Lust tot trouwen is de laatste jaren te
Leiden sterk bekoeld
Ook het geboortecijfer is
aanzienlijk gedaald
Oudste luchtlijn ter wereld
bestaat dertig jaar
/Vrienden van de vis'
afzetmogelijkheden
bespraken de
,De Duitse grens gaat dicht voor
bolbloemen
NIEUWE LEIDSCHE COUBANT
I
DINSDAG IS MH 1950
Gebiek aan woonruimte en aan geld...
EERSTE TIJD NA DE OORLOG gaf een buitengewoon sterke toeneming
te zien van het aantal huwelijken In ons land. Leiden maakte op dit algemene
beeld geenszins een uitzondering. Ook het geboortecijfer sprong kort na de oorlog
tot een ongekend peil omhoog, en dit verschijnsel deed zich in Leiden zelfs heel
sterk gelden. Het is merkwaardig te zien, hoe deze, en nog enkele andere demo
grafische vloedgolven weer terug-ebben en hoe ons volk zowel als de Leidse be
volking in dit opzicht weer geheel tot de voor-oorlogse allure terugkeren.
TV51
U te z
In Nederland plachten vóór 1940 ge
middeld per jaar en per duizend inwo
ners acht huwelijken te worden gesloten.
Tijdens de oorlog vertoonde dit cijfer
nog al wat schommelingen: de onzeker
heid der tijden hield sommigen van een
huwelijk terug, maar daartegenover
stond 'n sterke huwelijkstoeneming toen
velen dachten aan de verplichte uitzen
ding naar Duitsland door een huwelijk
nog te kunnen ontkomen. Gerekend over
de gehele periode van de oorlog hand
haafde het gemiddelde huwelijkscijfer
zjch dientengevolge op het oude peil en
van een massa „uitgestelde huwelijken"
kon in het jaar na de bevrijding dan ook
niet worden gesproken. Dat desondanks
het huwelijkscijfer in 1946 een tophoogte
bereikte van twaalf per duizend vijftig
procent hoger dus dan het normale!
is te opmerkelijker omdat woningnood
en meubelschaarste in dat jaar toch wel
zeer sterke remmen op de trouwlust
Het huwelijkscijfer van twaalf per
duizend in 1946 zakte intussen geleide
lijk terug tot elf in 1947, tien in 1948,
om in 1949 weer op het voor-oorlogsc
niveau van acht per duizend te belanden.
Ook in Leiden sprong het aantal hu
welijken in 1946 tot twaalf per duizend
omhoog; in 1947 daalde het tot tien
elf, in 1948 tot acht a negen, terwijl het
In 1949 met zeven a acht per duizend
zelfs wat beneden het voor-oorlogse peil
kwam te liggen.
Een bijzonderheid, die geheel met de
maatschappelijke omstandighedei
het ogenblik samenhangt, tekent zich af
in de maandelijkse huwelijkscijfers. Van
ouds is in ons land Mei de huwelijks-
maand bij uitnemendheid. Ook
zijn er streken, waar zeker een kwart
van alle huwelijken in Mei gesloten w
den en ofschoon dit verschijnsel zich
de steden niet zo sterk heeft gehand
haafd als hier en daar op het platte
land, gaf tot vfior kort de Mei-maand
ook in de steden een zeer duidelijke hu
welijkstop te zien.
In 1949 echter is daarvan practisch in
geen enkele stad meer sprake geweest
en veel meer dan de nawerking
oude Mei-traditie 'bepaalt tegenwoordig
het gereed komen van grotere aantallen
nieuwgebouwde woningen wanneer
meeste huwelijken gesloten worden.
Zo lag in Lelden in 1949 de huwelijks-
top in Augustus met een huwelijkscijfer
van bijna twaalf per duizend per jaar,
terwijl Januari en October met vier a
vijf per duizend de geringste trouwlust
bij onze bevolking demonstreerden.
