iü
KE M PI NSKI
Zal 1950 voor de Sleutelstad een jaar van
„bouwen" betekenen?
Antoon Brinks
NIEUWE LEIDSCHE COOioiNT
3
WOENSDAG 21 DECEMBER 1949
Het onderwijs in Leiden moet zich
meer op de industrie richten
Een stichting voor schooltandverzorging is in oprichting
De plannen voor de bouw van 18 industrie-hallen vlotten nog niet
Langere tyd dan te verwachten viel, hebben de wethouder» nodig gehad om d<
negen-en-twintig raadsleden, die Maandagmiddag en -avond deelnamen aan d<
„spraakwaters-al", te beantwoorden. Nadat van 8 uur tot half 12 was vergaderd,
had de voorzitter nog geen gelegenheid gevonden, als laatste van het college in
eerste instantie het woord te voeren. De burgemeester zal dat dus vanmiddag
doen, waarna de replieken beginnen. Van de lengto van die replieken zal het af
hangen, of de raad vandaag met de behandeling van de gemeentebegroting klaar
komt. Naar ons gevoelen hebben enkele raadsleden nog wel iet» op hun hart.
Iets, dat hun er Maandag door andere leden of gisteren door de wethouders is
opgelegd.
SCHOLENBOUW GAAT VEEL
GELD KOSTEN
De voorzitter gaf, volgens de traditie,
het eerst het woord aan de heer V
Schaik, wethouder van onderwijs.
Weth. Van Schaik (Arb.) heeft
ook dit jaar de „spraakwaterval'
verrassingen, maar toch ook wel.
een beetje mat gevonden. Grote werken
vragen thans om uitvoering. De scholen
bouw mag daarbij niet worden vergeten.
Aan de hand der cijfers is spr. tot de
conclusie gekomen, dat het aantal leer
lingen van lagere scholen over de pe
riode 1949'57 zal stijgen van 10.000 tot
rond 14.000. Daarna in 4 jaar een daling
tnet 4000. Daarvan uitgaande moet
rekenen op de noodzaak om te bou-
ln 1949 zéker 2 scholen, in 1950 ook 2,
ln 1951 eveneens 2, in 1952: 3, in 1953:
waarschijnlijk 4, in 1954: 3, en in 1955:
2. In totaal 18. De scholen kosten thans
ongeveer 260.000 per stuk.
Bijna kVi mlllioen zal dus moeten
worden uitgegeven in 6 7 jaar
louter voor de bouw van lagere scho
len. Daarbij komen nog de R.K. Am
bachtsschool (naar raming minstens
400.000) en eventuele andere scho
len, zoals U. L. O.-school Antonie
Duyckstraat en middelbare. Op 5',a
millioen moet dan zeker worden ge-
Mr Woudstra's vragen beantwoordend,
de^lt de wethouder mede, dat het uit
blijven van de bouw van een Ger. school
ln de Rodenburgerpolder voor rekening
van het departement en niet van de ge
meente komt. Inderdaad hebben de Chr.
scholen verreweg de grootste aantallen
leerlingen per school, maar dat komt
ook, omdat de besturen zelf voor grote
Scholen hebben gezorgd.
Het kleuteronderwijs komt binnenkort
Opnieuw aan de orde in de raad,
schien in,Januari. Bijzondere aandacht
heeft spr. voor de scholen met eind
onderwijs en voor het Montessori-onder-
wljs. Spr. voelt voor het voorstel van
de heer A. van Dijk (K.V.P.), inzake het
vermenigvuldigingsclifer, niet veel. De
heer Van Dijk baseerde zijn betoog niet
op de juiste cijfers. De heffing van
schoolgeld geschiedt volgens billijke
normen.
Van veel belang acht spr. de arbeid
van het Comité Vacantiebezlgheden en
het werk onder de massajeugd. Men mist
voor het laatste werk vaak de nodige
leiders. Dat is erg te betreuren. Ook aan
het uitbreiden van het aantal sportvel
den wordt gewerkt, terwijl spr. in de
toekomst het speeltuinwerk nóg meer
hoopt te bevorderen.
De jeugd moet warm worden ge
maakt voor het vak en het ambacht.
De tentoonstelling „De Mens en zijn
Arbeid" heeft aan het doel beant
woord: de aanmelding voor nijver
heidsscholen en -cursussen was gro
ter dan vorige jaren. Maar we zijn
er nog lang niet: het onderwijs moet
worden aangepast. Spr. hoopt het
volgend jaar een ü.L.N.O.-school in
Leiden te hebben (voor Uitgebreid
Lager Nijverheids-Onderwijs). De in
dustrie schreeuwt om dergelijke
scholen.
Plannen voor een sociaal
opvangcentrum
Als wethouder voor sociale aangele
genheden beantwoordt weth. Menken
(K.V.P.) vragen en opmerkingen betref
fende beroepskeuze, kruisverenigingen,
geneeskundig schooltoezicht, medezeg
genschap en andere zaken.
