PROCLAMATIE
TROUW AAN 0RAN3E
leidt
JEUGD - waarheen
uw toekomst?
Ni&uWfc LE1DSCHE courant
4
DINSDAG 6 DECEMBER 1949
Volk van Nederland!
Onverbiddelijk, van uur tot uur, van mi
nuut tot minuut en van seconde tot seconde,
nadert het tijdstip waarop Uw afgevaar
digden in de Tweede en Eerste Kamer der
Staten Generaal een beslissing zullen heb
ben te nemen die als de meest dramatische
zal worden beschreven in Uw en onze
geschiedenis.
In deze dagen vóór het grootste Feest
der Christenheid, ons Kerstfeest, zal Uw
volksvertegenwoordiging naar eer en
geweten zich moeten beraden en een einde
moeten maken aan de martelende onzeker
heid waaraan wfl, Volken van Ambon, Ti-
mor en de Minahassa vertwijfeld ten prooi
zijn-
In Uw naam zullen zij zich
mosten uitspreken; bon ver
antwoordelijkheid is de Uwe.
Talrijk zijn de argumenten waarmee men
U tracht te beletten de naakte en lugubere
waarheid te onderkennen. Berekend zijn
de voorwendsels waarmee men de stem
van Uw geweten tracht te overbluffen.
Volk van Nederland, zo vragen wfl, waar
om dwingt men de volken van Portugees
Timor, die van Brits-Borneo en die van
Au8tralisch-Nieuw-Gulnea niet, zich ook
te vernederen onder het Rood-wit??
Volk van Nederland, gelooft gfl in een
volksstemming onder het loerend oog van
een vijandig gezinde legermacht?
Volk van Nederland, verbreek dan toch
de ban, waarin men U gevangen heeft!
„De zogenaamde minderheden" zo zegt
men, „zij zullen zélf mogen uitmaken tot
wie zij wensen te behoren;
na de «ouvereiniteltsoverdracht".
Maar dim, Nederlander, besèf dit, zullen
vreemde legerscharen ons grondgebied
hebben overstroomd en zal de uitslag van
deze „vrfle" verkiezing niet twijfelachtig
zijn.
Dan is bet te laat!
Voorgoed zal dan óns Rood-wit-en-blauw,
waaraan wjj trouw zijn en blflven, worden
neergehaald; voorgoed zal ons Volkslied,
het Wilhelmus van Nassouwe, in onze ge
westen moeten verstommenvoorgoed zal
dan de beeltenis van onze geëerbiedigde
Vorstin, Haar Gemaal en Haar Kinderen,
uit onze openbare gebouwen moeten ver
dwijnen; voorgoed zullen Uw trouwste
vrienden dan gehoorzaamheid verplicht
zijn aan een gezag, waarom zij nimmer
hebben gevraagd.
En mèt het neerhalen van onze vlag, mèt
het verstommen van ons Volkslied en mèt
het verguizen van de beeltenis van onze
Koninklijke Familie zal de duisternis val
len over het bestaan van honderdduizen
den, en zal de laatste vonk van hoop
worden geblust in de harten van hen, die
tot het laatst weigerden te wankelen in
hun trouw aan het Nederlandse volk, dat
eeuwen werd geëerd en als voorbeeld ge
steld voor zijn gevoel voor rechtvaardig
heid en mensenliefde.
Nóg is de zwartste bladzflde in de ge
schiedenis van het Rjjk der Nederlanden
niet geschreven, nóg gloort er hoop, nóg
heeft het onrecht niet gezegevierd
Zélfs niet als de Tweede Kamer een fataal
besluit mocht nemen, ja zelfs nog niet
als ook in de Eerste Kamer dezelfde
rampzalige beslissing mocht vallen.
Want zelfs dèn is er nog hoop, dezelfde
hoop waaraan U zich in die vijf donkere
jaren vastklampte.
Zelfs dèn staat er nog
een allerlaatste weg open:
HET BEROEP OP ORANJE
Een laatste smeekbede aan onze ge
ëerbiedigde Koningin, een smeekbede
welke wjj in deemoed doch in fier be
roep op ónze 300-jarige trouw en aan
hankelijkheid zullen richten tot Haar,
ons aller symbool van Hoop, Vertrou
wen en Christelijke Naastenliefde.
Uw stem zal ons aanzienlijk steunen
in deze laatste zware gang!
's-Gravenhage, December 1949.
Help, eer het te laat is!
Dit is de weg!
1 Steun het petitionnement. Indien U Uw handtekening nog
niet iDzond, doe het dan nu. EMS HAAST BIJ. Zend aan Post
box 228 Den Haag een briefkaart met de volgende tekst:
„Ondergetekenden verzoeken de leden van de Staten
Generaal met klem, een zodanige beslissing te nemen,
dat vóór een eventuele souvereiniteitsoverdracht aan
de eisen van de volken van Ambon, Timor en de Mina
hassa tot recht van zelfbeschikking wordt voldaan".
Vermeld hieronder naam, adres en handtekening van U en
Uw gezinsleden.
2 Versterk deze actie door huis aan huis namen, adressen
en handtekeningen te verzamelen op lijsten, voorzien van de
onder 1) vermelde tekst. DOE HET NUI Offer één uur van
Uw tjjd voor het leven van de volken van Ambon, Timor en
'de Minahassa.
