Slechts in enkele landen is de kansel
voor vrouwen opengesteld
De Kerkvoogd in
de nieuwe Kerkorde
Pei1-
NIEUWE LEIDSCHE COUHANf
t
DINSDAG 11 JULI 1950
Belangrijk rappor!
UfIE HET RAPPORT van de commissie van de Generale Synode der
Ned. Herv. Kerk, over „de vrouw en het ambt" leest, komt tot de
conclusie, dat de commissie er naar heeft gestreefd een ernstige studie van
het vraagstuk te maken. Interessant zijn ook de bijlagen, waarin de gege
vens omtrent de huidige stand van zaken in de kerken in het buitenland,
alsmede uit de geschiedenis der Ned. Herv. Kerk zijn neergelegd.
Terwijl ruim een eeuw geleden bijna
alle mogelijkheden voor activiteit der
op publiek terrein gesloten
ren, is het nu in de meeste landen met
Westerse beschaving of waar deze be
gint door te dringen, nog alleen de kerk,
die op dit punt principieel onderscheid
tussen mannen en vrouwen maakt, aldus
het rapport. Wanneer in de oecumeni
sche discussie over „ordination of wo
men" gaat, gaat het enkel over het pre
dikant- resp. priesterschap. In de laatste
25 jaar is het probleem telkens aan de
orde gesteld, vooral in de Anglicaanse
Kerk, waar men dit juist niet zou heb
ben verwacht, omdat daar de rooms-
katholieke tendenzen, zo zeer toonaan
gevend ztjn.
Een studiecommissie van de Angli
caanse Kerk heeft reeds in 1935 de open
stelling der bestaande ambten voor de
Vrouw afgewezen, maar in het bewuste
rapport vermeldde de commissie, dat
zü geen theologische-, physiologische- of
psychologische gronden voor deze afwij
zing had kunnen vinden. De afwijzing
geschiedde alleen op traditie en publieke
opinie, maar men was overtuigd daarin
de leiding van de Heilige Geest te zien.
In Duitsland is thans in één Landes-
kirche het volledig ambt voor de vrouw
opengesteld. De bekende bisschop dr
Dibelius moet eens erkend hebben, dat
de twee best bearbeide gemeenten in
zijn diocees die waren, die door een Vi-
karin verzorgd werden.
Op de in 1949 gehouden Synode van de
Eglise Réformée in Frankrijk is besloten
het ambt uitsluitend in bijzondere ge
vallen voor de vrouw open te stellen.
In Zwitserland is de toestand thans zo,
dat in enkele Duits-Zwitserse kantons
vrouwen ambten kunnen bekleden. In
Genève heeft een vrouwelijke theoloog
volle ambtsbevoegdheid en hier nemen
ook vrouwen deel aan kerkvisitatie.
Het probleem in de Scandinavische
landen is eveneens in studie. De Zweed
se commissie, die haar rapport binnen
kort zal publiceren, is in meerderheid
voor algehele openstelling van het ambt.
In Denemarken en Noorwegen is, tegen
het advies der kerkelijke colleges
de benoembaarheid van de vrouw tot
Êredikante, als wet aangenomen. In
lenemarken is hietvoor veel stof opge
waaid en dreigde zelfs kerksplitsing.
In de Amerikaanse kerken wordt het
vraagstuk van de vrouw en het ambt
Men schrijft ons van Hervormde zijde:
Er is sinds mensenheugenis in de Herv.
Kerk onderscheid tussen het zgn. „be
heer" (de kerkvoogdij) en het „bestuur"
(de kerkeraad met de hogere kerkelijke
•besturen). Niet alleen onderscheid, m
zelfs scheiding, tussen de stoffelijke
de geestelijke zaken. Alleen de laatste
zijn ingebouwd in het algemene kerk
recht.
De kerkvoogdij is vrijwel zelfstandig,
zelfs onafhankelijk van de kerkeraad van
haar eigen plaatselijke gemeente. Histo
risch is dit te verklaren uit het feit, dat
onze Nederlandse staat zijn bemoeienis
met de Herv. Kerk niet tegelijkertijd in
geestelijke en in stoffelijke zaken heeft
ingetrokken. In 1852 liet hij de eerste
los, maar in 1870 pas de tweede.
Welnu, toen „vadertje Stajit" zich
terugtrok, wist „moedertje Kerk" niet
dadelijk, wat zij met haar kinderen,
kerkvoogdijen genaamd, moest begin
nen.
Waren het wel haar kinderen,
zij zeggenschap over had? Zij beschouw
den zich gaarne als volkomen mondig.
Wel stelde een deel zich vrijwillig onder
toezicht van daarvoor speciaal in het
ander
zo belangrijk geacht. De
;n hier dikwijls vooraanstaande
plaatsen in alle kerkelijke activiteit in,
•om de vrouwen zich over het alge
meen niet zo voor de ambtsvraag inte-
Vaak algewezen
In ons land heeft tot ongeveer het be
gin van deze eeuw geen enkele vrouw
in enige kerkgemeenschap een ambt be
kleed, aldus het rapport. Het probleem
is ook niet aan de orde geweest in de
'en sinds de Reformatie, afgezien
van hetgeen in het Convent van Wesel
(1568) en de Synode van Middelburg
(15S1) betreffende de vrouw in het dia
conaat werd bepaald. Volgens het rap
port kunnen bepaalde uitspraken van
Calvijn ln zijn commentaren tot gevolg
hebben gehad, dat men zelfs nimmer
heeft overwogen, het vraagstuk aan de
orde te stellen.
De Synode der Ned. Herv. Kerk heeft
herhaaldelijk het verzoek om toelating
i de vrouwen tot het ambt afgewe-
i, al werd ln 1933 wel toegestaan, dat
vrouwelijke candidaten het hulppredi
kerschap kunnen uitoefenen en zo nodig
openbare godsdienstoefeningen kunnen
leiden.
Enkele leden van de commissie zijn
na onderzoek van een aantal gegevens
uit de practtyk tot de conclusie geko
men, dat alle ambtstaken evenzeer aan
de vrouw als aan de man kunnen wor
den opgedragen, en dat in het werk van
predikant zoveel verscheidenheid is, dat
er ongetwijfeld ook plaats is voor vrou
welijke predikanten. Er zijn aspecten aan
het ambt, zo zijn deze leden van oor
deel, die mogeiijk beter passen bij de
w dan bij de man.
