NIEUWE LEIDSCHE COURANT
AG 4 FEBRUARI 3*3
Bouw van 110 woningen nabij Burggraven-
laan en Lage Morsweg
Door woningbouwverenigingen „Ons Doel" en „Tuinstadwijk"'
B. en W. van Leiden hebben thans de
plannon het licht doen zien voor de bouw
van 105 woningen en 5 winkelwoningen,
te houwen uit het voor 1950 toegewezen
contingent van 150 montagewoningen.
Voor de bouw van deze woningen zou
den zü gebruik willen maken van de
door de N.V. „Panagro" te Warmond
gedane aanbieding voor de bouw van
montagewoningen volgens het systeem
M.T.H. en de aanbieding van de N.V.
„Krabo" te Utrecht voor de bouw van
dito woningen volgens het systeem
„Krabo". De bouw van de woningen,
systeem M.T.H.. geschiedt geheel op
traditionele wijze, waarhij echter alle
van hout vervaardigde onderdelen ge
heel gereed uit Zweden worden inge
voerd. Van de woningen naar het systeem
„Krabo" worden de gevels in traditionele
bouw uitgevoerd, maar de binnenspouw-
en binnenmuren worden van zogenaam
de klinkerisoliet-elementen samengesteld
en de verdiepingvloeren van perforasteen.
De M.T.H.-woningen worden in twee
typen uitgevoerd, t.w.: type N, bevat
tende op de begane grond een woon
kamer, een keuken en een vrijstaande
schuur en op de verdieping drie slaap
kamers en een douchecel, en type D,
bevattende op de begane grond 2 ka
mers, keuken en vrijstaande schuur en
op de verdieping 3 slaapkamers met
doucheruimte. De woningen van dit type
worden als duplexwoningen uitgevoerd,
in verband waarmee de doucheruimte
als keuken wordt ingericht.
De benedenwoningen zijn geschikt
>or bewoning door twee personen
- de bovenwoningen voor bewoning
door 4 personen. De woningen naar
„Krabo" bevatten op de begane
grond 2 kamers, keuken en vrijstaande
schuur en op de verdieping 3 slaapka-
met doucheruimte. Zowel de be
neden- als de bovenwoningen zijn ge
schikt voor kleine resp. jonge gezinnen.
dit systeem ontworpen winkel
woningen bevatten op de begane grond
de Winkelruimte, een magazijn en een
dagverblijf, benevens een schuur en op
de verdieping een woonkamer, keuken,
drie slaapkamers en een douche-ruimte.
Een-en-vyftig woningen, systeem
M.T.H., zyn ontworpen op aan de
gemeente toebehorende terreinen
nabij de Burggravenlaan en de De
Goejestraat, en wel 25 een-gezins
woningen, type N, en 26 duplex
woningen, type D. Aangezien zij in
de onmiddellijke nabijheid van het
eerste en het vijfde plan van de
woningbouwvereniging „Ons Doel"
komen te staan, zouden B. en \V.
deze woningen door deze vereniging
Advertentie
VERZEKERINGSZAKEN
VERTROUWENSZAKEN
SLECTENHORST
Openbare lagere school in
het Haagwegkwartier
Opheffing dito school aan de
Boommarkt
Reeds in 1927 bestond in het Haag
wegkwartier behoefte aan de stichting
van een openbare lagere school, zo
schrijven B. cn W. Met het oog op de
in de toekomst te verwachten sterke uit
breiding van dit stadsdeel en de reeds
spoedig te verwachten grote toeneming
van het aantal schoolkinderen acht het
college het nodig, dat ten spoedigste
maatregelen worden genomen om te ko
men tot de bouw van een gemeentelijke
school. Na onderzoek is gebleken, dat
de school kan worden gesticht op de aan
de gemeente toebehorende grond, go-
legen aan de Da Cost astraat. Hierbij
wordt opgemerkt, dat de bestemming
van deze grond voor schoolbouw wijzi
ging nodig zal maken van het partië'o
uitbreidingsplan „Leiden Zuid-West".
Deze schoolstichting kan naar het oor
deel van B. en W. gepaard gaan met
opheffing van de openbare l.s. aan de
Boommarkt. Van vermeerdering van het
aantal scholen is dus geen sprake. Wel
zal de schoolstichting leiden tot vergro
ting van de beschikbare schoolruimte,
omdat het gebouw aan dè Boommarki
voor onderwijsdoeleinden beschikbaar
blijft. Voor de stichting van de nieuwe
school is de vereiste medewerking vai
de minister verkregen.
Personeelsvereniging „Iemco"
had toneelavond
Het eerste jaarfeest van de perso
neelsvereniging „Iemco" werd gister
avond in „Den Burcht" gevierd met dt
opvoering van het blijspel „En Jacob
diendevan Christien van Bommri-
Kouw en Henk Bakker. Het werd ge
bracht door tonelisten van de Haagse
personeelsvereniging „Thabur", die hei
vlot en boeiend opdienden. De talrijke
aanwezigen waardeerden vooral de rol
len van „Boy", van tante Cornelia
van mevrouw Roest van Gelder.
