Jlietuue gtitectfe (fourant
Spaans schip bij Engelse kust in brand
tijdens de storm
Wist U
MAANDAG 14 NOVEMBER 1949
BUREAUX: Hogewoerd 103.
Dir. en redactie: Tel. 20408. Abon
nementen: Tel. 22710. Advertentie
afdeling: Tel. 23375.
Postrekening: 58936.
ABONNEMENTEN: ƒ4.15 p. kwartaal;
ƒ1.35 per maand; ƒ0.32 per week.
ADVERTENTIÊNƒ0.18 per mUlmeter.
(By contract belangrijke korting).
DIRECTIE: F. DIEMER.
CHRISTELIJ K-NATIONAAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
Dertigste jaargang No 7968
„Stoalvastfcl) fs ghebleoni
mgn bert la togfjenspocf
Storm en regenvlagen
over voetbalvelden
Zie pag. 3
TRAGEDIE IN DE ZWARE NOORDWESTER
Een ontploffing volgde, de boot zonk
en 16 mannen verloren het leven
Tydens de vliegende Noord-Westerstorm van Zaterdag, die ook onze stranden in al
tljn felheid bebeukte, is een 3554 ton metende Spaanse vrachtboot, de „Monte
Gurugo" bo het eiland Lundy voor de Engelse Westkust in brand geraakt en ge
zonken. Zes ledn van de uit 37 koppen bestaande bemanning kwamen reeds op het
schip om het leven, terwijl nog tien anderen in de kokende golven terechtkwamen.
ZU konden helaas niet worden gered en, na enige uren vergeefs zoeken in de
duisternis op een wild-deinende zee, moest men wel aannemen, dat ook deze men
sen de dood hebben gevonden.
De „Monte Gurugo", die Bilbao
thuishaven had. was met een lading
steenkool op weg van Newport
Genua. Ter hoogte van het eiland brak
aan boord brand uit, op een moment, dat
tlle hens aan dek waren, om de felle stor
vlagen baas te blijven en het schip
de juiste koers te houden. De hevige
wind hielp de brand, om zich snel uit
breiden. Met man en maoht probeerde
men het vuur te blussen. Tot over
van ramp raakte ook de stuurinrichting
nog onklaar. In de meest ongunstige
standigheden dreef het schip toen stuur
loos rond in een orkaan, die de fe"
langs de Engelse kust was, sinds vele
jaren. De gezagvoerder liet SOS-s«
uitzenden. Zware stortzeeën sloegen
het dek van de machteloze boot.
De toestand werd nog kritieker, toen
aan de boeg een stalen plaat door
zware zee werd weggeslagen. Snel begon
het water in 't vooruit binnen te stromen
en spoedig maakte de „Monte Gurugo'
zware slagzij
De kapitein gaf opdracht he: schip ti
verlaten Aan beide zyden werd een red
dingboot uitgezet. Men betwijfelt echter
of de stuurboordboot wel ooit het water
heeft bereikt, want op het moment, dat
sloepen wild in de davits slingerden,
doorvoer een siddering het schip en ont
plofte in de machinekamer één
grote stoomketels. Zes mannen werden
door rondvliegende stukken gedood. De
mannen in de ene overgebleven redding
boot begonnen toen in de diepe duister
nis een bijna hopeloos schijnende strijd
om de wind, golven en branding meester
te worden en de kust van het graafschap
Devonshire te bereiken. Watermassa'
schenen telkens de boot te zullen ver
zwelgen. Doorweekt trokken de zeelie
den aan de riemen. IJzig koud water
deed hen bijna verstijven. En eindelijk
werden zy door één der uitgevaren red
dingschepen opgepikt, en naar hel
plaatsje Ilfracombe gebracht. Eén er
IN DE STORM OP EEN
BAKEN
Roger Marcel Petit, ging Vrijdag
met enkele vrienden op de eenden-
jacht even buiten di haven van Cher
bourg. Hy haalde zijn makkers over,
om hem zolang op een daar liggende
baken achter te laten, terwijl zij naar
een eilandje roeiden, dat een 700
meter verder lag. Hij dacht daar een
mooi schootsveld te hebben, als de
eenden bij het vallen van de avond
zouden overkomen. In plaats van een
den, kwam echter het zware weer
van het afgelopen weekeinde opzet
ten en de vrienden waren niet meer
in staat hem van de baken af te halen.