3 Deze actie kostgeld! Wij doen daarom nogmaals een beroep
op hen, die - alhoewel z!ij reeds biyk gaven van medeleven door
het inzenden van hun handtekening - hun financiële steun nog
niet hebben verleend. Doe het alsnogU redt er de vrijheid
van honderdduizenden mee. Stort Uw bijdrage, hoe gering ook,
op het postgironummer van de secretaris der ondertekenaars
van nevenstaande proclamatie:
D.E.v.RAALTE, Sweelinckstr. 40, Den Haag, postgiro 444354
(liefst per spoedbehandeling)
of zend aan dit adres een postwissel of een aangetekende brief!
Voor het welslagen van deze actie is Uw spoedige
reactie van het grootste belang!
Wij blijven
REIS DOOR DUITSLAND III
De vraag„Waarom geeft men ons geen kans
(Van onze speciale verslaggever)
In de jeugdherberg Hohe Fahrt waren gedurende zes dagen jongeren uit Neder
land en Duitsland bijeen, teneinde de problemen der Duitse jongeren te bespreken.
De aanwezigen van beide landen zijn verenigd in de vereniging: Ligo de Pais, een
internationale jongerenvereniging, die internationale vriendschap voorstaat, door
middel van uitwisseling en correspondentie. De Duitsers vormden een uiteenlopend
gezelschap, ook al waren het jongeren in de leeftijd van 17 tot 80 jaar.
deel der Duitse jeugd, dat de omgang op
prijs stelt.
Er waren er, die als soldaat in Rus
land geweest zijn, er waren er, die meer
dere jaren in een concentratiekamp ge
zeten hebben, er waren er, die nog
niets hebben meegemaakt.
De „oud-front-soldaten" van 23 tot 26
Jaar, die in Rusland de ergste gruwelen
en ellende gezien en meegemaakt heb
ben, zijn ondanks deze „ervaring" idea
listen en hoopvol voor wat de toekomst
betreft. Er waren er, die gewond raak
ten en thans met een kunstbeen lopen
of een paar tenen missen. En het waren
Jonge mensen van 23 tot 26 jaar.
Dan de leider der Duitse delegatie,
Werner Scholz, een jongeman van nog
geen 30 jaar, die vele jaren wegens op
hitsing tegen Hitier, als lid van de (ver
plichte) Hitlerjeugd, in verschillende
concentratiekampen heeft gezeten. Even
als zovelen zal ook hy niet geheel ge
zond meer worden. Dan was er de zoon
van de bekende Duitse uitgever, Fernau,
Curt Fernau uit Frankfurt. Vroeger in
Leipzig, thans gevlucht en met zijn va
der opnieuw begonnen in Frankfurt. Een
eerlijke, scherpe oprechte idealist. En
dan waren er nog anderen. Erika Kohier,
17 jaar, die met einddiploma gymnasium,
bij een advocaat 30 DM. per maand ver
dient. Haar vader wordt sinds 1943 in
Rusland vermist en haar moeder ont
vangt een maandelyke uitkering van 58
DM. Dat is samen: moeder en dochter:
88 DM. per maand. En ondanks deze
deplorabele toestand is Erika idealiste
en gelooft in een beter worden van de
mensheid.
Dan Erwin Schulz uit Braunschweig,
20 jaar en het laatste half jaar van de
oorlog als soldaat in Polen gevochten.
Ook hU is ondanks zyn soldatentijd vol
hoop wat de toekomst betreft.
Het zijn maar enkelen, die voor het
voetlicht gevoerd worden, maar van elke
daar aanwezige Duitser kan iets derge
lijks gezegd worden. En hoe merkwaar
dig het ook is, aan deze jonge mensen
merkt men weinig van wat zij meege
maakt hebben. Hun blik is gericht op
de toekomst Het verleden heeft voor hen
afgedaan. Dit blijkt ook uit de opmer
kingen, die zö maken, wanneer ik hun-
de schuldvraag stel. Stuk voor stuk zjjn
ze zich bewust, mede dank zij de door
hen gevoerde correspondentie met bui
tenlanders, dèt Duitsland een zware
schuld op zich heeft geladen, doch zij
vragen er onmiddellijk achter: „Zijn wij
ook hieraan schuldig?" Zij begrijpen vol
komen, dat de naam van Duitsland vol
met smet is, doch zij vragen onmiddel
lijk: „Waarom geeft men ons geen kans
deze smet eraf te wissen?"
Nationale trots.
Ondanks de bewustheid der schuld
vraag hebben de in Hohe Fahrt aan
wezige jonge Duitsers, zoals ook alom
elders in den lande is te constateren,
een sterke nationale trots. Duitsland i s
in hun ogen een land, dat veel pres
teren kan, Duitsland is een land, dat
iets kan „schaffen".
En het is deze nationale trots, die de jon
ge Duitsers zelfrespect geeft en vol hoop
in de toekomst doet zien. Maar de jeugd
uit de grote steden, zoals Frl. Heller
mU in de trein vertelde? Ik stel deze
vraag aan Walfried Gsell uit Gaggenau
ln de Franse zone. HJj is by de radio-
omroep werkzaam en heeft vooral veel
contact met de jeugdige Duitsers wat
het muziekprogramma betreft.
„Jazz, jazz en nog eens jazz luiden
de aanvragen," vertelt hij. En allemaal
Amerikaanse songs. Opmerkelijk Is het,
dat deze radiofans het oude repertoire,
dat in Nederland al lang is uitgespeeld,
op prUs stelt. Maar als het maar Ame
rikaanse jazz is. Al het andere wordt
niet gewaardeerd.
„En wat de klassieke muziek aan
gaat?", vraag ik.