De voorzitter van de vereniging, de
heer C. Veerman, mocht ook de beid";
directeuren, de heren Beurze en Nieu-
vaart welkom heten. Dat het feest
gisteren kon doorgaan was aan beider
medewerking te danken.
Zangersavond te Leiden
Naar wij vernemen, hoopt de ring
Leiden en Omstreken van de Chr. zang
verenigingen op 16 Maart a.s. in de
Stadsgehoorzaal te Leiden de traditio
nele zangersavond te houden Tiep ge
mengde en mannenkoren, aangesloten
bij de ring, zullen hun medewerking
verlenen.
CHR. EMIGRATIE-CENTRALE
AFD. LEIDEN.
De afd. Leiden van de Chr. emigratie-
centrale belegt Vrijdag as. om 8 uur een
openbare vergadering in gebouw „Predi
ker" Burgemeester Warnaar van Wad-
dinxveen zal spreken over: „Is emigra
tie noodzakelijk en verantwoord?"
willei
inrschot ingevolge de
Woningwet.
winkclwoningen naar het systeem
„Krabo" zijn ontworpen op terreinen
langs de Lage Morsweg, t.w. gedeel
telijk t.en Noordoosten van «le 120
aldaar gebouwde montagewoningen,
systeem „William Pont'\ en de 80
in aanbouw zijnde montagewoningen,
systeem „Montalbouw", cn verder
tussen deze bouw en de spoorweg
overgang. Ook dit complex wonin
gen zou men aan een woningbouw
vereniging willen toewijzen, waar
voor naar het oordeel van B. en W.
de woningbouwvereniging „Tuinstad-
wijk" in aanmerking komt.
In verband met deze woningbouw mo
het kruithuisje aan de Lage Morsweg
worden afgebroken. Hoéwei omtrent de
bouw van de onderhavige woningen met
de Provinciale Directie van de Weder
opbouw en de Volkshuisvesting in prin
cipe reeds overeenstemming is bereikt,-
ziin de besprekingen nog niet geëindigd.
Dat B: en W. een en ander toch reeds
aanhangig maken, vindt zijn oorzaak in
de spoed, die met het oog op de
biedingen moet worden betracht.
Voor het plan van de 51 woningen
wordt de som van 585.000 nodig ge-
voor het andere plan de si
.000. Ais grondkosten van d«
ningen zal worden aangenomen een prys
ƒ2450 pei
Voor de lezeressen uan
de Nieuwe Leidsche Crt.
TWEE GRATIS
KNIP- TM NAAILESSEN
van Miep Olü-van Boven
Interview met Johannes Hoffmann
Maandag 6 Februari wordt beslist over
het Saarland
(Van een onzer medewerkers)
>n der grote ontvangstzalen van het Saarlander regeringsgebouw zitten we
tegenover een kleine corpulente figuur, wiens scherpe blik ons achter een formida
bele „uilenhril" aandachtig opneemt. Het is de minister-president van Europa's
jongste staat, de zestigjarige Johannes Hoffmann, oud-hoofdredacteur van de Saar
lander Landes-Zeitung, ex-medewerker van de omroep in Parijs, vluchteling voor
klauwen van de Gestapo. Nu de Saar tot een autonome staat is geproclameerd
t eigen uniformen en eigen handelsmerken, zijn een millioen Duitsers in dit
laatste waardevolle industriegebied van het voormalige Derde Rijk (kolenproductie
M'/ia millioen ton per jaar) plotseling Saarlanders geworden.
CEMEENTF I EIDEN
O f ficiële Pu blicat ies
Eenrichtingverkeer Breestraat en ver
plaatsing Zaterdagse markt
Burgemeester, en Wethouders der ge
meente Leiden brengen ter openbare
kennis, dat het eenrichtingverkeer, van
6 Februari 1950 af- nog geldende op het
gedeelte van de Breeströat tussen de
Koornbrugsteeg en Gangetje en op de
Botermarkt, de Vismarkt, de Aalmarkt
de Apothekersdijk, met ingang van
11 Februari 1950 zal worden opgeheven.
In verband hiermede zal de Zaterdagse
markt, eveneens met ingang van 11 Fe
bruari 1950, weder worden' gehouden op
de Botermarkt en de Vismarkt en om
geving.
Leiden. 4 Februari 1950.
Burgem. en Wethouders voornoemd
De Burgemeester. F. H v; KINSCHOT.
De Secretaris. J. BOOL.
BURGERLIJKE STAND VAN LEIDEN
GEBOREN: Carolina D M. dr v J B
van Rooden en D C v d Bogaerd; Theo-
phila C B, dr v J van Velzen en J G v d
Lans; Joh aan a M E, dr v M J Janmaat
en W T v d Akker: Johannes B, zn v J
C J v d Kroft en J H Oorth'uijsen; Peter,
zn v G J v d Sluijs en G M Ramp; Wil-
lempje, dr v W Boezaard en A Guijt; Ja
cobus W, zn v H van Gorkum en J den
Hertog; Johny, zn v Raden Mas B Soe-
dirman en Roekijati; Jacobus, zn v J P
Haastrecht en" C K van Egbond;
Mieja, dr v J de Jong en M P v d Visch;
Jannetje, dr v E A J de Groot en M C
Jansen; Cornells, zn v E A de Jong en
M J C Speet; Roelofje, dr v S Schenkel
van Asperen.
