moeten afvragen of het woord
dat hij gebruikt, wel in het Basic voor
komt. Dit is in de practijk zo goed als
onmogelijk. Maar doet hij het niet, dan
zal natuurlijk degene die alleen het Basic
heeft geleerd, hem niet verstaan- Als dus
b.v. een kenner van het Basic een -
gelse krant koopt, zal hij er weinig
begrijpen en een gesprek van twee En
gelsen zal hij evenmin kunnen volgen.
Er komt nog iets bij.
Nieuwe Testament.
Mian heeft het Nieuwe Testament in
het Basic vertaald, maar men had be
halve de standaardwoorden van die taal
nog 150 speciaal Bijbelse woorden nodig
om de vertaling tot een goed eind te
brengen. Voor de exacte wetenschappen
gold dit in gelijke mate. Men moest ook
daar telkens zijn toevlucht nemen tot
uitbreiding van de woordenschat. Voor
de economische wetenschap was dit
hetzelfde- Om deze taal dus algemeen
min of meer bruikbaar te maken, moest
men zeker tot het dubbele aantal va
oorspronkelijxe woordenschat komen- En
ondanks dit. kreeg men vertalingen, die
de sfeer van de oorspronkelijke tekst
geheel verknoeiden. Hoe denkt men b.v.
over eon vertaling van Joh. 3 die al
dus luidt: „How is it possible for a man
to be given birth when he is old? Is he
able to go into his mother's body a
second time and come to hirth again?"
Of deze: Simon, son of John: have you
love for me? Yes, Lord, you have
knowlegde that I have love for you..
Men kan mij tegenwerpen dat de sfeer
van de Bijbel heel bijzonder is. Maar ik
haal een paar andere zinnen uit het
dagelijks leven aan: „Je bent koortsig
wordt": „You 're in an unhealthy
dition"- „Voel mijn pols" luidt: „Takp
the rate of my heart". De priester ver
taalt men door: The servant of the churc'n.
De officier: The person in military
authority. Deze voorbeelden zouden met
een groot aantal vermeerderd kunnen
Maar erger is nog dat 400 van de meest
gebruikte Engelse woorden niet in het
Basic voorkomen. Daarbij zijn b.v. can,
shall, ask, tell, understand, home, people,
huy, husband, few, many, may. always,
become, eat, die, read, listen, stand.
IJet spreekt vanzelf dat men voor al
deze woorden omschrijvingen moet zoe
ken die de taal lichtelijk dwaas maken-
Daar komt nu nog bij dat bij het zo
genaamde frequentie-systeem dw-z. het
onderzoek naar de woorden die het meest
in de taal voorkomen, is vastgesteld dat
door een nauwkeurige keuze men met
3000 woorden 95 pet. van bijna elke En
gelse tekst kan lezen, met 2000 ongeveer
92 pet. en met 1000 toch nog 85 pet-
Liever Esperanto
Het is dus veel nuttiger het gewone
Engels te leren. Dan heeft men ten min
ste een gezonde basis, wat bij het Basic
stelilg niet het geval is. Men 'begint
dan niet met opzettelijke kromtaal.
Dat Basic wel eens is aanbevolen door
invloedrijke lieden zegt niet veel, in
dien het ten minste met deze aanbeve
ling gaat als met die van Churchill. Deze
had Basic aanbevolen, maar toen een re-
gerings-commissie met Prof Gilbert Mur
ray als voorzitter, van hem daarover
meer wilde weten, bleek tot hun pijnlijke
verbazing dat op het ogenblik van het
uitspreken der rede Churchill noch van
Basic English noch van Vocabulaire-
beperking in het algemeen, iets afwist-
Hij had dus, verleid door de mooie ge
dachte, de taal maar aanbevolen.
In de oorlog werd door de Nederland
se regering onder het personeel der Ma
rine en van de Handelsvloot een hand
leiding verspreid, dit boekje was geti
teld: „Basic English for Dutch students"
en voorzien van een waarderende inlei
ding van Dr Bolkestein. Ik hoop dat hij
ér toen meer van wist dan Churchill bij
gelegenheid der bovengenoemde rede-
Nadat de Engelse regering kennis ge
nomen heeft van de mening der deskun
dige op taalgebied en op het gebied der
vocabulaire-keuze, betreffende Basic En
glish, heeft zij haar belangstelling voor
dit kromtaaltje verloren „hoewel het
enige tijd zal duren voordat de invloed
van de Basic English Onderneming, die
een handelsonderneming is, geheel zal
zijn verdwenen".
Het Basic is nu ongeveer een kwart
eeuw oud. De uitvinders, Odgen en
Richards, schijnen thans ook wel in te
zien dat zij zich te veel van hun schep
ping; hadden voorgesteld. Men hoort al
thans niet meer dat zij er veel propa
ganda voor maken. Ik ben overtuigd
dat, indien er ooit een algemene om
gangstaal voor h'et internationaal ver
keer komt, het Esperanto een veel gro
tere kans maakt dan het nu langzaam
uitstervende Basic. Het eerstgenoemde
heeft een rijke, alles omvattende, logi
sche taalschat en het tweede een arme,
beperkte en vaak onlogische. De keuze
tussen deze twee kan niet moeilijk zijn.
Den Haag. Dr F. C. Dominicus.
Met dank aan God. Die
leven gaf en leven spaarde,
berichten wij de geboorte
van onze Kleinzoon
FREDDY
Woonark Eva.
Utrechtse Straatweg 39,
Jutphaas.
