Nieuwe Leidsche Courant | 1949 | 30 december 1949 | pagina 2

bjC

cc

Kunst in Klank en Beeld

e

a

g

0

a

KI

è-

fit

n
m

NIEUWE LEIDSCHE COURANT

2

VRIJMS 30 DECEMBER 1940

De filmstudiekring van
K. en O. is gestart

De fiLmstudiekrinig van K. en O.

gisteravond in „Casino" gestart met

René Olair-programma, Vooraf gaf éen
der leden van de filmsectie een toelich
ting. Het doel van deze studiekring, aldus
spr., is aan de deelnemers van deze
$us" te laten zien, welk een boeiend
schymsel de film eigenlijk is en om
elkaar na te gaan, wat de mogelijkheden
en misschien de onmogelijkheden va
film zijn.

Met deze filmvertoningen wil K. e
dan ook een enigszins andere richting
uit. Het gaat er hierbij om, vast te stel
len hoe zich een bepaald verhaal heeft
gevormd, hoe de regisseur het zich heeft
gerealiseerd. Ons interesseert de vorm
taal en daartoe is ook nodig, dat wij de
geschiedenis van de film bestuderen
Verschillende plannen zijn daartoe ge
maakt en een aantrekkelijke en leerzame
„stof" zal worden geboden. De filmsectie
zal het byzorfüer op prijs stellen, dat,
wanneer er vragen, wensen e.d. zijn, dezo
worden opgezonden naar K. en O., zodat
ze in een volgende bijeenkomst kunnen
worden beantwoord.

Vervolgens gaf spr. een kort ov
zioht van de werkzaamheden van
Franse regisseur René Clair, die
1898 geboren als journalist en schrij
ver toetrad tot de avant-garde, Deze be
weging, omstreeks 1920 ontstaan, wilde
nieuwe wegen opgaan in de filmvorm-
geving. In Frankrijk, waar de film min
of meer geboren wend (gebr. Lumière*
was de film namelijk geheel gekluisterd
aan het toneel. Film was in die dagen
gefilmd toneel. Op 26-jarige leeftijd
maakt Olair de film „Entr'acte", die laat
zien, welke mogelijkheden de camera
mits goed gebruikt biedt, waarbij
tevens de humor niet wordt afgeleid
de dialoog, maar uit het beeld.

Twee films werden gisteravond
draaid, n.l. „Entr'acte" en „Ohapeau de
paille d'Italie", die beide het gesprokene
ten vojle onderstreepten.

Twee trouwe ambtenaren vér-
lieten de lichtfabrieken

Het personeel van de lichtfabrieken
heeft vanmorgen wederom afscheid ge
nomen van twee getrouwe en aan het
bedrijf verknochte employé's. Ditmaal
waren het de machinist le klas bij de
gasfabriek, de heer D. v. d. Does e
technisch ambtenaar van de Inspectie
Gas, de heer C. Ruiter, die het bedrijf na
resp. 38 en 32 dienstjaren wegens het be
reiken van de pensioengerechtigde leef
tijd hebben verlaten. De wethouder van
Financiën, de heer D. v. d. Kwaak, sprak
als eerste de scheidenden toe en memo
reerde de goede geest, die hij altijd bij
dergelijke gelegenheden in de lichtfabrie
ken had meegemaakt. Ook de heer P. G.
F. T. Fehmers, adj.-dïr. van de lichtfa
briek, ir F. Stokhuyzen en de wnd. chef
van de smederij, de heer J. M. Beenhak
ker, spraken waarderende woorden. De
heer W. P. Dool vertolkte de gevoelens
van de collega's van de heer Ruiter en
overhandigde een ingelijste foto. Namens
de Personeelsvereniging sprak nog de
heer J. J. C. Snel, die de scheidenden,
namens het personeel ieder een fauteuil
aanbood, waarin zij hun levensavond ver
der in allen gemoede kunnen doorbren
gen. Allen bleven nog enige tijd genoeg
lijk achter, een kop koffie - bijeen en
- daarnawaser gelegenheid 'lotr*afscheid.
Hemen. Vanmiddag nam afscheid de heer
C. Waldkötte, chef van de Centrale Werk
plaats.

Dei-tig jaar arte

De heer C. J. van Houweninge Graft-
dijk. chirurg te dezer stede, zal op 1 Jan.
de dag herdenken, dat hij 30 jaar geleden
zijn praktijk als arts begon.

De sterlingreserves van Zuid-Afrika
zijn thans zozeer toegenomen, dat de be
perking van de goedereninvoer, ook
goederen uit Nederland, volgend jaar
aanmerkelijk minder streng zal kunnen
zijn.

DAMRUBRIEK

Alle correspondentie betreffende deze
rubriek te zenden aan W. Hoekstra
Wildhoeflaan 7, Den Haag.

Oplossingen moeten uiterlijk 8 dagen
na plaatsing der vraagstukken worden
ingezonden.

Voor het practische spel
Voordeel in de opening

Alle schijven op het bord en speel:

Wit: Zwart:

1. 33—28 17—21

2. 31—26 12—17

3. 39—33 7—12

4. 38—31.

t&, w

1

-e

m a m

a

p

p m

O

Q mm

0

2

-

m

Zwart speelt.

418—22

Dreigend met 21—27 enz.

Indien wit nu 41—36 speelt, dan volgt:
2227 en 1923. Het beste lijkt dus 31—
27 (22 x 31) en 41—36.

Zwart speelt nu echter 21—27 en de
zwarte schijf op 31 wordt niet terugge
wonnen, want op 2732 speelt zwart
31—27 (42 x 22) 19—23 (28 x 19) 17 x 30!

Vraagstuk No. 124
Het leek mij wel aardig om het oude
Jaar te besluiten met een van de moei
lijkste vraagstukken die ooit gemaakt zijn.
Hét is een betrekkelijk oud beestje maar
voor het merendeel van onze lezers on
bekend. De auteur zal ik later Vermel
den. Onder de inzenders van een juiste
oplossing wordt een prijsje verloot.

m m

is m

m

m

m

mm

m

m ijj

Tot besluit wens ik alle lezers van deze
rubriek een in ieder opzicht gelukkig,
nieuwjaar toe.

