Het jaar van de Souvereiniteitsoverdracht
V
VRIJDAG 30 DECEMBER 1949
Ons Koninklijk paar dat zijn koperen bruiloft vierde
Indonesië in 1949
Na een pijnlijke operatie blijft
Nederland verzwakt achter
Wanneer in vroeger dagen tegenwoordig heb je alleen maar goede
doktoren een lichaamsdeel volkomen door de behandelende barbiers en
chirurgijns verprutst was, dan sneed men het af, in de hoop, dat de rest van
het aards omhulsel dan nog wel herstellen zou, en dat het niet te laat zou zijn.
Op gelijke wijze wordt thans ons lichaamsdeel Indonesië geamputeerd,
omdat men het niet genezen wilde, of zoals dokter Stikker zegt: Omdat men
ons verboden had, de medicijnen te gebruiken.
Evenals in 1839 is de patiënt Nederland verminkt en zwakjes achter
gebleven. Het is echter niet de tijd om te klagen en bij de pakken neer te
zitten, maar om te vertrouwen op God van Wie alleen alle ware herstel kan
komen.
Enig lichtpunt: onze
mannen komen terug
Denkt men terug aan de toestand van
een Jaar geleden, dan zal men achteraf
moeten erkennen: Hoe was het anders
te verwachten, gezien de opvattingen
der doktoren, gezien het dreigende en
handtastelijke buitenlandse publiek, het
welk zich rondom de operatietafel ver
drong. Toch was dit niet voorzien ge
weest voor de Nederlander, die niette
genstaande alles bleef hopen, zelfs op
zijn regering, en meer nog op de kracht
van de doodgewone Nederlandse jongen,
op de loyaliteit van millioenen Indone
siërs, op al die factoren, die steeds weer
Indië gered hadden, ondanks de mis
slagen van hogerhand.
Een Hogere Macht heeft gesproken,
een Hogere Wijsheid heeft beslist. Het
is thans niet meer de tijd om te beden
ken wat had kunnen zijn, aan datgene
wat had moeten zijn gedaan. Niet meer
dan voor een kort jaaroverzicht be-
Toen dit jaar begon, was de beslissing,
die het verlies van Indonesië beteken
de, reeds gevallen. De handen van gene
raal Spoor waren gebonden. Te mid
dernacht was door onze troepen het vu
ren gestaakt.
De tegenstanders kregen weer de
kans zich te verzamelen, de wapens bij
een te garen. Leiders werden vrijgela
ten en konden uit Batavia en Djokja
hun ondergrondse actie weer beginnen,
zodat het verzet plaatselijk begon op te
laaien. Zij, die bereid waren geweest,
het wettig gezag te aanvaarden, aarzel
den en vielen af. Honderden eenvoudi
ge waardigheidsbekleders konden onge
straft worden ontvoerd en vermoord.
Internationale bemoeienis
Internationale steun kwam het verzet
aanwakkeren. De druk van de Veilig
heidsraad werd zwaarder toen de raad
zelf onder druk kwam van de conferen
tie van New Delhi. Het initiatief tot de
ze conferentiën ging uit van Nehroe en
Nehroe op zijn beurt was daartoe bewo
gen door de secretaris van de commis
sie van Drie, de welbekende Timperley,
kort voor dat de tweede politieactie
begon (weer een voorbeeld hoe nood
lottig een politiek van jarenlang treu
zelen en afwachten is).
Deze ontwikkeling leidde tot de Vei
ligheidsraadsresolutie van 28 Januari J.I.,
die van een bijzondere uitvoerigheid
was en kennelijk geheel van de deskun
dige hand van Cochran (met dit doel
naar Washington overgekomen). De Ne
derlandse regering kreeg daarin het be
vel om de republikeinse regering in
Djokja en onmiddellijke omgeving te
herstellen. 15 Maart een interimregering
in te stellen, voor 1 October een con
stituerende vergadering te doen kiezen
en voor 1 Juli 1950 de souvereiniteit
over te dragen.
