BOUW VAN EEN NIEUWE STADSGEHOORZAAL
OP DE LANGE BAAN GESCHOVEN
KI
Kunst in Klank en Beeld
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
2
DINSDAG 21 FEBRUARI 1950
GEMEENTERAAD VAN LEIDEN
Eerste voorzieningen ad f263.000.- zullen
dit jaar worden aangebracht
Dat is „a" - zal daar niet consequent „b"
op moeten volgen
UITSTEKENDE BETOGEN VAN DE HEREN V. D. KWAAK
EN VAN ITERSON
Lang en breed heeft de Leidse raad gesproken over het plan, dat de meerderheid
van het college van B. en W. heeft inzake de Stadsgehoorzaal: het restaureren
in étappes namelijk. De genoemde meerderheid had thans de eerste étappe voor
gesteld. Maar in deze geest wilde de raad zich vooralsnog niet uitspreken. De
„eerste étappe" is aanvaard, echter zonder dat van zulk een étappe mag worden
gesproken. Tezynertyd immers zullen B. en W. met een nieuw, wéér op-zich-zelf-
staand voorstel moeten komen over wat er verder gebeuren moet. Met andere
woorden: terwijl de grootst mogelijke meerderheid Vhn B. en W. wèl blijft vast
houden aan de algehele restauratie, uit te voeren in (al weer) die étappes, kon en
wilde de raad zich gehoord de besprekingen niet binden. Of men zich over
een of meer jaren niet gedrongen zal voelen, op deze „a" de „b" consequent te
doen volgen, zal de tijd moeten leren In elk geval heeft het aanvaarde, ge
wijzigde voorstel thans deze clausule: Als het college met een nieuw, een tweede
voorstel tot (verdere) restauratie komt, moet het tevens adviseren over de moge
lijkheid van een nieuwe Stadszaal. Terwijl men dus de weg insloeg naar „restaura
tie" en alle voorstellen en suggesties inzake nieuwbouw in eerste instantie van de
hand wees, behield de raad zich het recht voor, op die weg terug te gaan tot de
reeds achterliggende tweesprong en daarna eventueel toch nog de weg naar
„nieuwbouw" te nemen
In zijn kort openingswoord wenste de
voorzitter aan de heer Th. Wilmer (K.V.
P.), die wegens ernstige ziekte afwezig
was, en wiens gezondheidstoestand thans
redelijk genoemd mag worden, een goed
herstel tie. waarna spr. de heer J. van
Iterson ais eerste ondertekenaar van het
tegenvoorstel inzake de restauratie van
de Stadsgehoorzaal het woord gaf.
Hier ligt voor ons een voorstel van de
meerderheid van B. en W„ aldus de heer
Van Iterson (Prot.-Ohr.), om in étap
pes een bedrag van ƒ868.000 uit te geven
om te trachten van een sleoht en wrak
omhulsel, dat de Stadsgehoorzaal heeft,
iets goeds te maken. Men wil dit gaan op
vullen met een zeer kostbare apparatuur,
maar bovendien en men behoeft geen
deskundige te zijn om dit te weten
levert de verbouwing van elk oud gebouw
altijd tegenvallers op. Telt men deze on
ontbeerlijke risico-post (ongeveer 15 pro
cent) bij het begrotingscijfer, dan wordt
dus het gevraagde restauratiebedrag r:™
één millioen gulden. In het rapport
Openbare Werken wordt verder opge
merkt. dat het onmogelijk bleek, ruimte
voor meer kleedkamers te vinden. Dat
betekent, dat' deze ruimten bij derden
moeten worden aangekocht, verbouwd en
ingericht. Grote kosten zullen ook hier
mee gemoeid zijn, zodat de eindconclusie
wel mag zijn, dat deze verbouwing ons
zal gaan kosten pijn. 1,1 millioen gulden.
Als wy deze grote uitgave hebben
gedaan, wat hebben we dan bereikt,
zo vroeg de heer Van Iterson zich af.
Een gebouw met een seniel omhulsel
met een bij lange na nog geen modern
interieur. Het rapport spreekt in deze
duidelijke taal. Spr. maakte kortelings
een vergadering van bouwkundigen
mee en unaniem waren deze van me
ning: „Nooit deze kosten besteden aan
dat oude gebouw, maar een nieuw ge
bouw stichten".
Aan een zeer bekwaam architect had
spr. verzocht een plan te ontwerpen be
treffende de inhoud van een gebouw,
plaats biedend aan 1200 bezoekers,
een foyer van ongeveer 300, een koffie
kamer van ongeveer 200 bezoekers, twee
toneelruimten, vestiaire enz., alles op
moderne leest geschoeid en dito geoutil
leerd, en tevens verzocht om de bouw
kosten per m3 van zo'n object.
De architect kwam tot de overtuiging,
dat de inhoud ongeveer 22.000 m3 zou be
dragen en het bouwcijfer kwam op ƒ70
per m3. Zo'n gebouw komt dus volgens
de architect op een som van pl.m. 154
millioen gulden.
In het rapport van Openbare Werken
woTdt aangegeven, dat het bouwen van
een nieuwe Stadsgehoorzaal zou kosten
2.300.000 a 2.500.000 en men leidt dat af
van de gehoorzaal, die een inhoud heeft
van 33.000 m3 ƒ70 per m3.
Maar de inhoud van een nieuw ge
bouw behoeft geen 33.000 m3 te zyn.
Met 22.000 m3 inhoud hebben we een
nieuw gebouw, dat een veel betere
accommodatie biedt dan de huidige
stadszaal, die een teveel aan loze
ruimten bezit. Een bewijs hiervoor is,
dat men het gehele plafond over een
grote afstand wil laten zakken. Nutte
loze ruimte dus. Spr. stelde tegenover
elkaar: de herstellingen aan een oud
gebouw (kosten 1,1 millioen gulden)
en het stichten van een nieuw gebouw
(kosten 1.5 millioen gulden). Slotsom
kan niet andera luiden: een nieuwe
Stadsgehoorzaal.
