KE M PI NSKI
De Leidse industrie heeft weinig aantrekkings
kracht op niet-Leidenaars
Constructief plan
van het Hoger Onderwijs
Financiële voorstellen onbevredigend
voor interne reorganisatie
KTEUWE LEIDSCHE COURANT
DONDERDAG 29 DECEMBER 1949
Enkele cijfers over onze „immigranten
(Van onze medewerker voor statistiek)
WELKE ROL IN HET LEIDSE ARBEIDSPROCES vervullen die inwoners van
onze stad, die zich pas in de loop van de laatste tien Jaar hier gevestigd hebben?
En hoe sterk is de plaats, die zij in de betreffende bedrijfstak innemen? Is er in
sommige gevallen sprake van, dat het „vreemde element" wy gebruiken duide
lijkheidshalve deze uitdrukking, maar bedoelen er vanzelfsprekend volstrekt niet
mee, dat wy onze „immigranten" niet als geheel volwaardige inwoner» van onze
stad zouden beschouwen een min of meer overheersende plaats in onze stede
lijke gemeenschap inneemt? Recente officiële cijfers stellen ons In staat, hierover
een oordeel te vormen.
In Leiden wonen 2705 mannen en 3416
vrouwen, die tien jaar geleden wel
Zuid-HoÉand doch niet in onze stad
woonden. De overgrote meerderheid
daarvan, zij het ook niet allen, i
Zuid-Holland géboren. Van dit aantal
zijn er 2464 zonder beroep (nl. 382
nen en 2082 vrouwen). Uiteraard zijn dit
vooral kinderen en geliuwde vrouwen.
Van de overigen zijn 557 mannen en
101 vrouwen werkzaam in de nijverheid.
"Uit de andere provincies van ons land
kwamen in de laatste tien jaar nog 210
mannen en 83 vrouwen, die in de Leidse
nijverheid emplooi vonden. Daaronder
zijn 123 mannen en 27 vrouwen, die uit
Noord-Holland naar hier kwamen. Alle
overige provincies „leverden" een kleiner
contingent Voorts werken in de Leidse
nijverheid 63 mannen en 9 vrouwen, die
In de laatste tien jaar uit het buitenland
*yn gekomen-
Alles bijeen arbeiden in de Leidse
nijverheid dus ruim duizend mensen,
die zich hier pas in het laatste decen
nium gevestigd hebben. Op het
eerste gezicht lijkt dit aantal nog al
wat, maar een berekening doet zien,
dat het toch niet meer Is dan 6.5 pet
van alle mannen en 6 pet van alle
vrouwen, die in de nijverheid in onze
stad een bestaan vinden. Een gering
gedeelte dus maar.
Bij handel en verkeer in de ruimste
zin zijn in Leiden 357 mannen en
vrouwen werkzaam, die hier tien jaar
geleden nog niet woonden, maar die naar
hier zijn gekomen uit andere gemeenten
van Zuid-Holland. Voorts 199 manne
83 vrouwen, afkomstig uit andere pro
vincies. De grootste groep, na die
Zuid-Holland, kwam ook in dit geval
uit Noord-Holland, nl. 87 mannen en
vrouwen. Uit het buitenland kwamen
stad bij handel of verkeer een functie
vervullen. Onder hen zijn 22 manne
2 vrouwen, die uit het voormalige Oost-
of West-Indië kwamen.
„Het nieuwe" element in deze be
drijfstak wordt gevormd door 10 pet
van alle mannelijke en 11 pet van
alle vrouwelijke krachten- Dit per
centage ligt dus wel wat hoger dan
bij de nijverheid.
In de veel kleinere categorie va
employé's bij het crediet-, bank- en vei
zekeringswezen werken 61 mannen e
14 vrouwen, die hier in het laatste decen
nium zijn komen wonen. Van
kwamen 37 mannen en 9 vrouwen uit
andere Zuidihollandse gemeenten; bul
tenlanders zijn er in deze groep
slechts 3. Op het tiotaail van de oategorii
vormt het „nieuwe" element bij di
mannen 15 en bij de vrouwen 13 pet.
Onder de 1481 vrouwen, die in onzi
woonplaats z.g. huiselijke diensten vev
richten, zijn 204 vrouwen, die in di
laatsbverlopen tien jaa'r uit andere plaat
sen in onze provincie naar hier zijn ge
komen Uit de overige provincies van ons
land kwamen er 144, waarbij er 48 zijn.
die uit Noord-Holland naar Leiden
kwamen. Een tiental vrouwen
„huiselijke" betrekkingen kwam sedert
1939 uit het buitenland. Uit dit alles
volgt, dat in deze groep de „import"
de laatste tien jaar 24 pet van het totaal
uitmaakt, en dit is een percentage, dat
wel gewicht in de schaal legt.