En ander bedenkelijk verschijnsel was
de langzaam zich voltrekkende omme
keer der federalisten. Deze groep, ver
enigd in de Bijeenkomst Federaal Over
leg, had vorig jaar getoond voortaan
een eigen wil te hebben. Haar zwakte
was, dat zjj vogels van tweeërlei plui
mage had. Een groep, onder Anak
Agoeng Gde Agoeng en Poeradiredja, die
een Indonesië onder het presidentschap
van Soekarno nastreefde en andere
groepen, die voor een nauw samengaan
met Nederland voelden. Het was voor
beide groepen tegelijk een teken aan de
wand, toen ds Nederlandse ministers er
niet toe over konden gaan een interim
regering in te stellen, doch steeds de
voorkeur gaven aan onderhandelingen
met de republiek. Het begin der tweede
politieactie, zonder dat zij daarin werden
gekend, was de tweede slag Toen ten
slotte bleek, dat na de politieactie de
Nederlandse regering toch weer bereid
was. op aandrang van buiten opnieuw
de onderhandelingen met de republiek
te openen, terwijl de vraag of de B.F.O.
Dit accoord is het keerpunt geworden.
Voor het eerst moesten onze troepen te
rug, en elke chicane, elke latere schen
ding der op 7 Mei en daarna gesloten
overeenkomsten werd gevolgd door
nieuw toegeven, nieuwe terugtocht der
troepen om een bloedbad te voorkomen.
Direct gevolg van dit alles was, dat
de B.F.O. geheel in republikeins vaar
water kwam. De Sumatranen, die krach
tige pogingen deden om daaruit te
blijven en niet mee wilden met de re
sultaten der Indonesische conferentie
van Augustus, werden in de steek gela
ten door onze regering.
Intussen was ons generaal Spoor ont
vallen, een der grootste veldheren, die
Nederland heeft gekend. Kort daarna
trof Nederland een nieuwe tegenslag
door de ramp van de Franeker en de
dood van de Amerikaanse Journalisten,
die te laat helaas poogden de wereldopi-
beter voor te lichten dan tot dus-
e gebeurd was.
zou deelnemen van secundair belang
scheen te zijn eri de interimregeling na
een republikeinse weigering in begin
Maart geheel op de lange baan kwam,
merkte men al spoedig op, dat de BF.O.
naar de republiek verschoof.
Het bedenkelijkst van alles was de
houding van regering zelve. Haar be
vel om het vuren te staken had een wel
slagen van het militaire optreden ver
ijdeld, haar vrijlaten van de republi
keinse leiders verstrekte het vertrou1
wen van de tegenstander, haar toege
ven was voor het buitenland aanleiding
om nu nog krachtiger te gaan optreden.
De poging van dr. Beel om haar te be
wegen de vorming ener interim-rege
ring zonder republiek te sanctioneren,
werd door haar tot mislukking gedoemd.
Zij liet minister Sassen vallen. Zij no
digde ir. Soekarno uit tot onderhande
lingen, hem erkennende als president
van de republiek. Zij vond de naam uit
„republiek der Verenigde Staten van In
donesië". Zij liet de onderhandelingen
met de republiek hervatten, zegde toe,
dat de unie geen superstaat zou wor-
beloofde tenslotte bij het ac
coord Van RoyenRoem, dat de repu
bliek in de gehele residentie Djokja
worden hersteld en bovendien overal in
Indonesië, waar haar guerilla-benden
heersten, de feitelijke macht zou heb-
Belangrijke beslissingen, veel teleurstellingen,
dankbaar gedenken
Het jaar 1949 zal in de toekomst gekarakteriseerd zijn di"avië onderweg, bracht er het leven af, maar moest
i i. j j rvr j maanden lang in een ziekenhuis verpleegd worden. Het
als het jaar van de souvereinkeitsoverdracht. Of dat meeste opzien baarde echter de ramp bij Oslo de vorige
jaartal dan een blijde klank zal hebben, dan wel een maa"d- Van de vervoerde 29 Joodse kinderen ontsnapte
l__„ ,,.u j 1 j i i er slechts één aan de dood, nl. de twaalfjarige Isaac Allal.
sombere, valt op deze laatste dag van het voorbij- Allerlei klachten en geruchten deden de ronde, als zou
gegane jaar nog niet te zeggen. We zullen dit moeten ^^chappij een allerminst perfecte organisatie heb-
afwachten en er het beste van hopen.
In elk geval is dit het belangrijkste gebeuren geweest
in het jaar 1949. Het heeft de politiek grotendeels be
heerst, het heeft de gemoederen bezig gehouden, de kran
ten aan stof tot schrijven geholpen, enz. Maar in de grond
zaak is heel de Indonesische kwestie aan ons volk
ben. De liquidatie van Aero Holland, waartoe in de laatste
week besloten werd, maakt verdere discussie hierover
overbodig.