Het jaarlijkse geboortecijfer bedroeg
In 1939 in ons land 20,6 per duizend; het
sprong in 1946 omhoog tot 30,2,
meerdering dus met bijna de helft. Dit
feit stelt de overheid nu reeds
van uiterst moeilijke problemei
zal dat nog enkele tientallen jaren blij
ven doen. Laten wij een paar voorbeel
den noemen: er is in 1952 of '53 plot
seling vijftig procent méér plaatsruimte
nodig in de laagste klassen van de scho
len en elk volgend jaar zet zich dit ver
schijnsel in een hogere klasse voort. Be
halve meer schoolruimte zijn er ook veel
meer leerkrachten nodig. Zes jaar later
ondergaat de jaarlijkse toevloed van leer
lingen naar de middelbare en nijverheids
scholen een even plotselinge vermeerde
ring. Weer vijf of zes jaar later zal het
Levenslang voor Stöver
in doodstraf veranderd
Nog drie andere straffen verhoogd
Voop de vierde maal in de geschiede
nis der bijzondere rechtspleging heeft de
Raad van Cassatie gisteren een vrij
heidstraf veranderd in doodstraf: thans
in de zaak tegen de Duitser J. F. Stöver.
kampbewaker uit Amersfoort, die
gens het fusilleren zonder vorm
proces van Nederlanders (door het Am
sterdamse „B.G.") tot levenslang
veroordeeld. De uitspraak gewaagde
onmenselijke mishandelingen. De raad
verhoogde vanmorgen nog drie straffen
van het Amsterdamse „B.G.". De Duitse
commandant A. F. Heinze van het werk
kamp Empel-Rees (D.), die Nederlan
ders mishandelde, kreeg 11 jaar i.p.'
8, de kamparts P. D. Brunner 18 i.p.'
10 en de bewaker P. D. Röhrig 17 i.p.'
6 jaar. Toen Heinze de rechtszaal vei
liet, riep hij de rechters toe: „Verbre-
cher!" (misdadigers). Heinze, Brunner
en Röhrig worden verantwoordelijk ge
acht voor 800 personen, die in de kam
pen Rees, Bienen en Vrassmelt de dood
vonden.
Het beroep van de Duitse bewaker
het kamp Amersfoort H. A. Dohmen
(alias „De Rijnschipper"), die in A'dam
tot 17 jaar is veroordeeld, werd verwor
pen.
Slachtoffer te Sittard zou
Zigeunerkoning opvolgen
Gisteren werden te Sittard de ge
broeders Basili begraven, die tijdens een
gevecht in een café aldaar om het leven
waren gekomen. De politie had uitgebrei
de voorzorgsmaatregelen getroffen, doch
er deden zich geen incidenten voor.
Ongeveer 100 zigeuners waren uit het
gehele land overgekomen om deze, zoals
thans bleek, vooraanstaande zigeuners de
laatste eer te bewijzen. De oudste van de
beide slachtoffers was voorbestemd om
jaarlijkse contingent 6tudenten
plotseling met de helft uitzetten. Inmid
dels heeft het bedrijfsleven eveneens het
jaarlijks aanbod van jeugdige arbeids
krachten eensklaps met de helft zien
toenemen, enz. enz.
Had het geboortecijfer zich op het top
niveau van 1946 gehandhaafd, dan zou
den voor dit alles blijvende maatregelen
genomen kunnen worden, maar 1947 gaf
een geboortecijfer van 27,8 dat in 1948
gevolgd werd door 25,3, terwijl 1949 het
niet verder bracht dan 23,7. Langzaam
maar zeker keert Nederland tot het voor
oorlogse geboortecijfer terug en dit
maakt de voorzieningen des te moeilijker
omdat de golf van grotere aantallen, die
zich door de scholen, de universiteiten,
de militie, het bedrijfsleven enz. zal
voortplanten slechts een tijdelijk karak
ter zal hebben en alle maatregelen om
deze golf in voldoende mate op te
gen na enkele jaren al weer te veel
vattend zouden blijken.
In Leiden bedroeg het geboortecijfer
18,3 in 1939 en 31,4 ln 1946. Ten onzent
beliep de opwaartse sprong dus zelfs
méér dan zeventig procent. Maar ook
hier trad reeds in 1947 een kentering
ln; dat jaar bedroeg het geboortecijfer
27,8; in 1948 gevolgd door 23,7 e
1949 door 21,4; een cijfer dat nog
slechts zeventien procent boven dat
1939 uitsteekt, en dat beduidend beneden
het rijksgemiddelde ligt.'