Voor het karakter van onze stedelijke
gemeenschap is tenslotte de volgende
groep wel belangrijker, nl. die van de
overheidsdiensten, het onderwijs, de ere
dienst en de vrije beroepen. Hierbij zijn
391 i
467
die
jaar geleden nog in een andere plaats in
Zuid-Holland woonden. Uit andere pro
vincies kwamen voorts 362 mannen en
459 vrouwen, onder wie 120 mannen en
186 vrouwen uit Zuid-Holland. Uit het
buitenland kwamen ter vervulling van
functies in deze groep 94 mannen en 50
vrouwen, onder wie 74, resp. 38 uit het
vroegere Oost- of West-Indië. Een bere
kening doet zien, dat hierbij het „nieuwe
element" 24 pet van de mannen en 36 pet
van de vrouwen vormt.
Recapituleren wjj de cijfers, dan
blykt in al de genoemde groepen
Lezers schrijven ons:
Nifet geschikt voor universitaire
studie?
Een abonné. wiens naam ons bekend
is, wil minister Rutten een paar vragen
stellen. Ze luiden als volgt:
1. Is het juist, dat sedert September
j.l. tot op heden aan de faculteit der ge
neeskunde van de R. U: te Leiden aan
het examen candidaat 2e gedeelte in
totaal 220 medische studenten hebben
deelgenomen, waarvan niet minder dan
71% werd afgewezen, een percentage dat
voor dit examen beduidend hoger moet
liggen dan bij andere universiteiten het
geval is?
2. Indien deze vragen bevestigend
moeten worden beantwoord, is de Mi
nister dan bereid naar de oorzaken hier
van een onderzoek te doen instellen
door een deskundige commissie?
3- Indien uit dit onderzoek mocht
blijken, dat het bedroevend resultaat
moet worden toegeschreven
standigheid. dat een
jongelui niet geschikt
versitaire studie, is de Minister dan niet
van oordeel, dat dan alleen maar sprake
kan zijn van een' ernstige beleidsfout,
omdat zulks al dadelijk had kunnen en
moeten blijken bij het candidaatsexamen
le gedeelte, aan welk examen echter
destijds op grote schaal Indische gerepa-
trieerden geholpen zijn door middel van
spoedcursussen van 3 maanden, terwijl
normaal voor dit examen een vol jaar
sutdie een eis is van dwingende urgentie?
4. Moet niet worden erkend dat, in
dien aan deze normale eis de hand was
gehouden, vermeden had kunnen worden
dat thans jongelui, die reeds 3 jaar of
langer studerende zijn, met de rug tegen
de muur komen te staan en wellicht ver
geefs moeten door zwoegen om alsnog
aan het examen 2e gedeelte te voldoen,
op straffe van even zovele verloren ja
ren indien zij de studie zouden opgeven?
Gisteren is aan de Putselaan in Rot
terdam een ongeveer 7-jarig jongeje
Onder een stoomtram geraakt en gedood
De identiteit van het knaapje is nog
niet vastgesteld.
tezamen toch slechts 10 a 11 pet
de mannen, 20 pet van
en ruim 13 pet van het totaal der
betrokkenen hier korter dan tien
Jaar te wonen.
Een bijzondere plaats, buiten het be
drijfsleven, neemt de groep irn
Leiden in, die enigerlei vorm van dag
onderwijs geniet en ouder is dan 14 jaar
Hieronder vallen dus ook de in Leiden
geboren of hier langer dan tien jaar
wonende jongelui, die ulo-onderwijs,
middelbaar onderwijs of nijverheids
onderwijs genieten, maar evenzeer de
studenten. Op een totaal van 3111 .man
nen" en 1706 „vrouwen" zijn er 1583,
resp. 923, die hier door geboorte of door
eerdere vestiging al meer dan tien jaar
wonen- In het laatste decennium kwamen
in deze categorie naar hier: 692 mannen
en 383 vrouwen uit andere Zuidhol
landse gemeenten en kleinere aantallen
uit andere provincies. Verder ook 217
mannen en 118 vrouwen uit voormaiig
Oost- of West-Indië. In deze groep van
dagonderwijs-genietenden blijkt dus bijna
de helft in de laatste tien jaar „ge
ïmmigreerd" te zijn. Dit is inderdaad een
zeer groot deel, maar de jongelui, die
dagonderwijs genieten, vormen in totaal
niet meer dan 7 pet van de mannelijke
en 4 pet van de vrouwelijke Leidse in
woners. Daardoor blijft hun invloed op
het karakter van onze stedelijke gemeen
schap toch zeer beperkt.
De wekelijkse keuring in
Haarlem
Sortiment wordt groter
(Van een medewerker)
Tentoonstelling in Lisse of géén ten
toonstelling: in de keuringszaal breidt het
sortiment zich voortdurend uit. P. Bakker
Enkhuizen, presenteerde een uitgebreide
groep tulpen, o.a. de gele Early van dei
Hoeff, Preludium, Olga, Pax en de bij
zonder mooie gele Christmas Gold. Ver
geleken met die tulp is Wintergold toch
eiigenlijk maar zo-zo. Pink Glow
beste typisch rose triumpJitul-p: stevige
lange stengels en een goede substantie
Twee zaailingen, ontstaan uit een krui
sing van Allard Pierson en Verm. Bril-
lant, zagen er -beide aantrekkelijk uit, al
205/14 frisser rood. P. Nijssen en Zn
Santpoort, waren er met hun twee favo
rieten: Christmas Gold en Yellow
Triumph. Twee tulpen van extra klasse.