„De kinderen van de Grote Fjeld"
voor K. en O.

Honderden Leidse kindieren genoten
gistermiddag in Trianon van het levens
echte spel van zeven Zweedse kinderen
op het witte doek. Deze door K. en O.
gegeven filmvoorstelling bracht ais
hoofdschotel „De- kinderen van de Grote
Fjeid1", naar het gelijknamige boek van
de autrice Laura Fitinghoff. Het vertelt
van zeven kinderen, die na de dood
van hun vader en moeder het ge
meentebestuur en het weeshuis ontvluch
ten en onder aanvoering van hun oudste
broer Ante door de hoge sneeuw en de
felle koude op goed geluk Zweden in
trekken. De geschiedenis vertoont ver
der een zekere parallel met die van „De
tien kleihe negertjes", alleen met dit
verschil, dat hier alle wezen successieve
lijk liefdevol worden opgenomen in de
woningen van kinderloze echtparen en
goedgeaarde mensen. En Ante, alleen
overgebleven, vindt uiteindelijk gastvrij
heid bij de dorpsdominee, die hem zal
opleiden tot predikant. Maar voor alles
zover is, zijn vele^gevaren doorstaan en
ontberingen geleden. Regisseur Rolf Hus-
berg heeft hierbij ruimschoots geprofi
teerd van de schoonheid van Zwedens
.landschap en de vaak fotografisch goed
geslaagde opnamen vangen tevens de
eentonigheid, waaraan het verhaal mank
dreigde te gaan, aardig op. Het spel van
de kinderen is van grote eemvoud-en vrij
van hinderlijk senitiment.

Rijdend postkantoor
in Leiden

Met pittige marsmuziek deed het Rij
dende Postkantoor vanochtend zijn in
trede in de Sleutelstad. Vanmiddag par
keerde de chauffeur de langgerekte
wagen op de Steenstraat bij het Museum
voor Volkenkunde. Veel introductie be
hoeft dit rijdend kantoor niet. In
voormalige autobus worden kinderpost
zegels en prentbriefkaarten verkocht en
een speciaal poststempel zal worden ge
bruikt om de poststukken die, met kinder
postzegels zijn gefrankeérd en in de wa
gen zijn gepost te stempelen. En vooi
hen, voor wie de gang naar de Steenstraat
bezwaarlijk is. hebben de Posterijen eer
attractie bedacht. Het is nl. mogelijk orr
per telefoon (1001, mobilofoon) bestellin
gen op te geven tot
f 2.50. Vraagt het
traliste en in het rijdend kantoor zal mer
graag bestellingen noteren. De gehele op.
brengst komt ten bate van het kind er
zij, die weten hoe de andere steden zich
hebben geweerd, zullen zich zeker enkele
zegels aanschaffen.

Valkenburg
Predikbeurten.

Ned. Herv. Gemeente, Oudejaarsavond
uur ds Baas; Nieuwjaarsdag 10 uui
ds Baas; 6.30 uur ds Spaling van Noord-
wijkerhdut; Gérefórm. Kerk, Oudejaars
avond 7 uur en Nieuwjaarsdag 10 en 5 u
ds Jonker van Voodburg; Geref. Kerk
(art. 31), Oudejaarsavond 7 u. en Nieuw
jaarsdag 8.45 en 3 uur ds Boersema.

„Jodenfooi" van Voorhoutse wethouders met
aller instemming opgevoerd tot f 500

Een hele dag nodig voor de begroting 1950

Gistermorgen begon de gemeenteraad
van Voorhout met de behandeling
begroting. Allereerst kwam echter
beurt het aan de agenda toegevoegde punt
over verplaatsing bureau rijkspolitie van
gemeentehuis naar Ter Haer Romenystï.
De heer Spierenburg stelde de vraag, of
d'eze verplaatsing wel doelmatig geacht
moet worden. De voorzitter antwoordde,
dat, behoudens kleine verbeteringen, de
nieuwe ruimte door de desbetreffende
autoriteiten is goedgekeurd.

De voorzitter begon met dank te bren
gen aan de commissie tot onderzoek
de begroting voor haar nauwkeurig werk.
Als eerste nummer werd aangesneden de
begroting van het waterleidingbedrijf. De
heer Spierenburg bepleitte aansluiting bij
andere gemeenten om te komen tot een
grotere combinatie, en een goedkopere
exploitatie. Wethouder v. d. Nouland
koesterde ten aanzien hiervan geen hoge
verwachtingen. De voorzitter lichtte toe,
dat de water.voorzieningskwestie eigenlijk
door de gehele wereld een urgente zaak
geworden. Voorts maakte de heer Spie
renburg een opmerking over de post
derhoud, en wel, dat deze zo hoog is. Het
antwoord was, dat' dit komt door de
beidslonen. Na deze bespreking werd de
begroting waterleidingbedrijf aangeno
men. Deze wijst aan een bedrag var
f 41.800,terwijl het totaal van de kapi
taalsinkomsten en -uitgaven f 55.714,31
bedraagt.

Vervolgens kwam het woningbedrijf
t tafel. De heer Spierenburg
;n komische noot in een ernstige zaak
winden. Men spreekt in de toelichting,
wat de kósten betreft; over een-dalende
lijn, "terwijl er 'juist een verzwaring te
constateren valt. De heer Nijssen merkte
op, dat- men dit moet zien als een boek
houdkundige beschouwing. De heer Spie
renburg vroeg inlichtingen omtrent de
huur van de werkplaats van de heer P.
W. Vlasveld aan de Mgr Broerestraat 21.
De voorzitter repliceefde, dat het prij-
zenbureau de grootte' van deze huur re
gelt. Ook de begroting woningbedrijf
werd zonder verandering aanvaard.

