Jlieutue geihsctfe (ümirunt
Effectenschandaal in Belgische Kamer
leidt tot fel debat
DONDERDAG 12 JANUARI 1950
BUREAUX: Hogewoerd 103. j
Dir. en redactie: Tel. 20408. Abon
nementen: Tel. 22710. Advertentie-
afdeling: TeL 23375.
Postrekening: 58936.
ABONNEMENTEN: f 4.15 p. 'Wartaal;
f 0.32 per week.
ADVERTENT1ËN: f 0.18 per millimeter.
(Bij contract belangrijke korting)
DIRECTIE: F. DIEMER.
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
„Staat»a«tlcft Is qhfbleoftt
myn facrt latcatieaspoct"
Dertigste jaargang No 8018
„POLITIE-INSPECTRICE" -
niet zo sensationeel
Zie pag. 3
Brusselse „politieke munt
Socialisten en communisten eisen aftreden
van premier Eyskens
ONDER ENORME BELANGSTELLING op de publieke en diplomatieke tribunes
in de Belgische Kamer, heeft premier Eyskens gisteren zijn verklaring afge
legd over de affaire der niet-aangegeven aandelen. De socialistische woordvoerder,
Tielemans, verzocht de eerste-minister onmiddellijk af te treden. Hij voegde er
aan toe: „Indien U niet vrijwillig aftreedt, zal de Belgische regering over enkele
weken gedwongen zyn in haar geheel af te treden, als gevolg van dit financiële
schandaal. De Katholieken en Liberalen stelden zich op het standpunt, dat de
kwestie geen kabinetscrisis behoefde uit te lokken.
Iets anders is. dat zij wel wensten, dat
het gerechtelijk onderzoek krachtig zou
worden voortgezet en de schuldigen
voorbeeldig gestraft. Wij herinneren er
nog aan, dat een aantal personen was
gearresteerd; welke er in geslaagd waren
om effecten, die na de financiële sane
ring van October 1944 waren aangegeven,
door falsificaties weer vrij te laten circu
leren. Er werden na deze arrestaties nog
meer aanhoudingen verwacht. Het grote
bedrag van ongeveer 10 miHioen Bel
gische francs was met deze vervalsing
gemoeid.
Een heftig offensief van Socialisten en
Communisten tegen Gaston Eyskens en
de Christelijke Volkspartij was het ge
volg van de onthullingen. Men stelde
Eyskens verantwoordelijk, omdat deze
de portefeuille van Financiën beheerde,
toen de vervalsingen plaats vonden
Eyskens wil zelf, dat de schuldigen
streng worden gestraft, maar volgens
hem waren de functionarissen, die de
documenten moesten onderzoeken, welke
zeer bedriegelijk waren nagebootst, te
goeder trouw.
Sprekend over de effecten, die door
de Belgisch-Amerikaanse Vereniging
van de Vrienden der Abdij van Overbode
ter legalisering waren aangeboden,, ver
klaarde Eyskens, dat deze op normale
wijze in Nederland aangegeven waren
Later is evenwel gebleken, dat de, bij
het ministerie van Financiën ingediende,
borderellen vals waren, terwijl verder
aan het licht kwam. aldus A.N.P., dat
de betreffende vereniging in 1947 spe
ciaal gesticht was, met het doel, de te
laat aangegeven aandelen toch verhan
delbaar te maken. De oprichtingsacte
werd te dien einde gedateerd op 1937.
Bovengenoemde socialistische afgevaar
digde Tielemans, verklaarde nog, dat he'.
mogelijk kan zijn, dat gerechtelijke auto-
Oud liavenpand in Rotter
dam uitgebrand
Grote partijen maanzaad en peul
vruchten verloren
Een van de oudste havenpanden die
Rotterdam na het' bombardement van
1940 heeft ovengehouden, is gisteravond
gedeeltelijk uitgebrand. Het is een pand
aan de Wijnhaven en de Wijnstraat, vlak
bij het bekende Witte Huis; de graan
handel van de firma J. Bosman is er ge
vestigd.
Het was een fantastisch gezicht, omdat
de beurtelings groene en rode lichtreclame
op het Witte Huis de gloed bescheen.