De West-Europese
betalingsunie
Het werkkapitaal van de Europese be
talingsunie zal bestaan uit 350 millloen
dollars en ruim 100 millioen trekkings
rechten op België, waarvoor België
Marshall-dollars krijgt. In sommige ge
vallen zullen crediteurlanden slechts
Marshall-hulp ontvangen, als zij een deel
van hun betalingsoverschotten met de
unie laten vallen, hetgeen een verbete
ring kan betekenen voor Italië, Zweden
en Frankrijk, die grote sterlingsaldi heb
ben. Nederland en West-Duitsland moe
ten in tweezijdige onderhandelingen
vaststellen in hoeverre Nederland zijn
tegoed in marken kan gebruiken ter ver
effening van tekorten tegenover de unie.
Het goud- en credietquotum voor elk
land is 15 procent van zijn West-Euro
pese handel, voor België 12%. Hiervan
kan 60 procent door crediet en 40 door
goud worden afgewikkeld.
Een crediteurland verleent de unie tot
20 pet van zijn quotum crediet. Een
debiteurland krijgt 20 pet crediet. Voor
de volgende 20 pet moét het 1/5 in goud
voldoen en voor de rest ontvangt het
crediet. Voor de derde 20 pet is de ver
houding 2/5 goud en 3/5 crediet, voor de
4de 3/5 goud en 2/5 crediet en voor de
laatste 20 pet 4/5 goud en 1/5 crediet.
Einde van Londense staking?
Te Londen hebben nog eens 1500
vrachtautobestuurders het werk neerge
legd, zodat er nu in het geheel 5000 sta
ken of een vierde van het totaal, terwijl
de leiders dezer wilde staking dreigen,
dat er heden 15.000 man niet aan het werk
zouden gaan. Aan de andere kant wordt
melding gemaakt van onderhandelingen,
die twee uren geduurd hebben tussen de
secretaris van de transportarbeidersbona
Arthur Deakin en de stakingsleiders,
waarbij besloten werd het werk te her
vatten. De troepenmacht is met 2000 man
versterkt die in stromende regen kam
peren in Regentspark.
In Schotland staat tengevolge van een
staking het werk in 53 mijnen stil.
In de Sowjetzone van Duitsland is
een proces begonnen tegen 10 Duitsers,
die beschuldigd worden van economische
sabotage.
In Palazzo Venezia te Rome is een
internationale conferentie van vrouwe
lijke studenten geopend.
Van boeken en tijdschriften
„Het 25e uur" door: Virgil
Gheorghiu Uitgave: N. V. Uitg.
Mij „Pax" 's-Gravenhage.
Voor de bevrijding uit een denkwijze,
die het. wezen der menselijkheid in het
merg aantast, zijn openbaringen voor de
moderne mens nodig. Langs de weg van
redenering komt men niet klaar. De ont
wikkeling der technocratie is reeds zo
ver voortgeschreden, dat zeer veel men
sen niet meer in staat zijn, om de wer
kelijke problematiek van onze tijd an
ders te benaderen, dan langs de dwaal
wegen der slogans. „Wij zijn", zo profe
teert de schrijver van dit merkwaardig
boek „op weg naar het 25e uurhet
uur, dat eens zal aanbreken en waarin
de mens en zijn cultuur verloren zul
len gaan". De hoofdpersoon in dit
boek is een eenvoudige Roemeense
dorpsjongen Johann Moritz, die na veel
wederwaardigheden komt te behoren tot
de ongelukkigen, die men displaced per
sons noemt, een toestand, die de mens
verlaag*, tot nummer, zonder meer.
Het is verre van een gewoon oorlogs
boek (gelukkig!), maar het accentueert,
dat de rechten van het individu ophou
den, daar waar de bureaucratische or
dening begint, ook al voert men de de
mocratie in zijn vaandel en hiermede
heeft de auteur aan zijn oeuvre de ac
tualiteit gegeven, die het verdient
„In vlammende letters staat 't menete-
kel op onze wanden geschreven", aldus
één der critici.
Een der schitterende figuren in dit
boek, de priester Koruga, zegt: „de
technische maatschappij van het Westen
wil aan het leven een objectief doel
schenken en dat L de beste manier om
het leven te vernietigen". Inderdaad:
men heeft het leven teruggebracht tot
een statistiek, maar iedere statistiek
houdt geen rekening met wat in zijn
soort uniek is en naarmate de menshr-"i
zich ontwikkelt, zal het juist het unieke
van elk individu zijn, dat meetelt.
Het boek toont zonder enkele reserve
geroepen colleges, maar een ander aan> j1Qe de mens.onterende versenrik-
deel prefereerde het zgn „vrye beheer kingen karakteriStlek zijn van een sa-
Meer dan eens heeft deze situatie tot, menleving, die in wording is... de
moeilijkheden aanleiding gegeven. Het i teehimeratische maatschappij, die s -
is een langdurige twistvraag geworden menlevmgi waarvan het gelaat, de ma-
in de Herv. Kerk, of de Synode wel iets rfrinp
over de kerkvoogdijen te vertellen kon „Zijn wij op weg naar de ondergang?"
i zal de aandachtige lezer zich afvr&'
laatste der dagen, zult gij met verstand
daarop letten". Wij hebben ons geslacht
de meest ernstige waarschuwingen te
laten horen van een God, Die nadert
oor Zijn gericht.
Dit feit blijft.of wij ons al zenuwach
tig maken of in zondige luchtigheid
oort dartelen, het feit isGod komt.
Zijn wij dan op weg naar de onder
gang?Christus triumphator! Dat is
de enige troost, Hij komt om te richten,
voor al de Zijnen, zal Hij-zijn de
vinnaar, de grote bevrijder van
nood en doodwie met tranen zaaien,
zullen met gejuich maaien. Als we :n
deze rotsvaste zekerheid niet leven, dan
zou ik dit boek, als een ontroostbaar
stukje werkelijkheid moeten signale
ren, waarin het „25e uur" wordt gezien
als het laatste uur, dat komt wanneer
„zelfs de komst van een Messias niets
zou uitwerken, omdat een door de tech
niek beheerste wereld niets geestelijks
kan voortbrengen".