Algemene beschouwingen
De heer Prins begon met een warm
woord van dank aan de ambtenaren en
B. en W. voor het werk bij het
samenstellen van deze begroting. Hij
kwam echter tot de conclusie, dat de toe
stand van de gemeente
terwijl B. en W. het z<
deze gunstig zou zijn. De salarissen van
de wethouders wenste bij onder de aan
dacht te brengen. De voorzitter zei deze
zaak nader in overweging .te zullen ne-

mgunst
rstenen

Ook de heer Spierenburg ving z'n betoog
tan met dankwoorden. Heel wat achter
stand is ingehaald. Het verheugde hem,
dat de nieuwe wethouders zich met ener
gie op het werk hebben geworpen. Voorts
was het spr. nog steeds niet duidelijk,
wat de verschillende R.K. fracties in de
raad nu eigenlijk beogen. We hebben de
K.V.P. en de fractie v. d. Lans. Wat is
van deze de doelstelling? Op het raam
biljet bij de verkiezingen stond wel te
lezen: „Kiest v. d. Lans, grijpt uw kans".

Spr. uitte zijn spijt over het feit, dat
de N.S. de overweg aan de J. van Beie-
renweg nog niet hébben verbreed. De
technische uitvoering van de begroting
noemde de heer -Spierenburg uitstekend
i hij hoopte, dat God rijkelijk Zijn ze
en over het werk zal geven.

Wat de verbreding van de J. van Beie-
renweg betreft': B. en W. blijven dilllgent,
aldus de voorzitter. Verbreding van de
overweg zal binnenkort in overweging
'orden genomen.

Tevens deelde de burgemeester mee,
dat het toegewezen bouwvolume voor het
komende jaar voor Voorhout, 8 wonin
gen bedraagt, waarvan 6 woningen door
het gemeentebestuur zijn toegewezen aan
bouwvereniging „Voorhout".

De heer v. d. Lans reageerde vervol
gens op de opmerking van de heer Spie
renburg over zijn fractie. Spr. meende,
a'at dit een interne zaak is, die niet tot
de competentie van de raad behoort.
Wil de heer Spierenburg antwoord, dan
kan hij dat natuurlijk wel krijgen, aldus
spr.

De heer Nijssen wilde de salarissen van
wethouders (thans „jodenfooien") op
gevoerd zien tot f 1.000,—Wethouder
v. Nouland vond het wel aangenaam
dit te horen. Van hem moet men evenwel
niet verwachten, dat hij met een voorstel
tot verhoging naar voren zal komen. Hij
moet zijn werk ook doen uit liefde, voor
de gemeente en waarschuwde tegen de
gedachte aan een betaalde betrekking.

De heer Spierenburg vroeg inlichtingen
/er kosten der politie, waarop de voor
zitter antwoordde, dat de politie de kos
ten voor de verhuizing zelf draagt. Bij
de post vergoeding wethouders ontspon
zich weer een brede bespreking. Alle
leden spraken zich uit voor verhoging,
et voorstel van de heer Spierenburg
deze wedde te verhogen tot f 500,—
werd, met blanco stemmen van de wet
houders, aangenomen.

Bij de post jaarwedde secretaris vroeg
de hoer Spierenburg, of het goed is, dat
góed-gesalarieerd ambtenaar 'betaal
de nevenfuncties bekleedt. De betrokkene
zal zich van nevenfuncties ontdoen, al
dus deelde de voorzitter mee. De post
reis- ep verblijfkosten vond de heer v. d.
j Ploegaam de hoge kamt.

De voorzitter zei, dat dit de raming is
en dat hjj hieruit ook de onkosten be
taalt, verbonden nan het gebruik
eigen auto. Ook wees hü op eventuele
reizen van ambtenaren. Hü spaart be
sprekingen op om de kosten te beperken
en legt er uit eigen zak nog bij.

Weth. v. d. Nouland zei de hem
gelegde kosten onder de loupe te hebben
genomen. Hij achtte ze niet te hoog. De
heer Spierenburg drong ér noj
aan, het zo goedkoop mogelijk te doen.
Hij verdedigde voorts verhoging'pTesen-
tiegeld leden stembureau. De voorzitter
zei, dat dit niet mag worden verhoogd.

Duurdere ambtswoning

De kosten ambtswoning burgemeester
brachten weer wat leven in de brouwerij.
De heer Nijssen vond, dat wederom meer
was uitgegeven dan was toegestaan. Als
antwoord hierop werd naar v
bracht, dat tijdens de uitvoering
werk meer wenckosten moesten worden
gemaakt, waardoor het toegestane
diet met ruim f2.500,is overschreden.
De voornaamste oorzaak is wel het
brengen van vejligheidsapparaturen op
last van de lichtfabrieken te Leiden. Ver
der hebben de duurdere dakpannen eer
rol gespeeld. De voorzitter heeft geen
enkele wens naar voren gebracht, waar
van de realisering meer geld zou hebben
gekost. De heer Spierenburg merkte ech
ter op, dat het een vervelende taak is,
dat de raad hierin niet is gekend. In de
eerstvolgende vergadering zal
hógere kosten ?en nadere uiteenzetting
worden, gegeven. rr.

Bij de post uitgaven ter bevordering
van een doelmatige verdeling' v
gelegenheid zei de heer Nijssen, dat de
commissie onderzoek begroting
ping is, dat het salaris van de secretaris
van dit lichaam wel wat hoog is. Ook de
heer Spierenburg vond f 250,voldoende.
Liefde voor degemeenschap moet ook
bij hem aanwezig zijn. De heer v.
Ploeg von4 het salaris niet te hoog
wethouder v. d. Nouland wilde het nader
bezien. De voorzitter merkte nog op, dat
i werkelijkheid alle werkzaamheden ten
inzien Van woonruimte Zijn opgedragen
in de secretaris.

De post plantsoenen werd met f 100,—
verhoogd voor aanschaffing stikstof in
verband met de geplante bloembollen.
De heer Jansze vond de huur var
postkantoor (gemeente-eigendom)
laag. Dit kan dóór het prijzenbureau niet
orden verhoogd.

