ll
SSs
Paling in het Kagermeer wordt niet met
rust gelaten
WIJ, GRIEKS-SPREKENDEN
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
„Het visje is niet duur"
Warmte en wind brengen goede vangst
(Van een onzer verslaggevers)
ALS ER EENS EEN PLAN MOCHT KOMEN tot demping van het Kagermeer,
dan zou er hoogstwaarschijnlijk een storm van verontwaardiging en protest
losbreken in de kringen van de watersportliefhebbers en in het algemeen van hen,
die de natuur van het water een warm hart toedragen. Maar men hoeft er niet
aan te twyfelen, dat de palingvissers van het Kagermeer ook onmiddellijk hun stem
zouden verheffen. Want het Kagermeer is behalve sportcentrum-met-internationale-
faam een palingryke plas, die ryke buit levert.
Vroeger woonden e
i bij het in
groen versoholen eiland-dorpje De Kaag
veel vissers. Zij bevolkten de Kagerplas-
sen en het Haarlemmermeer. De Kaag
leefde toen van de visserij en de schip
perij. In 1837 werd de kwestie van de
droogmaking van het knabbelende Haar
lemmermeer weer actueel, nadat tijdens
een storm het water, dat vaak leek op
een kokende zee, tot vóór de poorten
van Nederlands hoofdstad was opge
stuwd. Begin 1848 legde men de eerste
hand aan dit moniimentale werk en vier
jaar later hadden de gemalen „Leegh-
water", „Cruquius" en „Lynden" 831
millioen m3 water in de ringvaart ge
bracht. Op 1 Juli 1852 was het meer
Een van de gevolgen was, dat vele
vissers uit hun beroep stapten; de mees
ten schakelden zich om en gingen deel
nemen aan de cultivering van de Haar
lemmermeerpolder. Maar de palingvis-
»erij op het Kagermeer bleef. Zelfs mocht
deze zich na de droogmaking van het
Haarlemmermeer in grote bloei verheu
gen. En nóg staat het Kagermeer goed
aangeschreven wegens zijn paling en an-
Krek de bedoeling
Wie met de Kaagse visserü in aanip-
king komt. maakt kennis met de familie
Van Nieuwkoop, die een „onversneden"
vissersfamilie is. Zij is het, die de pa
lingvisserij op „die schone plas" in stand
houdt. En als de heer D. van Nieuwkoop
ons vertelt, dat het al vele tientallen
jaren „van-vader-op-zoon" is gegaan, dan
is de conclusie, dat dit bedrijf, waar.n
de sfeer van de historie zo aangenaam
aandoet, met ere wordt uitgeoefend, niet
moeilijk. Van Nieuwkoop is zelf al 55
jaar en hij zit al jaren in de visserij. Dus
is het te begrijpen, dat hij lang en met
zichtbaar genoegen ofler zijn beroep kan
vertellen. Zijn zoon is echter nog tussen
de 15 en de 20. Maar hij zit al stevig in
het schuitje van zijn vader. Dirk zegt
en er komt dan een brede lach op zijn
getaand gezicht dat dat nou krek je
bedoeling is. Zo lang er een Van Nieuw
koop op De Kaag is en er zijn niet
minder dan twaalf families! zo lang
zal de Kaagse paling niet met rust ge
laten worden. Met instemming van de
velen die bij deze watermannen paling
Crescendo
Is de palingvisserij op het Kagermeer
Werkelijk goed te noemen?
Er wordt wel eens beweerd, dat het
met de paling in de binnenwateren maar
slecht gesteld is door de intensieve vis
serij op het IJsselmeer. Van Nieuwkoop
bestrijdt deze mening, omdat de feiten
geheel anders zijn. Vooral de laatste ja
ren gaat het op het Kagermeer steeds
goed vooruit. Dit is ook en vooral te
danken aan het op grote schaal uitzette"
van „montee", kleine palinkjes, die in
Frankrijk worden gekocht. Een pond
ongeveer 2000 van die diertjes moet
7 opbrengen. Enkele maanden geleden
heeft men duizend pond in het Kager
meer uitgezet. Vijf jaar duurt het voor
de ondermaatse paling beneden 28 cm
moet teruggezet. De paling voor de
rokerij staat één uur in 't zout. Men
heeft drie soorten: rook-, stoof- en bak-
paling. Is de rookpaling gezouten, dan
wordt ze aan pennen geregen om in de
enige tijd geleden nog f 2
3.75 voor een pond paling, nu i
prijs 1,252 per pond." De invoer
paling uit Denemarken is hieraan niet
weinig schuldig. Men heeft hierover
langs een vergadering gehad en
scherp protest aangetekend tegen deze
import. Waarom die invoer? Omdat
bollen naar Denemarken moeten. Maar
het gaat naar de mening van Van Nieuw
koop toch niet aan, dat de palingmensen
in de zorgen komen te zitten ten
hoeve van de bollenkoningen.