De auteur vergist zich ernstig, immers
de komende Christus wordt niet door
„de wereld voortgebracht" en daarbij
Hij heeft alle macht in hemel en op
aarde. En daarom: het staat anders voor
al degenen, wier hoop alleen is ge
vestigd op Christus en Zijn heil en daar
om kan ik de lezing van dit zeer bijzon
dere werk gaarne aanbevelen„door
nacht ,hoe zwart, hoe dicht, voert
ons in 't eeuwig LICHT" v. D.
Synode nu een regeling voorgesteld, i vraagi
waardoor voorlopig in geen geval enige
Kerkvoogdij wordt gedwongen
doch wel gedrongen, om zich
voortaan te voegen onder het algemene
kerkrecht der nieuwe kerkorde.
Naar analogie van de diaconie, die
min of meer een eigen plaats in de ker
keraad inneemt, wil men nu ook de
kerkvoogdij „inbouwen", door de func
tionarissen, die tot nu toe als kerk-
Christenen, past deze
wij immers niet de ogen
sluiten voor de rampzaligheid van de
wereld van vandaag, niet de ogen MO
GEN sluiten voor datgene, waarvan
reeds Jer. 2319. 20 zegt„in het
A.R. Staatkunde
M Het laatste nummer van het maand-
xionarissen, uie k^rk-p" blad „Anti-Revolutionnaire Staatkunde"
i'ou&Sn': I -
kerkvoogd" op te nemen. Als ambts
dragers dus.
Verschillende kerkvoogden hebben zich
tot dusverre meer aan de oude regen
ten dan aan ambtsdragers in de ge
meente van Christus verwant gevoeld.
Het is de vraag, of zij bereid zullen zijn
deze omschakeling te maken.
Er kunnen drie dingen gebeuren:
1. De meerderheid van een college
van kerkvoogden besluit met vreugde
om zich met haar kerkvoogdij onder de
nieuwe kerkorde te stellen. Dan worden
zij bevestigd als ouderlingen-kerkvoogd
en eventueel dok afgevaardigd naar de
kerkelijke vergaderingen.
2. De kerkvoogden besluiten
hun kerkvoogdij, doch niet zichzelf als
zodanig onder de nieuwe orde te bren
gen. Dan achten zij het voorgestelde
zakelijk wel juist, maar voor hen per
soonlijk om de een of andere reden oi
gewenst. Zij zullen dan dus aftreden.
3. De kerkvoogden willen noch zich
zelf noch hun kerkvoogdij van positie en
situatie doen veranderen. Dan blijft de
zaak voorlopig zoals zij is. Al zou de
kerk dit zeer betreuren. En al zal er dan
ook wel overleg op moeten volgen.
Het Is moeilijk te overzien, hoe de be
slissingen van de verschillende kerk
voogdijen zullen uitvallen. Het lijkt
erop, dat er enige propaganda wordt ge
voerd door tegenstanders van de nieuwe
kerkorde om de kerkvoogden in den
lande te bewegen, zoveel mogelijk eigen
zelfstandigheid te handhaven. Het is ook
bekend, dat andere kerkvoogdijen met
dankbaarheid deze oplossing van een
oude kwestie zullen aanvaarden.
Niet langer twee kapiteins op één
tchip! Ook niet, als deze kapiteins in de
*egel goede maatjes met elkander
HET GEVAL SHIPKOV
Uit de Bulgaarse Heilstaat....
Slachtoffers van de communistische rechtspraak
In Maart van dit jaar heeft het Amerikaanse State Department een verklaring
openbaar gemaakt, die was opgesteld door Michael Shipkov, een Bulgaar, die als
vertaler werkzaam was op de Amerikaanse Legatie te Sofia. Donald Read
Heath, die tot 20 Februari 1950 gezant te Sofia was, heeft na zijn terugkeer
ln de Verenigde Staten, toen de diplomatieke betrekkingen tussen de beide landen
verbroken werden, een verslag gemaakt van de arrestatie van Michael Shipkov
diens relaas op de Legatie na het verhoor. Wij laten het hier volgen:
In zijn beëdigde verklaring beschrijft
het slachtoffer de methoden, die de Ge
heime Politie gebruikt om valse bekente
nissen af te dwingen, waarbij het slacht
offer zelfs onschuldige collega's, vrienden
en familieleden van verraad en mede
plichtigheid gaat betichten.
Michael Shipkov, Bulgaar en 38 jaar
oud. werd door de geheime Communis
tische politie gearresteerd, toen hij zich
per fiets van de Legatie naar huis begaf.
Gedurende twee en dertig uur werd hij
onderworpen aan een bijzondere vorm
v.an pijniging, die hem tenslotte geeste
lijk en lichamelijk tot een gebroken man
maakte. Hij tekende de soort bekentenis,
die in Communistische landen de vorm
van „formulieren" begint te benaderen
en verklaarde bereid te zijn, om als spion
voor het communisme te zullen optreden.
Op het Hoofdkwartier van de Geheime
Politie werd Shinkov in een kamer ge
leid. en een „college" van zeven onder
vragers ving het verhoor aan, waarbij
begonnen werd met de gevangene te ver
tellen, dat iedere man. die voor misdaden
tegen het regiem gearresteerd was en
iedere man, die in Bulgarije voor ver
raad was opgehangen, in deze kamer zijn
lijdensweg begonnen was.
Het verslag van Shipkov gaat dan ver
der: „Ik kreeg bevel om rechtop met mijn
gezicht naar de muur te gaan staan, op
een afstand, waarbij ik net met uitge
strekte armen de muur kon aanraken.
Daarna moest ik dertig centimeter terug
gaan en met de hielen op de grond blij
vend, voorover gaan staan, waarbij
slechts mijn twee wijsvingers tegen de
muur als steun mochten dienen.
Terwijl ik zo stond, begon de onder
vraging. die ononderbroken doorging,
zonder dat ik ook maar één seconde tijd
kreeg, om mijn gedachten te verzamelen.
Ik voelde langzaam maar zeker mijngeest
onder het urenlange geconcentreerde
vragen-vuur verzwakken en stond ten
slotte op het purit flauw te vallen.
Toen, op het moment dat ik dacht te
zullen neervallen, mocht ik gaan zitten
en ik vertelde hun, dat ik alles zou be
kennen wat zij wenstenIk dacht toen
dat het ergste achter de rug was, maar
ik vergiste mij deerlijk. Was ik eerst door
lichamelijke marteling murw gemaakt.