Fam. OUWERKERK
Oude Vest 215, Leiden.
1 1925 1950
1 Op 6 Aug. hopen mijn
I geliefde Ouders
1 J. C. DE BOER
I. G. DE BOER—Bins
I de dag te herdenken.
I waarop zij 25 jaar gele-
den in het huwelijk tra-
den.
1 Hun dankbare Dochter
I GERDA I. DE BOER
en Verloofde
1 Gelegenheid tot felicite-
I ren op Woensdag 9 Aug-
van 46 uur, Leidse-
weg 41.
1 Voorschoten.
Gebr. Treubstraat 1.
Heden nam God van ons-
weg, na een smartelijk
lijden, onze innig gelief
de Zoon. de Heer,
JOHANNES GULAY
in de leeftijd van 41 jaar.
Mevr( Wed.
M. A. GULAY—
Koreman.
Leiden, 23 Juli 1950.
Pieter de la Courtstr. 49.
De teraardebestelling
zal plaats hebben Woens
dag 26 Juli a.s. op de
Algemene Begraafplaats
Kerkhoflaan te 's-Gra-
venhage om ongeveer
11 uur.
werd plotseling
uns weggenomen,
ïze grote droefheid,
lieve Moeder, Be
huwd- en Grootmoeder,
Behuwddochter, Behuwd
dochter, Behuwdzuster
i Tante
JOHANNA MARIA
JONK—de Groot
Weduwe van
Johannes Jonk
i de leeftijd van ruim
57 jaren.
Gezang 136 5
"eldpn'A. JONK
M. JONK-Landwaajï
J JONK
J. G. JONK—
Krasenberg
C. J. JONK
J. JONK—Batelaan
J. C. M. JONK
cn Verloofde
G. J. JONK
en Verloofde
A. C. G. JONK
L. J. JONK
Kleinkinderen en
verdere familie.
Leiden. 23 Juli 1950.
Schelpenkade 11.
De begrafenis is bepaald
Heden overleed tot ons
aller leedwezen de Heer
K. REIJNEVELD
In leven Voorzitter van
het bestuur der Honds-
dijkse polder.
Zijn onbaatzuchtige
plichtsbetrachting zij
ons allen tot voor
beeld.
Namens het bestuur
der Ingelanden:
D. P. VAN LEEUWEN.
Loco Voorz.
J. N. KOOT. Best. lid
J. E GOEDHART.
Secr. penn.
Koudekerk aan den Rijn,
24 Juli 1950.
Heden overleed na een
kortstondige doch ern
stige ziekte, in haar
Heer en Heiland, onze
lieve Zuster, Behuwd
zuster, Tante en Vrien-
ZUSTER HILLEGONDA
VAN DONGEN
Hoofdverpleegster
van het Ziekenhuis
„Euüokia" te Rotterdam
Zij werd tot Heerlijkheid
opgeroepen na 31 jaar
dienen.
Rotterdam, 24 Juli 1950.
Condoleantie-adres Zr.
T. Sloff, „Eudokia",
Bergweg 323, Rotterdam.
Fam. VAN DONGEN
Fam. v. d. WERF
Fam. SCHEFFERS
Zuster SLOFF.
De rouwdienst zal D.V.
plaats vinden in de Ka
pel van „Eudokia"
Donderdag 27 Juli' a.s.
voormiddags 11 i
waarna de begrafenis
zal plaats vinden om
12 uur op de Algem. Be
graafplaats „Crooawjjk"
te Rotterdam.
Met diep leedwezen ge
ven wij kennis van het
overlijden van onze
Hoofdverpleegster, Me
juffrouw
HILLEGONDA
VAN DONGEN
in de leeftijd van 58 jaar.
Gedurende 31 jaren heeft
zij met veel liefde en
trouw zich gegeven aan
het werk der barmhar
tigheid in ons huis. Zij is
heengegaan in vrede.
Rotterdam, 24 Juli 1950.
Namens het Eestuur
van „Eudokia"
A. VAN RLIN DZN,
Voorzitter.
Dr P. F. LAMERIS,
Secretaris.
Namens het personeel:
Dr R. J. WOLVIUS,
Geneesheer-Directeur
H. C. FELDERHOF.
Adj. Directrice.
De Rouwdienst is be-
aald op Donderdag 27
- -na 11 v— A"
ZEILMAKERIJ
H. R. TROOST
Haven 14 Tel; 21664
Juli a
Kapel van „Eudokia".
De begrafenis om 12
uur op de Algemene
Begraafplaats „Croos-
wyk".
Adverteert in de Nieuwe Leidsche Courant
Opgetogen zagen de kinderen de hele
bekende omgeving onder zich doorschie
ten. „Kyk, ons huis, Maartje!" riep Gert-
jan. „En daar in de verte ligt Kruimel
dorp, zie je wel!" Ja, de kinderen kwa
men ogen te kort. De machine steeg
hoger en hoger. De huisjes en boompjes
leken wel kinderspeelgoed en daartussen
wisselden de groene weiden en de gele
korenvelden zich af alsof er allerlei ge
kleurde dekentjes lagen uitgespreid.
ertje kronkelde zich er doorheen
als een glinsterend lint. Het was in één
woord schitterend om te zien. Wat de
kinderen echter niet zagen was het ge
zicht van de piloot. Nee, dat stond niet
meer zo vriendelijk als enige ogenblik
ken geleden. Een geslepen glimlach
speelde om zyn mond en goedkeurend
keek hy naar de snelheidsmeter, die op
150 km stond.
(Wordt vervolgd).
