Nieuwe Leidsche Courant | 1950 | 18 juli 1950 | pagina 3

Biak, donkergroen oerwoud
in lichtgroene zee

„Uitspanning Na Inspanning" te Katwijk
aan Zee gaat jubileren

NIEUWE LEIDSCHE COURANT

DINSDAG 18 JULI 1950

Zet je zonnebril op, want de kalk
is verblindend wit

Indertijd beloofde ik nog nader over Biak te zullen vertellen; „omdat
ik daar nu geplaatst ben, hoop ik daartoe nog gelegenheid genoeg
te krijgen", schreef ik destijds. Dat was in Februari en thans in Juli
fmi ben ik er al weer weg; dus, logica van de koude grond! wordt
slai het tijd om mijn belofte in te lossen.

;nj Biak is op verschillende wijzen te typeren. Het ligt daar als een
°n°| schildwacht, die de Geelvinkbaai afsluit, als éen van de Schouten-
iej eilanden. Men kan zeggen: het is een koraalrif van behoorlijke af-
metingen; maar ook: het is een vliegbasis. En met beide qualificaties
typeert men het vrij aardig. We nemen beide typeringen nu maar in
31S combinatie en stellen ons voor, dat we het eiland naderen uit de lucht.

druk te geven. Laten we daarom Biak
ook nog eens wat minder hoogvliegend
benaderen. We komen met de boot aan.
wat iedere maand plaats vindt in de
richting van en naér Hollandia, de KF
M. Dan komt men uiteraard aan in de
haven. Maar stel U dat niet voor als de
haven van Rotterdam; er is slechts een
behoorlijke lange steiger, waaraan in
derdaad boten van vrij grote diepgang
kunnen meren.

Recht tegenover de „haven" ligt het
DVG-hospitaal, waar ook de militairen
worden opgenomen; een tweetal quon-
sets is daarvoor gereserveerd. Er wer
ken vier Europese zusters; in het zus
terhuis wordt iedere Woensdagavond
een bijbelkring gehouden, die ook door
de militairen bezocht wordt. In het
meer militaire gedeelte werkt naast de
„hospikken" een militaire zuster. Over
het DVG-werk zou nog heel veel te ver
tellen zijn, vooral door iemand, die
deskundig is; laat ik als mijn lekenm-
druk zeggen mogen, dat hier een enorm
mooi werk gedaan wordt, een werk van
barmhartigheid aan de bevolking. Maar
wat is het een weinig dankbaar werk
door de zo geringe zichtbare resultaten!
Mensen met afzichtelijke tropenzweren
worden er met succes behandeld; kleine
zwarte babytjes, ondervoed en met vieze
zere hoofdjes worden er weer zorgvul
dig opgekweekt; maar wat heeft het
allemaal voor duurzaam resultaat?

Na een paar maanden in de kampong
verkeerd te hebben zijn ze er vaak
weer precies eender aan toe.

Dit is geen werk, dat men voor de
tastbare opbrengst moet doen; het is
een werk voor de lange afstand, dat
eigenlijk in het geloof moet worden aan
gepakt, uit de barmhartigheid van Chris
tus.

Rechts van het hospitaal ligt V en V;

nHet is mooi stralend weer, nemen
we nu maar even aan; dat kan natuur-
i j lyk ook anders, maar dan is het niet
1 zo leuk meer en om geen griezelver-
srs) halen op te hangen, ga ik er maar van
j| uit. dat het stralend weer is. Reeds
g o' enige tijd, voordat we Biak in het zicht
we1 krijgen, zijn we al telkens over koraal-
rsW eilanden gevlogen en dat is een wonder-
va mooi gezicht Zo is het ook, wanneer men
zeii dan tenslotte Biak nadert; het donker-
groene oerwoud-tapijt. men spreekt
pre hier nog al eens gauw van „boerenkool",
is wat prozaïsch, maar toch niet
i geslecht getypeerd, omdat het donkerruige
lonj aanzicht inderdaad doet denken aan het
«loof van de boerenkoolplant dat don-
Wkergroene oerwoud ziet men omzoomd
door een vrolijk licht zeegroene af-
ens; zetting, waardoorheen weer donkerder
Kaïjgggroen plekt. Dat is de kenmerkende
ni8 aanblik van een koraal-eiland: het witte
te. I koraal strekt zich nog een eind onder
inn de zeespiegel door uit en aangezien het
Water geweldig helder is. geeft dit het
nan lichtgroene effect; de donkerder plek-
onDken geven dan zeer duidelijk zichtbaar
ve'saan, waar de zee weer veel dieper is.
nne Zo ziet Biak er uit de lucht uit:
ct een werkelijk heel mooi gezicht. Maar
aahdan cirkelen we omlaag, we scheren
is. lover de boomtoppen en we staan al op
strip En zet nu maar heel snel de
a' 1 zonnebril op. want alles, wat hier niet
kaaj begroeid is met bomen of struiken, is
van'verblindend wit. De wegen en de strip
3 iblakeren in de felle zon, zodat het pijn
nee» doet aan de ogen Een mens zonder
«zonnebril is op Biak een hulpeloos we
ipaszen! Maar we stonden op de strip, het
de| vliegveld. Hieraan ontleent Biak wel
ach} zijn betekenis.