,LO-LKP": sober monument van bet
Christelijk verzet
De geest van de verzetsbeweging is in deze film
goed weergegeven
IN LEIDEN DRAAIT THANS de langverbeide film „LO-LKP", door Max 'de
Haas gemaakt in opdracht van de grootste voormalige verzetsorganisatie, de Lan
delijke Organisatie .voor hulp aan Onderduikers en de Landelijke Knokploegen.
Nu de film gereed "is, „De Zwerver" opgeheven ën „Het Grote Gebod" verschenen,
mag-men hetna-oorlogse werk van de L.O. en van de L.K.P. definitief als be
ëindigd beschouwen uitgenomen de arbeid van de Stichting 19401945.
Klassieke Gramofoon Platen
Wij kunnén uit voorraad leveren een
bijna vooroorlogs repertoire. Een greep
uit dit repertoire zou ons een half blad
kosten. Alle buitenlandse merken (Im
port) H. M. Voice - Decca Columbia
Odeon enz. kunnen wy direct voc
bestellen. Levering één maand na
stelling.
H. C. v. LUYKEN
BREESTRAAT 97 TEL. 20035
Kolen geld: Po t/m Rod
Maandag wordt de „kolengulden"
gen inlevering van bon 544 uitgereikt
aan de létters Po t/m Rod. Te Leiden
alleen op het hoofdpostkantoor!
Een dokter nodig?
De Zondagsdienst der huisartsen te Lei
óen wordt waargenomen door de dokters
Kors. Van Leeuwen, Meyboom en Nieuw-
zwaag.
Welke apotheek?
De avond-, nacht- en Zondagsdienst
der apotheken te Leiden wordt
Zaterdag 4 Febr. 13 uur tot Zaterdag
11 Febr. 8 uur, waargenomen door de
gpotheek Kok. Rapenburg 9, tel. 24807
«n de apotheek „Tot hulp der Mensheid",
Hooigracht 48, tel. 2106IT.
Op dit moment kan men zich afvragen
of de verzetsgeest over ons volk vaardig
is gebleven, gesteld dat die geest een
maal over ons gehele volk vaardig is ge
weest. We willen die vraag thans echter
niet opwerpen, noch naar de beantwoor
ding er van zoeken om niet in mineur
toon te vervallen maar ons bepalen bij
een der twee monumenten van het
Christelijk verzet: niet bij het boekwerk
•dus. maar .bij de film, die thans in het
Lido-theater draait.
Even belangrijk als het is, dat „Het
Grote Gebod" in tal van gezinnen een
ereplaats krijgt toegewezen, van even
groot gewicht lijkt het ons, dat velen de
LO-LKP-film gaan zien. Wie daarbij
overwegende bezwaren mocht hebben
een bioscoop binnen te gaan, wachte
zijn beurt rustig af. Er zal nog volop ge
legenheid komen de film elders te gaan
bewonderen.
Bewondering verdient dit monument
van het verzet stellig. Niet als een mo
nument,'dat slechts een symbolische
waarde heeft en alleen de idee van het
verzet suggereert, maar een monument
dat ons gehele volk nu en later op meer
realistische wijze toont, wat er door onze
verzetslieden is gedaan. Beter dan Ben
van Eysselsteijn in „Niet tevergeefs" is
Max de Haas hierin geslaagd.
Het „waarom", van het verzet Is
In het juiste licht gesteld. Hier niet
een soort rebellie, niet een verzet
uit haat, ook niet een verzet op
alleen humanistische gronden, maar
'een strijd van mensen tegen de ver
krachting van het recht Gods. Een
strüd tégen de godloosheid en vóór
de Christelijke naastenliefde.
In deze film speelt de Chr. verzets
organisatie van Frits de Zwerver en
elke daad, die deze organisatie ging on
dernemen in het belang van land en volk.
werd voorafgegaan door gebed. Van de
kansels in de Prot. en R.K. kerken horen
de boodschappen tegen de Arbeits-
einsatz, de Jodendeportatie, de oritwrich-
alle Christelijke waarden. En
als de verzetslieden in Vught tot de we
tenschap komen, dat zij straks voor het
executiepeloton zullen staan, dan nóg
wordt gezamenlijk gebeden via de bui-
i. niet het gebed van de hovaardige,
meent zo goed te zijn geweest.
het gebed van de mens. die zich afhan
kelijk weet van zyn God.