Twintig stralen werden in de vuurzee ge
worpen, o.m. van de zevende etage van
het Witte Huis, vroeger Nederlands hoog
ste gebouw. De belendende percelen kon
den gespaard blijven.
Grote partijen maanzaad en peulvruch
ten gingen verloren. De installatie en her
interieur van de fa Bosman op alle vier
de etages, werden verwoest, maar ver
zekering dekt de schade. De andere helft
van het dubbele pand. waar de fa Kwint
om. 30 000 meter zeildoek had opgeslagen,
bleef behouden.
Het vuur ontstond in de erwtenschonerij
op de derde etage, mogelijk doordat enige
zakken tegen de brandende potkachel zijn
gevallen.
Een kippighaantje
Een kdip, die de laatste zomer nog
eieren legjde is veranderd in een haan.
„Hij" heeft thans een kam, lellen
en manieren van het mannelijk dier.
De eigenaar, de vermeerderaar B. van
Girnkel, Zegheweg 49 te Woudenberg,
heeft het dier verkocht aan de vee
artsenijkunde voor inwendig onder
zoek, aldus meldt het Utrechtsch
Nieuwsblad.
Zoals te verwachten was heeft de Finse
soc.-democratische minderheidsregering,
in een speciale parlementszitting, met 97
tegen 90 stemmen een vertrouwensvotum
verkregen.
Vandaag stellen wij U voor:
Sold. H. G. BOOGERD,
Oranjestraat 48, Alphen a.d. Rijn.
Soldaat Boogerd is op 16 Februari 1949
met de „Waterman" naar Indonesië ver
trokken en is thans gelegerd te Mod-
jokerto. Hij viert morg~v-
tropenverjaardag en heeft het daar best
naar z'n zin. Ondanks de mooie klap
perbomen verlangt hij echter erg naa:
zijn huisgenoten en verloofde.
riteiten Eyskens ondervragen. Er
stond grote rumoer toen de
tische heer Demany. de vraag stelde, of
een deel van de illegale winst ten
goede was gekomen aan de partijkas van
de C.V.P-, hetgeen met nadruk werd
ontkend. De C.P.V. liet zich niet onbe
tuigd. en er werd terug geroepen: „Heb
ben de Belgische communisten nooit
gelden van Moskou ontvangen?"
Tenslotte werden door de oppositie
twee moties ingediend, waarover van
daag zou worden gestemd. Het gaat om
het eventueel aftreden der regering. De
meerderheid der Kamer zal echter wel
haar vrtrouwen uitspreken in het kabi
net Eyskens.
Koning!
;in en drie prinsesjes
naar Oostenrijk
Vertrek in de tweede helft
van Februari
Indien de omstandigheden zulks toe
laten, hoopt de Koningin haar
vacantie dit jaar tydens het winter
sportseizoen in de Oostenrijkse
Alpen door te brengen. De drie
oudste prinsesjes zullen haar Moeder
vergezellen. Het buitenlands verblijf
zal enige weken duren. Mevrouw
Pennink zal in de ochtenduren toe
zicht houden op het schoolwerk, dat
de prinsesjes meekrijgen. Het ver
trek is in de tweede helft van
Februari voorzien. De Koningin en
haar kinderen zullen zich per trein
naar St Anton begeven, vanwaar
H.M. het vorige jaar tengevolge der
politieke omstandigheden na een zo
kortstondig verblijf naar Nederland
werd teruggeroepen.
Prinses Marijke zal gedurende de
afwezigheid van de Koningin bij
haar Grootmoeder op het paleis Het
Loo logeren.
De rechtbank te Amsterdam heefi
e vordering van een aantal aandeel
houders tot vernietiging van de fusie
der Hollandse Hypotheekbank N.V. met
de N.V. Nationale Hypotheekbank te
vernietigen, afgewezen.
Militairen op Asturias
kregen thee op bed
Ruim 1500 man arriveerde
vanmorgen in Rotterdam
„De verzorging was prima en iedere
morgen kregen de jongens thee op bed,"
vertelde vanmorgen de commanderend
officier van de troepen van de Asturias,
waarmee ruim 1600 militairen van de
7 Decamber-divisie uit Indonesië in Rot
terdam arriveerden. Op 24 December,
even voor Colombo, moest de scheepsarts
een van de jongens opereren, die een
aanval van acute blindedarmontsteking
had. Op Oudejaarsdag moest de Haagse
korporaal J. Kooten deze operatie onder-
Voorts bracht de „Asturias" 135
vrouwen en 141 kinderen naar Neder
land. terwijl er ook 45 gewone passagiers
aan boord waren. Twaalf hiervan zijn
Dndonesische studenten, die in ons land
gaan studeren.
