JUettiur CciJwdic (iTouraiil Brits geleerde verraadt atoomgeheim aan de Sowjet-Unie De 5 procent Wist IJ ZATERDAG 4 FEBRUARI 1930 BUREAUX: Hogewoerd 103. Dir. en redactie: TeL 20408. Abon nementen: Tel. 22710. Advertentie afdeling: TeL 23375. Postrekening: 58936. ABONNEMENTEN: f 4.15 p. kwartaal; f 0.32 per week. ADVERTENT1ËN: f 0.18 per millimeter. (Bij contract belangrijke korting). DIRECTIE: F. DIEMER. CHRISTELIJK-NA TIONA A L DAGBLAD Voor Leiden en Omstreken „Staiitmtlcft1« qhebttven tnyn bert la legfjenspoct" Dertigste jaargang No 8038 Spoelen en balken klotsen Zie pagina 2 EEN „SLIMME" VOS! In verband met waterstofbom ziet Amerika de toestand ernstig in TERWIJL DE INTERNATIONALE POLITIEKE SFEER omwolkt Is door het sensationele feit van de waterstofbom, komt een 38-jarige hoofdambtenaar van het Britse atoom-centrum, Hartwell, zekere Klaus E. J. Fuchs licht brengen in de duisternis. Maar een onaangenaam licht, want hy zal zich moeten verantwoor den wegens het verstrekken van inlichtingen over hef atoomgeheim. Edgar Hoover, hoofd van de Amerikaanse veiligheidsdienst, heeft na een conferentie met de „sub-commissie voor toewijzingen" van de Amerikaanse Senaat verklaard, dat de inlichtingen van Fuchs over de waterstofbom van vitaal belang zijn en dat hü geheime gegevens betreffende de vervaardiging van de atoombom aan Rusland heeft verstrekt. De bekende Senator, Tom Connally, legde er de nadruk op, dat de toestand, ontstaan in verband met de arrestatie van Fuchs „zeer ernstig is". ging met een opdracht van de Engelse regering, heeft' ook in de Amerikaan: Volgens bovengenoemde Hoover zou den de Russen nu in staat zijn geweest hun schema voor het maken van een atoombom met vele maanden te verkor ten en de grootste kans bestaat, dat de Sowjet-regering nu reeds genoeg weet. om het werk aan een waterstofbom te bespoedingen. Men houdt er in Amerika rekening mede dat thans een spionnage- complot zal worden onthuld, dat zijn ver takkingen veel verder uitstrekt dan 3e vier jaar geleden in Canada opgerolde Samenzwering, waarbij het eveneens om atoomgeheimen ging. In verband hier mede zijn onmiddellijk voorstellen ge daan de staf, belast met de „verzekering" van de Amerikaanse veiligheid en staats geheimen met 700 personen uit te brei- Uit latere telegrammen blijkt, dal Fuchs, die gisteren in Bowstreet werd voorgeleid, terecht zal moeten staan we gens overtreding van de wet op staats geheimen. De eerste overtreding zou reeds in 1945 in Amerika, de volgende in 1947 in Engeland hebben plaats gevonden. Deze spion is van Engelse nationaliteit, ongehuwd. Dr in de natuurwetenschap' pen en verbleef sinds 1949 in het bekende atoomdorp Harwell. Hij is van Duitse afkomst, en de vader van Fuchs is thans nog professor Russische zone van Duitsland. In 1942 werd Fuchs Engels burger, nadat hij 1933 als studèbtnaar Engeland komen. Fuchs. alte in Amerika De ramp in de smidse Buizen met trotyl waren de oorzaak De ontploffing, dië gisteren in een tmederij te Neerbosch (bij Nijmegen) drie doden eiste, is inderdaad veroor zaakt door het gebruik van buizen met trotyl. De Engelsen gebruikten deze tijdens de oorlog om ze langs de wegen te leggen. De trotyl kwam dikwijls van zelf tot ontploffing. In de smederij moesten enige buizen recht getrokken worden. Toen men er een in het vuur stak, ontstond de explo sie. De toestand van de 18-jarige P- Haerkens die ernstig werd gewond, is niet levensgevaarlijk. atoom-laboratoria