In het oude gebouw wilLde spr. de vol
gende herstellingen doen geschieden: de
bestaande plafonds vervangen door
gipsplaten, die de kapconstructie voc
procent zullen ontlasten, het vernies
van twee ketels van de centrale ver
ming. het op zeer eenvoudige wijze
nieuwen van de lichtleidingen, het
voeren van binnenschilderwerk en
herstellen van de voorgevel, die scheuren
vertoont. De kosten vormen dan een totaal
bedrag van 80.000. Zijn we zover, d<
er geen gevaar voor dit oude gebouw
te duchten en kan het nog een
kleine tien jaar mee.
Waar moet de nieuwe Stadsgehoorzaal
gelegen zijn, zo vroeg spr. zich vervol
gens af. We verkeren in de zeer gunstige
omstandigheden, dat er nieuwe wegen
rondom Schuttersveld-stationcentra vrij
komen, maar het heeft eigenlijk geen
haast om dit te 'beslissen. De plaafsbepa-
is een taak, weggelegd'
studiecommissie.
Komende tot de vraag
bouwen, merkte de heer Van Iterson
op, dat het rapport spreekt van over
15 a 20 jaar. Gelukkig zijn niet alle
mensen zo pessimistisch, want ik ben
van mening, dat wij over enige jaren
daartoe kunnen overgaan. Toen wij
verleden jaar besloten tot aanschaffen
van Finse scholen werd de raad ook
voorgehouden, dat in de eerste 10
jaren men niet denken kon aan per
manente scholen. Ongeveer een jaar
daarna is het besluit genomen, over
te gaan tot de bouw van een perma
nente school.
Nu zal men vragen, wat moet er m«
het oude gebouw gebeuren, wanneer d
nieuwbouw is uitgevoerd? Mijn antwoord
luidt: verkopen, aldus spr., maar alleen
d&n, wanneer er In Leiden ook een
toonst'ellingshal is verrezen. Is het
maal zover, dan kunnen wij verkopen
onder voorwaarden. De eerste eis moet
zijn de onaesthetisohe voorgevel doen
verdwijnen en de tweede: een of meei
winkelpanden daar te stichten. De een ol
andere beleggingsmaatschappij (exploita
tiemaatschappij) zal dit pand gaarne vooi
ƒ250.000 kopen. De mogelijkheid bestaat
zelfs om een winkelgalerij te bouwen,
doorlopehd tot de Aalmarkt.
Regeren is vooruitzien en onze stad
breidt zich hoe langer hoe meer uit,
maar dit betekent ook. dat we ons
winkelcentrum moeten uitbreiden. By
notarissen en makelaars liggen tien
tallen aanvragen omtrent aankopen
en/of huren van winkelpanden aan de
Breestraat. Evenals de industrie is ook
de middenstand de kurk, waarop we
moeten dryven.
Spr. gihg verder nog even in op de ver-
keers-teohnisdhe kwestie en wees er op,
dat met de aanneming van dit plan ook
het halfbrede trottoir van de Stadsgehoor
zaal op volle breedte kan worden ge
bracht. Stellen wij nieuwbouw en restau-
tegenover elkaar, dan blijkt dat bij
nieuwbouw het werkelijke verschil
ongeveer 200.000 zal bedragen
de voordelen ook nog een winkelcentrum
'biedt.
Uit het voorgaande is duidelijk, al
dus besloot de heer Van Iterson,
dat wij de heren Van Iterson
(Prot. Christel.), Kortmann (K.V.P.)
en mr Vos (V.V.D.) met het vol
gende voorstel komen: Op korte ter
mijn worden die herstellingen ver
richt, welke nodig zijn om het ge
bouw tegen derden te beveiligen en
weer in bruikbare staat te maken
en tevens wordt een studiecommissie
uit de burgerij in het leven geroe
pen, die binnen niet al te lange tijd
ideeën en plannen voorlegt om te
komen tot stichting van een nieuw
gebouw.
GEMEENTE LEIDEN
Officiële Publicaties
VERKIEZINO PROVINCIALE STATEN
De Burgemeester van Leidon brengt
tor kenr.i» van belanghebbenden, dat tot
cm met de dag van candidaatstelling voor
de verkiezing van de leden van de Pro
vinciale Staten vafi Zuid-Holland, ter
gemeente-secretarie van Leiden, afd. Be
volking ca- kosteloos verkrijgbaar zijn
formuliecen vo*«' de Risten
daten, nismede formulieren
schriftelijke verklaring van
|n de candidaatstelling
I-eldea, 21 Februari 1990
candl-
king was gekomen. Spr. stelde zich met
de meerderheid van haar fractie achter
het voorstel van de meerderheid van
B. en W„ dat zoals bekend een in etappes
uitgevoerde restauratie behelst. De eerste
etappe wordt begroot op f 263.000. De
gehele restauratie beloopt f 868.000.
Het spijt me mijn verschil van inzicht
met de meerderheid van mijn fractie te
moeten mededelen, aldus drs D. J. van
Dijk (P.v.d.A.), want mijn bezwaar richt
zich tegen het feit, dat, wanneer wij nu
het plan van B. en W. aannemen, er voor
lopig niets komt van een nieuwe stads
zaal. Niemand van de raadsleden zal
hiervan de noodzaak niet inzien. Wat de
financiële toestand betreft is de achter
grond duister. Juist door tè grote sober
heid kunnen we misschien voor jaren de
weg afsnijden naar een nieuwe stadszaal.
We blijven dan tevens zitten met de par
keergelegenheid, eventuele uitbreiding en
de combinatie schouwburgstadszaal.
Dan was spr. het niet eens met het voor-
stel-Van Iterson c.s. omtrent de commis
sie uit de burgerij.
Hoe denkt men zich dit in? Dit kost
uitstel. Maar bovendien, deze hele
kwestie is een overheidszaak. Spr. merkte
nog op: Ik ben het hier zelden met de
heer Frohwein eens, maar nu wel. Deze
kwestie moet als het kan terug naa
de mening is toegedaan, dat de bedragen
moeten worden gevoteerd, dat ze
passen in de algehele restauratie. Voor
het zetten van twee nieuwe verwar-*
mingsketels is het niet nodig om de
kelder uit te breiden, maar met het oog
op de latere vervanging door -hetelucht-
venvarming wordt de kelder nu vergroot
ior een derde ketel.