Bij de militaire luchtvaart was een van de hoogtepun
ten de verbetering van het Nederlandse hoogte- en snel
heidsrecord met een Gloster Meteor door majoor Flinter
man. Het feit, dat hiervoor de Zondag was misbruikt,
voorbijgegaan. Het is er als volk met heet of koud onder Sf'jaanleidjng z^ ongenoegen hier-
geworden. Vergaderingen van Rijkseenheid met aanplak
biljetten en convocaties met rouwrand konden daaraan
niets verhelpen. Maar ook aan de andere kant. aan de
kant van de voorstanders, was er niet het minste elan.
En zo is het kunnen gebeuren dat de 27ste December, die,
hoe men de oplossing ook zien wil, toch een van de be
langrijkste dagen uit onze historie is, feitelijk
stilte verlopen is.
Nauw verbonden met de Indonesische kwestie was de
repatriëring van de militairen. Na aanvankelijke te
leurstelling de meer dan eens gegeven beloften wer
den niet vervuld is dan toch eindelijk op ruime schaal
met het terugroepen van de troepen een begin gemaakt.
In het komende jaar zal dit nog maanden doorgaan. Ge
brek aan voldoende scheepsruimte is oorzaak dat de
over uit te spreken en nogmaals te beklemtonen, dat de
Zondag vrij moet blijven,
herdacht.
Behalve vliegtuigongevallen waren er dit jaar ook
weer een aantal scheepsongevallen. De zee en onze kust
eisten wederom hun tol. Tragisch was daarbij, dat in
alle de maand December twee opvarenden van de redding
boot uit Stellendam omkwamen bij hun pogingen schip-
breukelingen te redden. Het reddingswerk werd bij het
125-jarig bestaan der Reddingsmaatschappijen algemeen
herdacht.
De gemeenteraadsverkiezingen hadden een kalm ver
loop. Het meest opmerkelijke daarbij was het grote ver
lies voor de communisten en de winst voor rechts en voor
de V.V.D. Het feit dat minister Stikker, die onder de leuze
patriëring niet nog vlotter verloopt. Met weemoed den- -Het roer moet om" in '48 heel wat stemmen had ver
ken we ook op deze Oudejaarsdag aan de velen, die niet worven, een-maal minister zijnde, het roer nog eens om-
terug zullen keren, wier jonge leven op Java of Sumatra gooide, heeft deze partij blijkbaar geen kwaad gedaan,
een plotseling einde nam en die begraven zijn in de In April werd ons vaderland „vergroot" met enkele
bodem van het verre eilandenrijk. We gedenken hen en kleine stukjes Duits gebied. Dat was alles wat van onze
hun achtergebleven familie en verloofden. En als in hun annexatiewensen
hart de vraag opkomt waarom?, dan doe God hen het
antwoord vinden. En naast de gevallenen denken we ook
de invaliden, aan hen die fier van lijf en leden gingen
ziek of verminkt terugkwamen. Gelukkig wordt er
veel gedaan om hen weer een plaats te geven in de maat
schappij, zodat ze niet van anderen afhankelijk zijn.
En na dit woord over de Indonesische kwestie is eigen- ein(3 gekomen
was overgebleven, maar niettemin
vonden de Duitsers er aanleiding in zich te gedragen als
de Yermoorde onschuld.
't Leven is duur
Veertig jaar Chr. Vakbeweging
lijk het voornaamste over 1949 gezegd. Toch
wel enkele andere belangrijke dingen. Al
denkingen minder dan in het vorige jaar, toch waren
twee, die speciaal voor het Christelijk volksdeel, maar
daarin ook voor heel ons volk, van betekenis waren. We
bedoelen de viering van het veertigjarig bestaan van het
C.N.V. met de zeer geslaagde vergadering in Utrecht, waar
niet minder dan zes ministers aanwezig waren, en de
alles op het gebied van congressen slaande Jubo, de meer
dan massale jubileumviering van de Ned. Chr. Radio-
vereniging in het park Sonsbeek te Arnhem. Veel hebben verhoging van vijf procent.