Formidabel best waren ook de narcissen
van deze firma: Golden Harvest en
Flower Record konden werkelijk niet
beter! R/u-igirok's Broeiproevenbedrijf, Hil-
Legom, toonde een kistje met t.t. Overdale,
terwijl Gebrs. Neskers, Lisse, een groepje
mdt. Cellini voor het voetlicht -brachten.
Yellow Sun, een der beste ine. n-arois-
in, die de laatste jaren op de markt zijn
gebradh't, werd in wonderlijk beste kwa
liteit naar voren gebracht door G. Lubbe
Zn, Oegstgeest. Naast de verschillende
onderscheidingen, die ze al veroverd
heeft, kwam er nu nog eentje bij: get.
vroeg-bloei. B. Berbée, Lisse. toonde de
fraaie ine. Cavaliero, terwijl L. van
Grieken, Lisse, de niet minder fraaie ine
Buxton presenteerde.
Huls' Delight, de nieuwe hyacint van
Langelaan en Hulsebosch, Hillegom, is en
blijft een mooi ding, evenals de fraaie
Anna-Marie van N. C. Berbée, Lisse.
Perfection, een fraaie zachtblauwe zaai-
van N V. M. Veldhuyzen Van Zanten,
Lisse, is een aanwinst van betekenis:
gebouwde tros en goede nagel.
Vrijdag
te Zuidlaren e
school ofenen.
RIJNSBURG EEN UNICUM IN DE
OMSTREKEN
Begroting voor 1950 met prachtige reserves aangenomen
Het sluitend maken der Rijnsburgse gemeentebegroting 1950, die gisteravond door
de gemeenteraad werd vastgesteld, heeft ook dit jaar weer, dank zy de gunstige
financiële positie, geen bijzondere moeilijkheden opgeleverd. De begroting sluit op
de gewone dienst aan inkomsten en uitgaven op f 390.061,75. De post onvoorzien
wordt begroot op f40.019,08. Het waterleidingbedrijf maakt op deze begroting een
winst van f 3614.49.
Voorschriften inzake lees
bibliotheken in Tweede
Kamer
In het Voorlopig Verslag der Tweede
Kamer over hei ontwerp van wet. hou
dende voorschriften inzake leesbiblio
theken. wordt melding gemaakt dat ver
schillende leden dit ontwerp in strijd
achtten met art. 7 van de Grondwet
(vrijheid van drukpersi. Door het voi-
gende, aldus wordt voorgesteld, zou een
sonstructie-ve oplosing zijn te verkrij
gen. die algemeen instemming kan ver
werven.
1. Het vergunningstelsel, waarbij
eisen aan de exploitant worden gesteld,
wordt imperatief voorgeschreven.
2. Opgenomen wordt de verplichting
van de vergunninghouder tot catalogi
sering van de boeken in zijn bibliotheek
Wat opgenomen is in de catalogus, geldt
als opgenomen in de bibliotheek.
3- Het opgenomen hebben van eer
boek in de bibliotheek geldt als het ver
spreiden van dat boek.
4. Voor zover in de bibliotheek eer
boek is opgenomen, dat aanstotelijk i:
voor de eerbaarheid, valt dit onder ar
tikel 240, Wetboek van Strafrecht. Daar
naast worde artikel 451bis, Wetboek var
Strafrecht, in dier voege gewijzigd, dat
verspreiding van voor de zedelijke ge
zondheid van de jeugd schadelijke lec
tuur strafbaar wordt gesteld.
5. Als conservatoire maatregel krijgen
burgemeester en wethouders bij de wet
de bevoegdheid, om aan de vergunning te
verbinden de plicht, de verspreiding van
boeken op te schorten, voorzover deze
aanstotelijk voor de eerbaarheid zijn of
schadelijk voor de zedelijke gezondheid
de jeugd. Burgemeester en wethou
ders moeten dit alleen kunnen doen, eer
ter hunner voorlichting (door hen) aan
gewezen commissie van advies gehoord
(hetgeen kan zijn de commissie van arti
kel 6 van het ontwerp ofwel een ander
commissie, b.v. een gewestelijke commis
of misschien ook een plaatselijke com
missie).
6. De opschorting van de verspreiding
vervalt, indien niet binnen een bepaalde
termijn van b.v. een halve maand of
maand door burgemeester en wethouders
bij de Officier van Justitie een klacht is
ingediend tegen de vergunninghouder
wegens verspreiding van een geschrift,
dat aanstotelijk is voor de eerbaarheid of
schadelijk voor de zedelijke gezondheid
de jeugd.