Met de wjjkindeling voor de midden
stand wil spr. uitermate voorzichtig zijn,
ook al omdat de band tussen winkelier
en klant terdege meespreekt. Dwang is
hier stellig uit den boze.
Als „zeer ongelukkig" typeert spreker
hetgeen bij het kleuterdagverblijf „Mar
griet" is gebeurd. De houding van het
bestuur is niet in elk opzicht goed te
keuren. Daar staat tegenover, dat „Mar
griet" prachtig werk verricht en dat
thans de moeilijkheden zijn overwonnen.
De gemeente Is niet van plan vol-
1 ed i g-gepensionneerden in dienst te
nemen, aldus de wethouder tot mevrouw
Braggaar. B. en W. vergeten de plannen
inzake een kinderbewaarplaats piet. We
moeten in Leiden komen tot het stichten
van een tehuis voor ouden van dagen.
Dat dan tevens moet dienen als „op
vangcentrum", bijv. voor uit-elkaar-ge-
slagen gezinnen. Er is echter nog steeds
niet een geschikt pand gevonden. In de
loop van 1950 hoopt spr. met een voor
lopig voorstel te komen, tenminste als
deze zaak niet tegenloopt. De sociograaf
zal moeten beoordelen, of het stichten
van een badhuis in de Tuinstadwljk ver
antwoord is. „Spreiding" in de badhuizen
is niet goed mogelijk.
Het vraagstuk van de werkclasslficatie
is niet een probleem van Leiden alléén,
zegt spr. tot de heer Knetsch. Bovendien
is de invoering er van lang niet gemak
kelijk en brengt deze kosten mee. Voor
«en deel is Leiden er evenwel al mee
begonnen in verband met de bedrijfs
organisatie. In de gemeentelijke werk
plaats wordt prachtig werk verricht,
waarvan de middenstand overigens geen
nadelen behoeft te duchten.
Spr. kan nog steeds niet inzien, dat
het personeel van de winstgevende
bedrijven moet meedelen in de winst.
De lonen en salarissen zijn behoor
lijk en vergelijking met de particu
liere bedrijven gaat niet op. De winst
van de electriciteitsfabriek bijvoor
beeld, hangt af van de tarieven, die
door de burgers moeten worden be
taald. Hoe kan het personeel dan ln
die winst meedelen? En trouwens,
hoe moet het dan met het personeel
van die takken van dienst, die alleen
maarverlies opleveren?
Voor problemen staat de gemeente in
derdaad, wat de ouden van dagen en de
ziekenhuisruimte aangaat. Beide zaken
hebben de aandacht van B. en W., even
als de suggestie, om het Acad. Zieken
huis gedeeltelijk onder het stadsbestuur
te brengen. In dit verband adviseert spr.
dr Goslings, nog geen motie in te dienen.
De gezinsverzorgsters doen in onze
stad uitstekend werk, maar er moet uit
breiding van het aantal komen, ook door
aanmelding van meisjes uit onze stad
zelf.
Spr. deelt mede, dat B. en W. van
daag met een voorstel zullen komen,
om in principe te besluiten tot een
„Stichting Schooltandverzorging",
waarin dan tevens zullen zyn ver
tegenwoordigd: de kruisverenigin
gen, de centrale ouderraad, de zie
kenfondsen, de tandartsen en de
schoolbesturen.
De Leidse middenstand slaat een zéér
goed figuur wat de prjjsbeheersing be
treft; daardoor heeft de commissie steeds
weinig werk gehad: er is weinig te
„vangen".
Spr. besluit met drie zaken aan de
raad voor te leggen: 1. B. en W. zullen
alles doen, om de werkloosheid te be
strijden; 2. op medisch gebied is nog
veel te doen, maar met het werk der
kruisverenigingen is men op het goede
pad, o.a. door grotere centralisatie; 3.
de belangen van het gemeentepersoneel
zullen steeds warme harten by B. en W.
vinden.
„Bouwvertraging
voldoende bekendP'
De wethouder van openbare werken,
de heer Jongeleen (Arb.) komt, na
enkele kleinere zaken, al spoedig tot de
woningbouw. De woningen, die over en
kele jaren met het oog op de spoorweg
plannen moeten verdwijnen, hebben ook
de aandacht van B. en W. Getracht zal
worden een extra-toewijzing hiervoor te
verkrijgen.
Over de vragen van de heer Wilmer
is spr. wat ontstemd. Het moet toch
als voldoende bekend worden geacht,
waarom de woningbouw te Leiden
zo ernstig vertraagd werd, aldus spr.
De gang van zaken Is in de raad
reeds voldoende besproken. Spreker
heeft géén bezwaar tegen een onder
zoek naar de schuldvraag (de heer
Wilmer sprak van de „oorzaak").
B. en W. hebben geijverd voor extra
bouwvolume en niet zonder resultaat.
Voldaan over de gang van zaken is
mand. Voor nood-voorzieningen voelt
spr. niets (landhuisjes, tramwagons e.d.)
De bezwaren zijn te groot: technisch,
hygiënisch en sociaal. En het zet geen
zoden aan de dijk, terwijl het bouw
volume er door vermindert.