Een hoogst bedenkelijk verschijnsel ii
de eerste na-oorlogse jaren was de ster
ke toeneming van het aantal onwettige
geboorten. Bedroegen deze in ons land
in 1939 één op de 74 geboorten, in 1946
bleek deze verhouding één op de 40
zijn geworden. Geleidelijk is ook hier ge
lukkig een terugkeer tot de oude noi
merkbaar en in 1949 was de verhouding
reeds weer verbeterd tot 1 op 60.
In onze stad is het aantal onwettige
geboorten relatief zeer hoog door
aanwezigheid van ziekenhuizen, tehuizen
voor ongehuwde moeders e.d., ws
vooral ook vele niet-Leidenaars worden
opgenomen, maar de daling d'e zich in
het rijksgemiddelde aftekent, is ook hier
duidelijk te zien. Over de jaren 1946—49
bedroeg het getal in Leiden geregistreer-
s onwettige geboorten resp. 124, 91, 82
69.
Ten slotte toonde ook het aantal dood
geboorten na de oorlog aanvankelijk een
"te toeneming, goeddeels door late
■rking van geleden ontberingen e.d.,
ook dit cijfer keert tot zijn voor
oorlogse omvang terug. In Leiden daal
de het aantal doodgeboorten na een stij
ging in 1946 geleidelijk tot aanzienlijk
beneden het aantal van 1939.
Wij zijn haar bijna weer vergeten: de worsteling om het herstel van onze
eerste luchthaven, Schiphol. Wie daar nu een bezoek brengt, kan zich de
situatie uit de „barakkenperiode" nauwelijks meer voorstellen. Deze opname
dateert van September 1947. „Siet wat een goede couragie vermagh".
AmsterdamLonden in open vliegtuig
THANS 250 MAAL ZO VEEL PASSAGIERS
ALS IN 1920
(Van een onzer verslaggevers)
Morgen is het dertig jaar geleden, dat de K.L.M. van Schiphol af haa*
eerste luchtdienst opende met omgebouwde De Havilland DH 9-verkenner».
AmsterdamLonden door de lucht was een feit geworden. Het is de oudste
bestaande luchtlijn ter wereld. Dertig jaar geleden zag Schiphol er anderi
uit dan in 1950. In een militaire loods was het gehele bedrijf ondergebracht!
opslag van post en goederen, de douane, het kantoor van de stationschef met
zijn assistent. Maar veel ruimte had men immers niet nodig met een perso
neelsbezetting van.zeven man.
Was de behuizing van het grondperso
neel niet erg comfortabel, de passa
giers hadden nog meer te lijden. Zij zaten
het vliegtuig in een open cabine. Maar
„Er achter heen zitten met alle middelen"
Ons volk moet weer vis leren eten,
Gistermiddag arriveerde in Amsterdam de „Tabinta". Velen van de gerepa-
trieerden uit Leiden en omgeving, die men op de foto ziet,
behoorden tot 510 R.I. Foto Meyer.
Geruchten in kleuren-land:
7EN-NUL VOOR DUITSLAND!Want men kon gisteren op de Haarlemse
J bollenbeuxs ln doorgaans wel-ingelichte kringen horen fluisteren: de Duitse
grens gaat voor bolbloemen op slot! En dat verbod is overigens niet helemaal
onverwacht gekomen. De Duitse bollenbroeiers hadden namelijk al enkele maanden
in de gaten, dat hun bankrekening er sinds de Hollandse bloemen-invoer niet beter
geworden. Dat kon ook moeilijk anders. Want de Duitsers hadden hun bol
len, verleden najaar niet bepaald voor een prikje kunnen kopen. En nu mag het
zó zijn, dat de vaderlandse broeiers ze ook niet cadeau hebben gekregen, men tikt
ook nog wel eens een stelletje kale of afgekeurde bollen tegen een zacht prijsje op
de kop. Daèr konden de Duitsers dus nooit tegenop boksen. Dus kwam er 'n protest.