Het verhaal
Het verhaal van de film is vrij kort
weer te geven. Willem Visser, bankwer
ker, moet naar Duitsland, maar hij ver
laat zijn gezin om onder te duiken er
op de boerderij van Harmsen komt hij
terecht in een verzetsgroep. Eerst is bij
hem nog de weifeling of hij aan dit
it deelnemen. Hij heeft toch
en kinderen; Maar als hem
maal is getoond op welke basis dit verzei
is gegrond, is er voor hem geen „le
meer mogelijk. Hij werkt mee aan
bonkaartenkraak, komt in een zieken
huis, wordt bevrijd, maar door oer
van de Duitsers opnieuw gearresteerd.
Hij komt in Vught, hoort het be
dingsrumoer der geallieerden,
wordt in September 1944 gefusilleerd,
tezamen met zijn kameraden.
Het geheel is een documentaire speel
film geworden van goed gehalte en elk
spoor van hedenverering ontbreekt. Ook
technisch mag de film een geslaagd pro
duct heten. Het is een boeiend relaas
met enkele prachtige vondsten, vooral
ook fotografisch. Van sensatie is geen
sprake en de humor ontbreekt niet. Dit
alles wil echter niet zeggen, dat er op
an details niets zou zijn aan te mer
ken. Integendeel! We willen echter' niet
bijzonderheden treden, maar alleen
opmerken, dat de muziek van Cor
Lemaire zeer suggestief is en goed ge
speeld wordt.
CHR. FILMACTIE
Donderdag 9 Febr. a.s., 's avonds 8 uur
in „DE BURCHT"
„GROTE VERWACHTINGEN"
De bekende Dickens film.
Toegang alleen voor leden.
Kaarten a 0.75 (tót 16 jaar a ƒ0,35)
vanaf Maandag a.s. bij Fa Kouwen-
hoven, Doezasfraat 37. Tel. 23683 en
's avonds aan de zaal.
MELD U AAN ALS LID
Mr dr J. W. Vérburgt 75 jaar
geworden
Nog steeds ontwerper van de historische
3 October-optochten
Mr dr J. W. Verburgt. archivaris van
de Ned. Herv. Gemeente te Den Haag,
vierde dezer dagen in zijn woning ie
Wassenaar zijn 75ste verjaardag. In Lei-
"?n is mr dr Verburgt niet onbekend. In
121 werd dr Verburgt benoemd tot ad
junct-gemeente-archivaris in Leiden en ii
tot archivaris. Reeds 25 jaar is hi
regent-secretaris van het Loridanshofj'
alhier en voor de 3 Octobervereniging
maakt hij nog steeds de ontwerpen
ie historische optochten. Dit doet hij ook
In 1900 werd mr dr Verburgt predikant
te Nigtevegt. Kort daarop ging hjj met
emeritaat en werd toen rentmeeste
archivaris op het kasteel Nijenrode te
Breukelen. Na zijn pensionnering als
archivaris te Leiden, in 1944. werd hij
ivaris van de Haagse Hervormde Ge-
ZILVEREN N.Z.H.-JUBILEUM
Zaterdag 18 Februari herdenkt de heer
M. Mooyekuid, wagenvoerder eerst;
klasse bij de N.Z.H. te Leiden, dat hij
25 jaar geleden in dienst trad.
i flink op en neer,
i stopt in het verkeer.
Veilig Verkeer.
dit betekent: een paspoort, dat
recht geeft op onbelemmerd reizen in
Frankrijk. Luxemburg en België en bo
venal een grotere goodwill in de wereld.
De internationale belangstelling is dan
ook op de regeringsgebouwen aan de
Schillerstrasse in Saarbrücken gevestigd,
de „journalistenregering" een
d, dat Herr Dorscheid, Hoofd Voor
lichtingsdienst, met een glimlach lan
ceerde reeds persmensen van alle
delen der aarde heeft ontvangen.
Johannes Hoffmann blijkt iemand, die
het wapen van het woord weet te han
teren, zoals hij dit al dikwijls in scher
mutselingen met dr Adenauer heeft be-
n. Want Duitsland fluistert boos
aardig, dat Hoffmann de oude erfgrond
met het zwarte goud aan Frankrijk wil
■kwanselen en men ziet met angst de
beslissende besprekingen te Parijs op
6 Februari as. tegemoet. In ons interview
toont Hoffmann zich een gesohoold di
plomaat, die zijn Duitse afkomst niet ver
loochent, maar, zoals hij zegt: „Wij heb
ben gedurende de laatste eeuw leergeld
genoeg betaald!"
Dienst aan Duitsland.
Terwijl hij peinzend aan z'n orginele
Saarlander sigaret trekt: „Wat wij met
Frankrijk doen is in feite een dienst be
wijzen aan Duitsland, want de Fransen
zullen door onze samenwerking de Duitse
anders en béter leren kennen dan
tot dusver mogelijk is geweest."
De vraag, of het juist is, dat Duitse bla-
?n in Saarland geboycot zouden worden
(de critiek van Adenauers volgelingen is
Brs minder vleiend) werd met een
stellig „neen" beantwoord. „Ik ben be
reid U te vergezellen naar welke boek
handel of kiosk dan ook, om daar kran-
te kopen, die U zich maar wilt wen-
Wij geloven niet in kwade trouw en
willen graag in ieder een vriend zien."