Walfried vertelt mij uitvoerig, dat de
grens tussen jazz en klassiek niet alleen
een grens in de muziek vormt, maar
ook in mentaliteit. Het komt op het
volgende neer: Er bestaan by de Duitse
Jeugd twee stromingen: a. pro bezettings
soldaten en -macht; b. contra de bezet
ting. Over het algemeen, zo is zijn er
varing, die hij uit brieven aan het radio
station heeft, kan gezegd worden, dat
zU, die de klassieken prefereren boven
Jazz tégen de bezettingssoldaten zijn. Zy
hebben een afkeer van de omgang met
hen en het is een stilzwijgende afspraak
om zich verre te houden van de geal
lieerde soldaten. De jazz-liefhebbers
daarentegen, kunnen practisch, en na
tuurlijk zijn er aan beide zijden uitzon
deringen, geschaard worden onder dat
Jeugd en politiek.
Een allesoverheersende angst is bij het
Duitse volk merkbaar voor de Rus, ook
en in grote mate, by de jeugd. De in
Hohe Fahrt aanwezige ex-soldaten, die
in Russische krygsgevangenschap heb
ben gezeten, weten uit ervaring wat het
betekent onder Russische dwang te zit
ten. En dan de duizenden vluchtelingen,
die maandeiyks op clandestiene wyze uit
de Russische zone naar 't Westen vluch
ten, geven rauwe beelden weer van de
toestand in het Oosten.
Deze angst beheerst in hoge mate het
volk en oud en jong weegt steeds weer
de kansen af of de mogelykheid bestaat
om de Rus in bedwang te houden of
dat de Westelyke geallieerden hiertoe
niet ln staat zyn. Een zenuwenoorlog
heeft zich van het Duitse volk meester
gemaakt.
Bestaat er belangstelling by de jeugd
voor politiek? By hen, die ik gesproken
heb, zeker niet! Prof. Heuss kan een
zeer goed politicus zyn en een brave
man, wat de Westdultse regering nu
eigenlijk doet, interesseert hen niet. En
dit is verklaarbaar. Twaalf lange jaren
zü'n zy vergiftigd door het Nazisme.
Twaalf jaren zyn zy geïnfecteerd met
Nazi-propaganda en dogma's. Kunnen zy
dan nu, zo kort na de herkryging van
hun vryheid, alweer zelfstandig denken?
Iemand vertelde my, dat de jeugd in
de Russische zone in haar geheel van
Hitler Jugend is overgegaan in de Freie
Deutsche Jugend van de Russen. Het
systeem is echter geheel gelyk gebleven,
zo vertelde hy, en hy kan het weten,
want mUn zegsman was nog maar kort
in het Westen en om mogelyk zyn in
het Oosten nog levénde ouders niet in
gevaar te brengen, verzocht hy my zyn
naam niet weer te geven.
De leden der „Freie" Deutsche Jugend,
waarvan myn zegsman ook lid was, zyn
gedwongen lid. Evenals dat by de Hitier
Jugend was. De Oostduitse jeugd biyft
derhalve verstoken van de mogelykheid
een eigen oordeel te vormen. „Op han
dige en slinkse wyze weten de commu
nistische „jeugdbonzen" van de domheid
en onkunde gebruik te maken en zich
geheel meester te maken van de voor
malige nationaal-socialistische jeugd,"
aldus de jeugdige vluchteling van 20
jaar. In het Westen bestaan z.g. jeugd-
parlementen. Aanvankelyk bestond hier
voor warme belangstelling, doch velen
heb ik gesproken, die hier in het geheel
geen interesse voor hebben, omdat, vol
gens hun opvattingen, deze jeugdparle-
menten niet aan het doel beantwoorden.
Er wordt gekletst over kleine zaken,
terwyl men de heropvoeding in politiek
opzicht uit het oog verliest. Degenen,
die my dit vertelden, volgden met war
me belangstelling de politiek uit de dag
bladen en wisten hun standpunt helder
uiteen te zetten.
Maar, zo vragen zy allen: „Waarheen
gaat het met ons? Wy willen beter. Maar
wy kunnen niet zolang men ons geen
kans geeft! De schande die Hitier
DE PROTESTANTEN IN
SPANJE
Prof. G. Wisse te Doorn schrijft in
-De Wekker", het orgaan der Ghr. Geref.
Kerken, in Nederland (oude spelling):
„Spanje"! Daar hebben de geloovige pro
testanten mede door den R,K. inslag
van het staatkundig leven het lang niet
makkelyk! Ja die worden er verdrukt
en ook wel vervolgd, de gebeurtenissen
in Oost-Europa op staatkundig-gods
dienstig gebied krijgen hier een (on)-
waardige tegenhanger. Zelfs zuchten al
van onze geloofsgenoten in gevangenis,
ondanks de beloofdegodsdienstvrij
heid. Ik heb belangryk materiaal uit
Spanje zelf in myn bezit, om te bewij
zen wat ik zeg. Zelfs zyn in myn bezit
ae pamfletten, die in Spanje van tijd tot
tijd worden verspreid om de bevolking
op te hitsen tegen de geloovige pro
testanten. Nu ontvingen we van „ver
drukten" zelf, eigenhandig geschreven,
een ernstige smeeking om hulp, vooral
in den vorm van Evangelies, N. Testa
menten en Bijbels, want vele van dezen
zyn helaas in het vuur geworpen. Ik heb
in 't Fransch en in 't Spaansch geschre
ven roerende brieven van deze menschen
liggen. Wie dus zou twijfelen aan de
waarheid dezer dingen, kan by my in
zage van alles ontvangen."