De algemene reserve van de kapitaal-
dienst ad f96.000 is overgebracht naar
de dienst 1951, aangezien van dit bedrag
in het komende jaar waarschijnlijk geen
göbruik zal worden gemaakt. Van deze
f96.000 wordt f50.000 geboekt bij de re
serve, groot f 100.000, voor de bouw van
raadhuis. Totaal is thans voor
deze bouw f 150.000 gereserveerd.
De netto-winst, verkregen uit de over
dracht van de gas- en electriciteits'oe-
drijven aan Leiden bedroeg f 180.000. De
reserve van het waterleidingbedrijf
wordt f 11.520,74.
Voor 1950 wordt de vergoeding per
leerling aan de schoolbesturen (art. 101
L.O.-wet 1920) berekend op f 18 plus
f5,16 in verband met de vijfjaarlijkse
afrekening. Aan deze begroting wordt
bij de post onvoorzien een wijziging toe
gevoegd met het oog op kapitaalsuitga
ven voor verbetering van een deel van
de Sandtlaan, buiten de bebouwde korn
gelegen. Voor aankoop berm. aanleg
fietspad en wegverleggin-g
geraamd. Eveneens zal
•ordi f17.500
deze post
worden afgesohrev
gedeelte van de kosten voor de aanleg
van electrische verlichting vanaf de
splitsing Oegstgeesterweg tot de grens
van Katwijk, groot f 18.174. Hiertoe be
sloot de raad.
Het bestuur van de Ohr. Kleuterschool
verzocht een subsidieverhoging van f 10
op f20 per leerling. Bij inwilliging
en dat deed de raad zal het verhoog
de bedrag ad f 1500 eveneens uit onvoor-
moeten komen. Het bestuur van do
Ver. tot stichting en instandhouding var.
scholen met de Bijbel verzocht verbete
ring en uitbreiding van de school aan c'e
Smidstraat met een leslokaal en een per-
soneelskamer. Wanneer deze verbetering
in uitbreiding in 1950 wordt uitgevoerd
:n tevens gepaard zal gaan met de drin
gend nodige verbetering van de open
bare lagere school, zal deze post alweer
voor een aanzienlijk bedrag moeten wor
den aangesproken.
Het bouwvolume voor 1950 bedraagt
i woningen, waarvan vijf in verband
met de industrie. De raad was dankbaar,
echter niet voldaan.
De heer G. de Heyer kon een stuk
bouwgrond naast de gashouder kopen
vele discussies over de belangrijkheid
deze grond t.b.v. de industrie. Mej
Pootjes had haar benoeming tot onder
wijzeres per 1 Januari aaijvaara.
Tevens bekrachtigde de raad een rege-
ng voor vergoeding aan ambtenaren en
onderwijzers bij verplaatsing.
De nieuwe straat met de 20 huizen Sul
.Burgemeester Hermansstraat" heten.
De gemeenterekening dienst 1948 slim
latig op f697,43 en het Waterleidingbe
drijf boekte een winst van f4376,28.
Beide rekeningen werden voorlopig
asbgesteld'.
Bij de behandeling van de gemeente
begroting 1950 merkte de heer K. Zand
bergen op: „We kunnen tevreden zijn.
Rijnsburg is eèn unicum in de
omstreken en we hopen, dat het voor do
bedrijven in onze gemeente mogelijk zal
zijn de lasten op te brengen. (Onderne
mersbelasting begroot op f112 500). Var,
groot aantal de begrotingscommissie warén enkele
opmerkingen binnengekomen. B. en W
antwoordden hierop.
Wethouder Kralt deelde na het aan
nemen van deze begroting nog mede. dat
in de Smidstraat binnenkort het trottoir
Oranje vaart een dag eerder af
Het vertrék van de „Oranje" vai
s.m. Nederland uit Amsterdam naar Indo
nesië is een dag vervroegd en thans op
Donderdag 12 Januari gesteld. Het schip
wordt op 4 Januari uit Batavia in Am
sterdam verwacht. (Zou men niet op
„Vrijdag de 13e" durven vertrekken?)
PROF. VAN DEN BAN OVERLEDEN
Prof. ir P. A. van den Ban, sinds Oc
tober 1948 hoogleraar in de landbouw-
werktuigkunde te Wageningen. is gis
teren op 52-j. leeftijd plotseling overle
den. Zijn publicaties over de landbouw-
arbeidsleer zijn bekend.
zal liggen. Voorts, dat men niet moesi
verwachten volgend jaar met de ver
scheidene werkzaamheden klaar te ko
men. We hebben nu een-maal een ach
terstand in te halen en trachten daarom
reserves te vormen o.m. door korte af
schrijvingen. „We hebben geboerd, zoals
we boeren moesten", aldus spr. De be
drijven in het dorp lopen nog goed, maar
het zwaard van Damocles hangt boven
het hoofd. Duitsland en België gaan over
de invoer van bloemen rare dingen
zeggen,
De voorzitter, burgemeester mr P. N
Höweler, dankte de raad, die voor de
de openbare bijeenkomst I üng
Bezoldiging van weddegenietende
militairen in arrest
In een brief aan de voorzitter va:
Tweede Kamer schrijft de minister
Oorlog o.m. het volgende:
Krachtens dezerzijdse beschikking
staat van Juni 1949 af de mogelijkheid
open in daarvoor in aanmerking ko
mende gevallen aan of ten behoeve
de gezinnen van weddegenietende mili
tairen, die arrest of een vrijheidsstraf
mdergaan en deswege geen bezoldi
ging genieten een redelijk deel der
bezoldiging uit te betalen. Daarbij wordt
als gezin van een weddegenietende mede
aangemerkt het gezin of de personen,
waarvoor een militair, indien hij onge
huwd is, als kostwinner moet worden
beschouwd.