.Albert Schweitzer", zijn leven
en denken", door George Seaver.
Uitgave: Hollandia Drukkerij-
Baarn.
Een boek (mag ik het zo zeggen) voor
stille uren, een boek dat opheft uit de
sleur van het alledaagse. Deze knap
geschreven biographie van een begena
digd man, Albert Schweitzer zet de lerrv
tot denken, tot de ernstige vraag: wat
deed ik voor mijn medemensen? De
„non-activiteit" is niet overeenkomstig
Gods wil, God zelf is actief in Zijn
schepping en onderhouding van het
heelal" zegt Krishna, maar wij stellen
er tegenover, het is niet de mens, die
de activiteit ontplooit, maar God Zelf,
werkt in onshet willen en het wér
ken. Dat toont dit boek op bijzondere
wijze aan en daarom: lezen en her
lezen. D-
De man, die geen koning wilde
zijn, publiceert zijn memoires
Veel critiek, maar ze worden met
spanning gelezen
concentreerden zij zich op myn gees
telijke weerstand.
Hun methode was de volgénde: „U bent
een verrader en een spion; vertel ons
welke opdrachten U verstrekt werden;
wie gaf ze U en op welke wijze bracht U
rapport uit!"
Dit ging zo door. uur na uur, de gehele
nacht en de gehele volgende dag, zonder
een ogenblik pauze of rust.
Als ik even ophield met antwoorden
en een ogenblik rust smeekte, teneinde
mijn geheugen weer wat op peil te bren
gen, moest ik weer tegen de muur leunen
met mijn vingers en volgden de nekslagen
elkaar weer onverminderd op.
Zaterdags werd ik gearresteerd en
Zondagsavonds ben ik tenslotte gezwicht.
Ik kreeg weer een sigaret en wat tijd
om mijn trillende handen tot rust te bren>
gen. opdat ik kon neerschrijven wat ik
hun had verteld.
Daarna ging één van mijn ondervragers
breedvoerig in on mijn toekomst.
Maar Michael Shipkov werd geen spion
voor de communisten.
Zijn eerste gedachte was, „zijn geweten
te zuiveren van alle gevoel van schuld
tegenover hen, die hij valselijk beschul
digd had".
Hij kwam naar de Legatie en deed
het relaas van zijn afgedwongen bekente-
Toen Shipkov ons zijn verhaal had
teld, aldus de Amerik. gezant, wilde hij
naar huis gaan, maar daar ik zeker wist
dat hij dan aan een hernieuwde arrestatu
bloot zou staan, stelde ik hem voor, zijl
intrek in het Gezantschapsgebouw t
nemen, terwijl ik intussen zou trachten
een visum voor hem en zijn vrom
dochtertje'te krijgen.
Hoewel ik bij de Minister van Buiten
landse Zaken een scherp protest Indiende
tegen de gewelddadige manier van ver
horen tegenover een volkomen onschul
dige man. werd ik gedurende enkele
weken van het kastje naar de muu
stuurd, om tenslotte de officiële mede
deling te ontvangen, dat het de Politie
niet mogelijk was Shipkov en zijn gezin
aan uitreisvisa te helpen.
Zijn vrienden hoopten, dat het hem ge
lukt zou zijn de grens te passeren, maar
op 21 Februari van dit jaar maakten de
Bulgaarse autoriteiten bekend, dat Ship
kov, beschuldigd van verraad, naar de
gevangenis van Sofia was overgebracht.
Ik wist nu, dat Shipkov was overge
leverd aan de Geheime Politie en ik was
er verantwoordelijk voor. dat het ver
zoek van hem de verklaring openbaar
te maken ten uitvoer gebracht
worden.
Zoals wij reeds schreven, publiceerde
het State Department op 4 Maart j.l. de
beëdigde verklaring van Michael Ship
kov. Pers en radio zorgden ervoor, dal
de gehele wereld op de hoogte gesteld
werd van dit nieuwe geval van mens
onterende methoden achter het IJzeren
Gordijn.
Michael Shipkov was geen verrader,
noch was hij een spion.
Zijn enige misdaad bestond hierin, dat
hij een „bourgeois" verleden bezat.
Michael Shipkov had het regiem
zijn land mishaagd, door als vertaler op
de Amerikaanse Legatie te werken.
Daarom was hij gedoemd om gearres
teerd, vervolgd en veroordeeld te wor
den.
Slechts één geval uit vele.
Het geval Shipkov is er slechts één uit
vele.
Daar was Ivan Seculov, eveneens
taler. waarvan drie dagen na zijn a
tatie het bericht kwam. dat hij zelfmoord
gepleegd had. Anderen werden direct
reeds ter dood veroordeeld.
Velen berustten en durfden geen stap
pen te ondernemen om hun door het slijk
gesleurde naam te zuiveren. Anderen
verdwenen en werden lange tijd later in
één of andere achterbuurt van Sofia ge-
lichaam en geest.
Maatschappij gaat poli
klinieken bouwen
Met advies van vele medici
Gisteren is de Nederlandse maat
schappij ter bevordering van het oprlch-
:n in stand houden van moderne
poliklinieken opgericht, onder directie
Hellingman, mij. voor belegging ln en
beheer van onroerende goederen in Am
sterdam.
De medisch gedelegeerde, dr J. Leo
pold Siemens te Laren, is van mening,
;r nog veel te weinig goede poli
klinieken zijn, vooral nu 70 procent
ïvolking door de verplichte verzeke
ring op de poliklinieken is aangew
Met grote instemming van vele medici
u deze maatschappij opgericht, met
kapitaal van 2% millioen gulden,
rvan voorlopig een half millioen is
Er wordt dus geen beroep gedaan op
bijdragen van de staat. Wel zal mede
werking van de overheid worden ge
vraagd voor het beschikbaar stellen var
inen. Naast de medici, die als com
missaris werden benoemd, is er de
figuur van een of meer medische gede
legeerden en een raad van medische
tegenwoordigers. De nieuwe instelling zal
verkrijgen gebouwen in eigendom
houden en het onderhoud er van voer
n van de commissarissen is dr
A. H. W. Hacke te Voorburg, voorzitter
het staatstoezicht op de ziekenfond-
166—172. zeugei
RIJNSBURG. 10 Juli. Groentevel
erstelingen 10—12,80. drielingen 10,21
ien 6,90—11,25, selderij 2—2.40, pete
—3.90, radijs 2.60—5, bonenkruid 1,10-
bospeen 8—8.40, kroten 1.30—3. prei
kool 6—7, sav'
11—12, uie
druiven 148, snij-,
53—61, doperwten
38—39. postelein 12—19. tuinbonen 6—8,
8—38, komkommers 9—14, spinazie
9—20, tomaten 25—84, komkommers 8—16,
loemkool 8—35, sla 2—2.70, peen 220—19.
roten 2.80—3.80, peterselie 1—1 80. radijs 3 90
-4.10. selderij 2—2.40. peen 5—10. zwarte bes-
:n 65—75, pruimen 58—85. rode bessen 48,
ambozen 120. perziken 36—47.