Nieuwe vliegtuigen voor
Rijksluchtvaartschool
De Ryksluchtvaartschool zal, naar wy
van de zyde der Kon. Ned. Ver. voor
Luchtvaart vernemen, twaalf Zweedse
één-motorige lesvliegtuigen in gebruik
gaan nemen. Deze vliegtuigen, vervaar
digd door de „Svenska Aeroplan Aktie-
bolaget" te Linkoeping en van het type
S.A.A.B.-91 „Safir", zyn uitgerust met
intrekbaar neuswiel en landingsgestel; zij
bieden plaats aan 3 personen. De maxi
mum snelheid bedraagt 265 kilometer per
uur. Voorts zyn nog acht North Ameri
can „Harvard"-toestellen besteld. Van
dit èén-motorige lesvliegtuig heeft de
R.L.S. reeds twaalf stuks in gebruik. Ten
slotte is nog een Douglas „Dakota" in be
stelling, die zal worden gebruikt voor
klassikaal navigatie-onderwys.
Na Gerritnu Jan de Kraai
Gerrit de Kraai, die tijdens de tournée
van Hans Kaart door Indië om het leven
kwam, heeft zyn opvolger.
Een inwoner uit Oirschot, die van
Gerrits dood vernam heeft het cabaret
gezelschap van Kaart een „plaatsvervan
ger" aangeboden. De vogel luistert ech
ter naar de naam „Jan", maar de Oir-
schottenaar vertrouwt er op, dat dit voor
Kaart geen bezwaar zal zyn.
Autoriteiten heiden palen
Burgemeester Oud bediende gisteren
de stoommachine, toen de eerste van de
244 palen in de grond werd geheid voor
de havententoonstelling Rotterdam-Ahoy,
die volgend jaar aldaar zal worden ge
houden.
Een andere heiende autoriteit was dr
ir Z. Y. v. d. Meer, de directeur-generaal
van de volkshuisvesting. Hij stelde gis
teren de installatie in werking, waar
mee de palen in de grond worden gedre
ven voor 510 flatwoningen op Krispyn,
een wijk ln Dordrecht.
OOK CANADEZEN GASTEN VAN NED.
OORLOGSGRAVENCOMITé.
Behalve Engelsen kunnen nu ook Ca
nadezen de oorlogskerkhoven in Neder
land bezoeken als gasten van het Ned.
Oorlogsgravencomité. De reiskosten in
Nederland naar en van het kerkhof en
een verblijf van drie dagen wordt ver
goed.
„BLUE BABIES"
Professor Santy uit Lyon heeft onlangs
met het opereren van een kindje van
twee-en-een-half jaar, dat de „blauwe
ziekte" had, voor de honderd-vijfügste
maal met goed gevolg deze ingrijpende
operatie gedaan. Het was blijkbaar voor
de eerste maal, dat een dergelijke opera
tie op een zo jong patiëntje werd ge
daan.
De .blauwe" ziekte is een aangeboren
misvormdheid van de aorta, die een ab
normale bloedsomloop van het bedor
ven bloed veroorzaakt. De naam van
deze ziekte is te danken aan de kleur,
die de huid van het kind aanneemt, dat
zich in een voortdurende staat van halve
verstikking bevindt.
De operatie vereist een buitengewone
vastheid van hand en prof. Santy is de
enige in Frankryk die deze verricht.
Voordat men de techniek van deze ope
ratie machtig was, stierven de
„blauwe kinderen" wanneer zy ongeveer
twintig jaar oud waren.
J. Schouten over Indonesië
en P.B.O.
Het Tweede Kamerlid J. Schouten
(A.R.) heeft er op een vergadering
de statenkieskring Ridderkerk te Rotter
dam op gewezen, dat een terugkeer
de toestanden van voor 1940 in Indonesië
niet anti-revolutionnair zou zyn.
streven naar meer vryheid bad echter
ni*t met revolutie gepaard mogen gaan.
Wij moeten meewerken aan de souverei
niteitsoverdracht, maar wy konden het
wetsvoorstel in dezen niet voor onzf
verantwoording nemen. De heer Schou
ten pleitte ook van harte voor de pu
bliekrechtelijke bedryfsorganisatie.
Slechts het grondwettelijke bezwaar
maakte aanvaarding van het regerings
voorstel onmogelijk.
Ryksopleiding voor politie-offlcleren.
In Hilversum wordt een gebouw inge
richt voor het Rijksinstituut voor de op
leiding van hogere politie-ambtenaren,
een nieuwe instelling in ons land. Mr P-
Frima zal het Instituut leiden. Ongeveer
30 leerlingen zullen er een cursus van
twee jaar volgen. Het einddiploma zal
het vroegere inspecteursdiploma vervan
gen. De raad van beheer staat onder lei
ding van prof. Pompe en bestaat voorts
uit drie vertegenwoordigers van het dep.
van BinnenL Zaken en drie van Justitie.
Geen sensaties, maar echt muziek-maken
is devies van Holland-Festival
Wereldpremières zijn vaak niet zo belangrijk
als zij schijnen
Het nieuws over het komende Holland-Festival is vorige week bekend gemaakt
uit de opsomming van de gebeurtenissen, die zullen plaats hebben tussen 15
Juni cn 15 Juli, Is af te lelden, dat dit jaarlijkse muziekfeest steeds meer betekenis
gaat krygen. Naast de Jaarlijkse Salzburger Festspiele en het Festival in Edin
burgh wordt het Holland-Festival een waardige manifestatie van wat ook Neder
land op dit gebied presteert. En dat komt niet alleen het Nederlandse muziek
leven ten goede, maar ook het vreemdelingenverkeer.
