NIEUWBOUW VAN LANDHUISJES
..Rijnland behoort zijn taak zó op te vatten.
dat ook de visserij niet wordt vergeten
Sport en Wedstrijden
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
ZATERDAG 10 DECEMBER 191M
Ir P. de Gruyter schreef over ontstaan, bloei
en verval van Katwijks uitwatering
Coördinatie met de havenplannen is ook van
belang voor „Rijnland"
In „Weg en Waterbouw" heeft Ir P. de Gruyter van het Hoogheemraadschap
Rijnland een artikel gewijd aan het onstaan, de bloei en het verval van de Kat
wijkse uitwatering. Het moge onvriendelijk klinken, aldus ir De Gruyter, n
hoe harder Rijnland het stoomgemaal te Katwijk nodig heeft, de9 te kleiner
zijn zijn prestaties. In zyn slotbeschouwingen poneert hij, dat de uitwatering aan
Rijnland zonder twijfel zeer grote diensten heeft bewezen. Jarenlang werden
aanzienlijke hoeveelheden boezemwater op de Noordzee gespuid. Dat de kapitale
sluizen, triomfen van de techniek, niet eeuwen zouden blijven en reeds eerder
zullen sneuvelen, Is zeker niet een gevolg van de ondeugdelijke constructie. Het
zijn niet de krachten van de natuur geweest, die de bestaande werken him grote
betekenis hebbed doen verliezen, maar de snelle ontwikkeling van de menselijke
prestaties.
Ir De Gruyter noemt dan de ongeloof
lijke vooruitgang in de teelt van hoog
waardige cultures, de op het gebied van
waterlozing en waterinlating zo veel
eisende bloembollencultuur, de teelt van
groenten, bloemen cn heesters, de kas
sen, de bevolkingsaanwas gedurende de
laatste honderd jaren, de ontwikkeling
van de hygiëne, de toenemende industrie
en scheepvaart, de waterrecreatie enz.
dit alles dwingt tot en rechtvaardigt het
stellen van veel hQgere eisen.
Een hoogheemraadschap behoort
zijn taak zo op te vatten, dat het elke
ontwikkeling van land- en tuinbouw,
veeteelt, visserij, scheepvaart, in
dustrie en waterrecreatie mogelijk
maakt. Nu de uitmonding en het ge
maal te Katwijk beslist vernieuwing
eisen, Is voor Rijnland de gelegen
heid aangebroken om de Katwijkse
Uitwatering aan te passen aan de
eisen van de tijd. En hoe dichter men
(tearbij het volmaakte bereikt, des te
tenger leven zullen deze werken heb
ben. al willen wij, aldus de schrijver,
ons in deze snel levende tijd niet aan
enige voorspelling wagen. Indien
Rijnlands bestuur besluit tot de aan
leg der nieuwe werken, zal Rijnland,
wat zjjn waterlozing betreft, vóór
zijn. Men zal dan aan alle eisen kun
nen voldoen en met recht alle be
langen niet alleen dienen, maar ook
bevorderen.
Een van de moeilijke en delicate kwes
ties. die geregeld moeten worden, is die
van het beheer. Indien men het eens
wordt over deze zaak, dan lijkt een coör
dinatie van de plannen van uitwatering
en haven in het voordeel van beide be
langen. De aanwezigheid van een haven
brengt voor Rijnland een ..schone" uit
monding en een rustiger ligging van het
gemaal mee, waartegenover echter wel
een grotere kwetsbaarheid in oorlogstijd
staat. De aanwezigheid van de uitwate
ring brengt voor de haven het voordeel
mee van een krachtige stroom, die het
onderhouden van de vaargeul en het
opruimen van binnengedrongen schut- en
lekzout goedkoper maken. Bovendien zal
de door de aanleg van Rijnlands nieuwe
werken ontstane situatie de -mogelijkheid
openen voor een aanzienlijk- goedkopere
fhavenaanlög dan in vroegere projecten
ds voorzien, aldys ir De Gruyter.
De plannen tot vernieuwing heb
ben nog geen definitieve vorm aan
genomen. Wel kan reeds gezegd wor
den, dat de mogelijkheid bfttaat, da',
alle bes'nom?»» kunstwerken, t.w. de
„kapl -i buiten- en binnensluls. dc
strardhoof^en en het stoomscheprad-
gemaal, zullen verdwijnen.
Eert greep in de geschiedenis
Tot 1540 loosden Rijnland en Woerden
hun overtollig water uitsluitend op he;
open IJ door de sluizen te Spaarndam
en Halfweg, daarna ook door die in
Gouda op de Hollandse IJssel. De ge
leidelijke achteruitgang van de lozingen
op de IJssel deed aller ogen richten op
de Noordzee als enig redmiddel
tweede helft van de zestiende ee
den vrijwel aller gedachten beheerst
door een uitwatering te Katwijk. Velen
zeiden ronduit, dat zij de mogelijkheid
van waterlozing te Katwijk niet zouden
geloven, voordat zij het zelf hadden gc-
Advies werd gevraagd aan het Hof var
Holland. Dit viel in gunstige zin uit
Met het werk werd op 16 Maart 1571 be
gonnen en op 4 April 1572 werd het ka
naal. dat als proef' bedoeld was. feeste
lijk geopend. Hét resultaat was* verras
send en overtuigend, óok voor de felste
tegenstanders van het plan. Voor of tij
dens het beleg van Leiden is echter het
proefkanaal dichtgegooid bij wijze van
voorzorgsmaatregel. En zo verdween de
eerste uitwatering van Rijnland op de
Noordzee even snel als zij ontstaan was
In 1629 overwoog Rijnland het werl
opnieuw te laten doen. maar de stads
regering van Haarlem wist zulks te be
letten. In 1739 wordt de Katwijkse uit
watering als onderdeel van een plan
droogmaking van het Haarlemmermeer
ter sprake gebracht.