i tienjarige distributieperiode. Jam-
v. UJ1 alleen dat met het vrijkomen der goederen de
de her- prijzen over het algemeen stegen, waardoor het toch al
niet ruime budget van vele huismoeders extra zwaar werd
belast. De roep om een derde loonronde werd daardoor
al sterker, maar de regering meende dat haar plannen
daardoor zouden worden doorkruist en wees suggesties
in deze richting af. Zelfs na de devaluatie in September
hield het dit standpunt vol, maar waar het handhaven der
prijzen haar te machtig werd, capituleerde zij. ,aan het
eind van het jaar en betuigde instemming met een loons-
beide verenigingen voor ons volk betekend
steeds een goede ingang hebben, blijkt uit het gestaag
groeiende ledental. Het C.N.V. passeerde de 150.000 en
ide N.C.R.V. liet zelfs de 2OO.OQ0 achter zich.
Er was nog een jubileum en wel een zeer belangrijk.
Dertig jaar geleden werd de K.L.M. opgericht, een schuch
ter begin, maar thans een maatschappij met wereldnaam, gering benoemde echter
Rampen bleven de jubilerende maatschappij in het afge- historische huize, nl.
Maar dezelfde devaluatie was oorzaak, dat de aan
gekondigde huurverhoging en de verlaging van loon- er
inkomstenbelasting voorlopig werden uitgesteld.
De samenwerking tussen K.V.P. en P.v.d.A. schijnt niet
meer zo hebht als voorheen. Het eerlijk samen delen gaat.
Vliegrampen althans waar het burgemeestersbenoemingen betreft niet
meer zo vlot. Zo meende de P.v.dA. aanspraak te mogen
en te moeten maken op het burgemeesterschap van Den
Haag, waar mr. Visser van het toneel verdween. De re-
eer een man van christelük-
Schokking, burgemeester
lopen jaar echter niet bespaard. In Juni verongelukte de Alphen a.d. Rijn. De burgemeester van de hoofdstad
„Roermond" bij Bari. 33 doden vielen te betreuren,
onder de piloot Hans Plesman, een zoon van de K.L.M.
directeur. Nog geen maand later vloog de „Franeker" bij legènhëid
Bombay tegen eèn heuvel te pletter. Deze ramp verwekte stroom
itsteltenis in heel de wereld, niet alleen om het hoge
pnts
tigde de aandacht op zich door zijn vele reizen.
Wanneer we dan tenslotte nog memoreren, dat ter ge-
m"de verjaardag van de Koningin weer eer
Mfctjes over ons vaderland werd uitgegoter
dat noch die Koninginnedag, noch de Bevrijdingsdag
uit het afgelopen jaar wel genoemd.
Het afgelopen jaar was een jaar van belangrijke be
slissingen, van vele teleurstellingen, maar ook van dank-
Twee vliegrampen betroffen toestellen van de Aero baar gedenken. Bij alle onvastheid, bij alle weifelen
gehoord. De behoorlijk geprepareer
de openingszitting betekende niet het
begin der werkzaamheden, die reeds
aan de gang waren. De slotzitting werd
gehouden toen men reeds begonnen was
de nog niet geratificeerde overeenkomst
uit te voeren door de ontruiming van
grote delen van Java.
Terwijl Nederland debatteerde, trof men
te Batavia reeds- voorbereidingen om de
stad nog voor de beslissing der Eerste
Kamer in handen van de T.N.I. te spe
len, tegen het verbod van minister Van
Maarseveen in. Volgens de verklaring
van de minister is hieraan een einde
gemaakt, toen er reeds honderden re
publikeinen binnengelaten waren.
Het einde var
pige strijd te
bondgenoten in
Timor i
dit jaar gaf de wanho-
zien van onze trouwe
de Minahasa, in Am-
vrijheid hun
lot te mogen bepalen. De Nederlandse
regering, welke wapens en oorlogssche
pen zal leveren aan hun doodsvijanden,
heeft zich echter zo aan handen en voe
ten gebonden, dat er weinig hoop meer
Dagen van betekenis
4 Jan. Ziekenfondsraad geïnstalleerd.
7 Jan. Centraal Bureau voor de Sta
tistiek 50 jaar.
17 Jan. Eerste ramp van Aero-Holland.
Cessna in Denemarken neergestort.
Beide piloten gedood. Koos Vorrlnk
gewond.
sterdam.
28 Jan. Nederland erkent Israël de
facto.
1 Febr. Opheffing distributie
caopoeder.