I Vliegtuigbasis

Want doordat Biak een koraal-
eiland is, bestaat de grond ui'
harde karang, waarop hor»genaamr
wil groeien. Ja. natuurlijk die bo-
Maar het is mij nog steeds een
raadsel gebleven, hoe er nog zoveel
bomen groeien kunnen op zo'n volmaakt
leer) onvruchtbare grond. Het is immers uit
sluitend puntige, kartelige kalksteen-
grond, die men hier vindt. De bevolking
heeft dan ook nooit een bestaan kunnen
BER}vinden; de Biakkers moeten vanouds
zeerovend volk geweest zijn, voor-
jzover ze niet in hun onderhoud konden
de visserij.. In het binnen
band zal men dan ook tevergeefs naai
mensen zoeken; slechts aan de kust zijn
de kampongs te vinden. Alleen in de
jc. Japanse tijd zijn de mensen het binnen-
k jland ingetrokken: enkele verlaten kam-
pongs zijn de restanten daarvan, ze zyn
dus zo spoedig het maar kon, weer ver
laten om er de kust voor op te zoeken
Biak zou naar mijn mening dan ook
van geen enkele betekenis zijn en in de
zelfde onbekendheid hebben voortgeve-
geteerd als vroeger, ware het niet, dat
de Amerikaanse oorlogsleiding in het
iVerre Oosten het in beslag genomen
de aanval door de lucht op
(Japan Ze heeft er dan ook een drie
tal geweldige strips aangelegd, waar-
thans nog één in gebruik is. de
Beroekoe-strip.

Biak is dus een vliegbasis en ont
beend daaraan zijn betekenis. De Ame-
•ïkanen hadden het als aanvoerbasis be
doeld, terwijl Morotai, aan het Noor
delijkste puntje van Halmaheira gele
gen. de eigenlijke aanvalsbasis was
Vandaar dat hier zulke geweldige
voorraden aan vliegtuigen en automa
teriaal opgeslagen gelegen hebben. Daar
is thans niets meer van over; de auto-
Ti dump is er nog. maar er is niets bruik-
iijbaars meer in te vinden, of het moest
-zijn om er nog een slechtere jeep of
*8-tonner mee op te lappen. In De
cember was er nog één plaats te vin-
"den, waar de Amerikanen hun vliegtui-1 De eigenlijke aanleiding
'(en op een hoop gegooid hadden: daasl'1"?
lagen er misschien een 50 of 100 fik jj» "'^Werd. M„,

ja, dat is een echt Biakse term. Want
men verstaat hier onder ,.V en V" niet
hetzelfde als in andere streken hier in
de buurt. Meestal, hier in Hollandia b.v.
spreekt men over de „basis", maar
daaronder verstaat men op Biak weer
wat anders: Biak is nu eenmaal een
beetje apart. „V en V" is hier het lichaam
dat de oude dumpvoorraden van de
Amerikanen beheert en afwikkelt. Ik
begeef me daar niet verder in, want dat
is me te ingewikkeld.

Andeis dan andeis

Maar we willen liever niet rechts
van het hospitaal afslaan. maar
linksaf. Dan gaan we over een weg met
levensgrote gaten, want de wegen zijn
hier, evenals overal in Nieuw-Guinea,
erbarmelijk slecht. Maar ook hierin is
Biak toch nog weer even anders dan
anders. De Amerikanen hebben zich hier
aangepast aan de aanwezige omstandig
heden, i.e. de koraalbodem, die ze tot
een slecht soort beton hebben ver
werkt. Zo waren het oorspronkelijk
prachtige betonwegen, die hier bereden
konden worden, maar ze waren er niet
op berekend zo lang mee te moeten
Vandaar dat ze nu totaal kapot gereden
zijn. En dat is heel naar rijden.

We rijden, of botsen dan dus over die
weg, bij het KLM-hotel(l) duiken we
de niet meer gebruikte Sondo-strip op;
aan het eind daarvan vinden we weer
een weg. die we volgen tot de volgende
Biakse nederzetting, nadat we eerst een
weg rechtsaf, die naar de wél gebruikte
Beroekoe-strip leidt, „links" hebben la
ten liggen.

Een kathedraal

Maar die volgende Biakse nederzet
ting, daar gaat het nu om! Dat is nl.
het militaire kampement, de ..Base"
geheeten. De Base, dat is wat.