Op 2 Juni 1804 nam Rijnlands bestuur
het korte maar krachtige besluit: er za:
een uitwatering te Katwijk worden ge
maakt, De uitvoering werd opgedragen
aan drie Hoogheemraden en in 1808 v~
het werk voltooid. Rijnland had dus
1808 een uitwatering op de Noordzee.
Naar onze smaak, aldus het artikel, was
vooral de kapitale zeesluis veel te royaal
ggdintensionneerd in verhouding tot de
toevoerkanalen, t.w. de Rijn en de Maan
dagse Wetering. Mogelijk is deze sluis
zo groots opgezet uit voorzorg voor later<
gebeurtenissen. Alhoewel de uitwatering
wel moet hebben voldaan, moet
spoedig bemerkt hebben, dat wegens
gebrek aan toevoer de sluizen onvol
doende tot hun recht kwamen.
Als compensatie voor de verkleining
van Rijnlands boezem van circa 22.009
tot circa 4000 ha ten gevolge van de
droogmaking van het Haarlemmermeer,
kreeg Rijnland van het Rijk drie stoom
gemalen. t.w. te Spaarndam. Halfweg en
Gouda. Na jaren van vergeefs wachten
op enig antwoord op alle voorstellen
verzoeken aan de Regering werd beslo
ot de stichting van het huidige
stoomgemaal te Katwijk. De stemming
gedruktheid en onzekerheid, waarin
Rijnlands bestuurders toen verkeerden.
ordt goed uitgedrukt door het feit, dat
het besluit werd genomen met 8 stem-
en voor en 8 stemmen tegen!
De tekortkomingen
Een enkel woord over de exploitatie
kosten der boezembemaling. Deze mi-
zijn van groot belang voor de be-
oordeHng van het bestaande stoomge
maal te Katwijk. In de tijd, toen dit ge
maal werd gebouwd, was het rendement
stoommachines niet hoog, maar
dank zij lage lonen en hoge arbeidspres-
waren dc exploitatiekosten toch
laag in vergelijking met thans. De ont
wikkeling van de techniek heeft, geleid
tot machines, die veel eenvoudiger te
bedienen zijn en veel minder brandstof
gebruiken, maar waarvan de exploitatie
m guldens uitgedrukt toch duur
der is, omdat lonen en brandstofprijzen
zoveel hoger zijn dan vroeger. Katwijk
is dat blijkt uit de cijfers verreweg
het duurste gemaal van Rijnland. Cm
deze reden word't dit gemaal dan ook
altijd het laatst ingeschakeld en het heeft
gedurende de 68 jaren van zijn bestaan
slechts 4000 milliocn m3 water verzet
Dat is gemiddeld 58 5 mHlioen m3 oer
jaaT, een betrekkelijk geringe hoeveel
heid voor een boezemgemaal.
In verband met het hierboven opge
merkte moet worden vastgesteld, dat in
alle perioden van waterbezwaar in ae
jaren 1936 t/m 1948 het wnterverzet niet
meer geweest is dan 1.470.000 m3 per
etmaal, waarin gemalen moest worden
En dit getal wordt kleiner en kleiner,
naarmate wij ons beperken tot de tijd
vakken van groter waterbezwaar. Hoe
harder men het stoomgemaal van Kat
wijk nodig hoeft, des te geringer zijn zijn
prestaties. Dit houdt o.a. verband mei
het getij, dat in perioden van waterbe
zwaar nooit normaal is. Bijna altijd zijn
de zeestamden dan hoger dan G.H.W. en
G.L.W.
Voor de verversing van de boezem,
t.w. het opruimen van vuil en zout ten
einde het boezemwater in behoorlijke
hoedanigheid te houden, is de waarce
van het gemaal ook betrekkelijk gering.
Voor een behoorlijke verversing is sen
bemaling nodig van 36 uur. Hiervoor zijn
nodrg 33 ton kolen, die op het ogenblik
incl. loaloon f43.50 per ton kosten. Een
bedrag van f 1500 aan brandstof alleen
voor één bemaling is geen kleinigheid.
Het stoomgemaal vordert bovendien 3 a
4 uur opstoken, terwijl het verloop van
de eb zich pas een paar uur voor L.W.
met voldoende zekerheid laat voorspel-
Een ander bezwaar is de jaarlijks te
rugkerende' buiten gebruik stelling ge
durende 2 3 weken t.b.v. ketelbikken
en keuring en vooral het buiten werking
zijn tijdens de zo nu en dan nodige heij-
s hellingen;
.Onderwijs" had bij leden van Leidse
raad veel belangstelling
Zal de Textieldagschool moeten verdwijnen?