Zij moesten zelf binnengaats gesleept
worden. De gehele Zaterdag en Zon
dag zat de Fransman op de boei. ter-
wyl de storm in grote hevigheid
woedde. Pogingen om hem te berei
ken werden gestaakt, nadat vijf men
sen met groot levensgevaar hadden ge
probeerd om langs de rotsen de baken
te bereiken. Vanmorgen startte een
Britse helicopter om voedsel naar de
gevangen jager te brengen. Nu de
storm geluwd is, had men goede hoop
om Petit vandaag uit zyn isolement te
verlossen.
Twee personen verdronken
Tengevolge van het slechte weer.
De heer G. Westerhuis uit Minnertsga
is Zaterdagavond met zyn personenauto
te Harlingen in het water gereden
dronken. De tweede inzittende, de aard
appelhandelaar Lont uit Berlicum. wist
een portier te openen en te ontkomen.
Waarschijnlyk was door het slechte weer
het uitzicht uit de auto belemmerd.
Door de duisternis misleid is Zater
dagavond de 51-j. N. IJzendoorn uit
R'dam in de Rotte geraakt en verdron-
LOODSDIENSTEN WEER GESTAAKT
De loodsdiensten in Umuiden en Hoek
van Holland zijn Zaterdagavond wegens
de krachtige Westerstorm gestaakt. Zon
dagavond stopten de diensten te Hoek var
Holland en Vlissingen.
Ged. Staten van Zuid-Holland stellen
coor een jaarlijks subsidie van f 100 te
geven aan de „Bond tegen het schenden
door vloeken van Gods heigen
De gevonden „Rembrandt" blijkt
echt te zijn
Zoals in een deel onzer editie van Za
terdag werd gemeld, is door de antiquair
J. Koops uit Kampen aan een particulier
een schildery verkocht voor f 150.Deze
particulier had de rechter-onderhoek van
het doek met zeep gewassen en toen hy
na een dag het plekje schoonveegde ont
dekte hy de signatuur: Rembrandt. Deze
signatuur klopte met het model, zoals
dat gevonden werd in een boek met
handtekenigen van oude meesters. Snel
betaalde de klant de f 150 aan de anti
quair en verdween. Hij zond een foto
met enkele stukjes verf aan de direc
teur van het Rijksmuseum.
Ged. Staten van Zuid-Holland stel
len voor het door de Wassenaarse kunst
schilder Roeland Koning vervaardigde
schildery van oud-Gedeputeerde P. de
Bruin te R'dam als geschenk te
twintig verkleumde mannen, o.w. de
kapitein, hadden de strijd van de zee
gewonnen- Maar helaas hadden zestien
van hun makkers deze strijd verloren.
UNCI verklaart:
R.T.C. was uitzonderlijk
succes
De resultaten van de Ronde Tafel-Con
ferentie hebben de verwachting gerecht
vaardigd, uitgesproken in een eerder uit
gebracht rapport, dat op deze conferentie
een oplossing van het Indonesisch geschil
zou worden bereikt en dat als resultaat
daarvan een nieuwe periode in de ge
schiedenis van Nederland en Indonesië
zou beginnen.
Tot deze conclusie komt de UNCI in
haar rapport aan de Veiligheidsraad, dat
vandaag te Lake Success, Den Haag
Batavia is gepubliceerd. De onderhande
lingen te Den Haag hebben tot een
zonderlijk succes geleid, zo meent de
UNCI. Zij besluit haar conclusie met de
bekendmaking van haar plan, haar func
tie te zullen blijven uitoefenen overeen
komstig haar bevoegdheden en in Indo
nesië de uitvoering van de bereikte over
eenkomsten te observeren.
De drie jaar oude Christian Quelvec te Parys toert in de straten van het oude
Montmartre met de sportwagen, die zyn vader voor hem bouwde. De auto heeft
een echte motor. Speciaal voor dit plaatje poseerde de vader van Christian
naast zyn zoon in de „Hugo 1893".
Zwaarste straf voor de beruchte Kotalla,
ex-kampcommandant Amersfoort
Procureur-fiscaal van R. v. C. kent geen genade
„Deze man is een misdadiger, gespeend
van alle menselijk gevoel, die weerloze
en uitgeputte mensen heeft mishandeld
en velen van het leven heeft beroofd.