Voor de debarkatie, die werd opge
luisterd door muziek van het trompetter-
corps der huzaren van Boreel, werden
namens de Koningin woorden van
welkom gesproken door ritmeester W.
F. K- Bischoff van Heemskerck; namens
de Regering door de staatssecretaris van
Oorlog, mr W. Fockema Andreae en door
kolonel C. F. Pahud de Mortanges:
namens de inspecteur-generaal van de
Kon. Landmacht, Prins Bernhard.
Italiaanse regering
afgetreden
De Gasperi opnieuw aan bod?
Zoals verwacht werd, is de Italiaanse
regering afgetreden. Sedert October 1949
bestond er wegens het vertrek van drie
rechtse socialistische ministers een kabi
netscrisis, welke gisteravond zijn hoogte
punt bereikte. De christen-democratische
premier de Gasperi zal heden zijn functie
neerleggen. Waarschijnlijk zal president
Luigi E in audi hem verzoeken opnieuw
een kabinet te vormen. Officieel heeft hij
het ontslag nog niet aanvaard.
Ook op de Goudkust (West-Afrika)
il men onafhankelijkheid. In deze En
gelse kolonie is men een campagne van
burgerlijke ongehoorzaamheid begonnen,
ter ondersteuning van de aanspraken op
de status van dominion.
Op de Zeeburgerdyk in Amsterdam botste een tram op een vrachtwagen,
waardoor 6 personen werden gewond. Het voorbalcon van de tramwagen
werd geheel vernield, hetgeen men op bovenstaande foto duidelijk ziet.
Teruggekeerd ambassadeur verklaart:
Ook Nederland zal eerlang het rode
China moeten erkennen
Vreemdelingen genoten in eommunistiseh Nanking
volle bescherming
Men zal er waarschijnlijk rekening mcc I
moeten houden, dat Nederland te zijner
tijd ook zal overgaan tot erkenning van
het communistische regime van China
verklaarde onze ambassadeur in dat land,
de heer F C. baron van Aerssen Beyeren
Voshol, in een onderhoud met het
A.N.P.
Voordat Engeland overging tot erken-
ling van het rode bewind, is in deze aan-
[elegenheid ongetwijfeld nauw overleg
gepleegd met de partners van het Atlan
tisch Pact. aldus de ambassadeur, die op
'het ogenblik in Den Haag vertoeft.
was vau mening, dat men de
toestand in China zo realistisch mogelijk
moet bekijken. Wij hebben grote econo
mische belangen in dat land, vooral op
scheepvaartgebied.
lgens de persoonlijke waarneming
•baron Van Aerssen in Nanking en
Sjanghai zijn de rode troepen gediscipli
neerd en niet vatbaar voor corruptie.
Voor de bestudering van de Europese
ogelijkheden in China is geduld en voor
zichtigheid nodig. Het is een land. waar
,n sommige opzichten (bijvoorbeeld in de
landbouw) nog „oudtestamentische" toe
standen heersen, zoals de ambassadeur
het uitdrukte. Westerse methoden vinden
niet gemakkelijk ingang. Men rekent
t' veel grotere tijdsruimten dan hier.
Daar 'komt bij een gebrek aan begrip voor
machinerieën en moderne methoden.
Vreemde invloeden hebben in China
nooit ingang gewonden. Toch zal de com
munistische invloed er niet worden ge-
eerd. want het communisme heeft en
kele pnactische verbeteringen gebracht.
Als het nieuwe regiem tracht in vele
wantoestanden verbetering te brengen, is
het niet onbegrijpelijk dat het welkom
wordt geheten.