Eveneens wordt sinds Juni van
jaar van geval tot geval overwogen,
hoeverre er termen bestaan de kostwin-
goeding in deze omstandigheden
door te betalen en dienovereenkomstig
gehandeld.
De inmiddels met de opgestelde rege-
haar uitvoeringsbepalingen in de
kor.e geheime zitting had, voor i practijk opgedane ervaring wettigt het
de prettige samenwerking in het afJf- vertrouwen, dat deze ook in de toekomst
tot bevredigende uitkomsten zullen lei-
i deze begroting.
Een glas goede wijn
verhoogt de (eeststemming!
HET VEILIG SEIN VOOR GOEDE WIJN!
In LEIDEN verkrijgbaar bij Firma W. ROODENBURG
Korevaarstraat, hoek Steenschuur Telefoon 21888
Grenadiers uit alle oorden van ons land
kwamen naar Oegstgeest
HARTELIJKE WOORDEN OVER EN WEER
Grenadiers van hoog tot laag kwamen gistermiddag uit alle oorden van ons
land naar Oegstgeest. Daar bevolkten ze tegen half twee de grote zaal van het
Patronaatsgebouw, met als doel de Inwoners van Oegstgeest te bedanken voor
hun goede zorgen tydens hun verbiyf onder de tropenzon'. Immers, onder leiding
van het adoptiecomité had de burgery de correspondentie onderhouden met de
mannen van het HIe bataljon van het garde-regiment grenadiers en hen boven
dien op hoogtydagen bedacht met een pakje.
van twaalf en geeft links het wapen
der grenadiers en rechts dat van
Oegstgeest te zien. Deze twee vor
men één geheel met de woorden:
„In qprecht medeleven hecht ver
bonden 1946—1949."
Hartelijke woorden van dank en waar
dering werden vervolgens door burge
meester Baumann gesproken. „Niet alleen
omdat U zich de moeite wilt getroosten
te defileren, maar de inspectie door mij
is de grootste eer, die militairen aan de
burger-bevolking kunnen bewijzen." Spr.
memoreerde de spontane oprichting van
het adoptiecomité en schetste de werk
zaamheden in de afgelopen jaren. De
burgemeester hoopte, dat door de zen
ding van geschenken, die niets zijn ver
geleken -bij wat deze grenadiers in Indië
gaven, het devies bewaarheid moge wor-
Leger en volk één". Spr. gaf de
:n de verzekering, dat het tegel-.
Een tegeltableau aangeboden
Onder de aanwezigen bevonden zich
in de eerste plaats de commandant van
dit garde-regiment, de luit.-kol. R. A.
van Holthcorn en de commandant van
het Ille bataljon, de luit.-kol. J. J. C.
Taeïs van Amerongen; voorts burgemees
ter J. C. Baumann, wethouder L. de Neef.
gemeente-secretaris Jac. de V.'sser en
vele raadsleden. De Kon. vereniging van
grenadiers en jagers „De Garde" was
vertegenwoordigd door haar tweede
oorzitter, de luit.-kol. b.d. H. G. Hom
n de gepens. adj.onder-off. der mil. ad
ministratie J. H. van Seben.
t was half drie, toen het bataljon,
zich op het kerkplein formeerde. Voor
afgegaan door de Kon. Mil. Kapel o.l.v
de kapt. Roous van Yperen werd een
door de gemeente gemaakt. De
troep, die onder command? stond van
ste Taets van Amerongen, hield voor
het gemeentehuis, in het W-ilhelmina-
park, halt en werd daar gepresenteerd
de regimentscommandant en de bur
gemeester. Het commando „in orde van
nspectie" weerklonk, waarna onder de
tonen van de K.M.K. burgemeester en
regimentscommandant de troep inspec-
Overste Taets van Amerongen bracht
hierna de dank van zijn bataljon over.
Dank voor de steun, die zijn mannen in
Indonesië van de gemeentenaren van
Oegstgeest hadden ondervonden. „Myn
bataljon heeft gemeend, aldus spr., niet
te mogen terugkeren, zonder de ge
meente Oegstgeest een blijvende herinne
ring te hebben aangeboden. Spr. over
handigde de burgemeester een tegel
tableau met het verzoek, dit wel als
dank te willen aanvaarden.