Vervolgens werd gesproken
drie nissenhutten, die ih gébruik zijn bij
gebr. Langeveld. Dezen hebben gewoond
defensiehuizen, maar moesten deze
ontruimen. Zij kregen toen toestemming
zioh in drie nissenhutten te vestigen.
Voor woonruimte zijn ze eigenlijk niet te
gebruiken, wel voor berging van vee
gereedschap. Langeveld wil nu echter

gemeente geen huur betalen. De heTen
Spierenburg en v. d. Nouland stelden voor
compromis met Langeveld te tref
fen, omdat deze door afbreking van zijn
boerderij in de oorlog toch al zwaar ge
troffen is. Willen zij er niet' van weten,
dan zijn hardere maatregelen op hun
plaats. Bij de behandeling kosten com-
i tot wering van schoolverzuim,
de heer Nijssen op het grote
schil in de wedde van de secretaris hier-.

,e van de secretaris advies-"
missie woonruimtewet. Het bedrag
f 35,werd veranderd in f 100,

Roeping der Kerk

By de behandeling van de subsidies
aan armbesturen meende de heer Spie
renburg te moeten opmerken, dat de
Kerken zich deze zaak uit handen laten
nemen. De zorg voor de minder bedeel
de broeders en zusters berust toch by
de armbesturen. Er moet zo min moge
iyk gebruik worden gemaakt van de hulp
der gemeentebesturen, De geesteiyken
moeten hierop gewezen worden. Wy zul
len moeten trachten de roeping der Ker
ken na te leven, gedachtig aan het ge
schrevene: „Heb uw naaste lief als

Als laatste punt van de gewone dienst
werd een wijziging van de verordening
vermakelijkheidsbelasting aan de orde
gesteld. Verscheidene leden -stonden
soepeler toepassing voor. Het voorstel-
Spierenburg om herziening van deze be
lasting werd met algemene steramen
aangenomen. De heren V. d. Lans, Jansze
en V. d. Ploeg namen op zich, deze wij
ziging te bestuderen.

Dekapitaaldienst ging vlug onder de
hamer door. En hiermee .was het einde
gekomen van deze rustige, gemoedelijke
gemeenteraadszitting- Met. een woord
van dank voor de prettige en-snelle
wijze van afwerking, sloot .de voorzitter
de vergadering.

Voorschoten
R.K, Boerenleenbank

De R.K. Boerenleenbank vengaderde
gisteren- Volgend jaar bestaat deze bank
evenals de LT.B. dertig jaar. Dit zal op
bescheiden wijze worden herdacht. De
directeur, de heer A. Q- Doesw'ijk, her
dacht de heer J. L. de Grpo.t. die vanaf
de oprichting lid en vele jafen ,l)d van
de raad van toezicht'is geweest. Jaarver
slag, rekenifig en balans werden.goed
gekeurd. Tot lad van de raad. van toe
zicht werd. gekozen.dg heer P. G- Niers-

Rijnsburg
Ned. Herv. kerkvoogdy.

De rekening 1949 van de kerkvoogdij
der Ned. Herv. Gemeente ligt van Maan
dag af a.s. gedurende 14.' dagen bij de
heer C. de Monyé ter inzage. De heer
Jac. Kromhout, president en reeds 21 jaar
jaar kerkvoogd, en de heer C. D. Krorm
hout hebben 'hun funotie >als kerkvoogd
neergelegde In hun plaats zijn benoemd
de heren J. "Oudwater (Noordeinde)
A. den Heyer G.zn. Dezen hebben i
benoeming aanvaard. Als notabel zijn
herkozen de heren J. C. Oudwater
'M. Zandbergen. A.s. Woensdag zal in
consistorie van de Grote kerk een sti
ming worden gehouden ter verkiezing
van een notabel (vac. J. Oudwater).
Nieuwe klokken in Geref. kerktoren
In Maart van het volgend jaar zullen
vermoedelijk de nieuwe klokken in de
toren van de Geref.: kerk wórden aan
gebracht,

N.C.L.B. twintig jaar

De Ned. Ohr. landarbeidersbófid, afde
ling Rijn^burg, ho,op,t Donderdag a.s. ir
de Herv. kerk aan de Brouwerstraat, het
twirutig-jarig bestaan te vieren.' Er wacht
':rj aantrekkelijk programma,

N.Z.H.-nieuws
De uitslagen van de gisteravond geJ
speelde bordenwedstrijden luiden:

P, Ober—P. Brandsma 1—0; D. Molle-
manS. Leenheer 0—1 en 01; J. Scho-
neveldA. RavenSbergen 01; H. Bin
nendijkL. J. Goudriaan 0L

Gevonden na de voorstelling
Gertjan en Maartje:- een wantje. Het ligt
bij de heer A. v. d. Bosch, Langevaart

Ter Aar

Predikbeurten

Ned. Herv. Gemeente, Oudejaarsavond
uur de heer De Jong van Rotterdam;
Nieuwjaarsdag 9.30 uur de heer De-Jong;

ds Holst van Woerden; Geref.
Kerk, Oudejaarsavond 7 uur ds Munnik;
Nieuwjaardag, 10 'en 2.30 uur idem.

Voorhout

Acht wóhingèh ïn 1950.

In 1950 zullen er in Voorhout acht
ningen mogen worden, gebouwd. .Zes
hiervan heeft het gemeentebestuur toe
gewezen aan de woningbouwvereniging
„Voorhout." Deze vereniging vergadert
17 Jan. a,s. des avonds half acht in café
„Boerhaave." Het bouwplan zal dan
den besproken.

De hèer H. Oostdam en mej.'T
Dam slaagden voor het examen- vakbe-,
kwaamheid zuivelbereiding.

Op de te Lisse gehouden pluimvee
tentoonstelling behaalde de heer
Augustinus alhier m'et zijn konijnen

i-pryzen

Havana) twee eerste en twee e

BURGERLIJKE STAND VAN LEIDEN.