De regering heeft baron Van Aerssen
teruggeroepen, omdat verder aanblijven
onder een niet erkend bewind een
vreemdsoortige figuur zou scheppen en
voorts omdat overleg nodig was omtrent
de ontwikkeling in China. Ln Nanking ge
noten de diplomatieke vertegenwoordigers
als willekeurige vreemdelingen volle be
scherming, toen de communisten er heer
sten. Maar bijzondere voorrechten hadoen
zij niet meer. Onze ambassadeur verliet
op 9 October het land met achtereenvol
gens een Frans troepenschip en het Ned.
schip Tjibadak. Met een Noors schip reis
de hij met zijn gezin van Singapore naar
Rotterdam. Een gereduceerde ambassade-
is in Nanking achtergebleven.
Troep wilde zwijnen stak weer de
grens over
Een fabrieksarbeider fietste op het
donkere bospad tussen Groesbeek e
Piasmolen, aan de zoom van het Duitse
.Reichswald", toen hij een vreemd geruis
?n een steeds luider geknor hoorde. Hij
ontwaarde een stuk of tien wilde zwijnen.
van de overzijde van de grens ons
land binnenvielen. Gelukkig voor hem
kozen ze spoedig het zwijnenpad en v
spreidden zich hollend en tuimelend
het bos. Langs een omweg zijn de dieren
hun Duits domein teruggekeerd. In
de bossen bij Groesbeek moet ook no£
troep van meer dan dertig wilde varkens
Baby te Alphen aan Jen Rijn
in de wieg verbrand
Hedenmorgen omstreeks 11 uur is bij
een binnenbrand in de woning van de
familie Van der Werf in Wijk Hoorn te
Alphen aan de Rijn een baby van 5
maanden om het leven gekomen.
Bij een kachel hingen kleren te drogen
en toen deze door onbekende oorzaak
vlam vatten, geraakte het wiegje, waarin
de baby lag, ook in brand, met het tra
gische gevolg.
Twee kinderen, resp. 2 en 3 jaar oud,
die in de kamer aan het spelen waren,
werden door de rookontwikkeling be
dwelmd. maar konden spoedig weer wor
den bijgebracht. De brand is door de
moeder met behulp van omwonenden ge-
bluscht. Zij vertoefde bij het uitbreken
buiten het huis.
Indonesië doekt de staat Oost-Java op
Ook plannen om aan West-Java een einde te maken
DE CENTRALE REGERING VAN INDONESIË heeft gisteren bekend gemaakt,
dat zij de macht overneemt van de staat Oost-Java. Een officiële woord
eerder te Djakarta (Batavia) heeft verklaard, dat de inwendige tweedracht in
Oost-Java de centrale regering er toe gebracht heeft, tot deze noodmaatregel over
te gaan.
Een zeer hoge autoriteit zal worden be
noemd om de macht in handen te nemen.
Daarna zal een gezamenlijke commissie
van centrale en Oost-Javaanse autoritei
ten een plan opstellen voor een doeltref
fender bestuur van Oost-Java.
Nader wordt gemeld, dat het kabinet
besloten heeft, dat er wetsontwerpen zul
len worden voorbereid om de staten
Oost- en West-Java te ontbinden, over
eenkomstig artt. 43 en 44 van de grond
wet, die een raadpleging der bevolking
voorschrijven.
Behalve tegen de deelstaten treedt de
federale regering, als men het dagblad
„Pedoman" geloven mag, ook op tegen de
persvrijheid. Naar aanleiding van de felle
critiek in de Nederlandse en Indonesische
Op 1 Februari worden spoorkaartjes
heel wat duurder
Enkele reizen met plm.
met plir
meeste spoo rwegtarieven worden
op 1 Februari verhoogd: enkele reizen mei
5 procent, retours over de korte afstan
den met meer, evenals de traject-, week- en
schoolkaarten. Algemene abonnementen
die onlangs op de (hogere) oude prijs zijn
teruggebracht en rjjwielkaarten blijven
even duur. Ook de goederentarieven zul
len stijgen; de prijzen van de wagonladin
gen worden wat meer verhoogd dan die
der stukgoederen.
Minister Spitzen heeft deze tariefs
verhoging goedgekeurd. Ze was door de
Ned. Spoorwegen als voorwaarde gesteld
voor een loonsverhoging van 5 procent.
Thans is ook beslist, dat deze doorgaat
voor werknemers van 23 jaar en ouder.
Voor het jongere personeel is het over
leg nog gaande.