Dit tegeltableau, ontwerp van do
eerste luit. J. W. Wognum van het
Ille bat. grenadiers en vervaardigd
door de firma Westraven te Utrecht,
bestaat uit zes tegels met een rand
(III slot)
(Van onze speciale medewerker)
Ook de problemen rondom de interne organisatie van de universiteit heeft de
staatscommissie in haar rapport voor een nieuwe H.O.-wet onder de loupe genomen
en zy is er in geslaagd met een constructief plan, resultaat van een synthese van
traditie en moderne-tyd-eisen, naar voren te treden. De financiële-regelingsplannen
de daarmee in verband staande toelatingscriteria laten daarentegen nogal het
i en ander te wensen over. Het komt ons voor, dat aan het intellect uit de lagere
milieu's nog steeds te weinig gelegenheid wordt geboden zyn gaven door middel
academische studie te ontplooien. Nog steeds staat de academiepoort
niet wagemvyd open
Interen subfaculteiten
Reeds geruime tijd wordt door velen
het huidige interne organisatiestèlsel
van de universiteit sterk gecritiseerd.
Jaren lang heeft men het heilige tradi
tiehuisje van de aloude faculteitsindeling
willen sparen en de enige concessie, die
men voor de moderne-tijd-eisen wilde
geven, was de creatie van de verenigde
faculteiten (b.v. ter wille van de oplei
dingen voor Indonesië). De verenigde
faculteiten zijn echter altijd min of meer
het vijfde rad aan de academische
praalwagen geweest en voerden een
uiterst afhankelijk bestaan.
Naast continuering van de bestaande
vijf faculteiten adviseert de staatscom
missie de zogenaamde inter-facultèitén
in het leven te roepen, die belast zullen
zijn met de behartiging van de studie-
belangen en het afnemen van de examens
in die studierichtingen of gedeelten
daarvan, die de grenzen van een facul
teit overschrijden. Een centrale inter
faculteit wordt gewenst geacht voor de
studie van enige vakken, die een cen
trale betekenis hebben, bijvoorbeeld
filosofie en anthropologie.
De zogenaamde sub-faculteiten zullen
belast worden met de behartiging van
de studie en examens in een of meer
studierichtingen binnen een faculteit of
eventueel binnen een inter-faculteit.
Deze coördinerende respectievelijk spe
cialiserende organen zullen dezelfde be
voegdheden krijgen als de faculteiten
(ten aanzien van de promotie liepen
echter de meningen der rapporteurs uit-
Geen hooggeleerdeparasieten
Ook de academische titulatuur laat
nogal een en ander te wensen over. Ju
risten, ingenieurs en doctoren verkeer
den alleen in de bevoorrechte positie,
een titel voor hun naam te kunnen
plaatsen. Een deel van de commissie
verklaarde zich voor de officiële invoe
ring van de reeds officieuze „drs"-titel,
terwijl anderen, aansluiting zoekend bij
de Angelsaksische gebieden, „mg" (ma
gister) voor de titellozen prefereerden.
Ook werd aangedrongen op wettelijke
bescherming van „prof.", zodat clair
voyants, circus-athleten e.d. een donkere
toekomst tegemoet gaan.
Niet progressief
Alhoewel de staatscommissie kwalita
tieve en kwantitatieve ontwikkeling van
het H.O. o.a. ook afhankelijk stelt van
de mate, waarin aan minvermogenden
met intellectuele aanleg en goede karak
tereigenschappen gelegenheid wordt ge
boden zich te ontplooien, en zelfs uit
gaat van het beginsel, dat alle intellect
in academisch verband tot zijn recht be
hoort te komen, ziet men dit laatste toch
niet in haar suggesties tot uiting komen.
Organisatorisch brengt ze weliswaar ver
betering aan door overheids- en parti
culiere studietoelagen coördinerend bij
het Research Bureau van de Hoge
Academische Raad te willen onderbren
gen. De huidige college geldregelimg wil
de staatscommissie echter gehandhaafd
zien. Een eventuele progressieve college
geldheffing zou, volgens de rapporteurs,
tal van ontduikingen in de hand werken,
doordat vele ouders er toe zouden o
gaan hun studerende kinderen zelf
„inkomen" toe te kennen. Men zou
wachten, dat de commissie bij het af
snijden van deze mogelijkheid een ander
perspectief voor de oplossing van deze
kwestie zou geven. Over een revolu-
tionnaire uitbreiding van het aantal stu
dietoelagen van rijkswege wordt echter
in het hele rapport geen woord gerept.
Dit betekent dus, dat de huidige situa
tie blijft voortduren. Momenteel wordt
aan 3330 studenten een bedrag van
2.706.000 (feitelijke kosten 1.318.000)
aan beurzen en renteloze voorschotten
door het Rijk, gemeente en particulieren
verstrekt (cijfermateriaal ontleend aan
het rapport der afdeling Utrecht van het
Verbond voor Wetenschappelijke Onder
zoekers „Sociale aspecten van de recru-
tering der studenten"). Minder dan
3 procent van de studenten heeft een
beurs, ruim 14 procent een voorschot.