5 Febr. Indiening plan-Schiphol. Kos
ten 95 millioen.
24 Febr. 50.000e woning van ons land
gereedgekomen na de bevrijding te
Tiel.
28 Febr. Einde van het consumenten-
crediet
2 Maart Pools vrachtschip Katowice
bij Texel vergaan. 26 opvarenden ge
red.
1012 Maart Conferentie van Bene
lux-ministers in Den Haag.
17 Maart Schreieder als ongewenste
vreemdeling uitgeleid.
26 Maart Hans Albin Rauter geëxe
cuteerd.
29 Maart Prinses Beatrix onthult haar
wapen in Beatrix-hal op Jaarbeurs.
31 Maart Kroonprins Olaf en kroon
prinses Martha van Noorwegen in
ons land om „Oslofjord" te water te
laten.
4 April Eerste verjaardag van Mars-
hall-hulp op Jaarbeurs herdacht in
tegenwoordigheid van Averell Harri-
i April Faciliteiten van kracht voor
het passeren van Ned.-Belgisohe grens
April Grensgebieden van Duits
land bij Nederland gevoerd.
Vpril Beechcraft van Rijkslucht
vaartschool te Gilze-Riien bij Schip
hol verongelukt. Vijf doden.
Vpril Lintjesregen,
vlei Thomas Dewey. gouverneur
an New-York, dror Koningin Juliana
-ntvangen.
lei Prins Bernhard metselt laatste
teen in gereedgekomen K.L.M.-ge-
iouw te Den Haag.
funi 25-jarig jubileum van Ned.
-•i— tj_j:-mg te Ai
0.000 personen) her-
Boter, margarine, vet
i de
Eens tegenstander, nu Uniegenoot
De R.T.C.
De Ronde Tafelconferentie bleek niets
anders dan een reeks geheime onder-
handelingn tussen kleine groepen over
belaste staatslieden, terwijl grote aan
tallen deelnemers zich overbodig voel-
len. Vertegenwoordigers van loyale
•olksgroepen kregen tegen het einde
an de conferentie gelegenheid om dooi
en subcommissie te worden gezeefd of
zij waardig bevonden zouden worden na
het vallen der beslissingen te worden.
Nieuw Guinea, maar reeds vraagt de re
gering machtigingen om ook daar bui
ten de Kamer om te handelen, daar de
Kamer zulk een tijdrovende instelling
is. Het jaar 1950 begint zonder hoop op
mensen, maar in vertrouwen op God.
Temidden van alle leed en teleurstel
ling is er de blijdschap dat onze jongens
terugkomen. Zij hebben jarenlang trouw
gediend. Het einde hunner beproevin
gen komt in zicht. Maar vele Neder
landers en loyale niet-Nederlanders
blijven achter. Wat zal hun lot zijn?
Gemeenteraadsverkiezingen
Communisten ve>- oren bijna helft der
zetels. VVD. en Prot Chr. groepen
flink vooruit
i Juli Tabaksdistributie opgeheven.
40-jarig bestaar van C.N.V. in
Utrecht hei dacht.
7 Juli 100-j. bestaan Maatschappij tot
bevordering van de geneeskunst
Koningin Juliana en Prins Bern
hard vieren hun koperen bruiloft.
Tuli De K L M. Constellation Frane
ker vliegt bij Bombay (India) te plet
ter. De 45 inzittenden, o.w vele Ame-
kaanse journalisten, komen om het
leven.
14 Juli Kon Mil Academie te Breda
heropend.
15 Juli Prinses Wilhelmina opent te
Leidschendam de psychiatrische in
richting Hulp en Heil Maarschalk
Montgomery spreekt in de Ridderzaal
te Den Haag
21 Juli Koningin Juliana stelt de
nieuwe, korte-golfzender
Wereldomroep «i werkjjLg.
22 Juli Laatste K L.M. Wegtuig vliegt
Indië-Toufe via Mauritws. Sinds
Jan. werden er 139 vluchten via
eiland gemaakt.
29 Juli Wereldbank Jeent ons land 15,
millioen dollar voor wederopbouw
modernisering van fabrieken.
15 Aug. Majoor Flinterman brengt met
een Gloster Meteor het Ned. hoogte
record op 14.579 m (oud-record
11.354 m).