We ryden een machtig groot plein
p, het Kathedraalplein. Rechts lig
gen de barakken, waarin de troep is
ondergebracht, maar daartegenover,
ligt inderdaad de Kathedraal van Biak
En wat voor een Kathedraal! Hout met
een gegolfd plaatijzeren dak, een toren
tje met een 's avonds (soms) verlicht
kruis erop. en bij wijze van luidklok een
lege zuurstoffles. Daarop wordt iedere
avond om kwart voor zeven met een
hamer geslagen voor de Protestantse
dagsluiting, om 7 uur voor het RK
avondgebed. Daarop wordt 's Zondags
geramd, eerst 2 maal voor de mis, dan
voor de Protestantse kerkdienst

Om het kathedraalplein liggen voorts
de diverse dienstgebouwen en niet te
vergeten de cantine met postkantoor en
kapsalon.

is eens in het verleden een com
mandant van 3 VB. of zoiets geweest,
die gevoel voor humor had. Deze heeft
een prijsvraag uitgeschreven om alle
wegen en straten in het kamp namen te
geven. Zo is het kathedraalplein in het
aanzijn geroepen, maar zo zijn er nog
veel meer straten met typerende namen.
Achter de kerk is de Fricandellenbuurt,
dus geheten naar de daar lopende Rue

de Fricandeaux. Wandelt men deze af,
dan komt men uit op de Kromme Elle
boog. En deze loopt weer met kronkels
en bochten uit cp het korpsbureau met
de officiersmess; dan zijn we aan zee
Langs de zee loopt de weg. waaraan de
officiershutten staan en die de natuur
lijke, maar voor niet-Amsterdammers
ietwat compromitterende naam draagi
van Zeedijk. Daar heb ik gewoond. Op
no 3! En ik acht het me een eer!

Wat woonde ,e daar mooi! Wat een
pracht uitzicht had je daar op de zee
met al die verrukkelijke tinten groen!
Vaak heb ik 's Zondags met een clubje
kerkgangers na de dienst op het platje
voor de hut gezeten, zo nu en dan wat
zeggen en maar genieten. En wat kon
het daar 's avonds mooi zijn, als de
maan scheen! Enkele malen hebben we
op dat platje 's Zondagsavonds bijbel-
kring gehouden. Heerlijk koel was het
dan, hoewel we het toch warm kregen
van de zware bomen, die geplant en
weer werden omgezaagd.

Regen houdt schoonmaak

Maar wat kon het er ook waaien en
regenen! Berg je dan maar en kruip
maar achter in de hut, want tot halver
wege regende je nat. Ik herinner me
een Zondag. Ik had me al moeten haas
ten met de preek om voor de regenbui
de dienst beëindigd te hebben Maar om
zelf nog droog thuis te komen, dat red
de ik niet meer. Ik heb een uur zitten
schuilen en zag toen kans om betrekke-
droog naar huis te gaan. Toen in de
hut binnen, viel het me op. dat het
er zo schoon en opgeruimd uitzag; dat
is men niet gewend in een mannenhuis
houding! Bij nader inzien bleek
echter, dat de regen en de wind schoon
maak gehouden hadden. De schrijftafel
was nog nooit zo opgeruimd geweest,
er lag niets meer op, maar ergens ach
terin de hut lag op een hoopje een
natte substantie, die eens mijn papier
winkel geweest was.

Dat was de schaduwzijde, in dit ge
val de regenzijde van mijn mooie hut op
Zeedijk no. 3.

Ik geloof, dat ik het belangrijkste van
de Base wel genoemd heb. Maar er is op
Biak nog wel meer te beleven! De weg
loopt niet dood bij de Base. Ze wordt
nog veel slechter en komt uit in Nica-
dorp de naam zegt het al. daar zetelt
het Binnenlands Bestuur. Nica was im
mers de naam van het Nederlands Gou
vernement direct na de capitulatie van
Japan. In die tijd moet deze nederzet
ting ontstaan zijn.

Daar woont de HPB, het Hoofd Plaat
selijk Bestuur; daar is het postkantoor:
daar zijn de Chinese toko's. Maar voor
een eenvoudig militair is het daar te
deftig. Dus waag ik me daar maar niet

Ik houd me daar liever by de Base!

C. GLAUBITZ
Legerpredikant 434 Bat. GRPI.

„Wij kenden Holland al dooi Rembiandt"

Zwitsers journalisten-gezin,
op wereldreis, bezocht Leiden

Iets, wat wy helemaal niet van Zwitsers venvacht hadden, kwam ons een spor
tieve vrouw uit het land der Alpen meedelen: zy maakte met haar man, een Zwit
sers journalist, en haar 20-jarige zoon perzeilboot een reis om de wereld.

Wy ais Hollanders waren echter niet alleen verbaasd. Ook ln het vaderland van
de globetrotters heeft hun ondernemen de nodige sensatie verwekt. Zy, mevrouw
Scheck, toonde ons een aantal knipsels uit Zwitserse bladen, die hun plan voor
een wereldreis per zeilboot, waarover zy vyf jaar willen doen, in geuren en kleuren
beschryven. Bovendien bood zy ons een door haar man geschreven reisartikel aan.

de opbrengsten van dezea rtikelen zal dit ondernemende gezin gedurende de
komende vyf jaar leven.

iemand, die Frans of Duits
speekt?" Niemand kende Duits. Dan zei
ik: „Wij zijn Zwitsers" en.... iedereen

Een halve eeuw U.N.I.