Gemiddeld wordt per bursaal jaarlijks
810 uitgekeerd. Het feit, dat de arbei
ders- en lagere milieu's resp. 43.4 en
20,1 procent van onze bevolking uitma
ken en dat uit deze groepen resp. slechts
1 en 6 procent een academische opleiding
geniet, bewijst wel duidelijk, dat het
huidige studietoelagenstelsel totaal on
toereikend is.
Wellicht ware een toekenning van een
studieloon 12001500 per jaar) aan
iedere student (dat door velen wordt
voorgestaan) de oplossing van dit pro
bleem. De benodigde gelden (ƒ39.000.000)
zouden door middel van een progres
sieve belastingheffing verkregen kunnen
worden. Uiteraard moet bij dit systeem
voor-selectie toegepast worden. Bij deze
spreiding van de recrutering van stu
denten over alle milieu's zou het intel
lect uit de lagere kringen beter tot zijn
recht kunnen komen dan tot nu toe. Dit
laatste zou ongetwijfeld ons nationaal
bestel ten goede komen.
Slotconclusies
Resumerende moeten we erkennen, dat
de staatscommissie veel waardevolle sug
gesties over de vele H.O.-perikelen heeft
gegeven. Al dit materiaal zal ongetwij
feld van belang zijn voor de universiteit
van de toekomst. Het is te hopen, dat
gezonde financiële-regelingsvoorstellen
(een conditio sine qua non voor het
floreren van het H.O.) niet lang op zich
zullen laten wachten.
Het Ille bataljon Garde-regiment
Grenadiers verstevigde gisteren de
band met Oegstgeest. Onder de pit
tige tonen van de Kon. Militaire
Kapel werd gedefileerd voor l
gemeester J. C. Baumann en overste
J. J. C. Taets van Amerongen.
(Foto N. v. d. Horst)
Einstein van plagiaat beschuldigd
De „Daily Herald" bericht, dat profes
sor Albert Einstein, binnen 24 uur na d®
aankondiging van zijn nieuwe zwaarte
krachttheorie. beschuldigd is van plagiaat.
De beschuldiger is William Graves, lec
tor in de Engelse taal aan het Worcester
Junior College te Marlborough, in Massa
chusetts, die beweert, dat hij als eerste d®
nieuwe theorie ontwikkeld heeft.
Aanvankelijk was bericht, dat Graves
slechts mededeling van zijn ontdekkirfg
had gedaan (zie pag. 5) en dat hij zyn
vindingen met die van Einstein wild®
uitwisselen.
Aan H. Gebbing is eervol ontslag
verleend als burgemeester van Appeltem.
Tot zijn opvolger is benoemd A. J. A.
Baltussen.
tableau een ereplaats m het raadhuis zal
krijgen.
Tot slot van de plechtigheden defi
leerde het bataljon voor de burgemees
ter onder de pittige tonen van de K.M.K
In het Patronaatsgebouw maakten velen
bij een kopje thee kennis met hun cor
respondentievrienden. terwijl de K M K.
nog enkele nummers ten beste gaf vóór
het raadhuis. Ons volkslied was het slot
van dit korte, maar door een talrijk pu
bliek zeer gewaardeerd openluchtconcert.
Het competitie-rad van de L.S.B. draait
lustig door
Hoe de standen er thans uitzien
De competitie van de Leidse schaakbond verloopt zeer vlot. Byna de helft van het
aantal te spelen wed.stryden zit er op. Opmerkelyk is, dat er tot dusverre maar
reinig afgebroken partyen waren, in totaal 26, Vermoedelyk speelt hierin de fi-
anciële regeling, die op de laatstgehouden jaarvergadering is getroffen, een grot®
rol. Door byzondere omstandigheden moesten enkele wedstryden worden uitgesteld.
Zo is het te verklaren, dat in de
klasse Noordwijk I en Hazerswoude I
slechts één wedstrijd hebben gespeeld
Vooral Noordwijk is heel
Op 9 Januari as., wanneer deze club
tegen Philidor I zal uitkomen, zal blij
ken, of Leenheer c.s. inderdaad
candidaten voor de titel zijn. Hazers
woude is uitstekend gestart, nl. met eer
overwinning op het sterke LSG II. Maai
daarna is het tiental, door het overlijden
van een uitstekend speler en het vertrek
van N. Cok naar Boskoop, ernstig ver
zwakt. Het zou ons zeer verwonderen,
als Hazerswoude in de bovenste helft
zou eindigen.
Philidor I doet het weer goed en voer"
de ranglijst aan. Ongetwijfeld- is zij weei
van plan kampioen te worden en daar
door in aanmerking te komen voor eer
nog te creëren overgangsklasse van de
KNSB. Philidor II fungeert als hekken
sluiter. maar staat er toch relaüef betL.
dan Katwijk I. dat weliswaar tegen
LSG II gelijk speelde, maar er nog niet
zeker van kan zijn, dat dit zo blijft. De
Leidenaars zijn het n.l. niet eens met de
arbitrage van de partij Poot—Modder
man en overwegen in hoger beroep
gaan Alphen I staat, zoals steeds, in
middenmoot. De stand is:
Philidor I
LSG II
Hazerswoude I
Noordwijk I.