TTem behoort de zwaarste straf te wor
den opgelegd", zo sprak de -proc.-fis-
caal bij de R.v-C., die concludeerde tot
verwerping van het beroep van J. J.
Kotalla. de tot dood veroordeelde ex-
commandant van het Duitse concentra
tiekamp Amersfoort. Het doodvonnis
werd door de Utrechtse kamer van het
A'damse B.G. uitgesproken.
Mr G. N. Hovius, raadsman, richtte
zijn betoog voornamelijk tegen de straf
maat. Hij verklaarde, dat zijn uit Kleef
afkomstige cliënt in diens jeugd zenuw
aanvallen heeft gehad. Ook tydens diens
optreden als kampcommandant van
Amersfoort, van 1 September 1942 tot
April 1945, is K- enige tijd in een SS-
hospitaal voorpsychische afwijkingen
verpleegd.
Voorts werd aangevoerd, dat K. in het
kamp mensen heeft geholpen en zin
voor humor vertoonde. Mr Hovius vroeg
vermindering van straf.
De proc-fiscaal nam by zijn conclu
sie een uitvoerig psychiatrisch rapport
ter hand. Hierin wordt uteengezet, dat
K. ten volle toerekeningsvatba.fr is.
Indien K. wel eens mensen heeft ge
holpen, aldus de procureur-fiscaal, dan
was dit niets bijzonders. Stel hem ech
ter niet voor als ..weldoener van Amers
foort en als mensenredder".
Den Bosch kleedde harmonie aan
De Koninklijke Harmonie in Den
Bosch, voorheen „Goutmy en Beer",
heeft Zaterdag het gouden jubileum, dat
de oorlog viel. gevierd. Er werd een
ook letterlijk klinkend program-
afgewerkt. De burgerij schonk een
compleet stel nieuwe uniformen, een
dames-comité zorgde voor nieuwe ver
sierselen voor de bazuinen en oud-leden
een gloednieuw vaandel.
Noorse walvisharpoenier kreeg
flinke boete
Omdat hy voor Nederland werkte.
Een rechtbank te Oslo veroordeelde
len Noorse walvisharpoenier tot een
boete van ruim f500, omdat hy gedu
rende drie seizoenen op de Nederlandse
walvisvaarder Willem Barendsz heeft
gewerkt. Ook werd een bezit van hem
ter waarde van ruim f3000, verbeurd
verklaard.
Volgens de Noorse wet mogen Noren
geen dienst doen op walvisvaarders van
landen, die voor de oorlog niet regel
matig ter walvisvaart gingen.
Chr. Dera. Unie in Zuid-Holland
Provinciaal comité opgericht.
een bespreking ten huize van de
heer C. Perfors te Oegstgeest, is beslo-
tot oprichting van een Prov. comité
der Chr. Dem. Unie. Tot voorzitter werd
benoemd de heer J. Jansen te Den Haag
tot secretaris de heer J. Hoek
Schoolstr. 4' te Noordwyk aan Zee.
De Nederlanden van 1845 hebben a
pari uitgegeven het resterende deel van
het maatschappelijk kapitaal ad f2 mil-
lioen volgestort door de moedermaat
schappij. Het maatsch. kap. bedraagt
thans f 4 millioen, verdeeld in 4000 aan
delen van fl.000.
Geconcludeerd werd tot verwerping
van het beroep tegen het doodvonnis-
Met een haastige hamerklop bepaalde de
president de uitspraak op 5 December.
K. werd weggevoerd. „Boef!", riep
iemand uit het talrijke publiek hem na.
Weer een administrateur
vermoord
Woensdagavond is de administrateur
O J. A. Munters van de onderneming
„Bangelang" van het gouvernements
landbouwbedrijf ten zuiden van Malang,
toen hy op weg was naar de onderne
ming „Wonosarl", ten Noorden van de
stad vermoord.
De heer Munters is Donderdag begra
ven. Hij laat een vrouw en twee kinde
ren achter.