Het is echter ongewenst om reeds tot
vergeiykingen te komen met de grote
manifestaties ln het buitenland. De Salz
burger Festspiele byv. zyn een traditie
van jaren. Mozartfeesten werden reeds
van 1842 af in Salzburg gehouden en in
1917 werd door o.a. Hugo von Hof-
mannsthal, Max Reinhardt en Richard
Strauss de „Salzburger Festspielhausge-
meinde" opgericht. Wij hebben nog niet
'n traditie en dus ook niet de pretentie
reeds na twee jaren een gelykwaardig
muziekfeest te organiseren. Zoiets moet
groeien en die groei is een kwestie van
jaren.
Als we nu de plannen voor het komen
de Holland-Festival overzien, dan ont
komen we toch niet aan de indruk, dat
die groei by ons vry snel gaat. De sen
satie van het eerste jaar is er af en
daarvoor ln de plaats komt het meer
artistiek-verantwoorde. Dat is verheu
gend, want eerst de rust van het waar
achtige musiceren kan iets betekenen
ons land, kan ons een bepaalde
„standing" geven. Zo iets kan niet be
reikt worden door een „sterrenparade"
of door een Amerikaans systeem van
wereldpremières of dergelyke overi
gens zeer relatieve sensaties. Wat
deert het ons eigeniyk of een werk in
eerste uitvoering tydens het Holland-
Festival gaat. Veel belangrUker is of er
werkelyk kunst gebracht wordt en meer
dere noviteiten hebben ons de laatste
jaren de indruk gegeven, dat alles wat
nieuw is nog niaar niet goed genoemd
kan worden. Persooniyk zien we dan ook
met veel meer belangstelling uit naar
de wyze waarop de grootse „Missa So-
lemnis" van Beethoven wordt gegeven,
dan naar de eerste Europese uitvoering
Bernsteins „Age of Anxiety",
i de organisatie van een muziekfeest
zal er dan ook speciaal naar moeten wor
den gestreefd de bestaande grote mo
numenten uit de muziekgeschiedenis op
een wyze te brengen, die artistiek zó
verantwoord Is, dat er overal de aan
dacht op valt. En dat is voor het grootste
deel afhankeiyk van de man onder wiens
leiding een werk wordt uitgevoerd.
Daarom is het zo goed, dat er naast
de bekende festival-dirigenten, thans ook
een figuur als Wilhelm Furtwangler is
geëngageerd als gast-dirigent van hel
Concertgebouworkest. 'In dit verband
hadden we ook graag de naam va;
Leidenaar Paul van Kempen gelezen, een
van de internationale top-figuren. Na
het engageren van Furtwangler zullen
nóch Overheid, nóch festival-organisatie
meer politieke bezwaren tegen deze
grote Nederlander kunnen aanvoeren.
Zo hebben we ook het grootste vertrou
wen in een man als Erich Kleiber, die
met de Wagnervereniging „Die Wal-
küre" van Wagner zal uitvoeren.
Maar om nog even op die Salzburger
Festspiele terug te grypen: Salzburg
heeft zyn traditie niet voor de laatste
plaats gekregen door de jaariyks terug
kerende middelpunten: de opvoering van
Mozarts opera's en van Hofmannsthals
„Jedermann". Zo iets missen we in het
Holland-Festival. Er is nog geen
lyn te zien, nog geen tot een traditie
wordend centrum. En toch hebben wy
ook zo iets als „Jedermann". Misschien
is het zelfs nog wel beter, n.l. „Elcker-
lyc". En kunnen we ook op muziek
gebied niet zo'n bepaald „Leidmotiv'
vinden?
Een belangryke verschynlng in het
Holland-Festival is het Festival Kamer
Orkest van Simon Goldberg, dat de wer
ken van Haydn en Mozart zal uitvoeren
en natuurlyk ook van Bach, die 200 jaar
geleden is gestorven. In het kader van
deze Bach-herdenking zal ook de Ned.
Bachvereniging werken, benevens Alma
Musica en de organisten. Het orgel is
nog steeds stiefmoederiyk bedeeld ge
weest en toch hebben wy op dit terrein
een grote naam. Echt karakteristiek voor
ons land is het spel in het historische
Prinsenhof te Delft, alsmede de mede
werking van het carillon. Maar is het
nu niet mogelyk om kleinere plaatsen,
Brandstof fenbesparing
door overleg
'et is niet prettig om bij alles wat
a doet aan de zuinigheid te moeten
denken. Maar zuinig zijn met brandstof
waarmee we niet alleen kolen e-d. voor
de kachel bedoelen, maar ook gas. elec-
triciteit en petroleum voor het koken
van onze maaltijden dat is groten
deels een kwestie van goede gewoonten.
Waarom zou men warmte verspillen, als
men haar met evenveel moeite nuttig
gebruiken kan?
Misschien krijgt U uit onderstaande
wenken voor een zuinig brandstofgebruik
wel de indruk, dat het hierbij gaat om
kleinigheden, die nauwelijks de moeite
waard zyn. Wij verzekeren U echter, dat
al deze dingen tezamen een duidelijk
merkbaar verschil zullen maken op uw
brandstoffenrekeningen.