te Oakridge Alamos gewerkt, waar zoals bekend, de eerste atoombom werd vervaardigd. Als zodanig heeft Fuchs-een zeer ver antwoordelijke positie bekleed en werd de weg tot spionnage voor hem geopend. De Amerikaanse Congres-commissie voor de atoomenergie heeft Luit-Generaal Leslie Groves, om opheldering verzocht,' omdat deze tijdens de oorlog leider was van het Amerikaanse atoom-project Vanzelfsprekend, heeft de arrestatie van Fuchs opzien en ontsteltenis gebaard. (Men zie over de waterstofbom 't Ver klaarde Uitzicht van heden). Normen voor dispensatie jonge kostwinners Het college van rijksbemiddelaars zal normen vaststellen voor het verlenen van dispensatie van de bepaling, dat de loonsverhoging van 5 pet. niet wordt toe gekend aan werknemers beneden de 23 jaar. Daarbij is in het bijzonder gedacht aan gehuwden met twee of meer deren en aan kostwinnaars die drie of Dit bleek uit Joekes, die de voorzitter van de Tweede Kamer gisteren voorlas. De minister had al op de vragen van de heer Andriessen (K.V.P.) medegedeeld, dat dispensatie kan worden verleend. Hij was echter van mening (en de Stichting van de Arbeid is het met hem eens), dat deze mogelijk heid beter in een meer algemene vorm kan worden gegoten, zodat niet voor elk geval apart dispensatie behoeft te wor den gevraagd. Grote sigarettensmokkel in Duitsland ontdekt In Duitsland is een smokkel van 26 mil- lioen Amertkaanse sigaretten, ter waarde 7,8 mïllioen Mark ontdekt. Veertig personen zijn verhoord, maar 35 zijn snapt' naar Oostenrijk en België. De siga retten kwamen in Hamburg aan in kisten, bestemd voor Denemarken of Tsjecho- slowakije. In pakhuizen werd de inhoud 'isseld met zand en de kisten naai plaats van bestemming doorgezonden. Schreieder is gezuiverd en welvarend Naar de Nieuwe Leidsche Crt. verneemt is Joseph Schreieder, de lei der aan Duitse kant van het England- spiel, door een de-nazificatiehof te Mün- chen gezuiverd en van alle nazi-smet ten vrij bevonden. Daardoor is hij thans in het genot ge steld van zijn pensioen als politieambte naar, waarvan hij zich, voorlopig, zeer goed redden kan..Met de opbrengst van zijn boek, waarvan ihij, zoals men weet de rechten aan enkele Nederlanders verkocht, zodat de strop niet op zijn, aoch op hun hoofd neerkwam, beschikt hij thans over een inkomen, dat menig slachtoffer van zijn listigheden hem be nijden kan. Invloed van De Gil was niet zo schadelijk Althans volgens de Raad van Beroep De Raad van Beroep voor. de pers- rivering acht de invloed, die De Gil heeft uitgeoefend, minder schadelijk dan issie voor de perszuivering heeft geoordeeld. De voormalige medewerkers W. H. M. van den Hout en H. A. Seyf- fardt zagen hun ontzetting verminderd, resp. van 20 tot 10 jaar en van 16 tot 6 jaar. De raad nam aan, dat Van den Hout et de Duitse zaak wilde dienen, doch door eerzucht werd geleid. Voor de ticeede maal vlieger-wed u we Bijzonder tragisch was het ongeluk met het K L M.