Geboren: Jacobus z v H Spies en J W
de Tomlbe; Theo G z v A H Baal en A H
de Vries; Nicolaas J z v C L v d Wilk
G Koetje; Gerrit J z v A H Jagers
M do Bruijn; Annemieke dvHB'
Wij'k en D S van Lorak-huyzen; Frances J
dvFJ van Dam era C E Pfeiffer; Lam-
bertus z v C Prins èn' M C Broers;
Aidrianus S M z v B Pleij en P A -
Ègmondl; Johannes J z V J Freeke
H M van Oosten; Michael L C Z v W dè
Geus en M E Hartevellt.

Overleden: F M Flamand, zn, 1 jr;
in Leeuwen, 'luisvr.' van J den Ouden,
I jr; J de Wind, wednr, 82=jr; W F de
Welf. man." 71 jr; P -Insured,-wednr, 93
jr;-J van Wenum, zm-2 jr. -

Ondertrouwd; A de„ Geus 30 jr en H C
A de Does 26 jr; J Preclaw 32 jr en
B Pajak 29 jr; P Vréeken 26 jr en
Egmond 26 jr; A W Dekker 27 jr
M Woltjer 30 jr; J van Alewijk 25 jl1
C W Sandbeng 22 jr; G van Empel 40 jr
M S Daenen 26 jr; P de Koning 26 jr
MCHvd Meel 27. jr; F N de Veij
en A A E Goos 30 jr; S Wielogrocfa 35
en N Domlburg 25 jr.

(PUZZLE VAN DE WEEK

MAGISCHE VIERKANTEN.

Horizontaal en verticaal zijn gelijk.

1. toespijs: plezier (volksm.): bozè
geest (Germ, myth.); 2. bedekt bloeiende
plant: oude heer: zijtak van de Dóriau,
3. niet breed: wisselend gebruik in' kle
ding: Oosterse havenplaats: riviér in Rus
land (Azië); 4. gehoorzaal: vereniging:
snaarinstrument: tijdperk; 5. fijne" geur':
groot wijnglas: voorzetsel: maanstand
(afk.): plantenfamilie: uitstek van
gebouw; 6. vulkanisch gesteente: toe
stand van razernij: ploegsnede:
immer; 7. lichtbron: lied: nevel: klap;
stuk grond: gard: goede sprookjes
figuur; 9. plaats in België: onwankel'
arctische vogel.

Oplossing van de vorige puzzle;
Horizontaal: 1. baars; 5. strip; 9. noti
tie; 10. L.D.; 12. Sr.; 13. E.K.; 14. dL;
15 Sar; 17. boa; 18. tronk; 19. paard; 20.
ratel; 22. noden; 24. Tokio; 27. roest; 30.
agaat; 32. luide; 34. Job; 35. mok; 36. E.K.;
37. Aa; 38. ui; 40. P.K 41. platina; 43.
teren; 44. samen.

Verticaal: 1 bulster; 2. a.n.; 3. ros; 4.
strekel; 5. stelpen; 6. tik; 7. re; 8. pala
dijn; 11. dar; 14. dor; 16. root; 17. bard;
21. ako; 23, els; 24. traject; 25. krab; 26.
ohtdaan; 27. relmuis; 28. Elim; 29. trek
ken; 31. gok; 33. dop; 37. ale; 39. Ina; 41.
Pr.; 42. A.M.

De pryswinnaars zün: le prijs de heer
H. Beem, Narmstraat 32, Leiden; 2e prijs
de heer H. Gips, Leidseweg 199, Voor
schoten; 3e prijs de heer L. de Vries,
Warmonderweg 62, Oegstgeest.

Oplossingen moeten uiterlijk per brief
kaart a s. Donderdagmorgen aan ons bu-
zijn ingestuurd. In linkerbovenhoek
de adreszijde te vermelden: Puzzle-

Tenslotte wensen wij al onze vrienden
vriendinnen puzzelaars eeri goed
Oudejaar toe, waaraan wij natuurlijk
onze beste wensen voor 1950 vastkno
pen. Dat U aLlen magr trouw blijft mee
doen. Waar blijven, de oliebollen?

Den Haag verhoogt electr. capaciteit

De kosten zqllen 14 millioen gulden bedragen

De capaciteit van de'Haagse electrisc-he
centrale is, zoals bekend, onvoldoende
Door 'hèt ëlëétricifeitSbècirijf 'Zuid-Hol
Land, waarin de productiebedrijven ir
deze provincie "samenwerken," Zijn plan
nen 'Ontworpen tot vergroting van de pro
ductie. Men is tot de conclusie gekomen
dat naast verdubbeling van dé" capaciteit
te Rotterdam-en Dordrecht en uitbreiding
de Leidse- electricrteiitsfabriek ook de
Haagse Centrale noodzakelijk moet uit
breide:

Het vermogen ,van de oyde turbogene
rator met .zes ketels moet
den door een capaciteit:van 25.000 30.000
kvv. Een -ketel met ongeveer de helft
dit vermogen moet worden bijgeplaatst.
Deze zal reeds onmiddellijk tot een pro
ductievermogen. leiden. Uiterlijk 1954

dit tot stand gebracht zijn. Dit,
meerderd met de. bijplaatsing vóór 1955
en productie-eenheid van oa 25.000
de centrale te Leiden, zal juist vol
doende zijn om het evenwicht te bewaren
tussen vraag en productiecapaciteit.

W. stellen daarom de. Haagse
Raad voor haar goedkeuring te hechten
de volgende plannen. Het, opstellen
een nieuwe turbogenerator met
vermogen van 30,000 kw ter vervan_

de huidige, uit. 1923 daterende, met
een capaciteit van 16.000 kw. De bouw
ketelhuis met voedings
station, en opstelling van drie ketels daar-
een capaciteit .van .80 ton stoom
Er blijft ruimte over

De nieuwe nationaliteit

Wie wordt Nederlander, wie Indonesiër.