Sultan Hamid II naar Batavia
vertrokken
Sultan Hamid II is gisteravond per
K.L.M. van Schiphol naar Batavia ver
trokken. Bij zijn vertrek waren aanwe
zig de ministers Van Maarseveen en Stik
ker, alsmede de directeur van de K.L.M..
dr Plesman.
Brand in botanisch laboratorium
in Groningen
Zaterdagavond woedde in het bota
nisch laboratorium van de Groningse
universiteit een uitslaande brand, die
door onbekende oorzaak is ontstaan. De
grote zaal, waar dagelijks college werd
gegeven, brandde geheel uit. Studenten
brachten vele instrumenten in veilig
heid Een demonstratiezaal en een pro
jectiekamer liepen veel waterschade op.
evenals vele boekwerken.
ONVERWACHT
RESULTAAT....
Sigrid von Haesseler, een lieftallige
Duiti
leduw
eft uit duizenden brief
schrijvers er vier uitgekozen en hen een
antwoord gegeven. De brieven waren
binnengestroomd, toen haar foto in het
Amerikaanse tijdschrift „True" was ver
schenen. Drieduizend manngn deden haar
huwelijksvoorstellen en overlaadden
haar met geschenken, zoals nylons,
schoonheidsartikelen, schoenen en der
gelijke. De „aanzoekers" waren Ameri
kaanse mannen van allerlei beroepen:
cowboys, studenten, cadetten, profes
soren, boeren en men mompelt zelfs.
funct
nadere kennismaking,
meisjes schrijven haar
haar hanc
rings-
ultgezocht i
i die drieduizend
Buschauffeur overreed zijn
collega-zwager
Gisteravond stopte een chauffeur v
de Wabo bij Werkhoven CU.) zijn bus o
dat hij uit de tegenovergestelde richting
de bus zag naderen, waarop zyn zwager
chauffeur was. Hij wilde hem iets mede
delen en liep achter zijn wagen om,
einde zijn collega aan te houden. Deze
zag door de zware slagregens de chauf
feur niet. Hij werd overreden en op slag
gedood.
KINDJE DOOR KOLENDAMP
VERGIFTIGD
Zaterdag werd een gezin van drie per
sonen bewusteloos in een woonschuit bij
Hoogezand aangetroffen. Kolendamp
bleek de oorzaak te zijn. Het 10 maanden
oude kind van de bewoners is overleden.
In Delft speelden 1600 radio's
meer dan Tante Pos wist
In Delft genoten minstens 1600 gezii
nen van een radio, terwyl het toestel
met was aangegeven. Dit is gebleken tij
dens een wekenlange controle, die amb
tenaren van de P T T., Dienst luisterver-
gunningen. hebben gehouden. Bovendien
werd bijna f 30 000 aan achterstallige
luisterbijdrage geïnd.
Hond van Marijke kampioen
in Utrecht
De Berner Sennenhond van Prinses
Marijke, die zij vorig jaar van een aan
tal Zwitserse kynologen ten geschenke
kreeg, won op de internationale honden-
tentoonstelling in Utrecht een kam-
pioensprijs.
VICE-ADMIRAAL PINKE BIJ DE
KONINGIN
De Kóningin heeft heden in audiëntiè
ontvangen de gepensionneerde vice-admi-
raal ^A. S. Pinke, oud-commandant der
zeemacht in Indonesië.
PERSZUIVERING.
De Raad van Beroep voor de Perszui
vering heeft de uitsluiting van J. A.
Semeyn te Breda, leerling-journalist by
de persdienst van het Nationale Front,
verlaagd van 20 tot 10 jaar.
Vandaag is Prins Charles van Engeland één jaar geworden en ter gelegenheid
daarvan kreeg hy een taart, die tweemaal zo zwaar is als de jarige zelf. Maar
veel genoegen zal de Prins er niet van hebben, want de taart is met rum
gebakken en rum is niet zo goed voor kleine Prinsjes. Wél heeft Prins Charles
vandaag voor het eerst een verjaardagskaarsje uitgeblazen; een privilege, dat
niet schadelyk is voor zyn gezondheid. Nog heel veel jaren, Prins Charles!