ROELOFARENDSVEEN. 10 Juli: Bloe-
lenveiling: liatris 6—24 aglaia 4—11, sca-
iosa 30—34. alstroemeria 5—14, anjers 4—9,
iters 2—6, colvillie 6—15. gladiolen 42—58.
ROELOFARENDSVEEN. 10 Juli Groente-
eiling aardbeien 0.16—0.45 per 'i pond.
reekpeen. 8—9, bosuien 6—10. bloemkool
9—27 per 100, tuinbonen 0.60^-0.73, kas
Sinds zijn afstand van de Britse troon en zijn huwelijk met de Amerikaanse
Walles Simpson, is de Hertog van Windsor wel een zeer omstreden figuur in Enge- j zien, gebroken
land. Doch wie hem ook een kwaad hart toedragen, de „circulation managers" Dolende wrakken m een verme e
zeker niet, want de hertog blijkt als schrijver een groot succes te zijn. Millioenen
lezen met gespannen aandacht zijn memoires en de bladen en tijdschriften, die het
monopolie voor de publicatie hebben, zien hun oplagen stijgen.
plaats een rapport, uit-
de Calvinistische Juristen
vereniging door een commissie-Terpstra
,de(n) invloed der Staten-Generaal
op het bestuur van de buitenlandse be
trekkingen". Na de omschrijving van hel
probleem worden de oorzaken, die tot
het ontstaan ervan hebben geleid, be
sproken. Als mogelijkheden tot vergro
ting van de invloed der Staten-Generaal
te dezer zake worden o.m. genoemd: een
algemeen debat over de buitenlandse po
litiek, raadpleging der Staten-Generaal
tijdens of voor de internationale bespre
kingen, geregeld overleg tussen regering
en Kamercommissies, internationaal over
leg op parlementair niveau.
In een bijdrago van dr J. R. Stellinga,
handelende over „Het rapport
commissie-Langemeijer inzake het politie-
vraagstuk" worden het meerderheids-
het minderheidsrapport van bedoelde
commissie besproken. Aan beide blijken
bezwaren te kleven. In het bijzonder acht
schr. het te betreuren, dat de minderheid
de splitsing in twee politie-taken zou wil
len doen voortbestaan. Ook haar voorstel
tot het creëren van een gewestelijke poli
tie acht hij onaanvaardbaar. Tenslotte
acht schr. het van belang, dat unaniem
wordt erkend, dat niet ln alle gemeenten
de eigen gemeentepolitie kan terugkeren.
In een artikel van D. J. Bosman over
„Cultuurbevordering door het onderwijs
in Indonesië" wordt nagegaan, hoe het
lager onderwijs in Indonesië, een initia
tief van Nederland, heeft meegewerkt
om Indonesië geschikt te maken, een
plaats in te nemen In de rij der volken.
Tenslotte bevat het nummer een advies
over straatprediking van en verhuur
van een gemeente-localiteit aan „Jehova's
getuigen", alsmede enkele boekbespre
kingen.
„A.R. Staatkunde" wordt, zoals men
weet, uitgegeven by Kok te Kampen.
De Sunday-express heeft op het ogen
lik een oplage van meer dan 3.400.000
exemplaren en volgens statistici zijn
daarvan zeker 508.314 exemplaren aan de
Hej-tog van Windsor te danken. Het pu
blicatierecht is (buiten de V.S.) afge
staan aan ongeveer 40 kranten en tijd
schriften. Zulk een belangstelling zal
iedere schrijver jaloers maken.
Tot dusverre hééft de Hertog slechts
verteld van zijn reizen als prins van
Wales en een paar Intieme karakter
schetsen van zijn ouders, maar men
houdt een beetje de adem in in afwach
ting van de romantische episoden, waar
in mevrouw Simpson op het toneel zal
verschijnen.
Engeland, dat leeft uit de kracht van
zijn traditie, heeft met gemengde gevoe
lens gereageerd en verschillende redac
ties, die tot publicatie zijn overgegaan,
krijgen gepeperde brieven van mensen,
die menen, dat oven de koninklijke fami
lie alleen maar prettige dingen gezegd
mogen worden. Voor deze mensen was de
troonsafstand van Edward VIII een droe
vige gebeurtenis, waarover men maat
niet meer moet praten, en nu de Hertog
zelf het stilzwijgen verbreekt, vinden
deze mensen dat eigenlijk ongepast -
de man, die geen koning wilde zijn.
Maar er zijn er ook, die er anders over
denken en zeggen: het werd tijd, dat de
wereld de visie van de Hertog van Wind
sor onder de ogen kreeg. Een ander ver
zuchtte zélfs in een schrijven aan de
Sunday Express: Eindelijk dan toch de
feiten!
Geen officiële reactie
Er is geen schijn van officiële reactie
geweest en uit niets valt op te maken
wat men in Buckingham Palace
denkt, waar men de geschiedenis
troonsafstand zo dood acht als een pier.
De gemiddelde Engelsman neemt de
zaak nogal kalm op, waar de Hertog
blijk geeft van tact, vooral wa
spreekt over personeu, levend of dood,
die een rol hebben gespeeld ln het drama
van de abdicatie.
Een aspect van de publicatie der ge
denkschriften, dat heel wat tongen in be
weging brengt, is het honorarium, dat de
Hertog als schrijver ontvangt. Dat dit
behoorlijk is, staat als een paal boven
water, al zijn er geen bedragen genoemd.
Maar ook hierover wordt geredetwist.
De een zegt: Hij heeft gelijk, hij mag zijn
eigen lezing van het geval geven, ma
dan niet tegen het genot van royalties.