De kosten van het palingbedrijf zijn
inderdaad schrikbarend gestegen. Vroe
ger had een visser voor ƒ60 een nieuw
net, nu moet hij er ƒ360 voor neerleg
gen. En het netwerk moet met de groot
ste zorg worden onderhouden. Van
Nieuwkoop heeft 400 fuiken! Dan is er
nog het onderhoud van schepen. Kortom:
gaat men de zaak berekenen, dan is de
paling heus niet duur. Is zij voor de rijke
lui. dan zijn tal van dingen, die nu bin
nen het bereik van de gewone man lig
gen, voor deze stand. De heer Van
Nieuwkoop moest echter toegeven, dal
dachtig in een iPeibootje voorbijvaart.
oven te worden opgehangen. Het eiken
hout brandt vijf minuten, waarna de
oven hermetisch wordt afgesloten, want
hitte en rook moeten de paling „gaar"
maken. Dit proces duurt ook een uur.
Dan is de paling klaar voor de con
sumptie.
Het Kaagse product gaat naar hotels
en restaurants in Amsterdam, Rotterdam,
Den Haag. Leiden en andere steden en
naar vele particulieren. En Van Nieuw-
dat de palinkjes volwassen zijn. Een dure
liefhebberij, maar de visstand wordt op
peil gehouden en zelfs aanmerkelijk ver
beterd. Pootaal is veel en veel goedko
per; de plaatsen bij het IJsselmeer wil
len echter aan de binnenwateren geen
pootaal leveren, omdat men, zo wordt
althans beweerd, dan zelf aan de grond
zou kunnen komen te zitten.
Kwaliteit
Voor enige dagen is men op het Ka
germeer met de vangst op de zilverach
tige paling begonnen. Deze visserij strekt
zich uit tot October. Augustus is wel de
meest visrijke maand en dan weten de
Van Nieuwkoop-en in totaal ongeveer
1500 pond paling uit het meer te slepen.
Warmte en wind kunnen ruime vang
aten opleveren.
's Avonds om zes uur worden de net
ten uitgezet. Dit werk neemt in de regel
drie uur in beslag. De hele nacht wordt
gewaakt. Om half 4 begint men de fui
ken op te halen. Om 7 J:'
koop overdrijft zeker niet, wanneer hij
zegt, dat de vis van het Kagermeer overal
met goedkeuring wordt ontvangen cn
geconsumeerd. Hij schoof ons een brief
van de directeur van een representatief
Amsterdams hotelbedrijf onder oger.,
waarin dit stond: „Van Nieuwkoop, als
u uw paling een halve gulden duurder
verkoopt, is ze nog goedkoop". En dit
sloeg niet zo zeer op de prijs, die Van
Nieuwkoop vraagt, als wel op de kwa
liteit van de Kaagse paling. Wat het
Kagermeer levert, is uitstekend.
Protest
Als leek stelden wij de visser de vraag
waarom de paling, „de vis voor de rijke
lui", toch zo duur blijft. Maar we waren
bij hem aan 't verkeerde adres. Duur?
Men is er niet met te zeggen, dat de
paling duurder is dan vóór de oorlog.
Natuurlijk is dat zo. Als alles duurder
wordt, waarom dan de paling niet? De
heer Van Nieuwkoop wees er op, dat de
gebeurd. Dan volgt het sorteren. Want palingprijzen sterk dalen. „Vroeg
Is het palingseizoen afgelopen, dan
breekt de snoekbaars-, snoek-, brasem-,
baars- en zeelttijd aan. Veel van deze
vis gaat naar het buitenland. Er gaat
geen dag voorbij, of Van Nieuwkoop vist
en vangt. Zelfs wanneer het meer onder
een dikke ijslaag ligt. ziet men nog kans
z'n brood met vissen te verdienen. Dan
worden gaten in het ijs geslagen en is
het de beurt van de zegenvisserij, een
zeer interessant bedrijf, dat in weerwil
van alle winterse ongemakken ook grote
voldoening geeft. Maar daar moet men
dan ook een geboren visser voor zijn!