Electrische klokken in deel van het
land van streek
Duitsers hielpen ons aan een „nieuwe" tijd
Vele mensen in een groot deel var
land hebben zich Zondagmorgen afge
vraagd, of hun horloges en wekkers plot
seling niet meer in orde waren. Op de
electrische klokken in de huizen e:
straat was een tyd af te lezen, die nogal
verschilde met die van de niet-electrische
uurwerken. De oorzaak ligt helemaal ir
het buitenland: een te hoge frequentie ir
Duitsland.
Sinds kort is een groot deel van on<
land, voornamelyk Noord- en Zuid-Hol
land (gedeelteiyk), Noord-Brabant er
Limburg, aangesloten op het Europese
electriciteitsnet. Overdag komen wy
DEAN ACHESON BEZOCHT BONN:
Amerika zal de Duitsers helpen, maar
't meeste moeten zij zelf doen
Géén plannen om weer een leger op te richten
géén erkenning van Oost-Duitsland
In een uit drie wagens bestaande groen met zilver gestroomlynde Dieseltrein
Dean Acheson, de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, gisteren uit
Frankfort te Bonn, de West-Duitse hoofdstad, aangekomen voor een officieel be
zoek aan de West-Duitse regering. Duitse en Amerikaanse vlaggen woeien naast
elkaar op openbare en particuliere gebouwen. Dr Konrad Adenauer, de West-Duitse
kanselier, begroette Acheson op het station.
Daarna begaf het gezelschap zióh
de woning van de president, dr Theodor
Behalve met de regeringsautoriteiten,
had Acheson nog een onderhoud met de
voorzitter der Socialistische Party, dr
Kurt Schumacher
een persconferentie in Bonn ver
klaarde Acheson, dat de resultaten der
Parijse conferentie van de „Grote Drie"
(V.S., Engeland en Frankryk) zeer veel
zullen bijdragen tot het herstel van Duits
een vraag of de Ver. Statten van plan
n de door de Russen gevormde Oost-
Duitse staat te erkennen, antwoordde hy:
.Nooit". Hij ontkende, dat er plannen
DAT C. Stam, portdirecteux te Drach
ten, in gelijke functie is benoemd te Ede.
DAT Zaterdag door oververhitting een
brand woedae in een moffeloven van de
Ver. Blikfabrieken te R'dam.
DAT in de R'damse Rivièrahal Zater
dag 50 personen werden gehuldigd, die
25 of 40 jaar in dienst van de Kon. Rott.
Lloyd zijn.
DAT voor de dakloze oorlogsslacht
offers in Groesbeek, die thans zijn on
dergebracht in het buiten Holthurnse
Hof, waar een centrum voor jonge boe
ren zal komen, aan De Steeg een extra
bouwvolume voor nieuwe woningen is
verstrekt
DAT de enige ere-burger van Nijme
gen, P. L M. van Wayenburg, organisator
van de Vierdaagse. pl.-m. 75 j. oud aldaar
is overleden.
DAT op 30 Nov. in Esplanade te Utrecht
de vierde studiedag van de alg. verladers-
en eigen vervoerdersong. (E.V.O.) zal
worden gehouden.
DAT de president van de Finse kunst-
Academie, Amtti Tulenheimo, en de voorz.
vam de Fins-Ned. vereniging, Mauna Rau-
ramo, die een Ned. tentoonstelling in Hel
sinki organiseerden, zijn benoemd resp.
tot grootkruis en oommandeur in de orde
van O.N.
DAT F. J. ten Kate zyn 25-j. jubileum
als voorz. van de Gelderse industriële
club in Arnhem heeft gevierd.
DAT op initiatief van een Utrechtse
zenuwarts een stichting is opgericht om
in Lunteren een neurose-sanatorium te
openen-
DAT Zondagmorgen de IJssel (1837
>n) van de Mij Houtvaart bij IJmuiden
3n de grond is gelopen en op eiger.
kracht spoedig weer vlot kwam.
DAT in Hilversum zyn overleden de
l-j. H. P. Goedkoop, oud-administrateur
an de suikerfabriek Balong Bendo in
Indonesië en de 69-j. mr W. van Loon,
oud-landrechter in Batavia en pl. v. kan
tonrechter in H'sum.
DAT spoedig in Heerenveen weer de
Maandagse varkensmarkt zal worden ge
houden.
DAT dr Ch. L. H. Truyen. dir.-gen
in handel en nijverheid, Zaterdag in
Den Bosch een tentoonstelling opende
in het Brabants edelambacht.