'ordt gebroeid, in het buitenland
te plaatsen. En als u dat een bollen-
exporteur zoudt vragen,
Maar in bloemenkringen hier te lande land
deed men alsof de neuzen hevig bloed
den. En toen de Duitsers bemerkten, dat
hun gejammer alleen maar wat ge
grinnikt werd, zette dat enig kwaad
bloed. U zult dat -ongetwijfeld be
grijpen. De Duitse vakpers ging er zich
mee bemoeien; Herr Obergartner weet
ik-wie klom week na week in zijr
schrijfmachine en sloeg daar een stel
artikelen uit. waar bij wijze van spreken
de wit-gloeiende .verontwaardiging
alle kanten afliep. Herr Obergartner
verkondigde daarin enkele aanvechtbare
theorieën over de Hollanders in
algemeen en de bloemenexporteurs
het bijzonder! Maar niettemin had hij
door die artikelen al heel gauw de hele
Duitse bloemistenwereld aan zijn ietwat
bovenmaatse voeten liggen. Toen dat
eenmaal zo ver was, lanceerde Herr
Obergartner een offensief.
In de bollenstreek vond men de actie
aar héél matig. Ook dat is te begrijpen,
i er zullen daar als het gerucht
inderdaad waar is zuchten-
lichting worden geslaakt, die ver buiten
Sassenheim nog te horen zijn..
Maar aan de andere kant zult u zich
ook kunnen voorstellen, dat ze in Rijns
burg, „De Venen" en het Westland niet
plezier de vlag zullen uitstéken.
Want zo'n grapje bezorgt de bloem
kwekers een „zeper", zoals dat sierlijk
heet. Niet dat men het de Duitsers zo
kwalijk neemt, dat ze hun grens op slot
gooien, maar men hoort zo hier en daar
enkeling fluisteren, dat bepaalde
groepen of personen uit de bollenstreek
hand- en spandiensten hebben verricht
dat verbod er door te krijgen. In hoe-
re dat waar is, weet alleen de wel
bekende heer Joost. Bovendien vinden
de broeiers, dat de kwekers wel eens
waardering voor hen moesten
hebben. „We zijn een beste klant van
jullie!" En als dank laten jullie geen
poging na om ons op de nek te trappen.
Men vraagt zich in die kringen wel eens
(Van een onzer verslaggevers)
In het gebouw „Oude Hof" van de Volkshogeschool te Bergen ln Noord-Holland
is gisteren en vandaag een aantal „vrienden van de vis" samengekomen om eens
te spreken over allerlei prohlemen. waarmee de handel te kampen heeft. Er waren
reders, groot- en kleinhandelaren en andere belanghebbenden, die met z'n allen, in
onderlinge bespreking trachtten te komen tot de oplossing van het vraagstuk:
■Hoe maken wjj van de vis een gevraagd volksvoedsel?**
De directeur der Visserijen, ir G. L.
Lienesch, generaliseerde in zijn ope-
der kleinhandelaren
het koude
schijnlijk
Nee, tussen de bloemen- en bollen-
export heeft het nooit erg willen boteren.
En dat zal het wel nooit gaan doen ook.
Er zijn zo in de loop der jaren al heel
wat conflicten geweest. En in de meeste
gevallen heeft de bloemenwereld tegen
de bollenjongens het loodje moeten leg
gen. Of dat ook dit keer weer het geval
zal zijn? Och, zo met het blote oog te
zien, is er voor de bloemisterij
weinig aan te doen. Maar misschien gaat
men bij de betreffende instanties
knap hard op de tafel slaan, opdat die
binnen de kortst mogelijke tyd dit
bod ongedaan zullen proberen te maken.
daarom binnenkort glasgerinkel
richting Den Haag hoort, weet
welke hoek de wind waaiende ii
H. J. C. SPIER GISTEREN 80 JAAR
Diende enkele jaren in Woubrugge het
onderwjjs
Gisteren vierde de heer H. J. C. Spier,
rustend onderwijzer te Den Haag zijn
verjaardag. Na een paar jaar het
onderwijs in Woubrugge te hebben ge
diend, wijdde hij het verdere gedeelte
zijn loopbaan aan de Haa|se Keu-
cheniusschool. In 1930 ging de heer
Spier met pensioen.
ningswoord de mogelijkheden aldus:
„Men moet er achter heen zitten met
alle middelen!" De
goedkoopste eiwitbronnen zijn, doch de
vis gaat niet.
Zijns inziens is de huidige toestand niet
te wijzigen zonder de hefboom van de
medici. De dokters zouden de mensen
moeten aanraden vis te eten en Neder
land er van te overtuigen, dat men „ver
keerd" eet.
De Nederlanders nemen te veel kool
hydraten tot zich en te weinig eiwitten.