Wal eten wij in Juli
Bijna ongemerkt is het voorjaar in de
zomer overgegaan; nooit schijnen de we
ken zo snel te vliegen als in dit seizoen.
Misschien komt dat, doordat het de tijd
is. waarin rondom ons alles zich in zijn
volle groei bevindt. Nu eens verrast ons
deze plant met haar bloemen, dan weer
die boom of struik met zijn vruchten.
Behalve vruchten komen er ook tel
kens nieuwe groenten aan de markt. Aan
afwisseling in onze maaltijden behoeft
trouwens toch geen gebrek te zijn, wan
neer wij de mogelijkheden maar benut
ten: de verschillende vissoorten, die wor
den aangevoerd, de yoghurt en karne
melk, die vooral op warme dagen in de
smaak vallen, de melk, die bijv. met wat
vruchtenmoes of limonadesiroop in een
smakelijke zomerdrank kan worden om
getoverd.
Als voorbeeld volgt hier een week-
menu voor Juli met enkele recepten.
ZONDAG: tomatensoep aardappelen,
varkensvlees, tuinbonen kersencom-
póte;
MAANDAG: macaroni met ragout van
rest varkensvlees, sla;
DINSDAG: aardappelen, gebakken schol
worteltjes yoghurt met bessen;
WOENSDAG: aardappelen, bloemkooL
ei, botersaus vruchtenpannekoek;
DONDERDAG: bloemkoolsoep aard
appelen, gehakt, andijvie;
VRIJDAG: gebakken aardappelen, ge
stoofde vis, sla van komkommer en to-
ZATERDAG: aardappelen, gebakken
spek. princessebonen havermoutpap.
Tuinbonen.
3 4 kg tuinbonen, een scheutje melk.
boter of margarine, zout, bonenkruid of
peterselie.
De bonen doppen, wassen en opzetten
met een scheutje melk en zoveel kokend
water, dat zij juist onderstaan. De groente
gaar koken in ongeveer uur (oude
tuinbonen in uur). Wanneer de bonen
bijna gaar zijn, het zout toevoegen. De
bonen afgieten en er een klontje boter
of margarine door heen schudden. Fijn
gehakte peterselie of bonenkruid aan de
groente toevoegen.
Fijner smaakt deze groente, wanneer
en haar in een melksausje opdient. Dit
wordt gemaakt door melx (pl.m. 3 dl)
met wat aangemengde bloem te binden
en er eventueel boter of margarine en
fijngehakt bonenkruid aan toe te voegen.
Kersencompóte.
Een stroopje koken van 40 h 50 g sui
ker per dl water. De kersen van steeltjes
(en, zo men dat wenst, van pitten) ont
doen en in het suikerstroop je zachtjes
verhitten tot ze zacht zijn. Tenslotte het
vocht binden met een weinig aangemengd
aardappelmeel. Smakelijk is het, de
compote af te maken met het sap van een
halve citroen.
BENELUX PER SOLEX
In St. Vith wordt nu pas het
puin geruimd
Luxemburgse douane slaapt en wij
gaan naar huis
(Van twee onzer
„Dick, mijn motor doet het niet meer"
zegt Goos tegen mij, terwijl ik bezig ben
ons avondmaal klaar te maken en met
moeite een vuurtje aanhoud.
„Dan kijk je 'em eens na. In één van
de zijtassen zit het instructieboekje",
voeg ik hem toe.
Aan het hele geval besteed ik geen
aandacht meer. De lucht van gebraden
worst en mijn hongerige maag eisen mijn
aandacht op, totdat Goos ineens klagend
beweert, dat hij wel naar huis zal moeten
met de trein. Tja, dan wordt de zaak
ernstig. Het ding pruttelt zelfs niet meer.
„Zou je de tank niet eens nakijken1"
vraag ik. Enigszins ontnuchterd kijkt
mijn reis- en kampgenoot mij aan.
„Waarom, denk je soms dat er geen
benzine in zit?"
„Wel, het zou wel eens kunnen zijn"
is mijn antwoord. Onder grote spanning
maakt hij de dop los en ja hoor, de tank
is leeg. De opluchting weerspiegelt zich
in het tekort aan aardappelen.