DAT te Lieshout, 85 jaar oud, is over
leden de oud-burgemeester van die ge
meente, A. A. M. v. d. Heuvel.
DAT de A.N.W.B. er n.a.v. vele klach-
n over verblindende fietsverlichting op
wjjst, dat het schynsel van een fietslan
taarn binnen 20 m vóór het rywiel de
eg moet raken.
DAT de Ned. Boekverkopersbond een
protest tot de A.N.W.B. heeft gericht,
daar deze zich met het uitgeven van een
serie boekjes over folklore op uitgevers
terrein heeft begeven.
m weer een Duits leger op te
richten. Acheson vertelde, dat de minis
ters van Buitenlandse Zaken der „Grote
Drie" grote bevoegdheid tot handelen
hebben verleend aan de geallieerde Hoge
Commissarissen.
De Amerikaanse minister verzekerde
de Duitsers, dat de V.S. de ernstige 1
koesteren bij te dragen tot de oplossing
der zeer moeilijke problemen, waarv<
Duitsland zich gesteld ziet. Elke hulp v
de Ver. Staten zou echter beperkt zyn
de wezenlijke grote krachtsinspanning
moest van het Duitse volk en de Duitse
regering zelf komen, aldus Acheson.
Volgens Ass. Press, zou de Amerikaan
se Hoge Commissaris, John McCloy,
gen de West-Duitse regering officieel op
de hoogte brengen van de besluiten, die te
Parijs op de Drie-Mogendhedenconferen-
tie zijn genomen. De andere geallieerde
Hoge Commissarissen zullen hierby aan
wezig zijn. Duitsland zal worden ver
tegenwoordigd door kanselier Adenauer.
Dean Acheson, die intussen naar Ber
lijn vertrokken is, heeft later op de dag
ook nog gesproken met hoge Amerikaanse
militaire leiders in Europa.
Ernest Bevin, de Britse minister van
Buitenlandse Zaken, heeft zich over de
Parijse conferentie als volgt uitgelaten:
.Wij kunnen alleen hopen, dat de resulta
ten der besprekingen het begin van het
einde zullen zyn van de eeuwenlange
twist tussen Fransen en Duitsers".
Naar een Frans-Duits handels-
accoord
Deze maand zullen onderhandelingen
worden geopend over een nieuwe han
delsovereenkomst tussen Frankrijk en
West-Duitsland. Er zou een goederenruil
ter waarde van 500 millioen Duitse Mark
ter sprake komen.
RUSTIGE VERKIEZINGEN IN
PORTUGAL
Zonder incidenten zijn in Portugal alge-
ene verkiezingen gehouden. Slechts één
in de acht gestelde oppositie-candidaten
jor de 120 zetels tellende nationale
gadering.
Pandit Nehroe, de premier van In-
ia, is uit Londen naar Bombay
trokken.
stroom te kort en kunnen wy op die ma
nier importeren en 's nachts kunnen we
exporteren, büv. naar Zwitserland.
Kort na de oorlog'waren we ook al
eens op Duitsland aangesloten. Toen
moesten de inwoners van Zuid-Holland
op een dag ervaren, dat hun electrische
klokken 20 minuten achter liepen. Het
Duitse net liep niet „hard genoeg". Nu
zyn we op hetzelfde net aangesloten,
maar tevoren heeft Nederland gewaar
schuwd, dat de frequentie hoger moest
zUn dan toen. Met het gevolg, dat onze
klokken nu te hard zyn gaan lopen. Zon
dagavond liepen ze reeds 20 min. voor.
Nederland heeft direct een klacht in
gediend. Men zou trachten de stroom zo
„langzaam te laten lopen", dat de klok
ken geleidelyk aan weer gelyk zouden
komen. In Amsterdam zouden vandaag
alle electrische klokken op straat worden
stilgezet, als het euvel nog niet verhol-
De treinenloop heeft geen stagnatie
ondervonden, daar de stationsklokken
niet op het „langzame" net zyn aangeslo
ten. De Amsterdamse tram was Zondag
echter af en toe in de war. Het personeel
kwam „te laat" by de haltes en remises.
Gisteren bleef de tram, om verdere ver
warring te voorkomen, op de „nieuwe"
tyd ryden, maar vandaag stoorde men
zich niet meer aan de afwyking.