Bovendien kan de visprijs onder de ge
middelde eiwitprijs liggen, dus onder die
van de belangrijkste concurrenten van
de vis: fruit, eieren en vlees.
Hoe de groothandel het ziet
Als eerste van de rij sprekers kwam
de heer C. Koster uit IJmuiden aan het
woord, die belichtte, hoe de groothan
del de problemen van de binnenlandse
visafzet ziet. Het kopen van vis noemde
vertrouwenskwestie, want niet
iedere huisvrouw kan de kwaliteit van
de visbeoordelen. Als regel heeft de han
del dit vertrouwen nog niet gewonnen,
omdat de marge, waartussen zioh de
kwaliteiten bewegen, zeer ruim is
Is dit kwaliteitsprobleem opgelost, dan
de bodem gelegd voor een toeneming
n het visverbruik. Spr. zou gaarne,
naast de door de overheid ten behoeve
van de volksgezondheid ingestelde keu
ring, een keuTing zien door het terzake
kundige bedrijf van de boven dit geoor
loofde minimum liggende kwaliteiten.
Er dient een regeling in het leven ge
roepen te worden, die tot gevolg heeft,
dat niet in distributie worden gebracht
die soorten en kwaliteiten, die aan een
gerede afzet op de binnenlandse markt
ln de weg staan. Daartoe staat open: de
afvoering rechtstreeks van die kwali
teiten. die voor onmiddellijke verwer
king nog geschikt zijn, naar de daartoe
geschikte bedrijven en onverbiddelijke
afvoer naar de vismeel-industrie van
elie andere soorten en kwaliteiten, die
nóch voor distributie, nóch voor verwer
king geschikt zijn.
moet bovendien op een gemak
kelijke en appetijtelijke manier worden
aangeboden. Zo zouden bijv. de 50-kg-
kisten vervangen moeten worden door
éénmalige verpakkingen- Tenslotte dient
er naar gestreefd te worden, volgens de
heer Koster, dat de prijzen gestabiliseerd
worden. De kleinhandelaar wordt er door
het publiek op aangezien, als er grote
prijsschommelingen zijn. Te hoge prij
zen zijn onaanvaardbaar, terwijl te lage
prijzen geen nut hebben voor de handel.
Door de handhaving van een gemiddelde
prijs zal de vishandel binnen redelijke
tijd tot een goed en gezond bedrijf kun
nen worden.
Naar aanleiding van de opmerking var
de heer Koster betreffende een .-tweede
keuring" deelde ir Lienesch mede. dat
het Deense ministerie voor Visserij het
n heeft, de vis voor de bin
nenlandse markt te voorzien van eer
garantiestrook.
Bij de discussie werd naar voren ge
bracht. dat ook de groothandel schuldig
soms slecbte kwaliteit, die de
kleinhandel aanbiedt. De kwaliteit van
naar het achterland te verzenden vis
dikwijls zodanig, dat de vis bij aan
komst al niet meer best is. Dit heeft tot
gevolg, dat de consumenten „iets tegen
krijgen" en van verder gebruik af-
De winkeliers zo werd opge
merkt moeten een goede verzorging
de vis waarborgen,
zou de vis bijv. gefileerd moeten
worden. De vis is dan aantrekkelijker en
bovendien gemakkelijker te verwerken
door de huisvrouw.
De a
Advertentie
'WlZUMft'
20 SIGARETTEN'70 CT
de kleinhandelaren werd
reergegeven door de heer J. Bronsveld
uit Den Haag. Als oorzaak van de pro
blemen zag hij de opheffing van de dis
tributie van vlees en eieren. Hij wee;
er op. dat de kleinhandel de prijzen nie:
kan verlagen. Bovendien kan de klein
handel niet meer de service van vroegei
bieden, oa. thuisbezorgen van bestellin
gen. omdat de kosten voor loopjongens
te hoog zijn. Hij bracht ook de prijzen
schommelingen ter sprake.
Soms worden de huisvrouwen maar al
te gemakkelijk een prooi van niet-bona-
fide handelaren, die een minderwaardig
soort vis aan de markt brengen, w
door een visoorlog ontstaat. Deze
valt dan weer tegen en men ziet er
af in het vervolg vis te eten.