Bij het onderzoek in die afdelingen van
de gemeenteraad van Leiden van de ont-
werp-begrotöng 1950 heeft een raadslid
gevraagd, of er in Leiden wel voldoende
scholen worden gebouwd. B. en W.
antwoordden in hun Memorie van Ant
woord, dat zoals bekend is voor
sCholenJbouw een toewijzing van de mi-
O. K. W. vereist is. Rekening
houdende met de grote behoefte aan
schoolgebouwen in ons land. kan onze
gemeente zich niet beklagen over gebrek
aan medewerking van de zijide van het
ministerie. In dit verband merken B. en
W. nog op, dat hoogstwaarschijnlijk het
door hen Voor dii-t en het volgend jaar
ontworpen plan voor de bouw van scho
len vrijwel geheel verwezenlijkt za.l
worden.
De belangstelling voor het Montessori-
onderwijs is zo gr opt, dat voor een aan
tal leerlingen, bestemd voor het Montes-
-kleuteronderwijs, geen plaatsruimte
beschikbaar is.
Blijkens de laatste tellingen werden de
openbare scholen voor voorbereidend
lager onderwijs (kleuterscholen) bezocht
door rond 500 en d'e bijzondere door rond
2300 leerlingen. Het kleuteronderwijs
staat, wat de onderwijsvernieuwing" be
treft, aan de spits.
Talrijke leden hebben geconstatezid.
dat het gehele onderwijs lijdt aan te ge
ringe mogelijkheid om te komen tot een
eehnische ontwikkeling. B. en W. delen
deze mening en merken op. dat zij zich
hierover reeds tot de minister hebben
gewend.
„Boorden proletariaat"
Gewezen werd op de gevaren voor .net
het „boordenproletarriat".
W. schenken hieraan veel aandacht,
zoals o.m. ook bleek uit de tentoonstel
ling „De Mens en zijn Arbeid".
Een lid vroeg, of B. en W. een moge
lijkheid zien, om te komen tot een
3-jarige ambachtsschool Naar de mening
van B. en W, bestaat hiertoe voorshands
geen mogelijkheid. B. en W. voegen hier
aan nog toe. dat het dn de bedoeling, va.n
de Regering ligt, aan de ambachtsschool
een z.g.n. voorklasse te verbinden.
Verschillende leden informeren hoe
het staat met het behoud. van de textiel
school. Van de zyde van B. en W. is cn
mondeling èn schriftelijk al het moge
lijke gedaan om de textieldagschool te
behouden. Een definitieve beslissing, die
B. en W. binnenkort verwachten, is
door dc minister nog niet genomen.
De ambachtsschool hoopt zo spoedig
mogelijk met een bakkerseursus te begin
nen, het genootschap „Mathesis Scien-
tiarum Genitrix" in 1950 met het uitge
breid Lager nijverheidsonderwijs, indier.
de nodige goedkeuring van de minister
wordt verkregen. Ook het handelsonder
wijs heeft de volle belangstelling var.
B. en W.
Schooltandvcrzorging begint in
eerste maanden van 1950.
Het verheugt B. en W., op een vraag
te kunnen antwoorden, dat de bespre
kingen omtrent de schooltandiverzorging
d'ie tot voor kort een moeizaam verloop
hadden, thans tot gunstige resultaten
beloven te leiden, zodat het college goede
hoop heeft, dat er in de eerste maanden
van 1950 mee kan worden begonnen.
De totaal beschikbare oppervlakte
aan sportterreinen bedraagt te Lei
den 24.38.00 ha. Om in de eerste be
hoefte aan sportterreinen te voor
zien, zyn volgens B. en W. alsnog
nodig: 8 voetbalvelden, 5 hockeyvel
den en 6 korfbalveldcn (totaal pl.m.
20 ha). In dc komende winter wor
den, zoals bekend is, sportvelden
aangelegd in dc Broek- en Simontjes-
polder-(phm. 3.5 ha).-
Enkele léden hebben B. en' W nóg ge
vraagd, te overwegen de muziekuitvoe
ringen in het openbaar, behalve in hei
KooLpark en het Van der Werf park, in
andere wijken en in speeltuinen te hou
den. B. cn W. zijn bereid deze gedaoh'.e
met de Bond van Muziekverenigingen te
bespreken.
met groot eigen park van pl.m. 12.000 M2 te Oegst-
geest. Koopprijs slechts f 16.000.Hypotheek
desgewenst f 10.000.Rijkssteun f 7.000.
De N.V. STANDAARDBOUW te 's-Gravenhage deelt mede dat
behalve de door haar in opdracht van de „Nationale Bond" voor
gerepatrieerden in aanbouw zijnde landhuizen te Oegstgeest door
aankoop van aangrenzende terreinen OOK VOOR PARTICULIEREN
ter plaatse aan de Ryngeesterstraatweg een groot complex land
huizen worden gebouwd. Gemakkelijke verbinding. Stadsnet Leiden.
DE KOOPPRIJS BEDRAAGT SLECHTS f 16.000 en 16.500.
HYPOTHEEK BESCHIKBAAR TOT f 10.000, zodat per huis slechts
benodigd is f 6.500 maximum. Deze som kan in termijnen worden
betaald. RIJKSBIJDRAGE pl.m. f 7.000 over welk bedrag door het
Rijk echter voorlopig alleen 4 rente wordt vergoed.
Totaalbelastingen per huis per jaar f 50. Oplevering voorjaar 1950.
DE HUIZEN BEVATTEN Beneden Flinke woonkamer met eet-
hoek, keuken. W.C., gang, kelderkast, en voor, z\j en achtertuin.