Al byna gelyk.
In de loop van vannacht is de frequen
tie van de stroom zover gedaald, dat de
electrische klokken vanmorgen nog
slechts 28 seconden voorliepen, zo wordt
nader gemeld.
Indonesische
Eenheidsstaat
Op deze plaats is reeds eerder betoogd,
lat de Unie tussen Nederland en Indo
nesië. zoals die straks ter beoordeling
aan ae. Tweede Kamer zal worden voor-
karakter van een volkenrechtelijke
overeenkomst draagt dan van een con
structie. die de Rijks-eenheid waarborgt.
De uitlatingen van Hatta. dat de Unie
kan worden opgezegd onderstrepen deze
apvatting.
Verschillende persorganen zijn reeos
,ot de conclusie gekomen, dat deze con
structie in strijd is met de (gewijzigde)
grondwet, doch met name de N.RC.
meent, dat hier vermoedelijk wel over
heen te stappen is met een beroep op
het Staatsnoodrecht. Dit noodrecht is een
prachtige kapstok om stryd met de
grondwet aan op te hangen. Wij zijn
echter van mening, dat staatsnoodrecht
slechts dan kan worden toegepast, wan
neer de normale staatsorganen niet kun
nen functionneren. Tijdnood is niet vol
doende om maar een beroep op dit nood
recht te doen.
Wy vrezen evenwel, dat in de huidige
constellatie in Nederland een beroep op
de grondwet weinig weerklank zal vin
den. In ons hoofdartikel van Zaterdag
j-L wezen wij reeds op de merkwaardige
evolutie, die zich in dit opzicht ten on
zent voltrekt.
Doch er is in de gehele verhouding
tussen Nederland en het „nieuwe" Indo
nesië een factor, die meer tot de ver
beelding spreekt.
Er is voor de Verenigde Staten van
Indonesië gekozen voor het zgn. Ameri
kaanse systeem van federatie. Dit is ech
ter slechts schijn, omdat enkele fun
damentele zelfbeschikkingselementer
aan de gehele constructie ontbreken. In
schijn vormen de Verenigde Staten van
Indonesië een federatie, in wezen heeft
het republikeinse streven naar een een
heidsstaat gezegevierd.
Wat toch is het geval? Wanneer men
de Amerikaanse geschiedenis nagaat, dan
blijkt, dat daar de verschillende staten.
die tezamen verenigd zyn in de Verenig-
Staten autonoom zyn. Hierin ligt juist de
kracht van dit deel van Noord-Amerika
en hierdoor is het groot geworden. Daar
is duidelijk bepaald, dat slechts tot de
taak van de centrale regering behoort
hetgeen haar uitdrukkelijk is opgedra
gen. Al het andere behoort tot de taak
van de afzonderlyke overheden der ver
schillende staten. Een dergelijke bepa
ling ontbreekt geheel in de voorlopige
constitutie van de Verenigde Staten van
Indonesië.
Een ander grondbeginsel in de Ver
enigde Staten van Noord-Amerika is de
tdrukkelijke bepaling, dat iedere staat
zyn eigen militie en politie heeft. Deze
bepalingen zyn destijds opzettelijk op
genomen in de Amerikaanse constitutie
iedere mogelykheid van infiltratie
intimidatie van de ene staat door de
andere en vooral ook door de centrale
regering tegen te gaan.
En hiermede komen wy op het aller
ergste uit de R.TC.-overeenkomsten, n.l.
op het zelfbeschikkingsrecht Want de
hierboven genoemde bepalingen, nodig
voor waarachtige zelfstandigheid van elk
der samenstellende staten ontbreken ge
heel t.a.v de Verenigde Staten van In
donesië. Het tegendeel is zelfs bepaald:
is de samenstellende staten verbo
den. eigen militie en eigen politie te
hebben. Dit verbod vormt de kern van
het feit, dat het republikeinse unitari-
sche streven de overwinning heeft be-
lald: in feite worden de Verenigde
laten van Indonesië geen federatie
aar een eenheidsstaat
Zo staan de zaken t a v de deelstaten,
at er van het zelfbeschikkingsrecht van
de minderheden onder deze omstandig
heden nog minder is overgebleven, ja in
feite in 't geheel niet bestaat, is duide-
lyk- daarvoor is in een eenheidsstaat
geen plaats.