Op 26 Juli een groot nationaal
muziekconcours

In de bezettingstijd maakte men een accooidje
met de „Gienzpolizei"

(Van c

i Wolfswinkel

u. heb ze niet geteld!), kris-kras door el-
l6Jkaar, met een verwoeste cockpit: naar

men zegt, hebben de Amerikanen in

ieder zorgvuldig een handgranaat ge-
91 mikt. Maar dat is een ander verhaal!

Thans is daar niets meer van te vinden;
-f slechts vindt men bij de Beroekoe-strip.
de brokstukjes. die daar in een oven

worden omgesmolten.

'J Biak is na de Amerikaanse tijd vlieg-
12} basis gebleven: de ML (militaire luchf-
_J vaart) sloeg er haar tenten op, op

Wel heel wat bescheidener schaal! Het

Is tot de huidige dag het oord van 3
VB, de 3e vliegbasis van de ML. Het
moet er in de jaren '46, '47. '48 een hele
bedrijvigheid geweest zijn, toen was er
zelfs een vliegschool met Pipercups, B-
25's en wat nog al meer voor typen
Vliegtuigen. Er was een tijd, dat 2 x per
Week de KLM doorkwam. Maar dat is
alles weer verleden en ook de historie
Van 3 VB is volgeschreven: in verband
met de reorganisatie (of liquidatie?) van
het KNIL.

|j Maar vliegbasis blijft Biak!

Het hospitaal
l Intussen, Biak mag een vlieg
basis zijn en daaraan zijn betekenis ont
lenen er is op Biak toch nog wel
een strip. Daar mij geble-
dat mijn verhaaltjes in de krant
weer naar Nieuw-Guinea terugkeren
ik extra trachten een juiste in-

J lenen -
[j| Iets mee
lJi|ken is.

medewerker, de heer Joh.
te Katwijk aan Zee)

Dit jaar om precies te zyn: op 4 December bestaat de Chr. muziekvereniging
„U.N.I." (Uitspanning Na inspanning) te Katwijk aan Zee vijftig jaar. Reeds nu
verkeert de aanstaande jubilaresse in feeststemming, getuige vooral het tegen
26 Juli uitgeschreven nationaal concours. En wie In Katwijk zou niet delen in de
vreugde van dit populaire harmonie-okest? By geen enkel feest en geen enkele
belangrijke gebeurtenis deed men een vergeefs beroep op U.N.I. Altijd weer kon
(en kan) men rekenen op deze zo populaire muziekvereniging, die ln haar klan
ken uitjubelt en vertolkt, wat In aller ziel leeft. Vele lezers zullen het dan ook op
prijs stellen, wanneer iets uit de bewogen geschiedenis van het corps wordt ver
teld. Vandaar dat we eens ons licht zyn gaan opsteken. Na een provisorische be
spreking met de heren N. Hoek, C. Sneyders en J. W. Zuyderduln, resp. eerste
voorzitter, eerste secretaris en eerste penningmeester van de vereniging, werd
besloten tot een persconferentie in intieme kring. Ook enkele veteranen, mannen
die de oprichting nog hebben meegemaakt, naren hierby tegeenwoordig.

t de oprich-i„Du Rhin" gegeven. De deurwaarder
tentoonstel-!Smit maakte in 1902 de
met muziek'het gezelschap. Een aantal dames be
ijverde zich, voor de jonge vereniging
vaandel te borduren. Dat waren m
onderwijzeressen met de akte handwer-

die

daan te halen? Oudergewoonte werd ook
leentje-buur gespeeld. Het corps van
Katwijk-Binnen was weer gaarne tot
hulp bereid.

Maar toch werd het toen velerj in het
zeedorp duidelijk, dat deze toestand niet
mocht voortduren. Daarom staken de
heren Arie Keus (nu overleden), N. Ver
kalk en C. Zwitser de hoofden bijeen en
besloten ze tot de oprichting van een
eigen muziekvereniging te Katwijk aan
Zee. Dat was op 2 September 1900.

De heren togen naar mr Schaap en
verzochten hem om een lijst met namen
van. hen, die geldelijke steun zouden kun
nen bieden. De eerste, die op deze lijst
intekende, was burgemeester De Ridder
(met ƒ25). De kunstschilder Jan Toorop,
toen in Katwijk woonachtig, wilde niet
voor de burgervader onderdoen en ver
raste met een bedrag van ƒ50. Op 4 De
cember 1900 werd de vereniging officieel
opgericht. In het bestuur namen o.a. zit
ting de heren L. Kruyt (voorzitter), W.
Verkaik (secretaris) en B. Dijkdrenth
(penningmeester).

Het aantal leden was zestien. Maar al
spoedig had men twintig instrumenten.
Het viel ln die eerste tijd niet mee, goede
spelers te vinden. Dus bleven vaak en
kele instrumenten onbezet.