Enkele uren later. Motor vertikt het
weer. Dan maar uit elkaar. Doodsbe
nauwd dat er iets zal gebeuren (ik wee
n.L niet eens wat een bougie of uitlaat
klep is) proberen wij, ik lig op de grond
aanwijzingen uit het boekje voor te lezen,
de motor uit elkaar te halen. Goos maakt
schoon wat hem vuil lijkt. Tot overmaat
van ramp is hij een rond dingetje kwijt,
dat er per se weer bij hoort. Na lang
wikken en wegen en veel studie in het
boekje, komt de motor weer in elkaar.
Nu proberen of het „ding" weer wil
lopen. En ja hoor. Eerst even pruttelen,
dan brommen en ten slotte het bekende
geluid. Wij voelen ons monteurs in de
dop. Motorproblemen bestaan er niet
Ondertussen was het laat geworden en
wij wilden nog naar Malmédy Een beetje
paraderijden voor onze bewonderaars,
tenminste van de solexen. Het lukt Wij
worden flink beetgenomen bij het kopen
van een ijsje. Twintig francs voor de
twee. Ik vind het een overdreven be
langstelling voor mijn portefeuille, maar
het was geoeurd voor ik er erg in had.
Wanneer wij des avonds laat de tent
weer bereiken, krijgt Goos een zangbui.
Nou moet ik toegeven dat zijn sonoor
bromgeluid iets meer met zingen te ma
ken heeft dan het mijne. Hoewel onze
kunstredacteur naar alle waarschijnlijk
heid zijn basgeluid naar het rijk der mis
lukte kwelers zou verwijzen, vind ik
het prachtig. Vier, vijf maal kaatsen de
verslaggevers)
bergen het geluid terug en tot ver i
omtrek dringt het geluid van „Een vaste
Burcht is onze God" door. Het vormt eer
waardig besluit van een waardige dag.
De volgende dag is bepaald voor eer
tocht naar Luxembourg. Tegen de mid
dag bestijgen wij onze stalen rossen er
met een flink vaartje gaat het in de. rich
ting van St Vith.
Bekend uit de laatste wereldoorlog.
Het is er ook naar. Grote kuilen i;
straten. De skeletten van de huizen
staan er nog zwart geblakerd in een hete
zon. Er zijn weinig mensen op straat op
dit warme middaguur. Ongestoord kun
nen wij het zwaar getroffen plaatsje
bekijken. Het schijnt ons alsof er
minuten geleden een bombardement had
plaats gehad.
De enige mensen, die wij ten slotte
zien, zijn een paar arbeiders, die het
puin aan het opruimen zijn.
Het is wreed. Wij zijn met vacantie
willen liefst niet aan oorlog denken. Zo
snel mogelijk gaan wij dan ook verder.
Dwars door de bergen. Rijzend en da
lend. Dorpen in de diepte en gehuchtjes
op de bergtoppen.
Zon en rust, warmte en stilte, het zijn
combinaties, die een mens gelukkig stem
men en dankbaar dit alles te mogen ge
nieten. Het landschap is als een schilderij
met dimensie. Alsof de vaardige schilder
met een beweeglijk penseel zich bedacht
had en hier en daar de tegenstelling
sen landschap en hemel wilde ac
tueren. Een kerktorentje, dat met haar
ranke spits, als een levend symbool uit
steekt boven alles en met haar v
haantje in de lucht prikt, zeggende:
hoger, steeds hoger.
Ik voel mij als een Icarus, hoog zwe
vend boven alles dat schoon en moi
Inmiddels hebben wij de Luxembourgse
grens bereikt Een gevaarlijk bord „Tol-
en Accijnzenbureau" doet ons op onze
hoede zijn.
Een houten keetje met een slapende
ambtenaar is het vervaarlijke bureau.
Wij stoppen. Hij schrikt. Een oogop
slag en een slaperige blik.
„Gehen Sie mal weiter" is zijn be
scheid. Verwonderd trekken wij verder.
De tocht is prachtig. Trois Vierges (Drie
maagden) wordt onze bivakkeringsplaats
voor de middag. Het is een smalle op
lopende straat, die veel lijkt op de toe
gangsweg naar de beruchte Cashba.
Wij peinzen er maar niet langer over.
li
Bij het woord pert uit het eerste artikel over het Grieks hadden we zéker
ook periode kunnen noemen. (H)odos is weg. Een periode is dus een in
zichzelf terugkerende weg. Maar zo komen we vanzelf tot periodiek. Als
zaaknaam betekent het tijdschrift, dus een geschrift dat cp vaste tijden
dezelfde weg neemt. Deze betekenis komt ook nog duidelijk uit in perio
dieke salarisverhogingen en periodieke winden in de Tropen. Maar bij het
woord (h)odos denken we natuurlijk ook aan het tweede boek van het
Oude Testament: Exodus d.w.z. uittocht. En daarmee verwant is synode.