Wanneer de raad een bedrag van
ƒ263.000 in eerste instantie gaat
voteren, bindt by zich niet aan de
algehele restauratie- Spr. is tegen een
commissie uit de burgery. De raad
kan zich, voorgelicht door deskundi
gen, ook een oordeel vormen. B. en
W. moeten beslissen of een voorste!
terug gaat naar een bepaalde com-
Mr dr H. D. M. Knol (Prot.-Chr.)
achtte het voorstel van B. en W.
absoluut onverantwoord. Mogen wR
in deze tyd voor verbetering zoveel
geld uitgeven en dan vóór zo'n ge
bouw? Bedenk wel heren: gedurende
40 jaren zal hierop een last drukken
van 54.000. Voorts verwonderde het
spr., dat terwyl reeds een paar
maal de financiële zyde was aan
geroerd de toch zo belangrijke
financiële kanten niet waren bespro
ken in de commissie van financiën.
Mr Vos (V.V.D.) zeide, dat voor
hem slechts beslissend was, dat wan
neer het voorstel van B. en W. werd
aangenomen, er nooit meer een
nieuwe stadszaal zou kunnen ver
rijzen. Spr. was het met de heer
Knol eens voor wat betreft de uit
gaven. Een commissie uit de burgerij,
ongetwijfeld, maar dan van deskun
digen!
De heer H. van Weizen (C.P.N J
merkte op, dat zijn- fractie in tegenstel
ling met anderen niet afwijzend staat
tegenover het voorstel van B. en W.
Financieel zag spr. niet zo'n grote last
als sommige heren wilden suggereren.
Het criterium moet zijn: een goed inge
richte concertzaal. In het centrum zag de
heer Van Weizen geen mogelijkheden om
een als door de heer Van Iterson bedoeld
groot gebouw te laten verrijzen, terwij!
spr. ook met het oog op de uitbreiding
van de stad decentralisatie gewenst
achtte.
De heer A. Knetsch (Prot.-Chr.)
wilde zich houden aan de kwestie stads
gehoorzaal. De schouwburg en de ten
toonstellingsruimte doen hier niets ter
zake. De heer Van Weizen heeft wel
opgemerkt: inrichten naar moderne
eisen, maar daar gaat het nu juist
Daar zijn we het niet mee eens. Wellicht
kan het voorstel-V«n Iterson naar
„De minderheid"
Hierna stelde de voorzitter voor, de
thee te gaan gebruiken. Na de pauze was
het woord aan wethouder D. van der
Kwaak (Prot.-Chr.)om als minderheid
in het college van B. en W zijn stand
punt uiteen te zetten. Zelden gebeurt
het, aldus spr., dat er voor een object
drie plannen worden ingediend De nood
zaak hiervan zal de raad gehoord de
discussies wel duidelijk zijn gewor-
Andere sprekers
Drie grote bezwaren heeft spr. tegen
het voorstel van de meerderheid
college. Het bedrag van ƒ868.000 is te
laag (devaluatie kosten dienst
gem werken geen post onvoorzien
dit voor een gebouw uit 1891 geen post
voor nieuw meubilair). Het voorstel
de meerderheid voorziet volgens spr. alleen
in één oplossing, nl. concertzaal. Waar
moeten de tentoonstellingen worden ge
houden en waar moeten de minder
draagkrachtige verenigingen hun
den organiseren? De tarieven zullen zeker
met 100% stygen!
Het voorstel van de meerderheid biedt
grote luxe, maar ook veel
plan van de meerderheid slaat de deur
dicht voor verdere mogelijkheden, ter-
j wijl juist spreker het
i nu een behoorlijke restauratie te doen
i plaats vinden en de mogelijkheid voor
I nieuwbouw open te laten
Deze unieke kans moet de raad zich
niet laten ontnemen. De bezwaren, die
volgens spr. aan de stadsgehoorzaal
kleven, worden door een inwendige
restauratie niet opgelost (hy noemde in
dit verband een achttal bezwaren). Als
minderheid adviseerde wethouder Van
der Kwaak de raad: „Bezint
De heer Frohwein (V.V.D.)
volgende spreker. Hij maakte bezwaar
tegen het feit, dat dit plan-Van Iterson
nog niet in de commissie van openbare
werken was geweest en vond het een te
belangrijke zaak om direct in de raad te
behandelen. Spr. wilde het terugverwezen
zien naar deze commissie en vroeg tot slot:
Een nieuw gebouw? Maar wat dan met
de schouwburg? Moeten we straks ook
nog een nieuwe schouwburg gaan bou- ^et
Wethouder antwoordt
Vervolgens was het woord aan wet
houder A- J. J o n- g e 1 e e n. Als de stads
gehoorzaal zo slecht zou zijn als de heer
Van Iterson wil doen geloven, dan
de directeur van gemeentewerken niet
met een plan tot restauratie zijn
komen. Het is juist, dat een deel
de voorgevel is verzakt, maar dat ls
huizen in de gemeente
mei meer «luizen in ae gemeente nei
t_ J*,Tr - I geval. Wanneer de gemeente die allemaal
De heer A van D ij k (K.V.P.) had moest vervangen door nieuwe, dan waren
tegen het voorstel van B en W. èn tegen|we eerste jsren nog niet klaar. De
het voorstel-Van Iterson beswaren, hoe- bijkomende kosten, die de heer Van
wel het laatste zijn sympathie had. Spr. iterso„ i„ zijn berekening opneemt,
zag een groot financieel probleem. Hoe i kun,nen zich ook bij de nieuwbouw voor-
zullen Ged. Staten dit opnemen? Zijn de doen. Uitvoerig ging de wethouder in op
kosten, die men aan de bestaande Stads-1 het advies van prof. Fokkens inzake de
gehoorzaal gaat besteden wel verant- acoustiek. Wanneer de heer Van Iterson
woord, gezien de resultaten? We hebben het piaf0nd wil maken van gipsplati
dan een goede (gerestaureerde) Stads- Man toch al niet te beste acoustiek
gehoorzaal, maar het schouwburgvraag- veei slechter worden. Tussen het plafond
stuk blijft. Spr. kon inkomen in de ge-len de boardplaten, die de heer Van
dachtengang van de heer Van Iterson:! i*erson eveneens voorstelt, ontstaat een
wanneer we ons in de toekomst tochïuchtsluis, die bij eventuele brand zeer
moeten beraden over een schouwburg,! geVaarlijk kan zijn.