Ook de vakbekwaamheid van tal
vishandelaren noemde de heer Bronsveld
de oorzaken van het teruglo
pende visverbruik. Wat dit probleem
betreft, heeft de vishandel wellicht de
grootste achterstand in te halen
leken bij de andere ondernemingen. De
gevolgen van dit alles zijn, dat de klein
handel in de meest hopeloze toestand i:
geraakt. Voorts wees spr. er op, dat de
vishandel gebrek heeft aan koel- en
vries-installaties. Prijsdalingen zouden
daardoor voorkomen kunnen worden,
dat de prijzen stabiel zouden word?n.
Door de fiscale politiek is het de klein
handelaar eohter onmogelijk, voldoende
gelden te reserveren om die installaties
te kunnen kopen.
Er zou een scherpe scheiding moeten
komen tussen groot- en kleinhandel, zo
dat de groothandel niet langer kan le
veren aan grote instellingen, zoals hotels,
kloosters, ziekenhuizen enz. De klein
handel zou hierdoor een basis voor zijn
afzet krijgen en een grotere hoeveelheid
vis in voorraad kunnen hebben.
Naar aanleiding van enkele discussies
drong drs A. G. U- Hildebrandt, hoofd
afd. Visserij van het Landbouw-Econo-
misch Instituut er op aan. dat de vis
handelaren zich bij dit instituut zouden
aansluiten. Door het verzamelen
fermateriaal zou men een beter inzicht
krijgen in de oorzaken, waardoor de
moeilijkheden ontstaan.
Propagandal
Gisteravond belichtte de heer J- Kolk
man de bevordering van het visverbruik
door middel van propaganda. Het distri
butie-apparaat achtte hij in staat, de vis
bij het volk te brem-gen, maar de afstand
tussen de mensen vóór en achter de
toonbank moet worden overbrugd. Spr.
merkte op, dat de vishandel wat propa
ganda betreft, wel een 10 tot 20 jaar ach-
bij de moderne bedrijven. Nodig
is, dat er een propaganda gevoerd wordt
binnen, teneinde belangstelling te
wekken bij de vishandelaren zelf voor
scholing en herscholing enz., terwijl
daarnaast een regelmatig terugkerende
actie dient te worden gevoerd om de 10
millioen Nederlanders tot regelmatige
viseters te maken.
Minister Wijers neemt
afscheid en wordt
Ridder Ned. Leeuw
Op zijn verzoek is thans aan mr Th
R. J- Wijers op de meest eervolle wijze
ontslag verleend als minister van Justi
tie, ingaande 15 Mei, onder danbetui-
ging voor de vele en gewichtige dien
sten, door hem aan H.M. de Koningin en
den lande bewezen.
Mr Wijers is benoemd tot ridder in de
orde van de Ned. Leeuw.
De minister, die vanochtend voor het
laatst in functie was, heeft eerst van de
afdelingschefs van het departement
afscheid genomen, waarna in de cantine
gelegenheid bestond voor alle onder zijn
ministerie ressorterende ambtenaren,
hem de hand te drukken.
Daarna heeft hij zijn portefeuille over
gedragen aan minister van Maarseveen,
die tot minister van Justitie ad interim
i benoemd.
Kinderen speelden met vuur
één werd slachtoffer
Jongetje onder lading vlas
doodgedrukt.
Het vierjarie dochtertje van de land
bouwer J. van Ampting te Kilder (Gld.),
is Zondag bij een brand in een loods om
het leven gekomen. De drie kinderen
de boer hadden in de schuur, waar
stroo was opgeslagen, met lucifers ge-
Doordat een disselboom brak, raakte
i H. I. Ambacht een tractor in een
sloot en twee volgwagens. geladen met
vlas, in een sloot aan de andere kant
de weg. Het achtjarig zoontje van
de vlasverbouwer L. Stehouwer, dat op
der volgwagens zat, werd onder de
last bedolven. Na enige tijd vond men
het levenloze lichaampje een meter
1 diep weggedrukt in de drassige bodem.
De huidige regeling, waarbij het Be
drijfschap de reclame bekostigt, achtte
6pr. onvoldoende. Er moet meer geld ko
men, zeker een 2)4 ton, die verkregen
dient te worden door een heffing van
1/3 pet bij de bron. Verder moet gezocht
worden naar nieuwe verbruiksmogeiyk-
heden, vooral omdat de smaakverfyning
van het publiek dóórgaat Spr. sugge
reerde eéh eenheidsproduct, dat
aantrekkelijk en goedkoop zou moeten
zijn en geen afval moet hebben.