Nu de souvereinitert aan Indonesië i:
overgedragen, is de volgende nationali-
teibsregeling vön kracht geworden:

A, Wie het Nederlanderschap bezit,
kan dit niet, tegen zijn 'wil verliezen.

B. Nederlandse onderdanen-niet
derlanders worden door de souvere;
(eitsoverdracht, hetzij Nederlander, hetzij
Indonesiër. Dit geldt ook voor personen,
afkomstig uit Suriname of de Neder-'
landse. Antillen.

C, Indonesiër worden:

1 Nederlandse onderdanen, die beho
ren tot de inheemse bevolking van Indo
nesië, behalive zij die in het Koninkrijk
zijn geboren en woonachtig zijn in
riname. en de Nederlandse Antillen.

2 Nederlandse oniderda.nen, die niet
tot de/Indonesische bevolking bèhor...
en in Indpnesië zijn gpboren of daar
woonachtig zijn-

3 Nederlandse onderdanen in het bui
tenland geboren eh wonende, die afstam
men van in Indonesië geboren personen

D. Nederlander zijn geworden, alle
overige Nederlandse onderdanen.

Binnen twee jaar kan. men hetzij, dooi
optie, hetzij door verwerping wijziging
brengen in zijn nationaliteit, o.a. i
volgende gevallen:

- 1, Nederlandera in .Indonesië geboren
of aidaar zes maanden woonaohtig, kun-
voor de Indonesische nationaliteit
opteren.

Nederlandse onderdanen-ndet Ne
derlanders zijn onderworpen aan de vol
gende regeling:, a. Personen, behorende
tot de inheemse bevolking van Indonesië
buitèri Indoiiêsië geboren, kunnen op
teren voor -het Nederlanderschap;
b... Personen .niet .behorende tot de
heemse bevolking van Indonesië, in
donèsië géborén, kunnen de Indonesische
nationaliteit verwerpen en opteren

dg. .Nederla^dsej

'c... Person"en_niet behórêndé'tót de" in
heemse bevolking van Indonesië," biiïtén
Indóiiegië géboren, kunnen het Neder
landerschap verwerpen en opteren voor
de' Indonesische" nationaliteit.

In Nederland kan men zich voor optie

i verwerping wenden tot de griffier

in de arrondissementsrechtbank of
de hoge commissaris van Indonesië
Nederland.

Voor bijzonderheden kan men
wenden tot -het - ministerie van Justitie
(1ste afdeling), Plein 2B, "s-Gravenhage

Nachtelijke achtervolging en

zwempartij
In de Noordmolenstraat te Rotterdam
werd gisternacht 'n motorrijdier, die juist
wilde wegrijden, lastig gevallen door

die zeide monteur te zijn. Hü wildé
op de motor een ritje maken en bü de
pogingen om in het bezit van de motor
te komen viel de motorrijder op de
straat. Het gelukte de „monteur" echter
niet op het motorrijwiel weg te komen.
De politie werd van het gebeurde op
de hoogte gesteld en dus ging men op
zoek naar de inmiddels weggelopen
„monteur", In de Wilgenstraat zagen de
polltie-agenten. de man, maar net toen
hem in de kraag wilden grijpen, ging
er als een haas vandoor. Een achter
volging werd ingezet en na verschillende
straten, doorgehold te z\jn, kwam men
tenslotte aan de. Rptte. De „monteur"
boineht zich geen ogenblik en nam een
duik in het water.

Door z\jri vader, die op een woonschip
dèRotte woont, en door een vo.orbq-
ganger,. werd de nachtelüke zwemmer
op het droge getrokken en per jeep ging
an, die een- deserteur bleek te zyn,
het politiebureau. Hü wordt ter
beschikking „gesteld van de Kon. Mare
chaussee en,moet zjeh ook nog verant
woorden wegens het verhandelen van
militaire goederen,

ENGELAND EN DE AMERIKAANSE
WAPENHULP

De Britse regering zou thans de Ameri
kaanse voorstellen, als, basis voor onder
handeling over een overeenkomst betref
fende, de waperihulp hebben aanvaard.
De voorwaarde, waarop Engeland wapens
naar gebieden als Malakka en de Ara
bische staten zou kunnen zenden, zijn
echter nog niet definitief.

Woitbrugge
Warme ontvangst

Woensdag keerde onze plaatsgenoot
W. de Blanken na een verblijf van ruim
drie jaar in Indonesië terug in de ouder-
lyke woning, Van Hemessenkade 52. Ook
buren, vrienden en kennissen toonden
medeleven. Vlaggen, bloemen en zelfs
en artistieke erepoort hebben de feest-
reugde aanmerkelijk vergroot. En dan
niet te vergeten: alle hartelijke woorden.
De harmonie heeft nog een serenade ge-

- Op

i de f

combineerde brandweervereniging
Woubrugge en Hoogmade „Altyd Paraat"
werd besloten -weer een gezellige avond
te houden. De datum is voorlopig vast
gesteld op 24 Jan. voor Woubrugge en
op 8 Febr. voor Hoogmade.

Zoeterwoude

Java-avond

Op Woensdag 4 Jan. a.s. zal de Ned.
Heró. Gemefehtê éen Java-avond houden
Ds D; Fpstma - zal dan - iets over dii
eiland ycrlellen. Bovendien zal hij een
aantal lichtbeelden laten zien.

breiding, t.w. een vierde ketel, waardoor
een productie-eenheid van 30.000 kw kan
worden gevormd.

De totale kosten zullen 14.000.000 be
dragen. Te weten: boüwkosferi 2.800.000
turbogenerator ƒ2.600.000; drie ketels
6.800.000; Inrichting voedingsstation
850.000; kolentransport 350.000 en
'isohe inrichtingen 600.000.