-postvliegtuig TEU mevrouw N. van der Heide geboren Gilissen uit Vlissingen, de echtgenote de gezagvoerder. Zij is namelijk de tweede maal door een vliegtuigonge luk weduwe geworden. Haar eerste echtgenoot. A. de Visser, verloor in 1939 het leven bij een ongeluk met een sport- vliegtuig op het strand te Vlissingen. Laatste opsporingen TEU vruchteloos De gisteren door de K.L.M, -ondernomen ■luchten met een Dakota naar resten van het Donderdagmorgen verongelukte post vliegtuig PH-TEU hebben geen resultaat PRODUCTIEVE WAANZIN De kip: „Mijn eieren worden tenminste gewaardeerd".... De ontzettende ravage in de smederij te Neerbosch bü Nijmegen, waar gisteren een buis met troxyl ontplofte. De smid en twee knechten verloren het leven. Een neef van de smid werd ernstig gewond. Krijgt Nederlandse marine een grotere rolNieu in Noordatlantische defensie? Benoeming viee-admiraal Forrestal zou er op wijzen De benoeming van vice-admiraal Forrestal tot leider van de Amerikaanse mili taire adviescommissie in Den Haag kan beschouwd worden als een aanwijzing, welke rol aan de Nederlandse gewapende macht in het Noordatlantisch verdedi gingsstelsel zal worden toegekend zo verklaarden welingelichte kringen in Washington. De benoeming van deze hoge vloot- bootjagers in de Stille Oceaan. In de Officier zou bewijzen, dat de Noord- Atlantische defensie de nadruk zal leg gen op het gebruik van Nederlandse vlooteenheden. Onlangs verluidde het, dat de defensie raad de Ver. Staten en Engeland samen de zwaarste last van de vlootoperaties op volle zee zou toekennen. De vloottaak van kleinere landen zou beperkt blijven tot een kleinere kring, zoals de verdedi ging van kust en havens op eigen gebied. Men acht het echter niet waarschijn lijk, dat een vice-admiraal met de missit in Den Haag zou worden belast, indien de rol van de Nederlandse ms klein zou zijn. Integendeel, hoewel de bijzonderheden van de plannen streng geheim gehouden worden, acht in Washington hoogst waarschijnlijk, dat de „kleine, doch waardevolle Nederlandse vloot" van nut geacht zou worden voor taken van groter belang. De samenstel ling en de aard van onze vloot zou «chikt zijn voor het patrouilleren op flink stuk van de Noordzee. Forrestal vertrekt over enige dagen naar Den Haag. Hij is 52 jaar oud en is commandant der Amerikaanse torpedo- Roem beschuldigt Neder landse elementen In een persgesprek te Karatsji heeft do Indonesische hoge commissaris mr Moh. Roem. die op weg is naar zijn standplaats in Nederland, volgens Reu ter de beschuldiging uitgesproken, dat „bepaalde Nederlandse elementen in In donesië" kapitein Westerling in zijn op stand steunden met het doel, de republi keinse regering in de ogen van de bui tenwereld is discrediet te brengen. Voor het overige verklaarde Roem, dat men de toestand geheel in handen heeft en dat deze geheel niet gevaarlijk is. Er was volgens Roem geen bewijs, dat be paalde elementen in Nederland Wester ling gesteund hadden, doch het was vol gens hem mogelijk, dat dit het geval was. Hij sprak de geruchten tegen dat Westerling de steun zou hebben van de communisten of van bepaalde elementen van de Daroel Islam en noemde de op stand „in het geheel niet ernstig". Ka pitein Westerling houdt zich thans ver borgen en zijn beweging kan slechts be staan zo lang hij voorraden heeft, want hij geniet generlei steun van de bevol- hing. aldus Roem. Tandverzorging laat in het leg€ niet te wensen Mondhygiënisten zullen alleen onder toezicht van tandartsen werken Bij de behandeling van de strafzaak tegen vijf Amsterdamse tandtechnikers, waarover wij al meldden, betoogde de verdediging o.m., dat de legerleiding toe staat. dat in 't leger tandheelkundigen als mondhygiënisten de functie van tand arts uitoefenen. Van militaire zijde wardt meegedeeld, dat er inderdaad nege vrouwelijke mondhygiënisten in oplei ding zijn. Zij zullen echter nil tandarts of tandtechniker werkzaam zijn. Zij mogen alleen