Tenslotte wekte spr. op, samen ni<
wegen te zoeken. De eerste avond
deze bijeenkomst, die in een zeer
noeglijke sfeer verliep, werd besloten
met de vertoning van visserijfilms
de heer L. A. Boot.
Visserijgolijes
Maandagmarkt bedroevend slecht
De Maandagmarkt heeft zowel de rond-
vis als de platvis weinig kans gegev
grote hoeveelheden verdwenen in de puf-
schuit Alleen de grote Noordschol kon
nog een redelijke prijs halen,
aanvoer hiervan bleef natuurlijk be
perkt.
Het scherpst wordt de algemene prij-
zendepressie getekend door de situatie
van de rode ponen. Deze anders
wilde vis heeft nog nooit zo laag ge
staan als de laatste dagen. De grote kis
ten kabeljauw noteerden f40 en de re
gels deden f2623. De schelvis bracht
ln de kleine soorten als hoogste prijs f"
per kist op. De besommingen waren we
erg slecht: De Herman maakte buiten de
opgehouden vis f 11.800. De Herman
heeft op de terugreis van IJsland, waar
de visserij erg slecht was, nog even op
de Noordzee gevist, maar dit heeft de
besomming niet meer kunnen redden: de
totale vangst was 1100 kisten rond vis.
De loggers moesten het eveneens r
slechte uitkomsten stellen. - De KW 85
echter sprong er boven uit en noteerde
14 da-gen f5000 voor 370 manden De
KW 122 en de KW 15 beide f3700. Vele
kustloggertjes moesten het na een week
met f900 doen, anderen kwamen
tot f2000. Verscheidene loggers hebben
zich zelfs al laten beïnvloeden door deze
slechte resultaten wat betreft het stillig
gen. Bijv. de IJM- 53 en de BU 33 en 28.
die enige weken nog hadden kunnen
doorvaren, wanneer de besommingen
ieer lonend zouden zijn geweest.
Afsnyden
De volgende loggers zijn gaan afsny-
;n voor de nieuwe teelt: De KW 23, 170,
15, 85. 86. 78, 19, 83, 67, 54. 47 en de IJM
Van de IJmuidense vloot gaan op 30
van de Hollandse Nieuwe de Gorre-
en de Martenshoek en als op 6 Juni
de tweede ploeg uitgaat is daar de Mar
tha bij. De oude Cornelis de Boer komt
"t seizoen niet meer in de vaart
Bijna dubbele vangsten
De logger- en kottervloot heeft het af
gelopen weekeinde enorme vangsten ge
maakt: het ideale visweer heeft de pro
ductie bijna verdubbeld. Het is daarom
jammer dat de klad zo stevig in de prij-
zit, zodat bijv. de KW 84 voor twee
korte reizen met in totaal 210 kisten
slechts f2400 besomde.
Export naar België weer op gang,
kabeljauw duurder
Vanmorgen bereikte ons het bericht
dat de export van de Nederlandse vis
België voor kleine kwantums weer
op gang is gekomen. Dit was vanmorgen
al merkbaar in de IJmuidense vishallen.
de prijzen van de kabeljauw on
middellijk een stijging vertoonden.
ze werden stevig ir2pakt in een dikke
leren vliegjas, vliegkap, wollen das en
wanten, terwijl een voetenzak, reisdeken
en warmwaterstoof de uitrusting com
pleet maakten.
Lang heeft deze toestand niet geduurd,
want men begreep, dat de noodzakelijke
groei van het bedrijf nauw samenhing
met het comfort, dat de reizigers kregen.
Al spoedig kwam er door samenwerking
met Fokker een gesloten passagiersvlieg
tuig in de lucht en dat was het begin van
vele andere verbeteringen.