Als dirigent werd aangezocht de heer
J. Hupkens uit Leiden (in 1946 over
leden), wiens mars „Met frisse moed"
ook de inzet was van het eerste concert,
een jaar later in de eetzaal van hotel

Aardige herinneringen uit de oude tijd
werden door de aanwezige
heren L. Kruyt, P. van Schie en N. Ver
kaik opgehaald. De dirigent werd per
avond beloond met... een gulden! Daarbij
kwamen dan nog de reiskosten: ƒ0.30
voor een retour met de stoomtram. De
wekelijkse repetities hadden plaats in de
z.g.n. „Franse school" aan de Sluisweg
(thans de Geref. school). De leden be
taalden per week een contributie
ƒ0.25. Nog niet eens zo weinig voc
tijd! Maar die kwartjes moesten dan ook
meehelpen, de schuld aan de heer Meer
burg af te lossen. Die had 625 voorge
schoten voor de instrumenten.

De heer Verkaik werd de naamgever,
Hij kwam op de gedachte van „Uitspan
ning na Inspanning" en zijn voorstel
vond veel bijval. Van de oprichters heeft
vooral de heer C. Zwitser veel gedaan
de U.N.I.-wagen aan het rollen te krijgen.
Toen eenmaal de noodzakelijke dingen
hun beslag hadden gekregen, verliepen
de werkzaamheden vlot. De leden kwa
men trouw op de repetities, de onder
linge omgang was prettig en gemoedelijk.

zochten dan óok naarstig alle pèrsonen,
iroor donateur in aanmerking kwa-
De oude dokter De Ruiter Zylker
zich voor een rijksdaalder per jaar. De
geestige heer Van Leeuwen waagde het
niet, de geneesheer te evenaren: hij werd
donateur voor f 2.49
Geregeld nam het corps deel aan con-
jursen en het gaf vaak uitvoeringen.
Op 3 October 1904 was er in Leiden een
muziekfestival. Niet minder dan 40 corp-
met 945 muzikanten, gedirigeerd
door de gevierde dirigent Van Geyp,
speelden bij die gelegenheid in de Stads
gehoorzaal. „Ik dacht', vertelde de heer
Van Schie, „dat het dak zou instorten"
Met de muziektent wilde het aanvan
kelijk niet erg vlotten Men moest zich
behelpen met een vlonder Pas ii
jaren '14 tot '18 verrees er 'n houten tent
voor het Badhotel Die was eigendom
de vereniging In 1929 werd in opdracht
van de gemeente een „echte" tent ge
bouwd voor de Emmastraat Deze viel in
1942 ten offer van de Duitse afbraakrage.
Over de nieuwe tent zijn de UNI-leden
niet erg te spreken. Het publiek kan
te dicht bij komen en vooral de jeugd

Het doel van de reis is om door mid
del van reportages, artikelen, foto's en
films hun landgenoten te vertellen van
de andere volkeren en landen. Zij ver
trokken op 21 Mei j.l. van Basel in hun
jacht Ailee-Caroline, zakten de Rijn af
en kwamen in Rotterdam terecht, waar
de zeewaardigheid van de boot terdege
onder de loupe werd genomen en., waar
zij voor het eerst kennis maakten mei
het Nederlandse klimaat. De heer Schecx
is niets te spreken over de Nederlandse
wind, die dan weer te hard, dan weer
te zacht is. Over iets, wat ons Nederlan
ders, al niet xneer verwondert, schrijft hij:
De barometer was tot 740 mm gedaald
en het onweer liet ook niet lang op zich
wachten- Onze 19 m hoge mast zwaaide
erg heen en weer en het touwwerk be
gon in het hout te snijden Verder wa
ren zij er getuige van, hoe een Engelse
zeilboot, die door de storm was over
vallen. door een vissersschuit de Rotter
damse haven werd binnengesleept. Zij
laten zich echter nóch door het Neder
landse klimaat, nóch door de ernstige
ongelukken, die een „fris Hollands
windje" kan veroorzaken, afschrikken
Zij voeren ook door het polderland naar
het IJsselmeer.

Deze tocht was echter niet gemakke
lijk. Kapitein Scheck sprak er zyn ver
bazing over uit, dat hier zo veel bruggen
waren. Dikwijls moest hy urenlang om
varen, omdat zyn mast, die niet neer
gehaald kan worden, niet onder de

bruggen door kon. Bovendienin

Holland is zo veel water, dat men zich
licht vergist, vond hij, en daarin konden
wij hem geen ongelijk geven-

Wat trof U nu het meest van Holland
vroegen wij in de vaste veronderstelling,
precies in de roos te schieten, te meer,
omdat zij tussen bergen en nog eens
bergen zijn opgegroeid.