19 Aug. Dr. L. J. M. Beel. oud-premier,
benoemd tot buitengewoon hoogleraar
te Nijmegen.
23 Aug. Mevr. N SmittAvis
1 Oct. benoemd tot particulier -
taresse van de Koningin Minister
Mansholt opent te Eindhoven eerste
Benelux-landbou wt?ntoonstelling.
Aftredende ambassadeur der V S.
dr. H. B. Baruch. door Koningin in
afscheidsaudiëntie ontvangen.
28 Aug. Majoor Flinterman vestigt
boven Ameland snelheidsrecord met
Gloster Meteor-straaljager (953 km
per uur).
1 Sept. Iwan Smirnoff neemt ontslag
uit dienst van de K.L.M.
E Sept. Warmste dag van het jaar
(33 gr. C.).
9 Sept. Ned. Fokkerfabriek herdenkt
25-j. bestaan.
13 Sept. - Stichting Nederlands Ge-
sprek-Centrum gevormd.
14 Sept. Inventaris van voormalige
kamp Vugnt wordt verkocht.
16 Sept. Herdenking 50-j. bestaan van
het Centraal Bureau Landbouwcoöpe-
noeming tot gouverneur van Suri-
19 Sept. Eerste cyciolron, geplaatst in
voormalige gasfabriek te Amsterdam,
komt gereed. Prins Bernhard ont
hult te Utrecht monument voor geval
len «poorwegmannen.
>eot Minister Lieftinck maakt be
kend, dat de gulden ingaande 22 Sept.
met plm. 30 pet. t.o v. de dollar is ge
devalueerd. Er wordt een prijsstop
van kracht.
2z Sept. Lodewijk van Deyssel i.g.v.
'l* Sept. Burgemeester van Wagenin-
gen. mr. J. Klaassesz aanvaardt be-
hoofdbestuur van de Niwin.
zijn 85e verjaardag in Haarlem ge
huldigd.
2K Sept. Kath. Thuisfront treedt uit
1 Oct. Voor-Unie Benelux in werking.
1 Oct. Eerste contingent van 7 Dec.-
divisie (2700 man) repatrieert.
7 Oct. K.L.M. htrdenkt 30-j. bestaan
E^lm.) Nederlandse I
rijdt de tien millioen.
Oct Min Lieftinck opent te Rotter
dam het nieuwe gebouw van de Rijks
belastingacademie Drie Nederland
se belastingambtenaren uit Zwitser
land gezet. Prinses Wilhelmina
opent centrale ere-begraafplaats te
Loenen.
Oct. Familie de Leeuw (4 pers.) bij
brand in Medemblik omgekomen.
7 Nov. Rantsoenering van textiel op
geheven.
7 Nov Distributie van vlees, rijst en
kaas opgeheven.
9 Nov. Dr Drees kondigt aan dat de
huurverhoging wordt uitgesteld.
In het afgelopen jaar klonk de
roep om eenheid
^ENHEID, eenheid, eenheid, zo klonk ook in 1949 de oproep op
kerkelijk terrein. Maar zitten wij eigenlijk niet een beetje verlegen
in ons vaderland met de vraag, die in deze oproep tot ons doorklinkt?"
Eenheid! Ach, hebben wij onze „heilige huisjes" niet allen zuinig be"
waard en laten staan? Het gesprek over de eenheid der kerk bleef
voortduren en er mengden zich steeds meer stemmen in, maar
de verdeeldheid bleef en ligt nog ver in het verschiet.
Zou de eenheid der kerk in Nederland bereikt kunnen worden?
Zofang wij niet het juiste antwoord hebben gevonden op de kerk
vraag, d.w.z. wat de kerk en haar belijdenis is, zeker niet. En het ziet
er ook niet naar uit menselijkerwijs zouden wij zeggen, dat het
onmogelijk is, dat de Protestantse christenheid tot een gelijk ge
richt antwoord op deze vraag komt.
Deze Synode zette verdere stappen op
de weg van toenadering tot de Ned.
Herv. Kerk door de opdracht van depu-
taten, die tot nu toe alleen met een com
missie uit de Ned. Herv. Kerk over de
nieuwe Kerkorde hadden gesproken, uit
te breiden, zodat alle problemen, die er
tussen beide kerkverbanden liggen, ter
sprake zullen kunnen komen.