dan maar ruimte opofferen en nieuwj Een nieuw gebouw kan 100 ji
bouwen. Dit is niet zo erg, want een ge- maar een oud, goed gerestaureerd gebouw
heel bezette gehoorzaal is thans een1 eveneens. Een gebouw van 114 millioen
zeldzaamheid. Wanneer de zaal tot de levert ƒ57.000 aan lasten, mi
laatste plaats bezet is, dan staat meestaU bouw vap 254 millioen kost aan lasten
het programma niet direct op een hoog
peil. Met de heer Frohwein was spr. het
niet eens. want we kunnen toch in prin
cipe wel tot een besluit komen.
Mevrouw B r a g g a a rD e Does
(P.v.d.A.) wees op de financiële toestand
van de gemeente. Wel hebben v/e een
sluitende begroting, maar grote moeilijk
heden wachten nog. Heeft bij de mcor-
derheid van het college van B. en W.
bewlUlg.ngi /e]1,cht n e| oon puI-t van ernstige
I overweging uitgemaakt? Waren B. on W. streepte het door wethouder Jongsleen
plan als van de heer Van Itersonbetoogde en wees er op zulks ii
150 000 per jaar. Kan Leiden dit dTagen?
De meerderheid van het college ziet geen
andere uitweg. Ons plan legt geen voort
durend drukkende last op, slechts 25.000
per jaar. Volgend jaar wordt de finan
ciële verhouding tussen rijk en gemeente
herzien Welliohl dat we dan meer kun
nen zeggen, maar het is een politiek i
wijs beleid om tot zolang te wadhben.
Ook de voorzitter, burgemees'.
F. H. van Kinschot. onder-
De Burgemeester voornoemd,j gekomem dan geloof ik wel. dat er vanj bijzonder tot wethouder Van der Kwaak
y. a, vaa Klnsihot, de andere zijde op de financiën aanmer- da*, «ie meerderheid van het college
Replieken
Toen kwam de heer Van Iter
weer aan het woord, die in een enthou
siast en warm betoog enerzijds het
van de meerderheid ven B. er
„te lijf" ging en anderzijds zijn voorstel
verdedigde, daarbij een reeks argumenten
te berde brengend.
-s. D. J. v a n D ij k had nog dezelfde
bezwaren tegen een en ander. Wilde wel
ƒ263.000 voteren, maar zich- niet binden
een volledig restauratieplan,
wilde alsnog in overweging geven het
nieuwtoouwplan in de raadscommissies te
brengen. Samen met de heren Frohwein
(V.V.D.), J. van Stralen (P.vdA.) -e
Goslings (P.v.d.A.) werd dit in een
stel tot' uitdrukking gebracht.
Nadat mevrouw Bra ggaar-de D
had verklaard tegen deze motie te zijn,
de heer A. v.D ijk het plan- van B. e
en Van Iterson goed uit elkaar wenste
te houden en de heer Lomt
(K.V.P.) zich voor het voorstel var
college uitsprak (daarbij wijzend op de
noodzakelijkheid van bezuiniging op de
'63.000, wanneer de motie Van Dijk
stemming werd gebracht, omdat hierin
de bouw van een nieuwe stadszaal
zat), wilde mr Vos het voorstel Van
Iterson c.s. wijzigen.
een kort overleg met de beer Van
Iterson (dokter Kortmann was afwezig)
werd' d'e redactie aldus, dat voor eei
drag van ƒ90.000 voor noodzakelijke
restauratie zou worden uitgetrokken
tevens aan B. en W. zou worden verzocht
een plan voor de bouw van
we stadsgehoorzaal ter tafel
Mr Woud'stra (Prot.-Chr.) vond het
moeilijk om een verantwoorde beslissing
e-men en verstandig om zich in dit
stadium niet vast te leggen Het voorstel-
Van Iterson achtte spr. het meest
acceptabel.
Na nog enig over-en-weer-gepraat
onderling overleg bracht de voorzitter de
drie voorstellen in- stemming, waaronder
het gewijzigde voorstel van B. en V"
Het voorstel-Van Iterson werd
worpen met 2510 stemmen. Vóór: de
heren Stolp. Knetsch, Questroo,
Woudstra, De Kier, Van Iterson, Elsgeest,
Hordijk (allen Prot.-Chr.), mr Vos
(V.V.D.) en A. van Dijk (K.V.P.).
Het voorstel van de minderheid
B. en W. (voorstel-Van dier Kwaak) werd
verworpen met 2411 stemmen (vóór de
bovengenoemde 10 plus mr dr Knol).
Resteerde het voorste! van de mi
derheid van B. en W., gewRzigd in de
reeds aangegeven zin. Dit voorstel
aanvaard met 2312 stemmen. Tegen: de
reeds genoemde 11 leden plus wethouder
Van der Kwaak.
De wekelijkse keuring
in Haarlem
Onuitputtelijk bloemen-
arsenaal
U kon het horen mompelen: de ten
toonstelling in Bovenkarspel is nog maar
net afgelopen; er staan in de „Noord"
i stuk of wat shows op stapel; de
kassen beginnen zo hier en daar
leeg te raken. En zo maar voort! Kortom:
als U alles wilde geloven, dan konden
het keuringszaaltje wel op slot laten
>r een week of wat. Maar jawel! De
theorie klopte gisteren in de verste ver
ten niet met de werkelijkheid, want de
tafels waren tot de laatste vierkante me
ters bezet.
De tulpen
Een collectie-met-niets-dan-nieuwighe-
en werd voor het voetlicht gebracht
door H. 't Mannetje, Hillegom. En daar
zaten een paar opmerkelijk goede dingen
tussen: Good Bye, glanzend „crimson"-
rood, Respectful, iets lichter van kleur,
Flambouw, helder geel (nogal wat con
currentie in deze kleur), de zeer fraaie
lila-purperen Violetta en Traviata, bruin
rood met licht randje.