I. De voornaamste regel voor goed en
zuinig koken is wel, de gerechten (voor
al groenten en aardappelen) met zo
weinig mogelyk water op te zetten, vlug
de kook te brengen en daarna op
zacht vuur gaar te laten worden, ter
wijl de pan goed gesloten blyft. Hierbij
blyven tevens de voedingsstoffen het
best behouden. Bladgroenten, zoals andij
vie en spinazie, kunnen zonder water
worden opgezet; die zyn zelf waterrijk
genoeg.
Neem vooral geen grotere pan dan
nodig is.
Zet de gerechten zo kort mogelijk
het eten op, zodat U ze niet warm
behoeft te houden; stoof groente niet na.
(De smeuige stoofsmaak verkrijgt U ook.
door er na het koken een klontje boter
of margarine door te roeren).
Kijk zo weinig mogelijk in de pan;
by het oplichten van de deksel gaat veel
warmte verloren.
5. Steek, als U op gas kookt, het gas
pas aan als de pan op het komfoor staat.
6- Laat de gasvlam niet om de pan
spelen; alle warmte, die niet tegen de
bodem van de pan terecht komt, gaat
verloren.
7. Zet by electrisch koken de pan
niet op een te grote plaat, maar kies
er liever een, waar de pan rondom onge
veer een cm overheen steekt behalve
natuurlyk, wanneer men een grotere plaat
al warm had laten worden voor
ander gerecht.
8. Schakel voor gerechten met
korte kooktyd (tot ongeveer 15 minuten)
direct op stand 0, zodra de spyzen koken
Schakel in ieder geval 5 k 10 minuten
voor het opdoen de kookplaat uit; de
gerechten komen dan nog door en door
warm op tafel.
9. Week peulvruchten, gort en zuid
vruchten een nacht of langer voor he
koken.
10- Maak voor het koken van peul
vruchten en gort, eventueel ook rijst,
macaroni, vermicelli en havermout (mits
niet met melk bereid), gebruik van de
hooikist: een kist of mand gevoerd met
kussentjes met hooi, houtwol, kranten
papier of oude wollen lappen.
Ook kan men de hete pan in kranten
pakken en dan in een grotere pan zetten
of in een oude deken knopen. Melkge-
rechten en vlees behoren niet in d<
hooikist wegens de kans op bederf, ter
wijl groenten en aardappelen daarin
vrywel al hun vitamine C zouden ver
liezen. Men zet de gerechten met wat
minder water op (1 kopje rijst bijv. met
2 inplaats van met 2% kopje water) en
kookt ze gedurende 1/6 van de gewone
kooktyd. Daarop plaatst men de (zo
klein mogelijke) pan snel in de hooi
kist; alle ruimte moet opgevuld worden
met kranten of kussentjes. Driemaal de
kooktijd moet de pan zo blijven staan,
alleen wanneer de kooktijd erg lang is,
moet de inhoud tussentijds nog eens
worden opgekookt. Na het gebruik de
hooikist goed luchten.
II. Zet zo mogelijk steeds een ketel
water op Uw huiskamerkachel en ge
bruik dit water voor wassen, afwassen,
thee en koffie zetten, by het opzetten
van groenten en aardappelen, enz.
12. Stapelkoken het warm houden
van pannen door ze op een andere pan
met kokende inhoud te zetten
een uitkomst zijn voor wie over
nig warmtebronnen beschikt. Dit gaat
gemakkelijker bij gebruik van
stapelring.
Al deze dingen kosten in het begin
enig nadenken, maar al spoedig doet U
het vanzelf zo én bespaart daarmee
Uzelfen ons land onnodige uit
gaven!
Vliegtuig bij Hongkong vermist
Tussen Hongkong en Koenming wordt
een vliegtuig, een C. 47 van een Ameri
kaanse burgerlijke luchtvaart-maatschap
pij vermist. Behalve de bemanning van
drie koppen, was er een vrouw met een
kind aan boord en het toestel had o.a.
als lading vier ton benzine.
familie V d. Griendt-v. d. Wiel uit Vly-
(N.-Br.) is om het leven gekomen,
doordat een kat in de wieg sprong en
het gezicht van het kindje ging
liggen.
Het voor een grondwetswyziging
dige quorum van het republikeinse par
lement te Djokja is van twee derden
verlaagd tot de helft plus een. Twee der
van de stemmen der aanwezige
leden is voldoende om een dergelyke wy-
ziging goed te keuren.
Amsterdams Beursoverzicht
Amsterdam, 5 December.
Vandaag werd de stygende richting
in vorige week voortgezet. Opnieuw
gaven vrywel alle hoeken hogere koer-
te zien, waarby de leiding wederom
uitging van Kon. Olie, die tot 300
liepen. Veel verandering deed zich
het verdere verloop in het koerspeil niet
voor. De markt bleef betrekkeiyk stabiel
wist zich op de verhoogde opening
vry goed te handhaven. De handel
echter geen grote afmetingen
hoewel geconstateerd kan worden, dat
de laatste dagen meer omgaat dan tot
3or kort.
In cultures was de stemming betrekke
iyk geanimeerd. Koerswinsten van
viertal punten voor de leidende fondsen
n hier merkbaar en bleven gehand-
Vooral de tabakswaarden speciaal
Deli Mij, waren favoriet. Ook de toon
aangevende industrieën lagen aar
vaste kant.
Enkele locale industrieën trokken de
aandacht, zoals Fokker, die een achttal
punten verbeterde. Vervolgens werd ge
constateerd, dat.Zwitsal het herstel blyft
voortzetten en dat Ducroo en Brauns iets
beter lagen op het verhoogde dividend.