Dan dat teleurstellende antwoord, dat
ons hart toch ook weer goed deed: „Och,
jaik doe veel aan kunstgeschie
denis en eigenlijk kende ik Holland al

van de tekeningen vanRembrandt"

Herr Scheck gaat even aan boord er
komt terug met een boekje, waarin .be
kende en onbekende Nederlandse schil
ders met de jaartallen er by vermeld
staan. „Ich bin nich eben ein Laic
seh'n Sie". Ook de gezichten van de Ne
derlanders vond hij precies zoals onz«
grote schilder ze in de Gouden Eeuw
uitbeeldde.

Op hun zeiljakken dragen zij de Zwit
serse kleuren en dat brengt ons op de
vraag, of zij moeilijkheden ondervonden
heb>bens omdat zij Duits spraken,
kleine, levendige Frau Scheck vertelt
haar bevindingen in geuren en kleui
Toen ik dit nog niet droeg vroeg ik altijd

veroorzaakt de muzikanten daardoor
veel hinder.

De eerste dirigent, de heer Hupkens.
nam afscheid in 1926. Na een kort inter
mezzo door diens zwager, de heer Den
Haan, nam de heer P. C. Langmuur in
1927 de leiding op zich. Nadat de heer
Ger- Dik de staf twee jaar had gezwaaid,
kwam in Januari 1948 de tegenwoordige
dirigent, de heer G. F. Kokelaar uit Rot
terdam, onder wiens bekwame leiding
het corps sterk vooruitgaat

Ook het bondsleven had de aandacht.
Voor 1927 was men bij de neutrale bond
aangesloten. Maar ds Kalkman, Ned
Herv. predikant, stelde de verenieing
voor een keus- „Wordt lid van de Chr.
bond van harmonie- en fanfaregezel
schappen", zo adviseerde hij, „anders
richt ik een Chr. vereniging naast u op".
Deze krachtige taal kon niet worden mis
verstaan: het corps boog het hoofd. Ds
Kalkman was de nieuwe voorzitter, de
heer A. van Dijk zijn secundus. De laat
ste is nog steeds ere-lid.

In 1929 gaf men voor de NCIRV in de

In het Katwijks te Katwijk

Donateurs

-et spreekt vanzelf, dat ook hier het
geld, de olie was, die de wagen gesmeerd
moest laten rijden. De bestuursleden be-

De heer i
Fiseher-Cafs uit Amers
foort bezochten dezer da
gen Katwijk en staken
zich daar in Katwijks
costuum. Mevr. Fischer-
Cats is presidente van
het comité „Inzameling
Nationale Volkskleder
drachten". Zoals toen uit
voerig in ons blad werd
gemeld, zijn de kleder
drachten en sieraden, die
het resultaat van deze
inzameling waren, het
vorig jaar op 19 October
aan H.K.H. Prinses Wil-
helmina aangeboden. De
heer N. van Beelen was
het, die voor de afdeling
Katrgijk zorg droeg. Van
daar dat mevr. Fischer
(met haar man) hem nog
eens kwam bezoeken. De
foto werd genomen op
de Zeeweg tegenover de
Stengelinstraat.

140)

wereld
Omgekeerde

lltp

IPS"

CsprigM P 1 8 8o. Coe—Ho^—

Kapel een kunstavond, waaraan ook
zangverenigingen meewerkten. De heer
Tolk was toen nog omroeper- Ook aan de
NCRV-landdagen te Apeldoorn (1938) en
te Rotterdam-Feyenoord (1939) werd
deelgenomen. Met vele andere dingen
leeft nog ln onze herinnering voort
mooie concert in de Kapel in het
jaar 1950. waarbij de heer Kokelaar zich
een groot alt-saxophoon-virtuoos betoon
de. Het is zeker een eer voor het corps,
dat de aanvoerder nu tevens tweede di
rigent van de Mariniers-kapel is ge-

Uniformen

In de jaren voor de tweede wereld
oorlog werd het de UNI-mannen duide
lijk, dat het toch eigenlijk niet aanging,

kende plotseling Duits".

Zij kunnen het niet goed begrijpen, dat
de Nederlanders liever geen Duits spre
ken- „Nederland heef: Duitsland toch
nodig als achterland". Als we vertellen,
wat wij tijdens de bezetting hebben mee
gemaakt, hebben wij de indruk, dat dit
slechts ten dele door hen wordt be-

Over één punt zijn wij het weer roe
rend eens: over de vrede. Waarom moet
er altijd oorlog zijn? Niemand wil het

entoch komt er telkens weer

strijdWij. einfache Leute, weten

toch nooit het rechte van de zaak

Collega Scheck geeft er maar de voor
keur aan rond te kijken op de wereld.
Hij heeft reeds lange tijd te Buenos
Aires gewoond en nu wil hij als een ge
woon man onder de volkeren leven. Zijn
boot kan 14 dagen achtereen op volle
zee blijven, is ingericht met een donkere
kamer voor de fotografie en aan boord
zijn ook apparaten voor radio-opnamen.