Wij vroegen: „Merkt U iets van sabo
tage?" Hoffmann, die tijdens de oorlog
i aan de Nazi-vervolging te ontkomen,
•r weken lang te voet door Frankrijk
getrokken en zich met zijn 250 pond
er een drie meter hoge muur heeft ge
werkt om het vege lijf te redden, glim
lacht slechts en schuift ons een Franse
krant toe. Ons oog valt op een headline:
Sabotage op het arbeidsproces in het
Saargebied wordt door de Franse auto
riteiten gestraft!"
En Hoffmann commentarieert: „W ij
;men geen enkele bijzondere maatregel
tegen de anti-propaganda van Duitse
yde."
Of de Saarlander regering pro-Frans
s? De minister-president wijst dit af:
hoewel hij Frankrijk door en door kent
en het lief heeft, wil men voor alles zien-
zelf blijven. De komende samenwerking
•ordt daarom geen politieke-, maar in
_e eerste plaats een .economische unie
Saarland wordt diis geen geannexeerd
gebied, hoewel de Hoge Commissaris
dé Rêpublique Frangaisë,' die in het
Saarbrücker Raadhuis zetelt een dar
weinige grote gebouwen, die door de ge
allieerde bommen tijdens de Hitleroorlog
niet zijn verwoest het vetorecht op
wetten en verordeningen houdt. Ook
defensie-zaken zullen door de Franse
staat worden behartigd; grensbewaking'
intern politie-ap.paraat zijn in Saar-
landse handen.
Churchill's wil.
Onze gastheer, die een flesje Saarlands
bier voor ons laat ontkurken, zegt: „Wij
geven het voorbeeld aan EuropaWat
heeft Churchill tenslotte anders gewild?
Alleen kunnen wij ons rijke industriege
bied niet exploiteren en wat*wil men?
Frankrijk eist herstelbetaling en ziet af
ontmanteling. Slechts langs de weg
deze samenwerking kan ^nze bevol
king tot welvaart komen.'
Hier eindigt het officiële interview er
de president nodigt ons uit, hem naar het
restaurant van het Landdaggebouw te
vergezellen, *waar hij („Ook de men<
leven', zegt hij) met enkele gede
legeerden een kaartje gaat leggen. En
hier, in het fraaie interieur met stalen
meubelen en neonlicht, waar de grote
man van Saarland zelfs met de gewoon
ste man amicaal omgaat, worden we er
weer aan herinnerd, dat er nog altijd een
waas van tragiek over Saarland ligt
Zoals buiten de gebouwen zijn geschon
den, vinden wij ook de mensen: aan de
Aan de poort van „Het Witte Huis"
in de Schillerstrasse te Saarbrücken
merkt men pas goed, dat Saarland
een eigen staat vormt.
„Men kan niet altyd minister-presi
dent zyn", zegt Johannes Hoffman
(met bril), terwyi hy het zich gezellig
speeltafel mist de .een beide benen, de
ander een hand
Geestelijk is het ook zo met de bewo
ners van het Saargebied: de oude Duitse
„Heimaf'-trots wordt overspoeld door de
verlokkelijke aanbiedingen van vrije
Franse koffie in de winkels, die in Saar
brücken zelfs beter voorzien blyken dan
in Londen. Parijs, Straatsburg of Amster
dam. Toch zijn er velen, die hun hand
tekening gaarne zetten onder het nieuwe.
„Fra-.se" hoofdstuk, dat eindelyk rust
betekent voor het gekwelde leven van
mensen, die in wezen niets liever willen
dan in vrede in hun mijnen, hoogovens
en staalfabrieken arbeiden.
(Nadruk verboden)
Weggevlogen valk 30 maal
gesignaleerd
De jachtvalk, die dezer dagen ont
snapte. is bij het Haagse pompstation
gevangen en terugbezorgd by de
eigenaar, de heer J. v. d. Wall te
Wassenaar.
Het krantenbericht over de weggevlo
gen vogel had echter «andere gevolgen.
De heer v. d. Wall kreeg een kleine
dertig berichten over gesignaleerde
valken of wat daarvoor door ging. Zo
werd in het Westland een geringde
sperwer gezien, in Dordrecht een toren
valk, dat via de Wassenaarse valkenier
weer bij zijn eigenaar terecht kwam
Deze meldingen zijn voor de vogelkunde
Spoelen en balken klotsen rumoerig:
zo ontstaat dan het bont-wollen kleed
Gooise hanrlweverijen steunen op gevestigde
roem en traditie
(Van een onzer verslaggevers)
Een verlegen winterzon glanst aarzelend door de ruiten van de lichte, frisse werk
plaats, waar het luidruchtig geklots van spoelen en balken een prettige sfeer van
werkzaamheid schept. Rumoerig en toch luchtig klinkt het regelmatig geluid van
hotsend hout op hout, kleurig staan de scheringdraden in de kammen van de vveef-
toelen, bont glydt de inslag heen en weer. In het achterhuis met de plavuizen vloer
zingt de kleine spoelenwinder aan zyn rappe machine, en door eik van de grote
ramen ziet men het groen, dat te voorsehyn komt 'uit sneeuw en ys. Wonderlyk
voorjaarsachtig lyken gras en struik rond het lichte, bakstenen gebouw, nu die
zonneflarden alles opvrolyken en in het heldere magazijn is het een feest van klou-
en: warme wollen kleden, tapyten, plaids en stoffen Zo is de Blaricumse hand-
wevery en tapytknopery ,,'t Poemphuis" een beeld van het herstel in dit oude
Gooise ambacht: de weefkunst.