Maar wat men algemeen toch wel
aardeert, is, dat hij de kroon heeft
neergelegd met groot nadeel voor zijn
fortuin, want velen hebben de indruk,
dat de Hertog niet rijk is en dat de rege
lingen met hem getroffen niet uitblinken
dóór edelmoedigheid. Daarom veront
schuldigen velen het in hem, dat hij een
pondje tracht te verdienen, waar hij kan.
Buitenlandse belangstelling
Op het continent varieert de belang
stelling in de gedenkschriften van
Hertog volgens de berichten van „It
dig" in Frankrijk, waar de Hertog
mrs Simpson is gehuwd, tot „matig
België. In de Rivièra en in Zwitserland
werden de memoires verslonden, terwijl
ln de Scandinavische landen wel meer
bladen werden verkocht, maar de kios-
;n toch niet bepaald werden bestormd
Het Parijse blad „France Soir", dat de
grootste oplaag ln Frankrijk heeft, s
dat die oplage met tien procent is
groeid sinds met de publicatie vai
memoires werd begonnen, zulks ondanks
het feit, dat de kranten duurder zijn ge
worden.
De Zwitsers kunnen het verhaal van i
Hertog in het Frans en in het Dui
lezen en de beide tijdschriften, die het
publiceren, hebben verklaard, dat
goed is ontvangen. „De Zwitsers j
"t bijzonder, maar zij mogen de
Hertog erg graag en ook de Hertogin",
:i een van de redacteuren.
„Aftontbladet" te Stockholm schat, dat
zijn oplage met 6 procent is toegenome
sinds het begon met de publicatie van c
gedenkschriften van de Hertog. Een di
•edacteuren merkte op, dat onder de
jongere lezers naar verhouding weinig
belangstelling bestaat en 25-jarigen
de troonsafstand en de beroering
deze heeft gewekt, niet herinneren
Het continent heeft zich weinig het
hoofd gebroken over de kwestie van de
goede smaak, die men in sommige Engel
se kringen heeft opgeworpen. Bij nie
mand ten Oosten van het Kanaal schijnt
de gedachte te zijn opgekomen, dat de
Hertog aanstoot gaf en niemand heeft
bezwaren tegen geopperd, dat hij zich
voor zijn werk laat betalen.
Poolse ambassadeur teruggeroepen.
De Poolse ambassadeur te Parijs
teruggeroepen. Hij zal zich voortaan wij
den aan „politieke en letterkundige
werkzaamheden."
schappij.- 1
Ik weet niet vat de reden is geweest,
die de Bulgaarse autoriteiten er tenslotte
toe heeft gebracht, om Shipkov niet ter
dood te veroordelen. Hij kreeg een ge
vangenisstraf van 15 jaar.
In het Bulgarije van tegenwoordig krij-
:n in ongenade gevallen, politieke lei
ders en bekende figuren nog de eer, dat
hun zaak voor het voetlicht wordt ge
bracht in ..toneelachtige" prbce:
gewone volk echter wordt achter de
schermen, op allerlei manieren „schul
dig" verklaard, waarna de doodstraf of
deportatie kan volgen, vaak nog vóórdat
iemand (behalve hun vervolgers) weten
at er eigenlijk met zo'n verdwenen bur-
?r aan de hand is. Uit het openbare
ven verdwijnen dagelijks vele mensen.
Maar de concentratiekampen en de ge
vangenissen zijn gevuld met andere Ship-
sommigen rusten op de begraaf
plaatsen.
HET AANBRÈNGEN VAN STRAFBARE
FEITEN
Minister Van Maarseveen heeft
aanleiding van een vraag van het Tweede
Kamerlid Stokvis verklaard dat er geen
behoefte bestaat aan een bijzondi
structie aan het centrale bureau v
stand inzake de aangifte van door het
bureau ontdekte strafbare feiten.
Sibelius en zijn betaling
uit Amerika
Inzake de kwestie met de Finse
ponist Sibelius, die voor de uitvoer in a
van zijn muziek in Amerika nooit enige
betaling heeft ontvangen, deelt de direc
teur van het Bureau voor de royalties ïr
Washington mede, dat hij nimmer eer
brief van Febr. 1947 van Sibelius heeft
ontvangen Hij verzoekt alsnog
schrift om de zaak te onderzoeken. De
directeur noemde de kwestie ingewik
keld, daar zijn bureau geen afschriften
had van de contracten die Sibelius
zijn Duitse uitgevers had. De uitgeverij
bevindt zich in de Russische zone var
Duitsland en het was voor de Ameri
kanen moeilijk, zo niet onmogelijk, ei
contact mee te krijgen.
Nog steeds het Fruitmotje
De eerste bespuiting tegen het Fruit
motje (Carosocapsa Pomonella) schijnt
niet afdoend geweest te zijn. Thans deelt
de Nederlandse Fruittelers Organisatie,
Kring midden Zuid-Holland mede, dat
spoedig mogelijk de tweede bespui-
ACTIVITEIT VAN VERENIGING
VAN NED. GEMEENTEN
Het jaarverslag 1949 van de Vereni
ging van Nederlandse gemeenten weer
spiegelt het gemeentelijk leven in het
algemeen. De vereniging heeft allerlei
werkzaamheden gestimuleerd en ta'
adviezen gegeven. Ook de verschillende
bureaux voor verificatie en finan
ciële adviezen, voor de registratie
documentatie, het iqkoopbureau en
technisch adviesbureau zijn voor de
gemeenten van grote betekenis. De
vang van het werk der vereniging blijkt
uit de volgende cijfers: op het kantoor
in de Paleisstraat in Den Haag werden
in 1949 niet minder dan 203 vergaderin
gen gehouden, bezocht door 3222 per
sonen. Voorts werden nog 1203 andere
bezoekers genoteerd. Het aantal advie
zen aan de gemeenten bedroeg 134S;
het aantal uitgeleende stukken 1477. In
80 instellingen of commissies is de ver
eniging vertegenwoordigd.