Het plan inzake de bouw van 18
industriehallen, verloopt Inderdaad
niet vlot. Van de betrokken depar
tementen is nog niet voldoende me
dewerking te verkrijgen, terwijl de
kosten te hoog worden geacht. Eer
lang hopen B. en W. een goedkoper
ontwerp aan de raad aan te bieden.
Ook is het gevaar niet denkbeeldig,
dat de verhuur van de hallen zal
tegenvallen. Voorzichtigheid is dus
geboden.
Er is nog steeds een tekort aan huis
vuilemmers. Bij overwegende moeilijk
heden kan men om een emmer vragen.
Spr. gelooft niet, dat het gemeenteper
soneel gebrek heeft aan werktuigen,
als de heer Knetsch heeft beweerd.
De ivethouder weet het
anders te vertellen
Wethouder Jongeleen behandelt hierna
de bezwaren van de heer Van Iterson.
Spr. kan het met het oog op hel; woning
tekort niet erg vinden, dat er mensen
elders vertrekken. Evenmin dat de
90.000ste inwoner er nog niet is. Dat de
bouw van montagewoningen in Katwijk
Vlaardingen vlotter verloopt dan in
Leiden, moet spr. toegeven. Maar het ge
hele betoog van de heer Van Iterson
maakt op spr. niet de minste indruk.
Zal dat ook in de toekomst niet doen.
Omdat spr. het wel anders kan vertellen:
Leiden beschikte niet over de benodigde
(bouwrijpe) grond en er waren andere
moeilijkheden. Toch ligt Leiden in tempo
by Vlaardingen en Katwijk. Spr.
toont dit aan, aan de hand van een door
de ambtenaren uitgebracht rapport. De
opmerking van de heer Vpn Iterson acht
t. in strijd met de waarheid.
De heer Van Iterson: We zullen
eens kijken
Weth. Jongeleen: Dan moet U dat
maar aantonen.
De wethouder noemt ook de voorstel-
ig van de heer Van Iterson inzake het
woonwagenplan onjuirt. De particuliere
bouw in Rotterdam berust op het veel
grotere bouwvolume.
Op de opmerkingen van de heer Van
Iterson inzake de spoorwegplannen wil
spr. niet ingaan. „Wees een kerel
neem je verlies," zegt spr. tot de heer
Van Iterson.
De wethouder behandelt dan de op
merkingen over de huisvesting der stu
denten, de Langebrug en de Hinderwet.
De huisvesting van gerepatrieerden is
een zeer moeilijk vraagstuk. Een zekere
soepelheid is hier stellig nodig, waar
het immers „oorlogsslachtoffers" betreft.
Veel toezegging kan spr. echter niet doen.
Met het „uitkammen" van woningen
willen B. en W. de nodige voorzichtigheid
betrachten, ook omdat er dan plotseling
zoveel mensen „ziek" wordenook
volgens de artsen! De huisvestingscom
missie is zeer actief. Tenslotte beant
woordt spr. enkele kleinere vragen er
opmerkingen.
De wethouder rekent er op, dat eind
1950 in totaal 600 woningen zyn af
gebouwd sinds de bevrijding. Spr.
is wat de bouw ln 1950 betreft op
timistisch gestemd.
Wethouder Van der Kwaak: „Vele onzekere
factoren nopen tot nauwlettendheid
Drie-jaren-plan om de gaslantaarns op te doeken
„Verschil van partij behoeft geenszins verschil in liefde
voor onze stad te betekenen
Weth Van der Kwaak, Leddens
..minister van financiën", kan spreken
van grotere belangstelling voor zijn be
leid dan voorgaande jaren. Vele raads
leden hebben onzekere factoren naar voren
gebracht, maar spr. kan er nog wel wat
toevoegenMen mene niet. dat de
financiële positie der gemeente aan alle
kanten is veilig gesteld. Er zijn te veel
factoren in het spel om niet nauwlettend
toe te zien op wat men gaat doen en op
men in het verleden gedaan heeft
Vooral ook dit laatste maakt, dat Leiden
behoorlijk is achterop geraakt bij andere
gemeenten en men nu nog voor tal van
jaren voor zware aflossingen zit. Hierbij
wil spr. er nog op wijzen, dat Leiden zo
lang mogelijk financieel zelfstandig heeft
willen zijn en dat ook heeft uitgehouden
1944, waardoor echter de reserves
ingeteerd, de vernieuwingsfondsen
niert op peil zijn gebleven en het
stichten van een fonds voor achterstallig
onderhoud achterwege bleef.
BU deze zaken van het verleden
gekomen de ruim 3 millioen achter
stand ln de jaren 1945/*47. Ziet
Leiden geen kans om uit de even
tuele overschotten van de dienst
jaren na 1947 deze tekorten weg te
werken (wat voorschrift is), dan zal
er gedurende 30 jaar een bedrag van
ruim 182.000 op de gewone dienst
drukken.