tandsteen verwijderen e.d onder toezioht van een arts. Zelf standig werken is uitgesloten. TELEGRAMMEN AAN THUISVARENDE SOLDATEN. Met de militairen, die met het Franse troepenschip Pasteur worden vervoerd, kunnen radio-brieftelegrammen worden gewisseld via Scheveningen-radio, tegen hetzelfde tarief als in. het verkeer met Nederlandse schepen. Hirschfeld belooft medeiverking aan Hatta Moh. Hatta en dr Hirschfeld hebben een gemeenschappelijke verklaring uit gegeven over het optreden van kapitein Westerling. Daarin wordt ojn. verklaard, dat iedere Nederlander, die steun zou geven aan kwaadwillige elementen, de Nederlandse regering en haar organen tegen zich zal vinden. Drs Hatta heeft zijn waardering uitgesproken over d« medewerking van Nederlandse zijde. Uit voerig is gesproken over de medewer king van' Nederlandse zijde te verlenen. Grootste troepenschip morgen uit Djakarta De Pasteur, het grootste troepenschip ter wereld, dat door de regering is ge charterd van Frankrijk, vertrekt morgen met Nederlandse militairen uit Djakarta Amsterdam. Zoals men weet kan dit schip 4000 man vervoeren en heeft het de reis slechts 18 dagen nodig. Reeds 46 arrestaties verricht Na de zaak van de valse honderd gul den-biljetten, de valse Marken, de valse touristenchèques en de valse Franse ben zinebons, is thans eveneens een zaak valse Belgische bankbiljetten van frs. 500 aan het licht gekomen en opnieuw gebleken, dat hierbij personen betrokken zijn, die reeds gearresteerd ware andere feiten van vervalsing. Zo hebben met deze nieuwe affaire eveneens te maken Albert Peters, teke- uit Schaarbeek, G. J. Radoux, café houder uit Luik, die reeds enkele maan den gevangen zitten. Nora Marion De- noyelle, een Engelse, d'ie door Ihaar huwe lijk Nederlandse is geworden en thans woonachtig is te "Brussel, werd indertijd gelegenheid van dé zaak der valse honderd .guldenbiljetten op vrije voeten gesteld. Daar zij betrokken blijkt te zijn bij de valse bankbiljetten van frs. 500 heeft de politie haaT opnieuw vastgehou den. Het totale aantal gearresteerden in deze vervalsingen op grote schaal be draagt thans 46. Dertig Deli-planters zijn. naar Atjeh vertrokken om te onderzoeken of de ex ploitatie der ondernemingn kan worden voortgezet. Burgemeesters van Voorburg en Rijswijk tegen annexatieplannen liSamenvoeging biedt uitsluitend nadeel" Over de hernieuwde annxatieplannen van Den Haag t.a.v. Voorburg en Ri. wijk in een tijd die eerder rijp is vo decentralisatie der grote bestuurscenn toonden zich de burgemeesters der rand gemeenten zeer verwonderd. Dr J. W. Noteboom, burgemeester van Voorburg, deelde in een onderhoud mede, dat de gemeenschappelijke belangen van zijn gemeente en Den Haag altijd op bevre digende wijze werden geregeld. Nieuwe gezichtspunten hebben zich de laatste tijd niet voorgedaan. Gemeentedien. bedrijven doen niet voor elkaar en voor meer bouwterrein biedt Voorburg geen oplossing. Daarbij komt dat Voorburg wordt be heerst door een sterk ontwikkeld ge meenschapskarakter, dat het overgrote deel der bewoners wenst te bewaren. Dr Noteboom wees er nog op, dat de sedert 1900 ondernomen annexatiepogin gen steeds door hoger gezag werden af- Verenigde Vergadering der Staten-Generaal op 14 Februari? Ter behandeling van de regentschaps- en voogdij-wetten Bij de regeling der werkzaamheden fan de Tweede Kamer heeft de voor zitter gisteren meegedeeld, dat hij er re kening mede houdt, dat op Dinsdag 14 Februari