Van al deze tulpen was de stengel
merkwaardig best. evenals de vorm.
Vooral de laatste twee blonken uit! Red
Korneforus van G. Enthoven, Nw Vennep,
ts inderdaad wat vuriger van tint dan de
„gewone" Korneforus. Van deze bekende
triumphtulp was ook een sport ingezon
den door N. Zandbergen, Rijnsburg, o
der de naam Orange Korneforus. Deze
nóg een tikje lichter van kleur, ma
oranje niet. Dezelfde firma stelde de
fraaie dubbele tulp Prins Bernhard ten
toon: rood met brede gele rand
dubbel. Bruno Walter (ingezonden door
H. M. v. Haasteren, De Zilk)
die altijd opvalt door de warme oranje
bronzen kleur. Mountbatten, een zacht-
rode, geelgerande creatie van P, Hop
man Zn, Hillegom, zag er best uit. De
dof-violetrode elt. Dosia van N. v. d.
Hout Zn. 's-Gravenzande, is meer
eigenaardig dan mooi. Gebrs Eggink,
Voorschoten, voerden de zilverachtige
rose dwt. Florex ten tonele. Een béste
tulp! Een aparte tulp was Apricot Al-
berio, die getoond werd door Jac. Th. de
Vroomen, Lisse.
De narcissen
Veel nieuws viel er in I
veld niet te ontdekken: nog onbenaam-
de, maar zeer verdienstelijke zaailingen
van D. v. Bbggenum, Beverwijk, die ont
staan waren uit kruisingen van Verger
maal Dick Weiband en Flower Record
en een zaaisel van "Flower Record maal
Red Bird. Verder verdienen vermelding
de merkwaardige narcissen van Rijn-
veld, Hillegom: Siam, wit dekblad met
abrikooskleurige cup, die met het rijper
worden een rose gloed gaat vertonen
Lady Bird is van hetzelfde type.
De hyacinten
Frans Roozen, Vogelenzang, toonde
een paar nieuwelingen: Gertrude wit (is
dat een witte sport van de bekende
„Trui"?) en een kruising van Pink Pearl
maal Queen of the Pinks. Blue Pearl,
een blauwe aanwinst van Braam Zn,
Heemstede, is een hyacint van klasse.
Bijzonder mooi gebouwde en gevulde
tros, terwijl van de nagel niets dan goeds
gezegd kan worden.
Italiaanse avond N.C.R.(eis)V.
De afdeling Leiden van de Ned. Chr.
Reis-Vereniging houdt op Donderdag 23
Febr. a.s. in „De Doelen" een Italiaanse
avond. Een Italiaans zangtrio zal mede
werking verlenen en de heer H. Alpherts
uit Bussum, hoofdbestuurslid, zal
houden over Rome.
Grote belangstelling
Voor de feestelijke jaarvergadering van
de Chr. Oranjevereniging, waar we gis
teravond over schreven, bleek de be
langstelling zo groot, dat binnen een uur
de kaarten waren uitgegeven. Vermoede
lijk zal spoedig een tweede avond wor
den gehouden.
Goed afgelopen
Toen de heer W. G. in de fabriek van
de fa A. van Oordt en Co, waar Vrijdag
brand woedde, aan het opruimen was
schoot een ijzern balk los, waaraan een
electro-motor bevestigd was- De balk
raakte juist nog het hoofd van de heer
G.. die hierbij een ernstige hoofdwonde
met lichte hersenschudding opliep.
Vrouwcnwereldgebedsdag
Alle plaatselijke Chr. vrouwen- en
meisjes verenigingen komen Vrijdag
avond uur bijeen in het lokaal Raadhuis
straat 210 in verband met de Vrouwen
wereldgebedsdag.
Gift van tweehonderd gulden
Ds P. A. Lefeber, Ned. Herv. predi
kant. ontving een gift van f 200, n.l. f 100
voor de diaconie, f 50 voor de Geref.
Zendingsbond en f 50 voor de Ver. Ned
Zendingscorporaties te Oegstgeest.
Jaarvergadering
Op Vrijdag 24 Febr. 7.30 uur, wordt
de jaarvergadering gehouden van de
(Ned, Herv.) Vereniging tot Evang. op
Geref. Grondslag te Oudshoorn.
Ouderlingenconferentie
Voor de Zaterdagmiddag gehouden .con
ferentie van Ouderlingen (lerend en re
gerend) van de classis Woerden der Ge
ref. Kerken, alhier in het catechisatie
lokaal van de Geref. Zuiderkerk gehou
den, bestond goede belangstelling.
Na de opening door de heer A. Noo-
men trad als spreker op Dr O. C. Broek
Roelofs, predikant te Woerden, met het
onderwerp: „De Christelijke vrijheid"
Spr. zette eerst uiteen, wat naar de be
doeling der H. Schrift onder de Chr. vrij
heid moet worden verstaan. Samengevat
is het: uit liefde tot God datgene betrach
ten wat Hij van ons vraagt. Zo heeft
God de mens geschapen. In het Paradijs
stond Hij in de volle vrijheid, maar de
zonde maakte de mens tot een gebondene
aan zijn zondige natuur. Dit geeft vele
conflicten in het leven die evenwel alle
opgelost worden door het uit liefde tot
Sport en Wedstrijden
SCHAKEN
Dan. Noleboom HVoorschoten
254—554 (voorl.)
Gisteravond speelde voor de 2e klasse
A van de L.S.B. Dan. Noteboom II tegen
Voorschoten I. De gasten wisten een
kleine zege te behalen, 5142Va, terwijl
2 partijen ter arbitrage worden opgezon
den. De ged. uitslag luidt: L. Bedijn
(Dan. Noteboom II)dr P. Vermet
(Voorschoten I) 01; M- Giezenkamp
G. P. Sluiter x—x; P. F. Janzen—J. van
cx; F. C. WiederJ. J. Braggaar
0—1; A. v. Duin (pes.)B Maat 01; C.