Het besluit om de Psalmberijming-
Hasper te mogen gebruiken in de ere
diensten, werd algemeen toegejuicht en
:al van vérstrekkende "betekenis blijken
e zijn voor het kerkelijk leven.
De zendingsarbeid kwam door de
ïieuwe samenwerking met de Indone-
:ische kerken op een andere basis te
staan en de Synode handhaafde haar af
wijzing tot aansluiting bij de Wereldraad
van Kerken, doch besloot ook, overeen
komstig de besluiten van de Geref. Oe
cumenische Synode, nog niet tot een an
dere oecumenische organisatie toe te
treden. Grote activiteit werd ontplooid
op het terrein der Evangelisatie, getuige
de Zaaiweken, welke in tal van plaatsen
werden gehouden.
Problemen
Waardering, maar
ook critiek
Toch beheerst de vraag naar het we
zen der kerk het gehele gesprek- inzake
de eenheid. Wij stuiten er telkens weer
op. wanneer dit gesprek wordt gevoerd.
In de Ned. Herv. Kerk. zo zouden wij
mogen zeggen, heeft men de vraag trach
ten te beantwoorden in het ontwerp
Nieuwe Kerkorde, welk ontwerp de Ge
nerale Synode thans met alle ordinan
tiën heeft aanvaard. Dagenlang, ja we
kenlang heeft de Synodegediscussieerd
over de inhoud van kerkorde en ordi
nantiën. En is de eenheid bereikt? De
lezer van de kerkelijke pers weet wel
beter en vroegen-nog niet onlangs enige
predikanten aan de Synode, om deze voor
de Ned. Herv. Kerk zo uiterst gewich
tige kwestie eerst nog eens rustig
doen bespreken in de gemeenten om
klaarheid te komen? Bezwaren blijven
bü „links" en bij „rechts". Met span
ning wordt uitgezien naar de behande
ling van het ontwerp in de classicale
gaderingen, waarna de Synode eerst tot
definitieve beslissing zal kunnen ko-
Over de kanselboodschappen, b.^
zake Indonesië en de collecte vo<
kerkewerk in zijn geheel, werden
eens verschillende stemmen gehoord. Het
„Indonesische beleid" der Synode
herinneren hierbij aan de reis van ds
I F. Wesseldijk, praeses. en dr. E. Em-
men. secretaris der Synode naar Amerika
ter voorlichting van de Federal Council
had, naast grote waardering e
itemming, ook critiek te verduren.
Wij memoreren hier verder nog het
?ontact der Synode met de Geref. Kcr-
cen over de nieuwe Psalmberijming, dat
helaas niet het gewenste resultaat op
leverde, het besluit tot stichting van een
Seminarie voor de practische vorming
der theologische studenten, met de be-
:ming van dr. H. Berkhof, te Zeist,
rector van deze instelling, en de uit
breiding van „Kerk en Wereld" te Drie
bergen. welke inrichting een steeds bre
dere plaats in het Hervormd kerkelijk
leven gaat innemen, waardoor haar ar
beid steeds meer zijn invloed doet gel
den.
Geref. Kerken
'N de Geref. Kerken en waar-
lijk niet alleen in de kring van deze
kerken werd uitgezien naar de Gene
rale Synode, die in het najaar negen we
ken bijeen is geweest.
Langdurig en breedvoerig heeft deze
Synode zich bezig gehouden met het
raagstuk van de kerkelijke eenheid, met
iame inzake de verhouding tot de Ge
ref. Kerken (art. 31 K.O.). Zorg en vrees
of het nieuwe verzoek om „samen -
spreking" zal worden aanvaard, welke tot
uiting komen in de kerkelijke bladen.
De besluiten der Synode met betrekking
tot de beslissingen van vorige Synodes
ondervonden allerwege instemming. Het
orgaan van de bezwaarden in deze ker
ken, „Waarheid en Eenheid" sprak van
winst- en lichtpunten, al bleef ook cri
tiek niet geheel uit.
Luchtvaartdienst, waarbij zowel man
nen als vrouwen zullen worden inge
deeld Spitfire op vliegveld Twenthe
tegen gebouw gebotst vier doden.
Nov. Dakota van Aero-Holland bij
Oslo neergestort 35 Personen omge
komen, ow 28 Joodse kinderen.
Slechts één inzittende, de 12-j. Isaac
Allal overleefde de ramp.
24 Nov Tot particulier secretaris van
de Koningin benoemd W. J. Daron van
Heeckeren van Molecaten.