Boven Twee flinke slaapkamers, een kleine slaapkamer, douche
kamer, balcon, drie kasten, enz.
Onze huizen worden prima afgewerkt en geheel compleet opgeleverd
ONZE LAGE KOOPPRIJS kunnen wjj berekenen tengevolge van
een tot het'uiterste doorgevoerde standaardisering in GEHEEL
VOOROORLOGSE NORMAALBOUW.
Speciaal ten behoeve van de a.s. bewoners wonlt door ons een groot
park met plantsoenen, speelweide, vijvers, broeikassen, enz. aange
legd ter totale oppervlakte van ruim 12.000 vierkante meters.
VESTIGINGSVERGUNNING GEGARANDEERD.
Inlichtingen, tekeningen, enz. Hoofdkantoor
N.V. STANDAARDBOUW
Bezuidenhoutseweg no. 127 te 's-Gravenhage. Tel. 770887 en 770317.
Met Kerstmis bijna gehele vissersvloot thuis-
In het Kanaal zit nog wel ivat haring
„De zanger" opende haar achttiende
tentoonstelling
Er waren niet minder dan 180 inzendingen
De eerste Leidse kanarievereniging 12. en 3. W. Zitman, met resp. 83, plus, 88
„Dg zanger" houdt haar 18e tentoonstel- en 87 plus.
ling in ..Royal" aan de Doezastraat. Gis-] Klasse 7: kleurklasse B.: 1. en 2. L. J
teren werden de "kooien met de vogeltjesl L. v. d. Heep, Dch Haag, met resp. 89
gerangschikt en waren de keurmeesters,! plus en 89.
t w. de héren Joh. Zandvliet (Den Haag),
K van Dorp (Rijswijk) en J. W. v. d.
Handel (Amsterdam) urenlang bezig om
de prijswinnaars aan te kunnen wijzen.
Voor de heren, die de zangkunst van de
kanaries moesten beoordelen, was de op
dracht lang niet gemakkelijk. Het was
weer erg donker en dan ontbreekt de
beestjes de lust om het hoogste lied uit
te zingen. Niettemin kwamen ze met hun
taak klaar en werden de cijfers toegekend.
Hedenmorgen heeft de voorzitter van
„De zangerde heer A. van Venetië, de
Tentoonstelling geopend. Hij wees o.m.
op de grote inzending, n 1. 180 vogels,
waarvan 19 kleurvogels. Er wordt een;
verloting gehouden ten bate van de vo
gelbescherming en bovendien heeft de
vereniging weer voederhuisjes in de
plantsoenen geplaatst.
De prijswinnaars waren:
Klasse 1: 1 B. Blamkenstein, 316 pt;
2. Joh. de Voigt, 299 pt; 3. J. Bervoets,
264 pt (na loting);4. M. J. Verhagen, 264
pt (na loting).
Klasse 2: 1. W H van Tol, 141 pt; 2.
B. Blamkenstein, 128 pt; 3. J. Bervoets,
118 pt; 4. P. Boom, 111 pt.
Klasse 3: 1. J. Bervoets, 84 pt (wissel
beker); 2. W. Zitman, 75 pt; 3. Blanken-n
steiri 72 pt (na loting); 4. M. J. Verhagen,
72'pt Yna loting).
Klasse 4; overjarige vogels: 1. R. van
Drurft. 83 pt: 2. Joh. de Veugt, 87 pt;
3. R. van Drunt', 85 pt.
Klasse 5: aangekochte of geringde
vogels: 1 en 2. Joh. de Veugt, met resp.
81 en 78 pt.
Klasse 6: kleurklasse: A. E. K. 1949; 1.
(Van een medewerker)
De afgelopen week is voor de haring-
issery niet gunstig geweest. De schepen
ip zee waren gedwongen, wegens het
slechte weer, om werkeloos op zee te
ijven. De schepen, die binnen waren.
Voor enkele schepen is het afgelopen.
Het slechte weer heeft tevens een eind
gemaakt aan de mooie haringvangsten
op de Engelse wal. De vangsten, die nog
gemeld worden, komen niet meer boven
de 30 kantjes. Hierdoor kunnen we de
'ssery aldaar wel als afgelopen beschou-
en. De loggers, die er nog zijn, maken
dan ook hiyi laatste reis,
In het Kanaal waren de vangsten ook
minder dan vorige week. Hier heeft men
echter wel de verwachting, dat er nog
wat haring zal komen. Men denkt, dat
met Kerstmis bijna de gehele vloot thuis
zal zijn.
In de prijzen is weinig verandering
komen, voor zover het de haring
goede kwaliteit betreft. Er wordt nogal
magere haring aangevoerd. Hiervan
lopen de prijzen van 18 tot 23.
De verdere prijsnotering was als volgt:
volle haring van 33 tot 35 per kantje,
steurharing van ƒ25 tot 29,30 en Ijle
haring 23.
De totale
slag was i
kantjes.
De KW 68, KW 56 en de KW 144
hebben hun visserij voor dit j:
eindigd. Voor deze schepen is het dus
behouden teelt.
Vier trawlers naar zee
Naar thans definitief bekend is, ga:
er IJmuidense trawlers naar zee. De
Medan en dc Viking Bank zyn reeds ver
trokken, de Batavia en de Abraham zul-
spoedig volgen.