Wy willen buiten kijf stellen, dat het
nodig zal zyn. de souvereiniteit aan een
Indonesische staat over te dragen. Maar
het ligt in de lyn der geschiedenis, dat
dit slechts mag geschieden aan een wer
kelijk federale staaf. Het komt ons dan
ook voor, dat het kabinet alsnog dient
te besluiten, slechts dan deze overdracht
te doen plaats hebben, wanneer er aan
staa^VeDaar inderdaad een federal ont-
Tito breekt vriendschapsverdrag met Albanië
Rus loopt kwaad weg van vergadering der V.N.
over Joegoslavië
Joegoslavië heeft het verdrag voor
vriendschap en wederzydse bijstand met
zUn Zuiderbuur Albanië, die Rusland en
de Kom inform door dik en dnu volgt,
opgezegd.
Albanië was het laatste land der Rus
sische satellietstaten, dat nog een der-
gelyk verdrag met de regering van Tito
had. Zoals bekend is. zegden alle ande
ren gedwee hun accoorden op. nadat de
Sowjet-Unie zulks op 29 September j.l.
had gedaan. Belgrado zegt in de nota aan
Albanië, dat tot deze stap werd overge
gaan, wegens de openlijke vyandelyk-
heid en de niet-vredelievende houding,
die Albanië reeds meer dan een jaar
heeft aangenomen.
Het is de eerste maal, dat Joegoslavië
het initiatief tot een dergeiyke maatregel
heeft genomen.
In de Joegoslavische pers verschenen
tegelykertyd berichten over arrestaties
Eigenaars van Blöhm en Voss
veroordeeld
De eigenaars van de Hamburgse
scheepswerf Blöhm en Voss zyn door het
Britse Hof. dat deze zaak behandelde
schuldig bevonden aan pogingen om de
ontmanteling op onwettige wijze te omzei
len. De straffen, die werden uitgesproken,
varieerden van drie maanden tot één jaar
gevangenisstraf en boetes van 500010.000
Mark
KOCHT HITLER EEN LEONARDO
DA VINCI?
De Italiaanse politie onderzoekt geruch
ten dat één van Leonardo da Vinci's
grootste doeken in 1941 voor 10 millioen
lire verkocht zou zyn aan Adolf Hitler
Een aantal kleine staalbedrijven heeft
bet voorbeeld van de grote zustermaat
schappijen gevolgd en zal de stakende ar
beiden» het gevraagde pensioen tuikeren. 14 57
van talrijke legerofficieren en burgers
in Albanië. Men zegt. dat hierdoor ge
tracht wordt om ontvluchtingen naar
Joegoslavië te voorkomen.
De Russische ambassadeur ln de Ver.
Staten. Alexander Panjoesjkin, heeft
Zaterdag geweigerd antwoord te geven
op de Joegoslavische beschuldigingen
over de Russische troepenbewegingen
aan de grenzen van het land van maar
schalk Tito. Hy achtte dit beneden zijn
waardigheid en verliet woedend de ver
gadering van de sociale commissie der
Ver. Naties te Lake Success, waar deze
vraag naar voren kwam.
„Overzeese Betrekkingen"
Naar de Nieuwe Leldsche Crt
verneemt, is de Regering voornemens na
de soirvereiniteitsoverdracht het dep. van
Overzeese Gebiedsdelen te herdopen ra
dep. van Overzeese Betrekkingen. Het
staat wel vast dat dan een aantal ambte
naren op dit dep. overbodig zal worden,
en ontslag aangezegd zou krijgen.
WEERBERICHT
Weinig verandering in
temperatuur
Tot morgenavond verwacht De Bilk
Vannacht in het binnenland hier en dn*
weinig bewolking, overigens half tot
zwaar bewolkt met plaatselijk nog enkele
buien, voornamelyk in de kustgebieden.
Matige en langs de Waddenkust tijdelijk
nog krachtige of harde wind tussen West
Noord- Ongeveer dezelfde
tuur als vandaag. (Opgemaakt te 10 l
ZON EN MAAN.
Dinsdag. 16 November. Zoq op f.90,
onder 16.50 u.| Maat) op 0.60, onder