Ik wou dat ik dit vertalen kon door:
ïensen die dezelfde weg gaan, maar ik
rees dat ik daarmee niet in overeen-
:emming zou blijken met de practijl;
des levens. Laat ik me echter niet op
theologisch gebied begeven en het een
voudig vertalen door samenkomst. Daar
uit ziet men dat synagoge en synode
bijna hetzelfde betekenen.
Pro is natuurlijk zeer bekend, al was
het alleen m-aar door de uitdrukking pro
en contra. Aan onze hogescholen en uni
versiteiten kent men een voorlopig
examen d.w.z. een dat geen graad tot
resultaat heeft: een propaedeusis. in de
studentenmond propjes genaamd- Het
tweede deel van dit woord komt van een
Wekelijkse keuring in Haarlem
Leliebeminners hebben geen reden tot klagen
Het is ondanks de broeihitte van Zon
dag allesbehalve druk geweest met de
gladiolen. Van een grote collectie van
Konijnenburg en Mark te Noordwijk en
een paar eenzame vazen van H. J. Sal
man en Co. eveneens te Noordwijk, wer
den de volgende met het getuigschrift
van verdienste bekroond: Aesculaap,
Gobi, Caswallown, Tarantella, Blew
Ribbon en Ares van Konijnenburg en
Mark. Salman exposeerde de prachtige
Memorial Day en de niet minder mooie
dr Fleming, waarvan de staart zo puik
van bouw is. dat het woord „onberispe
lijk" beslist te kort schiet.
De lelieliefhebbers hadden dit keer
geen reden tot klagen, want er was een
grote inzending Regale Creelman Hy
briden van J. A. van der Zwet en Zn te
Roelofarendsveen, in een kwaliteit waar
op deze firma zo'n beetje patent schijn:
te hebben.
Van het laboratorium van bloembo1-
lenonderzoek te Lisse kwamen nog een
paar vazen Hollandse irissen van bolen,
„Wij werden geroepen"
voor Prinses Wilhelmina
Op het Palels Noordelnde heeft van
morgen een korte plechtigheid plaatsge
had. De beide oud-commandanten van de
7-December Divisie E. M. generaal H. W.
Engles en H. G- Dürst Britte boden aan
de chef van het Militair Tehuis van H.M.
de Koningin, vice-admiraal N- A. Rost van
Tonningen een exemplaar aap van het
boek „Wij werden geroepen", geschreven
door Albert van Sprang. Het boekwerk
zal door vlce-admiraal Rost van Ton
ningen aan H.K.H. Prinses Wilhelmina
ter hand worden gesteld.
die waren geprepareerd voor het Zui
delijk halfrond.
En wat de vaste planten betreft: G.
Lubbe en Zn te Oegstgeest behaalde met
de beide Chrysanthemums Maximum
Marvellous en White Triumphator het
getuigsahrift van verdienste. Beide aan
winsten hebben enorm grote bloemen,
hoewel men moeder natuur wel eer.
beetje had geholpen, door de planten te
toppen.
Niet 13. maar 6 gemeenten
Gedep. Staten van Zuid-Holland heb
ben een plan om de dertien gemeenten
op Goeroe-O verf lakkee tot zes terug te
brengen, aan de betrokken gemeentera
den gezonden. Middelharnis zal volgens
het plan met Sommelsdijk en Stad aan
•t Haringvliet worden samengevoegd, O.-
Tonge met Nieuwe-TongeDen Bommel
met Ooltgensplaat, Dirksland met Her-
kingen en Melissant; Goedereede met
Stellendam, Ouddorp blijft zelfstandig.
Zullen pootuien aftrek vinden?
De vooruitzichten van de afzet van
pootuien zijn niet gunstig. De „pluk" is
thans in zicht, maar er worden met En
geland, de belangrijkste afnemer, nog
geen zaken van betekenis gedaan. Vorig
jaar gekochte partijen vertoonden sporen
van koprot. waardoor een deel onver
koopbaar werd. De prijs die de uien
moeten opbrengen, wil de teelt lonend
zijn, is ongeveer 15 cent per kilo. Het is
de vraag, of die prijs kan worden ge
maakt. De opbrengst zal wel aanmerke
lijk onder die van het vorig jaar blijven
'vorig jaar 30 millioen kilo. dit jaar naar
schatting hoogstens 20 millioen kg).