Denkt men dan nog aan de spoorweg
plannen, de investeringen bij de electri-
citeótsfabriek en de derde loonronde, dan
zal het duidelijk zijn, dat spr. heus niet
in een hoera-stemming verkeert, omdat
deze begroting sluit'. Spr. voorziet nog tal
van moeilijkheden.
Reservepolitiek
Over de afschrijvings- en reserve-
politiek werden vragen gesteld door de
heren Knol, Stolp, Ven Stralen en Vos.
In heit algemeen kan spr. zeggen, dat
dieze politiek de laatste jaren, wel zeer
veranderd1 is Vroeger was de afschrij
ving als regel over 40 jaar verdeeld.
Thans wordt ernstig rekening gehouden
met de economische levensduur. Spr.
meent, dat de reservepolitiek eerst dan
actueel wordt «Is de oude tekorten zijn
geliquideerd. Het streven moet er op
gericht zijn, om de oude tekorten zo
spoedig mogelijk weg te werken, opdat
daardoor de rentelast worde vrijgemaakt.
Niettemin zijn er reeds de laatste jaren
besluiten genomen, die een stap in de
goede richting betekenen. Spr. noemt
daarvan enkele voorbeelden en gaat dan
in op de gestelde vragen.
Over de verhoogde ondernemingsbelas
ting bestaat nogal misverstand, maar het
rijk zal toch steeds voor inkomsten, die
de gemeente uit de belastingen toe
vloeden. moeten zorgen. Acht procent
van de opbrengst van vrijwel alle belas
tingen konvt thans in het gemeentefonds.
Men zij niet al te 9omfoer! De post
„onvoorzien" moet zoveel mogelijk ge
reserveerd blijven Met de conjunctuur-
politiek. die de regering wil beoefenen,
zullen B. en W. ernstig rekening houden.
Het voorstel-A. van Dyk inzake het
vermenigvuldigingscyfer lager onder
wal noemt spr. onaanvaardbaar, ja
onsympathiek. Men kan wel steeds
met dergelijke voorstellen komen.
maar ze moeten ook uitvoerbaar zijn.
De door mr dr Knol gevraagde ge
meente-balans moet er ook volgens spr.
zo spoedig mogelijk komen. Spr. is blij,
dat zijn „petekind'", de accountants
dienst. door de raad zo goed ontvangen
is. De bruggen blijven in Leiden
moeilijke gevallen. Alles wordt gedaan,
om grote verkeersstagnatie te voor
komen, maar men kan geen sluiting op
spitsuren verlangen.
Optimistischer klanken kan spr. laten
horen over de straatverlichting. Er
zijn thans 2300 electrische lantaarns,
meest buiten de singels, en 871 gas
lantaarns, waarvan er 520 kunnen
branden. Maar deze zyn oud en
leveren tal van moeilijkheden op.
B. en W. zullen binnenkort met een
„drie-jaren-plan" komen, om de ge
hele gasverlichting op te doeken-
Voor de 871 gaslantaarns komen dan
niet minder dan 1200 electrische ln
de plaats. De onderhouds- en brand-
kosten zullen dan tevens aanzienlijk
dalen-
„Hij komt zo...."
De heer Lombert heeft gezegd, dat het
invoeren van het „molentje" ten stad-
huize (bij de loketdienst) langer wachten
voor het publialk zou betekenen. De wet
houder heeft zelf inderdaad een opeen
hoping van publiek meegemaakt. Spr.
heeft toen gevraagd: „Op wie wacht u
allemaal'?" Het antwoord luidde in
spreekkoor: „Op meneer Lombeft, u weet
wel, van „De Goede Woniing", die zulke
mooie verhaaltjes kan vertellen, hij komt
zóSpr. heeft toen het (denkbeel
dige) publiek aangeraden, allemaal
raadslid te worden, omdat de heer Lom-
bert in de raad altijd in topvorm is
In ernst antwoordt spr. de 'heer Lombert:
het „molentje" geeft besparing van
werkkrachten. Eén molentje tegen twee
ambtenaren. Is dat niet wat?
Tot slot bracht wetih. Van der Kwaak
een woord van jvarme hulde aan de
ambtenaren. Voor het nieuwe jaar zal
het nodig zijn, dat raad en college van
B. en W. beizield zyn van de wil om
door gezamenlijke arbeid de moeilijk
heden het hoofd te bieden.
Eindigde weth. Menken met een woord
van dr Schaepman, spr. wil dat doen
met een variant op een gezegde van
Groen van Prinsterer: „Verschil van
partij behoeft geenszins te betekenen
verschil in liefde voor onze stad. Het is
de eigenschap van de liefde voor onze
stad, dat ze ook onder verscheidenheid
van ineichten niet te loor gaat Per
soonlijk zal spr. met het élan van een
blijmoedige vastberadenheid de moeilijk
heden trachten het hoofd te bieden,
wetende dat hy van God daartoe de
kracht moeit ontvangen.