3 36 194—104
3 1 1 1 3 17 —13
112 54— 44
1 1
Alphen I 3 1 2 2 164—134
Katwijk I 3 1 2 1 9 —21
dor II 2 2 0 64—134
n wel zeer spannend verloop heeft
ompetitie van de overgangsklasse.
Boskoop I, Vriendenschaar I. Bodegra
ven I en zeifs Zwart Pion I. dat is gepro
moveerd, geven elkaar mets toe. Alle
wonnen twee wedstrijden en verloren
er één. Maar ook LSG III behoort nog
tot de „kanspaarden".
Caïssa I stelt teleur. Vorig jaar deed
het stukken beter. Zoeterwoude I
dreigt het kind van de rekening te wor
den. Met 0 uit 3 staat ze stevig onderaan.
Bodegraven I zal alle moeite hebben om
het verloren terrein te herwinnen. De
stand is hier:
Boskoop I.3 2 1 4 18 —12
Vriendensch. I 3 2 1 4 16 —14
Bodegraven I 3 2 1 4 15 —15
Zwarte Pion I 3 2 1 4 15 —15
LSG III 2 1 1 2 104194
Caïssa I 3 1 2 2 15 —15
Zoeterwoude 133 0 1041914
Leithen I voert de 2e kl. A aan. on
danks het feit, dat Jerry Bey met meer
oor dit tiental uitkomt Schaakgenoe-i
gen I en VTL I liggen hier op de loer om
:en eventuele misstap van de men-
/an Clos en Leembruggen de leiding
over te nemen. Leiderdorp I. dat uit de
Overgangsklasse is gedegradeerd, ver
speelde reeds 3 punten. Boakoop II
schijnt hier het zwakke zusje te zijn.
Leithen I2 24 11 9
Schaakgen. I 3 2 1 4 18 —12
VTL I 3 1 2 4 174—1214
Leiderdorp I 3 1 1 1 3 16 —14
Alphen II .,21—12 94—104
Roel.'veen I 2—111 8 —12
Boskoop n 33 0 10 —20
In 2B leidt Voorschoten I. De strijd
om het kampioenschap zal gaan tussen
dit tiental en Phihdor III, dat tegen Sas-
senheim I een fout maakte. SPWI doet
het ook aardig, terwijl NZH I beter
voor de dag komt dan vorig jaar. Kat
wijk II beleeft weinig pleizier van haar
promotie naar de tweede klasse. Vier
wedstrijden werden gespeeld en even
veel gingen verloren. Dat loopt stellig
op het spelen van degradatie-wedstrU-
den uit
Voorschoten 13 3
Philidor III3 2 1
Sassenheim 13 111
SPW I 2 1 1
Noordwijk II 2 1 1
NZH I 3 1 2
Katwijk II 44
19 —11
214— 84
15 —15
13—7
7 —13
134—164
11 —29
PTT I werpt in 3A reeds een begerige
blik op de titel. Met twee gewonnen
wedstrijden waarvan één. tegen On®
Genoegen, helaas reglementair staan
de Postmensen er best voor Niettemin
zijn Lisse I. Philidor IV en Vrienden
schaar II nog ernstige concurrenten On®
Genoegen I doet het bar slecht. Men zi®
sleeht6 de stand:
PTT I 2 24 16 4
Lisse I 3 2— 1 4 22 8
Philidor IV.. 3 2— 1 4 21 9
Vriend sch. II 3 2 1
Zw. Pion II 2 1 1
Noordwijk III 22
O. Genoegen I 33
Bodegraven II troont met 6 uit 3 op
de ere-plaats in 3B. doch mogelijk voelt
Boskoop III. dat slechts één wedstrijd
speelde en won. er veel voor dit tiental
dwars te zitten. Aarlanderveen I telt ook
iog mee. terwijl Leiderdorp IT en VT
L II in de benauwde hoek zitten.
Bodegraven H 3 3 6 194—104
Alphen III.. 3 2 1 4 134—164
Boskoop III. .112 6—4
Aarl.veen I 2 1—1
Philidor V 2 1 1
Leiderdorp II 22
VTL II 33
Katwijk III en SPW II geven de toon
aan in 4A. Beide tientallen hebben 4 uit
1 en zullen met elkaar uitmaken, wie
r.r 1 wordt. KatwijkPTT. dat voor het
eerst in de competitie speelt, staat on
deraan. al is haar positie stellig nog nte«
hopeloos.
Katwijk IH.. 2 24 13 —7
SPW II 2 2 4 124— 74
Lisse II 3 1 1 1 3 164—134
NZH n 3 1 2 2 134—164
Schaakger. II 3 1—22 12 —18
Katwijk-PTT 3—121 124—174
In 4B komen maar vier club® uit Er
in deze klasse nog weinig gespeeld en
larom volstaan we met de stand.
Leithen II 2 1 1—3 104—94
Wetering 1 1 2 74— 24
74—124
44— 54
15 —15
8 —12
74—124
4-294
94—104
84—114
94—204