a.s. een Verenigde Vergadering der beide Kamers kan worden gehouden in verband met de wetsontwerpen »ot benoeming van een regent voor het ge val van erfopvolging tijdens minderja righeid van de troonopvolger en tot be noeming van een voogd en regeling vin de voogdij over de minderjarige koning. De nota in zake de deviezenpositie werd van de agenda afgevoerd, omdat minis ter Lieftinck volgende week niet in ie Tweede Kamer aanwezig kan zijn, daar dan in de Eerste Kamer het wetsont werp op de materiële oorlogsschaden wordt behandeld. De heer Th. P. J. van Eisen, burge meester van Rijswijk, sprak in dezelfde geest. Ook hier staat men sterk afwij zend tegen de annexatieplannen, waar over sinds 1946 niets meer vernomen is. Rijswijk is een vrije, zelfstandige ge- wil dit blijven; samenvoeging Nibbixwoud zonder vermakelijk heidsbelasting De Noordhollandse gemeente Nibbix- woud) (1650 inw.) heeft gisteravond be sloten de vermakelijkheidsbelasting voor de uitvoeringen en wedstrijden van plaatselijke verenigingen, af te schaffen- Prinses spreekt voor de radio tot de jeugd Tijdens conferentie Oecumenische Jeugdraad. Prinses WilheLmina zal morgen oip ongeveer tien over zes het woord richten tot de jeugd, tijdens de sluitinfsdienst van de conferentie die de Ned. Oecume nische Jeugdraad in het Hervormd Lyceum in Amsterdam houdt. Deze dienst wordt door het I.K.O.R. uitge zonden van tien voor zes tot half zeven, over Hilversum I. De Wereldomroep zendt de rede uit in het Nederlands. Engels, Frans. Spaans, Afrikaans en nc enkele andere talen. WOLSPINNERIJ BIJ EINDHOVEN AFGEBRAND Gisteravond is de wolspinnerij en gL renfabriek De Looht te Veldhoven (bij Eindhoven) door onbekende oorzaak ge heel uitgebrand. Er werkten ongeveer 40 personen. Het bedrijf is verzekerd. WEDEROPBOUW Bussuin vond ettelijke navolgers Als 't kan in 1950 vijf en veertig duizend nieuwe woningen In 1949 zijn gereed gekomen. In 1950 komen dan 42000 woningen I spronkelijke uitgangspunt. Het geval 'Kn u"zeker iBussum was eigenlijk een uitdaging 40.000 bij en, indien het mogelijk n, bouwkosten te drukken, zal dit aantal dichter bij de 45.000 dan bij de 40 000 liggen. Aldus verklaarde minisder In Veld gisteren bij de behandeling van Wederopbouwwet, die de Tweede Ka- er zonder hoofdelijke stemming De minister deelde verder mee, <L_. 115 wederopbouwplannen zijn vastge steld, dat er evenzoveel nog in behan deling zijn en er nog 16 worden De gemeentebesturen moeten zuinig jn met grond, speciaal met cultuur grond. Daarom moet bijv. in.Den Haag ook zgn. hoogbouw worden toegepast. De toewijzing van extra-bouwvolume lor aantrekkelijke bouwwijzen (Bus- un) was een afwijking van het oor- DAT A. J. J. van Istendaal, m het Internat. Chr. Vakverbond, gis- ren met de Noordam naar Amerika vertrok ter bijwoning van de zitting de econ. en sociale raad der V.N. DAT mr Fr. Th. Dijckmeester hoofdcommies is bevorderd tot referen daris bij het Kabinet der Koningin. DAT de Afsluitdijk dit jaar van hecto- ■eter-paaltjes zal worden vooi DAT in Breda een nieuw garnizoens- ziekenverblijf in gebruik is genomen. DAT C. en A. dit najaar haar tweede zaak in Amerika zal openen, nl. Fifth Avenue in New York. DAT B. F. Kemper op 17 Februari 50 jaar directeur is van de woninginrich ting v/h. Gescher en Kemper te A'dam. DAT bij het gem. energiebedrijf de Zwanenburgerstraat te A'dam geefs is getracht de brandkast open te snijden, waarin voor f 26.000 aan