Niet verd. W., maar schilder veroorzaakte
Paleisbrand, zegt verdediger
500 Gulden boete, subs. 50 dagen hechtenis gecist
(Van c
irslaggevers)
De officier van Justitie bij de Haagse
Rechtbank, mr De Lint, vorderde Donder
dag een geldboete van f 500 subs. 50 da
gen hechtenis tegen de heer W., die, als
hoofd van de intendance op het paleis
Noordeinde. verantwoordelijk is gesteld
voor de brand, die 'daar 18 Mei van het
vorig jaar gewoed heeft. De officier achtte
de heer W. de meest verantwoordelijke
persoon, omdat hij contact gehad; heeft
met de brandweer en dus wist, dat 't af
branden van oude verf zeer gevaarlijk
De heer W.. die thans met meer -Dij
de intendance In dienst is, niet, omdat
hij, zoals gisteren werd gemeld, ..ont
slagen" zou zijin, doch omdat hij een
andere werkkring vond, werd verdedigd
door mr E A Fijn van Draat. Deze zei
dat de getuigen stuk voor stuk voor
zichzelf hebben gesproken, om zich van
schuld vrij te praten Ieder va.n hen had
even goed op het bankje terecht kunnen
komen, als de heer W De oorzaak van
de brand kan men beter zoeken bij de
schilder of diens knecht, aldus pl., om
dat zij nagelaten hebben, dc nodige maat
Afd. Leiden van de N.H.R.V. vierde 75-jarig
bestaan van de hond
ER ZIJN NOC, TAL VAN WENSEN
EEN DOKTER NODIG?
De Zondagsdienst der huisartsen wordt
morgen waargenomen door de dokters
Hartman, Jasperse, Teeuwen eti
Simons. Dokters telefoon 22222.
WELKE APOTHEEK?
De avond-, nacht- en Zondagsdienst
der apotheken te Leiden wordt van
Zaterdag 10 Dec. 13 uur tot Zaterdag
17 Dec. 8 u. waargenomen door: apotheek
Boekrwijt, Breestraat 74, tel, 20552. en de
Haven-apotheek, Haven 18, tel. 20085.
er gelegenheid van het 75-jarig
bestaan van de Ned. handelsreizigers-
vereniging belegde de afdeling Leiden
een propaganda-feestavond in „De Har
monie". Als afgevaardigden van het
hoofdbestuur waren aanwezig de heren
H. J. Kreulen, secretaris, J. W. Becude,
penningmeester en J. van der Laag.
De heer L. Vreeswijk," voorzitter van de
propaganda-commissie van .de afdeling
Leiden, heette deze heren in het bijzon
der welkom. De heer Kreulen hield een
toespraak, waarin hy zei, dat de N.H.R.V.
thans 27 afdelingen heeft en 1500 leden
telt. Is organisatie nodig? Ter beant
woording van deze vraag noemde spr.
enkele feiten, die de positie van de han
delsreiziger van nu ongunstig beïnvloe
den. WU verlangen een vast salaris, pro
visie en een onkostenvergoeding, aldus
spr., die het betreurde, dat het beroep
van de handelsreiziger bij het college
rijksbemiddelaars en by de Stichting
de Arbeid zo laag wordt geschat. Verder
achtte de heer Kreulen opneming va
Nederlandse Vakcentrale in de Stichting
van de Arbeid, waarin ook het N.V.V..
het C.N.V. en het R.K. vakverbond zitting
hebben, een eerste vereiste. In het slot
van zijn rede wees hij nog op de belang
rijkheid van een diploma. Wy moeten
oppassen, dat ons beroep niet naar
omlaag wordt gehaald.
De heer Van der Lang schetste het ver
schil tussen de toestanden van 75, jaar
geleden cn die van thans. Het verschil
inderdaad heel groot, maar de wensen
n de handelsreizigers zijn nog niet alle
vervuld. Spr. bracht hulde aan de pio
niers, die iets groots tot stand hebben
weten te brengen.
Het lichte gedeelte van de avond werd
verzorgd door het duo Gerritsen
Hofenk, dat zich op zeer waardeerbare
van zijn taak heeft gekweten.
TERPENTIJN WAS
Haarl.str. 5, Tel. 20439
regelen te nemen. Het maken van hei
bestek door de heer W. kan alleen straf
rechtelijk bezien oorzaak zijn geweest
van de brand, indien komt vast te staan
dat afbranden steeds fatale gevolgen
moet hebben.
Ook het optreden van de brandweer
is, volgens pl., niet juist geweest Zij
hakte een gat in het dak. waardoor het
vuur in het „treknest" dat het poleis
Noordeinde is. wel aangewakkerd moes!
worden.
Uitspraak 22 Dec.
Dr H. Houwens Post sprak
over Portugal
Voor de litteraire faculteit sprak dr H.