Zwam van 5 kilo en 'n halve meter
middellijn
De heer Bos uit Kortenhoef, een be
kende zeemos- en kruidenzoeker, ont
dekte in een weiland bij Gouda een
zenzwam, een bovista met een middel
lijn van ruim een halve meter. De pad
destoel woog goed vijf kilo. Geen ge-
Negen landen confereerden over
autobussen
In Den Haag is dezer dagen een con
ferentie gehouden van vertegenwoordi
gers der regeringen van Oostenrijk,
België, Frankrijk, Denemarken, Italië,
Luxemburg, Zweden, Zwitserland ei
derland. Men wilde een gezamenlijke
politiek t.a.v. internationale autobus
diensten met toeristisch karakter be
vorderen. Er zijn ook vertegenwoordi
gers van busdiensten gehoord. De rege
ringen zullen concrete gegevens uitwis
selen en in begin October opnieuw bij
een komen om voor 1951 een schema
op te stellen.
Nederlanders gevangen
in Menado
Nog steeds worden er 18 Nederlanders
gevangen gehouden in de Minahasa. De
enige persoon, die vrijgelaten werd, is
mr J. L. Kruithof. De gevangenen zijn de
planters Rengesen, Vanderijdt en Haze
Winkelman, voorts dr M. Boon, de poli-
tie-ambtenaren mr J. Cowan, J. Verkerk,
E. W. O. Kemper, J. W. Dabroek t
C. A. Harris, de landrechter mr O
Schravendijk en de parketambtenaren
mr R. B. van Tongeren en C. Veenstra,
de ambtenaar van de zeevisserij W. A.
Mackenzie, de agent van de K.P.M. J. H.
van Dijk, de douane-ambtenaar M. Rich
ter, de Rode Kruiswerker J. F.
Kneefel, de ambtenaar van het beheers
instituut W. B. J. A. Spaan en de inspec
teur van politie N. L. Lepinat. Verschil
lenden dezer personen zijn nu reeds t'
maanden gevangen. Bovendien wor
nog 5 of 6 man van de „Zeearend" in hun
bewegingen beperkt: Dit vaartuig be
hoorde aan de gouvernementsmarine
in dienst van de R.I.S.
Accoord met Antillen
De commissie van voorbereiding der
Tweede Kamer en de delegatie van de
Staten der Nederlandse Antillen zijn tot
,ing gekomen over de in
terim-regeling voor de Antillen, waarbij
de delegatie de bezwaren tegen het rege
ringsvoorstel heeft laten varen. Aanvaar
ding der voorstellen zou de Antillen im-
autonomie verschaffen en vt
ping zou lang uitstel brengen.
Beide partijen kwamen tot de conclu
sie, dat een goede eilandenregeling de
en de zetelverdeling
Staten zou wegnemen. Over de grondsla
gen van de eilandenregeling bestond
geen verschil van mening.
Wat de benoeming en ontslag v
procureur-generaal betreft, kon de dele
gatie zich voor de duur van de interim-
geling verenigen met het regerings-
jorstel.
Niwinpakketten voor Nieuw-Guinea
Met het s.s. „Japara" wil de Niwin
streeks 27 dezer 6400 Kerstpakketten
Nieuw-Guinea zenden, waarvan 2000
de Koninklijke Marine, land
luchtmacht, en 4400 voor burgerpioniers,
die onder nagenoeg dezelfde prlmltièv
omstandigheden leven. De inhoud is:
blikjes O.K.-sigaretten va
stuks, 2 rollen pepermunt, 1 doos n\et 1!
Kwattarepen, 1 blik kaas, 1 blik rogge
brood, 1 staaf Castella-scheerzeep,
pakje scheermesjes, 1 tube tandpasta,
tandenborstel, 1 stuk toiletzeep. Op Hol
landia worden 2000 stuks verdeeld,
Seroel 30, Manokwari 12.000, Inan'
10, Sarni 60, Biak 95, Sorong 50, Fak Fak
15, Merauke 1000.
Aanvoerder Dar oei Islam
gesneuveld?
Volgens de correspondent van Aneta
te Bandoeng is Kartasoewirjo, aanvoi
der van de Dar oei Islam in West-Ja'
vermoedelijk gesneuveld in een gevecht
met de Apris (T.N.I.) op 10 km bewes
ten Tjiawi.
Curagaos zeeheld geëerd
Op 6 Juli j.l. is op Curagao een stand
beeld onthuld van de beroemde Curi
gaoënaar Admiraal Pedro Luis Brion,
van de voornaamste medewerkers
Bolivar bij de bevrijding van Venezuela.
Het standbeeld werd op de geboortedag
|van Brion aangeboden door enige grote
EN VISSERIJBERICHTEN
LEIDEN. 11 Juli.
150
153. handel: vlot
e kool 9, r
6—13. peei
dijvie 7—13,
r 6—7.
iappe-
5.70, snijbor
i volle
eilinj
0.50—1.90, dubb. stambonen
irken grof 2.50—2.80, id bom-
id. stippel 1.65—1.95 p 25 kg
D RIJN, 10 Juli. Groen-
dappelen bokken
14,60,
drielingen
-13, idem kriel 3.10—7,40
.uinbonen 6—16, snijbonen 62—90, he
men 63—74, groene kool 7—7,10, toma-
70—72, andijvie 12,90—13, uien 7—11,
!n 7—7,10, komkommers 13—16. rabaf-
6,90—7,40, sjalotten 8,90—9, aardbeien
45—83, bonenkruid 1,10—1.20, frambozen 37
per 100 kg. bospeen 91011.10.
2—3,80. radijs 3—4.80. peterselie
3.10—3.20. bosuien 0.48—0.50 alles p 100 bos.
IJMUIDEN, 10 JuU. Prijzn per kg:
heilbot 255—170, grote tong 265—235, groot
ng 255—230, klein middel tong
208—192. kleine tong I 140—125. id II 1—80.
I 195—126.
50 kg: tarbot II 73—42; id III 58—37,
id IV 38—26, grote griet 33. tongschar 44—
:ong 31. grote poon 53—44. groot
middel poon 52,50—45. klein middel poon
57—39. kleine schol I 38.50—23, id II 26,50—
ïar 21—8. verse haring 2750—19.
•1 35—13.50, grote schelvis 42—48,
middel schelvis 42—27.50. klein mid-
ïelvis 43—27.50. kleine schelvis I 35—
id II 23—8. wijting 6—8. grote gul
33—20.50. middel gul 26.50—19. kleine gul
20—14. kleine haal 23, ham 43. kleine wolf
28. poontjes 8.808. muilen 12.50.