KAT GING IN WIEG LIGGEN:
KINDJE GESTIKT.
Een 11 weken oude baby
riSSERIJGOLFJES
Tonyntje. Door een kustvisser w<
Zaterdag een kleine tonyn aangebrai
Het beestje woog 180 kilo en bracht f
op. De laatste weken hebben de logg
kotters geen tonynen meer gevang
omdat de meeste dezer dieren bij het
vallen van de winter de Noordzee 7
Polen heeft het liefst haring en tj
kreel. Nu in het Engelse kanaal hari
te „trekken", is de Neptunia n
deze haringvisserij in het Kanaal vertri
ken. Als de visserij daar bevredigend v
loopt, gaan de Neptun, Kastoria en U
welke op de gulvisserij in de Oost
zyn, de Neptunia aohterna.
De laatste van het jaar. De „Ha
lem", „Herman" en „Tzonne" moes
het vertrek naar de visserij uitstellen,
zijn de laatste trawlers, die ingevolge
besluit der Redersvereniiging, dit jaar
vissershaven voor een reis op de Noo
zee verlaten.
Verwachtingen. De trawlers,
thans op zee zijn, hebben alle de
dracht zolang mogelijk te vissen,
één trawler, die Abraham, was naai
Barendszee. Die hoopt a.s. Maandag
beljauwen gul te lossen.
1
Dec. Vette varkensmJ
stuks. Notering ln centen I
'lees: zware 1.70-1.76. Hai
leine aanvoer. Onzekere stj
MARKT- EN VISSERIJBERICHTEN]
LEIDEN, 5 Dec. Groentenvelling
jol 6.60—11.20. savoye kool 8.30—9, g
kool 9.80—21.30, boerenkool 13—23. rape
pret 11—27, kroten 6—7.10. gekookte k
11—19, uien 14—22. peen 5.50—24. spi
12—'74. andijvie -31—58. sla 44—49. schor
ren 40. druiven 70. witlof 11—83. tor
74—78, sla 3 90—16. knolselderij 7—16,
derij 2 40—6.10.
KATWIJK AAN ZEE. 6 Dec. Aa
afslag: KW 2 met 80 k. KW 43 met 55 k
138 met 196 k, totaal 331 kantjes. Pr
steurharing £25—28.50. Ijle haring £231
Vangstberichten uit volle (woelige)
KW 50 5 k uit de halve vleet. KW 86
RIJNSBURG. 6 Dec. Groentenveili
Waspeen 15—27; andijvie 2146: rode
610.80: gele kool 78 30: groene kool
23.30: boerenkool 17; kroten 6-8; knolsel
813; selderie 6 90; peterselie 6.506.70;
peen
LEIDEN. 6 Dec
Aangevoerd 5
kg levend
stug wegens kleine a
ming wegens verlaging subsidie.
ROTTERDAM, 5 Dec. Veemarkt:
stuks: vette koeien 657, graskalveres
nuchtere k. 6. schapen en lammeren 103
Prijzen per kg: vette koeien f 180—4
160—175 en 140—144; lammeren 175—li
145. Handel koeien willig, lammeren r^
lijk, notering iets stijver.
KATWIJK A/D RIJN. 5 Dec. Gril
tenveiling: Waspeen I 23—26, II 10.
breekpeen 5458, groene kool 15—22. J
kool 69.80, gele kool 9.10—9.50, ands
26—50. kroten 7.50—7 60, uien 8—19. boel
kool 13—16, aardappelen 8—8.50. alles
100 kg; knolselderie 2—10 per 100 stuks; j
terselie 5.906 per 100 bos.
SCHEVENINGEN, 6 Dec. Binnen t
haringvisserij: SCH 20 24 1. Slechts
loggers zijn gisteren i
SCH 361 1 k h vl, SCH 116 30 40 k.
242 5 k h vl, SCH 40 1
De overige schepen hebben niet ge\
Besommingen logger
Dec.: SCH 5 £6740, SCH 99 f 4540, SCHl
f5470, SCH 48 f3200, SCH 107 f3170, SCB
f 10.000.
Heder
VEILINGEN BOND WESTLAND. 5 D
Druiven 1.601 85. appelen 2533, anj
vie 17-46. prei 20-31. rode kool 5—6. tt
remkool 6—12, uien 14—20, spruiten 204
witlof 17—70. schorseneren 20—68, pe
6—8 per kg. peen 20—22, selderij 4—5 p. i
BODEGRAVEN. 6 Dec. Kaasmarkt:!
partijen. Prijzen: le soort 265—270 2e s<j
260—264. extra tot 275, zware tot 276.
Handel matig.