gas- er electra-munten zat. DAT 20 van de 30 man personeel van de A'damse kofferfabriek aan de Recht- boomsloot wegens een loongeschil in sta king is gegaan. DAT kruiend ijs gisteren het verkeer /er de dijk bij Schellinkhout (N.H.) onmogelijk maakte. DAT Thorn Leeson. oud-leerling van de Rijksacademie voor beeldende kun- burg. d'Ailly een allegorische pentekening van A'dam heeft aan geboden. DAT het in de Theems gezonken m.s. Delta uit Delfzijl niet verloren is, doch voorlopig zal worden gedicht om in een dok hersteld te worden. DAT de bijz. politierechter te Middel burg vier Zeeuwse veesmokkelaars ver oordeelde tot straffen van 3 tot 5 maan den. DAT de Ver. van burgemeesters en secretarissen op Walcheren minister In 't Veld om een schaderegeling heeft ge vraagd voor indertijd geïnundeerde pan den, die nu nog de werking van het zout ondervinden. DAT de Spoorwegen een klacht van het Zeeuwse bedrijfsleven, als zou deze provincie bij de beschikbaarstelling van goederenwagens zijn achter gesteld, met cijfers heeft weerlegd. DAT op de weg ChaamBaarle-Nassau een smokkelauto vol tapijten (voor f 3700), nylons en sigaretten werd aan getroffen, doch de inzittenden ontkwa- DAT binnenkort wordt begonnen met het bouwen van een tunnel voor voet gangers en fietsers onder de overweg bij het station Ede—Wageningen (kosten twee ton). DAT B. en W. van A'dam kinderbijslag aan Ged- Staten hebben gevraagd voor de hoofdstedelijke wethouders. DAT jhr mr G. R. G. van Swinderen, benoemd tot consul-generaal in Sydney, op 13 Februari bij de Econ. voorlichtings dienst. Bezuidenhout 62. Den Haag, spreekuur houdt, alsmede op 14 en 15 Febr. in A dam en R'dam, steeds van 10-12 uur. DAT Breda een nieuw diaconessenhuis wil bouwen, daar het huidige te klein is. DAT op de postkantoren verkrijgbaar zal worden gesteld een hoeveelheid Cu- ragaose enveloppen met opdruk. DAT postpaketten van hoogstens 10 kg door de lucht naar Malaya kunnen wor den verzonden. DAT het Heuvelkwartier, hetwelk Breda met duizenden woningen zal ver rijken, eind van dit jaar voor de helft DAT er weer brieven met aangegeven waarde (hoogstens f 1500) naar Irak kunnen worden gestuurd. DAT B. en W. van Zandvoort voorstel len de eeuwenoude toren van de Ned. Herv. kerk voor f 78.450 te restaureren. DAT de International shipping federa tion, een vereniging van reders uit en kele landen, op 1 en 2 Juni in het Kur- haus te Scheveningen voor het eerst in ons land zal vergaderen. DAT enkele Eerste Kamerleden, blij kens het V.V- der P.T.T.-begroting, gaar ne willen weten in hoeverre verbetering mogelijk is van het telefoonverkeer tus sen A'dam en Den Haag. DAT in het V.V. der Eerste Kamer over de begroting van het Zuiderzee- fonds wordt gevraagd, of inderdaad 3000 ha in de N.O. Polder voor fruitcultuur is bestemd. DAT er op 1 Februari 16.500 radio's meer waren aangegeven dan op 1 Jan namelijk 1.354.000. terwijl het aantal hui zen'met radiodistributie van 1 Dec. tot 1 Jan. verder daalde met 3000 tot 501 000. zijn binnengekomen. Flikkerlicht bij 27 onbewaakte overwegen Thans wordt spoedig begonnen met 't aanbrengen van automatisch flikker licht bij 27 onbewaakte spoorwegover gangen. Nog dit jaar wordt dit aantal tot 50 uit gebreid. Het betekent pas een begin in de goede richting, want er zijn 2000 on bewaakte overwegen. Tiveede Kamer accoord met verhoging kinderbijslag Zonder hoofdelijke stemming heeft de Tweede Kamer gisteren goedgekeurd het wetsontwerp