Taaie kalkoen
werkwoord dat onderwijzen betekent.
Het zou dus vertaald kunnen worden
door: datgene wat vóór het eigenlijke
onderwijs komt. Een pro Deo zaak is er
een waarvoor degene die er voordeel
van trekt, niet zelf betaalt. Het bete
kent: om Gods wil en dit was de vroe
gere uitdrukking voor: gratis. Pro forma
beduidt voor de vorm alleen, niet als
eoht bedoeld. Dan kent men stellig de
vereniging Pro Juventute, die zich „voor
de jeugd inspant en zich dus het lot van
jeugdige misdadigers, verwaarloosde kin
deren enz- aantrekt. Een oratio pro domo
houden beduidt letterlijk een redevoe
ring voor het huis afsteken. Maar de al
gemeen gangbare betekenis is een rede
waarin men voor zijn eigen belangen op
komt. Het vroeger vaak gespeelde to
neelstuk ..Pro domo" maakt dit voldoen
de duidelijk in de figuur van de vader
die voor zichzelf en voor zijn ontaarde
zoon spreekt. Hier zijn we echter al een
paar maal op het Latijnse erf terecht
gekomen. Ik haal deze uitdrukkingen
dan ook alleen aan omdat ze eveneens
met pro beginnen, al is het niet het
zelfde woord. De laatste zegswijze zou
in haar geheel moeten luiden: pro domo
sua (voor zijn huis). Het is de titel van
een rede die Cicero hield bij zijn terug
keer uit de ballingschap, tegen de. pa
triciër Cloddus, dde zijn goederen in be
slag had laten nemen. Hij pleitte dus in
een zaak die zijn eigen bezittingen betrof
De tegenwoordige betekenis wordt daar
door duidelijk-
Om weer op Griekse bodem terug te
keren, verwijs ik naar het woord pro
loog (voorafspraak, inleiding). Nog al
gemener bekend is stellig profeet. Het
tweede deel komt van een werkwoord
dat spreken betekent. Het is iemand die
van te voren over iets spreekt, dus vo
speld. En weet men wel dat tal i
woorden uit de moderne wetenschap
industrie ook aan het Grieks zijn ont
leend? Bij pro komt men b.v. allicht ook
tot woorden imet proto en dan denken
we in de eerste plaats aan protopla
(letterlijk: eerst gevormd) de eiwitach
tige stof. de levende stof der dierlijke
plantaardige cellen- Maar de lezer heeft
natuurlijk al aan plastic gedacht,
naam die wel gekozen zal zijn, omdat de
stof waarvan men plastic voorwerpen
maakt, in allerlei vormen kan gebezigd
worden. Over reclame gesproken: ieder
!*i kent het tandpasta: kalodont. Kalos be-
n| tekent mooi en het tweede deel komt
overeen met het Franse woord dent
(tand). Het is dus een reinigingsmiddel
dat tevens mooie tanden voorspelt. Kalo-
derma is ook duidelijk als men weet dat
derma huid betekent Men kan wel bijna
altijd voor de namer. der moderne re
clame-artikelen of gebruiksvoorwerpen
de oorsprong in het Grieks zoeken. Een
prognose is een voorspelling, een aanwij
zing van de waarschijnlijke loop ener
ziekte. Een programma schrijft (geeft)
duidelijk van te voren oo wat te horen
of te zien zal zijn. Een prototype is een
oorspronkelijk model En zo kan mei.
nog talloze andere vinden, die meestal
aan het Latijn, maar ook vaak aan he:
Grieks zijn ontleend. Var. deze taal naai
de eendeneieren schijnt een gewaagde
sprong. Toch ls deze minder groot dat
hij lijkt We worden immers tegenwoor
dig vaak gewaarschuwd voor het gevaa
var: paratyphus. indien we de genoemde
eieren niet hard en lang genoeg koken
Para betekent naast (of: aan beide zij
den). Paratyphus-bacillen zijn zulke die
enigszins afwijken van de gewone
typhusbacillen en er dus naast staan. Eei.
parodie is een spottende nabootsing var
of ander letterkundig werk, maar
betekent eigenlijk nagebootst gezang
Een parabel of gelijkenis beduidt iets
naast een letterlijke betekenis wore;
geplaatst om de mensen over geestelijke
aarheden te onderrichten. Een para
phrase is een vrije weergeving van een
ers of een stuk ingewikkeld proza, dus
■eer iets dat haast het oorspronkelijke
J'ordt gesteld. De paranimf is degene die
ij een promotie aan de universiteit
naast de promoverende plaats neemt.