Dit is weer een belangrijk resultaat
van de besprekingen over de nie
lonen. In een andere verkeerstak gaat
het minder vlot. Wij meldden reeds, dat
de werknemers in het taxi- en huurauto-
bedrijf het college van rijksbemiddelaars
hebben ingesohakeld, daar men niet tot
overeenstemming kon komen.
De werknemers hebben thans bekend
Tram boorde zich in tankauto:
zes gewonden
Een tram botste gistermiddag op de
Zeeburgerdijk te Amsterdam op een tank
auto. De trambestuurder, vier passagiers
en een jongetje, dat in de auto zat, wer
den min of meer ernstig gewond.
De auto stond sil op de trambaan, ge
reed om over te steken. Toen 'kwam lijn
10 onder een viaduct vandaan. De be
stuurder kon niet meer op tijd remmen
en met een geweldige klap kwam de bot
sing. De auto werd vijftien meter weg
gedrukt. Ook het voorbalcon van de tram
werd geheel vernield.
De rijsttoevoer van Oost-Sumatra is
thans onmogelijk geworden doordat de
losse arbeiders, die daarvoor te Belawan
in dienst genomen waren, nu ook staken.
5 petsommige retours
15 pet
gemaakt, dat zij de rust ln de bedrijven
niet langer kunnen garanderen, als niet
voor Woensdag 18 Jan. a-s. een accoord
bereikt is. Dit is het eerste ultimatum,
dat de vakbeweging heeft gesteld Het
bracht echter geen verandering in het
standpunt van de werkgevers. Het wach
ten is nu op de rijksbemiddelaars.
GRENSARBEIDERS BLEVEN THUIS-
De Belgische grensarbeiders, die
werkten op de K.V. W-sigarenfabrieken
in Roosendaal, zijn deze week niet meer
op het werk verschenen. Zij wisten, dat
de koersbonificatie niet langer zou wor
den uitbetaald, die na de devaluatie
enige tijd gebruikelijk was. De directie
acht de betrokkenen ontslagen.
Oudewater aanvaardt voorstel
Amsterdamsche Bank
Een vergadering van gedupeerden van
de Oudewaterse bank heeft een nieuw
voorstel van de Amsterdamsche Bank
aangenomen. Deze heeft zioh namelijk
bereid verklaard, f 25.000 pondsponds
gewijze te verdelen tussen de crediteu
ren. Tevens garandeert zij over 3 jaren
50 procent van de winst tot een minimum
van f25 000 en is bereid, de faillisse-
mentskosten te dragen.
Daar de gearresteerde directeur be
roep heeft aangetekend tegen het fail
lissement, dooh curatoren, rechter-com-
missaris en officier van justitie hand
having van het faillissement beter ach
ten voor de crediteuren, hebben deze
Laatste besloten op instandhouding
het faillissement aan te dringen.
Tevens wordt aan de overheid een
zoek gericht om schappelijk te zijn ren
aanzien van de preferentiële belasting
vorderingen en de aanspraken var.
rechtsherstel, die samen 6 ton moeten
bedragen.
De Amsterdamsche Bank heeft toege
zegd de kleine spaarders te zullen hel
pen, terwijl het bongstellingsfonds voor
Gouda en omstreken directe hulp heelt
toegezegd.
Wist L
DAT de R v C. de straf tegen de 25-J
Jacoba Roelofs uit Utrecht, ex-kamp
bewaakster te Vught en Birkenau. ver
laagde van 11 tot 10 jaar.
DAT de A'damse journalist B. Stroman
de R'damse Nutsprijs 1949 ontving voor
zijn roman „Kleine diefjes worden groot"
DAT de omzet van de Nijmeegse vei
ling in 1949 ruim f 5 millioen beliep en
die van de Tielse veiling plm. f 11.5 mil
lioen.
DAT in de zomermaanden extra-non
stop-treinen van A'dam naar Zandvoort
vv zullen rijden, die de afstand in 20
minuten afleggen, zes minuten korter
dan de gewone treinen.
DAT twee inwoners van Leeuwarden,
J. G. P. en J. D., zijn gearresteerd, die bij
P. v- d. Z. onder St. Jacobi Parochie,
niet medewerking van de huishoudster
een inbraak hebben gepleegd.
DAT van 20 Febr tot 1 April op het
vormingscentrum De Vonk in Noord-
wijkerhout weer een cursus „Tussen
school en leven" wordt gehouden voor
meisjes van 1416 jaar.