zodra de Duitsers aan t
vas het hierbij al als met
Fransen stellen hoge eisen aan
Friese koeien
Een strop voor de veehandelaren
Zeven Franse kopers bevinden zich in
Leeuwarden voor de aankoop van 10 000
stuks vee, meest één- en tweejarige pin
ken. Vele dieren werden al gekocht, maar
gisteren ontvingen zij bericht, dat in
Frankrijk alleen vee mag worden inge
voerd, dat uit plaatsen komt waar bin
nen een straal van 20 km geen mond
en klauwzeer voorkomt. Dit betekent, dat
een deel van het reeds gekochte vee niet
kan worden vervoerd, terwyl ook ver
der de aankoop wordt vertraagd, omdat
zich overal wel mond- en klauwzeer
'oordoet. De prijzen van de pinken lie
pen reeds f 100 per dier terug.
Ach, de Nederlandse weefkunst is niet
te scheiden van het Gooi. Eeuwen en
eeuwen geleden leverden de kudden op
de uitgestrekte heidevelden zovéél wol.
dat men als vanzelf begon te spinnen, te
weven, te vervenDe Gooise dorpen
zijn -grootgebracht bij dit artistieke am
bacht. Na, de 'huisbedrijfj.es kwamen de
grote bedrijven, die vroeger talrijke ar
beidskrachten verslonden en kinderen
uitbuitten in stoffige donkerte
Maar dit alles is voorbij en het Gooi
kent nu vele kunstzinnige handweve
rijen, grote en kleine. De industrie heeft
het massa-artikel gelanceerd, maar de
handweverijen hebben het oude principe
geperfectipnneerd en, al mag (het spinne
wiel verdwenen zijn en het spoelewwin-
den machinaal gaan, toch klepperen de
weefstoelen iiog als vanouds en wordt
het knopen met de hand gedaan.
Mevrouw G M. van Krimpen, eigenares
van „t Poemphuis", vertelt ons iets van
de oorlogservaringen, die zij en haar
Gooise collega's opdeden. Natuurlijk weid
in de bezettingstijd de wol via het Rijks-
text'ielbureau toegewezen, ,,'t Poemphuis"
had wel de wol van de helle Gooise kudde
opgekocht, maar
oord kwamen,
alles: vorderen.
Kring Leiden e.o. van Kantoorboek
handelaren
Gisteravond heeft te Leiden de op
richtingsvergadering plaats gevonden
van de kring Leiden en omstreken van
kantoorboekhandelaren. Het bestuur be
staat uit de heren: P. Demmenie voor
zitter, N. Zandvliet Jr secretaris, G
Wolfslag, allen te Leiden, M. C. v. d. Lee
te Katwijk en G. van Dam te Alphen
aan den Ryn. De kring heeft reeds 22
leden.
De emissie van f 500.000 obligaties
van de coöperatieve zuivelfabriek ..de
Goede Verwachting" te Gilze is sterk
overtekend.
Regeringscrisis in Frankrijk?
Socialisten trekken hun ministers
uit het kahinet terug
Een redeloze toestand, waar Indo-China kracht eist
WELK EEN TRIEST BEELD van innerlyke verscheurdheid biedt Frankryk.
Dit Frankryk, dat in Europa weer een tegenwicht zal moeten vormen tegen
een zich herstellend Duitsland. Frankryk, gespleten en geteisterd door crisis na
crisis, terwyl „verzamelen" geblazen dient te worden voor alle krachten, waar in
Indo-China de opmars der Rode horden te horen is. Hoe wankel is deze regering
van Bidault, die op 28 October j.l. werd gevormd. De Franse socialistische party
heeft besloten haar ministers uit het kahinet terug te trekken en als gevolg daar
van zal Bidault zyn regering „reorganiseren". -
Dit betekent dus. dat hij een kabinet
zonder socialisten gal vormen, hetgeen
Surrogaten
werd de toegewezen wol ge
mengd met melkwol, maar. daar deden
ervaringen mee op: het
verwerken ging uitstekend, maar bij het
krompen de producten tot op de
helft. Toen de fabrikant er toe overging,
de wol vóór te krimpen, ging het beter.
Maar toen kwam de celwol en de kunst-
wolen na Augustus '44 hield de leve
ring helemaal op.