Prof. Kranenburg ere-lid van de Ver.
voor Wijsbegeerte des Rechts
Prof. mr R. Kranenburg, voorzitter van
de Eerste Kamer der Sta ten-Generaal is
benoemd tot ere-lid van de Vereniging
voor Wijsbegeerte des Rechts. Prof
Kranenburg is van Januari 1930 tot
Februari 1947 voorzitter van deze ver
eniging geweest en heeft veel arbeid
verzet voor de Rechtsfilosofie.
De heer K. VV. H. de Groot, opzichter by de telefooncentrale te Alphen aan
den Rijn, in gesprek met enkelen van zyn medewerkers, t.w. de heren D. W.
Hartman (links), opzichter eerste klasse van de buitendienst, en E. Bosloper
(rechts), technisch ambtenaar. Geheel rechts de heer A. Huisman, directeur,
Foto Lux Alphen
Het hart van de Rijnstreek kreeg gisteren
zijn automatische telefoon
Ir Tj. Nauta: „Het nieuwste op dit gebied"'
Gisteren Is te Alphen aan den Ryn de automatische telefoon in gebruik gesteld.
Omstreeks tien jaar geleden werd de eerste steen gelegd voor het gebouw, waarin
de gehele dienst ten behoeve van de Rijnstreek zou worden ondergebracht. Door
erschillende moeilijkheden werd de voltooiing van dit werk belangrijk vertraagd.
En juist omdat er zoveel moeilijkheden moesten worden overwonnen, was het
behalve voor de abonné's en voor de wachtenden op aansluiting voor de directie
n zeer aangenaam gebaar, toen gistermiddag om 1 uur precies kon worden
'ergeschakeld op het geautomatiseerde net.
Bij deze gelegenheid memoreerde ii
Tj. Nauta, directeur van het telefoon
district Den Haag. hoe de gehele telefoon
vijftig jaar geleden nog distriotsgewys
werd geëxploiteerd en pas toen ir
staatsbedrijf overging En dat te Aiphen
sedertdien de telefooncentrale twee
verbouwd. Thans is, dan-k zij veler
samenwerking, waarvoor apr. zich dank
baar toon-d'e jegens het personeel var
hoog tot laag. het nieuwste op het gebied
in de telefoon tot stand gekomen
In de voormiddag was er gelegenheid
de centrale te bezichtigen. Hiervan
maakten o.a. gebruik de loco-burgemees
ter, wethouder W. Brouwer. de ge
meente-secretaris, de heer A. Veenhuij-
en tal van industriëlen en direc
teuren. De plechtigheid werd o.a.
gewoond- door hoofdingenieur, ir J
Bijlert, adtj.-dir. van de technische
dienst, en ir Huisman, a dj-dir. van
adlm. dienst, de heer A. Huisman.
het P T T -kantoor te Alphen.
de heren D. W. Hartman en K. W. H de
Groot, hoofden van de buiten- en bin
nendienst.
Alphen aan den Ryn is een knoop
punt. De gemeenten rondom Alphen
vormen eindcentraies. Deze kamen
thans voor automatisering aan de
beurt. Alles ressorteert onder Den
Haag. Er zijn 840 aansluitingen. 170
abonné's vao de wachtlijst konden
gisteren worden aangesloten. De
capaciteit van de centrale is 1400
aansluitingen. Met een kleine wijzi
ging in de apparatuur kunnen 2800
aansluitingen tot stand worden ge
bracht.
Ken-getal: K 1720
Het kengetal van Alphen aan den
Rijn is K 1720.
Van Alphen uit kan men bereiken
de geautomatiseerde netten in de tele
foondistricten Amsterdam (K 2900),
Arnhem (K 83001, Breda (K 1600),
Eindhoven (K 4900), Goes (K 1100>,
Groningen (K 5900). Dnn Haag (K
1700), Haarlem (K 2500), Maastricht
(K 4400). Rotterdam (K 1800) en
Utrecht (K 3400).
Alphen is bereikbaar uit de distric
ten Amsterdam, Breda, Goes. Gronin
gen. Den Haag, Haarlem. 's-Hertogen-
bosch, Maastricht en Rotterdam en
uit de locale netten Arnhem, Utrecht
en Westervoort.
Komt ook de Hongaarse schaak*
ploeg naar Nederland?
Naar wy vernemen heeft het bestuur
in de Kon. Ned. Schaakbond het Hon
gaarse nationale schaakteam uitgenodigd
omstreeks hall Juni 1950 naar Nederland
te komen om een tweedaagse revanche
match te spelen. Zoals men weet speelde
het Nederlandse tiental in de zomer van
dit jaar een tweedaagse wedstrijd te
Boedapest, welke door de Hongaren
werd gewonnen. Indien ook dat plan
doorgaat, zal het Ned. tiental een druk
:n hebben: eerst Joegoslavië (36
April), dan België (15 en 16 April) er
tenslotte misschien de Hongaren. Dc
jaarlijkse wedstrijd tegen Groot-Brit-
tannië zal in 1950 niet worden gehouden,
doch eerst in 1951 weer in het programma
worden opgenomen.