Zo trekken zij met de kat Peter de
wereld rond: van Nederland binnendoor
naar België, vandaar naar Engeland,

overal maar in een gewoon colbertje te
'erschijnen. In 1938 werd daarom een
grote uniformen-actie op touw gezet. Een
drie-daagse bazar bracht netto f 1300 op.
Hiervoor konden 40 uniformen worden
gekocht. (Hoe bestaat 't, zeggen wij in
1950).

In 1939 kwam de mobilisatie- Ook UNI
zorgde voor onze jongens en wel me',
enkele O. en O.-avonden in de zaal-
Gesink.. Een paar leden voelden zich al
spoedig niet meer bij de oude vrienden
thuis en verdwenen naar de Duitse poli
tie. Nooit keerden ze terug!

Een oproep, tijdens de bezetting,
lid te worden van de „Kuhuur-Kam-
mer", werd natuurlijk genegeerd. Toen
werd. UNI een vehboden vereniging. Zelfs
in clubjes van vier of vijf mocht
niet langer samenkomen, op poene
„algehele inbeslagname van instrumen
ten en uniformen". Deze doken toer
der, merendeels bij oud-voorzitter Koe-
lewijn in de Annastraat. Clandestien ging
men echter met de repetities door, op
de zolder van Parlevliet, bij Boogaards
aan de Voorstraat. Het geluid kon na
tuurlijk niet verborgen blijven, maar mei
de „Grenzpolizei" kwam men tot eer
accoordje. Die liet het oefenen ooglui
kend toe, omdat het corps gekscherend
beloofde, te zullen spelen, „als de Duit
sers de Krieg gewonnen hébben". Ook
„Irene" heeft nog een tijd als repetitie
lokaal dienst gedaan- Dat was na de be
vrijding. Nauwelijks was de capitulatie
er of de uniformen werden te voorschijn
gehaald en op Zaterdagmiddag 5 Mei 1945
klonk de eerste mars. Toen was het dub
bel feest in het zeedorp.

U.N.l.-zaal

Hoewel de Geref. Kerk buitengewoon
veel medewerking verleende ds Van
Boeyen verhuisde zelfs met zijn cate
chisanten naar een schuurtje in
Badstraat. alleen maar om UNI ongehin
derd in „Ierene" te laten repeteren, zon
der gewetensbezwaren voor burenge
rucht dus! drong zich toen de nood
zakelijkheid van*een eigen gebouw op.
Weliswaar trapten de catechisanten niet

schuurtje zat UNI toch wel wat dwj

Enfin, het gebouw heeft, dank zij veler
soontan-e actie en werkkracht, zijn be
slag gekregen De stucadoor W. van der
Luyt (altiid optimistisch) werd de gang
maker. Bij avond en nacht is er ge
zwoegd. De heer D. Verloop was archi
tect, de heer Jac van Duyn aanne
Van 23 April tot 7 December 1947 duur
de het werk. Toen kon het gebouw fees
telijk geopend. De UNI-leden waren
de wolken en de kosten vielen achteraf
nog mee. Men had gerekend op 40. het
werd 26 mille. Dat kwam ook. doordat
de materialen alle tegen inkoopsprijs
waren geleverd, soms zelfs cadeau ge
daan. „En ook die f26 000 komen er op
de duur uit", verzekerde men ons.

Zo marcheert UNI met zijn 45
kende leden vol moed voorwaarts, geleid
door de energieke, bekwame dirigent
een waakzaam bestuur. Behalve
reeds genoemde moderamen bestaat dit
nog uit de heren M. Erkelens (tweede
voorzitter). J. Haasnoot (tweede secre
taris), D. L. van Duyn (tweede penning
meester) en P. van der Plas (algemeen
adjunct).

En nu staat het concours, te geven
onder auspiciën van de Chr. bond,
de deur. Eén dag werd reeds gehouden
(te Goes). Het vervolg en slot is
Woensdag 26 Juli te Katwijk. Niet min
der dan 18 verenigingen dingen mee;
ongehoord groot aantal. De hoop is
maar op mooi weer en een goede
komst, want anders komt men er i
uit met de hoge kosten.

Plannen

We informeerden nog naar de verdere
olannen. Welnu, voorzitter Hoek
zekerde ons, dat UNI niets liever doet
dan het cultureel leven van Katwijks be
volking te dienen en op hoger peil
brengen. He spelen van marsen wil het
bestuur hoe langer hoe meer beperken
Ze werken niet opvoedend en bederven
meestal de smaak voor werkelijk goede
muziek. Het corps wil daadwerkelijk bij
dragen aan de vorming van het muzi
kaal begrip, ook en vo®ral bij de jeugd.

Op 14 Augustus zal het bestuur aan
een Zwitsers gezelschap, dat dan op
tournée is. en waarvan de leden naa
strand komen, een broodmaaltijd
bieden in de UNI-zaal.

Van gemeentewege is een verplaats
bare muziektent besteld. Daarvan denkt
men een dankbaar gebruik te maken.

De heer Verkaik sprak nog de hoop
uit. dat UNI binnenkort de eerste spade
voor Katwijks haven met vrolijke
ziek mag begroeten.