Houwens Post gisteravond in de Acade
mie over de culturele historie van Por
tugal, zoals de grootste Portugese dich
ter, Luiz de Camoes, dit in zijn volks
epos. het meesterwerk Os Lusiadas.
heeft beschreven. Uitvoerig vertelde spr.
die zijn. hart aan dit zonnige, lichte
land verpand' heeft over de tradities
van de Keltisohe Lusitandërs, hun strijd
tegen de Romeinen en de Moren
invallen van de Noormannen. Lang
hij stil bij het leven van de eerste Bour
gondische vorst en nationale Portugese
held, koning Alphons, die in 1128 de
grafelijke troon besteeg en daarmede de
feitelijke geschiedenis van de Portuge
zen inleidde Vijf eeuwen duurde die
historie en in dat tijdperk beleven
een grote bloei en een decadentie. Eerst
in 1580, toen de laatste koning gestorven
was en de huurlingen van Alva over de
Portugese heuvels trokken, kwam hel
einde van de kern der Portugese historie
- Mek- eeuTgroot; aantal lichtbeelden ver
luchtte dr Houwens Post zijn causerie,
die door een klein, maar aandachtig
géhoor werd gevolgd.
GOUDEN HUWELIJK
Op 20 December hoopt het echtpa;
Velthuyzen-G Koppeschaar, Leliestraat
34. vijftig jaar gehuwd te zijn
BURGERLIJKE STAND VAN LEIDEN
GEBOREN: Cornelis F z v C F Ver
schoor en G Wiekhart; Hendrik
v d Heijden en T van Alphen: Cornelia
d v W F Beij en A de Groot; Andries H
z v A H van Bezouwen en P M Aalber-
se; Marion Y d v M Baars en G v d
Heyden; Bertho J z v J Horstman en
H M de Jongh; Lambertus C J z v L
Eradus en C J Crama.
OVERLEDEN: J W Keerewcer. man.
75 j; E. van Weeren. vr 88 j; J. v. d
Linden, huisvr. van P Sinteur. 44 j: H
Ruitenbeek, wed. van J v d Lucht. 83 jr.
Canada laat opnieuw 10.000
Nederlanders toe
Canada zal in 1950 opnieuw Neder
landse boeren-immigranten toelaten
wel tot een aantal van -tienduizend^ In
de jaren 1947, 1948 en 1949 emigreerden
'naar dat Jand resp. 5000, 10.000 -en plm.
6500 Nederlanders.
Gouden Kativijhers
Het echtpaar Cornells Vlieland en Wil-
elmina Smit te Katwijk aan Zee zal op
9 December 50 jaren getrouwd zyn. C
.jgljs Vlieland if nu 71 jaariep zijn br
74. De bi*uidégom heeft in 'fijn jonge
rèn óp zee gezworven. Op zija 30ste jaar
kyvam bij echter aan „Rynla'pd". Nu is
hij natuurlijk reeds enkele jaren -gepen-
sionpeexd. Van de 8 kinderen zijn er no'
levén, terwijl 16 kleinkinderen ir
dagen nogal eens het huisje in dc
Loggerstraat 17 zullen binnenlopen.
Vlieland kon na zijn 30ste jaar de zee
toch nog niet vergeten en was 28 lange
jaren aan de reddingsboot aanwezig, als
p zee wat aan de hand was. Vele
tochten werden gemaakt. Hieronder
twee reddingen van belang. Assisten
tie werd bij' een dezer verleend aa
Noordwijkse boot. die bij een tocht
gestrande Katwijkse logger ten Noor-
van Noorctwijk was omgeslagen
Vlieland haalde bij deze gelegenheid eer
der opvarenden uit het want van de log
ger, hoewel de man helaas gestorven
bieek te zijn. De vweede tocht was
Vrijdag a.s. begint de aclitkamp
om de Seinpost-wisselbeker
De jeugd gaat op 20 December aan
Zoals wij reeds eerder 'pieidden, begint
Vrijdag as. de aclitkamp, schaken oi
„Seimposf-wisselbeker in /.Seinpost" ie
Noordiwijk aan Zee. Dogt^ het zich terug-
Irekken van enkele spelers W. H -v
d. Nat en A. J, Rotteveel is het vol
gende achttal samengesteld: R. H. var
Dijk-(LSG), W F. Schüs?. L. W. Turk er
Jerry Bey (allen Philidör), Th. Admi
raal en E. H. van Galen (beiden „Kat
wijk"). en .P Bed'ijn eri G- Marijt (beiden
..Daniël Noteboom").
De jeugd-achtkamp, dié gelijktijdig zou
beginnen, is gewijzigd in een zeskamp,
daar enkele deelnemers zich terugtrok
ken. Het zijn nu P, dp Groot en A. Lind-
hout (beiden „Dan. Noteboom"), P
Selier én J. Turk (beiden Plulidor). C.
Varkevissér („Zoeterwoude") en Joh. de
Jong „Leiderdorp"i. die op 20 December
voor het eerst in het „strijdperk" zullen
treden.
JERRY BEY SPEELDE TEGEN
A. BARKEMA REMISE
In het clubhuis van „P T T." werd gis
teravond de partij gespeeld tui6en A
Bartema en Jerry Bey. geldend voor dc
voorronde om het persoonlijk kampioen
schap van de L.S.B. Bey moest winnen
om finalist te zijn, maar hij kwam niet
verder dan remise Met P. Vlugt, die
eveneens 3 punten behaalde, zal hy nu
beslissingswedstrijden moeten spelen.
De L.D.D.B. was in vergadering
bijeen
De Leidse districtsdam'bond hield gister,
avond in ,.'t Raedthuys" een algemene
ledenvergadering. De opkomst was niet
bijster groot. Slechts 11 van de 18 ver
enigingen zonden afgevaardigden, wat
voorzitter A. Kruidenier in zijn openings
woord betreurde.