2 Dec. IJmuider reders leggen traw
lers op wégens onbevredigende ex
ploitatie-uitkomsten.
4 Dec. Ned. kustvaarder Sandbergen
bij IJmuiden in de storm vergaan. Eén
matroos verdronken.
6 Dec Laatste greppel in Noordoost-
polder getrokken.
12 Dec. Ned kustvaarder Toornvliet in
de golven van het Kanaal verdwenen.
Zes opvarenden vonden
graf.
12 Dec. Ned. motorschip Doros
Florida in de lucht gevlogen.
20 Dec. Schipper Blok en opstapper
Grootenboer van de reddingboot
„Koningin Wilhelmina" kwamen
22 Dec. Regering staat 5 pet. loons
verhoging toe.
27 Dec Souvereiniteitsoverdracht ge-
YYAT de Geref. Kerken (art. 31 K. O.)
betreft, brengen wij in herinnering
het besluit van de kerkeraad te Kampen,
die als roepende kerk voor de volgende
Generale Synode dezer kerken, besloot
het verzoek tot samenwerking voor te
leggen aan de Synode, welke eerst in 1951
bijeenkomt. Een besluit, dat niet alleen
in de Geref Kerken, doch ook in het
bijzonder bij hen, die zich scharen rond
om het weekblad „De Roeper".
In de bladen, die in deze kerken ver
schijnen, werden heftige discussies ge
voerd over tal van problemen, zo over
het kerkvraagstuk en interconfessionele
samenwerking, waardoor spanningen zijn
ontstaan, die steeds meer van invloed
blijken te zijn op de houding van vele
kerkleden ten aanzien van het medewer
ken aan politieke en andere christelijke
organisaties.
De zendingsactie leidde tot de oprich
ting van een landelijke vereniging tot
steun aan 't werk op de zendingsvelden.
Andere kerken
Ï^E Chr. Geref. Kerken ontvingen in
dr. B. J. Oosterhoff, te Utrecht, haar
eerste predikant, die de doctorstitel in de
godgeleerdheid verwierf. Dat het oecu-
nisch besef in deze kerken groeiende
bleek wel uit de deelneming, zij het
i in het zenden van waarnemers, aan
de Geref. Oecumenische Synode te Am
sterdam.
Of de Psalmberijming-Hasper ook door
de Chr. Geref. Kerken in haar Synode,
1950 te 's-Gravenhage zal bijeen
komen, zal worden aanvaard, valt te be
twijfelen, wanneer men de artikelen
hierover in de bladen en dan met name
in het leidinggevende weekblad „De Wek
ker". leest. Deze kerken gaan een zeer
belangrijk jaar tegemoet.
Door het overlijden van ds. J. Fraanje
ontviel aan de Geref. Gemeenten in ons
land een van haar meest bekende en
vooraanstaande predikanten.
dit kerkverband dreigen ern-
plaats. De Generale Synode,
ke binnenkort speciaal hiervoor wordt
samengeroepen, ziet zich hierdoor voor
een bijzondere beslissing geplaatst, welke
beslissing wel eens tot voor deze kerken
invloedrijke gebeurtenissen zou kunnen
leiden.
De Evang. Luth. Synode zette haar be-
iprekingen met de Herst. Evang. Luth.
Kerk voort. Een nieuw Luthers week
blad ging verschijnen, als officiële uit
gave der Synode, in welk orgaan ook
ruimte aan de Herst. Evang. Luth. Kerk
wordt afgestaan. De Lutherse Jeugdbond
deed haar maandblad „Sola Fide" het
licht zien. welk blad onder de jeugdbla-
eervolle plaats inneemt. Met het
kerkgebouw te Rotterdam werd
dit kerkverband een prachtig bedehuis
rjjker.
Aangaande andere kerkformaties her
inneren wij aan het feit, dat de hoog
leraar van de Remonstrantse Broeder
schap, prof. dr. G. J Heering, zijn ambt
neerlegde. Hij werd opgevolgd door ds.
G J. Sirks, te Amsterdam.
Het bestuur van de Doopsgezinde So
ciëteit besloot geen verdere medewer
king te verlenen aan de radio-kerkdienst
uitzendingen door middel van de
te Londen. J Allan, bet
in commandante M. J. van der Wer-
een van zijn toegewydste officieren.