Per 125 kg: kabeljauw 135—69, koolvis
$—44. leng 62—59. wolf 83—64. Aanvoer
iOO kisten, w.o. 670 kisten verse haring.
IJMUIDEN, 11 JuU. Besommingen:
trawlers SCH 92—16.700. kustvissers IJm
230—11.10.
260—160, per 50 kg: schol II 22—14, haring
260—255, groot middel tong 255—250, klein
id 205. tong I 136—127, id II 95—93, tarbot I
per kg: heilbot 235—2, grote tong
27—17, makreel 33—27, schelvis II 27—22.
'ijting 19—18, grote gul 31—30, middel gul
27—25, kleine gul 22—19; per 125 kg: grote
kabeljauw 156—80. grote koolvis 4715,
grote leng 60.
Aanvoer 825 kisten, waarvan 645 haring.
KATWIJK AAN ZEE .11 JuU. Vangst-
berichten uit voUe zee: KW 23—5 k. KW
5—4 k, KW 47—4k. KW 2 geen vangst. IJM
75—2 k. SCH 353—2 k. KW 144—8 k. KW 83
—3 k. KW 38—1 k. KW 18-3 k. KW 49—4
KW 39—2 k. KW 29 geen vangst. KW 20
k. KW 32—10 k. KW 33—18 k. KW 97—
6 k. KW 85—3 k. KW 43—12 k. KW 42—1 k.
KW 173—2 k. KW 170—4 k. KW 175—17 k.
KW 127—2 k. KW 167—3 k. KW 163—3 k.
KW 55—32, KW 19 geen vangst. KW 16—23
KW 161—41 k. Gemiddelde vangsten:
Vlaardingen 9 kantjes. Scheveningen 8
kantjes. Katwijk 8 kantjes.
aflslag: KW 23 (groep Parl'A 443
in 8 schepen. KW 50—180 kantjes.
KW 85—34 kantjes.
Prijzen: Maatjesharing I
rof 43—46.
KATWIJK, 10 Juli. Verbetering: D
i (niet de 27) was aan de afslag rr
antjes van 10 schepen.
SCHEVENINGEN, 11 Juli. Binnen r
aringvisserij SCH 118—370 I
en. SCH 47—720 k van 4 scl
—170 k eigen vangst. Sch 23—520 k van 5
SCH 339—500 k van 3 scheepen.
SCH 50460 k van 6 schepen, SCH 57—255
angst, SCH 79—615 k van 6 sche-
ngstberichten van hedenmorgen SCH
-1 k'. SCH 87—4 k. SCH 200—14 k. SCH
245 geen vangst, SCH 246 nog 140 mijl. SCH
254—20 k. SCHH 341—7 k. SCH 342—5 k.
SCH 402—2 k. SCH 412—1 k. SCH 365—1 k,
SCH 53—5 k. SCH 104—13 k, SCH 332—25 k.
SCH 39—1 k. SCH 201—4 k. SCH 199—5 k.
SCH 8 geen vangst. SCH 32—2 k. SCH 43
jst, SCH 49—1 k. SCH 51—1 k,
SCH 132S k„ totaal 375 k. SCH 133 170
..ïijl afgelegd. SCH 181—1 k. SCH 233—4 k,
SCH 247—6 k. SCH 285 —5 k. SCH 5—30 k.
SCH 19—75 k. SCH 25—4 k. SCH 35—6 k.
SCH 37—5 k. SCH 69—17 k. SCH 84—12 k.
122 geen vangst. SCH 130—10 k. SCH
297 geen vangst. SCH 312—65 k nog 35 net-
SCH 399—30 k. SCH 353—4 k. SCH 141
—16 k. SCH 186—10 k. SCH 284—5 k. SCH
361—20 k. SCH 280 geen vangst. SCH 46—2
SCH 64—4 k. SCH 66—10 k. SCH 81—40
SCH 89geen vangst, SCH 95—10 k. SCH
103—3 k. SCH 116—2 k. SCH 140—5 k, SCH
180 geen vangst. SCH 242-6 k, SCH 275—20
SCH 3—1 k, SCH 6—8 k. SCH 14—7 k,
SCH 21 gisteren 15 k. SCH 24 gisteren 6 k.
SCH 325 gisteren 5 k, VL 29—1 k, VL 47—3
VL 50—3 k. VL 53—1 k, VL 61 gisteren
1 k. VL 80—11 k. VL 83—2 k. VL 86—12 k.
VL 97—9 k, VL 112-20 k. VL 115—1 k. VL
12—2 k, VI 190—23 k. VL 200—10 k. VL 205
-2 k, VL 20S—7 k. VL 215—28 k.- MA 5—
20 k.
i 46—59. ider
SCH 225
In het land van dwang
Zware straffen, soms levenslange
dwangarbeid, zijn uitgedeeld door een.
„rechfbank in Oost-Bohemen aan
leden van de socialistische partij, die
werden beschuldigd van sabotage, con
tact met buitenlandse agenten en het
helpen van landgenoten bij de vlucht
naar het buitenland.
Het plaatsvervangend hoofd van de
E.C.A. heeft te Washington in het bij-
:onder hulde gebracht aan minister Stik
ker in verband met de totstandkoming
der Europese betalingsunie.
In Haifa is een wereldcentrum ge
opend voor de studie van de wijsbegeerte
van Spinoza.
VisserijgoUjes
Aanvoer en prijzen van de Maandagmarkt
Ondanks een aanvoer van bijni 400Ó
kisten voor de Maandagmarkt bleven de
prijzen redelijk. Vooral de rondvisprijzen
bleven goed op niveau. Een van de oor
zaken hiervan was wel, dat ook de han
del iets heeft gespeculeerd op de nog zeer
weinig te verwachten aanvoer van be
paalde soorten wegens overwegende deel
neming van de trawlers en loggers aan
de haringvisserij. Regels kabeljauw in
goede kwaliteit noteerden f 5763 per 10
stuks; grote schelvissoorten varieerden
van f 3537.50; grote schol bracht gemid
deld f 50 per kist op en haring vond af
nemers voor f 21—22 per kist van 50 kg
en voor f 11.40—11.20 per kist van 20 kg.
Wei
>e gingen de haringloggers Kw
15 en de haringtrawllogger Kw. 29.
Hoogste weekloggers
De hoogste aanvoerder van de week-
loggers was de Kw 89 met f 3150.