DAT Teylers tweede genootschap te
Haarlem een prijsvraag heeft uitge
schreven, waarbij een overzicht van de
Ned. penningkunst in de 16e eeuw wordt
verlangd.
DAT op het landgoed Colenso in Soest,
waar DUW-arbeiders geruime tijd heb
ben gewerkt, grote hoeveelheden Duits
oorlogstuig en munitie zijn gevonden.
DAT de reparatiewenkplaats voor lo
comotieven, de ketelwasserij en de ko-
lenopslagplaatsen van de Spoorwegen te
Leeuwarden wegens bezuiniging worden
opgeheven.
DAT binnenkort in Nijmegen een ont
vangstation voor mijngas wordt ge
bouwd.
DAT 23 Duitse vertegenwoordigers van
de Ned. K.v.K. voor Duitsland volgende
eek ons land bezoeken.
DAT de culturele attaché bij de am
bassade van India, dr B. Ch. Chhabra,
vandaag weer naar zijn land vertrok.
DAT het hotel Beekhuizen te Velp,
hetwelk in de oorlog ernstig werd be
schadigd, nog voor Pasen wordt her
opend.
DAT ir W. IJbema, dir. van de dienst
der was-, schoonmaak-, bad- en zwem
inrichtingen te A'dam, is benoemd tot
directeur van de Stadsreiniging aldaar.
DAT de rijkscontroleur van het ver
keer te Utrecht, D. H, Meijer, is over
geplaatst naar het bevrachtingscommis
sariaat Maastricht.
DAT men in Nijmegen het nijpend te
kort aan woonruimte (2000 kleine ge
zinnen wachten op een woning) de
grootste oorzaak noemt van de geringe
bevolkingsaanwas (1590) in het vorige
jaar.
DAT Nijmegen een vlottende schuld
heeft van meer dan ƒ7 millioen.
DAT de A'damse raad ongeveer 9
millioen voteerde voor de ontgraving
van polders en het bouwrijp maken van
terreinen.
DAT in Wijdenes op 73-jarige leeftijd
is overleden de bekende Westfriese
speelman Bas Roemer.
DAT de raad van de Friese beweging
de prov. afdelingen van de politieke
partijen o.m. heeft verzocht de gelijk
stelling van het Fries en Nederlands
over de gehele linie in hun verkiezings
programs voor de statenverkiezingen op
te nemen.
DAT de bondsdag van de Bond
Geref. vrouwenverenigingen op 24 Mei
in drie R'damse kerken zal worden ge
houden.
DAT de R. v. C. de straf tegen de
koopman E. Spiker uit Meppel, groeps
commandant van de landwacht aldaar,
verlaagde van 15 tot 13 jaar en de op
gelegde boete van f 50.000 niet hand
haafde.
DAT de hotelhouder S. v. d. Werff *e
Schiermonnikoog op 28 Jan. zijn 80e
jaardag hoopt te vieren.
DAT de Bossche adivocaat en procu
reur mr G. M. J. Kolfschoten Zondag
75 jaar wordt.
DAT S. C. Trewhitt op zijn verzc
eervol is ontslagen als Ned. consul
Winnipeg.
DAT aan jhr G. L. van der Maesen
de Sombreff voor de duur van zijn op
treden als tijdelijk zaakgelastigde U
Luxemburg de pers. titel van gevolmach
tigd minister is verleend-
DAT A. Verwey. procuratiehouder
wnd aar. van het Deventer Dagblad, tot
directeur is benoemd.
pers over de samenstelling van de hoge
legerstaven is de centrale regering name
lijk thans bezig maatregelen te bedenken
de pers en de journalisten te schiften.
In de eerste plaats zal worden nagegaan
of de uitgevers van tijdschriften en dag
bladen wel staatsburgers zijn.
Onder de bevolking van Cheribon, Ku-
ningan, Kadipaten, Indramaju en Sume-
dang heerst toenemende spanning. Op
vele plaatsen zijn reeds drie besturen,
namelijk van Pasundan, van de republiek
an de Dar ul Islam. Velen zijn weg
getrokken naar Bandung, omdat men
bevreesd is voor geweld. Bij Garut, Pa-
meungpeuk, Djatibarang en Sumedang
zijn gevechten tussen de T.N.I. en de Dar
ul Islam, welke laatste bjj Tjiandjur een
Rode Kruisauto beschoot Een bende
heeft een overval gepleegd op een onder
neming bij Tjimahi.