Het is n 1. een oud gebruik dat bij een
plechtigheid van deze aard aan beide
zijden van het slachtoffer een vriend
staat. Als men nu weet dat numphe
(nymf) bruid betekent, ziet men dat he:
woord zijn oorspronkelijke betekenis
heeft verwisseld voor een nieuwere. En
zeker mogen we dan parasiet hier niei
vergeten (sitos voedsel». Het is dus
een wezen dat naast je voedsel komt zit
ten, derhalve een meeëter of klaploper
Gaan we nog even naar het gebied der
ziekten dan geraken we eerst bij dys
(slecht). Daarmee is samengesteld dysen
terie (buikloop), waarin we het woord
enteron (darm) ontmoeten. Vervolgens
bij dyspepsie (slechte spijsvertering).
De pyromaan is een bekend, zij het
niet bemind wezen geworden. Een ge
woon mens zegt: brandstichter, maar wij
Grieks sprekenden, denken aan pyr
(vuur). Het is dus iemand die de manie
of hartstocht heeft om vuren (branden)
te doen ontstaan. Een pyrotechnicus is
derhalve een vuurwerkmaker.
Haema is bloed. Daarvan zijn tal
woorden gemaakt: Haemoglobine de
kleurstof van de rode bloedlichaampjes:
Haemorrhoiden (bloedende) aambeien.
In anaemie: bloedarmoede vinden we het
enigszins verborgen weer. Een reclame-
woord is weer te zien in: haematogeen:
bloeavorming bevorderend middel- Maar
waar zou het einde van dit opstel zijn,
als ik deze stof enigszins volledig wilde
behandelen? Ik geef aan het slot een
aantal woorden, waal-mee men zelf nu
allerlei puzzles kan oplossen: phos.
photos (licht); thermos (heet); topos
De weg naar Stavelot lokt Even mooi
als de heenweg, door schitterende dalen
en over bergen. Stavelot is een aardig
plaatsje. De ene patat-frites kraam naast
de andere. Ze lokken niet erg met deze
hitte.
Trois-ponts is nu ons doel. Wij herin
neren ons een liedje „Sur le pont
d'Avignon". Wij zingen om uiting te
geven aan onze blijdschap het stadje van
het liedje te zien.
Om acht uur zijn wij thuis, in de tent.
Gefourageerd hebben wij onderweg en
binnen het uur zijn de dampende aard
appels, de geurende peentjes en de ge
braden worst verdwenen. De laatste
nacht in Malmédy volgt.
Morgen gaat het de richting van hul»
op. Jammer.
Maar Limburg is ook mooi. Dwar»
door de „poot" gaat het naar de Peel,
waar wij ons laatste kamp zullen op
slaan.
Goos is een beetje dik en daarom wil
hij veel zwemmen. Vlakbij de plaats
waar wij onze tent hebben opgeslagen, is
een groot natuurbad. Wat dat zeggen wil,
zal u duidelijk zijn na het bovenstaande.
Terwijl de zon steeds lager zakt en bijna
de kim heeft bereikt, spartelen wij in
het water. Een spel. dat ons voldoening
schenkt.
Het is een prachtige zomeravond in het
verrukkelijke Brabantse landschap. Wij
proeven de boeken van Anton Coolen.
Hier heeft hij zijn onsterfelijke verhalen
geschreven.
Hoe donxerder het wordt, hoe heftiger
de muggen tekeer gaan. Binnen een
kwartier nebben wij een pakje cigaret-
ten de lucht ingeblazen.
Zo'n laatste kamp stemt een kampeer
der weemoedig. De muggenplaag ver
jaagt ons steeds, totdat wij eindelijk moe
in de slaapzakken kruipen, alles over
ons heen geslagen, als afweer tegen ste
kende insecten.
WÜ hebben slaap, veel slaap en de
Peelse lucht en stilte doen ons snel ver
geten, dat wij rusten in de schoot van
moeder aarde.
De volgende dag is het werkelijk huis
waarts. Voor de laatste keer zetten wij
de solexen in beweging. Ze brommen
weer en trekken ons door Brabant en
Zuid-Holland naar Den Haag.
Op die terugweg bemerkten wij het
doel van onze reis: wij zijn in de Arden
nen geweest, maar Holland, wat ben je
toch mooi....