PlugA- Verrips 01; F. HoekA. Ouds
hoorn 0—1; G. v. MunsterG. Steen
winkel 14'4; C. WaasdorpH. J. Ver
meulen 10; H, Padding (res.)W. B
de Graaf (res.) 1—0.
Schaaknieuws
De uitslagen van de wedstrijden om
het kampioenschap van Noordwijk
luiden Klasse I: M. GiezekampL.
Bedijn 01; P BedijnA. Leenheer 01;
J. PlugJ. Hoogeveen 01; J. Bizot
P. F. Janzen 01; J. HoogeveenA
Leenheer ?;J- v. d. MeerJ. Bizot afgebr.
Klasse II: G. Vink—C. Plug 0—1; P- de
GrootG. Vink 10; J. HoogendamP.
Lindhout 10; C. PlugG. v. Muuster
01; J. HoogendamA. Bontkes 01; F,
HoekA. Bontkes afgebr.
Klasse III: J. v- d. Mast—C. v. d. Luyt
01; G. PauelsenA, Lindhout 10.
SASSENHEIM I—KATWIJK II 654—354.
De gisteravond voor de 2e klasse A
van de L.S.B. gespeelde competitiewed
strijd tussen Sassenheim I en Katwijk II
is geëindigd in een 614314 overwinning
voor Sassenheim I. Katwijk II is door
deze nederlaag vrijwel gedoemd degra
datiewedstrijden te spelen.
PHILIDOR III—S.P.W. I 654—354.
Na uitermate zware strijd is Philidor III
er gisteravond in geslaagd S.P.W. I
654—354 nederlaag toe te brengen.
Strijd om het kampioenschap gaat nu
slechts bussen Voorschoten I, dat gister
avond van Noordwijk won en Philidor III,
De beslissing zal op 17 Maart a.s. in Voor-
schoten vallen. De club van dr Vermat ts
in het voordeel, want jij heeft aan een
gelijkspel voldoende om de titel in de
wacht te slepen.
De ged. uitslag is: J. van Leeuwen
(Philidor)—W. Sloos (S.P.W.) 54—54: P.
Herfkens (res.)H. van Os 5454: drs G
Dallingalm. Noomen 10; dr R, C. Bak-
huyzen v. d. BrinkJ. H. v. d. Meulen
1—0; J. PaddingJ. van Zanten 54— 54:
J, Uil-tenboogaard (res.)J. van der Maai
01; B. C. de MikJ. vap Oosten 10:
C. W. J. Conijn—B. P. M. Lammens 1—0;
P. Selier—L. Ph. Verboog 1—0; T. Veld-
huyzenA. Jansen 0—1
LEIDSE PLUIMVEE- EN KONIJNEN
SPORTVERENIGING
Onder leiding van de heer J. A. Otten
heeft de Leidse Pluimvee- en Konijnen
sportvereniging haar ledenvergadering
gehouden. Er werden verschillend? be
sluiten genomen. Op 12 of 15 April zal
rie leden een gezellige avond worden aan
geboden. De jaarlijkse zomertentoonstel-
ling zpl dit jaar in Aug. worden gehou
den. Er werd hiervoor een commissie be
noemd, bestaande uit de heren J. Riet
kerk, I. Koelink. A. A. Berk, de Bruin,
P- Ranselaar en M. J. Kouwenberg. In
September wordt een excursie georgani
seerd naar de fokkerij Deelerwoud er
naar het Rijksinstituut,Beekbergen Voor
de te houden wintegtentoonstelling
nog een datum worden vastgesteld. Ten
slotte zal getracht worden om van dt
konijnenfokkersbond vergunning te krij-
gen tot het houden van éen kampioens
tentoonstelling voor Zuid-Holland, wel
ke dan in Januari of Februari plaats
vindt. De secretaris kon
bekend maken van 3 nieuwe leden
donatrices.
A.L.T.C.-NIEUWS.
De competitie-uitslagen waren: dames
3e kl.: Smash—A.L.T.C. 1, 1—9; heren 3e
kl.: A.T.T.C. 1—A.L.T.C. 3, 7—3; id. 4e kt:
A.L.T.C. 4Steeds Vooruit 1. 37; Match
1—AL.T.C. 5. 5—5; Oegstgeest 3—A.L.T.C.
I 3—7.
A.R. KIESVERENIGING
„NEDERLAND en
ORANJE"
Vergadering op Woensdag, 22 Februari
8 uur in de grote zaal van „Den Burcht"
De Weleerw. Heer Ds G. TOORNVLIET
spreekt over
„Ons Chr. geloof en de
Chr. Staatkunde"
Nieuws uit Alphen aan den Rijn
God doen, wat Hij vraagt. In een brede
bespreking kwamen vele vraagstukken
in het kerkelijk leven aan de orde, naar
voren, als film, toneel, enz. Al deze za
ken werden bezie>n vanuit het standpunt
der Heilige Schrift.
De muntvondst van het vorige jaar
Betreffende de muntvondst van Juni
ie gemeente publiceert dr H.
Enno van Gelder in het jaarboek van
het Kon. Ned. Genootschap voor munt-
penni-ngkunde o.m. het volgende: het
aantal van 200 van dezelfde soort is zeer
waarschijnlijk geen toeval: het was ge
bruik grote partijen geld in zakjes van
200 stuks te bewaren. Voor de geschie
denis van de geldomloop is van belang,
dat deze na 1684 verborgen schat nog
een overwegend aantal ducatons van de
Zuidelijke Nederlanden en van Luik be
vat, terwijl toch reeds seert 1659 in de
Noordelijke provincies ducatons of zil
veren rijders werden geslagen met da
uitgesproken bedoeling de Zuidnederland
se stukken uit de omloop te verdrijven.
Deze opzet is evenwel mislukt. Na 1680
is de vervaardiging van de rijders dan
ook vrijwel gestaakt. Met de vondst te
Alphen wordt een duidelijke bevestiging
gegeven, dat ook na die tijd de omloop
van vbeemde ducatons nog van groot be
lang was. Eerst na de invoering van de
staten-munten in 1694 liep de circulatie
terug.