„DE SLEUTELS'-(TAFELTENNIS) -
NIEUWS.
Morgen apeelt „De Sleutels" te Den
Haag de returnhiatch tegen „Netbal". De
volgende Leidse teams komen uit: I: H.
Filbry, J. Visser en H. v d Voort; II: J
Gijbeis, W. Dickhoff en J Verhoogt; III;
G. Friedhoff, P. de Haas en R. v. d.
Voort; damesteam I: E. Fillbry, R Ruig-
m M. Winkelman. I.vjti. de grote
overwinning in de eerste ontmoeting,
spelen leden van het eerste herenteam
De competitie-uitslagen luiden: heren
2e kl.: Detas 3—Sleutels 2 4—6, DHC 1—
Sleutels 2 7—3; 3e kl.: ATTC 1—Sleutels 4
73; 4e kl.: Sleutels 7Jagers 4 82,
Sleutels 8Jagers 3 010. Tempo 3—
Sleutels 5 64; dames 2e klBatswin-
gers 1Sleutels 1 5—5; 3e kl.: Treffers 2
Sleutels 3 010, Sleutels 3Netbal
4—6; 4e kl.: Sleutels 4—BAT 1 0—10.
De tedhnische opbouw vorderde 11
maanden. De installatie is geleverd door
de Standard Electric te Den Haag en
bestaat voor 45 procent uit Ned. fabri
kaat Ongeveer 15 km kruisdraad was
nodig om de kabeladers met het num
mer in de centrale te verbinden. De
centrale wordt door 2 motoren bediend
Van de 19 telefonisten blijven er voor
lopig 9 in Aliphen.
Reglement van Rijnland werd gewijzigd
Bleiswijk en De Lier krijgen nieuwe wegen
ciale Staten van Zuid-Holland is
teren voortgezet in de Ridderzaal op het
Binnenhof Daar komen de Staten byeen
of in de Eerste Kamer, al naar
laatste college vergadert, sinds de oorlog
de Staten van hun eigen vergaderzai
beroofde.
In een korte, halve cirkel zitten de
afgevaardigden geschaard om
Reaper's voorzittersstoel. die tegenover
de troonhemel opgericht staat. De grif
fier. mr Helmstrijd, flankeert hem. Vóór
hen zitten de leden van de Gedep. Staten
en op een bank terzijde de amibter
ter provinciale griffie, diie de Gedepu
teerden van advies moeten dienen.
Zoals men weet. heeft de werkzaam
heid der Provinciale vertegenwoordiging
vooral betrekking op het bestuur der
waterschappen en de provinciale eigen
dommen. Tot de laatste behoren b.v. de
wegen Vandaar dat de agenda, wat die
laatste punten betreft, wederom zeel
Rijnland ln discussie
De wijziging van het reglement
het Hoogheemraadschap Rijnland, date
rend van 1857, was de voornaamste,
voor de Staten werden gesteld. Aan
de wijziging is 30 jaar gedokterd. Het
laamste punt van wijziging is, dat
de gebouwde eigendommen nu ook gaan
bijdragen in de kosten van het Hoog
heemraadschap. Er is een tariefregeling
-ast-gesteld, waarbü de gebouwde eigen
dommen een gedeeltelijke vrijdom van
omslag genieten tot een bedrag van f 3
per herleide ha. Gebouwde eigendommen
worden, indien de belastbare opbrengst
300 bedraagt, gerekend voor 1 ha.
Het gevolg van deze regeling zal zijn,
dat de gemeenten, die dus in de kosten
van het Hoogheemraadschap gaan bij
dragen. medezeggenschap in het bestuur
in Rijnland krijgen.
De heer A. van Woudenberg (PvdA)
Leiden, verzette zich tegen de regeling,
omdat zij de zak van het Hoogheemraad
schap spekt, die toch reeds voldoende ge-
De lieer A. D. van Dijk (PvdA) uit
Oude Tonge, onderschreef evenwel de re
geling door Ged. Staten voorgesteld.
De heer E. A. Polet 'AR), Gouda, stel-
een amendement voor, om ten aanzien
in Gouda rekening te houden met de
bijzondere waterstaatkundige positie van
die stad. Het lid van Ged. Staten, de
heer G. J. C. Schilthuis (Arbeid) stelde.
Een glas goede wijn
verhoogt de feeststemming!
HET VEILIG SEiN VOOR GOEDE WIJN
Amsterdam hmbm
In LEIDEN verkrijgbaar bij Firma W. ROODENBURG
Korevaarstraat, hoak Steenschuur Telefoon 21888
%ecepten voor de Kerstdagen
Gegarneerde kerstkoekjes
Ronde of vierkante biscuitjes en gecon-
fijte vruchtjes, jam, poedersuiker. Ronde
of vierkante bisauitjes twee aan twee
op elkaar plakken met rode of oranje
jam. De bovenkant kan op twee m
ren gegarneerd worden:
1 met glazuur (zie Kerstcake). Op het
glazuur maakt men een bloemetje
behulp van stukjes rode en groene ge-
confijte vruchtjes;
2 met jam. Men bestrijkt de bovenkant
van het bovenste biscuitje met gele jam
en legt hierop een garnering van stukjes
rode en groene geconfijte vruchtjes. Ook
sucadesnippers en rozijnen kunnen hier
dienst doen.