63 Engelse Nedeilandeitjes
Atlantis brak record
als „kraamschip"
Binnen IJmuider pieren kwamen
nog vier babies ter wereld
Om 3 uur vanochtend werd op het
..ooievaarsschip" Atlantis de 60ste baby
geboren, om precies zeven uur de 61ste,
om 7.12 uur de 62ste en vanmorgen om
tien uur de 63ste!
Zaterdagavond om kwart over tien wal
het schip IJmuiden binnengevaren. De
pers had geen toegang tot het schip,
maar tijdens een „brui-interview" werd
de journalisten toegeroepen, dat het aan
tal nieuwe wereldburgers sinds 's avondi
6 uur 59 bedroeg. Vanmorgen om half
negen begon in Amsterdam de debar-
katie.
Toen het door de regering gecharter
de schip op 11 Juni Djakarta verliet,
bevonden zich aan boord 897 perso
nen, voor het grootste deel leden van
het K.N.I.L. met hun gezinnen. Nau
welijks was de boot „los" of men tel
de 899 passagiers en terwijl men zich
nog tussen de pieren van Priok be
vond, kon men de 900ste passagier
inschrijven. Het grootste aantal
babies, dat op één dag werd geboren,
is zeven.
Het totaal aantal van 63 ls een wereld
record. Op een Amerikaans schip, dat
kort na het staken van de vijandelijk
heden oorlogsbruidjes van Engeland naar
Amerika vervoerde, werden 42 babies
geboren. Gedurende de twaalf reizen, dia
de Commanderend Officier Troepen luit.-
kol. J. Th. van Weeren na de oorlog van
Indonesië naar Nederland heeft gemaakt,
op zijn schip geen enkele baby
ter
sreld.
Zoals men weet bezitten al de 63 babies
volgens de Britse wet de Engelse natio
naliteit, daar de Atlantis 'n Engels schip
is. Bovendien hebben de zuigelingen ech
ter de Nederlandse nationaliteit. In elke
aanleghaven kwam de plaatselijke Britse
consul aan boord en bij hem liet de ge
zagvoerder, kapitein A. R. Osburn, de
boorlingskes inschrijven.
De vaders werden aan het luiers was
sen gezet, daar zich aan boord slechts
19 kinderverzorgsters bevonden. Aan de
(0 man van het medisch personeel, onder
wie vijf artsen, zijn hoge eisen gesteld.
Gelukkig lag de Atlantis buitengewoon
vast. De stemming aan boord was niet
uitbundig. Het was geen plezierreisje. Da
meeste gezinnen waren zeer kinderrijk.
Bij het vertrek waren reeds 355 kinderen
van 0 tot 12 jaar aan boord.
Soms waren er zeven vrouwen tegelijk
in de verloskamer. Tijdens twee Protes-
Bomschuit in Katwijks Voorstraat
Zoals het eenmaal in Katwijk was: een bomschuit door de Voorstraat. Van
deze haringschuit werd op de scheepswerf van wijlen de heer W. Taat in 1906
de bodem gelegd. De bomschuiten werden meer en meer door de loggers ver
vangen en dit was dan ook de laatste. In 1908 kwam zij gereed. Begin Juni
van dat jaar ging zij ter haringvisserij. Het was de KW 20 van de redery W.
Taat, schipper C. de Vreugd. De breedte bedroeg ongeveer 6.75 meter, de
lengte 14.5 meter. (Foto: Archie/ Envébé).
(plaats); zoon (dier), pneuma (adem):
polus (veel); polis (stad); philos (lief
hebber*;); mdkros (klein); gumnos
maakt"; glukos (zoet); anthropos (mens);
hieros (heilig); homos (gelijk).
Eer. a»dere keer kunne^ we het reeds
hier betreden veld van het Latijn in het
dagelijks leven, wel eens wat nader be
kijken.
Den Haag. Dr F. C. Dominicus-
tantse diensten zijn 16 kinderen gedoopt.
Bij de ontscheping spraken vanmorgen
kapitein Van Zinnicq Bergmann, minis
ter Schokking en kol. Pahud de Mortan-
ges. Voor het transport naar Woerden
en Staphorst werden vele luxe-legerauto»
en taxi's ingeschakeld.
Verschillende van de babies zyn ge
noemd naar het schip, bijv. Felix Atlan
tis Eachet. Atlantis Johannes Rebel,
Ivonne Atlanta Janssens en Atlantinuf
Petersen.