Hoornse damclub
Voor de bord-enwedstrijd- werd de 4de
ronde gespeeld, met de volgende uit
slagen:
le klasse: R. van KlaverenE. Meg-
chelse 20; J. DisselHk. de Vos 02;
Hb. de VosC. Looyenstein 20; M. de
GrootA. v. d. Ent 11.
2e klasse A: J. PontA. de Groot 02;
W. BaartJ.Schuurman 20; L. Koop
manJ. Zaad 20.
2e Klasse B: L. VerdegaalD. Verhorst
02; J. v. d. LindenA. Kouwenhoven
1—1; A. van Vliet—A. Bijl 2—0; G. Dool
L. Verdegaal 02.
Feestavond „Ico"
De personeelsvereniging „Ico" van de
N.V. Interna', ior.ale Handelsmaatschappij
.Imenexco" bood gisteravond in „Den
Burcht" haar leden en genodigden het
•stop-program-ma „Met Ico geen ri
En „Ico" heeft inderdaad geen i
genomen: het programma wa-s van
begin tot het eind tip-top in orde.
De prog-ramim-aleiding, im handen
de heren G. Otten en Gé Heynen, had
niets onbeproefd gelaten om het de Ico-
fa-milie zo aangenaam mogelijk te maken:
een accordeon-virtuoos, originele sketches
en uitstekend' uitgevoerde Russische ballet-
dansen. Het optreden van The Manakusta
Hawaiïan-Serenaders, o.l.v. Dick Coster,
en de zeer verdienstelijke medewerking
van Do-lf del Prad-o met z'n Surinaamse
liedjes waren -misschien nog wel het suc
ces vain d-e av-ond.
De heer J. W. Stoffers, directeur van de
„Imenexco", had de avond vooraf geopend.
In een kort' overzicht over het afgelopen
jaar verzocht de voorzitter van de per
soneelsvereniging, de heer G. Otten.-de
aanwezigen enkele ogenblikken stilte
acht te nemen om de onlangs overleden
directeur te herdenken.
Ergon-Electric had gezellige avond
Het personeel van Ergon-Electric ont
vluchtte Zaterdagavond de stad om zich
enige uren aangenaam te verpozen in
„De Grote Vink" te Voorschoten. De
voorzitter der personeelsvereniging,
heer Wittenaar, opende de avond.
De toneelclub van de personeelsvereni
ging bracht dé klucht „De Hechtpleistei
ten tonele. Vooral de rollen van Karei
de bediende CV. Schaik) en van de huis
houdster (mej. Straver) waren zeer goed.
Na afloop van het stuk bleef men
enige tijd gezellig bijeen
Openbare les voor coupeurs
en coupeuses
Instructieve middag in „De Harmonie"
De uitgeverij C. Misset te Doetinchem,
verzorgster van de vakbladen „De da
meswereld" en „De kleermakerij", orga
niseerde gistermiddag in de bovenzaal
van „De Harmonie" een openbare les,
waarbij ieder welkom was, die belang
stelling had voor taille-naden, voor- en
achterpanden en wat dies meer zij
Het zeer talrijk opgekomen publiek
werd welkom geheten door ue heer
Peese Brinkhorst, hoofdredacteur-
beide bladen, die erop wees, dat binnen
kort ook een vestigingswet te verwach
ten is voor coupeuses De les werd gege
ven door de heer G. Papenhuyzen, leraar
aan de Ned. vakschool voor coupeurs
en coupeuses „De klederindustrie'
Doetinchem. Zijn onderwerp was: „Hoe
maak ik een fijne mantel?" De v<
dracht van de heer Papenhuyzen
niet alleen technisch up to date, it
ook qua voordracht zeer genietbaar,
dat de aanwezigen gewapend veelal
met bloc-notes en potloden een
T oonkunstconcert
Het Amsterdams Kamer-Muziekgezel
schap had een programma samengesteld
uit vier werken, die hier zelden of nooit
werden gèspeeld. Ik kan mij tenminste
niet herinneren het fluitk-wartet i
van Mozart en de sonate voor fluit, alt
en harp van Debussy in Leiden eerder te
hebben gehoord.
Wie vérwacht mocht hebbèn, dat vele
muziekliefhebbende Leldenaars de ge
legenheid om van onbekende meester
werken te genieten, zouden hebben aan
gegrepen, heeft zich reerlijk vergist
Want de zaal vertoonde vele lege plek
ken. Noch de onbekende werken van
Mozart. Bra-hms, Debussy en Ravel, noch
de charme van ongewone instrumentale
combinaties, noch de voor treft elijk klin
kende namen van solisten van het Con
certgebouworkest zijn in staat geweest
een talrijk publiek te stimuleren-
Had er maar zo'n groot zwart instru
ment op poten, met een toetsenbord en
een klep, die open en dioht kan. op he'
podium gestaan, met iemand er achter,
die „fantastisch" speelt dan zou de zaal
welüoh-t te klein zijn geweest. Maar zo'n
Instrument was er niet, er bestond bo
vendien geen enkele kans op toegifjes
van Chopin. Er waren alleen maar een
strijkkwartet, een fluit, een clarinet en
jen harp en. nu ja, er waren eer. paar
onbekende meesterwerken van Mozart
Debussy!
Zij, die wel aanwezig waren, hebben
Intens genoten van voortreffelijke uit
voeringen van prachtige werken. En zij
hebben hun dankbaarheid op enthou
siaste weze geuit. De medewerkenden
waren Phia Berghout (harp), Hubert
Bahnwasser (fluit), Bram de Wolde (cla
rinet), Piet Heuwekemeyer en Piet Lam
berts (viool). Koen van der Molen (alt
viool). Johan de Nobel (cello).
Hennie Schouten
Huis-aan-huis-collecte voor
Chr. kinderbescherming
Zoals wij reeds hebben gemeld, hou
den de samenwerkende Prot.-Chr kin
derbeschermin-gsorganisaties ..Valkenhei-
de" te Maarsbergen, „Hoenderloo" f
Hoenderloo, „Heldringgestichten" te Ze
ten, „Martha-stichting" te Alphen aa
dgn Rijn, „Metitrey" te Eefde en „Nee:
bosch" te Neerbosch deze week in Leiden
een huis-aan-huis-collecte.