BEURS VAN AMSTERDAM
Off. not. medeged. door de Ver. v. d. Effectenhandel Rott. Droogdok ...319% 3a
bieden laten ged. en bieden t ged. en laten Rouppe v. d. v. 129% ia
MAANDAG 5 DECEMBER. Xr^teJ,n
De Schelde (N.b.) 1I6 lil
OBLIGATIES VJC. Scholtens aard.m2075 21|
V.K. N. Bk Zuid-Afr. 191 167 o'Pr"lM%* l3
Nederl. 1048 3%100fJ TwekteCte Bk'c 181*" Ver- tarmac. - 97
Beleggingscer. 3% 99* 99% R „n, 'iqqu, Vlissingen Katoen241 J
Nederl. '47 3-3% 9S\S* 98** Am -NedHbk 62 62 Werkspoor 139',i 1»
Nederl. 1896--05 3 96* 96% ,303,Wijers 211 215
Nederland '37 91U 97* N'W" Paclüc Hbkl38,4 138% Zwanenb organ.203% 20)
Dollarlening '47 3 95* 95',2* Albatros 205 208
Investerings C. 98% 98* Alg Norit A. ...300 299 27V 21
Ned. 1962/64 3 99* 99* Allan Co74% 75%
N.W.S. f1000 2% 73*2 80 A-dam Ballast ...153 154' BettiLIWejIC..M 91
Spaarb. f 100 2%100jjl 100%* Bergh Papier189 189 P ki' t,
Ned.-Ind. '37 A. 94* 04% Breda Mach-fabr 138 139
Grootboek 1946... 97*t 96tf Bronswerk 126' 127% 1C' 5'
15 Buhrman 131* 131%» St. Brandts C. 4% -
Denemarken 103% Dikkers en Co... 181% 182 u- s- steel c- 71<«5 71
Fund. Loan 102% d. r. u134 135% a.N.I.E. Mij 70% 70(
War Loan 1932 3% 89 Electro Zuurfabr. 211 214 Ned.-Ind. Gas ...79% 80
5f.^d®?ng Electr. Dordt ...1371 142* Cities Service c. 63%'64|
100,4 100' Emball. Houth. ...130% 131%* Borsum Mij 131 133j
S.m-»E5 SdP A '"S, !«s 2S3
<7 tj.i 1 .00 inni' inn Heem af 168% 169 H. Güntzel 99 M
Z..-HOU. ze zo j uw,a ruu Helneken 189 191%» Houth. W. Pont 151* 152
B. v. Onr. Zak. 4 61%!Hero 174 174% Internatio 171* 170
Fries-Gr. HB 3 99',99%5 Hoek's Mach. ...253 253% Linde Teves 145* 140
Holl. H B. K 3% 100%* 99% Holland meel ...115 114* Mol. Hand. Ver. 105 107;
Nat. Hyp. B. 3% 100 100 Holl. Beton 287 267 Tels Co1211a* 120;
West. Hyp. B. 3% 102% HolL Draad 233/ Shell C38%* 39|
Bergh Jurg. 3% 103% 104 Holl. Kunstzijde 210* Holl. Stmb. Mij. 113% 1-13
Stokvis 3% 110 110%t int. Gew. Beton 142% 145% Arendsburg 130t
Cockerll 4104* 104fj xnt. Kunstst. 123 123% Besoeki 115 lil
Soc de la Cere 4* 100 100A* Viscose Comp. 147% 148 Sedep Cult. My 1065 1,13
,S» Klinker ls 45% 45% Michiels-Arnold 102%* 103;
Kon Petr 3%MMa! 104X Kondor A271* 265 Ngombezi 304%* 305
r!l S wnr Kon. Ned. Zout 343 344 Alb. Heyn A. ...200* 200
DeÏÏ Snoer 3>t ri 78 Kon" Ver. TaPyt246 249 Blaauw Vrlessev.132 13Jj
M T tnnnr -^7 vl S4.' Kon. Ketjen 174%* 175%* Walvischvaart ree 103% lod
ei™ To™ d v di Lettergieterij 248 251%* Thomsens Havent 141% 14l|
iroJX I,*'-. 119,i «""J !!L Del. Spoorwe, «V. 41
A-dam '47 3—3% 101% 101% LyempJ 159 159,2 Ned. Ind. Spoor... 19% 19
Lever Br3% 105% 106 Lijm Delft C. 136§ 136 N. Y. Centr. C.... 9% 9)
Philips dollar 3% 102% 103%! Meelf. N. B. O. 236 237% Pennsylv. C12% lSj
Chem. Naard.171 Canada Pacific C 13% 13j
AANDELEN Vredesteln Auto 122* 122* Sem. Cher. A. 8% 0
Amet. Bank 171% 170 N.-I. Portland 58§
Holl Banik Unie C218 219 Nedap 98% 98% Voorlopig genoteerd
Java Bank C. ...145 161% Ned. Gist en Spir. 3155 3205 Alweco ree78% 78
Nat. Herstel 96% 96fg Ned. Scheepsb. ...142» 143* Ned. Fitting fabr. 80% 81
Ned.-Ind. Esc. 70) 70% Nyma 247 243 Ver. Blik '49 198
ACTIEVE AANDELEN
Kolon. Bank
N.-In. Handelsb.
N. Hand. Mij CvA
Berkels Patei
Calv. Delft C.
Centr. Suiker
Fokker N.
Gelder en 2
Hoogovens
Kabelfabrlek
Lever Br. C.
Ned, Ford Ai
Dordtsche Petrol. 277'
Vorige le Koers
koers tape 14.40
Rubber
Amst. Rubber
60% 61 Bandar Rubber
102' 101% Deh-Bat. Rubber
156 157f Serb- Sum- Rubber
Scheepvaart
HolL-Amer. Lyn
164% 1&4% Java-Chlna-Jap lyn
- 305 Kon. Ned. St. N.B.
115 116% Kon. Paketvaart
146 146%* Ned. Sch. Unie
190* Van Ommeren
141% Rotterd. Lloyd
150* SL Mij Nederland
203 205 Suiker
298*
w S-.«=h. "i:;
k'-vr-cjr
157 Tabak
Deli-Batavia
Deli-'Mij Cert.
2g31 Senembah Mij
307J-8Jt Diversen
307% BlUiton 2e rubriek
83% 85 8S
M%* 34% 3^
105 108 11?
131% 136 135',r
111% 115 I191i
266 26£
162%* 162% 16l