De werkzaamheden van de in oprich
ting zijnde Zuidhollandse dambonö. brach
ten bij het punt ingekomen stukken al
direct de gemoederen in beweging. Men
vreest, dat het bestuur van deze bond te
autoritair zal optreden De heer Kruide
nier vroeg echter vertrouwen te hebben.
•Bereikt is, dat Wassenaar onder de aus
piciën van de L.D.D.B. is gekomen.
Een commissie, bestaande uit de heren
J. van Doorn (Wassenaar), D. Hassefras
(Hazerswoude) en A. Jesse (Alphen
den Rijn), zal de districtskampioenschap
pen 1950 organiseren. Daar ditmaal de
LD DB aan de beurt is om de kampioen
schappen van Zuid-Holland 1950 te rege
len, zullen drie spelers van deze bond
hieraan mogen mee doen.
Wat de districtskampioensohappen nog
betreft, onderzocht zal worden, of de deel
nemers op avonden in de week of op
Zaterdagmiddag willen spelen.
P.T.T. I—ONS GENOEGEN I GING
NIET DOOR
De gisteren voor de 3e kl. A van c
L.S B. vastgestelde wedstrijd: P T T
Ons Genoegen, ging niet door. PTT zat
tevergeefs te wachten. Naderhand bleek,
dat O. G. slech'.s de wedstrijdleider van
de bond van het niet kunnen speien van
het tiental op de hoogte had gebracht.
D.C.L.-NIEUWS-
De uitslagen van de 2e ronde om de
Heinekensbeker zijn: groep I: J. Slin
gerland—J Mertens 2—0, J. Blom—F.
Franken Jr 20, W. LaterveerSta-
vleu 2—0, I. Laterveer—S. v. d. Reek 2—0,
groep II: F. LardceF- Franken Sr 11.
J. VermeulenD. Laterveer 20; F
Feitsema—W. Stoute 2—0, K. Vink—W.
v. d Reyden 2—0; groep III: C. Soest—
K. Ouwehand 20. J. de WekkerB. W.
Belt 0—2
NAT. MANIFESTATIE OP 5 MEI IN
OLYMP. STADION.
In opdracht van de raad van bestuur
en directie van het Olympisch Stadion te
Amsterdam zal Carel Briels bij het eer
ste lustrum van de bevrijding. 5 Mei
1950, een nationale manifestatie ontwer-
pen en doen uitvoeren, 1
VISSER1JGOLF
schap van vele opvarenden de
IJmuider trawlervloot over het plotse
ling wegvallen van hun bestaanszeker
he id is zonder meer begrijpelijk
pogingen die zij ondernemen om hun be
langen veilig te stellen, kunnen evi
■dbaar geacht worden, al z
te t
zijn c
de
:'°i
inipe kanten gereageerd is.
Deze ingrijpende kwestie is -
elke van twee kanten te bekijken t
het valt de beschouwer moeilijk vooralt
nog op één punt overeenkomst
dekken, of het zou de eenstemmigheidet
moeten zijn over de wisselvalligheid de
visserij, die zich de Idatste weken z !a"
igstig duidelijk heeft gemanifesteerd.
Het grotere verband van deze aange ar;
tegenheid gaat echter wel eens verlor-
de hitte van het debat en er wordt i
het oog verloren, dat de Nederlandse vi
naaste toekomst zal moet
vechten om bij de zich ivijzigende econ
mische structuur van West-Europa ni
vallen en te verdwijnen. Wa
slechts een sterke en goede vloot zal lie t 1
kunnen bolwerken wanneer de tolgrenzc
dit deel van de ivereld gaan verdwj
i. En dat is toch het plan. Wanneer d u
Westeuropese familie economisch
gaat worden, zal de druk op visseri
bied van een land als België bijvoorbecl K
voelbaar worden, al kan daar ook tn d
omgekeerde richting een voordeel uit kog
men. Maar het saneringsplan
vloot laat op zich wachten de vusc™
is er zelfs op achteruitgegaan: in 194 e
„was het in een verregaande staatv
voorbereiding", in 1949 „lagen de teh
ningen klaar". Inmiddels gaat de t
verder en Nederland kan met niet ge^
ringe vreze de dag tegemoet zien waarowji
het vrije spel der krachten uit het bu
tenland onze markten komt bewerkei jjj
Daar is een der kanten van het „grotef M
verband" een machteloze vloot, diftei
niet op kan tegen een groeiende ontw
De verwijten van werknemerszijde c
het adres der reders zijn in vrij krassfoT
termen gesteld. Wij hebben daar i
malen melding van gemaakt.
Nu volgende week de reders bij minit
ter Mansholt op bezoek gaan, zou he
onzes inziens niet juisi zijn dit onderhout
op het hoogste niveau te doorkruisen mep';
debat De stellingen zijn bef
kend, de posten zijn bemand, i
geringsstandpunt zal de doorslag moete 1
geven aan weerszijden van de scheidslijt33
Het is te hopen, dat ook dat ruimere vei
band, waarin de Nederlandse visser
zich een plaats moet zoeken, ter spra
komt. En als er dan aan iveerskanten c
fers gebracht moeten worden het zij zi'
F.
de gestrande Gdynialogger bij de uittil
.watering te Katwijk aan Zee.