De wevers teerden nog wat op hun
voorraden, en de listige Gooiers wisten
of andere manier toch
n ruwe wol te komen. Maar
spinneryen werden daar uiteraard niet in
gemengd en dus verschenen in de wot
de oude spinnewiel"
die inderhaast naar Noorse modellen w<
den gemaakt. In Nederland woonde nog
slechts één oude spinnewiclmaker cn v
in Staphorst, dat inmiddels dóór de spoi
cgstaking onbereikbaar was.
Voor 'f Poemphuis brak
an: in September 1944 werd het gehele'
huis binnen enkele
oorlogse bewind in Frank
rijk zou zijn, zonder de socialisten.
De socialistische ministers gaven te
kennen ontslag uit het kabinet te willen
nemen, omdat hun collega's in de rege
ring zich niet hebben kunnen verenigen
met het voorstel voor het uitbetalen van
3000 francs, als premie voor de laagst
betaalde Franse arbeiders. Door het
compromis-voorstel van Bidault zouden
deze arbeiders toch 3000 francs meer moe
ten ontvangen, waarbij aan de werkge
vers werd overgelaten, om dit bedrag in
drie maanden tijds hetzij ineens, hetzij in
termijnen uit te keren. Dit compromis
voorstel nu werd door de socialisten ver
ders der sociaal-democratische partij, het
z.g. „Comité van '46" de socialistische
ministers hebben opgedragen, hun porte
feuilles ter beschikking te stellen. Bi
dault, die deze onvermijdelijke situatie
niet heeft gewenst, zal Dinsdag a.s. een
verklaring afleggen in de Assemblée en
om een zoveelste „motie van ver
trouwen" verzoeken. In Parijs acht men
een regeringscrisis snel naderende.
Aangezien mevr. G. van Reemst-De
Vries haar benoeming tot lid der -provin
ciale staten van Zuid-Holland niet heeft
aangenomen, thans benoemd de heer D.
Versluis te Dordrecht.
Bij een afscheid
In het jongste nummer van „Vri|
Nederland" doet H. M. van Randwijk
mededeling van het feit, dat hij aftreedt
als hoofdredacteur. Naar onze overtui
ging is dit feit om verschillende redenen
belangrijk. Het is belangrijk, omdat het
deze man en dit blad betreft en het is
ook belangrijk om de motivering, welke
Van Randwijk aan zijn besluit geeft.
Over het eerste behoeven wij niet veel
te zeggen. Ons land kent niet vele week
bladen van betekenis. Maar wij aarzelen
niet. „Vrij Nederland" zulk een week
blad te noemen. Het is dat door zijn af-
komst, maar het is het ook door zijn in-'
houd. Van die inhoud moeten wij als
regel een tegenstander zijn. maar dit mag
ons niet verhinderen, dit blad te noemen
als een blad van en met karakter. In het
bepalen en handhaven van dit karakter
had naar ons gevoelen Van Randwijk
een belangrijk aandeel.
Nu gaat Van Randwijk heen als hoofd
redacteur. Waarom? Om dat aan te ge
ven kunnen we niet beter doen dan een
typisch-Randwijkiaanse zin uit zijn af-
scheidsartikel lichten. Hij zegt daar, dat
„alle mensen en verhoudingen in een
dusdanige fundamentele en revolution-
naire verandering betrokken zijn, dié de
ganse wereld omspant, dat alleen een
geduffde voorlichting, een radicale be
richtgeving en critiek. een reserveloze
confrontatie van idee en werkelijkheid,
een wanhopige moed om liever onbeschut
te blijven staan dan zich met de schijn
tevree te stellen, de enige weg is om de
journalistiek van de zinloosheid te red-
Persoonlijk ziet Van Randwijk hiervoor
in de huidige journalistiek geen moge
lijkheid. „Vrij Nederland" beeft het lang
geprobeerd, zegt hij. maar het kon daar
door de lezers niet vasthouden. Het ging
uit van „de idee" en lette pas daarna op
het publiek. Het stelde het menu van de
maaltijd vast zonder de gasten te raad
plegen. Maar sinds vijftien maanden be
gint „Vrij Nederland" bij de gasten-en
stelt samen met hen het menu op: Het
probleem van het oude „Vrij Nederland",
zegt hij, was: hoe bij een zuivere krant
toch je lezers te bewaren. Het huidigs
probleem echter is: hoe een grote lezers
kring te scheppen en toch zuiver té blij-
En al blijft Van Randwijk de redactie
zyn blad alle goeds toewensen en al
blijft hij zelf medewerker voor de Indo
nesische rubriek, als hoofdredacteur kan
hij zich blijkbaar in deze situatie niet
langer vinden: -----
Zeiden wij teveel, toen wij deze mo
vering belangrijk noemden? Van Rand-
ijk heeft op zijn wijze het probleem
gesteld in de zinsnéde welke wij hierbo-
aanhaalden. En zoals hij altijd "de
moed heeft gehad om alleen te gaan staan,
wanneer hij daartoe door zijn overtuiging
werd gedrongen, zo heeft hij ook nu'zijn
besluit genomen en zijn functie neerge
legd. Wij hebben daarvoor eerbied, maar
vragen ons wel af. of hij door deze moti
vering van zijn afscheid niet tevens een
blaam werpt op al diegenen die vari oor
deel zijn. dat in de huidige journalistiek
nog mogelijkheden zijn voor zinvolle
arbeid. Trouwens, waren er zulken niet,
sou Van Randwijk in het vervolg zijn
artikelen geplaatst kunnen krijgen? Hij
•ekent er blijkbaar op en hij rekent er
blijkbaar mee. dat er anderen zijn die er
anders over denken dan hij Mogen wij
daaruit afleiden, dat Van Randwijk, in
feite over de mogelijkHeid van zinvolle
journalistiek iets minder somber gestemd
dan hij het wil doen voorkomen?