Deze inrichtingen, waar samen ruim
2500 kinderen worden verpleegd van
0-21 jaar, rekenen op aller steun. Mannen
en vrouwen hebben in het laatst van de
vorige eeuw en in het begin van deze
de grondslagen voor deze belangrijke ar
beid gelegd. Grote inrichtingen zijn ge
bouwd. waarin de vele kinderen, die
in het huisgezin opgevoed kunnen
len, een veilig onderdak vinden.
Thans wordit aan ieder gevraagd: geef
om de lamp brandende te houden.
Men hoopt, dat deze olie in ryke mate
zal toeviloeien.
De heer A. Horrée overleden
Op 81-jarige leeftijd is te Leiden over
leden de heer A. Horrée, oud-hoofd vaa
de Openbare Lagere School aan de
Medusastraat A. Op 1 Maart 1892 trad de
heer Horrée als vast onderwijzer in ge
meentedienst. Hij is op verschillende
scholen werkzaam geweest en heeft het
openbaar onderwijs op zeer trouwe wijze
THUISVAREND
Met de „Pasteur" vaart als militair uit
Indonesië thuis E. Ham, Herenstraat 89,
Chr. handelsreizigers en -agenten
bijeen
Gisteravond vergaderde o.l.v. de heer
D. van t Zelfde de afd. Leiden van de
Ned. Ver van Chr. Handelsreizigers en
agenten. Uit de jaarverslagen van secre
taris en penningmeester bleek, dat de
afdeling een goed jaar heeft gehad en
aan innerlijke kracht heeft gewonnen.
Ook werd kennis genomen van het vele
werk, dat dé afdeling voor hare leden
heeft mogen doen op het gebied van
arbeidsgeschillen. Vervolgens werd uit
eengezet hoe de nieuwe cursus „Nieuwe
verantwoordelijkheid" van het C.N.V. is
gedacht en hoe deze van nut kan zijn
t.a.v. de P B O. en de ondernemingsraden.
V-ele leden gaven zich hierna als cursist
op. Alle leden waren hét ër over eèns,
dat de propaganda met kracht ter hand
genomen moet worden Verscheidene le
den gaven zich reeds op, om,daadwerke
lijk de propaganda-actie te steunen. Op
6 Mei trekken alle leden naar Utrecht,
waar dan de algemene vergadering zal
worden gehouden.
Koninklijke onderscheiding
Mej. G Raaphorst, eerste dienstmeisjt
in het St. Elizabethziekenhuis alhier,
heeft de ere-medaille in brons, verbonden
aan de Orde van Oranje Nassau ontvan
gen Zij begon 40 jaar geleden haar taak
in de huishoudelijke dienst.
BURGERLIJKE STAND VAN LEIDEN
GEBOREN: Susanna J d v P Lens en
S Ciere; Johannes F M z v K M A
Doove en J Zandvliet; Jacob z v K Zui-
dema en J Brokkaar; Matthias MAG
z v J H Vogelenzang en J E Snijders;
Paulus J z v P Neuteboom en S Harte-
velt; Bernardus H J z v J M Pols en
H J M Wamelink; Maria W d v M Sierat
en M J Oudshoorn; Andreas F E z V J A
v d Horst en C C H Vos; Christiaan z v
M A Slapper en J I T Looman; Anna
M A A d v P L Paardekooper en C A
Venne; Hendrik z v W Smit en J T
Ruijtenbeek; Johanna H d v S v Maaneh
en H v d Reijden.
GEBOREN: Pieter, z v. J Koome en
T. M. van Heijningen; Antonia M.. d. v.
H. A. van der Linden en W. Kalkhoven;
Andrea C.. d. v. A. C. Ponstein en J Kas
teel; Maria Chr., d. v. C Zierikzee en C.
M. van Kalkeren; Rudolf F., z. v. C. P M.
Bouter en E. J Giezen; Hendrik, z. v. S.
Boekkooi en E. Neu-teoom; Johan. z. v. 5V.
J. Thele-n en S. M. Oosterhou-t; Dirk,
D. Parlevliet en A. Jonker; Gotfried M.
z. v J. G. van Kooperen en A. van Velde.
OVERLEDEN: C. L. van Velzen. wd:
79 j-r; J Slingerland, man, 66 jr; J. va:
Leeuwen, zoon, 29 jr; M. E. van Leeuwen,
vr„ 44 jr; A. Horree, wdr, 81 jr; W. J.
Re-ijfze. gesoh., 43 jr.
GEHUWD: E. F. J. Kortman en G. H,
van de Ruit.
HAAGSE POLITIERECHTER.
Niet „gentleman-like"
Toen P. K. te Leiden op een paard door
de duinen reed. was hij aangehouden door
een opzichter. Bij controle bleek K.
bezit van een ver-gunning te zijn, doch
iemand die bij hem was, ging er vandoor.
Om die reden hield de opzichter de
gunning van K. vast omdat hij wenste dat
K. de naam opgaf van degene die weg
reed. Daarop ontstond een woordenwisse
ling, bij welke gelegenheid de opzichter
met een revolver in de lucht schoot
zich beledigend over de opzichter uitliet
De Officier eiste nu 50 boete of 25 dagen
hechtenis, hetgeen verdachte veel te veel
vond. De rechter was bly-kbaar van tegen
overgestelde mening, hij legde al-thani
100 boete of 50 dagen hechtenis op.
Brandkastdieven thans gegrepen?
Te Amsterdam zijn twee personen, on
derscheidenlijk 31 en- 34 jaar oud, ge
arresteerd- Ze worden er van verdacht
een dag of tien geleden bij een Inbraak
in Steen wijk de hele brandkast te heb
ben meegenomen, waarbij f 1200 we
buitgemaakt.
Vliegende emigranten naar
Australië
Behalve naur Canada kan men bl
nenkort ook naar Australië door de lucht
reren. De K.L.M. zal in Maart en
April enkele honderden plaatsen beschik
baar stellen.