Sterappel-kandelaartjes
Sterappels glanzend opwrijven met
slaolie. Voor de stevigheid kan men
de onderkant een stukje van de appel
afsnijden. In het midden met een appel
boor een gat er in boren (niet tot op de
bodem). Van carton een sterretje knippe,
met een gaatje in het midden (voor do
kaars) en dit bekleden met zilverpapier.
Het kaarsje door de ster steken en het
vervolgens in de appel zetten. De appel
plaatsen op een wit cartonnetje en er
takje hulst naast leggen.
Kerstmannetje van sterappelen
Van de appeltjes aan een kant vai
voet een schuin stukje afsnijden, zodat zij
kunnen staan. In elke appel een stukje
uitsnijden voor de mond en twee
de ogen. Hierin een rozijn steken. Met
behulp van witte watten een baard, een
snor en een pruik maken en deze, bijv.
met wat stijfselpap, op de appel plakken
Van rood of groen carton een puntmutsje
maken en dit boven op de appel zetten.
Deze Kerstmannetjes zijn zeer aardig als
tafelversiering.
Kerstcake
200 g bloem en 5 g bakpoeder of
g zelfrijzend bakmeel, 125 g boter of
margarine. 175 g suiker, 2 eieren, dl
melk, zout, 250 g rozijnen, krenten, ge
snipperde sucade, oranjesnippers of ge
confijte vruchtjes. Voor het glazuur:
150 g poedersuiker, 3 eetlepels water.
De boter of margarine met de suiker
en wat zout romig roeren, de eieren
voor een door de massa mengen en
durende 10 a 20 min. goed schuimig
i. De bloem met het bakpoeder of het
zelfrijzend bakmeel zeven en luchtig met
De dodelijke aanrijding
te Sckeveningen
De Haagse rechtbank heeft gisteren
uitspraak gedaan in de zaak tegen de
32-jarige vertegenwoordiger W. W. te
Den Haag. die op Zondagnacht 25 Sept
in de Badhuisstraat met een door hem
bestuurde bestelauto de 24-j. Maarten
Bal heeft doodgereden.
De rechtbank heeft W. veroordeeld tot
vijf maanden gevangenisstraf m a en in
trekking van het rijbewijs voor de tyd
Y erlovingsr ingen
Leids Juweliersbedrijf
Breestraat 114c, Tel. 26127
het beslag vermengen en ook het vulsel
toevoegen. Een cakevorm goed invetten
met boter, margarine of olie en bestrooien
met bloem. Het deeg hierin overdoen,
tegen de rand iets hoger dan in het mid
den. De cake in een matig warme oven
in Hl ii 2 uur gaar bakken. Ze uit de
vorm nemen en af laten koelen op*een
rooster.
De cake vervolgens bedekken met wit
glazuur en garneren met een kerstver
siering van rode cn groene vruchtjes.
Het glazuur maakt men door poedersui
ker te zeven en met het water aan te
mengen tot een dik papje. De zijwanden
kan men tot halverwege van onderen af
garneren met geroosterde havermout
'als amandelen).
(Ontleend aan de folder „Lekkernijen
voor de Decembermaand" van de Voe
dingsraad).
dat, indien de waterkering zich zou be
perken tot de omgebouwde eigendom
men, men in Leiden thans langs een zee
boulevard zou wandelen. Het is dus niet
meer dan billijk, dat de gebouwde eigen
dommen meebetalen. Daardoor wordt het
sociaal beleid gepaard aan rechtvaar
digheid.
De Gedeputeerde keerde zich tegen
het maken van verschil in de hoofdelijke
omslag. Vandaar, dat het College de be
zwaren van de steden Leiden en Gouda
afwjjst. Bleef de boezembeheersing ach
terwege, dan zou Leiden onder water ko
men te staan.
Dit feit staat los van de rioollozing op
de boezem van Rijnland. Ook Gouda
heeft belang bij de waterkering voor
Rijnland, in het bijzonder wat de IJssel-
dijk aangaat. Met de bijzondere water
staatkundige positie van Gouda, b.v. bij
stortbuien, moet Rijnland rekening hou-
Zonder hoofdelijke stemming gingen
de Staten met Gedep. mee.
De overige wijzigingsontwerpen voor
Zuid-Hollandse waterschapsreglementen
gingen even vlot onder de hamer door
Molens en Wegen
Daarop waren een aantal voorstellen
in de orde. tot het verlenen van sub
sidies voor het herstel van molens.
De heren Krol (C.H.U.), Den Haag en
van Rossum (S.G.P.). Melissant. lieter.
principiële geluiden horen en verwacht
ten dat Gedep. Staten de belangen van
landbouw en veeteelt, die een goede be
maling vragen, zullen laten voorgaan.
antwoord van Gedep. Schilthuis
hierop was. dal Gedep. Staten de polder
besturen trachten te overtuigen, dat bij
herstel van oude molens, mechanische
bemaling mogelijk blijf.