Tenslotte wensen wij de jubilerende
vereniging van harte geluk, bovendien
een maximum aantal punten op het
cours en voor de toekoms'.: onder Gods
zegen een gestadige groei in kwantiteit
en kwaliteit. Proficiat!

Frankrijk en dan door de Golf van
Biskaje en de Middellandse Zee naar de
Indische Oceaan. „Wir hoffen dort mehr
Sonne anzutreffen als im Norden",
schreef Herr Scheck In zijn artikeL Mis
schien is het hem tot troost, dat wy, be-
•rs van het (vry) hoge Noorden óók
vinden, dat er dit jaar wat meer zon
had kunnen zyn

Nieuw probleem
van wie is Labrador

Nazaten Rotterdamse reder maken er
aanspraak op.

In Amsterdam is dezer dagen opgericht
de Stichting „Labrador", die uit gaat
zoeken aan wie nu eigenlijk het grootst®
schiereiland van Noord-Amerika, Labra
dor, alsmede enkele andere landstreken
als Corte Real, toebehoren. Koning Stad
houder Willem 3 zou nl. in 1697 Labrador
hebben geschonken in altijddurende erf
pacht aan de Rotterdamse reder Joseph
de la Penha, die de Koning te hulp snelde
bij een schipbreuk op de Noordzee. Reeds
voor de oorlog hebben vele afstammelin
gen van De la Penha een actie gevoerd,
om hun rechten op Labrador te kunnen
bewijzen, doch tijdens de oorlog zijn
velen hunner omgekomen en de thans nog
levende nazaten pogen opnieuw, door het
opsporen van documenten, hun zaak sterk
te maken. Een der belangrijkste stukken,
de actie waarin Willem 3 Labrador in al
tijddurende erfpacht schenkt aan De ia
Penha, zou in het bezit zijn van de fami
lieleden, die de documentenjacht voeren.
Labrador is thans een dominion van Ca
nada en men maakt zich daar niet zo erg
bezorgd over deze actie, zo vertelde de
Canadese staatssecretaris, G. Bradley.

De paratyphus in Waalwijk

Vier positieve gevallen

Noodziekenhuis ln een kleuterschool

In verband met het optreden van de
gevreesde para-typhus in Waalwyk is
daar met medewerking van het Rode
Kruis een noodziekenhuis ingericht in
de kleuterafdeling der St TheresiaschooU
Er zijn thans vier positieve gevallen an
para-typhus en over 25 personen heeft
men nog geen zekerheid. De burgemees
ter van Waalwijk heeft er op gewezen,
dat de bevolking niet verontrust moet
zijn; het noodziekenhuis is er slechls,
omdat het plaatselijk ziekenhuis niet
voldoende accommodatie biedt, om de
patiënten geïsoleerd op te nemen.

Mijnenveld bij Eist
gevonden

Bij opmeetwerkzaamheden voor de
nieuwe Rijnspoorbrug tussen Oosterfeeek
en Eist werd een Duitse mijn aange
troffen. Bij verder onderzoek heden
morgen bleken zich tussen de spoorweg-
kunstwerken aan Oosterbeekse kant nog
zoveel verborgen mijnen te bevinden,
dat men haast kan spreken van een
mijnenveld. Er waren projectielen bij van
250 pond. De werkzaamheden zijn door
de Nederlandse Spoorwegen direct stop
gezet. De mijnopsporingsdienst zal de
mijnen ruimen.

Roem heeft haast met
Nieuw-Guinea

De Indonesische Hoge Commissaris in
Nederland, mr Moh. Roem. heeft de op
timistische mening uitgesproken, dat als
de souvereiniteitsoverdracht aan Indo
nesië op vreedzame wijze kon worden
geregeld, dit ook mogelijk zal zijn ten
aanzien van de overdracht der souverci-
niteit over Nieuw-Guinea aan de R.I.S.
Hij meende, dat het rapport van de
Nieuw-Guinea-commissie 20 Juli a.s. zou
gereed komen. De Nederlandse regering
is weliswaar gebonden aan toezeggingen
aan het parlement, maar hij hoopte, dat
de Tweede Kamer haar reces zou willen
afbreken ter behandeling van dit rapport
en dat de conferentie begin Augustus zou
bijeenkomen.

Aneta verneemt, dat Anak Agoeng Gde
Agoeng, dr Leimena en dr Soeparmo aan.
gewezen zijn als Indonesische vertegen
woordigers op die conferentie.

De R.I.S. vraagt niet om
vergoeding

Onlangs heeft de Nederlandse rege
ring inlichtingen gevraagd aan de R.I.S.
over de verklaring van een officiële In
donesische zegsman, dat de R.I.S. een
schadevergoeding van Nederland :ou
eisen in verband met het optreden van
kapitein Westerling.

Het daarop ontvangen antwoord kan
als bevredigend worden beschouwd, aan
gezien dit inhield, dat de verklaring van
de Indonesische voorlichtingsdienst on
juist is geweest. j