tot wijziging van de Kinder bijslagwet, inodig in verband met de be kende loonsverhoging van 5 pCt. Zonder beraadslaging werd goedgekeurd he» wetsontwerp, dat voorziet in een ver hoging van de loongrens in de invalidi teitswet, de ongevallenwetten, de ziek'e- et en de Kinderbijslagwet. De Kamer bleef steken in de behande ling van de tijdelijke verhoging van de uitkeringen ingevolge de Noodwet ouder domsvoorziening, van renten en toeslagen i de kinderbijslag voor rentetrekkers. Er zijn n.l. amendementen ingediend De verdere behandeling zal Woensdag, 15 Februari plaats hebben. LOONCONTROLEDIENST GEVOLG VAN CENTRALISATIE De looncontróledienst, die op 1 Febr. is ingesteld, zal het wefk verrichten, dat tot nu toe werd gedaan door de geweste lijke arbeidsbureaux, de arbeidsinspec ties de raden van arbeid, de C.C.D. en de economische controledienst. DOOR GASVERSTIKKING GEDOOD. Een Amsterdammer kreeg dezer dagen vermoedelijk plotseling een maagbloe ding. toen hij bezig was iets te solderen. Hy viel en trok de slang van een gas- comfoor los. De buren, die het gas roken, kwamen te laat: de levensgeesten van gp man waren al geweken. De Indenesische minister zonder porte feuille Suparmo heeft bekend gemaakt, dat Indonesische ambtenaren, die Nieuw- Guinea reeds verlaten hadden, kunnen terugkeren. Calvinisme nu! Het Calvinisme is in de eeuwen na de reformatie in ons volksleven een kracht geweest van niet te onderschatten betekenis. Het heeft invloed geoefend op velerlei gebied en meer dan één le vensverband van een eigen stempel voor zien. Daarover is vrijwel geen verschil van mening. Ook zij. die zelf niet tot de Calvinisten behoren hebben dat meer dan eens erkend. Maar in de situatie van vandaag heeft het Calvinisme zijn waarde verloren, is het van weinig of geen betekenis meer, zeggen sommigen. In een aantal artikelen hebben we daar ongeveer een jaar ge leden aandacht aan geschonken. Daarbij wezen we op het gevaar, dat deze min dere waardering in eigen kring een zeker defaitisme teweeg zou kunnen brengen, het christelijk élan zou kunnen dovea en in de weg zou staan aan een inten sieve geestelijke opleving. Voor heel de christelijke levenskring is dit een punt van grote betekenis. Het is van het grootste belang, dat op de vraag, of het Calvinisme inderdaad voor onze tijd waardeloos is. een duidelijk antwoord komt. Dat er verzet komt te- negatie van het calvinistisch begin sel. En dat niet uit reactie, maar uit de innerlijke overtuiging, dat het Calvinis me ook vandaag r.og toekomst heeft, om dat het geestelijke waarden in zich draagt, die onvergankelijk zijn. Daarom juichen we het ten zeerste toe. dat prof. Brillenburg Wurth bij de U.M. Zomer en Keunig te Wageningen een boekje liet verschijnen onder de ti tel „Het Calvinisme vandaag", waarin hij de vraag centraal beantwoordt. De schrijver, die in alle nuchterheid ijst op de nederlagen welke het Cal- inisme geleden heeft, vooral ook in de laatste jaren, ziet de grote tegenstelling van deze tijd en van de toekomst als die tussen Christendom en Humanisme. En daarin juist ziet hü de toekomst van het Calvinisme, want als in de strijd van het Christendom tegen het al meer in dae- monisehe richting ontaardende humanis- één richting in de Christenheid sterk staat, onoverwinnelijk sterk, dan is het zeker wel het Calvinisme. En dat natuurlyk niet om de uitne mendheid van de calvinisten zelf, maar omdat het Calvinisme „het Christendom zijn