Marinebasis Surabaja

De Marinebasis te Surabaja is Dinsdag
door commandeur F. T. Burghard aan
kolonel Subiakto overgedragen. De „Kor-
nr" loste 21 saluutschoten, die bé-
anfcwoord werden door een battery van
de Alri (republikeinse marine), welke
de Nederlandse vlag hees. Woensdag
werden de korvetten „Morotai" en „Ti-
dore" aan de Indonesiërs overgedragen.
Zij krijgen de nacmen Patiumun en Hang
Tuah. In Surabaja zyn de dagen van de
souvereiniteitsoverdracht zonder inci
denten verlopen. De Nederlanders vlag
gen veelal alleen rood-wit in verband
met het advies om in deze dagen niet
de Nederlandse vlag uit te steken.
Batavia verklaarde com
dat zich geen enkel incident had
gedaan. Het publiek wa

Eerste Kamer accoord met
uitzending dienstplichtigen

En luidde daarmee 1949 uit.

(Vein onze parlementsredacteur)

In de laafste vergadering, dit jaar door
dp Eerste Kamer gehouden, werd snel
een aantal hamerstukken afgewerkt.

Na.v. de verlenging van de wet uit
zending van dienstplichtigen in het ko
mende jaar ontstond ook een debat. Deze
wet is nodig, omdat anders geen enkel
man van de K.L. wettig in Indië zou zün.
Daaraan liet minister Schokking dan ook
geen twijfel bestaan. Hy schilderde de
toestand in Indonesië van thans als lang
niet ongunstig. De heer Jonkman (Arb.)
maakte het hem een beetje lastig, door de
waarde van het Uniestatuut hoger aan te
slaan, dan het nationale recht. Itgar de
minister was slagvaardig en zalde, dat
het nieuwe boek van prof. Kranenburg,
de voorzitter der Eerste Kamer wel uit
komst zoü geven. Inmiddels, waar de
vraag klaarblykeRjk aanleiding kon ge
ven tot verschil van opvatting, zag hy de
wet als onontbeerlyk. De wet kwam er
zonder hoofdelyke stemming met de
communisten tegen.

Vermelden wü een koddig incident: de
heer Van Santen, comm., noemde de
dienstweigeraars onderduikers.Dat beviel
de heer Algra.(A.R.) niet En in zün re
pliek versprak zich de heer Van Santen.
Hy sprak per ongeluk van... onderkrui
pers!

De voorzitter hield tot slot een korte
rede, waarin hü gewaagde van het vele
werk en hulde bracht aan het personeel
<ier Kamer, de leden en de pers. Zyn ge
lukwensen voor 1950 zyn hierbij van
harte gereciproceerd.

GENERAAL KRULS FELICITEERDE
GENERAAL BLANC

Gener. mr H. J. Kruis, chef van de ge-
..erale staf, heeft generaal C. Blanc tele
grafisch geluk gewenst met zyn benoe
ming tot ch.ef staf van de Franse land
strijdkrachten. In antwoord hierop ver--
zocht" generaaNBlanc aan generaal Kruis,
het-Ned. leger-de gevoelens -yan* vriend^
schap van het Franse leger te willen
-overbrengen.

KABINETSCRISIS IN PASOENDAN

Het derde kabinet-Djumhana in Pa-
soendan heeft zyn ontslag aangeboden.
Men verwacht dat de oud-voorzitter van
het parlement Djoearsa kabinetsforma
teur zal worden.

Hongarije dupeert buitenl.
bedrijven

Het pistool der „nationalisatie"

In Hongarye worden alle ondernemin
gen met meer dan tien werknemers ge
nationaliseerd. Ook buitenlandse onder
nemingen vallen onder het besluit, maar
men is althans zo beleefd enige schade
loosstelling aan te bieden. Het betreffen
de regeringsbesluit vermeldt o.m. de vol
gende buitenlandse ondernemingen:
Standard Electric Comp. Vacuum Oil,
Shell; Philips en verscheidene textielfa
brieken. De nieuwe drastische nationali
satie werd gisteren, zonder meer, mede
gedeeld aan de leiding der betrokken be-
dryven. De directeur van Economische
Zaken, Erno Gero, heeft verklaard, dat
buitenlandse eigenaren van industriële
bedrijven in Hongarije hun belangen
hebben gebruikt om „organisaties v
spionnage en sabotage op te richten".
Zoals men weet, zijn onlangs een Ameri
kaan en een Engelsman van de „Stan
dard Electric" in Hongarijp (een dochter
maatschappy van de Amerikaanse firma)
gearresteerd op beschuldiging van spion-

Jack Lovelock bij ongeluk gedood

Jaok Lovelock, de Nieuw-Zeelaind*
nriddenaifstand'loper, die tijdens de Olym
pische Spelen van 1936 te Berlyn de
sportwereld versteld deed staan met zijn
overwinmioig in wereldrecordtyd (3 r
47.8 sec.) op de 1500 m. is Woensdag te
New-York onder een trein van de onder
grondse geraakt en op slag gedood. - Hij
was 39 jaar oud.

Lovelock was in 1933 wereldrecord
houder op de 1 myl met een tyd van
min. 07.6 sec,

DUITSE LUCHTBASIS WORDT
HERBOUWD.

Naar A.F.P. meldt wordt de vroeger®
proefbasis van de Duitse luchtmachi
Rechlin an der Murltz (Mecklenburg),
die door de Russen in 1945 volledig
werd ontmanteld, met spoed herbouwd.

MARKT- EN VISSERIJBERICHTEN

LEIDEN, 30 Dec. Veemarkt Aanvo<
2 fokstieren, 60 kalf- en melkkoeien 600^
850, tam, 182 varekoeien 475—600, vlot, 120
vette koeien 600—900, goed, 10 vaarzen
—575, tam. 29 graskalveren 130^265. willig,
97 nuchtere kalveren 35—45, goed. 50 we
schapen 60—90, 675 vette lammeren 50—70,
vlug, 12 zeugen, 379 mestvarkens 60—90, 531
biggen 30—50, vrij goed, 3 paarden, 19 t
ken en geiten.