Het zal het echtpaar Vlieland-Smit z
Propaganda-avond
„Sleuu Wettig Gezag""
Hel plaatselijk comité „Steun Wettig
Gezag" organiseerde gisteravond in de
foyer van de Stadsgehoorzaal een propa-
ganda-avond, waarvoor echter maar ge
ringe. belangstelling bestond- De door de
spreker van de ^Vond geuite veronder
stelling; dat .de mjp^slër- btj té geringe
animo voor de- Nat. Reserve tot 't oproe
pen van nieuwe lichtingen zal moeten
overgaan, zou op deze manier wel eens
werkelijkheid kunnen wprden. Kolonel J
A. Meyer deed overigens zijn uiterste
best het niet zover te laten komen. Hij
vertelde op rustige en duidelijke wijze
van de taak, die de vrijwilligers der Na
tionale Reserve op zich nemen, hoe zij
ons land en daarmee West-Europa van
onlusten en vreemde invloed vrij kunnen
houden, van de wapens, waarmee zij zul
len worden uitgerust, van de oefeningen,
van rechten en plichten, van voordelen
ook. In het bijzonder behandelde kolonel
Meyer de verbandacte. die voor menigeen
een reden tot aarzelen betekent, maar dit
volgens spr. in het geheel niet behoeft te
zijn.
Kolonel Meyers rede werd voorafge
gaan door een film van het Amerikaanse
ministerie van Oorlog: „Het voorspel tot
de oorlog 19401945". Na de rede van ko
lonel Meyer werd de Canadese film over
de bevrijding van Nederland gedraaid.
Prof. mr J. M. van Bemmelen sprak een
inleidend woord.
HAAGSE RECHTBANK
Colporteur-oplichter De colporteur
I. J. K. had eigenlijk in zijn leven nog
niet veel anders gedaan dan oplichten,
zo constateerde de Officier nu K. op
nieuw voor een dergelijk feit terecht
stond Hij had verschillende personen
in Leiden en omgeving bewogen
plaatsen van advertenties in een
gaan, hoewel hij daar niets mee
staande had-
Het geld had verdachte bij voorbaat
geïncasseerd en ten eigen bate
wend In verband met het verleden
van verdachte vond de Officier een
vige straf noodzakelijk, zodat hij
jaar gevangenisstraf met aftrek
preventief eiste.
ooie verhaalDe
voerder H. D. die een weduwe in Leiden
had „opgelicht" bleek goed te kunnen
praten. Dat demonstreerde hij voor de
rechtbank, waar de president er nu en
dan geen woord tussen kon krijgen.
Verdachte had verteld over zyn rela-
es in Indonesië en dat hy daar flink
wat geld had zitten. Van zijn verha
len bleek niets waar te zijn. doch ver
dachte had op die manier geld weten
te bemachtigen
Daar verdachte reeds meermalen is
veroordeeld en op grond van de psy
chiatrische rapporten, eiste de Officier'
Belangrijke beslissing vaner
Hoge Raad
De bedrijfsgroep metalen verw
ambachten heeft een proces gevo«
tegen de ondernemer Beusker tc
hem om betaling van contributie.
van mening, dat deze bedrijfsgroep
bevoegdheid miste om contributie
heffen óp grond, dat de voorzitter
stelling dezer heffing gedelegeerd heelje
aan het bestuur.
.De rechtbank te Arnhem verklaard^
de bedrijfsgroep niet ontvankelijK.- i
haar vordering.
De bedrijfsgroep is van de uitspraa#3
der rechtbank in cassatie gekomen, doet
de Hoge Raad heeft dit cassatiebergi
thans verworpen. fet
Kabeljauw en schelvis reeds ji1
veel duurder El
Als gevolg van het opleggen der IJmuifi
dense treilers zijn de prijzen van schelt,
vis in de Amsterdamse kleinhandel reedf"
van f 1.50 tot f 1.70 per kg gestegen
die van de betere kabeljauwsoorten
f 1.10 tot f 1.60 per kg.
De geringere aanvoer van zoutwaterv!
heeft de vraag naar snoekbaars i
kelijk doen stijgen en hierdoor liepen dl
prijzen van de zoetwatervis op van f 0.5|
tot f 0.90 per kg.
BERTUS AAFJES NAAR ISRAËL-
De dichter Bertus Aafjes is gi.stereiji
met zijn vrouw van Schiphol naar ïsraiije
vertrokken met de PH-TPP „Prins
Margriet". 0_m. zullen zij Jeruzalem i
Bethlehem bezoeken.
LEGER DES HE1LS f
't Is een licht, dat voor een ieder
Overal en altijd schijnt;
Dat in 't allerdiepste duister
Nóóit vervaagt en nóóit verdwijnt
't Is een baken voor zo velen
In deez' kommervolle tijd;
't Is een reddingsboei voor ieder,
Die daar strandt of schipbreuk lijdt.
Stééds staan daar de deuren open,
Het woord „NEEN" kïnt men er niet
Liefdewerk wordt er bedreven,
Omdat liefde het gebiedt.
Wie daar wat aan méé wil werken,
Krijgt vanddóg gelegenheid:
Helpt de Heilsoldaten-strijdmacht,
Steunt hen in de zware strijd!
't Is een vredelievend leger
En de strijdkas is in nood,
Doordat de munitie duur is
En de vijand machtig, groot
Clinge Doorenbos
mnd. gevangenisstraf met aftrek
preventief en daarna ter beschikking1
stellen van de regering.