Intussen zal volgens een officiële be
kendmaking het federale parlement op 1
Februari a.s. bijeen komen.
Een telegram uit Bogota meldt, dat Co
lumbia Indonesië erkend heeft
De West-Borneoraad heeft Masjur-Ri-
fai aangewezen als waarnemend staats
hoofd in plaats van sultan Hamid II, die
onlangs aftrad.
Het Indonesische ministerie van
dediging maakt bekend, dat er met de
Nederlanders overeenstemming, is
kregen óver de wijze, waarop de Indo
nesische leden van het Kon. Ned. Ind.
Leger zich kunnen melden voor de In
donesische krijgsdienst. Er zou volgens
dit ministerie hiervoor groot verlangen
bestaan.
Het Chinese blad „Sin Po" doet
aanval op dr Hirsehfeld en schrijft, dat
de organisatie van kapitein Westerling
reeds voor de souvereiniteitsoverdracht
sterk bewapend Was, zodat dr Hirseh
feld de verantwoordelijkheid der Neder
landse regering niet kan ontkennen. Het
blad raamt de sterkte der troepen
kapitein Westerling op 30.000 tot 60.000
man. die hun hoofdkwartier hebben op
de Poentjak (een 1450 meter hoge berg
pas op de hellingen van de Gedeh,
de Grote Postweg).
SCHIPPERSKIND DOOR DRAAIENDE
AS GEGREPEN EN GEDOOD.
Het vierjarig dochtertje van
schipper, die op een beurtschip in het
Singel te Amsterdam met een laadboom
beizig was, werd gegrepen door de
draaiende as van deze machine. Ze werd
rondgesleurd en doodgedrukt.
Schilderij van Djakarta
De Koninklijke Paketvaart Maat
schappij gaf aan de Nederlandse
kunstschilder VV. G. Hofker opdracht
een schildery te vervaardigen van
H.M. de Koningin, tijdens de inhuldi
gingsplechtigheden. Het schilderstuk,
dat een plaats zal krijgen in het
hoofdkantoor van de K.P.M. te Dja
karta, wordt op het ogenblik geëxpo
seerd bij de kunsthandel Bernard
Houthakker te Amsterdam.
j 'tH"*
Tot morgenavond verwacht
De Bilt: Komende nacht
kouder, met hier en daar
fckw temperaturen even onder
het vriespunt en plaatselijk
k |M nevel of mist. Morgen
overdag geleidelijk tc
mende bewolking, maar
overwegend droog
Zwakke tot matige wind
tussen West en Zuid en iets lagere tem
peraturen dan vandaag. (Opgemaakt te
10 uur).
Duizenden Egyptenaren trokken
dezer dagen naar het strand bij
Suez, om een groot, onbekend z
monster te zien, dat daar was a
gespoeld. Zoölogen houden zich nog
steeds bezig met de vraag, welk
soort zeedier het toch wel mag zijn.
Het monster heeft iets van een wal
rus, maar als men naar de gewel
dige slagtanden kijkt, denkt m«
toch aan een soort zee-olifant....
Voor- en nadelen
Van het voorstel, dat het centraal
stembureau heeft ingediend, willen wij
nu een voordeel en twee nadelen vermel
den. Er zou van dit voorstel zeker meer
gezegd kunnen worden. Maar dat kaa
wachten, totdat het voorstel in uitge
werkte vorm is gepubliceerd. In elk ge
val raken, dunkt ons, dit voordeel en
deze nadelen het hart van de zaak.
Het voordeel is, dat dit voorstel ertoe
kan bijdragen om het persoonlijk ele
ment bij de verkiezingen enigermate
naar voren te brengen. Men moet het
betreuren, maar de partijen omvatten
in haar organisatievormen nu eenmaal
slechts een deel van het volk. En bin
nen de partijen is het leven nu niet
altijd even fleurig en opgewekt. Daar
door is verstarring mogelijk. Hierin wil
het voorstel van het centraal stembureau
verandering brengen door het stelsel van
de enkelvoudige voorkeur te vervangen
door het voorstel van de facultatieve
meervoudige voorkeur. Het wil, met an
dere woorden, enig leven brengen ia
de brouwerij, in datgene wat de actieve
partijmensen hebben gebrouwen.