meest zuivere onvermengde krachtige openbaring". Daarom kan het ook het meest principieel staan tegenover het Humanisme. viertal tegenstellingen toont de schrijver de waarde van het Calvinisme vandaag en voor de toekomst aan. Het paart aan de grootste diepte de grootste breedte, het kenmerkt zich door de hoogste gebondenheid en tegelijk door de hoogste vrijheid, het geeft de diepste wekt tevens de krachtigste ac tiviteit en het sluit de sterkste wereld verachting en de moedigste levensaan vaarding in. Aan een boekje als dit hebben we in ize dagen zeker behoefte. Hier wordt is centraal de waarde van het Calvi nisme weer voor ogen gesteld. Zeker, het - élan ls minder dan in vroeger dagen, het verschil is niet zó groot en in geen geval zó ernstig als velen menen. Want ook de omstandigheden zün anders, evenals de terreinen waarop de levens vragen zich vandaag toespitsen. Maar bij alle verandering is gelijk ge bleven het belijden van hst geloof in God. En wat is Calvinisme anders dan geloof belijden en God dienen? Het is in wezen niet anders dan het staan voor God in de houding van „Myn God, Uw knecht". Dat is de grote kracht van het chris telijk geloof, van het Calvinisme. Dat bewaart voor het opgaan in „successen", dat vormt een tegenwicht tegen defaitis me, als het succes uitblyft en de wind tegen is. Niet het schermen met de leuze „wij Calvinisten" maar het heel eenvoudig dienaar zijn vormt de grote kracht. Door die kracht kan het de wereld in gaan. schuwt het de aanraking met an deren allerminst. Juist omdat het „on verdraagzaam" is als het gaat om de Waarheid Gods, daarom kan het met an deren spréken en samenwerken en heeft het oog voor de ware katholiciteit van het Christendom. Want het is niet ge bonden aan enige notie of aan enige kerk of groep. Het is in wezen internationaal i universeel. Daarom heeft het waarde voor van daag en voor de toekomst, zowel ker- kelyk als op het terrein der maatschap- PÜ en der politiek- Het geeft geen vade mecum, maar het leert zien de juiste weg tot het oplossen van de centrale le vensvragen. Dat Calvinisme zal ons weer vlees en bloed moeten worden en daarom zyn prof. Wurth dankbaar, dat hij door zijn boekje hiertoe, op uitstekende wijze, bydroeg. Uitgesloten journalist, die tocK schreef, weer voor De O. v. J. by de Haagse rechtbank heeft hoger beroep aangetekend tegen het vrijsprekend vonnis inzake de uit gesloten journalist M. A. C. uit Voor burg, die ervan beschuldigd werd gedu rende zyn ontzetting medegewerkt te hebben aan een weekblad, dat te Delft verschynt. De O. v. J. had 3 maanden gevangenis straf geëist. BERECHTINGSEIS TEGEN HTROHITO EEN RUSSISCHE AFLEIDINGS MANOEUVRE HetAmerikaanse Departement van Bui tenlandse Zaken heeft de Sowjet-Unie er beschuldigd, dat zy met haar eis tot berechting van de Japanse Keizer Hiro- hito, de aandacht tracht af te leiden van het feit. dat zy meer dan 370.000 Japans» krijgsgevangenen nog niet heeft gerepa trieerd. WEERBERICHT Plaatselijk opklaringen Tot morgenavond verwacht i De Bildt: Zwaar bewolkt j met enkele buien en plaat- selyk flinke opklaringen. Matige tot krachtige Zuide lijke tot Zuidwestelijke wind. Weinig verandering in tem peratuur. (Opgemaakt te 10 ZON EN MAAN. ZONDAG 5 FEBRUARI. Zon op 8.15 onder 17.34; maan op 2106, onder MAANDAG 6 FEBRUARI - Zon op 8 13. onder 17.36; maan op 22.32, onder 9.42 uur. 9 Feb. L.K.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1950 | | pagina 1