Tot de molens die behouden blijven be
horen ook die van het waterschap Over-
aard in de hoek tussen Lek en Noord
Vervolgens kwamen wegenvraagstuk-
en aan de orde.
Wy stippen er uit aan. dat ir J. D. J
Waardenburg (Arbeid). Voorburg infor-
naar de passage door Bleiswijk
de Gedeputeerde mr E. J. M. H
Bolsius (K.V.P.) hoorde, dat in een der
'olgende jaren daar een wegomlegging
komt Die had er al lang kunnen zyn. als
de gemeente destijds meer vooruitziend
as geweest.
Ook het weggedeelte tussen de Lier en
den Hoorn, dat over 2 km. onberijdbaar
de heer Eisen 'KrV.P.) Rijswijk
zeide zal gereconstrueerd worden, terwijl
de onbewaakte spoorwegovergang bij
Hazerswoude niet alleen verbreed, doch
ook bewaakt wordt, zU het door middel
in halve afsluitbomen met reflectoren,
aar Amerikaans model.
Het tarief voor het veer tussen Oegst-
eeest en Valkenburg is vastgesteld en de
ir Voorbereidend Onderwijs te
Leiden kreeg een subsidie voor haar
kweekschool.
Het is anders dan ons
verteld werd
Naar de Nieuwe Leidsche Crt
erneemt gaat men in Batavia en andere
steden rustig voort de T.N.I.-troepen bin-
te laten ondanks de order van minis
ter Van Maarseveen om daarmede te
wachten tot de beslissing van de Eerste
Kamer, opdat deze niet voor een voldon
gen feit zal worden gesteld.
Terwijl in Nederland terugkerende ré-
geringspersonen optimistisch gestemd zijn,
doen de in Indonesië achterblijvende Ne
derlanders wanhopige pogingen om een
boot naar Nederland of Nieuw-Guinea te
krijgen. In de steden neemt de rampok-
terreur toe.
VEETEELT LEVERDE DE HELFT
VAN DE AGRARISCHE UITVOER
De agrarische export bestond in de
;rste tien maanden van dit jaar voor
eer dan de helft uit veeteeltproducten.
In de overeenkomstige periode van 1948
dit slechts 37 pet. De akkerbouw
leverde ditmaal 17 pet (vorig jaar 29) en
de tuinbouw 28 pet (34).
De Continentale Handelsbank N V.
declareert 5 pet dividend op gewone en
preferente aandelen.
OPGRAVINGEN RONDOM HET WITTE
KERKJE TE NOORDWIJKERHOUT
TER WILLE VAN HET GROEN
(Van een onzer verslaggevers)
In Noordwykerhout worden by het witte Hervormde kerkje opgravingen ver
richt, niet onder auspiciën van een archaeologische dienst, maar heel gewoon in
opdracht van de gemeente. Men wil nameiyk rondom het kerkje een plantsoen
aanleggen, maartot dusver deed zich het onaangename verschUnsel voor, dat
niets behoorlyk wilde groeien.
Toen heeft Noordwijkerhout. dat met
de situatie bij het kerkje wel enigszins
op de hoogte was, het plan opgevat de
grond, waar het plantsoen zal verrijzen,
eens flink te ploegen. Geen wonder, dat
het geplante goed niet floreerde: vlak
gedragen, wijzen op het feit, dat in dit
koor priesters werden begraven. De be
doelde R. K. kerk werd omstreeks het
jaar 1300 gebouwd. In 1618 verrees de
Hervormde kerk. De muren van het
koor der oude kerk zijn op afbeeldingen
Opgravingen achter het witte kerkje te Noordwykerhout. Gemeentewerklieden
zyn bezig de fundamenten van de R.K. kerk, die voorheen op dece plaats heeft
gestaan, bloot te leggen. Foto N. v. d. Horat
onder de oppervlakte liggen nameiyk de
dikke fundamenten van de Roomse kerk.
die hier in het grijze verleden heeft ge
staan en omstreeks 1580 door de
Spanjaarden moet zyn afgebrand.
Gemeente-werklieden zyn aan- 't gra-
ïn geslagen en hebben deze fundamen-
n reeds gedeeltelijk blootgelegd. Het
de bedoeling, ze alle te verwyderen.
Het gesteente betreft het priesterkoor
der Roomse kerk en de talloze beende
en doodshoofden, die zyn gevonden
regelmatig in manden worden weg-
Deze week is de dienst voor oudheid
kundig bodemonderzoek uit Amersfoort
eens poolshoogte komen nemen. Aange
zien men by de opgravingen alleen met
baksteen heeft te doen en niet met
tufsteen legt deze dienst niet veel
belangstelling voor het werk aan de dag.
Wel verzochten de Amersfoortse heren
hen te waarschuwen, als er iets zeer
byzonders gevonden mocht worden.