De groei van het vliegveld hield geen
gelijke tred met de verdere ontwikkeling
van het bedrijf, in hoofdzaak door een
geschil tussen de departementen van
Oorlog en van Waterstaat en doordat de
gemeente Amsterdam het nut van de
luchthaven niet ten volle inzag. In 1926
kwam daar verandering in en nam Am
sterdam het beheer geheel in handen. Na
trad al gauw verbetering in. Toegange
wegen en platforms werden aangelegd,
zodat de passagiers niet meer door da
modder behoefden te baggeren, als zij
van het vliegtuig naar de weg wilden
komen. Er kwamen nieuwe loodsen, da
stapel benzinevaten werd vervangen
door ondergrondse reservoirs met een
capaciteit van honderdduizenden liters,
werkplaatsen verrezen, er kwam een
ruim stationsgebouw met starttoren. Da
nachtverlichting groeide uit van een
serie rode en witte stallantaarns tot een
uitgebreid systeem met lampen van mil-
lioenen kaarsen. De oude houten loods
groeide uit tot een gezellig restaurant
Toen de K.LJI.-mensen in Mat 1943
een kijkje op Schiphol gingen nemen,
bleek de prachtgie luchthaven vrijwel ga-
heel verwoest te zijn. Nu is „bij de pak
ken neerzitten" voor de K.L.M.-mensen
onbekend. In Juni 1945 landde bet eerste
vliegtuig op de voorlopig vernieuwde
startbanen. De Duitse bezetting bracht
voorwaar nog een voordeeltje: de start
banen waren belangrijk vergroot. Ver
schillende loodsen werden achterhaald
kwam een nieuw en tevens ruimer
stationsgebouw. In October 1945 werden
de binnenlandse diensten heropend, in
ivember vloog men weer naar Batavia,
December werden de eerste Europese
lijnen weer bevlogen en in de eerste
maanden van 1946 was vrijwel geheel
„T SCHIPHOL"
Op oude kaarten van de Haarlem
mermeer vóór de droogmaking vinden
wij in de Noordoosthoek een plaats
aangeduid met de naam ,,'t Schiphol".
Bij storm en ontij vonden de schepen
in die hoek namelijk beschutting. En
zoals zo vaak gebeurde: de omstandig
heden veranderen, maar de naam
bleef. Omstreeks 1914 kwam er een
fort, in 1917 een militair vliegveld met
zes houten loodsjes voor lichte vlieg
tuigjes, na de oorlog organiseerden
twee ondernemende mannen: Plesman
en Hofstee, de eerste luchtvaartten
toonstelling Amsterdam en in 1919
werd de KXJf. opgericht, thans een
der grootste en tevens de oudste
luchtvaartmaatschappij ter wereld.
Het luchtverkeer op Schiphol ls ln
vergelijking met voor de oorlog bijnn
verdubbeld. Gemiddeld landen er dage
lijks 150 vliegtuigen, van negen maat
schappijen, tegen 80 voor de oorlog.
Enige tjjd geleden is een uitbreiding»-
an voor Schiphol bekend gemaakt.
Op de Ijjn AmsterdamLonden, dl»
morgen 30 jaar bestaat, zUn tot op
heden 420.000 passagiers, twee millioen
kilo post en tien millioen kilo vracht ver
voerd. De bijgaande vergelijking tussen
de jaren 1920 en 1960 toont orerduldeiyk
de enorme evolutie van de burgerlucht
vaart aan.
KATW1JKSE BOMMEN OP HET STRAND
We gaan een halve eeuw
dachten terug. Begin Mei 1900. 't Is Zater
dagmorgen. Een groot aantal bomschuiten
siert het strand. De kant- of schrobnet-
visserij is nog in volle gang. 's Morgens
^ing Rein Plas. de omroeper van Katwijk,
"het vissersdorp rond en kondigde met
bekkenslag aan:
„Na de klink op strand;
afslag om de Zul".
Op Zaterdagmorgen waren slle schui
ten present. De Zondag stond immers
de deur. En op de dag des Heeren
n de bedehuizen vol met vissers,
kinderen. Allen in dracht
1 op de foto, dat enkele bom
schuiten de nationale driekleur hebben
gehesen: er is ook een „breu'gom" aan
boord. Meer Zuidelijk ls de visafslag nog
niet afgelopen. Ook bevindt zich een aan
tal badstoelen op het strand, terwyl onder
de zeereep enige bommen voor de haring
visserij in gereedheid worden gebracht
Al met al een schilderachtig geheeL Is
het te verwonderen, dat een zodanig
strandbeeld vele schilders tot scheppen
bewoog? Ja. de tijd van vroeger geeft
toch tal van aangename herinneringen.
Envébt