Voor het ogenblik achten wij het van
belang, dat Van Randwijk de journalistiek
er niet helemaal aan geeft. .En al zijn wij
het heel vaak niet met hem eens. dit
moet ons toch van het hart. dat wij daar
ook wel een beetje verheugd over zyn.
Er zijn wel ongelukkiger inconsequen-
Stewardess mej. Lamers zou
in April trouwen
Mejuffrouw Lamers uit Venlo, de ste
wardess. die is omgekomen by het KLM-
ongeluk, zou op 2 Maart de K.L.M. ver
laten. Zij zou namelijk op 2 April in het
huwelijk treden met een Australische
saille door de Duitsers opgeblazen. Eerst
hert voorjaar 1949 kon de eigenares het
herbouwde woonhuis weer betrekken; de
wevery was al wat eerder opgetrokken.
Handspinnen
Na de oorlog is het handspinnen
het Gooi nog blijven bestaan, zij het dan
ook lang niet meer zo druk als tijdens de
bezetting. Maar de hawdweverijen hebben
graag ook handgesponnen wol, omdat de
artistieke ongelijkheid van de draad,
levendig effect geeft in het product. Voor
bijzondere leveringen wordt dus handge
sponnen wol gebruikt, maar voor een
voudige plaids, tafel- of wandkleden zou
dit veel te duur worden.
De wol zelf werd na de bevrijding
gaandeweg van de namaak-produclen
ontdaan, en daar de wol-leverende lan
den, met name Australië, met grote ex-
portvoorraden zaten, kwam er steeds be
tere en zuiverder wol ter beschikking.
Dit jaar echter neemit het wolgehalte
weer iets in kwaliteit af en de prijzen
werden, vooral na de devaluatie, steeds
hoger.
De handweveryen krijgen nu weer de
strüd om het bestaan te voeren. Kort na
de oorlog, toen zy als 't ware bestormd
werden en ieder het geld liet rollen, ging
het prachtig. Er werden toen ook allerlei
kledingstoffen aangemaakt. Met het her
stel van de industrie is dit echter veran
derd, daar de handweefstoffen nu weer
te kostbaar worden voor algemeen ge-
Zeker, de fabrieken kunnen keurige
producten afleveren, maar de kenner zal
de handweefstof voor gordyncn. allerlei
kleden enz. prefereren om het aparte ca-
slechte tijd
1 Ihet gehele
als repre-|chet dat het onmiskenbaar heeft. En dan
de handgeknoopte tapyten en de fyne go
belins! Wat al luxe in deze magazynen
van deze bedryven! Welk een lust voi
het oog, al die prachtige warme tinten!
Er zijn ook aardige by-artikelen als
geweven tassen, theemuitsen, kleine kleëd-
lopertjes enz., daarbij wiet "te vergeten
de traditionele gebreide „Gooise herders-
want", die "thans hét modernste Jiandjs
niet ontsiert
Nederland importeert ruwe of gespon
nen wol uit Australië, België. Frankryk
en Engeland, maar Australië is daarbij
de voornaamste leverancier. Daarbij ex
porteert Nederland zelf zowel onverwerk
te wol als wolpiroduoten. Ook op dit ter
rein 'begint de uitvoer -naar Duitsland zich
thans te ontwikkelen.
De 100% wollige wol is nog steeds niet
beschikbaar voor industrie, doch wordt
alleen voor tricotage, ba'by-artikelen
breiknotten toegewezen.
De Gooise kudde is na de oorlog nog
niet teruggekeerd; de schaapskooi werd
verwoest en de herder trok met zijn
schapen naar Apeldoorn. Toch t
sprake van, dat het Goois Natuurreser
vaat binnenkort zijn kudde terugkrijg
Dè handweverijen zijn verenigd in ver»
schillende organisaties, o.m. in de Gooise
Ambaehtsgroep en in de Federatie van
kunsten en toegepaste kunsten, waardoor
zij regelmatig kunnen exposeren. Maar
verder hebben zij hun vertegenwoordigers
nodig bij textielverkopers en kunsthan
dels, want de tijd, dat het publiek zelf de
weverijen opzocht, is vponbij.
Herstel brengt niet alleen verademing...
het brengt ook een en ander van oud#|
situaties mee. Maar de G-.oise weverij
steunen op hun gevewtigdp traditie
~"i zullen zich woten handhaven»