LEIDEN. 30 Dec. Kaasmafkt. Goudse
kaas le soort 241—244, 2e soort 234—240.

22 Partyen. Handel lui.

Amsterdams Beursoverzicht

Amsterdam, 29 December

Amsterdam Rubber en Deli My.
gevraagd

Er heerste vandaag weer een iets
betere stemming op de Effectenbeurs.
Voor een belangrijk deel scheen dit een
gevolg van het feit, dat er geen aanbod
Kon. Olie. Olies waren zelfs licht
gevraagd en liepen tot 298 op (plus .2%).
Daarna brokkelde de koers tot 296% af.

In Amsterdam Rubber, H.V.A. en de
Sumatra tabakken was weer iets meer
affaire, en de koersen wisten zich op
het hogere niveau vrü goed te hpnd- i

In het verdere verloop traden Amster-
dam Rubber en Deli My. speciaal óp de
voorgrond. Voor eerstgenoemde werkte
het bericht stimulerend, dat de rubber-
prüs _op het hoogste na-ooftogse niveau
ïs beland. "Ook Deli-Batavia was 'éeri drie- i
tal punten beter, maar :de "ovëHlê^oor- j
ten bléven "zich rondom hëf "ö'pëifmgs-
front bewegen.

De Scheepvaartmarkt was aan dé vast»
kan. Goed prijshoudend waren ook d»
internationale industriefondsen, speciaal
A.K.U.

Op de Staatsfondsenmarkt bleven de
Nederlandse Staatsleningen goed gehand
haafd. De dollarlening Nederland kwam
weer op 98%.

BEURS VAN AMSTERDAM

DONDERDAG 29 DECEMBER.

wenteche Bk C 1

Beleg cons. ...191% 191%

Am.-Ned, Hbk 61% 61%

.W Pacific Hbk 137% -

Nederl. 1948 3% 100%
Beleggingscer. 3% 99%*
NederL '47 3—3% 98%*
Nederl. 1896-'05 3 97%
Nederland '37 97J-g
Dollarlening '47 3 98,3»
Investerlngs C, 98%*
Ned 1962/64 3 99fj}
N VV S. f 1000 2 80%
Spaarb f 100 2% 100%*
Ned.-Ind. '37 A 98%
Grootboek 1946.. 97}J
Denemarken 103% 1
Fund. Loan 102
War Loan 1932 3% 91

„-Hol! 2e '38 3100% 101

B. v Oni. Zak. 60*

Fries-Gr. HB 3 97%»

Hol! H B K 3% 90% 99 3!

Nat Hyp B 3% 99% 89V

'West! serie NO 31100% 100',:

Bergh Jurg 3% 104% 104}!

Organ 210% 211t

Breda Mach.fabrl37 136

Brons werk 127% 128',:

Buhrmaa 133 133*

Dikkers en Co.„ 181% 183

D. R U138 137»,

Electro Zuurfabr. 2183,it 219
Electr. Dordt ...138 142
Em ball Houth ...132 132*

Gruyter P. A. ...160%

Heemaf 174 1751

Hei

173

Kennecolt C. C. 51%§ -

St Brandts C. 5%§

U S Steel C. 77%j

A.N.l.E My 79 80»

Ned -Ind Gas 88% 90»

Cities Service C 70%'

Borsum My 142% 143%'

Cur Handel My 285 284%

H. GUntzei 105 105

Houth W Pont 154% -154%
I .178%»

Cocker!!.

4104%*
Soc de la Cere 4ft 101%
Bataafsche 3% 103%
Kon. Petr. 3% 104%
Comp. W L. "38 4100%
Deli Spoor 3% 82
N.-l. Spoor'37 3Va 60
Sam. Joana 42
Ad. Olymp 3128%
A'dam '47 3-3% 100%

Lever Br3%105^

Philips dollar 3% 105%
AANDELEN

Amst. Bank 173%

HoU Bank Unle C217%
Java Bank C. ...154%
Nat. Herstel 97

Ned.-Ind. Esc. 65%

Hol! Beton ......273

Hol! Draad .....237

HoU. Kunslzyde 210
Int. Gew Beton 141
tnt Kunstst. 124%
Viscose Comp. 153%

KUnker Is 43*

Kondor A288

Kon. Ned Zout 349%
Kon. Ver. Tapyt 240

Kon KeUen 179%

Lettergietery 257

Lev Br 4 CP 105

Lyempf 1601

Lym Delft C. - 146%
Meelf. N. B O 250*
Chem. f. Naard. 170*
Vredestein Auto 128',i
N.-l. Portland 68',i

Nedap 101%

Ned Gist en Splr. 340%
Ned Seheepsb 142%
Nyma 249

144%

Ver. 113% J16-
Ü7% il7%

Linde Tevt
Mol Hand.

Tels Co
Shell C.

HoU. Stmb My 116 117'%

Arendsburg 163% 165*

Besoeki 139%* 1'42*

Sedep Cult. My 130

Michiels-Arnold 104 105

290 -292|

Heyn

Vries

iv. 125

N. Y Centr C0%S

Pennsylv. C. 15%5

Canada Paclflo C 13%

Sem Cher A. 8%

'eco ree 75% 75

I. Fitting fabr. 87 85%
BUk '49 2011 201

Kolon. Bank

N.-In. Handelsb.
N Hand MIJ CvA

Kabelfabrlek

Lever Br. C. v. A
Ned Ford Autom.
Philips Gem. Bezit
PhiUps Gem. B. Pr

Koers

73% Bandar Rubber
103^ Deli-Bat Rubbe
162t Serb Sum. Rub

HolL-Amer Lyr
187%-% Java-Chlna-Jap
306 Kon. Ned. St I
Paketvaar

163%-41
138%
125%

Ned. Sch Unie

3 247 Baud V Adam

288 Javasche Cultuur
234%-% N.-l. Suiker Unie
169% Ver- v°rst Cult
150* Tabak

DeU-Bata
DeU-'Mlj

116

MuUer en Co, 163