Het bestaande stelsel van de enkel
voudige voorkeur was reeds bedoeld alj
een correctie op het systeem, waarin de
samenstelling van de lijsten geheel in
handen ligt van de partijen. En die cor
rectie wil men nu in deze zin uitbreiden,
dat de kiezer wel gebonden is aan de
lijst van zijn keuze, maar dat hij in de
volgorde ingrijpende veranderingen kan
aanbrengen.
Dat het persoonlijk element nog wat
naar voren wordt gehaald achten wij
geen bezwaar. Men kan hiertegen in elk
geval geen principiële bezwaren hebben.
Want van alle personen op een bepaalde
lijst moet men aannemen, dat zij begin
seldragers zijn. Anders zouden ze niet
op die lijst zijn gekomen.
Maar de vermelding van dit voordeel
brengt ons tevens op de beide nadelen,
welke wij willen noemen. Het voorge
stelde systeem kan toch leiden tot ver
zwakking van de principiële partijkeuze.
En tot vertroebeling van de principiële
sfeer, waarin naar onze overtuiging de
verkiezingen behoren te worden ge
houden.
Men neme als voorbeeld een zgn. ge
mengde lijst laat ons zeggen een lijst van
een doorbraakpartij. Hierop kan men
aantreffen mensen van verschillende
schakeringen. Nu veronderstellen wij
dat de kiezer straks niet alleen zal moe
ten kunnen aangeven in welke volgorde
hij de candidaten van zijn lijst gekozen
wil zien, maar dat hij ook kan aangeven
welke candidaten op die lijst hij be
paald niet wenst. Die zou hij dus kunnen
doorschrappen.
Deze mogelijkheid nu zal dan in het
bijzonder worden aangegrepen bij d®
zgn. doorbraaklijsten. Dan kan het voor
komen, dat bijv. een Protestantse kiezer
een fel humanist op „zijn" lijst onder
geen beding in de Kamer of in de Raad
wil zien. Dan schrapt hij die naam en
hij leeft misschien voort in de verkeerde
veronderstelling, dat hij aan de verkie
zing van deze man part noch deel heeft
gehad.
Het is duidelijk, dat de deur dan open
gaat voor waanvoorstellingen, want
dan is de kiezer maar al te snel geneigd
om voorbij te zien. dat de candidaten op
wie hij met graagte zijn stem uitbrengt,
cr geen bezwaar in zagen, om samen met
die felle man van andere levensrichting
op n lijst te gaan staan. En dit is het
wat wij noemen vertroebeling van de
principiële sfeer.
Ernstiger nog wordt dit bezwaar wan
neer men let op hetgeen wordt voorge
steld voor de kleine gemeenten. Hier
wil men voor de gemeenteraden de kie
zer niet binden aan een bepaalde lijst,
maar hier wil men hem in de keuze vaa
zijn candidaten vrij laten, op welke lijst
Dit noemen wjj kortweg een beden
kelijk systeem. Dit is geen correctie
meer op een bepaalde situatie in het
partijenstelsel, maar hier wordt het par
tijenstelsel voor een belangrijk deel
weggewerkt. Dit is vertroebeling en meer
dan dat.
Hiermede hebben wij in het kort een
voordeel en twee nadelen van het door
het centraal stembureau op tafel ge
brachte voorstel aangegeven. Dat voor
deel en die nadelen houden verband met
elkaar. Want het systeem van de ver
kiezingen moet blijven een systeem van
de principiële keuze. Kan dit gepaard
gaan met versterking van het persoon
lijk element, dan gaarne. Maar daarmede
is tevens de grens van het voordeel aan
gegeven. en is ook aangegeven waar het
voordeel in nadelen overgaat. En voor
zover het voorstel van het centraal stem
bureau thans aan de openbaarheid is
prijsgegeven, kan het juist, wat betreft
het aangeven van die grens, zelf nog wel
enige correctie ondergaan.
ZON EN MAAN.
VRIJDAG 13 JANUARI Zon op 8 44,
onder 16 54; maan op 3.41, onder 12.19 u.
18 Jan. NJi
